Laagwater: een groeiende uitdaging voor de bereikbaarheid van het achterland De binnenvaart staat voor een groeiende uitdaging: laagwater. Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) zet zich in om met een heldere visie de gevolgen van laagwater aan te gaan pakken en de waterwegen toekomstbestendig te houden. S amen met binnenhavens draagt de binnenvaart bij aan een sterke en circulaire economie, de vermindering van wegcongestie en de vergroeningsdoelstellingen van de schone binnenvaart. Daarnaast hebben de binnenhavens en binnenvaart samen een directe toegevoegde waarde van 8.4 miljard euro en bieden zij werkgelegenheid aan meer dan 81.000 mensen. De binnenvaart speelt een cruciale rol in de bevoorrading van de Duitse maakindustrie die sterk verweven is met de Nederlandse economie en welvaart én de positie van Rotterdam als grootste haven van Europa. De binnenhavens zijn daarbij een essentiële schakel in de logistieke keten. Zij vormen de belangrijke knooppunten in het achterland en zijn van wezenlijk belang voor de aan-en afvoer van goederen tussen het achterland en de Nederlandse zeehavens. De binnenvaart maakt en houdt Nederland leefbaar doordat het bijdraagt aan een stabiele voedsel- en energievoorziening en producten die iedere inwoner nodig heeft. De binnenvaart is letterlijk de drijvende kracht achter het Nederlandse goederenvervoer, zowel nationaal als internationaal richting België en het Rijnstroomgebied. Wessem Port Services Group Vrijwel onopgemerkt wordt 35% tot 40% van de totale transportprestatie in Nederland over het binnenwater gerealiseerd (gemeten in tonkilometer). De Nederlandse binnenvaart loopt hiermee mondiaal voorop. Vrijwel nergens ter wereld levert de binnenvaart een vergelijkbare prestatie. De binnenvaart is uniek en geeft Nederland een onmiskenbare voorsprong als logistieke dienstverlener voor West-Europa. Ondanks deze positieve bijdragen gaat de capaciteit van de binnenvaart worden beïnvloed door de groeiende uitdaging van laagwater. Om de bereikbaarheid van het achterland goed te houden zijn visie en keuzes nodig. In september 2023 heeft KBN een doordachte visie gemaakt om bij te dragen aan een betrouwbaar, toekomst- en klimaatbestendig goederen- en personenvervoer over water. Uitdagingen en oplossingsrichting Laagwater heeft een direct effect op de binnenvaart doordat schepen minder diep geladen kunnen worden, wat resulteert in verminderde laad capaciteit. Bij extreem laagwater kan de situatie zelfs leiden tot complete stilstand van de scheepvaart. Op rivieren hangt de beschikbare vaardiepte vooral samen met de waterafvoer en de inrichting van de rivier. Hoe groter de waterafvoer, hoe groter de vaardiepte. Lage rivierafvoeren en laagwater zijn fenomenen van alle tijden, maar door klimaatverandering zal dit naar verwachting vaker en langduriger voor gaan komen. De binnenvaartsector wordt hierdoor minder betrouwbaar en kan haar logistieke functie minder goed vervullen. Gelukkig is de sector inventief en vervult de sector bij hoge en lage waterstanden een ongekende prestatie. “De binnenvaart is letterlijk de drijvende kracht achter het Nederlandse goederenvervoer, zowel nationaal als internationaal richting België en het Rijnstroomgebied.” De gevolgen van laagwater variëren op verschillende delen van het binnenwaterwegennetwerk. De grootste uitdaging doet zich voor op vrij afstromende rivieren, zoals de Rijn, die overgaat in de Waal en de IJssel. Om deze uitdagingen aan te pakken, zijn maatregelen zoals het plaatsen van langsdammen en gerichte baggerwerkzaamheden noodzakelijk om extra waterdiepte te creëren. Uitvoering geven aan dit soort maatregelen is essentieel omdat de binnenvaart nu al hinder ondervindt van lage waterstanden. Ook kunnen er oplossingen worden gezocht door aanpassingen aan de schepen te doen. Zo kan bijvoorbeeld de constructie uit lichtere materialen worden gemaakt, zodat de laadcapaciteit kan worden vergroot bij laagwater. Maar denk ook aan het flexibiliseren van logistieke processen of andere aanpassingen van de infrastructuur. Nautische veiligheid blijft ook tijdens laagwater een belangrijk aspect waar aandacht voor moet zijn. Op gestuwde rivieren zijn de uitdagingen anders van aard, waarbij het behouden van voldoen86 - Havenlocaties 2024
87 Online Touch Home