DATA EN AI “Het is fijn dat we met AI efficiënt fundamentele waarden kunnen bevorderen” punt laat zich moeilijk verenigen met de ondoorzichtige manier waarop AI informatie genereert. “De herleidbaarheid van besluiten is een groot goed,” zegt Nathan Ducastel, directeur van VNG Realisatie. “Het zal tot enorme discussies leiden wanneer je met AI op den duur voorspellingen kunt doen over gedrag en uitkomsten die accurater zijn dan wanneer je dat met menselijke interventies doet, hoewel die overigens ook altijd subjectiviteit bevatten.” AI als sparringpartner In de toekomst ziet beleidsmaker Kars voor zijn eigen werk een rol weggelegd voor AI als sparringpartner. GenAI kan grote hoeveelheden informatie in korte tijd inzichtelijk maken en analyseren. Beleidsvorming, waarSammie Een eerste pilot met genAI levert bij de provincie Noord-Brabant bemoedigende resultaten op. Sammie is een lokaal draaiende chatbot die vragen van ambtenaren over stikstof beantwoordt. De AI-tool is getraind op een al bestaande viewer van de provincie, die real time data over stikstof en kaarten van Natura-gebieden combineert. Sammie geeft aan op welk paginanummer van welk document het antwoord staat. “Dat we kunnen controleren of het klopt, is cruciaal,” zegt CIO Marcel Thaens. “De hallucinaties van taalmodellen zijn berucht. Dat kun je als publieke organisatie niet hebben, zeker als je er inzichten aan wilt ontlenen die je in beleidsprocessen wil gebruiken.” 16 iBestuur 50, april 2024 bij de gespreksverslagen zich opstapelen, kan baat hebben bij de inzet van een AI die de rode draad uit alle gesprekken pikt. “Zo ver is het nog niet,” haast Kars zich te zeggen, al vinden er wel hoopgevende ontwikkelingen plaats. Zo wordt gewerkt aan steeds meer en betere taalmodellen, waaronder de Nederlandse open source-variant GPT-NL. Ook is het steeds vaker mogelijk om een taalmodel lokaal te laten draaien, waardoor het niet is verbonden met het wereldwijde web. Daarmee vermindert het risico dat gevoelige gegevens op straat komen te liggen. En de Europese AI Act dwingt bedrijven tot transparantie, waardoor de huidige ondoorzichtige situatie over een paar jaar hopelijk verleden tijd is. Checks and balances Ducastel verwacht dat de echte omwenteling pas over tien á vijftien jaar plaatsvindt. Maar dan is ‘ie', mede door de arbeidsmarktkrapte en de wensen en behoeften van een nieuwe generatie werkenden, onvermijdelijk. “Als we jongeren zinvol te werk willen stellen moeten we innoveren op processen, en daar kan genAI een belangrijke rol in spelen. We moeten eerst checks and balances in het systeem inbouwen. De echte pijn moet nog gevoeld worden, want innovatie houdt altijd gelijke tred met noodzaak. Het komt altijd later dan je denkt en het gaat sneller dan je denkt. Dat geldt ook voor AI.” Volop pilots Pilots zijn er al volop. In Amsterdam experimenteren ze met AI die zware objecten op kwetsbare kademuren kan detecteren. De AI wordt ingezet op de beelden die scanvoertuigen maken. Ook heeft de gemeente eigen blurringsoftware ontwikkeld voor het onherkenbaar maken van voorbijgangers op de panoramabeelden. “Het is fijn dat we met AI efficiënt fundamentele waarden kunnen bevorderen, zoals het beschermen van het werelderfgoed en privacy,” zegt projectmanager Public Tech, Douwe Schmidt. Voorzichtiger is hij over de inzet van genAI en LLM’s. Na uitgebreid onderzoek concludeerde Amster
17 Online Touch Home