hoge milieucategorie (HMC)-terreinen bestemd voor de CE, vooral aan de rand van stedelijke centra, wordt bevestigd door zowel de dataanalyse als de survey. Veel circulaire activiteiten, bijvoorbeeld verwerking van beton uit sloopafval, moet door de productie van herrie en stof op een HMC-terrein plaatsvinden. De survey bevestigt ook de grote behoefte van circulaire bedrijvigheid aan ruimte voor opslag en uitbreiding, terwijl extra nieuwe ruimte voor vooral HMC- en watergebonden terreinen lastig is te ontwikkelen. De ‘organisatiegraad van terreinen’, een zachte locatiefactor, is in de survey vaak genoemd als onderliggende succesfactor maar bij gebrek daaraan ook genoemd als knelpunt bij het stimuleren van de CE. De netcongestie op bedrijventerreinen blijkt ook urgent te zijn voor circulaire activiteiten, net als voor reguliere bedrijven. En de productie en verwerking van alternatieve grondstoffen (substitutie) vindt zoals verwacht plaats op meer perifere locaties dan de overige activiteiten in de CE (substitutie is in dit onderzoek grotendeels gekoppeld aan de primaire sector voor biobased grondstoffen zoals bosbouw). De survey toont zeer grote belangstelling voor ‘zachte’ factoren zoals gezonde werkomgeving. In de praktijk blijkt zacht namelijk ook hard, aangezien bedrijven nu te maken hebben met een urgent gebrek aan personeel. De surveyresultaten tonen aan dat bereikbaarheid via water en spoor weliswaar bij respectievelijk 42 en 32 procent van de ondervraagde partijen in de survey belangrijk tot zeer belangrijk wordt gevonden (zie grafiek). Toch staan deze locatiekenmerken onderaan het prioriteitenlijstje. De data-analyse toont aan dat multimodale terminals weliswaar goed binnen bereik liggen van bedrijven, maar o.a. door nog geringe circulaire transportvolumes worden deze nog weinig gebruikt. Naar verwachting zal het belang van watergebonden locaties toenemen bij de verdere uitrol van de circulaire economie. Merten Nefs Beleidsaanbevelingen Er is urgent ruimte voor de CE nodig met de juiste locatiekenmerken. Beleid op alle niveaus is hierbij onontbeerlijk: - Ruimtelijke voorwaarden scheppen voor circulaire ketens waarmee grondstoffen (en energie) kunnen worden bespaard. Naast geschikt aanbod van locaties volgens de bovenstaande kenmerken o.a. ook regel-luwe experimenteerzones waar nieuwe activiteiten kunnen ontstaan. - Veelsoortigheid van terreinen en diversiteit van bedrijven bevorderen en matchen, om vraag en aanbod in samenhang te optimaliseren. Benutten van schaarse plekken zoals watergebonden en HMC-terreinen (voor zware functies) is een bij lokale overheden vaak gehoorde maatregel, maar deze staat op gespannen voet met het bevorderen van eveneens voor CE noodzakelijke diversiteit van bedrijven op een terrein. Regionale afstemming is daarbij nodig. - Behouden en beter benutten van bedrijfslocaties - vooral centraal gelegen, HMC en multimodaal bereikbare terreinen. Multimodale bereikbaarheid wordt nu weliswaar nog niet als prioriteit gezien, maar zou op daarvoor geschikte locaties gegarandeerd moeten worden voor de toekomst, wanneer bewustwording is toegenomen, tezamen met de circulaire ketenvolumes. - Strategisch uitbreiden van bedrijventerreinen voor de CE lijkt onvermijdelijk. - Omgevingskwaliteit van bedrijventerreinen verbeteren. Groene aantrekkelijke inrichting van terreinen is belangrijk, maar ook adequate milieuregelgeving en handhaving daarvan. Ondernemersverenigingen kunnen hierbij als spil functioneren. Interactieve kaart Bekijk voor het ruimtelijk overzicht van de circulaire bedrijvigheid in de huidige situatie ook de interactieve kaart op: https://erasmusupt.shinyapps.io/circulaire_ economie_kaart/ Merten Nefs Erasmus UPT, nefs@ese.eur.nl Survey-resultaten. In deze grafiek is het belang getoond van locatiekenmerken, gescoord door alle deelnemers (overheden, bedrijven en verenigingen). << Havenlocaties 2025 - 59
60 Online Touch Home