23 biose kan de nood aan primaire grondstoffen en reductie van afvalverwerking realiseren. De materialenkringloop wordt gesloten, een fundamenteel kenmerk van de circulaire economie, en het is een drijfveer voor groene groei en eco-innovatieve oplossingen.” ‘We zullen het hele systeem uiteindelijk moeten ‘omkatten’’ “Het kan emissies en energiegebruik verminderen en nieuwe inkomstenstromen creëren (bron: FISSAC).” Voordat er echt sprake is van industriële symbiose en voordat er sprake zal zijn van een commercieel succes zal alles op alles moeten worden gezet om (afval)stromen te sturen. Dat vergt informatie over afvalstromen (en de kosten voor aanwending) en effectieve technologie. Boeiend terrein voor logistiek experts en financieel deskundigen in het licht van waardecreatie en de circulaire aanpak. Helemaal geen gekke vraag is welke rol de administratie- en belastingdeskundigen daarin kunnen spelen. De opties verdwijnen “Het is zaak het ‘waarom’ te benadrukken,” aldus Han Mesters, binnen de afdeling Sector Advisory van ABN AMRO verantwoordelijk voor de Zakelijke Dienstverlening. “We hebben maar één planeet en op is op. Die ‘sense of urgency’ moet overkomen.” Andere opties zijn er volgens Mesters niet. “We zullen het hele systeem, dat vooral gebaseerd is op groei en winst, uiteindelijk moeten ‘omkatten’. Je moet daar heel voorzichtig mee zijn. Op dit moment zijn de signalen kennelijk (nog) niet heftig genoeg en lijkt het erop dat problemen met massale aantallen klimaatvluchtelingen of natuurrampen door extreme droogte of extreme wateroverlast in woongebieden nodig zijn om tot andere inzichten te komen.” Mesters onderschrijft ook dat het lastig is de mens zomaar te overtuigen. Zo lijkt het feit dat op 1 augustus 2019 (EOD, Earth Overshoot Day, red.) op aarde méér CO2 uitgestoten zal zijn dan dat oceanen en bossen kunnen absorberen, en méér bomen gekapt dan de aarde kan laten bijgroeien, geen heftige reactie te sorteren. ‘Weten doen we het meestal wel, ernaar handelen is lastiger’ Ook veroorzaakte de suggestie vanuit MVO Nederland om alvast intern de kosten van de CO2 -uitstoot te beprijzen, en niet als schaduwboekhouding maar als zonneboekhouding te gaan hanteren, tot op heden geen storm van aandacht in de media.” Han Mesters voegt echter wel wat optimisme toe: “De millennials, ook in onze organisatie, zijn zich naar mijn waarneming meer bewust van de situatie en handelen daar ook meer naar. Mogelijk komt er een revolutie, bijvoorbeeld in de batterijtechniek om zo opgewekte energie steeds beter op te slaan, zoals zonne-energie. Maar vooropstaat het overtuigen van de mens. Want weten doen we het meestal wel, ernaar handelen is lastiger.” ■ Han Mesters NOAB Activa | Nummer 2 - 2019
24 Online Touch Home