KENNISPARTNER CAPGEMINI Duurzame samenleving begint bij op duurzaamheid sturende Waar ‘Duurzaamheid’ in veel jaarplannen een strategische pilaar is, zit de wereld nog steeds niet echt in de actiemodus. En de tijd dringt. Wat is de rol van de Nederlandse overheid? e hebben nog zeven jaar om de reductiedoelstelling van 55% minder broeikasgassen in (eind) 2030 te behalen. Als we kijken naar de uitdagingen in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving onlangs dat het behalen van de doelen op de huidige voet niet aannemelijk is. Hoewel iedereen een rol moet spelen in de verduurzaming van Nederland, staan we in dit artikel expliciet stil bij de rol van de Nederlandse overheid. Of liever: de rollen. Hoe stuurt de overheid vanuit verschillende perspectieven op de transitie? Hoe draagt zij haar eigen steentje bij? En: hoeveel toewijding heeft de overheid zelf? W Society 5.0 De verduurzamingsopgaven waar we voor staan komen samen in Society 5.0: een visie op de wijze waarop onze samenleving zich kan ontwikkelen, dankzij slim De drie rollen van de overheid De overheid vervult op verschillende manieren een cruciale rol. Allereerst dient de overheid een sociale transitie te gebruik van nieuwe technologieën. Een belangrijk onderdeel van deze strategie is publiek-private samenwerking. Ook voor Nederland biedt Society 5 .0 een wenkend perspectief. Het biedt een kader om verder te kijken dan alleen naar de opeenvolgende crises en de vermeende complexiteit daarvan; verder te kijken dan de waan van de dag, en een proactieve, toekomstgerichte houding aan te nemen. Society 5.0 biedt bovendien een nieuw narratief en handvatten om digitale technologieën zoals IoT, AI, VR/AR en robotisering toe te passen op maatschappelijke opgaven. Daarbij moeten publieke waarden en draagvlak maatgevend zijn: een duurzame, door kernwaarden gedreven (digitale) samenleving. bewerkstelligen. We zullen ons gedrag moeten aanpassen, en publiek beleid moet daarvoor zorgen. Ten tweede zal de overheid het goede voorbeeld moeten geven, voornamelijk in de eigen bedrijfsvoering. Ten derde dient de overheid de ruimtelijke transitie — de fysieke aanpassing van Nederland - te stimuleren. We lichten ze nader toe. 1. Sociale transitie De sociale transitie is randvoorwaardelijk voor de verduurzaming. Participatie is dé versneller in de energietransitie, en dé vertrager wanneer het eraan ontbreekt. Maar participatie kan alleen slagen als de overheid ‘klimaatangst’ weten weg te nemen, en burgers handelingsperspectief weet te bieden. Ontbreekt dat handelingsperspectief? Dan kan klimaatdiensttijd uitkomst bieden. Door op deze manier meer arbeidskracht te mobiliseren, kan de overheid samen met de burger echt werk maken van de verwezenlijking van onze klimaatdoelen. 64 iBestuur 50, april 2024
65 Online Touch Home