Mandeguod 37e jaargang mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum April 2023 O.a. in dit nummer: 55 44 Mantgumer kinderkoor Wat hinget der by dy oan de muorre? 9 4 Maaie Betinking 2023 op Skillaerd
2 Mandeguod Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
April 2023 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Doarpsmienskip Mantgum 4 Maaie Betinking 2023 op Skillaerd De Gielguorde Kom tennissen bij MTC! Op de Him Open Dag Wjukkennieuws Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Beginnersclinic Rûnom Mantgum Verenigingen Activiteiten april Weekagenda Instellingen Hinke Wolthuizen fertelt Sijbren van der Heide vertelt over Historisch Mantgum Het Fitte Brein Het nieuwe afvalbeleid. Hoe zit dat nou…? Mededeling van de Gemeente Leeuwarden Vergroeningsschema Gemeente Leeuwarden Mantgumer kinderkoor Nieuws van de merkecommissie Workshop zelf ZEEP, wasmiddel en deodorant maken! Wat hinget der by dy oan de muorre? Witte jim dat… Opbrengst collecte Hersenstichting Colofon 4 6 9 10 15 17 18 23 26 31 32 33 34 36 36 37 38 40 42 45 49 51 55 59 59 62 Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com Plan Boppeslach 18 maart
4 Mandeguod “Femke, ik las het woord maitiid, wat voor tijd is dat?” vroeg Boris laatst aan mij. Hoewel ik het woord wel kende moest ik hem het antwoord schuldig blijven. Gaat het over een periode in mei? Of is het wanneer het gras op het land weer gemaaid kan worden na de winter? Na even googelen kwam ik op de volgende omschrijving op Wikipedia: “De maitiid is ien fan de fjouwer jiertiden. De maitiid is it seizoen dêr’t it waar wer waarmer wurdt, trochdat it part fan de ierde dêr’t it maitiid wurdt nei de sinne ta kantelet. It is ek de tiid dat de bisten wer út harren wintersliep of winterferbliuw krûpe en harren fuortplantsje. Ek komme in protte blommen ta bloei. It wurd maitiid is, krekt as de moannenamme Maaie, ôflaat fan Latin maius, fan Maja, Romeinske goadinne fan de Ierde.” Oftewel: lente! Een mooie periode. De grijze luchten rondom het dorp maken steeds vaker plaats voor helderblauw, wat prachtig afsteekt tegen de felgroene weilanden. Het zal niet lang duren voor het vee weer het land op gaat. De talloze sneeuwklokjes aan de Seerp van Galemawei beginnen plaats te maken voor krokussen en narcissen. Ook elders in het dorp komen steeds meer bloemen op, en laten vogels zich vaker horen. Als ik dit schrijf is het amper een week geleden dat we een sneeuwpop bouwden op de oprit. Gisteren dronken we op diezelfde oprit ons eerste kopje koffie in de zon. De was kan weer naar buiten om te drogen, Veere speelt het liefst weer hele dagen in de speeltuin. We krijgen schoonmaak- en opruimkriebels en willen zo gauw mogelijk in de tuin aan de slag. We lopen voor het eerst weer zonder jas naar de Poiesz en zien vanuit ons raam kinderen die na het eten nog lekker buiten spelen nu het weer langer licht is. De poes ligt het liefst in de vensterbank te genieten van het lekkere zonnetje. Prakkesaasjes fan de redaksje
April 2023 5 Na een grauwe herfst en winter, met op het nippertje toch nog wat sneeuw, kruipen we weer uit onze schulp. Ook in ons dorp is er weer van alles te beleven, zo is er in de afgelopen weken door dorpsgenoten weer hard gewerkt om bij Plan Boppeslach de puntjes op de i te zetten. In de maand april zijn er weer allerlei leuke activiteiten gepland. U kunt bijvoorbeeld een kijkje nemen bij de open dag van de brandweer, zingen met een deel van de Mantgumer Maten, of milieubewust uw eigen zeep leren maken. Er start ook een clinic hardlopen voor beginners. Sport u liever met het brein? Dan kunt u een workshop cognitieve fitness volgen. Dat en meer leest u in deze Mandeguod. Ik wens jullie een fijne maitiid! Femke Hottinga In memoriam - Harm van der Werf In pear jier lyn kamen Harm en Ria van der Werf hjir te wenjen mei it foarnimmen om tegearre noch in moaie tiid yn Mantgum te hawwen. En ek al gong Harm alle dagen noch nei de pleats yn Skearnegoutum om syn jongste soan dêr te helpen, se makken dochs tiid frij om harren yn te setten foar it doarpslibben yn Mantgum. Sa wiene se mei har twaën bygelyks de reserve foar it ferdielen fan de ryklik 500 eksimplaren fan Mandeguod. Mar dizze moanne is Harm ûnferwachts ferstoarn. Wy winskje Ria sterkte foar de takomst no’t se allinnich fierder moat. De redaksje fan Mandeguod.
6 Mandeguod Doarpsmienskip Mantgum Agenda Algemene Ledenvergadering 2023 Het bestuur van Doarpsmienskip Mantgum nodigt hierbij haar leden van harte uit voor deelname aan de Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering. Datum: woensdag 20 april 2023 Plaats: MFC Wjukken Aanvang: 20.00 uur Eindtijd: 22.00 uur (uitloop max. 22.30 uur) Als u vragen heeft of een onderwerp wenst toe te voegen aan de agenda, dan verzoeken wij u dit vóór 6 april 2023 kenbaar te maken: per mail doarpsmienskip@mantgum.com, of schriftelijk: de Skuorrereed 2, Mantgum. Wij zien u graag op bovenstaande datum, tijd en plaats. Aanmelden is niet noodzakelijk, maar wel wenselijk. Aanmelden kan door te mailen naar bovenstaand mailadres. Deze agenda, de financiële verantwoording en het jaarverslag vindt u op www.mantgum.com
April 2023 7 AGENDA 1. Welkom en opening 2. Vaststellen agenda 3. Vaststellen notulen 2022 4. Terugblik op 2022, het jaarverslag vanuit DMS gezien 5. Financiële verslagen 5.1 Doarpsmienskip Mantgum • Behandeling Doarpsmienskip • Bevindingen kascommissie en benoeming nieuwe kascommissie • Vaststelling • Begroting 2023 DMS • Dorpsbudget verantwoording en begroting • Decharge verlening door de ALV van de penningmeester 5.2 Mandeguod • Behandeling • Bevindingen kascommissie + benoeming nieuwe kascommissie • Vaststelling 5.3 Wjukken • Behandeling • Bevindingen kascommissie + benoeming nieuwe kascommissie • Vaststelling 6. Samenstelling bestuur Aftredende bestuursleden, niet herkiesbaar: • Ydwine Willemsma • Bert van der Weide Kandidaat bestuursleden: • Roelf Vogelzang • Vacature 7. Rondvraag Halverwege de vergadering last de voorzitter een korte pauze in.
8 Mandeguod
April 2023 9 4 Maaie Betinking 2023 op Skillaerd Yn it Frysk Museum yn Ljouwert is ek it Fersetsmuseum ûnderbrocht. Omdat it wer kin, ha we der yn ’e foarjiersfakânsje west. In yndrukwekkende tentoanstelling oer de Twadde Wrâldoarloch mei tal fan ferhalen dy’t je by bliuwe. It ferhaal fan de Joadske bern Bram (9 jier) en Eva Beem (11 jier) út Ljouwert dy’t ferret waarden en de oarloch net oerlibben. De hûnderten persoansbewizen oan de muorre. It neimakke fakânsjehûs op it Amelân foar neibesteanden fan Fryske fersetsstriders, je kin it ferline fiele en hast beetpakke. Ien ferhaal makke grutte yndruk op ús. In pear skuon, twa legerkistjes út de Twadde Wrâldoarloch. Schoenen van de waanzin Een paar legerkistjes van een Amerikaanse vliegenier die met zijn toestel neerstort bij Ferwert. Een Duitse militair neemt de schoenen mee als hij de wrakstukken moet ruimen. Een paar dagen later geeft hij de schoenen aan een joodse onderduiker. Het verzetsmuseum in Leeuwarden is geopend van dinsdag tot en met zondag van 11.00 – 17.00 uur. Van harte aanbevolen voor jong en oud. Op 4 maaie 2023 betinke we op Skillaerd dat wy hjir in Nederlân yn frijheid libje kinne. Yn de Mandeguod fan maaie folget mear ynformaasje. Kommisje 4 Maaie Betinking Skillaerd
10 Mandeguod De Gielguorde Inmiddels zitten we al een paar maanden in de nieuwe fase van het inzamelen van oud papier in Mantgum. Vanuit de oudercommissie willen wij in eerste instantie even benadrukken hoe goed iedereen dit heeft aangepakt! Ondanks dat het een nieuwe manier van inzamelen is hebben jullie er samen een succes van gemaakt. Hiervoor dank! Deze eerste maanden hebben wij gekeken naar hoe wij deze nieuwe manier van inzamelen zo effectief en praktisch mogelijk kunnen organiseren. Afgaand op hoe het is gegaan maken we hierdoor een paar wijzigingen: • Het oud papier mag op donderdag de gehele dag gebracht worden, dus ook overdag (zoals al veelvuldig is gedaan). • Hulpouders zullen minder lang aanwezig zijn bij de containers, namelijk van 19:1519:45, met als voornaamste taak om eventueel te assisteren, op te ruimen en de container af te sluiten. Net zoals eerder geldt: • Het hulpouderschema blijft gelijk. • Plaats oud papier altijd ín de container. • Lukt het niet om het papier zelf te brengen? Vraag dan iemand in je buurt om te helpen. De data van de containerdonderdagen blijven hetzelfde. Deze staan ook in de activiteitenkalender van de Mandeguod. De aankomende data zijn: 13 april, 11 mei, 8 juni, 6 juli, 3 augustus, 31 augustus, 28 september, 26 oktober, 23 november, 21 december Nogmaals bedankt, De Oudercommissie van de Gielguorde
April 2023 11 Triedsjes nei it ferline Zoals u misschien wel weet werken wij op basisschool de Gielguorde met projectweken waarin iedere keer een ander thema centraal staat. Het volgende project in april heeft alles te maken met ‘erfgoed’. Tijdens dit project zullen we onder andere de geschiedenis van Mantgum en omstreken in duiken. Hiervoor zijn we op zoek naar mensen die bekend zijn met de geschiedenis van Mantgum, ook al zou het maar een klein stukje geschiedenis zijn. Op die manier kunnen vragen van leerlingen beantwoord worden of zou er zelfs iemand kunnen komen vertellen over de geschiedenis. Bent of kent u iemand die enthousiast wordt van de geschiedenis van Mantgum en ons zou willen helpen tijdens het project? Neem dan contact op met één van de volgende mailadressen. Ria.bouwhuis@kykscholen.nl of Ljibbe.elzinga@kykscholen.nl Helpen kan op de volgende manieren: • Vragen beantwoorden van leerlingen op een afgesproken moment (Telefonisch, live, of via de mail). • Langskomen op OBS de Gielguorde om te vertellen over (een stukje van) de geschiedenis van Mantgum. • Materialen/foto’s ter beschikking stellen om te tonen in de klassen van OBS de Gielguorde.
12 Mandeguod Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.
April 2023 13
14 Mandeguod
April 2023 15 Kom tennissen bij MTC! Nu de zonnestralen de eerste voorjaarswarmte afgeven, begint ons tennishart weer sneller te kloppen! In april start het nieuwe tennisseizoen en gaan we de buitenbaan weer op. Hoog tijd dus voor het indelen van de tennislessen. Actieve lessen Wil je leren tennissen? Of speel je al jaren tennis en wil je je spel verbeteren? Geef je dan vóór 1 april op voor de tennislessen van de Mantgumer Tennis Club. Vanaf april tot en met oktober/ november staat onze enthousiaste trainer Wilfred Meulman klaar om wekelijks actieve lessen te verzorgen waarin gefocust wordt op het aanleren/ verbeteren van techniek en tactisch tennisspel. Het plezier in het spel staat natuurlijk voorop. Leeftijdsgroepen voor jeugd Lessen voor jeugdleden worden ingedeeld op leeftijd. Elke groep speelt met speciale ballen die passen bij hun leeftijd en niveau. De grootte van het speelveld en aanbod van oefeningen worden ook op leeftijd aangepast om het plezier in de tennissport te vergroten. Er wordt getraind op techniek en het spelen van wedstrijdjes. Het leren van de puntentelling en hoe je moet dubbelen horen daar ook bij. Volwassenen worden zoveel mogelijk ingedeeld op niveau. Lesdagen De lessen zijn op woensdagmiddag en avond, waarbij rekening wordt gehouden met schoolvakanties en feestdagen. Maak Kennis met Tennis: 4 lessen en leenracket voor maar 25 euro (jeugd) Lijkt het jou leuk om te gaan tennissen, maar twijfel je nog een beetje ? Schrijf je dan in voor 4 lessen! En misschien heb je een vriendje/ vriendinnetje, die dat ook leuk lijkt? Dat kan, dus meld je aan!! Voor vragen en/of aanmelden tennismantgum@gmail.com Of neem contact op met Wilfred Meulman: 0654352051 of allroundtennis@hotmail.nl
16 Mandeguod onderhoud verbouw restauratie renovatie nieuwbouw advies Skillaerderdyk 15, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 bouwbedrijf@klaversma.nl
April 2023 17 Op de Him Open Dag Op zaterdag 22 April 2023 organiseren wij een Open Dag op onze biologische natuurboerderij “Op de Him”. Tijd: 10.00 tot 17.00 uur Er is van alles te zien en te doen, zoals: * kraampjes * kaasproeverij * koffie/theetuin. * springkussen * leuke boerenspellen * kalfjes kijken Je bent die dag van harte welkom! Auke en Rennie Stremler, De Him 4, Jorwert N.B. Als er nog mensen zijn die iets leuks willen verkopen bij ons, dan graag contact opnemen met Rennie Stremler, rennieoveral@gmail.com
18 Mandeguod Wjukkennieuws Praat van de Clincke Hier zijn we weer. De winter is nu wel voorbij. In maart hebben we nog een paar laatste sneeuwbuien gehad. Helaas net op het moment dat we grote plannen hadden met het terras bij de Wjukken. Even leek de sneeuw een belemmering te worden, maar al snel was het een prima weertje met veel zon en veel enthousiaste helpers. Er werden op veel fronten stappen gemaakt. De vloer bij de nieuwe pui is nu aangevuld en de contouren van het nieuwe terras worden al zichtbaar. De weg naar het sporthokje is al uitgelegd. Er is met veel kruiwagens en veel man/ vrouwkracht gewerkt aan de betonnen omranding van het oude terras. Deze stenen worden weer elders gebruikt.
April 2023 19 Tegelijkertijd werden de struiken gesnoeid. Dit zal de komende weken op zaterdag nog wel even doorgaan. De bomen die uit “het Bosk” waren gekomen zaten in grote houten bakken. Het plan is om die bakken te vullen met planten en ze dan weer een plekje op het terras te geven. Met het verdwijnen van de winter en de komst van het voorjaar gaat ook het buitensportseizoen weer van start. We hebben 1 april geprikt als voorjaarsschoonmaakdag. Dan kunnen de kleedkamers weer gereed gemaakt worden voor de komende maanden. Hierover volgt nadere communicatie. →
20 Mandeguod Zoals bekend heeft Antsje Vogel haar taken met betrekking tot de reserveringen vorig jaar neergelegd. Na veel zoekpogingen hebben we toen Marina Dolstra en Karin van Beest bereid gevonden om de reserveringen tijdelijk op zich te nemen. Inmiddels loopt dit op een dusdanig bevredigende manier dat Marina heeft aangegeven deze taak de komende jaren tot de pensionering van Peter te willen blijven doen. Karin wil de taak maximaal twee jaar uitvoeren. We zijn beide dames ontzettend veel dank verschuldigd. Het is geen sinecure. Het idee is nu dat de reserveringen in het vervolg door twee personen worden gedaan waarbij er steeds om de twee jaar één persoon wordt gewisseld. Daarmee is de continuering gewaarborgd. In de vorige Mandeguod hebben we al vermeld dat er een groep enthousiaste mensen was opgestaan met mooie ideeën om de Clincke aan te passen en op te frissen. Mede met het oog op de nieuwe pui, het grote terras en met de komende zomer met de merke in het achterhoofd werd de wens geuit om de indeling van de Clincke aan te passen. We hebben inmiddels veel overleg met elkaar gehad en we hebben de werkzaamheden die daarvoor nodig/gewenst waren in een stappenplan uitgezet. Daarbij hebben we ook inbegrepen dat we graag met de gebruikers in overleg willen over de voorgestelde aanpassingen. Veel enthousiasme gaat soms gepaard met veranderingen in korte tijd. Veranderingen die dan voor anderen weer te snel gaan. We doen als initiatiefgroep en bestuur van de Wjukken ons best om naar iedereen te luisteren en we nemen alle op en aanmerkingen serieus. We hopen daarmee ook met iedereen tot een constructieve oplossing te komen, maar we zijn ons ook bewust dat we het niet iedereen naar de zin kunnen maken. We zijn ons als bestuur terdege bewust dat we er zijn voor alle Mantgumers. De mening van de mededorpsgenoten die regelmatig gebruik maken van de Wjukken is daarbij van belang, maar het is ook goed om rekening te houden met de dorpsgenoten die nog niet zoveel gebruik maken van de Wjukken maar dat in de toekomst wel zouden willen doen. Daar komen dan soms wat modernere wensen uit naar voren. We kunnen u allen verzekeren: het is een heel karwei om in die werkelijkheid een goede weg te zoeken. Blijf ons vooral opzoeken met uw aanvullingen en opmerkingen. We luisteren met belangstelling en wegen alles met al onze wijsheid. Namens het bestuur, Klaas Hoekstra
April 2023 21 zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl
22 Mandeguod
April 2023 23 Terugblikken en vooruitkijken Doarpskeamer Nij Baarderadiel Wat was het een feest. 15 prachtige meiden stonden op het podium voor een volle zaal prachtige liedjes te zingen. We kunnen wel zeggen dat deze activiteit een groot succes was. Er zaten allemaal trotse papa’s en mama’s, opa’s en oma’s en uiteraard ook broers en zussen en andere nieuwsgierigen in de zaal. Ze hebben genoten van het optreden. Femke en Boris, hartstikke bedankt voor jullie begeleiding. En wat was er nog meer te beleven de afgelopen vier weken? Tijdens de workshop macramé zijn er prachtige muurhangers gemaakt. Het was voor mij een hele tijd geleden dat ik macramé gedaan had. Maar de handigheid zat er ook wel weer snel in. Thea Sevenster begeleidde de handwerkers professioneel. We gingen allemaal naar huis met een prachtige hanger. In maart was ook de laatste Bingo van deze maand. Het was gezellig druk. De deelnemers hadden een prachtige middag en sommigen gingen ook nog eens naar huis met een mooie prijs. Er is aangegeven dat december niet zo’n goede maand is om dit te organiseren. Doe het maar liever in januari dan zijn er niet zoveel activiteiten, terwijl er best wel behoefte is aan het gezellig samen zijn. Nou dat gaan we uiteraard onthouden. →
24 Mandeguod De middag met koersbal trok ook de nodige bezoekers. Het was samen met de biljarters weer een drukke bedoening. Het maken van de voorjaarspotjes was ook leuk. Er was wat tijd over en er was nog materiaal om een leuke voorjaarskrans te maken. Echt leuk dat we toch nog steeds weer nieuwe bezoekers kunnen verwelkomen. Het is dan ook gezellig in de Doarpskeamer. Ook zonder activiteit is het prima om even langs te wippen. Voor een kopje koffie of voor een praatje. 6 april zal Janny Yntema ons meenemen in een oefenles Cognitieve Fitness. Zie hiervoor ook elders in de Mandeguod! Dit was het ontbrekende gezondheidsaspect tijdens ‘januari gezonde maand’. Dit wordt zeker weten een interessante workshop. Bij de volgende Mandeguodeditie kan ik iets vertellen over het scrapboek dat tijdens de creamiddei van maart gemaakt gaat worden. Er is een volle groep. Ook hoort u dan hoe het volksdansen was, de voorlichting van de Regiobank en hoe de lezing van Hinke over haar toneelspelen is gegaan. Zomaar een greep uit de activiteiten die nog komen. Houd de agenda in de gaten en noteer de activiteiten die je niet wilt missen. Zoals je elders in de Mandeguod hebt kunnen lezen geeft Sijbren van der Heide een herhaling van zijn lezing over de historie van Mantgum. Mei is dan alweer de laatste maand van het activiteitenseizoen. We sluiten het seizoen weer af met op dinsdagmiddag 30 mei een fietstocht met na afloop een high tea. Dit was vorig jaar een groot succes, dus dat doen we weer! De maanden juni, juli en augustus is het een beetje low profile. Niet veel speciale activiteiten en alleen opening op de dinsdagmiddagen. Er is uiteraard altijd wat te doen. Puzzelen, wandelen, spelletjes, keramiek schilderen, bedenk het maar. Misschien dat we de duofiets weer een middag kunnen lenen van Nij Dekama, dan kunnen we ook nog met een paar bezoekers die het zelf niet meer kunnen een rondje fietsen. Alie Lebbink heeft hier vorige jaar zomer erg van genoten. Vind je dat leuk, geef dit aan, dan zullen we kijken wat we kunnen regelen. Algemene informatie: Bij de Doarpskeamer is een koffie/thee stempelkaart verkrijgbaar € 7,50 voor vijf consumpties. Deze kaart is alleen te gebruiken tijdens de openingsmomenten van de Doarpskeamer. Zit je op facebook, meld je aan als volger bij Doarpskeamer Nij Baarderadiel.
April 2023 25 Zo ben je altijd geïnformeerd over de activiteiten die plaatsvinden. MIEP is op 4 april met een spreekuur aanwezig in de Doarpskeamer. Tijdens de openingsuren van de Doarpskeamer kun je ook altijd de bibliotheek bezoeken. Iedere eerste dinsdag van de maand is een wijkagent in de Wjukken aanwezig. Meestal is dit Nadja. Handig voor als je vragen hebt die je graag persoonlijk met de wijkagent wilt bespreken. Vind je het leuk om je als gastvrouw/ heer bij de Doarpskeamer in te zetten? Neem contact met mij op. We zijn altijd op zoek naar enthousiaste krachten! De vacature die er was die is vervuld! En we hebben ook een tijdelijke vervanging van een vrijwilliger die een periode niet ingezet kan worden. Deze tijdelijke vervanging komt uit Hilaard. Top hoor. Doarpskeamer Nij Baarderadiel is een prachtige plek om elkaar te ontmoeten. Er is altijd een vrijwilliger met een luisterend oor. Doarpskeamer Nij Baarderadiel is voor alle inwoners van de oud Littenseradiel doarpen die nu onder de gemeente Leeuwarden vallen. Ben je nieuwsgierig? Kom langs en neem een kijkje in onze gezellige Doarpskeamer! Karin van Beest Coördinator Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum
26 Mandeguod Beginnersclinic Rûnom Mantgum Hardlopen is een prachtige en gezonde sport. Het houdt je fit, maakt je botten en gewrichten sterker, ontspant, verbrandt een berg calorieën en je slaapt er goed op. Niet alleen je lijf profiteert, hardlopen is ook goed voor je brein en het maakt je gelukkig. Wil je op een goede manier beginnen met hardlopen? Op donderdag 6 april start Rûnom Mantgum de clinic Beginnen met Hardlopen. Hardlooptrainer Mirjam Boomsma verzorgt een programma van tien trainingen dat toewerkt naar de loop Rûnom Mantgum op zondag 18 juni. Je leert op een verantwoorde manier hardlopen in je eigen tempo en met aandacht voor hardlooptechniek. Je wordt lekker fit en krijgt een goede basis om verder te trainen. Naast de trainingen ontvang je ook wekelijks een nieuwsbrief met een oefenschema en hardlooptips. Het doel van deze cursus is ongeveer 30 minuten aan een stuk hard te kunnen lopen. Maar het zou goed kunnen dat je een ander persoonlijk doel hebt. Wij horen graag van je welk doel dat is en kunnen je daarin ondersteunen. Deze clinic is gericht op beginners, maar je kan ook meedoen als je al eerder hebt hardgelopen en het weer wil oppakken, of als je voor jezelf bent begonnen en onder deskundige leiding aan de basistechniek wil werken. De trainingen zijn op donderdagen om 18.30 uur. De deelnemersbijdrage is 40 euro voor het gehele programma inclusief het inschrijfgeld voor de loop op 18 juni. Meer informatie en aanmelden via nummer 06 5122 1165 of de website runom.mantgum.com.
April 2023 27
28 Mandeguod
April 2023 29 Dinsdag 4 april Paasstukje maken, kosten € 15,00 Start 14.00 uur. wijkagent en Miep zijn aanwezig. Donderdag 6 april Cognitieve fitness, verzorgd door Janny Yntema. Start 10.00 uur Dinsdag 11 april Donderdag 13 april Hinke vertelt over haar toneelervaring, start om 10.00 uur Dinsdag 18 april Creatief met droogbloemen in vrolijk geel. Start 14.00 uur Donderdag 20 april In de Doarpskeamer kunnen spelletjes gedaan worden. Start 10.00 uur Dinsdag 25 april Keramiek schilderen, kosten € 2,00 per item. Start 14.00 uur Donderdag 27 april Handwerkochtend! We zijn benieuwd waar jij mee bezig bent. Kom je langs? Ook als je vragen hebt, er is altijd iemand die je kan helpen. We beginnen 9.30 uur Dinsdag 2 mei Donderdag 4 mei Dinsdag 9 mei Donderdag 11 mei Dinsdag 16 mei Dinsdag 23 mei In de Doarpskeamer kunnen spelletjes gedaan worden. Start 14.00 uur In de Doarpskeamer vertelt Teake verhalen over de WO 2. Start 10.00 uur Creamiddei, vogeltjes maken van wol. Start 14.00 uur In de Doarpskeamer kunnen spelletjes gedaan worden. Start 10.00 uur De sjoelbak staat klaar. We beginnen 14.00 uur. Keramiek schilderen, kosten € 2,00 per item. Start 14.00 uur Donderdag 25 mei Handwerkochtend! We zijn benieuwd waar jij mee bezig bent. Kom je langs? Ook als je vragen hebt, er is altijd iemand die je kan helpen. We beginnen 9.30 uur Dinsdag 30 mei Afsluiting van seizoen 2022-2023 met een fietstocht aansluitend high tea. Start 13.30 uur graag vooraf opgeven via de mail of telefonisch IEDEREEN IS VAN HARTE UITGENODIGD OM MEE TE DOEN!! MFC De Wjukken, Om ’e terp 21 9022 BD Mantgum Iedere dinsdagmiddag van 13:00 - 17:00 & donderdagochtend 9:00 - 12:30 EMAIL: reserveringen@wjukken.nl / tel.nr: 06-20191971 Sing inn met een deel van de Mantgumer maten onder leiding van Lys Scarse. Start 14.00 uur MEI APRIL
30 Mandeguod
April 2023 31 Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub CPO Mantgum Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Iisclub De Twa Doarpen Contactpersoon / email Mark Kracht Telefoon 06 22 005 381 Durk Swierstra Arjen Klaversma - cpomantgum@gmail.com Annemarie Meetsma - doarpsmienskip@gmail.com E. van der Hem K. Bosma J. van der Werf Jeu de Boulesvereniging Wjukslach G. Kuperus Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgum Leeft Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum J.Cuperus - info@jacobklaver.nl Jurriaan Hoekstra D. Lont J. Noorman Maaike Kuipers - mantgumleeft@gmail.com Willemijn Koopmans-van Hasselt - tennismantgum@gmail.com Wietske Terluin - terluin@ziggo.nl. tel: Muziekvereniging Harmonie Weidum J. de Boer - info@harmonieweidum.nl Oudercommissie De Gielguorde Plan Boppeslach ocgielguorde@gmail.com Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed/NoName Stichting Wjukken Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Jant van Dijk - boppeslach@wjukken.nl Frisia1874@gmail.com C. Kaspers Tjepko Jansen nonamemantgum@hotmail.com bestuur@wjukken.nl D. Ottema historischcentrum@leeuwarden.nl R. de Groot 06 20 494 345 058 250 14 05 06 21 144 376 06 20 191 971 058 250 13 09 058 254 20 51 058 251 96 81 058 251 93 93 058 250 11 44 058 250 40 97 06 20 557 123 06 13 146 695 06 51 221 165 06 55 454 603 06 14 411 680 06 41 767 042 06 21 506 911 058 251 94 02
32 Mandeguod Activiteiten april Datum Activiteit Dinsdag 28 maart Donderdag 30 maart Zondag 2 april Dinsdag 4 april Donderdag 6 april Zaterdag 8 april Zondag 9 april Dinsdag 11 april Donderdag 13 april Vrijdag 14 april Zondag 16 april Dinsdag 18 april Donderdag 20 april Zaterdag 22 april Dinsdag 25 april Donderdag 27 april Doarpskeamer: Voorlichting over (bank)fraude door Regiobank Doarpskeamer: handwerkochtend Palmzondag: ontbijt+kerkdienst Doarpskeamer: Paasstukje maken, hiervoor kunt u zich tot 25 maart opgeven Doarpskeamer: Wijkagent is aanwezig Doarpskeamer: MIEP spreekuur Doarpskeamer: Cognitieve fitness, door Janny Yntema Paaswake Paasfeest Doarpskeamer: Sing inn met een deel van de Mantgumer maten Doarpskeamer: Hinke vertelt over haar toneelspelen. O.a. over het iepenloftspul te Jorwert Oud papier container aan de weg bij de Wjukken en bij het treinstation Sijbren van der Heide vertelt over de historie van Mantgum Reprise Kerkdienst Doarpskeamer: Creatief met droogbloemen in vrolijk geel Doarpskeamer: Spelletjes, sjoelen, rummikub Open dag Brandweer Mantgum Doarpskeamer: Keramiek schilderen, kosten per item € 2,00 Doarpskeamer: Handwerkochtend Tijd Locatie 14.00 uur 9.30 uur 9.00 uur (ontbijt) 10.00 uur Kerkdiest 14.00 uur 14.00 uur 13.00 uur 10.00 uur 22.00 uur 10.00 uur 14.00 uur 10.00 uur Gehele dag 20.00 uur 10.00 uur 14.00 uur 10.00 uur 10.00-15.00 uur 14.00 uur 9.30 uur MFC Wjukken MFC Wjukken Mariakerk Mantgum MFC Wjukken MFC Wjukken MFC Wjukken MFC Wjukken Mariakerk Mantgum Mariakerk Mantgum MFC Wjukken MFC Wjukken MFC Wjukken Treinstation MFC Wjukken Mariakerk Mantgum MFC Wjukken MFC Wjukken Brandweerkazerne MFC Wjukken MFC Wjukken
April 2023 33 Weekagenda Maandag AMV Medische fitness Fanfare ’Harmonie Weidum’ Oefenavond Mannenkoor Mantgumer Maten Niet in mei t/m augustus Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Medische fitness Urker Vishandel Doarpskeamer Biljarten 60+ Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Yoga van Veronica Aukes Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Klaverjasklub 60+ Medische fitness Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ Tennislessen namens de Mantgumer Tennisclub Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Doarpskeamer Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Sambrini’s Pizza Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Bootcamp & Fifty Fit door Sander Hageman Jeu de boules competitie Hardloopgroep Rûnom Mantgum Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates, Studio Fitaal Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman Zondag Jeu de boules Instuif 15.30 uur OBS de Gielguorde 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Praktijk FYSIOBOS 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 20.00 uur MFC de Wjukken 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 9.00 - 10.00 uur Praktijk FYSIOBOS 15.30 - 18.00 uur Bij de Poiesz 13.00 - 17.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.00 - 20.00 uur Schoolplein 19.00 - 20.30 uur MFC De Wjukken Flow Yoga, Studio Fitaal 19.25 - 20.25 uur en 20.30 - 21.30 uur Basisschool de Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 13.30 uur MFC Wjukken 17.00 - 18.00 uur en 18.00 - 19.00 uur Praktijk FYSIOBOS 19.00 uur Basisschool De Gielguorde 20.00 uur Basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum Tennisbaan bij de Wjukken 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 9.00 - 12.30 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 17.00 - 19.00 uur Bij de Poiesz 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 19.30 - 20.30 uur Schoolplein 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Praktijk FYSIOBOS 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 8.45 uur Dorpshuis Weidum 09.15 - 10.15 uur MFC Wjukken 10.30 - 11.30 uur MFC Wjukken 19.30 uur Café Bonnema 09.00 - 10.00 uur Sportveld 14.00 uur Bij mfc Wjukken
34 Mandeguod Instellingen Instelling Amaryllis Dorpenteam Zuid Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Doarpskeamer Nij Baarderadiel Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Dokterswacht Friesland Gastouderopvang It Swânnennest Contactpersoon / email info@dorpenteam.nl Telefoon 0566 625 151 praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl E. Hartvelt Karin van Beest bestuur@wjukken.nl G. van der Heide Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten J. Wijnja Gemeente Leeuwarden, klein leed Gezondheidscentrum It Kleaster Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Mantgum Foar Inoar Mindfulnesstraining en zenmeditatie Praktijk Fysiotherapie FYSIOBOS Shiatsu & Massagetherapie Sportcentrum Akkermans Studio Fitaal Tandartsenpraktijk Mantgum Yoga instituut Veronica Aukes YogaRutger itkleaster@ezorg.nl E. Hartvelt A. Wijnstra foarinoar@mantgum.com Eef Heinhuis Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) E. Hartvelt Politie Service Centrum S. Bos Ant Folkerts Info@massagepraktijkantwerk.nl V. Akkermans M. Ypma Rutger Feitsma - info@yogarutger.nl Wilt u ook bij deze instellingen vermeld staan? Stuur dan een e-mail naar mandeguod@gmail.com en wij nemen contact met u op. Wijkagent Iedere eerste dinsdag van de maand aanwezig voor vragen in de Wjukken van 14.00 - 16.00 uur. Oud papier kunt u eens per 4 weken op donderdag naar de containers bij het treinstation en de parkeerplaats bij De Wjukken brengen. Tussen 18.30 en 20.00 uur zijn er hulpouders van de basisschool bij de containers om te assisteren. Informatie: ocgielguorde@gmail.com Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Praktijk Fysiotherapie FYSIOBOS, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Treinstation Mantgum Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen. 0517 34 12 72 0517 34 27 26 088 035 04 00 06 37 34 25 40 R. de Groot - rsdegroot@terphus.nl 06 51 968 990 0900 112 71 12 058 250 15 23 058 250 19 52 058 257 66 66 058 763 45 13 088 035 04 00 06 27 064 994 058 250 15 57 06 12 822 712 088 035 04 00 0900 88 44 058 250 14 14 06 52 133 130 0515 42 56 12 06 42 012 203 info@tandartsenpraktijkmantgum.nl 058 250 17 81 Veronica Aukes 06 47 139 027
April 2023 35 maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,
36 Mandeguod 13 april 10 oere yn de Doarpskeamer: Hinke Wolthuizen fertelt Hinke fertelt oer wat se belibbe hat mei har toanielspyljen. By de Fryske Krite, it Iepenloftspul fan Jorwert, Frisia 1874, har wurk by Omrop Fryslân en mear. Dit docht sy yn it FRYSK. Nijsgjirrich? Kom gesellich nei de Doarpskeamer. Sijbren van der Heide vertelt over Historisch Mantgum 9 februari heeft Sijbren van der Heide een erg interessante lezing gehouden over de geschiedenis van Mantgum. Muisstil was het terwijl Sijbren allerlei wetenswaardigheden vertelde over de oorsprong van Mantgum, zoals waar de straatnamen vandaan kwamen, welke oorsprong jouw achternaam heeft en nog veel meer. Hij vertelde mij dat er zelfs onderwerpen wel waren voorbereid maar niet zijn verteld. Er is dus nog genoeg voor een avondvullende lezing voor Mantgumers die er op 9 februari niet bij konden zijn. Vrijdagavond 14 april zal Sijbren nogmaals vertellen over de historie van Mantgum. Laat deze kans niet voorbijgaan. Zeker voor de jongeren en voor de nieuwe Mantgumers een mooi moment om meer over je dorp te weten te komen. Na afloop een gezellige nazit op ‘e Clincke. Kom vooral! Vrijdag 14 april 20 uur in de middenzaal van MFC Wjukken. Karin van Beest, Bestuur van de Wjukken
April 2023 37 Het Fitte Brein Ouder worden maar toch jong blijven... dat wil iedereen, zegt Erik Scherder. Maar kan het ook? Onder het motto Bewegen is gezond en ontmoeten is leuk, organiseert de Doarpskeamer op donderdag 6 april 10.00-11.00 uur een workshop Cognitieve Fitness in de Wjukken. Janny Yntema, gecertificeerde Cognitieve Fitnesstrainer verzorgt de workshop. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Niet zomaar bewegen, maar Cognitieve Fitness is een unieke beweegmethode, wetenschappelijk onderbouwd, die speciaal is afgestemd op het gezond houden van zowel het brein als het lichaam. Niet de prestatie, maar het activeren van de hersenen, uitdagingen aangaan en positieve ervaringen opdoen. En wie wil nu niet het lichaam en brein gezond houden? Prikkel je hersenen en activeer je lachspieren!
38 Mandeguod Het nieuwe afvalbeleid. Hoe zit dat nou…? In 2023 is de afvalstofheffing in onze gemeente veranderd. Afvalstofheffing is wat u betaalt om uw afval in te zamelen en te verwerken. De afvalstoffenheffing bestaat nu uit twee delen. Een vast bedrag en een wisselend (variabel) bedrag. Door afval te scheiden heeft u invloed op het wisselende bedrag. U betaalt minder als u uw afval goed scheidt en minder restafval inlevert. Het is vergelijkbaar met de rekening van het waterbedrijf: u betaalt voor wat u verbruikt. Waarom is afval scheiden belangrijk? Alle inwoners betalen met z’n allen voor de inzameling en verwerking van afval. Grondstoffen worden steeds schaarser en het verbranden van afval steeds duurder. Als iedereen (nog) beter gaat scheiden, dan is het afval beter te recyclen en wordt de afvalberg steeds kleiner. Zo stijgen de kosten minder snel en kunnen we grondstoffen hergebruiken. Waar kan ik zien wat ik moet betalen? Op www.leeuwarden.nl/berekening vindt u een rekentool. Zo kunt u precies berekenen hoeveel u volgend jaar moet betalen voor de afvalstoffenheffing. Wanneer betaal ik? In februari 2023 ontvangt u de rekening voor het (lagere) vaste tarief van 2023. In 2024 ontvangt u de rekening voor het vaste tarief van 2024 + het variabele tarief van 2023. Betaalt u de aanslag altijd in termijnen? Dan blijft dat zo. Waar kan ik zien hoeveel kilo’s ik aanbied? Via de Omrin Afvalapp kunt u het gewicht inzien van uw restafval in de Sortibak of ziet u hoe vaak u uw restafval heeft gebracht naar de ondergrondse container. Ook kunt u via belastingbalie.leeuwarden.nl uw gewichten bekijken. Zijn er ook regelingen? Om inwoners te helpen zijn er een aantal regelingen. Bijvoor beeld als u een laag inkomen heeft, veel medisch afval of als u regelmatig zwerfafval zoekt. Op de website www.goedterechtinleeuwarden. nl leest u meer. Hoe zit het met luiers? Bij gezinnen met jonge kinderen, nemen luiers een groot deel van uw container in. Bovendien zijn volle luiers
April 2023 39 erg zwaar. Om gezinnen een handje te helpen zijn er 18 inzamelpunten voor luiers. Hier kunnen de luiers gratis worden gebracht. Dit scheelt op de hoeveelheid restafval. Hoe wordt mijn restafval gewogen en geregistreerd? Heeft u een grijze container (Sortibak)? In de container zit een chip. Deze chip registreert hoe vaak de container geleegd wordt. Daarnaast registreert de chip hoeveel het restafval weegt. De vuilniswagen weegt iedere Sortibak tijdens de lediging twee keer. De eerste keer terwijl de container vol is en de tweede keer als de container is geleegd. Het verschil tussen de volle en lege container is het aantal kilo’s afval. Gebruikt u een ondergrondse container? Het systeem op de ondergrondse container registreert via de milieupas hoe vaak de klep wordt geopend om restafval in te leveren. Waarom heb ik geen container voor plastic? Huishoudelijk afval gaat naar Ecopark De Wierde. Hier staat een fabriek die plastic, blikjes en drinkpakken machinaal uit het afval haalt. Zo hoeft u geen extra container voor plastic aan huis te hebben en hoeft er geen extra inzamelroute gereden te worden. Betaal ik ook voor een aanbieding wanneer de container een storing heeft? Alleen volledige klepbewegingen tellen mee voor het variabel tarief. Het kan voorkomen dat een ondergrondse container niet opent. Bijvoorbeeld omdat er een storing is, dat de klep klem zit omdat iemand er te groot afval in heeft gedaan of dat de inwoner te lang wachtte met openen. Wanneer u uw milieupas aanbiedt en de klep niet opent, dan hoeft u niet te betalen. Hulp nodig bij afval scheiden? Heeft u hulp nodig bij het goed scheiden van uw afval? Een afvalcoach van Omrin kan u tips geven. U kunt een afspraak maken met de afvalcoach via afvalcoach@omrin.nl Meer weten? Op www.goedterechtinleeuwarden. nl vindt u meer informatie over het afvalbeleid. Staat uw antwoord hier niet tussen? Neem dan contact op met de gemeente via telefoonnummer 14 058.
40 Mandeguod Mededeling van de Gemeente Leeuwarden Steenbreekacties NK Tegelwippen Subsidies groen en water Steenbreekactie in de wijk Onze leefomgeving verandert in een snel tempo. Plant en diersoorten verdwijnen en levende systemen raken verstoord. Daarom helpt elke vierkante meter steen die wordt vervangen door groen. Het water kan weer in de bodem zakken, de temperatuur in de stad wordt getemperd, fijnstof wordt afgevangen, insecten, amfibieën, vogels en kleine dieren vinden weer een leefgebied, het bodemleven verbetert en mensen voelen zich prettiger en gezonder. Samen met bewoners organiseren we sinds 2018 5 keer per jaar een Steenbreekactie in de vorm van een mini braderie. Telkens in een andere wijk of dorp. Hier krijg je onder andere informatie om makkelijker je tuin te vergroenen. Je krijgt bijvoorbeeld een gratis seizoensplant als je een tegel uit je tuin inlevert. Vanuit de bewoners komen leuke ideeën zoals het maken van een egelhuis, een macramé workshop, Bert Natuur uitnodigen, een Smootiebus, een wandeling maken langs groene plekken in de buurt, de Buurvrouw en Buurvrouw bus. Dit is heel erg afhankelijk van wat de bewoners zelf leuk vinden. De kernthema’s van de dag zijn biodiversiteit, klimaatadaptatie (aanpassingen doen aan het veranderende klimaat), gezondheid en ontmoeten van mensen met dezelfde interesses. Houd voor de update van data de facebook pagina: Operatie Steenbreek Leeuwarden in de gaten. Wil je zelf een steenbreek actie organiseren? Kijk via de link voor tips en een werkwijze. www.groenleeftinleeuwarden.nl/ organiseerjeeigensteenbreekactie/ NK Tegelwippen 2023 Van 21 maart t/m 31 oktober loopt de wedstrijd NK Tegelwippen. Hier kun je op de landelijke website NK Tegelwippen (nktegelwippen. nl) je aantal gewipte tegels die je hebt vervangen door groen doorgeven. Hier wordt de grootte van een stoeptegel gerekend van 30 bij 30 cm. Het is dus handig de m2 die je hebt vergroend te delen door 9. De gemeente Leeuwarden doet zelf ook mee en geeft ook de vergroende oppervlaktes door. Veel steden in Nederland doen mee. Dit jaar dagen we niet een andere stad uit, maar is ons streven ons gewipte tegelstand van 2020 te verbreken.
April 2023 41 Subsidies voor groen en water Het hele jaar door zijn er trouwens subsidies te krijgen voor het slim omgaan met regenwater in je tuin en het vergroenen van je dak en tuin. Kijk daarvoor op de site leeuwarden.nl bij klimaatsubsidies. De regentonactie is ook weer van start dit jaar. Bij diverse winkels in Leeuwarden kun je met subsidiekorting een regenton kopen (o.a. Gamma Oost en West, Welkoop, Hubo, Tuincentrum Beek, Hoyte vd Wal, Auke Rauwerda, Intratuin). Vragen of opmerkingen betreft groen in de gemeente? www.groenleeftinleeuwarden.nl www.leeuwarden.nl tel. 14058
42 Mandeguod Vergroeningsschema Gemeente Leeuwarden
April 2023 43
44 Mandeguod “Ben ik boven, wat een pret ! KRAK, BOEM ! naast mijn bed !” Dit lied was het spetterende begin van het optreden van het Mantgumer kinderkoor op dinsdag 28 februari 2023 in De Wjukken. Ook bij de toegift vielen we met z’n allen weer met een dreun uit bed. Marina kwam vanuit de Doarpskeamer op het idee ook een keer iets voor kinderen te organiseren. Zo is het balletje gaan rollen. 14 dagen na het optreden zitten bij mij thuis rond de tafel Ilse, Vajèn, Mirthe, Mila en Dagmar uit gr. 6 en Fleur en Silke uit gr. 4. Ze willen allemaal wel vertellen over hun debuutoptreden in De Wjukken. De ‘Droomboom’ was één van de favorieten. Maar Dagmar kiest voor ‘Slapeloosheid’. Omdat kleine groepjes de coupletjes zingen en de hele groep steeds invalt voor het refrein. Zij was nog maar net bij het koor, toen ze al mee moest doen met het optreden. Best spannend. Maar ze zong de liedjes heel vlot mee! Vajèn vindt ‘Slapeloosheid’ ook het leukste liedje. Zij zingt het vaak thuis mee met de radio. Ze zingt vaak, maar samen zingen is veel leuker. Als het even niet zo goed gaat, luistert ze naar Mirthe en doet gewoon weer mee! Als Mirthe zegt, dat ze ‘Ik ben net als jij’ – over een aap – graag zingt, vallen de meiden als op commando in. Het huis schudt ervan. De ‘Banaan’ is de favoriet van Silke. Als mijn echtgenoot Wiebe binnenkomt en een grapje maakt over de banaan barsten ze allen weer in koor los. Onze hond en de kat weten niet wat ze ervan moeten denken. Vervolgens trekken ze in het ‘The Lion Sleeps Tonight’ alle registers open. Ze zouden graag wat nieuwe liedjes leren zingen en daar dan weer mee optreden. Maar ze weten dat Femke (de baas van het spul) het nog erg druk heeft. Wellicht dat er op een later moment weer een project georganiseerd wordt! Fleur is enthousiast over de dansjes op het podium. Ze danst bij een dansgroep en vindt het leuk om danspasjes toe te passen. Plotseling bedenkt ze dat er bij dit groepje niemand uit gr. 5 is. Gek eigenlijk, want er zingen veel kinderen uit gr. 5 in het koor!
45 “Het koor heeft ons leven veranderd!” Een vrolijke uitroep van Ilse. “Ja, eerder durfde ik echt niet zo gauw voor anderen te zingen!” Ze voelt zich nu niet zo verlegen meer. Mila vond het leuk om vooraf aan het optreden het podium en De Wjukken “achter de schermen” te ontdekken. En het idee daar te staan voor allemaal publiek. Ze hebben zelfs een tijdje verstoppertje gespeeld…. De zaal was vol. Wat een succes. Soms waren er hele families komen luisteren en kijken. En wat een applaus. Ook Femke (dirigent en piano) en Boris (de begeleider op gitaar) werden in het zonnetje gezet. Dat smaakt naar meer. De meiden zien allemaal een grote toekomst voor het koor. Ze willen allemaal vaker zingen en optreden. Beroemd worden lijkt ze ook wel wat. YouTube wordt genoemd en Omrop Fryslân. Misschien kan het koor groter worden met kinderen uit de omgeving. Ze zien zich al staan in De Harmonie. Volgens Silke is hun bekendheid al gegroeid door het verhaal in Op ‘e Skille! Dus – Femke, waar vind je zo’n enthousiast stel zangeressen? Dat heb je toch maar mooi voor elkaar! Succes! Diny de Vries
46 Mandeguod
April 2023 47 De leukste en gezelligste garagesale van Friesland Massale Garagesale Mantgum Tijd om je spullen van zolder te halen, want het is weer zo ver: de Garagesale Mantgum komt er aan! Wanneer: zondag 21 mei a.s. Waar: Tijd: (vrijwel iedere oprit in) Mantgum 10.00 - 14.00 uur Deelname: € 9,- per deelnemer Tegelijkertijd wordt er bij de Wjukken een streekmarkt georganiseerd Meld je vóór 16 mei a.s. aan via garagesale.mantgum@hotmail.com. Zondag 21 mei 2023 van 10.00 tot 14.00 uur
48 Mandeguod
April 2023 49 Nieuws van de merkecommissie Als mcm vernemen wij dat er wat reuring is ontstaan onder de Mantgumers wat betreft de keuze van mcm om de merke dit jaar in de Wjukken te organiseren. Als mcm willen wij onze keuze in dit schrijven graag nog wat beter toelichten. Er is ons vaak de vraag gesteld door Mantgumers: “Waarom geen merke in de Wjukken?” In 2017 is er gekozen voor een merke in een tent en de exploitatie zou voor tenminste 5 jaar in handen zijn van café Bonnema. 2022 was het 5e jaar, dus tijd om opnieuw te bekijken wat er mogelijk is. Met een merke in de Wjukken kan er gebruik gemaakt worden van alle faciliteiten die daar aanwezig zijn; denk aan: verschillende ruimtes zodat niet alle activiteiten door elkaar heen gaan lopen wat erg storend kan zijn, er is een pinapparaat aanwezig, er is geen aparte toiletwagen nodig en alle vergunningen zijn aanwezig. Kortom dit scheelt al enorm in de kosten en neemt ons werk uit handen. Er is afgesproken dat de bar gedraaid wordt door ervaren en betaald horecapersoneel. De Wjukken neemt dit gedeelte volledig voor zijn rekening zodat de mcm zich bezig kan houden met het organiseren van leuke activiteiten. In eerdere gesprekken met Bonnema heeft deze laatste al laten weten er niets voor te voelen om het horecagedeelte te verzorgen vanuit de Wjukken. Mcm blijft in gesprek met beide partijen om te kijken of er in de toekomst wel een samenwerking mogelijk is en geen van beide wordt buitengesloten in het organiseren van de merke. Wij streven naar een merke voor Mantgumers door Mantgumers! Een aantal weken geleden is er door mcm contact opgenomen met Bonnema om een overleg in te plannen om onze plannen en keuzes te bespreken. In dit telefonische contact heeft Bonnema laten weten onze keuze te respecteren en dat een gesprek hierover wat hem betreft niet nodig is. Het café zal het merkeweekend geopend zijn en die keuze respecteren wij. Hopelijk schept dit iets meer duidelijkheid over de gemaakte keuzes. Als er vragen of opmerkingen zijn kan een ieder altijd contact opnemen met de merkecommissie. In het najaar organiseren wij weer een jaarvergadering waar alle Mantgumers welkom zijn om ideeën met ons te delen. Wij als mcm doen ons best om er een gezellige merke van te maken! Groet, Geert, Agnetha, Patricia, Bettie, Akkelien, Stefan, Annemarie, Wietske.
50 Mandeguod
April 2023 51 Workshop zelf ZEEP, wasmiddel en deodorant maken! Op zaterdag 29 april willen wij (Mantgum Leeft en MÔM: Minder Ôffal Mantgum) een ‘workshop ZEEP maken’ organiseren onder de bezielende leiding van Wolly Prins. Waarom zelf zeep maken? In de winkel kan je heel veel verschillende soorten in allerlei verschillende geuren en vormen krijgen dus waarom zou je de moeite nemen? Zelf zeep maken is een leuke hobby! Maar daarnaast heeft het de volgende voordelen: • Je kent de ingrediënten: je weet welke stoffen erin gaan en dat er geen chemische of andere stoffen in zitten en deze komen dus ook niet in je huid. Heb jij een gevoelige huid of iemand in je omgeving? Nu weet je precies wat erin zit. • Glycerine werkt verzachtend: als je eigen zeep maakt, zit er volop glycerine in wat verzachtend voor je huid werkt. Dit ontstaat dankzij het chemische proces. Bij fabriekszeep wordt dit er vaak uitgehaald om in body lotions e.d. te stoppen. • Zelfgemaakte zeep is mild: de eigengemaakte zeep reinigt de huid mild en is dus vriendelijker en voorkomt dat je huid droog en trekkerig wordt. • Minder plastic flessen en andere verpakkingen waar je anders de zeep, wasmiddel of deodorant in koopt. Én is dus minder schadelijk voor het milieu!! Het is een hobby die iedereen kan leren. Je kan experimenteren met verschillende oliën erin te doen, etherische oliën, geuroliën om je eigen lekkerste zeep te maken. En je kan het mooie en lekkere zeepje cadeau geven! Omdat in het procedé van zeep maken ook ‘wachttijd’ zit gaan we ook nog wasmiddel maken en deodorant. Neem voor het wasmiddel een literfles mee. Voor de deodorant wordt voor verpakking gezorgd. Op 29 april ben je van harte welkom in de Wjukken van 10.00 – 16.00 uur. We bieden een leerzame workshop met (hopelijk) veel gezelligheid voor een bedrag van 15,00 euro. Er kunnen 10 12 personen meedoen. Dus geef je op want vol=vol! Graag eigen lunch meenemen en de koffie en thee is voor eigen rekening. Opgave via de mail: mom@duorsummantgum.frl
52 Mandeguod
April 2023 53
54 Mandeguod Iedere donderdag van 17.00 - 19.00 uur staan we met onze foodtruck bij de Poiesz. Onze pizza’s worden ter plekke bereid en gebakken in een steenvloeroven. De bodems zijn dun en knapperig en voor de toppings gebruiken we verse ingrediënten. Bestellen kan via tel/app 06 53877841, of aan de wagen. Het is niet nodig om vooraf te bestellen, maar wel handig! Tevens cadeaubonnen verkrijgbaar in elk gewenst bedrag vanaf € 10,=. Voor zowel particulier als bedrijf kunnen we voor iedere gelegenheid op locatie pizza komen bakken. Zie www.sambrinipizzas.nl voor meer info. Binnenkort komt er een nieuwe menukaart. Bij het ter presse gaan van dit nummer wordt er nog aan gewerkt. Meer info op www.sambrinipizzas.nl Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Tonno: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Kip Cajun: tomatensaus, kaas, pittige kipreepjes, verse tomaatjes, rode ui € 9,00 € 11,00 € 12,00 € 10,50 € 12,50 Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño pepers, spekreepjes, ei, mozzarella € 12,50 Salame: tomatensaus, kaas, salami € 10,00 € 11,00 € 13,50 € 11,00 € 11,50 € 11,00 € 13,50 € 13,00 € 13,50 € 13,00 € 13,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra’s per item: kaas, groente, olijven, ei € 1,00; extra vlees, gorgonzola € 1,50 / vis € 2,50; bakje knoflooksaus € 1,50.
April 2023 55 Wat hinget der by dy oan de muorre? zoals wij ons mooi maken en make up gebruiken, zo beschilderden zij hun gezicht en lichaam. Het eerste schilderij is een werk van de Australische kunstenares Emily Kame Kngwarrey. Het is een weergave in de kleuren groen rood en wit op een zwarte ondergrond met de titel Spinifex dreaming. Het is een grassoort die in Australië veel voorkomt. Het is van boven af gezien geschilderd, dit is typerend voor de Aboriginal kunst. In de jaren negentig leerde ik een Nederlandse Kunstverzamelaar/ handelaar kennen die in Melbourne woonde, hij was gespecialiseerd in deze Utopia Art. Via hem kwam ik in contact met deze kunst en kreeg ik dit schilderij voor mijn verjaardag destijds, het is me zeer dierbaar geworden. Emily werd geboren in 1910. In haar cultuur was het gewoon om elkaar te beschilderen voor een ceremonie: Rond 1980 begon ze met batik stoffen, maar omdat dit een intensief en lichamelijk zwaar proces was, ging ze over het tot het beschilderen van canvas met acryl toen ze dit tot haar beschikking kreeg. De patronen die gebruikt werden waren vaak gelijk aan de patronen voor het beschilderen van hun lichamen, vandaar dat de ondergrond van het canvas eerst donker werd gemaakt voor ze het ging beschilderen. Ook de vormen die gebruikt werden om in het zand te maken komen vaak terug in de schilderijen. Het lijken willekeurige figuren/patronen, maar in werkelijkheid zijn het een soort landkaarten met informatie over bijvoorbeeld waar waterbronnen zijn te vinden en hoe groot een groep mensen is die ergens verblijven in de bush en of ze familie zijn. Vanaf 1989 schilderde ze alleen nog op canvas en werd ze bekend met haar serie My country. Vanaf dat moment gingen haar doeken de wereld over en werd ze vergeleken met Van Gogh. In zeven jaar tijd werd ze wereldberoemd, haar werken kwamen in grote musea te hangen van Japan tot Denemarken. In 1996 overleed ze. →
56 Mandeguod Het tweede werk is een stilleven van Gerrit Wijngaarden. Gerrit leerde ik kennen in de jaren negentig toen ik nog in Gaast woonde en hij in Tjerkwerd. Het mooie van bevriende collega’s is, dat je af en toe iets ruilt met elkaar of gewoon krijgt. Zo kreeg ik dit prachtige stilleven van hem. Ik viel als een blok voor de prachtige blauwe kleur van de achtergrond met het geel van het vogeltje. Maar dan ga je dieper kijken en ontdek je in de gewone oude spulletjes je eigen herinneringen en sommige dingen roepen vragen op. Het op het eerste gezicht onschuldige jongenspoppetje met een kleedje aan alsof het een strijder uit het oude Rome is? Een trechter die we allemaal wel kennen uit het verleden, een heel oud kartonnen doosje waar inkt in zat, een doosje lucifers, allemaal dingen uit het dagelijkse leven, maar dan uit een andere tijd wat we ergens nog wel eens gezien hebben. Knikkers uit je jeugd, die waren al van glas met mooie kleuren, maar toch kende je ook nog de matglazen knikkers zonder kleuren en de knikkers van klei. Waarvan ik als kind eentje in de mond stopte omdat ik dacht dat het een gekleurde kauwgombal was. Ik moest toen veel melk drinken van mijn moeder omdat ze bang was dat de verf giftig was en de melk dat
April 2023 57 wel zou neutraliseren. Zo roept zo’n schilderij bij iedereen weer wat anders aan herinneringen op, dat is ook het mooie van kunst: iedereen kijkt met de eigen emotie. Het derde werk is een schilderij van Martin Sybesma, collega/vriend uit Kubaard. Het is een klein vierkant schilderijtje van 25/25 cm, maar het wonderlijke is dat je het gevoel hebt dat het op ware grootte is gemaakt en de kat achter het raampje je echt zit aan te kijken. Het is de kat van een oude vrijgezelle buurman van Martin, het houtwerk is verweerd en bladdert hier en daar af, het glas is groezelig vies, je kan er niet goed door heen kijken en de vergeelde vitrage, maar dat deert de kat helemaal niet, hij zit daar in het zonnetje zijn ogen een beetje dicht geknepen tegen het licht en zo bekijkt hij de wereld vanaf een veilig plekje. Een alledaags en vertrouwd tafereeltje. Maar het is zo raak getroffen, het vieze raam, het verweerde hout, je hebt de neiging om een pot monumentengroen te pakken en het bij te werken, een emmer met sop te maken en het glas schoon te poetsen, maar het is de kat die ons iets vertelt, om gewoon even te zijn in het moment, niets te moeten wat niet echt belangrijk is. Jan en Janneke We geven het stokje door aan Jetse en Ydwine.
58 Mandeguod
April 2023 59 Witte jim dat… → … der tongersdei 11 maaie 2023 wer in Hoxwierstermerk wêze sil? Dy jûns fan 6 oere ôf wurde der geraniums en beltsjeblommen oan de doar ferkocht. De opbringst is foar de oanklaaiïng fan de Wjukken. Opbrengst collecte Hersenstichting Heel hartelijk dank voor uw steun! Maandag 30 januari tot zaterdag 4 februari vond de collecte van de Hersenstichting weer plaats. In deze week is in Mantgum een prachtig bedrag opgehaald van € 622,11! Daarom willen we graag alle gulle gevers en de collectanten danken voor hun bijdrage. Heel hartelijk dank!!! Geen collectant aan de deur gehad? Uw gift is nog altijd welkom op rekeningnummer NL18 INGB 0000 000 860 t.n.v. De Hersenstichting Collecte. Wilt u volgend jaar meehelpen collecteren? Bel dan met Korrie Dijkstra, tel. 06 – 15 38 26 59. Meer informatie: www.hersenstichting.nl Hier kunt u naast veel informatie en tips over de hersenen, nu ook een test vinden om uw kennis van de hersenen te toetsen!
60 Mandeguod
April 2023 61
62 Mandeguod Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Annemarie Meetsma secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Ydwine Willemsma, Roelf Vogelzang E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Femke Hottinga redacteur, Boris Lemereis redacteur, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verspreiding Johan Heddema coördinatie en Ria van der Werf (reserve) Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 185,00 Halve pagina € Kwart pagina € 97,50 55,00 Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 32,00 17,50 13,00 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm Aanleveren advertenties Bij voorkeur in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 35,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. Eventuele foto(‘s) ook apart en bewaard als TIFF, JPG, JPEG meesturen. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod.
April 2023 63
1 Online Touch