Bedrijven verdienen ruimte … en moeten die zelf ook verdienen De strijd om de ruimte is complex. Bedrijventerreinen komen er bij het verdelen van de schaarste te vaak niet goed vanaf. Er is genoeg af te geven op het beleid maar niet in de laatste plaats ook een belangrijke noodzaak voor de sector om te vernieuwen. Paul van Dijk Belang ruimte voor bedrijven wordt onvoldoende op de radar In veel regio’s/gemeenten wordt daarbij het belang en impact van voldoende en toekomstbestendige bedrijventerreinen te weinig ingezien. Oorzaken: 1. Ruimtelijke ontwikkelingsbeleid is vooral gericht op wonen; 2. Erfenis van onsamenhangend planningsbeleid bedrijventerreinen in verleden; 3. Maatschappelijke beeldvorming. (1) In ruimtelijk beleid is focus vooral op wonen; bouwen, bouwen, bouwen. Veel binnenstedelijke bedrijventerreinen worden getransformeerd. Berekend wordt dan dat er ook in de toekomst een aanzienlijk aantal banen in het gebied terugkomen zodat het nog een werklocatie mag heten. Echter een heel andere type bedrijven en werkgelegenheid die de zittende bedrijven bieden. Waar kunnen die bedrijven naar toe? (2) Bij planning van bedrijventerreinen bestaat vaak nog het beeld van een onsamenhangende planning en gebrekkige regionale afstemming. Dit is echt achterhaald; al jaren geleden zijn geplande terreinen geschrapt, de overgebleven terreinen lopen snel vol. En wordt de behoefte en doorlooptijd voor het zorgvuldig plannen en ontwikkelen van nieuw aanbod onderschat. (3) Er zijn in voorbije periode zeker een aantal brute ontwikkelingen geweest met weinig of geen aandacht voor de omgeving. Maar te gemakkelijk wordt dan algemeen het frame van ‘verdozing’ op ontwikkeling van bedrijvenlocaties geplakt. Eind vorig jaar hoorde ik de Rijksadviseur Fysieke Leefomgeving op een congres de overweging uitspreken voor een moratorium (stop) op ontwikkeling bedrijventerreinen. En ook dat - en wel in belangrijke mate binnenstedelijkrijke ruimtelijke opgaven. Bedrijven verdringen uit stedelijke regio’s leidt tot meer verkeersdruk. Bedrijven moeten bestaande terreinen zeker beter benutten maar voor een deel dus ook meer ‘naar buiten’, naar nieuw locaties. 1 miljoen woningen moeten worden gebouwd. Compacte woonsteden. Prima maar dat mengt niet goed met grootschalige bedrijvigheid en productiebedrijven. Voortvarend willen bouwen aan steden en daarvoor ruimte vrijspelen betekent tegelijkertijd (of zelfs vooraf) daarom ook een noodzakelijke opgave om bedrijven elders zorgvuldig te plannen. De tegenstrijdigheid van belangen is er eigenlijk niet, het is een integrale planning. Een bouwstop voor bedrijven is akelig slecht idee en een bewijs dat het belang van bedrijven voor regionale werkgelegenheid en vitaliteit steden een blinde vlek is in bestuur en beleid. Ruimte claimen maar ook verdienen Steden moeten worden bevoorraad en onderhouden. Productie, bouw, handel en logistiek; allemaal hard nodig voor vitale steden en andere belangNatuurlijk moet die schaarse ruimte worden verdiend. Ruimte op een toekomstbestendige locatie is niet vanzelfsprekend en ook niet vrijblijvend. Bewust van welke grote opgave qua klimaat en duurzaamheid we staan en hoe bedrijventerreinen daar ook in bijdragen gaat het verder dan het scoren van vinken voor een mooi duurzaamheidscertificaat. Dat inzicht ontwikkelt zich gelukkig snel. Nieuwe ontwikkelingen laten zien dat zowel op gebouw als gebiedsniveau er veel mogelijkheden zijn om het bedrijvenbelang te combineren met lokale/regionale/nationale opgaven voor energie (aardgasvrij, lokale opwekking, bijdragen in netwerkstabiliteit), klimaat (aandacht voor waterberging, verdroging, hittestress), mobiliteit (duurzaam woon/werk en zakelijk vervoer) en biodiversiteit en leefbaarheid. Er zijn veel goede plannen en initiatieven. Met positieve inzet van overheden en bedrijven kunnen we beter en sneller. Paul van Dijk Ing. Paul van Dijk MRE is partner bij Akro Consult. Projectmatig betrokken bij duurzame vernieuwing en ontwikkeling van bedrijventerrein. ‹‹ Logistiekvastgoed 2022 - 59
60 Online Touch Home