19 Terug naar de WAB, waarin Monsma weinig positieve punten kan ontdekken. “Het biedt in elk geval geen oplossing voor de grote onderwerpen. Hoezo moet je bijvoorbeeld iemand die nog in zijn proeftijd zit een transitievergoeding gaan betalen? Immers, wanneer hij niet bevalt, moet je toch zonder verplichtingen van iemand afscheid kunnen nemen? Ik snap dat niet. Het is maar een voorbeeld van de talrijke vreemde kronkels die er in de nieuwe wet zitten. Blijkbaar valt het niet meer goed te regelen en is ook deze wet weer een compromis van alle traditionele stakeholders die erover meepraten.” Waarde van werk In zijn boek Poldermodel 3.0 – De toekomst van arbeidsverhoudingen houdt Monsma een pleidooi voor een totaal andere aanpak. “We moeten veel meer kijken naar de waarde van werk, want werken is meer dan geld verdienen alleen. Daarnaast moeten nadrukkelijk alle betrokken partijen worden uitgenodigd, waarbij we nu eens echt de vraag stellen wat we met elkaar belangrijk vinden. En tenslotte moeten we toe naar een systeemverandering.” ‘Kijk wat er al gebeurt en laat de polder ongemoeid’ “In de arbeidsmarkt anno 2019 heeft men vooral behoefte aan inkomenszekerheid, dus moeten we het risico op inkomensverlies reduceren,” gaat Monsma verder. “Mensen worden dan ondernemender en durven ook weer te werken aan hun loopbaan. De huidige discussie gaat vooral over de vorm, vast en flex en welke voor- en nadelen dat met zich meebrengt, terwijl we het veel meer moeten hebben over de vraag wat we met werk willen.” Optimistisch over een échte verandering is Monsma vooralsnog niet. “De overheid is reactief, de klassieke sociale partners zitten overal in en bepalen de discussie. Je mag je afvragen of zij nog wel de juiste partijen zijn. Immers, ze hebben nog altijd een mandaat op basis van 40 jaar geleden. Ik noem dat de polderparadox.” mensen Hoe moet het dan wel? “Laat het gewoon gebeuren,” is het verrassende antwoord. “Onder de radar is ontzettend veel gaande. Er ontstaan overal coöperaties, broodfondsen, een organisatie als Werkvereniging die de belangen van moderne werkenden behartigt, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Mensen gaan Fedde Monsma NOAB Activa | Nummer 4 - 2019 het zelf regelen. PO in Actie is zo’n voorbeeld. Zij pleiten voor meer salaris en minder werkdruk in het onderwijs en hadden in no time meer likes dan de vakbonden aan leden hebben. En ze zaten heel snel aan tafel in Den Haag en kregen het voor elkaar. ‘Ga het doen’, daar gaat het om. Kijk wat er al gebeurt en laat de polder ongemoeid, de verandering gaat vanzelf ontstaan, die komt van onderop. Op die manier gaan we met elkaar die gezamenlijke waarde organiseren, daar ben ik van overtuigd.” ■ Fotog r a f i e Pau l To lenaa r
20 Online Touch Home