MARKT EN OVERHEID van boven de vijftig procent begint problematisch te worden, of wanneer er bij een aanbesteding slechts één serieuze partij zich meldt.” Er is echter wel één belangrijk punt van zorg: wordt de overheid voor zijn IT-projecten nu niet te afhankelijk van één partij?” Kuypers neemt Centric als voorbeeld, dat in korte tijd diverse grote klanten verloor, omdat de continuïteit van de dienstverlening in gevaar Capgemini is een ‘hoofdaannemer’ die zelfstandig onderaannemers kan inschakelen leek te komen door de wispelturige eigenaar Gerard Sanderink. Veel gemeenten hebben vanwege de specifieke programmatuur die Centric levert geen echte uitweg in het geval het bedrijf wegvalt. “Je mag Capgemini alleen niet uitsluiten omdat de overheid anders té afhankelijk wordt. Maar het is wel zaak om de lange termijn in de gaten te houden.” Onderkant is bereikt De overheid moet de situatie op de markt goed blijven monitoren. “De Chief Procurement Officer (CPO) van het Rijk adviseer ik om blijvend te bekijken hoe er in de toekomst een afhankelijkheid van één leverancier voorkomen kan worden. Met deze dominante top 3 is er in mijn ogen wel een onderkant bereikt als het gaat om gezonde concurrentie.” Fredo Schotanus, hoogleraar Publieke Inkoop bij de Universiteit Utrecht, vindt de situatie ‘niet zorgwekkend, maar wel een aandachtspunt’. Op de markt voor bijvoorbeeld schoonmakers kunnen veel bedrijven dezelfde klant bedienen, in de markt voor grote ICT-projecten bij de overheid geldt dit volgens hem niet. “Er worden referenties gevraagd, bepaalde specifieke kennis. Organisaties moeten daarin groeien en een bepaalde capaciteit kunnen leveren.” Ongelijkwaardig Maar net als Kuypers ziet ook Schotanus grote afhankelijkheid als riskant, bijvoorbeeld in het geval een bedrijf ineens omvalt of overgenomen wordt. Capgemini is het enige Europese bedrijf in de top 3, daarachter volgen twee Amerikaanse reuzen met IBM en Atos. “Uiteraard kun je ondanks geopolitieke spanningen goede afspraken maken, maar stel de geopolitieke situatie voor Amerika verandert, dan ontstaat er een verhoogd risico.” Het feit dat Capgemini regelmatig aangetrokken wordt als hoofdaannemer bij IT-projecten voor het Rijk, vindt Schotanus ook een belangrijk aspect als het gaat om risico. “Het is voor een startup of een midden- en kleinbedrijf dat als ondernemer werkt voor Capgemini niet per se de meest aantrekkelijke positie. Zij worden afhankelijk van één IT-bedrijf om hun werk te kunnen blijven doen en dan is er geen sprake meer van een gelijkwaardige relatie.” 22 iBestuur 50, april 2024
23 Online Touch Home