april 2022 69 Liuwe is inmiddels met pensioen, maar heeft altijd gewerkt als docent Nederlands en Geschiedenis. Dit komt ook terug in ons gesprek: Liuwe vertelt enthousiaste verhalen, zowel over de muziek, als over de geschiedenis van zijn woning, als over hoe het thuis was. In het gesprek zal hij vaak terugkomen op zijn broer. Speelden jullie in het gezin ook wel samen muziek? “Myn broer dy hat ek organist west, mar op de kweekskoalle learde hy natuerlik ek blokflút spyljen. Dus doe spilen wy wol mei ús trijen, ús heit achter it elektroanysk oargel, trionsonates fan Telemann en Händel. Dat diene we dan ek wol yn ‘e tsjerke. Dêr wie dan ek noch in extra stimulâns: it oargel van Reduzum. Reduzum hat in geweldich oargel mei in prachtige klank. Fanút it oargel wei kamen wy dan ek op it klavesimbel út. Wy wiene thús ek altyd wol oan it nifeljen en troch in hobbytydskrift (Na Vijven!) weryn’t se in boutekening fan in spinet te keap oanbeane, kaam myn broer derop om sels in spinet te meitsjen. Dat haw ik letter ek dien, doe’t ik klear wie mei de middelbere skoalle. Ik hie doe trije moanne fakânsje, dus yn dy tiid haw ik in spinet yn elkoar setten. De klank wie net ferkeard!” Even een stukje muziekgeschiedenis: het spinet zou je kunnen zien als een kleinere versie van het klavecimbel. En een klavecimbel is dan weer de voorloper van de moderne piano. Tussen de klavecimbel en de moderne piano zit dan nog een ander toetsinstrument: de fortepiano. Snappen we het nog? Het grote verschil tussen de klavecimbel en de piano zit hem in het mechaniek: bij een piano worden de snaren aangeslagen met een klein hamertje, bij een klavecimbel wordt er als het ware aan de snaren getokkeld. Hierdoor krijgt het instrument een heel eigen geluid. Het klavecimbel was het instrument van de Barok, de tijd van Händel en Bach. En toen vanuit het spinet naar het klavecimbel? “Ja, sa’n hobby rint op in bepaald momint út de hân. In pear jier letter haw ik in klavesimbel makke, dêr hie ik in tekening fan. Myn broer dy hat dat letter ek wer dien, allinich myn broer is in geweldige handwurker. Dus dat wie in dermate perfekt ding, doe hat er my oanbean: ‘Ik wol ek foar dy wol ien meitsje.’ Dy sil ik dy straks sjen litte, dy stiet hjir yn ’e hûs.” Hebben jullie samen aan die klavecimbel gewerkt? “Myn broer hat it ynstrumint boud, mar ik haw der sels wol wat oan nifele. Ik haw it besnaard en yntoneard, mar hy hat it ynstrumint makke, fan niks ôf. Hy wie fan berop leraar Dúts, mar hat it houtbewurkjen as grutte hobby. Alles wat mei hout te meitsjen hat, dat hat hy wol makke: Fryske klokken, barometers, kinst it sa gek net betinke.” →
70 Online Touch Home