I NTE R VI EW HOE GAAN WE DE DIGITALE OVERHEID WAARMAKEN? RICHARD VAN ZWOL SCHETST GEZAMENLIJKE VERANDEROPGAVE ‘Maak Waar!’ is de titel van het recent verschenen rapport van de Studiegroep Informatiesamenleving en Overheid. Willen we als digitale overheid kansen waarmaken, dan moet een aantal forse stappen worden gezet. inGovernment in gesprek met Richard van Zwol, voorzitter van deze studiegroep en secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Tekst: Otto Thors, hoofdredacteur inGovernment W at is het beoogd effect van de studiegroep en haar adviesrapport ‘Maak Waar!’? Van Zwol: “We willen met name de urgentie van digitalisering binnen de overheid benadrukken. Dat vraagt om een andere houding ten opzichte van ICT bij bestuur, politiek en binnen het ambtelijk apparaat zelf. Onze ICT-systemen verkeren in een permanente bèta-versie. Dat klinkt als een diskwalificatie, maar dat is het niet. De informatiesamenleving is altijd in ontwikkeling, digitalisering is nooit af.” In hoeverre is dit rapport een ommezwaai ten opzichte van voorgaande visies en bijbehorende programma’s, zoals Digitaal 2017? Van Zwol: “Onze vorige beleidsstukken waren meer in de trend van ‘hier staan we nu, we maken een plan en over vijf jaar is het af’. Met dit rapport breken we met dat planmatige karakter en het streven dat iets af moet zijn. We breken een lans voor echte kennis. Net zomin als dat je een overheid kan voorstellen zonder kennis van wetgeving of financiën, kan 4 de overheid niet werken zonder zelf kennis te hebben van ICT. Het is niet de vraag of dat een realistisch streven is, het is een onmisbare voorwaarde. Het moet. Ik snap best dat mensen het streven naar een stevige ICT-kennispositie binnen de overheid zelf ambitieus vinden omdat we daar nu nog niet zijn. Maar je moet dat wel nastreven.” fragmentatie ontstaan is door een gebrek aan urgentie. We hadden vijftig jaar geleden ook gefragmenteerde financiële administraties binnen de overheid. Die zijn we ook gaan stroomlijnen. Bij ICT is de ontwikkeling de laatste twintig jaar goed op gang gekomen. Iedereen doet naar eer en geweten zijn best. Nu de digitale transformatie steeds sneller gaat, volDE ONTW Het rapport stelt: ’In plaats van een digitale snelweg hebben we een doolhof gekregen’. Wat wordt daarmee bedoelt? Van Zwol: “We hebben als digitale overheid de afgelopen periode een aantal losse voorzieningen gecreëerd. Al deze puzzelstukjes vormen gezamenlijk nog geen mooie puzzel, het geheel is gefragmenteerd. Daardoor is het moeilijk om overzicht te krijgen. Ik geloof niet dat doen de afzonderlijke systemen die ieder voor zich heeft ontwikkeld steeds minder aan de eisen die tegenwoordig worden gesteld. De ontwikkelingen rond ICT mogen geen hobby zijn, maar dienen maatschappelijke doelen te realiseren. We moeten als digitale overheid naar de volgende fase van volwassenheid toe. We willen door digitalisering meer publieke waarde creëren.”
5 Online Touch Home