Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren Een data-ethisch perspe Begin november werd de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren gepubliceerd. In deze werkagenda wordt aan de hand van een drietal fundamenten binnen vijf programmalijnen de opdracht geschetst voor de overheid om de digitalisering van de samenleving in goede banen te leiden. Waarden staan daarin centraal, en ook de vraag hoe we willen samenleven en welke rol technologie daarin speelt. Wij nemen u graag mee in onze lezing van de werkagenda en presenteren u een selectie van wat wij daar – door onze data-ethische bril – in lezen. n het doorlezen van de agenda valt direct op dat, naast economische principes, ook ethiek een belangrijke rol heeft gekregen. Er is veel aandacht voor publieke waarden, en in de agenda wordt benadrukt dat het doel is om deze waarden “veilig te stellen”. I De publieke waarden, en dan met name die van zelfbeschikking en vertrouwen in een digitale overheid lijken de kern van de ethiek van de werkagenda uit te maken. Het is prijzenswaardig dat de werkagenda is opgesteld met aandacht voor de ethische vraagstukken die spelen rondom digitalisering en met de wens ethiek als tool toe te passen om deze vragen het hoofd te kunnen bieden. Daarbij zijn wij verheugd om te zien dat de overheid een duidelijke wens uitspreekt om educatie ten aanzien van digitale vaardigheden voor iedereen toegankelijk te maken. Door Piek Visser-Knijff en Isis Hazewindus Beeld Shutterstock/iBestuur 98 Wij lezen in de werkagenda en de invulling van de waarden een specifieke definitie van ethiek terug: ethiek wordt opgevat als het borgen van publieke waarden (autonomie, vertrouwen, mensen-/kinderrechten in het bijzonder) via het opstellen en secuur opvolgen van regels, protocollen en wetgeving. Uit de werkagenda komt in iedere lijn tot uiting dat het oprichten van keurmerken en opstellen van protocollen en wetgeving het ontstaan van problemen zal kunnen voorkomen en positief zal bijdragen in het (herwinnen van het) vertrouwen van de burger in een eerlijke en transparante overheid. Het is deze invulling van ethiek waar wij vraagtekens bij stellen. Ethiek gaat over reflectie op de vraag ‘wat is het juiste om te doen?’, en het is een
99 Online Touch Home