18 ‘De verandering komt van onderop’ Op 1 januari 2020 treedt de nieuwe Wet arbeidsmarkt in balans, kortweg WAB, in werking. Dit brengt voor werkgevers en werknemers de nodige veranderingen met zich mee (zie kader). Arbeidsmarktdeskundige en politicoloog Fedde Monsma veegt de vloer aan met de nieuwe wet. “Deze wet biedt geen oplossing voor de grote onderwerpen. Het is als een verband dat over heel veel pleisters wordt aangebracht.” Door: Henk Poker Over de vraag of het goed is dat er een nieuwe wet voor de arbeidsmarkt komt, hoeft de vernieuwer in arbeidsvoorwaarden en -verhoudingen Fedde Monsma niet lang na te denken: “Nee, dat is een slecht idee.” In de polder Dat vraagt om een nadere uitleg. “Veertig, vijftig jaar geleden was de arbeidsmarkt overzichtelijk. Mensen hadden een vaste baan, flex bestond bijna niet. Voorwaarden en afspraken werden vastgelegd in een cao. De vakbonden hadden veel leden en in de polder vonden werkgevers en werknemers elkaar over het algemeen goed. De arbeidsmarkt van nu is eigenlijk een antDe belangrijkste wijzigingen van de nieuwe Wet arbeidsmarkt in balans • Een werknemer heeft straks vanaf de eerste werkdag recht op een transitievergoeding. • De WW-premie wordt afhankelijk van de soort arbeidsovereenkomst. • Er komt een zogenoemde ketenregeling, nu twee jaar. Deze wordt verlengd naar drie jaar, waardoor de werkgever de mogelijkheid krijgt om drie jaarovereenkomsten op rij te geven. Daarna is hij verplicht een contract voor onbepaalde tijd aan te bieden. • Voor werknemers die in een payrollconstructie werken, gelden straks gelijke rechten en arbeidsvoorwaarden als voor werknemers die rechtstreeks in dienst zijn. • Oproepkrachten moeten minimaal vier dagen van tevoren worden opgeroepen voor minimaal drie uur werk. De werkgever wordt verplicht om na twaalf maanden de oproepkracht een aanbod te doen voor een vaste urenomvang. • De werkgever krijgt een nieuwe mogelijkheid voor ontslag, cumulatiegrond genoemd. Dit geeft de rechter de mogelijkheid om verschillende omstandigheden, zoals een verstoorde arbeidsverhouding, disfunctioneren enz., te combineren. woord op de problemen uit het verleden en past absoluut niet meer bij de wijze waarop we afspraken maken. Zo zijn er allerlei nieuwe vormen van arbeid ontstaan en dat groeit gestaag, denk aan zzp en payroll. De polder heeft daar geen grip op en verzint nu allerlei manieren om die grip terug te krijgen, dan wel vast te houden.” Schijnoplossingen Het leidt volgens Monsma tot schijnoplossingen, zoals de WAB en de Wet DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelaties), waarbij de laatste het levenslicht nauwelijks had gezien om alweer te worden afgeschoten. “Het tekent de bijna paniekerige zoektocht naar oplossingen die niet werken. Daarom pleit ik voor een complete herziening van het stelsel. Probleem is alleen dat dit niet vanuit politiek Den Haag gaat komen en ook niet vanuit de klassieke polderpartijen, die het nog altijd voor het zeggen hebben.” ‘We moeten veel meer kijken naar de waarde van werk’ Naast de WAB die volgens Monsma dus niet gaat werken, verbaast hij zich ook over het Pensioenakkoord. “Goed dat dat akkoord er is gekomen, maar ineens blijkt een verplichte AOV voor zzp’ers onderdeel uit te maken van dit akkoord. Daar begrijp ik helemaal niets van, want wat heeft dat met pensioenen te maken? Het tekent voor mij de zwakte en onmacht van de polder. Men is niet in staat om dit op een normale wijze te regelen, en gebruikt het vervolgens als een soort uitruil om tot een pensioenakkoord te komen. Waar het aan ontbreekt is dat men weigert te praten met degene om wie het gaat, namelijk de werkende.” NOAB Activa | Nummer 4 - 2019
19 Online Touch Home