Open Overheid Wat is dat uiteindelijke doel van het AOO? Fontein: “Het actieplan is bedoeld om echt verbinding te maken met de maatschappij. Kennis te delen. Zowel binnen Nederland als daarbuiten.” Schenk: “We streven samen naar een overheid die opener is naar inwoners toe. Een overheid die met de tijd meegaat. Een overheid waarin mensen zich herkennen. Waar mensen terecht kunnen. Daar draagt het AOO aan bij.” Fontein: “Daarom is het actiepunt over het onderzoeken van informatiebehoefte ook zo’n treffende. Dat is een voorstel geweest van de maatschappelijke coalitie. Het is heel goed om stil te staan bij de vraag hoe we inwoners hiermee bedienen.” Schenk: “Openbaarheid gaat verder dan het online zetten van stukken of het weglakken van informatie in documenten. In een gesprek ontdek je welke zorg er wellicht schuilgaat achter een Woo-verzoek. Daarom is het zo belangrijk dat de overheid een menselijk gezicht toont. Dan kun je die gedroomde responsieve overheid worden. Het is prettig voor inwoners als er een fysieke plek is waar je naartoe kan gaan. Het openbaarheidscentrum Amsterdam is daar een mooi voorbeeld van.” Welke uitdagingen zien jullie nog? Fontein: “Een open cultuur moet je samen aangaan. We zien dat de beweging naar een open overheid nog best spannend is voor sommige ambtenaren. Ze vragen zich af wat er allemaal openbaar gemaakt kan worden. Denk bijvoorbeeld aan afwegingen in beslisnota’s. Deze dilemma’s tussen transparantie en vertrouwelijkheid stonden ook centraal in het rapport ‘Toekomst van beleidsintimiteit’ van het Instituut voor Maatschappelijke Innovatie (IMI); een resultaat uit het vorige actieplan. De vernieuwde ambtseed helpt om daarover te spreken: welke waarden streven we na, en hoe doen we dat met elkaar? De samenleving staat centraal.” Ze vragen zich af wat er allemaal openbaar gemaakt kan worden. Denk bijvoorbeeld aan afwegingen in beslisnota’s Actieplan Open Overheid Het Open Government Partnership (OGP) is sinds de oprichting in 2011 uitgegroeid tot een wereldwijde beweging waar meer dan 75 landen bij zijn aangesloten. Deze landen stellen in het kader van hun OGP-lidmaatschap eens in de twee jaar een Actieplan Open Overheid op. Het Actieplan moet ertoe bijdragen dat overheidsorganisaties, maatschappelijke organisaties en burgers samenwerken aan een opener overheid. Een opener overheid is een effectievere overheid, die burgers en maatschappelijke organisaties in een goede informatie positie zet om gezamenlijk maatschappelijke 24 vraagstukken aan te pakken. In het actieplan staan de ambities van het kabinet en andere actiehouders beschreven. Het Actieplan Open Overheid staat los van het in december gepresenteerde Meerjarenplan Openbaarheid en Informatiehuishouding Rijksoverheid 2024-2025. Open voor iedereen Actieplan Open Overheid 2023-2027 Schenk: “Het is nodig om nog meer de verbinding te maken naar de maatschappelijke opgaven. Met dit AOO komen we tot een meer open en responsieve overheid. Hij is heel erg ingestoken vanuit Woo. Terwijl het OGP aanspoort dit te verbinden aan inhoudelijke thema’s zoals gender equality en klimaat. Daar hebben we nog wat op te doen.” Fontein: “De uitdaging is om die actiepunten zo maatschappelijk relevant mogelijk te maken.” Schenk: “Herstel van vertrouwen in politiek en overheid is heel belangrijk. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat meer openheid op zichzelf niet tot meer vertrouwen leidt, maar ik denk dat een andere manier van werken - de samenleving betrekken en openheid van zaken geven - daar wel voor kan zorgen. Een dergelijke aanpak heeft de potentie om het wantrouwen bij journalisten en andere maatschappelijke partijen te verminderen en een positieve wisselwerking te creëren in het opbouwen van vertrouwen.” Voor meer informatie: https://www.open-overheid.nl/over-openoverheid/instrumenten-en-diensten/publicaties/2023/8/1/ actieplan-open-overheid-2023-2027-publieksversie
25 Online Touch Home