Binnenhavens: sleutel tot succes in maatschappelijke transities Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de woningbouwopgave en aangescherpte milieuwet- en regelgeving leiden tot toenemende spanning in de toch al zo schaarse ruimte in ons land. Voor onze binnenhavens wordt de situatie steeds nijpender; ze komen meer en meer in de verdrukking. Gemeenten staan voor lastige keuzes: voorrang geven aan woonruimte, aan andere functies, functies combineren óf prevaleert de toegevoegde waarde van de binnenhaven? Hoe voorkom je dat andere functies in (haven)gebieden onterecht voorrang krijgen? Voor het ontwikkelen van een ‘sense of urgency’ bij beleidsmakers zijn het herkennen en erkennen van de maatschappelijke toegevoegde waarde van een haven cruciaal. Binnenhavens vervullen immers een spilfunctie in de transitie naar een duurzame, digitale en leefbare maatschappij. Ze zijn de sleutel tot succes in de maatschappelijke transities waar we voor staan. Hoog tijd dus om de waarde van de binnenhaven voor zijn omgeving scherp in beeld te brengen. Dit helpt een integrale afweging te maken waarin het belang van de toekomstbestendige haven volwaardig wordt meegewogen. In dit artikel gaan we vanuit diverse perspectieven in op de maatschappelijke waarde van binnenhavens. 34 - Havenlocaties 2022 Binnenhaven als leefbare ruimtelijke ontwikkeling Veel binnenhavens zijn aangelegd of herontwikkeld in de jaren ’60 of ’70 van de vorige eeuw voor het verplaatsen van bestaande en/of aantrekken van nieuwe bedrijvigheid met watergebonden activiteiten. Sinds de jaren ’90 spelen de (grotere) binnenhavens ook een rol bij de aan- en afvoer van zeecontainers voor industriële en logistieke bedrijven in de regio. Naast deze functies bieden binnenhavens mogelijkheden voor wonen (wonen langs het water) en recreatie (jachthaven). De afweging tussen verschillende belangen wordt steeds belangrijker in het proces van stedelijke vernieuwing, uitbreiding en revitalisering van bedrijventerreinen. De aantrekkelijke ligging aan een waterfront op een vaak zeer centrale locatie maakt haventerreinen heel interessant als woongebieden. Voorbeelden van uitplaatsing van complete havengebieden om te kunnen bouwen in hoge dichtheden, worden gezien als dé successen van de recente stedenbouw. Combinaties van wonen en werken kunnen nog meer economische meerwaarde opleveren. De leefbaarheid van het gebied kan sterk toenemen door de juiste functies van wonen en wer
35 Online Touch Home