SPORT Leeuwarden Hét magazine voor sportief Leeuwarden! Sportakkoord Leeuwarden Aan de slag! Jeugdfonds Sport Friesland Feiten en cijfers OldStars Sports Samen in beweging blijven! bv SPORT De gezonde sportvereniging EDITIE 04 ZOMER 2020
V Beste sportliefhebbers, Met genoegen mag ik u de nieuwe zomereditie van het sportmagazine presenteren. Het is een onzekere tijd. Ook voor u, als sportliefhebber, als sportclub of vereniging. En ik wil u via deze weg een compliment maken voor de wijze waarop u allen met deze onzekerheid bent omgegaan. Er zijn ontzettend veel nieuwe manieren bedacht om inwoners op verantwoorde wijze te laten sporten en bewegen. Juist in deze tijd is een gezonde leefstijl extra belangrijk. U draagt uw steentje daar aan bij. Dank u wel daarvoor. Ook in deze editie informeren we u graag weer over de meest recente ontwikkelingen op het gebied van sport en beweging in de gemeente Leeuwarden. Een mooie ontwikkeling is de totstandkoming van het Lokaal Sportakkoord waar velen van u aan hebben meegewerkt. Het Sportakkoord is een mooie boost in het bereiken van onze ambitie om samen te bewegen naar een gezonde gemeente. Ik wens u veel leesplezier. Met een sportieve groet, Hilde Tjeerdema Wethouder Sport Colofon Redactie Lisa Dijkstra Sido de Schiffart Léon Lijzenga Vormgeving Lisa Dijkstra Publicatiedatum Juni 2020 Uitgavenummer 4 Uitgave Communicatie bv SPORT Kalverdijkje 78 8924 JJ Leeuwarden Contact bv SPORT info@bvsport.nl Gemeente Leeuwarden Leon.Lijzenga@leeuwarden.nl Disclaimer Deze uitgave is met veel zorg tot stand gekomen. Typen spelfouten of onvolledigheden kunnen echter voorkomen. De uitgever en andere betrokkenen zijn niet aansprakelijk voor de gevolgen van eventuele fouten en onvolledigheden. 2020 bv SPORT & Gemeente Leeuwarden
INHOUD4 6 8 Sportakkoord Leeuwarden Aan de slag! OldStars Sports Samen in beweging blijven! bv SPORT Op weg naar een gezonde sportvereniging! 11 12 bv SPORT Het belang van (intermediairs en buurtsportcoaches voor) het Jeugdfonds Sport Friesland Jeugdfonds Sport Friesland Feiten en cijfers in Nederland 13 bv SPORT Beweegmaand voor de senioren Leeu 14warden Het sportieve Integraal Kind Centrum (IKC) 17 bv SPORT Vakleerkracht bewegingsonderwijs 19 Recept Gevulde portobello
Sport “Aan de slag!” Sportakkoord Leeuwarden moet de Gemeente Leeuwarden meer laten bewegen en sporten. Helaas werd de feestelijke start doorkruist door de coronacrisis. Hoe nu verder? Het sportakkoord Vrijwilligers in de hele provincie bulken van de sportieve ideeën en zijn er al maanden over te brainstormen. Helaas werd Nederland, net toen de lokale sportakkoorden in maart klaar waren, getroffen door de coronacrisis. Feestelijke bijeenkomsten werden geschrapt en de uitvoering van de plannen is nu lastig. Samen sporten mocht een hele tijd niet. In navolging van het Nationaal Sportakkoord, zijn gemeenten door toenmalig minister van VWS, de heer Bruins, uitgedaagd om ook lokaal een sportakkoord te sluiten. Vanzelfsprekend heeft de gemeente Leeuwarden deze uitdaging aangenomen. Ze heeft aan bv SPORT, Cambuur Verbindt en Stichting Gezonde Stad Leeuwarden gevraagd of zij samen met haar het initiatief hiertoe wilde nemen. Een uitnodiging waarop positief is gereageerd. De zogenaamde initiatiefgroep heeft vervolgens een vacature geplaatst voor de werving van een onafhankelijke sportformateur. Uit de verschillende reacties heeft de gemeente uiteindelijk gekozen voor Karin Zwart. Onder leiding van de sportformateur is een proces opgestart om via verschillende werksessies samen met organisaties en personen uit het werkveld te komen tot het Sportakkoord Leeuwarden. Na een eerste algemene bijeenkomst, waarin o.a. het doel uitgelegd is en waarin via een interactieve werkvorm de (4) thema’s van het lokale sportakkoord zijn bepaald en waarin de aanwezigen kozen voor het actief leveren van een inhoudelijke bijdrage aan één van die thema’s, zijn de geformeerde werkgroepen in 3 vervolgbijeenkomsten de diepte ingegaan en hebben ze achtereenvolgens een ambitie, doelstelling(en) en actiepunten geformuleerd. Dit als een soort plan van aanpak. Parallel hieraan heeft de initiatiefgroep haar gedachten laten gaan over hoe het proces na ondertekening van het akkoord, de periode waarin de acties uitgevoerd moeten worden teneinde de doelstelling(en) en ambitie(s) te realiseren, vorm en inhoud te geven. Dat er door de werkgroepen verder gewerkt moest worden middels het concretiseren en uitvoeren van de acties, stond snel vast maar dat proces aanjagen, volgen en monitoren én hoe één en ander te financieren en hoe bijvoorbeeld om te gaan met de communicatie en verantwoording er over, was een ander ding. Toen ontstond het idee van het oprichten van een fanclub. Om in de beeldspraak te blijven, is de gemeente het speelveld en vormen de werkgroepen de teams/spelers. 4 SPORT Leeuwarden
Deze laatste worden hartstochtelijk aangemoedigd door de supporters, enerzijds bestaande uit organisaties/personen die wel een bijdrage willen leveren aan de implementatie van het sportakkoord maar daar minder energie in kunnen/ willen steken dan de spelers en anderzijds bestaande uit de ‘harde kern’: de Fanclub. De Fanclub De Fanclub bestaat uit Léon Lijzenga (gemeente Leeuwarden), Sieds Rienks (Sportraad Leeuwarden), Marieke van den Heuvel (De Friesland), Enna de Haan (Amaryllis Leeuwarden), Marijke Roskam (maatschappelijk sport- en beweegaanbod), Minke Molenaar (Friesland College, opleiding CIOS Heerenveen – Leeuwarden) en Sido de Schiffart (bv SPORT). De eindverantwoordelijkheid voor het lokale sportakkoord ligt formeel bij de gemeente maar het is een verantwoordelijkheid die zij deelt met het werkveld. Tot dat werkveld worden de sportverenigingen gerekend maar ook andere organisaties die sport als doel en/of als middel inzetten. De Fanclub ziet er op toe dat het Sportakkoord Leeuwarden breed gedragen wordt en dat die gedeelde verantwoordelijkheid ook opgepakt wordt. De Fanclub speelt in de uitvoering geen rol maar is vooral verantwoordelijk voor het beoordelen van de verschillende projectaanvragen, de verdeling van de beschikbare financiële middelen op basis van die aanvragen, het (mede) bewaken en -monitoren van de voortgang, zorgdragen voor (input voor) de verantwoording, het opstarten en begeleiden van een nieuw proces om te komen tot een (aanvulling/aanpassing/continuering van huidige afspraken in een) nieuw sportakkoord, etc. Dus in feite ‘stuurt’ zij het Sportakkoord Leeuwarden op hoofdlijnen. Het is tijd om actie te ondernemen! De bedenker van al die plannen is de - inmiddels opgestapte - minister Bruno Bruins. Zijn ministerie maakt zich zorgen, want Nederlanders bewegen steeds minder en worden zwaarder. Sportclubs hebben het lastiger dan vroeger, kinderen spelen steeds minder buiten en bijna de helft van de Nederlandse volwassenen heeft overgewicht. Tijd voor actie! Als onderdeel van een landelijk plan, kregen alle gemeenten opdracht lokale sportakkoorden op te zetten. Een belangrijk doel is om kinderen meer te laten bewegen, ook in hun vrije tijd. Ook moet sport beter toegankelijk worden voor mensen die nu te veel aan de kant staan: bijvoorbeeld gepensioneerden en mensen met een beperking. Er wordt tegelijkertijd gewerkt aan een betere toekomst voor de sportverenigingen. Als laatste zijn er plannen nodig voor sportstimulatie op straat en in parken, dus buiten de officiële sportvoorzieningen om. In Leeuwarden gingen de betrokkenen vol energie aan de gang, vertelt Zwart. Ze kwamen nu juist op het punt uit om concrete ideeën in daden om te zetten. Maar dat is moeilijk door de corona. ,,We moeten het enthousiasme blijven voeden.’’ Ze hoopt dat de vrijwilligers en organisaties elkaar op internet of via de telefoon blijven opzoeken. “We moeten het enthousiasme blijven voeden!” Buurtsportcoaches van bv SPORT Er staan nog geen concrete plannen in het akkoord, maar duidelijk is wel dat in Leeuwarden de buurtsportcoaches van bv SPORT een belangrijke rol krijgen. Zij proberen nu al in heel veel wijken mensen aan het wandelen, spelen of sporten te krijgen. ,,Ze zitten ook in de dorpen, van Grou tot Stiens. Ze hebben een heel groot netwerk’’, zegt Sido de Schiffart., coördinator sportontwikkeling bij bv SPORT. Het werk van de coaches is heel gevarieerd. In verschillende gymzalen en op de Cruyff Courts verzorgen ze naschoolse sportactiviteiten voor kinderen, ze zijn betrokken bij hardlooproutes of richten zich bijvoorbeeld op ouderen. Buurtgezondheidscoaches helpen mensen om gezonder te worden. “Kinderen spelen steeds minder buiten en bijna de helft van de Nederlandse volwassenen heeft overgewicht” Samenwerking Het is een belangrijke uitdaging om mensen met een beperking in beweging te krijgen, zegt De Schiffart. ,,We zijn ook partner van Tûmba en het COC en zetten ons in voor mensen in de LHBTI-gemeenschap.’’ Dat vergt samenwerking met sportclubs, bijvoorbeeld om discriminatie op het veld tegen te gaan. Het sportakkoord vereist namelijk dat iedereen zich veilig en op zijn gemak kan voelen. Tijdens de coronacrisis stond bv SPORT klaar om zowel jong als oud te voorzien van verschillende oefeningen om fit te blijven. Zo zijn er verschillende filmpjes op de Facebookpagina geplaatst en is er een beweegkaart voor ouderen ontwikkeld. SPORT Leeuwarden 5
OldStars Sports Samen in beweging blijven Sporten in teamverband is populair in Nederland. Wekelijks beleven miljoenen mensen vol passie de wedstrijden van hun favoriete club. Samen sporten verbroedert onbekenden, verbindt families, overstijgt generaties en passioneert jong en oud. Ongeacht geloofsovertuiging, afkomst of status. Sport is voor velen de belangrijkste bijzaak in het leven. Het Nationaal Ouderfonds zet zich er voor in dat (team)sport ook voor ouderen mogelijk is en blijft. Veel ouderen willen wel sporten, maar kunnen niet (meer), bijvoorbeeld omdat er onvoldoende passend aanbod is. Ouderen benaderen sport en bewegen anders en zoeken ook andere beweegvormen. Daarom introduceerde het Nationaal Ouderenfonds in 2013 walking football in Nederland onder de naam OldStars. De Derde Helft is de volgende stap van het Ouderenfonds in de strijd tegen eenzaamheid onder twee miljoen ouderen in Nederland. Door voort te bouwen op de kracht van het verenigingsleven en de verbroedering van sport, creëren we met elkaar een oudervriendelijke sportomgeving en een sociaal actieve leefwereld voor ouderen. In Leeuwarden heeft Cambuur Verbindt in samenwerking met o.a. Stichting Sportwijk Nijlân op verzoek van het Nationaal Ouderenfonds de handschoen opgepakt om te proberen OldStars Sports en/of de Derde Helft uit te rollen. OldStars Sports Met OldStars Sports ontwikkelt het Nationaal Ouderenfonds de ouderenvriendelijke sportomgeving in Nederland door te starten bij sportverenigingen. Na OldStars walking football komen er steeds meer nieuwe aangepaste spelvormen voor 60-plussers. Ouderen kunnen straks ook gaan kiezen voor OldStars walking hockey, OldStars tennis, OldStars tafeltennis, OldStars walking handball, OldStars walking rugby, OldStars walking korfball en OldStars walking basketball. Het hoofddoel van OldStars Sports is het vergroten van de sportparticipatie onder mensen van 60 jaar en ouder om een bijdrage te leveren aan een gezondere leefstijl en rijker sociaal leven. Het uitgangspunt van OldStars is de positieve bijdrage van het verenigingsleven aan de levenskwaliteit van ouderen. De (walking)spelvarianten geven senioren de mogelijkheid om op hun eigen niveau mee te blijven doen in en rondom de sportvereniging. Op deze manier ervaren zij de voordelen van een leven lang sport, een belangrijke doelstelling van het Nationaal Ouderenfonds . In 2013 is Cambuur Verbindt samen met amateurpartner CSV Leeuwarder Zwaluwen, gestart met het OldStars team. Inmiddels is ook SC Leovardia aangehaakt bij het Cambuur Verbindt team. Gezamenlijk zetten zij zich in om ouderen te laten bewegen door OldStars walking football aan te bieden. “OldStars levert een positieve bijdrage aan de levenskwaliteit van ouderen” 6 SPORT Leeuwarden
Belangrijk is dat OldStars Sports bijdraagt aan de individuele gezondheid maar ook meehelpt bij het vitaliseren van clubs door 60 plussers naast het sporten ook in andere rollen (vrijwilligers) actief te krijgen. Zo draagt Oldstars Sports bij om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan. Dat past bij de visie die Cambuur Verbindt samen met haar partners wil uitdragen. “Voetballen zonder rennen of slidings, waarbij de bal niet boven heuphoogte mag komen: dat is Walking Football, een voetbalvorm voor 60-plussers”. Zwaluwen-lid Anton Postma, die al een aantal jaar Walking Football speelt, vertelt enthousiast: “Het is een vorm van voetbal die bij onze huidige leeftijd past en nog veel voetbalplezier geeft!” Daarnaast is de voetbalhumor identiek aan die in vroegere jaren!” Eind maart stond de kick off OldStars walking basketball (Aris), OldStars Walking korfbal (Pallas08) en Oldstars tennis (TC Nijlân) op het programma. Door de corona situatie kon dat helaas niet doorgaan. Streven is nu om in september met deze nieuwe sporten te starten. Derde Helft Via de Derde wil het Ouderenfonds zestigplussers bereiken en hen de gelegenheid geven een actieve plek te veroveren als vrijwilliger en deelnemer in het verenigingsleven. Vrijwilligerswerk, sportieve en sociale activiteiten zijn immers tijdens ‘De Derde Helft’ van het leven bij uitstek middelen om eenzaamheid te voorkomen of verminderen. Tijdens de Derde Helft organiseren sportverenigingen in samenwerking met ouderen activiteiten in hun clubhuis, zoals dansavondjes, computerles, yoga, stand up comedyen literatuuravonden. Cambuur Verbindt is samen met Stichting Sportwijk Nijlân en Stichting LOS (Leeuwarder onafhankelijke senioren) in december begonnen met de derde helft. Idee is dat na de zomer de activiteiten weer opgepakt worden en afwisselend gehouden worden in het nieuwe clubhuis van Leeuwarder Zwaluwen en in het Cambuurstadion. “Walking voetbal is voetbal voor 60 plussers” “Sport is voor velen de belangrijkste bijzaak in het leven” SPORT Leeuwarden 7
bv SPORT Op weg naar een gezonde sportvereniging! Gezonde sportverenigingen hebben in hun doen en laten aandacht voor het welzijn van hun leden, bezoekers en mensen uit de omgeving. bv SPORT richt zich daarbij op een rookvrije sportaccommodatie, een gezonde sportkantine en de aanwezigheid van AED’s en voldoende EHBO’ers en burgerhulpverleners. Rugbyclub Greate Pier, Korfbalvereniging Leeuwarden en CSV De Leeuwarder Zwaluwen vertellen hun succesverhalen! Naam vereniging: Korfbalvereniging Leeuwarden Thema Gezonde Vereniging: Gezonde sportkantine 1. Wat was de aanleiding tot deelname aan de Gezonde Vereniging? Er speelde meer dingen waardoor we eens goed gingen kijken hoe we meer uit onze kantine konden halen. We hebben wat rond gevraagd en kwamen tot de conclusie dat er wel wat te verbeteren is. Je ziet dat de maatschappij toch wat bewuster is geworden als het gaat om voeding. Ook kwamen we erachter dat we onze gezondere alternatieve meer onder de aandacht moesten brengen bij de bezoekers van de kantine. 2. Wat hebben jullie tot nu toe gedaan? We hebben een koelvitrine aangeschaft. Deze komt op onze bar, goed in het zicht. We willen ons assortiment gaan uitbreiden met verse broodjes, yoghurtjes e.d. Dit willen we dan ook goed zichtbaar maken voor onze bezoekers. We hebben een lijst gemaakt met gezondere producten die we mogelijk willen gaan toevoegen aan ons assortiment. Daarnaast gebruiken we ook de club tv in de kantine om de gezondere alternatieve extra onder de aandacht te brengen. We zijn momenteel bezig om menu kaartjes te maken voor op de kantinetafels en misschien maken we ook een gezonde maandaanbieding. 3. Wat zijn jullie ervaringen (tot nog toe)? We merken dat er onder de leden wel belangstelling is voor gezondere alternatieve. Maar het is te vroeg om dit nu al te evalueren. We waren net begonnen met de uitvoering toen we door het coronavirus de kantine moesten sluiten. 4. Wat zijn tot nog toe de resultaten? Die hebben we nog niet i.v.m. het coronavirus. 5. Welke ambitie heeft jullie vereniging voor de toekomst? Als vereniging willen we groeien met leden en natuurlijk is de hoogste klasse spelen. Voor de kantine hopen we een gezellige plek te creëren waar iedereen zicht thuis voelt en kan samenkomen onder het genot van een lekker drankje en hapje. “Je ziet dat de maatschappij toch bewuster is geworden als het gaat om voeding” 8 SPORT Leeuwarden
Naam vereniging: CSV de Leeuwarder Zwaluwen Thema Gezonde Vereniging: Rookvrije sportaccommodatie 1. Wat was de aanleiding tot deelname aan de Gezonde Vereniging? Als CSV de Leeuwarder Zwaluwen vinden we gezondheid belangrijk. Sport en een gezonde levensstijl horen bij elkaar! Vooral de jeugd willen we graag het goede voorbeeld geven en iedereen een gezonde en veilige sportomgeving bieden. Als bestuur waren we al een tijdje met elkaar in gesprek hoe we met onze voetbalactiviteiten daaraan kunnen bijdragen. Een AED was al op ons complex aanwezig, maar we dachten ook aan een rookvrij terrein. Daarnaast waren we aan het verkennen wat de mogelijkheden voor een gezondere sportkantine waren. Nu het nieuwe sportcomplex met daarin onze nieuwe kantine klaar zijn, vonden we dat een mooi moment om toe te werken naar een rookvrij sportterrein: vanaf 1 september 2020 is ons terrein rookvrij. 2. Wat zijn jullie ervaringen (tot nu toe)? Het besluit om toe te werken naar een rookvrij terrein lijkt misschien makkelijk te nemen, maar voor ons was daarbij het draagvlak onder onze leden heel erg belangrijk. We hebben daarom aan het begin van dit jaar een enquête gehouden binnen onze vereniging. Daaruit blijkt dat 86% van de leden het een goede ontwikkeling vindt dat ons terrein rookvrij wordt. Ook meerdere rokende leden hebben aangegeven dat ze blij zijn dat het terrein rookvrij wordt! Daar zijn we erg blij mee. We zullen er immers met elkaar voor moeten zorgen dat het terrein ook daadwerkelijk rookvrij is. Het kan best moeilijk zijn om iemand die langs de lijn staat te roken aan te spreken en vriendelijk te vragen om dat buiten het terrein te doen. Het helpt dan om te weten dat we er met zijn allen achter staan! 3. Wat zijn tot nog toe de resultaten? Ons streven is om 1 september 2020 rookvrij te zijn, dus wat dat betreft hebben we nu nog geen hard resultaat. We zijn in elk geval heel erg blij met het brede draagvlak binnen onze vereniging. We hadden in de planning staan om in de aanloop naar 1 september door middel van communicatie de ‘rookvrij’ bewustwording te vergroten. Een aantal spelers van Zwaluwen 1 en Zwaluwen VR1, die zélf rokers zijn, waren bereid om mee te helpen in deze campagne. Ook dat is iets moois, dat zij hun rol als boegbeeld richting de jeugd willen oppakken en als rokers zeggen: begin er niet aan, en als je al wel rookt, doe dat dan niet langs de lijn! Daarnaast wilden we ook onze trainers, teamleiders en vrijwilligers “trainen” in het op een vriendelijke manier rokende mensen wijzen op het feit dat ons terrein rookvrij is. De coronacrisis heeft echter roet in het eten gegooid wat deze plannen betreft, dus dat zullen we nu alsnog weer gaan oppakken. We zagen overigens voor de coronacrisis al steeds vaker rokende ouders die bewust buiten het terrein gingen staan als ze een sigaret wilden roken. Maar nog niet elke rokend lid of rokende ouder en bezoeker doet dit uit zichzelf. We zullen er dus de komende maanden qua communicatie nog wel een tandje bij moeten zetten. 4. Welke ambitie heeft jullie vereniging voor de toekomst? Voor ons is belangrijk dat iedereen bij ons met plezier en sportiviteit kan voetballen, of dat nu op hoog of laag niveau is. Het liefst doen we dat zo gezond mogelijk en geven we de jeugd daarin het goede voorbeeld. Een rookvrij terrein is daarbij een grote stap in de goede richting. Daarnaast zijn we ook aan het verkennen wat we in onze kantine aan gezonde alternatieven en verantwoorde maaltijden kunnen aanbieden, zonder dat we daarbij teveel kosten moeten maken of heel vaak voedsel weer weg moeten gooien omdat het niet meer houdbaar is. Als bestuur denken we met elkaar na over wat nog meer mogelijk is. Maar hoever ga je daarin als vereniging? Een gezond gewicht, voldoende nachtrust en niet te veel alcohol dragen ook bij aan een goede gezondheid en sportieve prestaties. Tegelijkertijd heeft iedereen daar ook een eigen vrije keuze in. Daar willen wij een goede balans in vinden: niet steeds vertellen wat allemaal niet mag, maar wel het goede voorbeeld geven. Bij een gezonde levensstijl mag je op zijn tijd best een feestje vieren. En ook dat is binnen onze vereniging belangrijk! SPORT Leeuwarden 9
Naam vereniging: Rugbyclub Greate Pier Thema Gezonde Vereniging: AED/reanimatie en burgerhulpverlening 1. Via welk kanaal bent u geïnformeerd over het project Gezonde Vereniging? We kregen een email van bv SPORT en hebben naar aanleiding daarvan een afspraak gemaakt met onze buurtsportcoach. Het was al gauw duidelijk dat ons speerpunt Hartveilig moest zijn, omdat ons sportcomplex al rookvrij is en de gezonde kantine niet te realiseren is bij Rugbyclub Greate Pier. 2. Wie zijn, in welke rol, betrokken geweest bij het opstellen van het plan van aanpak? Vanuit het bestuur hebben we een aantal mensen geselecteerd en persoonlijk benaderd om te vragen of ze een AED-reanimatie cursus zouden willen doen. We hebben personen gevraagd die betrokken zijn bij de verschillende teams, om op zoveel mogelijk momenten iemand met een certificaat aanwezig te hebben op de club. “Het was al gauw duidelijk dat ons speerpunt Hartveilig moest zijn” 3. Wat zijn de ambities binnen uw vereniging voor de toekomst m.b.t .de Gezonde vereniging? In onze club visie hebben we beschreven, dat het wenselijk is, om kennis (op allerlei gebied) binnen de club te vergroten. Deze AED-cursus is een mooie opstap naar deze wens. Naar aanleiding van deze cursus hebben we een aantal enthousiaste mensen die ook graag nog een EHBO certificaat willen halen. 10 SPORT Leeuwarden
bv SPORT Het belang van (intermediairs en buurtsportcoaches voor) het Jeugdfonds Sport Friesland De buurtsportcoaches van bv SPORT zijn nauw betrokken bij het Jeugdfonds Sport Friesland. Als ambassadeur van sport en bewegen, leggen ze de verbinding tussen kinderen, school, ouders, de sportvereniging en de gemeente. Als zodanig zijn ze intermediair voor dit fonds en proberen ze daar waar dat nodig is, kinderen te laten sporten met hulp van dit fonds. In iedere klas zitten gemiddeld 2 á 3 kinderen die opgroeien in een gezin dat moeite heeft de eindjes aan elkaar te knopen. Zij kunnen niet meedoen aan activiteiten die voor klasgenootjes vanzelfsprekend zijn. Hun ouders kunnen de contributie of lesgeld niet betalen. En dat terwijl het enorm belangrijk is voor kinderen om een uitlaatklep te hebben. Het Jeugdfonds Sport helpt! Zij betalen voor kinderen en jongeren uit gezinnen met weinig geld de contributie of het lesgeld en eventueel de benodigde attributen. Onze buurtsportcoaches zijn als professional de verbindende schakel die ervoor zorgen dat alle kinderen dezelfde kansen krijgen. Als intermediair kunnen ze snel online een aanvraag bij het fonds indienen zodat een kind mee kan doen. En of kinderen willen voetballen, kiezen voor hockey of voor hiphop, maakt niet uit. Na goedkeuring van de aanvraag, meestal binnen 3 weken, wordt de contributie of het lesgeld direct aan de club overgemaakt. Een goed voorbeeld hiervan weet buurtsportcoach Elske Tolsma, actief in de noordelijke dorpen van de gemeente Leeuwarden, te schetsen. Ze vertelt betrokken te zijn (geweest) bij een aanvraag voor een meisje uit groep 7. Bij een controle door de jeugdarts van GGD Fryslân bleek dat het betreffende meisje een te hoog BMI had. De jeugdarts was ook betrokken bij het project Move en heeft haar hier naar doorverwezen. Dit project is een samenwerking tussen Fysio Stiens, GGD Fryslân, een diëtist en de buurtsportcoach en is bedoeld voor kinderen met overgewicht. De kinderen worden 10 weken lang, 2x per week begeleidt om een betere leefstijl te verkrijgen. Ze sporten 2x in de week en krijgen tips over gezonde voeding. Na deze periode worden de gezinnen nog 2 jaar op afstand begeleid en worden de deelnemers nog 3 keer getest op hun BMI (na een half jaar, een jaar en na 2 jaar). Als onderdeel van deze gecombineerde leefstijlinterventie biedt de buurtsportcoach begeleiding om de kinderen structureel aan te laten sluiten bij een sport- en beweegaanbieder mochten ze dat nog niet zijn. In dat geval wordt ook gekeken naar de financiële situatie van het gezin om in te schatten of er een beroep gedaan kan/moet worden op het Jeugdfonds Sport Friesland. In de gesprekken die Elske had met het gezin en het meisje, bleek dat het meisje voorheen aan wedstrijdzwemmen had gedaan. Nu deed ze niet meer aan sport omdat ze wedstrijdzwemmen niet meer zo leuk vond en omdat, naast een lidmaatschap bij Showband Takostu Stiens (net als haar vriendinnen) een sportlidmaatschap er wegens de financiële en gezinssituatie eigenlijk niet meer in zat. En hoewel ze niet zo goed wist welke sport goed bij haar paste, werd ook duidelijk dat het meisje heel graag een aantal proeflessen judo (en paardrijden) wilde doen maar dat de financiële huishouding en het feit dat haar vader, die geen onderdeel meer uitmaakt van het gezin, niet in staat was om financieel extra bij te dragen, dat niet toelieten. In overleg met Elske zijn de mogelijkheden van het Jeugdfonds Sport bekeken en is, mede vanwege praktische redenen, gekozen voor judo want in tegenstelling tot paardrijden kon dat in het eigen dorp beoefend worden waardoor ze er zelfstandig naar toe kon. Toen gedurende de proeflessen bleek dat judo heel leuk was, heeft Elske namens het gezin een definitieve aanvraag bij het Jeugdfonds Sport Friesland gedaan. Met succes want het betreffende meisje is lid geworden van de judovereniging in Stiens en is inmiddels in het bezit van de groene slip en hard op weg naar het behalen van de gele band! Volgend schooljaar wil ze van één training per week naar twee gaan, ook omdat ze dan aan wedstrijden mee kan gaan doen. Ook moeder is heel blij dat het Jeugdfonds Sport Friesland er is want ze ziet haar dochter opbloeien, weerbaarder en gezonder worden. Het meisje heeft niet alleen een veel betere conditie gekregen, ze heeft ook minder vetpercentage en meer spiermassa gekregen. Dit is ook gebleken uit de vervolgtesten bij Move. Een aanvraag doen is volgens Elske een kleine moeite, maar daarmee maken zij en haar collega’s een groot verschil in het leven van een kind! SPORT Leeuwarden 11
DE FEITEN EN CIJFERS IN FRIESLAND 2019 in één oogopslag Het Jeugdfonds Sport Friesland maakt het mogelijk dat kinderen en jongeren uit gezinnen met weinig geld, toch kunnen sporten. Wil het kind graag op voetbal, judo, schaatsen of iets anders maar is er thuis geen geld? Voor die kinderen betalen we de contributie / het lesgeld en in bepaalde gevallen de benodigde attributen. Iets doen aan sport helpt een kind zich fysiek, mentaal en sociaal optimaal te ontwikkelen. Dat is belangrijk voor de ontwikkeling en toekomst van het kind, maar ook voor het gezin en uiteindelijk voor de hele samenleving. 2.611 1 op de kinderen kregen in 2019 de kans om te sporten dankzij het Jeugdfonds Sport Friesland. Samenwerking met 762 sportverenigingen 4 - 12 jaar 52% Meisjes 12 - 18 jaar 48% Jongens Na akkoord melden ouders het kind aan bij de sportclub of cultuuraanbieder Jeugdfonds Sport Friesland beoordeelt aanvraag 11 kinderen groeien op in armoede. Dat zijn 11.600 kinderen in Friesland. Bron: CBS (Integraal inkomens- en vermogensonderzoek, 2019) 15 450 gemeenten zijn aangesloten bij het Jeugdfonds Sport Friesland in 2019. actieve intermediairs zetten zich in voor het Jeugdfonds Sport Friesland. €250 is er per kind per jaar nodig Werkwijze Kind wil meedoen €250 per kind per jaar Kind kan 1 jaar meedoen Jeugdfonds Sport Friesland betaalt contributie/lesgeld en attributen 2561 52% Goedgekeurde aanvragen 332 277 189 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 “ Als Fries is het een eer om ambassadeur te zijn van dit fonds. Ik hoop dat we sport voor ieder kind toegankelijk kunnen maken, wat hun niveau of achtergrond dan ook is” Reinder Brandsma, speler Aris Leeuwarden – ambassadeur Jeugdfonds Sport Friesland. 12 SPORT Leeuwarden 2018 2019 Meer informatie over Jeugdfonds Sport Friesland? Neem contact op met coördinator Rainer de Groot via jeugdfondssport.nl/friesland 48% 1953 1438 965 435 2382 2611
b Beweegmaand voor senioren woonachtig in de dorpen Noord Aansluitend bij de Week van de Eenzaamheid, organiseerde de buurtsportcoach die actief is in Stiens, Jelsum, Cornjum, Britsum, Hijum, Finkum en Alde Leie in oktober 2019 samen met verschillende dorpsbelangen en diverse partners uit o.a. de sportsector, de gezondheidszorg en het sociale domein een zogenaamde beweegmaand. De beweegmaand voor senioren is ontstaan vanuit de beweegweek die in de twee voorgaande jaren werd georganiseerd in samenwerking met Palet en vooral bedoeld was voor de (toekomstige) bewoners van Skilhiem. Doel van de beweegmaand was om (kwetsbare) senioren te activeren en te verleiden tot structurele deelname aan sportieve en/of culturele activiteiten in de buurt. Door deelname aan sportieve en/of culturele activiteiten en deze onderdeel uit te laten te maken van hun leefstijl, gaan de ouderen zich minder eenzaam voelen en kunnen ze de periode met gezonde levensjaren verlengen. Ze voelen zich niet alleen vitaler, ze zijn het ook. Daarmee zijn ze zelfredzame en ze kunnen langer zelfstandig thuis wonen. Daarmee kunnen de problemen die hulpbehoevendheid op fysiek, psychisch, cognitief en sociaal gebied met zich meebrengt, uitgesteld worden en worden de gevolgen van chronische aandoeningen verzacht. Aanleiding om de week uit te breiden naar een maand was om de deelnemers langere tijd bepaalde activiteiten te laten ervaren en daarmee de kans te vergroten dat ze niet alleen de verschillende activiteiten beter leerden kennen maar ook de andere deelnemers. Idee hierachter is dat ze eerder geneigd zijn structureel aan te sluiten omdat ze vertrouwd zijn geraakt met de activiteit, de aanbieder en de deelnemers maar ook dat het ingepast is in hun week-/dagritme. De beweegmaand werd gestart met een Doe & Ontmoet Festival in Sportcentrum It Gryn. Toevalligerwijs viel dit samen met de kennismaking van de nieuwe burgemeester met de noordelijke dorpen waardoor de organisatie hem de officiële aftrap kon laten doen. Na een paar warme woorden van de heer Van Haersma Buma werd de middag gestart met een beweegactiviteit verzorgd door Boukje Dijkman, waarna een ieder de variëteit aan stands kon bezoeken. Het festival bracht de circa 150 bezoekers een middag vol beweging, gezondheid, ontmoeting en ontspanning. In samenwerking met zo’n 25 standhouders konden de bezoekers meedoen aan bijvoorbeeld een partijtje walking voetbal, een spelletje jeu-de-boules, shuffleboarden, testjes doen bij de fysiotherapeuten, hapjes proeven bij de diëtisten en de kookstudio, zich laten masseren, maar vooral ook veel informatie krijgen over pedicure, stoelyoga, mondzorg, lifestyle, sportscholen, afslanken, volksdansen, hulp bij verlies, fietsen, zwemmen en gymnastiek voor senioren. Gedurende de maand die volgde, hebben zo’n 300 senioren mee gedaan aan de verschillende activiteiten. Onder hen zijn er behoorlijk wat waarvoor het idee dat de organisatoren en aanbieders hadden, realiteit is geworden en die structureel meedoen aan één of meer activiteiten uit het aanbod dat de dorpen van voormalig Leeuwarderadeel voor deze doelgroep in petto heeft. De organisatoren en aanbieders zijn dan ook positief in hun evaluatie. Ook omdat het de onderlinge samenwerking en het netwerk versterkt heeft. Ook voor hen gold en geldt ‘doe en ontmoet’! Er wordt al nagedacht over een volgende editie, waarbij ze nog meer willen proberen de zogenaamde instappers te bereiken want dit keer waren de zogenaamde doorzetters behoorlijk vertegenwoordigd. Op zich is dat niet vreemd want veel mensen intensiveren bestaande hobby’s als ze met pensioen gaan en dus worden de actieve mensen nóg actiever en zullen anderen geënthousiasmeerd moeten worden. Doorzetters continueren hun eenmaal begonnen activiteiten vaak tot op hoge(re) leeftijd en instappers beginnen later. Vanuit de wetenschap ’hoe ouder, hoe minder instappers’, is een vroege instap dus belangrijk. Maar uiteraard geldt volgens de buurtsportcoaches en de andere organisatoren ook dat ‘je nooit te oud bent om te leren’. SPORT Leeuwarden 13
Leeu Het sportieve Integraal Kind Centrum (IKC) IKC betekent Integraal Kind Centrum. Dat houdt in, dat door de combinatie van kinderopvang, peuterspeelzaal en basisschool een kind van 0 tot 12 jaar bij een IKC terecht kan. Een sportieve IKC heeft als rode draad: sport, spel, beweging en gezonde voeding. IKC Sint Thomas, IKC Plataanschool en IKC Trianova nemen u graag mee in hun sportieve missie! IKC Sint Thomas Sinds november 2019 vormen de St. Thomasschool en Sinne Kinderopvang samen officieel IKC Sint Thomas. 350 kinderen komen onder andere uit de wijken; Valeriuskwartier, Muziekwijk, Westeinde, Bilgaard en het Bonifatiuspark. Kinderen krijgen de ruimte om al spelend en lerend de wereld te ontdekken. De school is binnen ingericht voor het onderwijs passend bij de ambitie en de visie. Hun missie? “Een krachtige gemeenschap waar kinderen al spelend en lerend de wereld ontdekken”. “Wij zijn een IKC (opvang en onderwijs) die staat in de MTV wijk (Voorheen de Sint Thomasschool en Sinne kinderopvang) Samen kiezen we er bewust voor om de wereld van kinderen groter te maken dan alleen ons IKC. De wereld is via media steeds toegankelijker, maar juist de wijk is van belang voor de ontwikkeling van kinderen. Het leren kennen van die ene mevrouw uit de buurt die ons wil helpen met het opzetten van activiteiten of de planten wil verzorgen. Wanneer je als IKC bewust kiest voor het aangaan van relaties in de wijk, zie je dat dit iets doet met gedrag van kinderen en krijg je een bepaalde mate van saamhorigheid in de wijk. Dit is iets wat moet groeien en tijd nodig heeft, maar wij zien nu al mooie dingen ontstaan. Door samenwerkingen te zoeken zijn wij als IKC ook meer in contact gekomen met LKC (kaatsvereniging). Beweging is namelijk een belangrijk speerpunt binnen ons IKC. Samen met LKC zijn we in gesprek gegaan om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om kinderen van ons IKC en de wijk meer in beweging te laten komen. Dit kan middels kaatsen, maar we zagen ook nog veel andere mogelijkheden. Er ligt immers een prachtig veld en dat vraagt 14 SPORT Leeuwarden om beweging. De samenwerking werd al snel een feit en vrij snel is ook bv SPORT aangeschoven bij het bedenken van mooie plannen. Buurtbewoners, sociaal wijkteam, wijkpanel, iedereen hebben we gevraagd mee te denken en feedback te geven. Dit heeft geresulteerd in een prachtig plan, wat op korte termijn gerealiseerd gaat worden. Een sport- en beweegruimte voor kinderen en buurtbewoners, tevens ook een plek om elkaar te ontmoeten. Wij zijn ervan overtuigd dat wanneer kinderen meer bewegen, dit ook iets doet met het brein van kinderen. Dit vind je ook zeker terug in ons onderwijs maar ook binnen de opvang/BSO. Onze inrichting is er op gericht dat er ruimte is voor “beweging”, maar daarnaast ook dat kinderen de keuze hebben om even apart te zitten waar nodig. Structuur op de ochtenden binnen de vakken rekenen en taal. Op middagen mogen kinderen ontdekken hoe de wereld om hen heen eruit ziet middels thema’s en onderzoekend leren. Binnen de structuur maken we overigens ook steeds meer gebruik van even een bewegingsmoment tussendoor en doevrijdagen voor bijvoorbeeld het aanleren van de tafels. Hoe leuk is het als je mag rennen om het juiste antwoord te vinden. Ons IKC heeft inmiddels ook voor de bso-tijd een sportmedewerker aan genomen. Deze geeft invulling aan sportactiviteiten. Activiteiten die ervoor zorgen dat alle kinderen, naast muziek, techniek, kunst en cultuur het ook leuk vinden om de bewegen. “ Sandra Rodenhuis-Kramer Directeur Sint Thomasschool (IKC Sint Thomas)
IKC Plataanschool “De kleurrijke buurtschool van Heechterp/Schieringen”. De kracht van de school is dat er gewerkt wordt met hoofd, hart en handen. In samenwerking met Sinne Kinderopvang biedt de school onderdak voor 100 leerlingen. Leerlingen met verschillende culturele achtergronden. De Plataanschool is een school in beweging. Samen met verschillende partners wordt het onderwijs vorm gegeven. Harmke Kingma en Elske van der Laan zijn respectievelijk als buurtgezondheidscoach en buurtsportcoach nauw betrokken bij (het aanbod van) de Plataanschool. Zij adviseren, organiseren en realiseren plannen voor de school op het gebied van bewegen en gezonde leefstijl. Zo hebben zij een beweegplan ontworpen en wordt deze sinds 2018 uitgevoerd. Binnen dit beweegplan zijn de volgende onderdelen verwerkt; MQscan (motorisch leerlingvolgsysteem), naschoolse activiteiten, sportdagen, gymlessen met Mobiez, zwemlessen voor groep 3 en 4, Fit & vaardig, Peuters en Kleuters in beweging. Kortom een intensieve rol voor de buurtgezondheids- en buurtsportcoach binnen de school. En sinds afgelopen schooljaar is hun collega Jolanda Frericks als vakleerkracht tijdens de gymlessen actief. In samenwerking met haar wordt gekeken naar de motorische achterstanden en proberen we hier mogelijke interventies op in te zetten of, in Jolanda haar geval, aanpassingen te doen tijdens de gymlessen. Daarnaast is er goed contact met directie, de leerkrachten maar ook met onder andere de ouderraad. Af en toe schuiven Harmke en Elske aan bij de ouderkamer om te informeren naar de stand van zaken binnen de school maar ook om samen te werken en te kijken naar de mogelijkheden om ouders in beweging te krijgen. De ouderraad op de Plataanschool is erg actief en helpt mee met het organiseren van allerlei activiteiten van de school, zo ook de gameroom. De gameroom is een ingerichte huiskamer binnen de school waar kinderen samen kunnen komen om bijvoorbeeld schoolopdrachten te maken, spelletjes te spelen maar ook om gezellig te praten. Met de afwisseling van het beweegprogramma ontstaat er een mooie verhouding tussen in- en ontspanning. Ook buiten op het plein krijgt het bewegen steeds meer gestalte, door het aanbieden van spelletjes door de pleinwachten en het herinrichten van het plein. Ook hier ligt voor het IKC en bv SPORT een mooie opdracht voor in de toekomst. Voor komend schooljaar ligt het accent voornamelijk op de verlengde schooldag, daar gaan Harmke en Elske aanbod voor creëren in combinatie met waterverkenning, Sjors Sportief en een programma op maat in de gymzaal na schooltijd. De samenwerking tussen bv SPORT, de Plataanschool en Sinne Kinderopvang Met het veranderen van de functie-inhoud van de buurtsportcoach en een ander gezicht op school hebben we het roer omgegooid. Waar voorheen de buurtsportcoach hoofdzakelijk de gymlessen gaf en sportevenementen organiseerde, heeft de buurtsportcoach nu een beleidsmatige functie. Ze sturen processen aan en geven ondersteuning waar hun expertise nodig is. Bovendien zijn ze voor het gevoel collega’s geworden die onderdeel uitmaken van het team. Met het schrijven van het schoolplan 2019-2023 zijn buurtsport-, buurtgezondheidscoach en de vakleerkracht gevraagd om de visie op bewegingsonderwijs op papier te zetten, die aansluit bij het motto van school en kinderopvang; leren doe je met hoofd, hart en handen. Met behulp van de subsidie IKC gelden van de gemeente Leeuwarden is een bewegingsprogramma neergezet waar leerlingen van profiteren. Aansluitend bij de HGW-werkwijze op school wordt aan het begin van het schooljaar een MQ-scan bij de leerlingen afgenomen om de beginsituatie in kaart te brengen. Op grond van deze uitslagen wordt een beweegprogramma samengesteld dat een vakdocent en de eigen leerkracht uitvoeren. De buurtsportcoach biedt ondersteuning waar een hulpvraag is. Daarnaast worden sportdagen georganiseerd. Ze ondersteunen ook sportactiviteiten buiten de deur, zoals het schaatsen in de ijshal en zwemmen in het Kalverdijkje. Naast beweging speelt voeding een belangrijke rol wanneer we spreken over gezondheid en vitaliteit. Binnen de samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang zien we al mooie ontwikkelingen op dit gebied, zoals een structureel aanbod in kooklessen voor peuters en kleuters. Dit zijn waardevolle leermomenten waarin we ook de ouders betrekken. De buurtsportcoaches proberen ook de ouders te laten bewegen door bijvoorbeeld het aanbieden van opleiding, zijn ze aanwezig bij de ouderkamer en bieden ze gezonde lunches aan. Hier krijgen ze ook informatie als er een subsidie moet worden aangevraagd voor een kind dat op sport wil of hoe je de beste taart bakt! “De kracht van de school is dat er gewerkt wordt met hoofd, hart en handen.” Het komende jaar breiden de activiteiten zich uit naar de kinderopvang. Door de VVE gelden die beschikbaar zijn wordt er een programma samengesteld gericht op de motoriek van 2 t/m 6 jarigen. Vorig jaar is de speelzaal ingericht met allerlei spelmaterialen. Het komende jaar breiden we dit verder uit met lessen die beschikbaar zijn voor PM’ers en leerkrachten. Hierin wordt tevens de beweegvloer ingezet, een waardevolle aanvulling op de bewegingswereld van kinderen waarin bewegen, spelen, ontdekken, sociale interactie en leren samenkomen zorgen voor een compleet nieuwe leerervaring voor kinderen. We ervaren Elske als buurtsportcoach en Harmke als buurtgezondheidscoach als fijne samenwerkingspartners die ons helpen bij het realiseren van het aanbod dat past bij ons motto. SPORT Leeuwarden 15
IKC Trianova Op IKC Trianova zijn ze ongeveer 3 jaar geleden gestart met de gezonde school. Centraal stond het onderwerp voeding. Vanuit gesprekken met de directeur zijn hier vanuit de leerkrachten initiatieven ontstaan. Karin Grandke, leerkracht van groep 7, wilde graag een nieuwe uitdaging en zag hier iets positiefs in voor de school. Uiteindelijk is er een werkgroep gestart met in totaal 3 collega’s vanuit de leerkrachten geleding en 1 pedagogisch medewerker van SKF. Aangezien IKC Trianova op dat moment nog naar een IKC aan het toewerken was, was het voor iedereen duidelijk, dat het Kindcentrum vanaf de jongste jeugd ook hier een doorgaande lijn in wilde hebben. Zo kregen de kinderen op het kinderdagverblijf en op de BSO eerst nog koekjes en ranja. Dat hebben ze nu aangepast naar fruit, groente en water. Joel zit in groep 4 van IKC Trianova en komt na schooltijd ook geregeld op de BSO. Karin heeft hem gevraagd wat hij er van vindt dat hij nu geen koekjes of andere ongezondere tussendoortjes krijgt op school en na schooltijd. Hij snapt wel waarom de school dit wil, want dan blijven de kinderen gezonder, worden ze minder snel ziek en ook is de kans dat kinderen minder dik worden. Maar hij geeft ook aan dat hij het soms een beetje onzin vindt. Sommige dingen vindt hij minder lekker, zoals paprika. Daar komt bij dat hij thuis ook best weinig ongezonde dingen krijgt. Als hij thuis komt dan mag hij kiezen uit een klein zakje snoep of een snoepje. En 1 keer in de week mag hij een zakje chips. Als hij toch zin heeft in iets, dan pakt hij thuis ook wel eens een plakje brood. Joel weet best goed wat de regels zijn van het gezond eten op school. In de ochtend pauze mag hij een stukje fruit. Karin geeft als aanvulling dat een broodje ook prima is. Tussen de middag een broodje of crackers met water of melk. Als Joel brood mee heeft dan zit hier vaak kaas of pindakaas op. Prima beleg voor een gezond broodje. Op school zien ze namelijk liever geen zoet beleg op brood. En als kinderen willen mogen ze ook karnemelk mee naar school, geeft Karin nog aan. Joel vindt het wel jammer dat ze water moeten drinken, hij heeft liever wat zoeter drinken. Maar ze proberen in de klas wel water met een smaakje aan te bieden. Zo is het de bedoeling dat er in elke klas een netje met citroenen ligt, zodat de leerkracht in de ochtend de citroenen kan snijden en deze alvast in de waterkannen kunnen. Na schooltijd staat er eerst een cracker op het menu en later op de middag krijgen ze nog een stukje groente. Er kan dan gekozen worden uit wortel, komkommer, tomaat of paprika. Karin geeft aan dat ze bij ouders hebben gepeild wat zij van de gezonde school vinden. Een grote groep ouders vindt dit erg prettig. Zij zijn thuis ook bewust bezig met gezond eten en zijn blij dat er op school aandacht aan wordt besteed. Maar een kleine club vindt dat ze zelf moeten kunnen bepalen wat ze de kinderen mee geven. De gezonde school heeft wel een tijdje op een lager pitje gestaan, omdat er vorig jaar behoorlijk is verbouwd in de school. Er waren dus wel andere dingen waar de leraren en kinderen mee bezig waren. Nu zat alles net weer in de lift, maar gooit de coronacrisis wat roet in het eten. Althans, de plannen die er lagen 16 SPORT Leeuwarden worden straks weer opgepakt. Zo wil de werkgroep de gezonde school zichtbaarder maken in school. Mieke is vanuit de SKF aangesloten en is erg creatief. Zo heeft ze al een aantal ideeën in het hoofd om zichtbaarheid te creëren. Graag willen ze in de aula een grote boom maken en aan de boom komen dan foto’s te hangen met daarop gezonde traktaties. Gezonde traktaties is nog één van de punten die verder uitgerold gaat worden binnen het IKC. Verder willen ze graag een fruitmand van papier-maché maken en daarop kan dan het fruit van de week. IKC Trianova doet ook mee aan EU Schoolfruit, omdat fruit niet goedkoop is en er gezinnen op school zitten die het niet breed hebben. Als de fruitmand er staat, kan er op een bordje bij komen te staan welk fruit die week centraal staat. Als kinderen binnen komen is schoolfruit dus direct al in beeld. Karin geeft aan dat ze als werkgroep hebben besloten om het vignet van voeding proberen te behalen. Daarvoor moet het beleid nog enigszins verder worden uitgewerkt en moeten er bijvoorbeeld een lesprogramma voor gezond eten in de leerstof worden opgenomen. Ze zijn nu aan het kijken hoe dat kan. Karin stelt dat ze hulp vanuit de GGD krijgt en ook buurtsportcoach Fardou Visser schuift geregeld aan. Beiden kijken vanuit hun eigen expertise naar de situatie en geven feedback wanneer dat nodig is. Dit wordt als erg prettig ervaren door Karin. Als werkgroep weten ze ook niet alles en hulp van buiten af is dan ook welkom. Met de werkgroep en GGD en buurtsportcoach is ook een visie ontwikkeld, zodat dit meer duidelijkheid geeft voor de collega’s op de werkvloer, medewerkers van de kinderdagopvang, speelleergroepen en de BSO. Ook geeft dit duidelijkheid voor ouders die nog geen kinderen op school hebben. Zo is het gemakkelijker om de afspraken met elkaar te handhaven. Conclusie is dat er al een aantal grote stappen zijn gezet richting gezonde school, maar dat ze graag nog meer willen doen om de jeugd gezond te houden. De hulp van GGD en buurtsportcoach Fardou Visser gaan ons hier erg bij helpen!
b Vakleerkracht Bewegingsonderwijs Jolanda Frericks Als vakleerkracht bewegingsonderwijs ben ik sinds dit schooljaar actief op 4 scholen. Ik geef les op IKC Trianova, IKC het Palet, IKC Aventurijn en OBS Plataanschool. Vanaf 2010 ben ik bij bv SPORT actief als combinatiefunctionaris en later als buurtsportcoach. Er ontstond in 2019 een kans om als vakleerkracht aan de gang te gaan en daar kreeg ik veel energie van. Uiteindelijk kon ik op 4 scholen terecht om lessen te geven. Op IKC het Palet was ik het jaar ervoor al actief geweest bij de kleuters en de peuters. Aan hen gaf ik 1 keer in de week gymles en zij waren daar zo tevreden over, dat ze dat graag door wilden trekken voor alle groepen. Eigenlijk de omgekeerde wereld, want op veel scholen waar een vakleerkracht actief is, zijn ze dat in eerste instantie bij groep 3 t/m 8 en worden de kleuters ‘vergeten’. Ik kende de school dus al en met de leerkrachten was ik ook al bekend, maar met een groot deel van de kinderen nog niet. Hier zat in het begin de meeste uitdaging. Ik heb mijzelf tot de herfstvakantie de tijd gegeven om zoveel mogelijk namen te leren. Op OBS Plataanschool, IKC Trianova en IKC het Palet geef ik aan de groepen 1 t/m 8 les en op de IKC Aventurijn aan groep 3 t/m 8. Het gaat dan om ongeveer 550 kinderen waarvan ik de namen moest leren. Gelukkig ging dit vrij vlot, maar ik heb natuurlijk momenten dat ik sommige namen vergeet. Waarom ik dit zo belangrijk vind? Om kinderen persoonlijk aan te kunnen spreken en een complimentje nog beter te laten landen. Ook als ik kinderen moet aanspreken op hun gedrag, gaat dit gemakkelijker als ik dit bij naam doe. In het begin van het jaar was het voor mij een behoorlijke omschakeling om alle dagen les te geven. Ik was aan het einde van de dag soms behoorlijk op en had last van mijn stem. Ik moest even weer leren hoe ik ook alweer in de gymzaal moest spreken. SPORT Leeuwarden 17
Naarmate de tijd vorderde, merkte ik dat ik alles mij makkelijker afging en dat ik mij meer op de inhoud van de lessen kon gaan richten. Ik houd van veel variatie in mijn lessen, wil graag nieuwe situaties aan kinderen aanbieden die ze nog niet eerder hebben gezien of gedaan. Ik merkte vanuit de reacties van kinderen en leerkrachten dat ze geregeld nieuwe onderdelen voorgeschoteld kregen. Het enthousiasme waar de kinderen daar dan mee aan de slag gaan, is fantastisch om te zien. Je ziet dat je wat extra’s te bieden hebt naast dat wat de eigen leerkrachten doen. “We kunnen niet allemaal Messi of Dafne Schippers zijn” “Ik houd van veel variatie in mijn lessen en wil kinderen graag nieuwe dingen leren!” Er is zeker ook nog een samenwerking met mijn collega’s buurtsportcoaches. Op IKC het Palet en OBS Plataanschool wordt al gewerkt met de MQ-scan. Dit is een screeningstest waarbij we kunnen zien hoe goed kinderen bepaalde activiteiten kunnen koppelen met veranderingen. Door tijdens mijn lessen extra aandacht te besteden aan grondvormen van bewegen (tijdens een tikspel bijvoorbeeld, door dit kruipend, huppelend of hinkelend te doen) probeer ik hieraan ook een bijdrage te leveren. Het kan ook zijn dat de kinderen een beweegbaan doen waarbij ze bovenstaande bewegingen moeten uitvoeren, met daarbij nog extra activiteiten, zoals oefeningen doen door een speedladder of te lopen over een bank. Verder kan ik aan de hand van de scores kinderen beter op niveau indelen. Kinderen die goed kunnen bewegen worden extra uitgedaagd als ze bij kinderen in de groep zitten, die even goed zijn als zij. Kinderen die meer moeite hebben met bewegen krijgen meer rust als ze met kinderen van hun eigen niveau werken. Op die manier krijgen ze vaker een bal, hebben ze meer tijd om op een tikker te reageren en dus zal er ook meer succesbeleving zijn. Per slot van rekening kunnen we niet allemaal Messi of Dafne Schippers zijn. Een leuke bijkomstigheid was dat de kinderen van groep 2 van IKC het Palet die al een jaar les van mij hebben gehad, bijna allemaal goed of zeer goed scoorden op deze test. Ik zal niet beweren dat dat allemaal aan mij ligt, want de kinderen krijgen ook nog bewegingsonderwijs van hun eigen leerkracht en spelen veel buiten, maar wel fijn om te zien dat ze zo goed scoorden. Waar ik vooral veel voldoening uit haal, is door kinderen die vastlopen op bepaalde onderdelen de oefeningen zo aan te bieden dat ze hier toch succeservaring uithalen of dat ze zoveel zelfvertrouwen krijgen, dat ze het toch proberen en vaak blijkt het dan ook nog te lukken. Ik heb veel kinderen behoorlijke stappen zien nemen het afgelopen jaar en ben dan ook erg trots op deze kinderen! Vooral de trots in de ogen van kinderen is fantastisch om te zien! Dat vertrouwen nemen ze weer mee naar de volgende les, waardoor het weer betere bewegers worden. 18 SPORT Leeuwarden
Recept Gevulde portobello’s HOOFDGERECHT | VEGETARISCH | 45 MINUTEN (25 MIN. BEREIDINGSTIJD EN 20 MIN. OVEN TIJD) | 4 PERSONEN Heb je trek in een lekker, voedzaam én gezond recept? Deze met spinazie en geitenkaas gevulde portobello’s zet je in een handomdraai op tafel! Serveer dit vegetarische recept met een salade of wat pasta als hoofdgerecht. Bereiding • Verwarm de oven op 200 graden. Bak de verse spinazie samen met de fijngehakte knoflook in een grote pan tot deze geslonken is. Of ontdooi spinazie uit de diepvries en schep hier de knoflook doorheen. Laat de spinazie heel goed uitlekken. • Snijd de steeltjes uit de portobello’s en verwijder met een lepeltje wat van de sporen (draden).Leg ze in een ovenschaal. Kruimel de geitenkaas bij de spinazie en schep er doorheen. Breng op smaak met peper en zout. • Vul de portobello’s met het spinaziemengsel. Bestrooi met wat pijnboompitten en bak de gevulde portobello’s 20 minuten in de oven. Ingrediënten • 4 portobello’s • 125 gr zachte geitenkaas • 300 gr verse spinazie (of uit de vriezer) • peper en zout • 2 eetlepels pijnboompitten • 2 tenen knoflook SPORT Leeuwarden 19
1 Online Touch