Voor de tweede keer konden kiezers bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen de Technologie Kieswijzer invullen. Bedenker Rudy van Belkom introduceerde hem bij de verkiezingen in 2021 en de aanleiding daarvoor was volgens hem ‘simpel’. “In de meest gebruikte kieshulp, namelijk de StemWijzer, ging niet één van de dertig stellingen over digitale technologie. Dat is op zijn zachtst gezegd opvallend, als je bedenkt dat digitale technologie een aanzienlijke rol speelt in vrijwel alle facetten van het maatschappelijk leven.” IT-politicus van het jaar Barbara Kathman: ‘Die minister van Digitale Zaken is echt het eerste Door Nienke Ledegang e Technologie Kieswijzer gaat juist uitsluitend over digitale technologie. Een breed spectrum aan vraagstellingen komt erin aan bod, waarbij de kiezer telkens uit vijf antwoorden kiest: vraagstellingen over AI, de rol van de overheid, digitale inclusie, desinformatie, privacy. Over de uitkomsten en betekenis van de Technologie Kieswijzer ging Van Belkom voor iBestuur in gesprek met Barbara Kathmann. Zij is Kamerlid voor GroenLinks-PvdA en lid van de vaste Kamercommissie Digitale Zaken. Tijdens het ECP Jaarfestival in november werd ze verkozen tot IT-politicus van het jaar. Van Belkom steekt van wal. Hij is kritisch over de in zijn ogen veel te beperkte aandacht voor digitale technologie. “Dat viel enorm op in de aanloop naar de verkiezingen. Het zat niet alleen te weinig in de StemWijzer, het onderwerp kwam ook zeer beperkt aan de orde in de partijprogramma’s. Het ging er niet over in debatten. Niet aan de talkshowtafels. Het besef is er niet dat het een belangrijk politiek onderwerp is. Tekenend vond ik dat er een nieuwe datawet werd aangenomen op dezelfde dag dat het rapport ‘Ongekend onrecht’ werd gepresenteerd over de toeslagenaffaire. De opkomst bij de bespreking van die D 40 wet was laag, terwijl we op hetzelfde moment elders geconfronteerd werden met de heftige consequenties van ontspoord databeleid. Wat niet meehelpt is dat de kennis van digitale zaken in de Nederlandse politiek beperkt is.” Sturende rol Kathmann is het roerend met Van Belkom eens. “De situatie die Rudy beschrijft is zorgelijk. De kennis en aandacht voor het onderwerp is er gewoon niet; niet bij ambtenaren, niet bestuurlijk en niet in de Tweede Kamer. Terwijl digitale technologie een enorm politiek onderwerp is. We moeten met elkaar hele grote ontwikkelingen in goede banen leiden. Je bent er niet door te zeggen: we hebben in Nederland een goede digitale infrastructuur, daar zijn we trots op en verder hoeven we niks te doen. Nee, we hebben een sturende rol om de macht van big tech aan te pakken, en om de ongebreidelde haat en het nepnieuws dat digitaal over ons wordt uitgestort aan banden te leggen. Dat zijn heel fundamentele discussies die ik graag zou voeren. Maar dat gebeurt niet; de dingen overkomen ons te veel.” En dat heeft consequenties, vervolgt Kathmann: “Bijvoorbeeld dat de bestaanszekerheid van sommige groepen onder druk staat, simpelweg omdat er mensen zijn die digitaal niet kunnen meekomen. We zijn afhankelijk van digitalisering in
41 Online Touch Home