0

J a a r g a ng 32 - Nummer 2 - 2019 ‘Blockchain is de hype voorbij’ Sander van Loosbroek van ict-adviesbureau Cegeka

SINDS 1983 DE ACCOUNTANT ALS BUSINESS PARTNER Geef je klant inzicht en verwerk je administratie 3x sneller Wil jij ook? Naadloze maatwerk samenwerking tussen accountant en ondernemer Financieel inzicht voor je klant met de RGS Analyzer, klantspecifieke dashboards Door middel van de Minox community heeft iedereen toegang tot de “Wisdom of the Crowd” De formules worden gebaseerd op standaard RGS codes voor een universele werking in alle administraties Nieuwsgierig: 085 0643060 Xtra Accountant: 40 administraties, €57,- per maand Pro Accountant: Gebruiken jouw klanten zelf Minox (vanaf €7,50 per maand)? Dan werk jij gratis met Minox! Gemak en efficiëntie door innovatie. Kijk op onze website www.minox.nl/RGS-Analyzer RGS Ready Gecertificeerd!

3 Inhoud ‘Blockchain is de hype voorbij’ 6 Beter bekend dan de rest 24 Digitaal contant geld als veiligheidsstop op het financiële systeem 30 10 Geld speelt (g)een rol 20 Opleiding tot Fiscaal Adviseur biedt kennis en zekerheid 12 ‘Het cement van de rechtsstaat brokkelt af’ 14 PSD2: krachtige motor voor innovatie en disruptie 17 Focus op automatisering en advies 18 Let’s go digital, digital… 22 Afval groeit in waarde 27 Bewust op zoek naar contactmomenten 28 Groen advies 32 Mkb-ondernemers laten subsidie links liggen 35 Kantoor in beeld 36 ‘Je wilt als accountant het verschil maken voor je klanten’ 38 Nalevingstekort lijkt coalitie nauwelijks te boeien 40 Branche in beeld 42 Het succes van online dossiers als klantportaal COLOFON Activa magazine is een uitgave van de Nederlandse Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen. Activa verschijnt 4x per jaar. Jaargang 32, nr. 2, juni 2019 ISSN 1384-2676 NOAB Postbus 2478 5202 CL ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 614 14 19 www.noab.nl mail: info@noab.nl Redactie Ed de Vlam (hoofdredacteur), Loft 238 Tekst & Media (eindredactie), Henk Poker, Chris Wolters, Hans Pieters Bladmanagement Michel Hamer, Chantal van Pelt, Janine Molin Acquisitie NOAB, 073 - 614 14 19 Advertentietarieven Op aanvraag bij de uitgever Contactpersoon Michel Hamer Vormgeving Stephan Lerou ‘s-Hertogenbosch Opmaak Repro Design Zutphen Druk Dekkers van Gerwen ‘s-Hertogenbosch, 088-0280900 Abonnementenadministratie Opgave van abonnementen, opzegging en adreswijziging uitsluitend schriftelijk doorgeven aan de uitgever. Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Abonnementskosten € 45,- per jaar (incl. BTW). Coverfoto Sander van Loosbroek van ict-adviesbureau Cegeka, fotografie Paul Tolenaar ■

• Uitgebreide rapportages • Vele softwarekoppelingen • Uitstekend beveiligd Professioneel boekhouden met Twinfield De facturen van je klant foutloos en op tijd verwerken? Met Twinfield Boekhouden werk je slim online samen met je klant. Zo heb jij realtime inzicht, kun je efficiënt werken en pro-actief adviseren. Samen het beste resultaat! Probeer het gratis op twinfield.nl/boekhouden

5 Voorwoord Martien Hermans Voorzitter van NOAB Wat brengt het ons? De afgelopen jaren is NOAB sterk vertegenwoordigd in allerlei gremia waarin wij de belangen van onze leden behartigen. Met het aannemen van ons nieuwe beleidsplan waarin ICT centraal staat en wij onze focus meer verleggen richting het toekomstbestendig maken van onze kantoren, hebben we ook onze deelname in de overlegstructuren tegen het licht gehouden. Hierbij is met name kritisch gekeken naar: wat brengt het onze leden en in welke mate sluit het aan bij onze nieuwe strategie? Geen meter vooruit Is ons ‘meepraten’ van belang voor de toekomst van onze kantoren en in welke mate hebben de verschillende overleggen meetbaar resultaat gehad? Staan de kosten die we maken in verhouding tot de opbrengst voor onze leden en zijn we daadwerkelijk in staat verschil te maken? We zijn tot de conclusie gekomen dat voor wat betreft een aantal zetels er geen toegevoegde waarde is voor onze leden. Belastingtechnische ontwikkelingen, met name op wetgevingsgebied, worden besloten op politiek niveau waar wij als NOAB weinig tot geen invloed op hebben. SBR is uiteraard belangrijk, maar moet toch vooral ontwikkeld worden door softwarepartijen. Als het écht gaat NOAB om voor onze leden belangrijke zaken, zoals bijvoorbeeld het tot stand komen van een machtigingenregister, geven overheidsinstanties niet thuis. Men schuift de ‘hete aardappel’ door op het bordje van een ander departement. Per saldo komen we geen meter vooruit. Het roer om NOAB is altijd bereid tot overleg, maar wel altijd met als doel dat onze leden en de klanten van onze leden er baat bij hebben. Wat ons betreft moet het roer om en gaan we concreet aan de slag met toekomstgerichte ontwikkelingen die aansluiten bij onze nieuwe toekomstige rol als ‘vertrouwd adviseur 2.0.’. Dat vraagt van ons als organisatie dat we onze beschikbare mensen en middelen inzetten om de doelen geformuleerd in ons beleidsplan ‘Stilstaan is geen optie!’ te realiseren. Als daarbij overleg met andere partijen noodzakelijk is doen we dat graag, maar wel door middel van concrete doelstellingen die ook binnen afzienbare tijd leiden tot tastbare resultaten. NOAB staat voor de belangen van haar leden en zal dat ook altijd blijven doen! Activa | Nummer 2 - 2019

6 ‘Blockchain is de hype voorbij’ “De ultiem betrouwbare boekhouding komt met blockchain binnen bereik,” meent Sander van Loosbroek van ict-adviesbureau Cegeka. Hij voorziet vooral blockchaintoepassingen voor risicovolle transacties, overeenkomsten en elektronische banktransacties. Uiteindelijk zal blockchain leiden tot omgekeerde bewijsvoering, waarbij de risicovolle transactie in blockchain is opgeslagen. Door: Hans Pieters Blockchain is de hype voorbij, constateert IT & blockchainexpert Sander van Loosbroek van Cegeka. Hij spreekt in dit kader over de blockchain-winter. “De beweging die gaande is, is de groeiende bewustwording dat blockchain een slim idee is. Blockchain werkt en stelt je in staat om processen te herzien en in sommige gevallen behoorlijk eenvoudiger te maken. Door het toe te passen, kun je uitvinden voor welke processen dat opgaat.” Grote organisaties denken vaak te veel vanuit bestaande processen en hebben grote belangen om die te beschermen. Dit creëert kansen voor kleine ondernemingen en startups die zich vastbijten in een bepaald probleem. “Ik ken er al drie die financiering hebben opgehaald.” Sluitend Van Loosbroek doceert: “Het enige wat internet mist, is het concept van waardeoverdracht. Dat is wat blockchain is. Als je de openheid van internet gaat samenvoegen met de openheid van blockchainwaardeoverdracht, en op dat concept nieuwe handelsoplossingen bouwt, krijg je disruptie. Waarom zou je dan nog een vaste huisbankier nodig hebben als het voor een fractie van de kosten kan?” ‘Er is de groeiende bewustwording dat blockchain een slim idee is’ Gevraagd naar de toegevoegde waarde van blockchain ten opzichte van de bestaande boekhoudpraktijk, stelt Van Loosbroek dat het dubbel boekhouden in de meeste gevallen beNOAB trouwbaar genoeg is. “Absoluut betrouwbaar is de informatie echter niet, om de doodeenvoudige reden dat twee partijen hun eigen boekhouding wel sluitend kunnen maken, terwijl er ten opzichte van elkaar verschillen zijn,” constateert hij. “Ik kan in mijn systeem iets beweren, waardoor mijn balans keurig op nul uitkomt. Jij kunt tegelijkertijd iets anders beweren in jouw boekhouding, waardoor ook jouw balans op nul uitkomt. De discrepantie tussen die twee blijft grotendeels onzichtbaar en wordt pas zichtbaar als je het gaat controleren en vergelijken.” Het ontbreken van een kosteneffectieve vergelijking van transacties is al langer een doorn in het oog van accountants. Ian Grigg heeft hier al in 2002 een concept voor uitgeschreven: ‘The ledger of triple accounting’, vertelt Van Loosbroek. “Eigenlijk heb je drie zijden van een transactie. Naast debet en credit is dat de bevestiging van de tegenpartij dat zij die vordering ook op hun balans hebben staan.” Grigg stelde een cryptografisch ondertekende ontvangstbevestiging voor, die deze functionaliteit zou bieden. “Daarmee creëerde hij de ultiem betrouwbare boekhouding, doordat je de debet- en creditpost van een boekhouding een-op-een kunt controleren met de boekhouding van de tegenpartij. Daarmee is die transactie sluitend.” Verifieerbaar Het concept was in theorie mooi, maar is alleen pas nú praktisch uitvoerbaar. “Met blockchain kun je al die cryptografische bevestigingen valideren. Daarmee is er een decentraal register waar mensen informatie kunnen opslaan die vervolgens voor iedereen tegen nul euro marginale kosten oneindig verifieerbaar is. Ik kan checken of het erin staat en verifiëren dat het er al een tijd staat en dat het al die tijd dus zo is. Dat is precies de techniek die je zoekt voor de derde entry. Beide partijen kunnen eraan refereren, waardoor je een sluitende boekhouding hebt. En dat voor een factor tien ten opzichte van de tools die we vandaag de dag hebben, de handmatige audit.” Activa | Nummer 2 - 2019

7 S N ander van Loosbroek Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

8 De controletechniek is er dankzij blockchain en voegt dus iets toe aan de huidige controlepraktijk. Daarmee is echter de vraag nog niet beantwoord of het dermate waardevol is dat de betrouwbaarheid van de boekhouding zozeer stijgt, dat het een probleem oplost, benadrukt Van Loosbroek. “Bij de gemiddelde mkb-onderneming is het frauderen met de boekhouding helemaal geen issue. Er ligt al heel veel druk om het goed te doen, waardoor je je moet afvragen of de kosten voor het invoeren van dit soort technologie, al dan niet opgelegd door wetgeving, opwegen tegen de voordelen. Dan is het antwoord ‘misschien’,” stelt hij. “Het hangt van twee dingen af. Hoe goedkoop kan het? En de vraag waar je begint. Met name als je praat over internationale dienstverlening en offshoreconstructies is controle actueel.” Een ander voorbeeld is de BTW-carrouselfraude, waarbij sprake is van miljardenschade. Van Loosbroek verwacht dat name voor risicovolle transacties de eerste blockchainoplossingen zullen worden bedacht. Als voorbeeld noemt hij het verleggen van de BTW-plicht bij buitenlandse afnemers. “De vraag is of dat niet slimmer kan? Je kunt voor bedrijven met brievenbusfirma’s in belastingparadijzen een framework neerleggen waarbij dat soort bedrijven digitale bevestigingen moeten verkrijgen van de tegenpartij om de betrouwbaarheid van de boekhouding op te krikken. Daarmee neem je een aantal prikkels weg.” Van Loosbroek mist hierin een stukje leiderschap, met name van de ‘big four’-accountants, om proactief dat soort dossiers aan te pakken, in plaats van de 1%-steekproef en het vervolgens allemaal okay te vinden. “Ik vind dat ze het zouden moeten, maar ze doen het niet. Partners die zich hebben ingekocht, hebben een ander belang.” ‘Organisaties weten nog niet wat ze van de technologie mogen verwachten’ Voor het administratiekantoor is blockchain vooral relevant bij hoog-risicotransacties. “Dan gaat het om een transactie waarvan later twijfel kan zijn of deze wel heeft plaatsgevonden. Met blockchain kun je die transactie versleuteld toevoegen aan de boekhouding. Dat gaat bijvoorbeeld om een transactie waarvoor je normaal gesproken naar een notaris of advocaat zou gaan. Denk aan een renteconstructie of lening.” De mogelijkNOAB heid is er, stelt hij vast. “In de business-to-businesswereld zijn wij contractueel vrij.” Snel en goedkoop “Organisaties proberen blockchain vaak als nieuwe technologie toe te passen op een bestaand probleem dat ze al eerder hebben opgelost,” constateert Van Loosbroek. Als voorbeeld noemt hij het vastleggen van contracten door middel van blockchain. “Pas achteraf stellen ze de vraag ‘wat levert het ons op? Is het een probleem dat we hadden?’. Je kunt beter nadenken over een nieuw soort overeenkomst, waarmee je sneller en goedkoper dingen met elkaar kunt overeenkomen en vastleggen.” Een contract is bedacht in de tijd van papier, legt Van Loosbroek de denkfout bloot. “Dat is de kern van het proces. Dat levert frictie op. Van papier scan je een pdf etc., maar in de kern is het nog steeds een stuk papier. Het proces is gelijk gebleven. Je hebt alleen het medium gedigitaliseerd.” Hij vervolgt: “Je moet terug naar de vraag: ‘wat is de maatschappelijke waarde van deze handeling en wat is dan de meest effectieve manier om dit vast te leggen? De meeste organisaties zijn niet goed in staat om die vraag te kunnen stellen. Die blijven hangen in het idee dat blockchain een databasesysteem is dat contracten beheert.” Hij geeft een tweede voorbeeld. “Waarom werken we met een losse betalingsmachtiging op papier? Als je dat vandaag de dag opnieuw zou ontwerpen met technieken als blockchain in je achterhoofd… Met blockchaintechnologie hebben we elektronische cash gemaakt. Voor sommige banktransacties biedt het enorme voordelen.” Waardeoverdracht Als voorbeeld van een proces waarbij blockchain een uitkomst kan bieden, noemt Van Loosbroek de waardeoverdracht bij pensioenverzekeraars. “We hebben voor twee grote verzekeraars als pilot een blockchainsysteem gebouwd. Het probleem was dat op hetzelfde moment vanuit de pensioenkoepel aan een systeem gebaseerd op klassieke technologie werd gebouwd. Dan zie je dat het aankomt op ondernemen, leiderschap en strategisch denken en stopt het, ook al heb je een werkend, waterdicht systeem. Alle vragen konden met een v-tje worden afgevinkt, maar uiteindelijk durfden ze de sprong niet te wagen.” Het is een mechanisme waar hij vaker mee wordt geconfronteerd. “Organisaties weten nog niet wat ze van de technologie mogen verwachten. Ze zijn nieuwsgierig, maar er zit iets in de organisatie waardoor het toch stilvalt. Dat is lastig voor ons.” Een van de eerste blockchainprojecten van Cegeka was het digitaliseren van de internationale letter of credit (L/C), blikt Van Loosbroek terug. Het vormt een mooi praktijkvoorbeeld Activa | Nummer 2 - 2019

9 van de onverwachte hobbels die een introductie in de weg kunnen staan. “Het bleek dat de L/C zo waardevol is vanwege een geschiedenis aan jurisprudentie. Elke bank wereldwijd geeft een L/C uit. Ga je dat vervangen door een blockchainequivalent, dan vervallen honderden euro’s aan kosten, maar creëer je onzekerheid over de dekking van de L/C. De doelstelling van het proces, betalingszekerheid, is er niet mee geholpen.” Het is reden om na te denken over een nieuw handelsproces op basis van blockchain, losgekoppeld van de L/C. Rookverbod Van Loosbroek verwacht het kantelpunt als de technologie toegankelijker en goedkoper wordt. Hij vergelijkt het met de omslag bij roken in de horeca. “Vijftien jaar geleden vond iedereen het de normaalste zaak dat je een sigaret opstak. Ineens slaat het om. Je krijgt een kanteling in de beleving omdat mensen gewend raken aan de impact.” Zijn voorspelling luidt dat het over niet al te lange tijd vanuit audit vreemd wordt gevonden als een risicovolle transactie niet in blockchain is opgeslagen. “Het duurt nog wel even, maar je krijgt de omgekeerde bewijsvoering vanuit de cultuur van de fiscus en auditor zodra de technologie gemeengoed is geworden.” “Je zult als adviseur op een bepaald moment moeten nadenken: ‘hoe kan ik met mijn klant innoveren?’” sluit Van Loosbroek zijn betoog af. “De adviseur heeft wat dat betreft een horizontale functie in een steeds verticaler wordende economie. We worden geacht steeds meer te specialiseren. De vraag die je je moet stellen luidt: hoe maak ik mijn diensten zo specifiek mogelijk voor mijn doelgroep? Probeer na te denken hoe je met technologie je klant kunt ontzorgen. Daarin is nog heel veel te winnen.” ■ adviesgroep Partners in kwaliteit MARREE & VAN uuNEN BELAStINGADVISEuRS Sprendlingenstraat 61 5061 KM Oisterwijk T. 013 - 577 34 81 E. info@marree-cs.nl VOOR uW FISCALE VRAAGStukkEN NOAB DIjkStRA & VAN DEN ENDE ADVOCAtEN Wagenweg 12-b 1442 BX Purmerend T. 0299 - 42 30 35 E. secretariaat@de-advocaten.nl E. vandenende@de-advocaten.nl VOOR uW juRIDISCHE VRAAGStukkEN Activa | Nummer 2 - 2019 Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl

10 Geld speelt (g)een rol “De meeste ondernemers komen pas in actie als het al langer niet goed gaat of als ze al meerdere malen pogingen hebben gedaan om de problemen zelf op te lossen.” Wim Balkenende (Interim MKB) spreekt uit ervaring: “Ze blijven doen wat ze deden en vragen zich te laat af waarom er niks verandert.” Door: Chris Wolters Balkenende benoemt de bekende problemen: “Belastingachterstanden, meerdere soorten kredieten, slechte betalers, schulden voldoen met nieuwe leningen.” Dan stoppen meestal de betalingen aan de crediteuren. Boekhouder, administrateur en/of accountant krijgen geen geld meer, en de ondernemer geen inlog op het financieel systeem. Men staat met de de rug tegen de muur en raakt steeds verder het zicht op de financiën kwijt.” De aard van het beestje “Ondernemers die (kunnen) blijven nadenken hebben meestal heel snel een plan om de situatie aan te kunnen,” meent Balkenende. “Veel ondernemers hebben een bepaalde vorm van eigenwijsheid en ongefundeerd optimisme. Dat kan het ondernemersdenken stevig vertroebelen.” Bij Interim MKB komen zeer uiteenlopende mensen binnen met verschillende gradaties van problemen. “Wij geven een nieuwe invulling aan het beroep van interimmanager.” ‘Wij oordelen alleen vanuit financiën, de rest is emotie’ Balkenende omschrijft de situatie van een specialistisch bedrijf in de reinigingsbranche dat binnenkwam met drie schoenendozen vol rekeningen en dwangbevelen. Met twee jaar administratieve achterstand begonnen we direct met ordenen en gingen we tegelijk op zoek naar wat nodig was om te overleven.” De ondernemer wordt omarmd en aangespoord om zijn hoofdtaak te vervullen: werk aantrekken en geld verdienen. “Wij oordelen alleen vanuit financiën, de rest is emotie. Dus NOAB brengen we de financiële geschiedenis in kaart, maken prognoses en bepalen daarna verdere mogelijkheden om te overleven. Onderdeel is ook een liquiditeitsoverzicht om te bepalen of er omzet is en hoeveel er betaald kan worden. Hebben we de schuldenlast bepaald, dan komen afkoopmogelijkheden in beeld en komen eventuele bezuinigingen en afvloeiingen aan de orde.” Geen oordeel over het verleden “Ik heb geen oordeel over het verleden, met uitzondering van fraude.” Balkenende vervolgt: “Het verschil tussen wat wij en bestaande interimmanagers doen, is dat onze mensen uitsluitend financiële analyses maken of niets anders doen dan betalingsregelingen treffen, schulden afkopen, voorstellen en regelingen met de Belastingdienst treffen. Onze secretaresse geeft operationele ondersteuning. Wij kunnen veel regelen waar ondernemers en financiële dienstverleners niet in thuis zijn. Belastingschulden kun je bijvoorbeeld in bepaalde gevallen terugbrengen tot een deel van de aanvankelijke aanslag. Wel het moeilijkste deel van ons werk, want men lijkt daar vaak eerst onvermurwbaar. De jurisprudentie kennen is van groot belang. Wat door de ene belastinginspecteur wordt afgewezen wordt in andere situaties opgelost met een andere afbetalingstermijn.” Het vereist allemaal een gedegen dossierkennis. “Vijf jaar geleden vroegen banken vaak faillissement aan, tegenwoordig doet de Belastingdienst dat.” Terzijde merkt Balkenende op: “Dan moet de ondernemer eenmaal gemaakte afspraken natuurlijk wel nakomen.” Adviseren vergt gerichte kennis “Het verschil met boekhouders, administratie- en belastingdeskundigen kun je zo omschrijven: zij constateren vooral op basis van de voorliggende cijfers dat het niet goed gaat en dat marges onder druk staan. Wij gaan naast de ondernemer zitten en geven ook aan wat er anders of beter moet. BijvoorActiva | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

11 schuldeisers ook niet van elkaar weten hoe de vork in de steel zit. Dat is deels te wijten aan de ondernemer, maar niet helemaal. Boekhouders en accountants kunnen wat dat betreft alleen maar constateren.” Soms houdt het echt op “Als de faillissementsrechter het faillissement heeft uitgesproken, dan houdt het op. Hoewel …” Balkenende wijst op de mogelijkheid van een doorstart of van het terugdraaien van een faillissement. “Soms komt er alsnog een deal, gewoon omdat een crediteur ook wel ziet dat dit beter is voor het bedrijf om bijvoorbeeld de productie en werkgelegenheid in stand te houden.” ‘Leidraad is problemen te veranderen in uitdagingen’ Wim Balkenende beeld: de marge moet van x naar y en hoe dat te realiseren.” Als NOAB-kantoren problemen constateren op basis van de cijfers, zouden ze dan sneller moeten doorverwijzen volgens Balkenende? “Als een kantoor vaststelt dat een crediteur niet betaalt, dan moet je een partij inschakelen die de ondernemer helpt.” Dat is volgens Balkenende iets heel anders dan een incassobureau erop af te sturen en de kosten opschroeven om de druk maar op te voeren. “In veel gevallen stapelen de problemen zich op. Rekeningen kunnen niet meer worden betaald, inkomen valt weg, vakanties worden geskipt en de spanningen in het gezin lopen op. Logisch dat het een aantal ondernemers dan boven het hoofd groeit. Ander probleem is dat veel NOAB Er is dus in zeer penibele situaties nog veel mogelijk als we Wim Balkenende mogen geloven: “Ik ben geen tovenaar, mijn team geen wonderdokters. Dat zeggen we ondernemers in nood ook, maar er is wel veel mogelijk. Een recent voorbeeld van zo’n redding op het laatste moment is dat na het faillissement een factoringbedrijf bij ons in opperste wanhoop vroeg wat er nou werkelijk op tafel moest komen. Dat was een substantieel bedrag. De reactie was dat als wij zorgden voor een crediteurenakkoord, dat zij het ontbrekende bedrag zouden storten. Dat gebeurde en dus werd het bedrijf op het nippertje gered. Leidraad is problemen te veranderen in tastbare en oplosbare uitdagingen. Dat veel ondernemers daar niet in thuis zijn, zoals het tijdig melden van betalingsonmacht, meetekenen voor privé-aansprakelijkheid en ga zo maar door, is logisch. Maar juist dán moet je durven om derden in te schakelen. En dat geldt ook voor dienstverleners, zou ik haast zeggen.” ■ Activa | Nummer 2 - 2019

12 ‘Het cement van de rechtsstaat brokkelt af’ In de jaarlijkse Corruption Perceptions Index over 2018 neemt Nederland een achtste plaats in. Daarmee doet ons land het nog steeds goed, maar volgens Paul Vlaanderen, voorzitter van Transparency International Nederland, moeten we alert zijn om niet nog verder weg te zakken in deze index. “De mensen willen zekerheid en structuur, dat is het fundament van de samenleving en dat staat onder druk.” Door: Henk Poker De Corruption Perceptions Index, kortweg CPI, wordt al zo’n 20 jaar gemeten en wordt gezien als een uiterst gezaghebbende index. “Het is de enige index van een NGO, die wereldwijd wordt gebruikt,” legt Vlaanderen uit. “Bijvoorbeeld door bedrijven die in een bepaald land willen investeren en via de index kunnen zien waar dat land staat. Aan de andere kant is er ook vaak kritiek op de index en dat is logisch. Er zit een bepaalde methodiek achter, die je altijd kunt aanvallen, zeker wanneer de uitkomst je niet bevalt.” ‘We moeten zuinig zijn op het fundament van de samenleving’ De index meet ruim tien onderdelen, zoals de kwaliteit van het bestuur van de democratie, de investeringsbescherming, enzovoorts. “Deze onderdelen worden gemeten door toonaangevende instituten zoals de Wereldbank. Alle resultaten, gemeten in 180 landen, worden vervolgens in één sjabloon gegoten, waaruit vervolgens de CPI resulteert.” Enige zorg Zoals aangegeven doet Nederland het met een achtste plaats nog steeds goed, maar er is volgens Vlaanderen wel reden voor enige zorg. “En dan met name over het functioneren van het openbaar bestuur, de zogenoemde Trias Politica. In de wetgevende macht zie je de versplintering in het politieke landschap. Daar kunnen we niets aan doen. Het is een soort centrifuge, waarvan de resultaten nu naar buiten komen. Ik verwacht dat daar wel een reactie op komt. Niet voor niets was onlangs te lezen dat de roep om een nieuwe invulling van het midden toeneemt.” NOAB “Daarnaast, en dat is vervelender, hebben we bij de uitvoerende macht in de afgelopen jaren te veel incidenten gezien. Rondom vastgoeddeals, bezoekjes aan buitenlandse staatshoofden die er helemaal niet waren, maar ook het ambtenarenapparaat laat zich niet onbetuigd. Daar werden bijvoorbeeld deals afgesloten waar men zelf beter van werd.” Discussie “Binnen de rechterlijke macht is ook van alles aan de hand,” gaat Vlaanderen verder. “Niet voor niets is er veel discussie over de kwaliteit en het functioneren van de rechterlijke macht. Kortgeleden diende de voorzitter van de Raad van de Rechtspraak zijn ontslag in, omdat hij het gevoel had niet meer serieus te worden genomen, naar aanleiding van zijn roep om meer geld. Het aantal rechtszaken neemt af en daarmee komt de financiering in de knel en lopen rechtbanken vast.” “Daar komt bij dat de toegankelijkheid voor de burger van de rechtsgang moeilijker wordt gemaakt. Niet voor niets klaagt de sociale advocatuur steen en been over alle bezuinigingen. Ook dit kan leiden tot minder rechtszaken, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt, die we niet zouden moeten willen.” In de politieke arena is men er vrij goed in om allerlei problemen op te lossen, “maar het is de vraag of iedereen zich houdt aan de wetgeving die daaruit voortvloeit. Dáár ligt een spanningsveld, waarbij met name de handhaving een probleem is. Gaat de overheid verder met bezuinigen, dan komt de handhaving nog verder onder druk te staan, waarmee het cement van de rechtsstaat afbrokkelt.” Fundament Het is een tendens die nu al is waar te nemen. Het gevoel bij de burger is niet goed, de zekerheid en structuren nemen af, wat zich vertaalt in een versplinterd politiek landschap. Vlaanderen: “We moeten zuinig zijn op het fundament van de samenleving. Zeker in het huidige tijdsgewricht.” Waarmee hij doelt op Activa | Nummer 2 - 2019

13 Paul Vlaanderen een groot aantal wereldleiders die het niet zo nauw lijkt te nemen met de democratische waarden en normen. “We leven wat dat betreft in een zorgelijke tijd, deze leiders bepalen de toon van de discussie en die erodeert. Dat vind ik zorgelijk.” ‘Ook de branche heeft een rol bij het bestrijden van corruptie’ Vlaanderen haalt een uitspraak van Churchill aan: ‘Democratie is geen goede staatsvorm, maar ik ken geen betere. Dus laten we er zuinig op zijn’. Hij is dan ook blij met de reacties die zich op meerdere fronten voordoen. “In ons land is er de roep om een nieuw midden, in Frankrijk is de hele politieke elite NOAB weggevaagd, in Slowakije is een vrouw tot president gekozen die een geheel andere koers wil en ook in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zie je tegendruk.” taak We begonnen dit verhaal met de corruptie, welke rol kan de accountancy en het administratiekantoor daarin spelen? “Een interessante sector, die, als ik de krantenkoppen mag geloven, veel kritiek krijgt. Ik vraag mij altijd af wat de taak van deze beroepsgroep is, wanneer je kijkt naar de diverse schandalen die zich in de afgelopen jaren hebben voorgedaan. Doen zij altijd het goede met zaken die het daglicht niet kunnen verdragen? En zouden ze meer moeten doen? Ik denk dat de branche zich daarin proactiever kan opstellen en moet gaan uitleggen wat hun rol in de samenleving is. Want, dat ook zij een rol hebben bij het bestrijden van corruptie staat buiten kijf. Vertrouwen, integriteit, moraal, het is een belangrijk gegeven voor iedereen en zeker ook voor deze branche.” ■ Activa | Nummer 2 - 2019

14 PSD2: krachtige motor voor innovatie en disruptie PSD2 komt eraan. Nieuwe EU-regelgeving verplicht Europese banken de betaalgegevens te delen, zonder dat ze daar kosten voor in rekening mogen brengen. Het biedt de kans voor nieuwe producten en diensten, onder andere rondom boekhoudpakketten. Voor administratie- en accountantskantoren heeft dit consequenties voor hun positie. Door: Hans Pieters PSD2 (Payment Service Directive 2) is de implementatie van een EU-richtlijn die op de betalingsmarkt zorgt voor meer concurrentie en innovatie via nieuwe toetreders en de verdere uniformering van het betalingsverkeer in de Europese Unie. Banken moeten onder PSD2 derde partijen toegang verlenen tot de betaalrekening van klanten. Voorwaarde is dat de consument hier toestemming – ‘consent’ – voor geeft. Betaaldiensten Paul Jans en Maarten van Denzen van Enigma Consulting, gespecialiseerd in betalingsverkeer en vergunningaanvragen bij DNB, zijn ervan overtuigd dat PSD2 veel effect gaat hebben op onze maatschappij. “Het biedt enorm veel mogelijkheden voor innovaties en nieuwe diensten,” stelt Jans. PSD2 is de opvolger van PSD1, die was bedoeld om de dienstbaarheid van de financiële sector richting consument te vergroten. ‘Waar blijft het accountantsen administratiekantoor in dit verhaal?’ “Partijen als Molly, Buckaroo, Adyen en nog tientallen anderen zijn daar ingestapt met directe betaaldiensten, met name op ecommercegebied,” vertelt Van Denzen. PSD2 is een volgende stap met allerlei nieuwe services. Jans verwacht een groot NOAB aantal nieuwe partijen op de markt. “De potentie is veel breder, alleen al Enigma Consulting begeleidt op dit moment een vijftiental partijen bij hun vergunningaanvraag bij DNB.” Leveranciers van boekhoudpakketten krijgen dankzij PSD2 straks direct toegang tot de bankgegevens van consumenten en bedrijven. Hetzelfde geldt voor kredietverleners en betaalplatforms. De achtergrond van de PSD2-vergunningaanvraag voor boekhoudleveranciers is in eerste instantie een praktische, vertelt Jans. “De bestaande betaalkoppelingen verdwijnen op den duur. De banken hebben al aangegeven dat ze geen dubbele structuren gaan aanhouden.” Daarbij komt dat boekhoudpakketten nu moeten betalen voor de koppelingen. PSD2 is gratis. “Het enige wat is vereist, is ‘consent’ van de consument/ondernemer.” toestemming De boekhoudkoppeling loopt bij PSD2 dus via de leverancier van het boekhoudpakket, die vergunninghouder is. “De onherroepelijke vraag die dit oproept, luidt: waar blijft het accountants- en administratiekantoor in dit verhaal? Ik weet het gewoon niet,” stelt Jans. “Nu geef ik mijn boekhouder toestemming dat hij mijn data mag ophalen via de bankkoppeling. Ik geef een volmacht. Zo meteen hebben de boekhoudpakketten de vergunning. Geef ik dan toestemming aan mijn boekhouder? Of aan het toevallige boekhoudpakket van mijn boekhouder?” Hij vermoedt dat het zo wordt ingericht dat de klant van de adviseur aan het boekhoudpakket toestemming geeft dat ze zijn gegevens mogen inlezen. “Dat vind ik raar. Ik wil toestemming geven aan mijn boekhouder. Ik wil dat de adviseur mijn gegevens krijgt. Daar heeft het boekhoudpakket niets mee te maken.” Van Denzen vult aan: “Ik durf er Activa | Nummer 2 - 2019

15 Paul Jans en Maarten van Denzen geen sluitend antwoord op te geven, maar ik zou het zelf zo inrichten dat je als consument toestemming geeft aan de partij die de data direct ophaalt.” Het interview is aanleiding om de vraag uit te zetten bij DNB wie er indirect gebruik kan maken van de PDS2-vergunning. “Ik snap dat ze niet elk individueel accountants- en administratiekantoor vergunningplichtig willen maken.” Instant payment PSD2 gaat de concurrentie tussen banken vergroten en biedt nieuwkomers kansen. Een bottleneck die consumenten weerhoudt om naar een andere bank over te stappen, de vaste landen- en bankcode in het IBAN-nummer, wordt minder relevant met PSD2, voorspelt Jans. “Er komen partijen die een platform neerzetten, een centraal punt dat al je betaalinformatie verzamelt en verzorgt. Het maakt ze niet uit of je bankiert bij ING, Deutsche Bank of nieuwkomers zoals Revolut en N26. Als consument heb je misschien wel bij zes verschillende banken rekeningen, maar het platform is het schakelpunt.” Hij schetst een beeld van de toekomst. “Zo’n dienstverlener zegt zo meteen ‘bij Revolut krijg je 1,5% rente op je spaargeld, bij ING 0,3%, beide vallen ze onder het depositogarantiestelsel. We kunnen automatisch je geld van ING overboeken naar Revolut. Dan denk je toch: regel maar!” NOAB Een belangrijke vernieuwing in het verlengde van PSD2 is ‘instant payment’. In plaats van een dag te wachten staan alle betalingen binnen vijf seconden op de rekening. Ook in het weekend, ook ’s nachts. “Bij iDEAL is een bedrijf een paar centen per transactie kwijt, creditcardbetalingen zijn nog duurder. Met instant payment ben je straks tienden van centen kwijt voor een betaaltransactie. In combinatie met PSD2 gaat dat voor een heel andere systematiek en dynamiek zorgen,” meent Jans. ‘PSD2 biedt nieuwkomers kansen’ Het zou hem ook niet verbazen als PDS2 zorgt voor een heel nieuwe manier van betalen. “Bijvoorbeeld dat je een consument toestemming vraagt om bij wijze van spreken voorafgaand aan de incasso een saldocheck uit te voeren, om te voorkomen dat de incasso-opdracht wordt gestorneerd. Dat soort dynamische dingen ga je steeds meer krijgen.” Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

16 Weeffout De angst bestaat dat de big-techbedrijven te veel macht krijgen. Van Denzen vindt het een weeffout van de Europese beleidsmakers dat banken verplicht hun gegevens moeten delen, maar daar niets voor terugkrijgen. “Ze worden in hun positie aangetast. PSD2 is bedacht voor de kleine fintechbedrijven, maar als partijen als Google en Facebook er met de data van de Europese banken ‘vandoor gaan’, dan zou je op z’n minst verwachten dat banken daar iets voor retour krijgen.” ‘De consument staat zelf aan het roer’ De big-tech’s beschikken al over heel veel data en kunnen hier zo meteen de betaaldata aan toevoegen. Jans noemt dit de gouden driehoek van social media, locatie en betaaldata. “Ik hoop niet dat zo meteen alle concurrentiekracht zich concentreert bij de big-tech’s. Dat is echt een gevaar. Tegelijkertijd is het belangrijk dat je je realiseert dat de PSD2-regelgeving er is om de dienstbaarheid van de sector te vergroten én dat je als consument altijd zelf het heft in handen hebt om toestemming te geven of niet. Het informatieverzoek van de consument kadert af wat de derde qua financiële informatie krijgt te zien. “De consument staat zelf aan het roer.” Het is een trend om vooral op de negatieve aspecten van technologische ontwikkelingen als PSD2 te focussen, nuanceert Van Denzen, maar er zijn vooral heel veel positieve kanten en mogelijkheden. Als voorbeeld noemt hij een initiatief van Buddy Payment en tien gemeenten om mensen in de schuldproblematiek met een geautomatiseerd budgetbeheer beter te helpen. “Buddy kijkt mee in de bankzaken en geeft op basis van het inkomen advies over het recht op heffingen en toeslagen. Het ontvangen van te veel toeslag is binnen de gemeenten een belangrijke bron voor het ontstaan van schulden.” Hij vervolgt: “Alleen al in Amsterdam heb je 100.000 mensen met geldproblemen. Daar zijn die gemeenten miljoenen aan geld en tijd mee kwijt. Als er een platform komt dat dit financieel beheer overneemt, blijft er meer tijd over voor ambtenaren om maatschappelijke ondersteuning te bieden. Die mensen willen gewoon uit die ellende komen.” ■ Helpdesk WVO ADVOCAtEN EN MEDIAtORS Jan van Galenstraat 14 3115 JG Schiedam Tel. 010 426 19 56 info@mraccountants.nl BtW-INStItuut BELAStINGADVISEuRS Merwedestraat 86, 3313 CS Dordrecht T. 078 - 622 54 52 E. info@vandrielfruijtier.nl PuNt & VAN DE WEERDt, BELAStINGADVISEuRS Parkstraat 20, 2514 JK Den Haag T. 070 - 302 58 25 E. info@defiscalisten.nl NOAB DIjkStRA & VAN DEN ENDE ADVOCAtEN Wagenweg 12-b 1442 BX Purmerend T. 0299 - 42 30 35 E. secretariaat@de-advocaten.nl of vandenende@de-advocaten.nl kRC VAN ELDEREN ACCOuNtANtS | BELAStINGADVISEuRS Kanaalpad 77 | 7321 AN Apeldoorn T. 055 - 522 33 77 E. apeldoorn@krcvanelderen.nl Met vestigingen in: Ommen 0529 - 46 96 00 Wezep Zwolle 038 - 444 62 44 038 - 423 15 83 MARREE & VAN uuNEN BELAStINGADVISEuRS Sprendlingenstraat 61 5061 KM Oisterwijk T. 013 - 577 34 81 E. info@marree-cs.nl Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl Activa | Nummer 2 - 2019

17 Adver torial Focus op automatisering en advies Louke van de Wal, eigenaar van Quality Online Business Solutions, heeft al vroeg gekozen om “te automatiseren wat er te automatiseren valt. Je moet het de klant zo makkelijk mogelijk maken.” Hij focust alleen nog maar op IB-ondernemers. “De focus op een specifieke doelgroep zorgt ervoor dat je heel gericht kunt adviseren.” Door: Hans Pieters Zo’n vijf jaar geleden heeft Louke van de Wal het roer rigoureus omgegooid door afscheid te nemen van alle Vpbklanten. “Het plan was er al langer, alleen moest het lef nog komen.” Een spannende stap. “Het is een behoorlijke hap uit je omzet.” Scan & herken Van de Wal werkt met Twinfield, het online boekhoudpakket van Wolters Kluwer. “Het mooie van Twinfield is dat het overal mee gekoppeld kan worden. Voor mij was, naast de bankkoppeling, een scan & herken-applicatie (Twinfield biedt hiervoor Basecone, red.) heel belangrijk.” Naast ‘scan & herken’ noemt Van de Wal de Outlook-cliënt. “De klant kan met de Outlook-cliënt een regel aanmaken dat alle e-mail van een leverancier met het woord ‘factuur’ automatisch wordt doorgezet naar het e-mailadres gekoppeld aan zijn boekhouding. Daarmee los je het zwakke punt op: het tijdig aanleveren van facturen door de klant.” De nieuwste toepassing, Twinfield Samenwerken, past binnen het streven van Van de Wal om dagelijks bij te zijn en nauw en transparant samen te werken met de klant, met behulp van een tijdlijn van taken. “Je moet het voor de klant zo makkelijk mogelijk maken.” Zijn advies voor kantoren die de automatiseringsstap nog moeten zetten: “Je moet als eerste zorgen dat de achterstand niet groter wordt. Dat doe je door bij elke nieuwe klant de nieuwe aanpak te hanteren. NOAB Vandaar ga je terugwerken, en volgen de bestaande klanten. De gemiddelde klant zit niet te wachten op verandering. Die moet je duidelijk maken dat het tijdbesparing oplevert en dat ze er beter van worden. Als alles dagelijks is bijgewerkt, is bijvoorbeeld realtime online dashboarding mogelijk.” Gestroomlijnd John Dijns is Head of Product Management voor Wolters Kluwer Tax & Accounting Nederland. In zijn rol is hij verantwoordelijk voor de Twinfield-productlijn. “Twinfield Samenwerken is een krachtige toepassing die ervoor zorgt dat de processen van en tussen accountant/ administratiekantoor en ondernemer gestroomlijnd worden. Afspraken worden helder vastgelegd en alle betrokkenen hebben 24/7 inzicht in de status,” vertelt Dijns. De ondernemer ontvangt reminders via zijn mobiele app en kan berichten sturen aan de accountant die meteen vastgelegd zijn in het dossier van de klant. Hierdoor verlopen de werkprocessen een stuk transparanter (wie doet wat wanneer?) en treden er geen vertragingen in de verwerking van bijvoorbeeld facturen en bonnetjes meer op. Dijns: “Binnen ‘Twinfield Samenwerken’ kun je vanuit een klant doorzoomen naar de administratie en worden taken automatisch op gereed gezet als ze in Twinfield Boekhouden worden gerealiseerd. Een musthave voor financiële dienstverleners.” Louke van de Wal twinfield – Wolters kluwer tax & Accounting Nederland De Beek 9–15 3871 MS Hoevelaken T 033—467 70 012 E NL-TAA-advies@wolterskluwer.com I https://taxnl.wolterskluwer.com/ Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

18 Let’s go digital, digital… De overheid start in 2020 een onderzoek naar de mogelijkheden van biometrische identificatie. Digitalisering moet het contact tussen overheid, burgers en ondernemers verbeteren. De rol van blockchaintechnologie en verificatie maakt ook deel uit van dit onderzoek. Door: Chris Wolters Fake news laat de samenleving regelmatig huiveren, datalekken komen te vaak voor ondanks alle veiligheidsmaatregelen, persoonsgegevens liggen regelmatig op straat en nieuwe technologieën zoals Internet of Things en drones kunnen grote risico’s opleveren voor de privacy. Tegelijkertijd heeft de bewaking daarvan grote gevolgen voor het uitwisselen van gegevens. Ware identiteit Het begrip biometrie is bepaald niet nieuw. In de film Minority Report uit 2002, van regisseur Steven Spielberg, wordt al uitgebreid gebruikgemaakt van bijvoorbeeld de irisscan. Biometrie biedt de mogelijkheid om mensen beter te controleren op de ware identiteit door unieke lichaamskenmerken, zoals vingerafdruk, handlijnpatroon, stem, iris, enzovoorts. Er wordt geclaimd dat met dit soort controles op bijvoorbeeld financiële transacties en de toegang tot gebouwen de veiligheid sterk zal verbeteren. Bestaande identificatiemiddelen zijn in vergelijking met biometrie aanzienlijk fraudegevoeliger en de vraag naar meer fraudebestendige identificatie neemt toe. ‘Volledige veiligheid bestaat nog steeds niet’ De markt voor biometrische apparaten groeit bovendien snel en lijkt niet te worden afgeremd door de hoge aanschafprijs. Het lijkt ook een kwestie van tijd dat de prijzen zullen zakken. Wel is er nog onvoldoende duidelijkheid over de consequenties als biometrische gegevens worden afgestaan aan de overheid of commerciële partijen. Problematisch wordt het als bijvoorbeeld inloggegevens van sociale netwerken onbedoeld maar toch, openbaar worden. De gevolgen zijn exponentieel groter als een datalek is gekoppeld aan biometrische kenmerken. DaarenteNOAB gen gelden voor het opslaan van biometrische gegevens hoge kwaliteitsnormen, zeker bij overheden. Grotere schaal “Veiligheid is nooit 100% waterdicht, het is meestal een afweging tussen risico’s (kans x impact), kosten en de mate waarin die maatregelen processen belemmeren. Denk aan vertragen en het privacybezwaar,” aldus Michiel de Graaf, Business Development Manager bij Mactwin Security. “Een meervoudige biometrische irisscanner om te voorkomen dat bezoekers in een niet-openbaar gedeelte van een gebouw komen, is ingrijpend en werkt vertragend. Medewerkers zullen daar bezwaar tegen maken. Het beveiligen van een belangrijke serverruimte daarentegen, rechtvaardigt meervoudigheid weer wel. Het risico dat een organisatie loopt als onbevoegden daar binnenkomen is immers aanzienlijk hoger.” De Graaf meent dat je continu alert moet zijn. “Beveiligingstechnologie wordt gelukkig wel steeds beter, geavanceerder en ook betaalbaarder, wat toepassing op grotere schaal mogelijk maakt. Criminelen zitten echter niet stil en krijgen steeds betere middelen tot hun beschikking om beveiligingssystemen te omzeilen. In de praktijk zien we geregeld dat de mens de zwakke schakel is. Wachtwoorden op briefjes, soms zelfs op de computer. Deuren voor het gemak openhouden met een deurstop.” Veiligheid, en vooral de effectiviteit, hangt toch af van de samenhang tussen organisatorische, bouwkundige en elektrotechnische maatregelen.” Soms gaat dat erg ver. Veiligheidsaspecten wegen bij de Nederlandse overheid zo zwaar dat de vingerafdrukken op paspoorten eigenlijk nergens anders voor gebruikt kunnen worden. Nederland stopte in 2014 met vingerafdrukken op ID-kaarten vanwege de beperkte controle aan de grens en op luchthavens. Inmiddels is de vingerafdruk op ID-kaarten in 2018 verplicht gesteld door de Europese Commissie. Dat heeft alles te maken met de bomaanslagen in Madrid, Londen en de Brusselse luchthaven Zaventem. De Europese Commissie hanteert het motto ‘Denying terrorists the means to act’. Activa | Nummer 2 - 2019

19 Nieuwe investeringskansen Van elke techniek zijn nadelen te bedenken. Michiel de Graaf geeft aan: “We gebruiken zonder aarzelen onze vinger of ons gezicht om onze telefoon te ontgrendelen, terwijl dat bij een toegangslezer opeens heel gevoelig ligt? Als het om privacy gaat is de huidige wetgeving (Uitvoeringswet AVG, red.) helder: je mag biometrische kenmerken niet gebruiken, tenzij er sprake is van een gerechtvaardigd belang. Als dit niet aantoonbaar is, zul je de betrokkenen een alternatief moeten bieden.” Een ander punt dat van verschillende kanten is te horen, is dat digitalisering nieuwe investeringskansen biedt aan ondernemers. Zo werkt de Raad van Europa aan één digitale markt zonder grenzen of ander obstakels. Op 27 februari 2018 is besloten tot een verordening waarmee (onrechtmatige) geoblocking tot het verleden moet gaan behoren. ‘In de praktijk zien we geregeld dat de mens de zwakke schakel is’ Het verwijderen van blokkades voor gegevenslokalisatie zou het Europese BBP een impuls van acht miljard euro per jaar kunnen opleveren. De getallen lijken ruimte te geven voor verdere groei: nu doet zo’n 15% van de EU-burgers online aankopen in een ander EUland. Kleine en middelgrote ondernemingen verkopen daarentegen slechts 7% online in een ander EUland. Michiel de Graaf kijkt vooruit en zegt: “Biometrie wordt steeds beter en betaalbaarder en raakt steeds meer ingeburgerd. Het gemak dat, om iets te noemen, contactloze biometrie biedt zal vermoedelijk uiteindelijk zwaarder wegen dan de bezwaren.” Door de toenemende afhankelijkheid van internet en het gebruik van clouddiensten en apps, neemt het belang van (digital) identity management steeds verder toe. Michiel de Graaf besluit: “Biometrie kan daarbij een belangrijke rol spelen als identificatiemiddel. Inmiddels zijn er allerlei oplossingen beschikbaar die het mogelijk maken om je via je smartphone te identificeren waarna je toegang krijgt tot bepaalde software/apps.” Let’s go digital, digital is dus deels al een feit. De Europese Commissie heeft inmiddels aangekondigd dat medio 2020 een eerste evaluatie wordt uitgevoerd over de consequenties van biometrie. ■ Michiel de Graaf NOAB Activa | Nummer 2 - 2019

20 Adver torial Opleiding tot Fiscaal Adviseur biedt kennis en zekerheid Belastingzaken hebben een eigen dynamiek. Daarom moet de beroepsgroep alert zijn op wijzigingen en direct de link weten te leggen naar de situatie van cliënten. De opleiding tot Fiscaal Adviseur (FA) biedt kennis en zekerheid op dat terrein. Activa peilde de ervaringen bij twee cursisten. Door: Chris Wolters De aanleiding om de opleiding van FSDC te volgen kan verschillen: van de behoefte aan meer theoretische kennis als aanvulling op de praktijk tot de wens om extra zekerheid te verwerven in de advisering. FSDC, het Fiscaal Studie- en Documentatiecentrum in het Gelderse Loenen, ontwikkelde een opleiding die modulair van opzet en tegelijk zeer praktijkgericht is. De docenten komen meestal uit de belastingpraktijk. Sophie Kronberg (FinTax Services in Berkel en Rodenrijs) en Man-Wai Cheung (CMW Consultancy in Capelle aan den IJssel) spreken hun tevredenheid uit over de opleiding. Beschermde titel De opleiding tot FA is onderdeel van het contractonderwijs van de samenwerkende hogescholen. Het eindniveau is vergelijkbaar met dat van de fiscale vakken van de HBO-opleiding Fiscale Economie aan een hogeschool. Na afronding met goed gevolg mag de beschermde titel Fiscaal Adviseur voeren. Sophie Kronberg (28) heeft het vak in haar DNA zitten. Haar vader was al boekhouder, haar broer zit ook in het vak. Ze is heel positief over de opleiding: “Met de NOAB opgedane kennis tijdens de opleiding leg je een fundering, met ervaring word je competent.” Dat ze de opleiding in haar nabije omgeving kon volgen, was een bijkomend voordeel, maar ook blijkt de kennis zeer praktisch bruikbaar. “Het is een aantal keren voorgekomen dat de kennis die ik op dinsdagavond had opgedaan op woensdag direct in de praktijk toepasbaar was. Een heel plezierige ervaring.” ‘De opgedane kennis vormt de fundering, met ervaring word je competent’ Man-Wai Cheung startte in 2010 met CMW Consultancy. “Ik hecht aan de titel Fiscaal Adviseur en daarnaast vind ik het prettig om mijn kennis te verbreden, op bepaalde punten inzichten te verfrissen en uiteraard beter zicht te krijgen op actuele ontwikkelingen. In die opzichten heb ik bepaald geen spijt van deelname.” Sophie Kronberg sluit daarbij aan met haar verwachting: “Ik wilde graag mijn kennis van belastingrecht verder uitbreiden om mijn klanten nog beter van dienst te kunnen zijn.” Dat blijkt het geval. Sophie loopt alweer negen jaar mee in de praktijk van FinTax Services, het bureau waar ze zich van medewerkster ontwikkelde tot ‘maat’. “De maatschap bestaat ruim drie jaar, daarvoor had ik al zeven jaar ervaring opgedaan in de accountancy.” Kronberg licht toe: “Fiscaliteit is heel breed. Enerzijds vanwege de meest uiteenlopende klanten en anderzijds door ontwikkelingen in het vakgebied. Ontwikkelingen die elkaar De opleiding tot Fiscaal Adviseur volgen? Een uniek aanbod exclusief voor NOAB leden. Volg de opleiding tot Fiscaal Adviseur tegen gereduceerd tarief. Voor meer informatie en/of inschrijven: www.noab.nl/educatie Activa | Nummer 2 - 2019

21 razendsnel opvolgen. Met deze cursus heb ik mijn basis versterkt en kan ik in combinatie met de permanente educatie up-to-date blijven. Zo werpt de opleiding gelijk vruchten af.” Zwaar maar haalbaar Man-Wai Cheung windt er geen doekjes om: “Het is best intensief om na een dag werken colleges van drie uur te volgen. Ik ga ’s morgens om half acht de deur uit en kom meestal om een uur of tien thuis. Dan valt het niet mee je daarnaast nog op de studie te storten.” ‘Het is best intensief om na een dag werken colleges van drie uur te volgen’ Sophie Kronberg stipt aan dat ze niet alle onderdelen even aantrekkelijk vond. “Erfbelasting vond ik ronduit taai. Eerlijk gezegd: dat kom ik ook weinig in de praktijk tegen, maar het hoort er wel bij, dus moet je je ook daarin verdiepen om goed op de hoogte te zijn.” IB-winst en IB-niet-winst vond ze wel heel leuk. “Dat heeft ook te maken met de praktijk. Hier gaat het om geld, dat voelt de klant in de portemonnee: je moet gaan betalen of je krijgt geld terug. Dat is een terugNOAB kerend moment waar mensen soms met enige spanning naar uitkijken. Die spanning wil ik kunnen wegnemen.” Ook Sophie laat niet na te melden dat deze tien maanden durende studie een stevige belasting is naast een fulltime job. “Je moet er écht vanaf het begin aan trekken. Raak je achter, dan haal je dat door de hoeveelheid niet of nauwelijks meer in. Dus ik heb de ‘schoolvakanties’ ervoor ingeleverd.” Achteraf is ze echter heel tevreden over de opleiding. “In korte tijd doe je goede en noodzakelijk kennis op. Belangrijk om je steeds meer zekerheid te verschaffen in je vak. Als je jong bent, dan hebben sommige cliënten even wat tijd nodig om overtuigd te raken van je expertise, jouw kennis van zaken. Daarom is het opvoeren en bijhouden van kennis van belang. Met meer kennis en stap voor stap met meer ervaring wordt het steeds makkelijker om de expertise over te brengen.” Cheung zit al een decennium in het vak en had behoefte aan uitbreiding van de kennis. Puntje van kritiek is dat hij meer uitgebreide aandacht verwachtte voor bijvoorbeeld intracommunautaire transacties bij Europese handel. “Maar dat is zeer persoonlijk,” voegt hij daaraan toe. Cheung deed al eerder de module VPB. Die beoordeelt hij als wat zwaarder dan andere modules. De modulaire opbouw bevalt hem zeer. Cheung kwam tot de slotsom dat hij eigenlijk geen alternatieven kent met betrekking tot de opleiding. “Andere opleidingen bieden niet hetzelfde. Ik moet nog een aantal maanden, maar ik heb er wel veel zin in. De prijs is stevig, maar de opleiding is het waard.” Fiscaal Studie- en Documentatiecentrum (FSDC) Hoofdweg 115 7371 GG Loenen T 055—505 31 91 E info@fsdc.nl I www.fsdc.nl Activa | Nummer 2 - 2019

22 Afval groeit in waarde Maar liefst 80% van het Nederlandse afval krijgt na verwerking een nuttige toepassing. Wat vroeger als waardeloos afval en als kostenpost gold, verandert in waardevolle grondstof voor hergebruik. Door: Chris Wolters Volgens experts moeten zin en onzin, werkelijke winst en kosten worden onderscheiden. Om in toepasselijke termen te blijven ‘het is niet alles goud wat er blinkt’. Afval scheiden, de verschillende componenten gereedmaken voor hergebruik, kost ook geld en energie. kansen voor het oprapen “Door een transitie aan te gaan naar een circulair systeem kunnen we aanzienlijke economische winst halen, banen creëren en de vernietiging van onze leefomgeving sterk reduceren. Onderzoek na onderzoek van gerenommeerde instellingen toont dit potentieel aan.” Dit zegt Michel Schuurman, programmamanager Circulaire Economie, MVO Nederland. Hij waarschuwt ook doordat iets een hype wordt, uitholling van het begrip dreigt. Naar zijn mening is de circulaire economie dan ook meer dan ‘slim omgaan met afval’. ‘De circulaire economie is meer dan slim omgaan met afval’ Niet alleen Schuurman maakt korte metten met opvattingen dat dit soort vraagstukken uitsluitend op nationaal en internationaal niveau aan te pakken zijn en dat overheden hierin leidend moeten zijn. De reactie dat eerst ‘de anderen’, dus klanten, financiers, beleidsmakers, actie moeten ondernemen om daarna zélf in actie te komen, wordt ook onderuitgehaald. Het idee dat een circulair systeem uitsluitend relevant zou zijn voor maakbedrijven, moet eveneens de wereld uit. Op het platform circulairondernemen.nl staan praktische voorbeelden hoe mensen en (zowel grote als kleine) organisaties succesvol samenwerken. De economische kansen liggen volgens een aantal deskundigen voor het oprapen. NOAB Levenscyclusverlenging Thomas Rau, onder meer auteur van het boek Material Matters, geeft aan dat een circulaire economie weliswaar belangrijk is als uitgangspunt, maar eigenlijk nog niet ver genoeg gaat. Volgens Rau moet er een alternatief voor onze ‘roofbouwmaatschappij’ komen. Kern van zijn benadering is een wereld waarin de consument niet langer ‘eigenaar’ maar ’gebruiker’ is, materialen rechten krijgen en afval verleden tijd is. ‘Onze smartphone is na twee jaar al niet meer up-to-date, een printer begeeft het in het algemeen na een vast aantal kopieën en met onze schoenen van vorig jaar lopen we dit jaar voor gek.’ (p.15 Material Matters). Rau propageert een heel ander economisch systeem, in ieder geval een systeem waar niet veroudering als vervangingscriterium geldt. Een minder drastische benadering is uitval te voorkomen van diverse stromen aan producten en grondstoffen. In de praktijk zijn er andere oplossingen. SNEW Circular Telecom & IT in Boxtel is een bedrijf dat gespecialiseerd is in de levenscyclusverlenging. Het bedrijf hanteert een geregistreerd concept (Recollect, Re-use en Recycle). Kort gezegd: een inzamelsysteem dat filtert op bruikbaarheid om producten vervolgens in te zetten voor hergebruik. Lukt dat niet, dan is de laatste optie recycling tot grondstoffen. Vaak is er technische en cosmetische revisie nodig, maar het einddoel is en blijft een product dat weer up-to-date en 100% werkend is. Martijn van Engelen, CEO van SNEW: “Na revisie is het apparaat weer als nieuw. Onze klanten maken hier veel gebruik van om apparatuur zo lang mogelijk in de levenscyclus te houden en de waarde ervan te behouden.” Winst naar twee kanten Een iets andere benadering van hergebruik is te zien bij industriële symbiose. Hier wordt geprobeerd om bedrijven samen te brengen waarbij afvalstoffen van het ene bedrijf grondstoffen kunnen zijn voor het productieproces van de ander. “Lokale of ruimere samenwerking in industriële symActiva | Nummer 2 - 2019

23 biose kan de nood aan primaire grondstoffen en reductie van afvalverwerking realiseren. De materialenkringloop wordt gesloten, een fundamenteel kenmerk van de circulaire economie, en het is een drijfveer voor groene groei en eco-innovatieve oplossingen.” ‘We zullen het hele systeem uiteindelijk moeten ‘omkatten’’ “Het kan emissies en energiegebruik verminderen en nieuwe inkomstenstromen creëren (bron: FISSAC).” Voordat er echt sprake is van industriële symbiose en voordat er sprake zal zijn van een commercieel succes zal alles op alles moeten worden gezet om (afval)stromen te sturen. Dat vergt informatie over afvalstromen (en de kosten voor aanwending) en effectieve technologie. Boeiend terrein voor logistiek experts en financieel deskundigen in het licht van waardecreatie en de circulaire aanpak. Helemaal geen gekke vraag is welke rol de administratie- en belastingdeskundigen daarin kunnen spelen. De opties verdwijnen “Het is zaak het ‘waarom’ te benadrukken,” aldus Han Mesters, binnen de afdeling Sector Advisory van ABN AMRO verantwoordelijk voor de Zakelijke Dienstverlening. “We hebben maar één planeet en op is op. Die ‘sense of urgency’ moet overkomen.” Andere opties zijn er volgens Mesters niet. “We zullen het hele systeem, dat vooral gebaseerd is op groei en winst, uiteindelijk moeten ‘omkatten’. Je moet daar heel voorzichtig mee zijn. Op dit moment zijn de signalen kennelijk (nog) niet heftig genoeg en lijkt het erop dat problemen met massale aantallen klimaatvluchtelingen of natuurrampen door extreme droogte of extreme wateroverlast in woongebieden nodig zijn om tot andere inzichten te komen.” Mesters onderschrijft ook dat het lastig is de mens zomaar te overtuigen. Zo lijkt het feit dat op 1 augustus 2019 (EOD, Earth Overshoot Day, red.) op aarde méér CO2 uitgestoten zal zijn dan dat oceanen en bossen kunnen absorberen, en méér bomen gekapt dan de aarde kan laten bijgroeien, geen heftige reactie te sorteren. ‘Weten doen we het meestal wel, ernaar handelen is lastiger’ Ook veroorzaakte de suggestie vanuit MVO Nederland om alvast intern de kosten van de CO2 -uitstoot te beprijzen, en niet als schaduwboekhouding maar als zonneboekhouding te gaan hanteren, tot op heden geen storm van aandacht in de media.” Han Mesters voegt echter wel wat optimisme toe: “De millennials, ook in onze organisatie, zijn zich naar mijn waarneming meer bewust van de situatie en handelen daar ook meer naar. Mogelijk komt er een revolutie, bijvoorbeeld in de batterijtechniek om zo opgewekte energie steeds beter op te slaan, zoals zonne-energie. Maar vooropstaat het overtuigen van de mens. Want weten doen we het meestal wel, ernaar handelen is lastiger.” ■ Han Mesters NOAB Activa | Nummer 2 - 2019

24 Beter bekend dan de rest “Bouwen aan een merk, dat is investeren in de toekomst. Met een sterk merk verwerf je een voorkeurspositie als klanten een opdracht willen plaatsen,” stelt Franci Wessels, merkstrateeg. “Dat geldt voor gymschoenen en consumenten, maar ook voor zakelijke dienstverlening en de b-to-b-markt.” Door: Chris Wolters Aanvankelijk werkte Franci Wessels aan de klantzijde. Ze werd echter al snel ‘verleid’ door de advieswereld, zoals ze dat zelf formuleert. Ze merkte in een korte periode dat gewenste imago’s te vaak niet kloppen met de werkelijke identiteit van organisaties. “Een organisatie is veel meer dan zijn producten of diensten. Mensen, sfeer en uitstraling tellen zeker mee.” Anders dan de rest In 2009 begon Wessels voor zichzelf. Ze was en is ervan overtuigd dat organisaties en merken die werken vanuit hun eigen overtuiging en onderscheidende kracht ‘energie uitstralen en energie geven’, intern en extern. “Ze behalen betere resultaten, tonen veerkracht op de lange termijn en betekenen iets in het leven van mensen.” Dat geeft ze ook aan op haar website. ‘Ook een zzp’er moet een merk zijn of er op zijn minst naar streven dat te worden’ Franci Wessels maakt geen onderscheid tussen grote en kleine organisaties en ook niet tussen business-to-business of business-to-consumer gerichte marketing en communicatie. “Ook een zzp’er moet een merk zijn of er op zijn minst naar streven dat te worden.” Daarbij zou volgens Wessels de boodschap niet moeten zijn hoe goed men wel niet is. Er is namelijk vast wel iemand nóg beter. Dat geldt eveneens voor de prijs. “’We zijn de goedkoopste’ is heel betrekkelijk. Goedkoper dan wie? De valkuil is dan dat er vast wel weer iemand is die claimt nóg goedkoper te zijn. En dat gaat ook op voor kwalificaties als beter, sneller, bedenk het maar.” Wessels brengt het positioneren NOAB en versterken van een merk eerst terug naar drie elementaire vragen. “Wie zijn we, dus hoe ziet het kantoor (of de klant) zijn eigen positie?” Daarop volgt de vraag “Waarom is het van belang een merk te worden, te zijn en te blijven?” ‘je moet ook scherp zijn of er geen vraag achter de vraag zit’ Om tenslotte aan te geven “Welk probleem lossen we op?” Soms doet ze dat in haar eentje, in andere situaties samen met vertegenwoordigers van andere disciplines. In die laatste situatie wordt samen geacteerd onder de merknaam MacMoon by Franci Wessels. Dieper dan de rest Franci Wessels heeft ook een heel eigen kijk op de wijze waarop bedrijven zich presenteren, waaronder ook administratie- en belastingdeskundigen. “Klanten van dienst kunnen zijn bij de administratie- en belastingzaken, dat is een randvoorwaarde. Simpel gezegd, als je in deze branche roept dat je goed kunt boekhouden, dan is dat geen voorwaarde, maar een zogenoemde ‘hygiene factor’. Even verraadt ze haar Zuid-Afrikaanse afkomst. “Dat je goed kunt boekhouden staat buiten kijf. Je lost een probleem voor de opdrachtgever op, namelijk die boekhouding waar de ondernemer het vaak niet zo op heeft. Je moet ook scherp zijn of er geen vraag achter de vraag zit. Soms ligt achter die simpele boekhoudkundige vraag een duidelijk verzoek om bedrijfsmatige problemen te helpen oplossen. Naast de administratieve zijn dat ook heel vaak bedrijfskundige vragen.” Wessels onderstreept nog eens hoe belangrijk het is de bereidheid te tonen om vooral te luisteren naar de klant. Uit eigen Activa | Nummer 2 - 2019

25 Franci Wessels N Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

26 ervaring weet ze dat soms ineen blijkt dat de focus verlegd moet worden. “In het geval van NOAB-leden kan het zomaar gaat om belastingzaken, om logistiek of om planning en organisatie.” Duidelijker dan de rest “Een merk staat symbool voor wie je bent als persoon of wat bent je als bedrijf. Daarna moet je duidelijk kunnen aangeven wát je doet, hóe je dat doet en voor wie of welk bedrijf. Om tenslotte goed aan te kunnen geven waaróm je het doet, wat zijn je overtuigingen en wat is je bekwaamheid?” Franci Wessels benadrukt nog eens dat sterke merken zich concentreren op die drie vragen. “Dat verbindt ook het personeel met de klant en versterkt de relatie tussen leverancier en afnemer.” ‘Bedrijven hebben vaak de klanten die ze ‘verdienen’’ Ze geeft als voorbeeld IKEA. “Dat bedrijf staat natuurlijk voor ‘inrichting in en om huis’, maar IKEA heeft dat uitgebouwd naar veel meer: een familiegevoel, voor jong en oud, voor een prettige koopervaring in de winkel, service en sfeer.” Wessels voegt daaraan toe: “Ze weten dat ook nog eens in simpel design en veel persoonlijke aandacht te verpakken. Let maar eens op de wijze van benaderen en het taalgebruik.” Daar heeft Wessels een punt, namelijk de eigen wijze waarop IKEA met haar klanten communiceert. Die is ‘heel eigen’. Wessels: “Die benadering past bij het bedrijf, maar is ook een heel bewuste keuze. Een tip in dit kader: ‘Find the difference that makes a difference’. Er wordt te veel naar elkaar gekeken en te veel bedrijven spelen leentjebuur en dus zijn teksten op de website en in print, maar ook de logo’s weinig verrassend en onderscheidend.” Onderscheidend van anderen Franci Wessels heeft nog een paar pijlen op haar boog: “Durf af te wijken van wat anderen doen in de branche. Dat is misschien even zoeken, maar dat kan bijvoorbeeld zitten in meer en structurele aandacht voor de cliënt.” Betekent dat dus meer dan alleen volgen en monitoren op uitsluitend cijfers over de afgelopen periode? “Dat zou zomaar het verschil kunnen maken,” zo geeft Franci Wessels aan. “Daarbij komt dat je moet kijken naar de klanten die je hebt. Bedrijven hebben vaak de klanten die ze ‘verdienen’. Als je dat begrijpt, dan verandert er iets in de relatie met de klant, dan zal het onderling begrip verbeteren.” We komen tot een laatste element in een lange rij. Wessels geeft aan dat elk bedrijf een verhaal heeft. Soms moet dat verhaal nog ontdekt worden. “In de eerste plaats is het leuk om dat te doen. Op de tweede plaats komt dat je kunt vaststellen dat hoe beter dat verhaal in elkaar zit, hoe oprechter en geloofwaardiger je als bedrijf of organisatie overkomt. Dan raak je beter bekend dan de rest. En meer dan dat: je creeert een (emotionele) band met de klant.” ■ adviesgroep Partners in kwaliteit PuNt & VAN DE WEERDt, BELAStINGADVISEuRS Parkstraat 20 2514 JK Den Haag T. 070 - 302 58 25 E. info@defiscalisten.nl VAN ELDEREN ACCOuNtANtS | BELAStINGADVISEuRS Kanaalpad 77 | 7321 AN Apeldoorn T. 055 - 522 33 77 E. apeldoorn@vanelderen.nl Met vestigingen in: Ommen 0529 - 46 96 00 Wezep Zwolle NOAB 038 - 444 62 44 038 - 423 15 83 Activa | Nummer 2 - 2019 Postbus 2478 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T. 073 - 614 14 19 E. info@noab.nl www.noab.nl

27 Adver torial Bewust op zoek naar contactmomenten “Geautomatiseerde verwerking van gegevens heeft veel positieve gevolgen, maar je moet als financieel dienstverlener alert blijven.” Joris Joppe van Visionplanner geeft aan: “Je ziet de klant minder, contactmomenten moet je dus zelf creëren.” Door: Chris Wolters De telefoon, om afspraken te maken, en de visuele presentaties en prognoses van Visionplanner zijn daarvoor uitstekend ‘gereedschap’, stelt Joris Joppe. “De techniek moet natuurlijk in orde zijn, maar zal het persoonlijke aspect nooit kunnen vervangen.” Zien wat er speelt “Digitale transacties spelen zich, als je niet scherp oplet, makkelijk buiten het zicht af.’’ Als financieel dienstverlener loop je dan het risico dat je minder goed ziet wat er bij de klant speelt. Daar speelt de aanpak van Visionplanner op in. “Je kunt ondernemers sneller voorzien van de meest actuele en relevante cijfers en houdt daarmee de vinger aan de ondernemerspols. Dat maakt concrete advisering mogelijk. NOAB-leden hebben hiermee de mogelijkheid om bij te dragen aan het succes van mkb-ondernemers door de financiële gezondheid en groei actief in de gaten te houden. Het creëert een meerwaarde om steeds tijdig te kunnen bijsturen.” In het jaar aan het jaar werken Een gevleugelde uitdrukking bij Visionplanner is ‘in het jaar aan het jaar werken’. “En dat is geen verkoop- maar een praktijkverhaal,” aldus Joris Joppe. Kern is dat de cijfers nagenoeg compleet zijn aan het eind van het lopende jaar. In de maand januari zijn direct de resultaten en verplichtingen van een onderneming voor het komende jaar aan te geven. Joppe: “Ik kan me niet voorstellen dat ondernemers het waarderen als er maanNOAB den na het verstrijken van het boekjaar bijvoorbeeld nog vragen komen over pinbetalingen of facturen.” Bovenop de cijfers Onderzoek wijst uit dat ondernemers met name reactiesnelheid, proactiviteit en branchekennis op prijs stellen. Actuele cijfers in Visionplanner eventueel gecombineerd met een bedrijfsvergelijking zijn belangrijke instrumenten voor klanttevredenheid. “Cijfers hebben echter alleen zin als die van voldoende kwaliteit zijn.” Joppe daarover: “Automatische verwerking van transacties wil niet zeggen dat de cijfers ook goed zijn. Administratiekantoren hebben hier een cruciale rol, maar de traditionele werkprogramma-gebaseerde aanpak is niet voldoende voor optimale klantbediening. Visionplanner biedt daarom de mogelijkheid om flexibele, slimme checklists te bouwen. Daarmee is bijvoorbeeld het NOAB-kwaliteitssysteem adequaat te documenteren. Maar het helpt je ook bij de borging van adviesopdrachten en frequent klantcontact.” Joris Joppe Visionplanner BV Brouwersgracht 156 3901 TM Veenendaal T 0318—545 020 E info@visionplanner.com I www.visionplanner.com Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

28 Groen advies Ondanks het feit dat de omzet van accountants, administratiekantoren en belastingadvieskantoren in 2018 met 7% groeide, blijkt dat de omzet uit advies in het afgelopen jaar nauwelijks een stijging liet zien, namelijk van 11,4 naar 12,4%. Dat baart zorgen. Door: Henk Poker Algemeen wordt aangenomen dat het verdienmodel van de branche in de (nabije) toekomst rigoureus over de kop gaat en vooral uit advies moet gaan komen. De cijfers geven echter aan dat van een trendbreuk vooralsnog geen sprake is. De verwachting is dat dit slechts een kwestie van tijd is. Naast het reguliere advies liggen er vooral kansen op de gebieden duurzaamheid en technologische ontwikkelingen, zo blijkt uit een onlangs verschenen trendrapport van Rabobank. In dit rapport wordt ook geconcludeerd dat accountants- en administratiekantoren wat dat betreft een voorsprong hebben in de markt, omdat juist zij beschikken over specifieke kennis op deze terreinen en goed op de hoogte zijn van de ontwikkelingen. Duurzaamheid Bijna alle ondernemers in ons land hebben duurzaamheid hoog op de agenda staan. Hoewel hun core business uiteraard alle aandacht vraagt, willen zij zich ook presenteren als ‘groene ondernemer’, bezig met een betere wereld en met aandacht voor het milieu. Echter, het valt in de hectiek van alledag nog niet mee om daarin de juiste beslissingen te nemen. En dan komt het administratiekantoor in beeld. Gezien alle ontwikkelingen rondom klimaat en milieu, is de verwachting gerechtvaardigd dat ondernemers steeds vaker behoefte hebben aan ‘groen’ advies. En daar is nog een wereld te winnen. Niemand komt er onderuit, duurzaam ondernemen is actueel. En wie daarin niet meegaat mist uiteindelijk de boot. Er zijn talloze regelingen die het voor ondernemers aantrekkelijk maken om te investeren in duurzame oplossingen en milieubesparende toepassingen. Energiebesparende maatrege9

29 len die zich binnen vijf jaar terugverdienen, moeten verplicht worden genomen, zo is vastgelegd in de Wet Milieubeheer. Er zijn allerlei mogelijkheden om aan energiebesparing te doen. Zonnepanelen, ledverlichting, isolatie; het is maar een kleine greep uit de mogelijkheden die er zijn. Verder is er een verplichtend karakter voor bedrijven en instellingen die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas per jaar verbruiken. Zij moeten zelf aangeven welke energiebesparende maatregelen ze nemen, de zogenoemde omgekeerde bewijslast. ‘Ondernemers hebben steeds vaker behoefte hebben aan ‘groen’ advies’ In ons land hebben circa 100.000 bedrijven met deze regeling te maken. Een uitgelezen kans voor het administratiekantoor om zijn klant daarin met advies bij te staan en te zoeken naar de beste oplossing. Energielabel C Kantoorpanden moeten uiterlijk op 1 januari 2023 een energielabel C of hoger hebben. Een kantoorpand van meer dan 100 m2 dat op die datum een lager energielabel heeft, mag daarna niet meer als kantoor worden gebruikt. Er zullen dan dus gebouwgebonden energiebesparende maatregelen genomen moeten worden. En daarmee zijn we er nog niet. In 2030 moeten namelijk alle panden energielabel A hebben en de overheid streeft ernaar dat in 2050 de volledig gebouwde omgeving energieneutraal is. En mocht u vóór die datum uw pand willen verkopen, dan is het handig dat dit aan de duurzaamheidseisen NOAB voldoet. Immers, ook banken stellen in toenemende mate eisen aan het energielabel. Er zijn voorbeelden bekend dat bij (her) financiering al minimaal het label A verplicht is. Kortom, er is veel te doen. ‘Niemand ontkomt eraan maatregelen te nemen’ Het mooie is wel, en dat beginnen steeds meer ondernemers te ontdekken, dat energiebesparing ten opzichte van de investering al snel geld oplevert. Voor gebouwen zijn veel maatregelen mogelijk die een korte terugverdientijd kennen. Voor de NOAB-kantoorhouder een uitgelezen kans om klanten op de hoogte te brengen van alle verplichtingen en vooral ook de mogelijkheden die duurzame investeringen met zich meebrengen. En vergeet daarbij ook niet om naar uw eigen kantoor te kijken. Want niemand ontkomt eraan maatregelen te nemen die bijdragen aan een beter milieu en – niet te vergeten – aansluiten bij de eisen die door de overheid worden opgelegd. ■ Beroeps- en bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering Kijk voor meer informatie en vrijblijvende premieberekening www.bavverzekering.nl Activa | Nummer 2 - 2019

30 Digitaal contant geld als veiligheidsstop op het financiële systeem Banken hebben te veel macht. Ze scheppen geld door krediet te verlenen. Reden voor stichting Ons Geld om te pleiten voor een strikte scheiding tussen overheid en financiële markten. Eén van de voorgestelde verbeteringen is de invoering van digitaal contant geld. Een geldstelsel gebaseerd op geldbezit in plaats van geldvorderingen. Door: Hans Pieters Gevraagd wat hem het meest heeft verbaasd in zijn onderzoek naar het financiële stelsel, noemt lector New Finance Martijn Jeroen van der Linden en voorzitter van Ons Geld de monetaire ongeletterdheid. “Heel veel mensen, ook politici, weten niet hoe het systeem werkt. In gesprek met politici vraag je je soms af ‘hoe kun je wetten maken voor iets wat je zo slecht begrijpt?’. Soms hoor ik politici zelfs ontkennen dat banken zelf geldscheppende instellingen zijn. Dan wordt het wel heel moeilijk om een debat te hebben. Waar veel tijd in gaat zitten, is het vergroten van de kennis van en het inzicht in het huidige systeem en duidelijk maken dat er wel degelijk alternatieven zijn.” Balansverlenging “Op het moment dat je als ondernemer naar een bank gaat, checkt deze je kredietwaardigheid. Is je businessplan oké, dan ga je met de bank een wederzijdse schuldaanvaarding aan. Wat vervolgens gebeurt, is dat de bank haar balans aan twee kanten verhoogt. Aan de linkerkant, de activa, wordt de lening bijgeschreven. De verplichting komt in de vorm van een deposito aan de passivakant terecht. Er is sprake van balansverlenging,” legt Van der Linden uit. ‘Heel veel mensen, ook politici, weten niet hoe het systeem werkt’ Het maakt banken uniek. “Andere financiële intermediairs moeten eerst geld ophalen voordat ze het kunnen uitlenen.” Een tweede punt dat banken onderscheidt, is dat ze niet hoeNOAB ven te vertellen wat ze met het geld van hun klanten doen. “Ze hebben een uitzondering qua prospectusplicht.” Het boekhoudkundig mechanisme is zinvol geweest. “Het heeft groei van de geldhoeveelheid mogelijk gemaakt en daarmee economische ontwikkeling.” De keerzijde is dat het banksysteem ‘by design’ instabiel is. “Als alle mensen tegelijkertijd hun geld opeisen, is het geld er niet.” Om een bankencrisis te voorkomen zijn er diverse publieke vangnetten opgericht. De twee belangrijkste: de centrale bank als ‘lender of last resort’ en het depositogarantiestelsel. Instabiel Stichting Ons Geld vindt dat geld en financiële markten dienstbaar moeten zijn aan echte mensen en de reële economie. “Waar banken in het verleden geld uitleenden voor productieve activiteiten, bedrijvigheid, heeft sinds de jaren ’80 een verschuiving plaatsgevonden naar laagproductie of niet-productieve sectoren, zoals bestaand vastgoed en financiële instellingen,” constateert Van der Linden. “Je kunt vragen stellen bij de rol van banken, als het mkb en startups daar niet of met grote moeite terechtkunnen voor financiering van hun businessplan. Ondernemers staan op achterstand. Banken kiezen steeds meer voor financiering van activiteiten met een laag risico. Slechts 25% gaat naar het bedrijfsleven. Vanuit macro-economisch perspectief kun je daar vraagtekens bij plaatsen. Economen als Minsky, Keynes of Schumpeter zouden zeker vinden dat het huidige financieel systeem op hol is geslagen en niet dienstbaar is aan de economie.” Ons Geld is van mening dat monetaire stabiliteit het belangrijkste is bij een rechtvaardig en stabiel geldsysteem. “Wij bepleiten een duidelijke splitsing tussen het monetaire en het financiële systeem. Centrale banken interveniëren heel vaak in de financiële markten. Alle staatssteun voor banken is nodig Activa | Nummer 2 - 2019

31 omdat het huidige systeem instabiel is. Centrale banken zijn in het huidige systeem verantwoordelijk gemaakt voor de winstgevendheid van banken. Als een bank als ING of ABN AMRO opeens verlies maakt, zijn centrale banken geneigd om in te grijpen om te zorgen dat de bank weer winstgevend wordt. ‘Ondernemers staan op achterstand’ Het creëert een financieel systeem waar marktdiscipline geen plek meer heeft.” Het beleid van de ECB sinds de financiële crisis van 2008 is heel erg gericht geweest op het in stand houden van het bestaande systeem, constateert Van der Linden. “Als jouw analyse is dat het bestaande systeem het probleem is, dan is er in essentie niets veranderd. We zijn meer van hetzelfde gaan doen.” WRR-rapport De voorstellen van Ons Geld voor de hervorming van het geldstelsel omvatten drie punten: publieke geldschepping, het liberaliseren van banken en de introductie van digitaal contant geld. De stichting zet in eerste instantie in op digitaal contant geld, omdat dit politiek het meest haalbaar is. “De WRR heeft in het rapport ‘Geld en schuld’ aangegeven dat ze onze plannen te radicaal vindt, ‘de WRR wil geen experiment met de ruggengraat van de economie’. De WRR geeft wel een aanknopingspunt met een ‘veilige haven’.” Eén van de gedachten is dat je geld kunt opbergen in een digitale kluis of onderbrengen bij een depositobank. Een plek waar je je geld kunt stallen zonder liquiditeits- en kredietrisico. “Hun omschrijving lijkt erg op het idee van digitaal contant geld. Journalisten hebben het idee uitgelegd als een staatsbank.” Van der Linden is het hier niet mee eens: “De essentie van een bank is dat deze leningen verstrekt. Digitaal contant geld kun je ook ‘stil’ laten staan.” NOAB Martijn Jeroen van der Linden Naar aanleiding van het WRR-onderzoek heeft de stichting een onderzoek laten uitvoeren hoe een digitale kluis of depositobank kan worden gerealiseerd binnen het huidige stelsel. “Je kunt een systeem waarbij je de voordelen van contant geld en digitaal giraal geld met elkaar combineert nu gaan ontwikkelen. De inschatting is dat een publieke depositobank het meest haalbaar is. Daar zou je een rekening kunnen openen, die volledig is gedekt met reserves van de centrale bank. Bijvoorbeeld € 10.000. Tegelijkertijd kun je het depositogarantiestelsel met € 10.000 afbouwen.” Van der Linden constateert dat het debat opschuift. “In Zweden heeft de centrale bank als eerste het experiment omarmd, met de e-krona.” ■ Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

32 Mkb-ondernemers laten subsidie links liggen Vanaf begin 2018 tot en met november 2018 maakten slechts enkele ondernemers gebruik van een speciale Brexit-regeling. Er lag zo’n vier miljoen klaar, er werd slechts 10.000 euro uitgekeerd aan bedrijven die ook ná het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zaken willen blijven doen (bron: AD). Door: Chris Wolters Het ministerie van Economische Zaken heeft geen goed antwoord op de vraag waarom bedrijven de subsidie links laten liggen. Volgens het ministerie wordt de ondernemerswebsite brexitloket.nl ‘wel goed bezocht’: een slordige 25.000 ondernemers vulden sinds eind maart 2018 de ‘Brexit Impact Scan’ in. Gedacht wordt dat de regeling mogelijk overbodig is omdat bedrijven het niet nodig hebben of omdat de Brexit-vouchers onbekend zijn. MKB-Nederland meent dat ondernemers (te) afwachtend zijn. Dat is niet voor het eerst. Aanzetten tot actie Het doel van subsidieregelingen is natuurlijk om (mkb-)ondernemers aan te zetten tot actie: innoveren, recycleren, onderzoeken, ontwikkelen. Soms is het echter onduidelijk of de subsidieregelingen voldoende aansluiten bij de behoeften van het mkb. ‘Het aanvragen van subsidie is gebaat bij een serieuze aanpak’ Adviesbureau ERAC Innovation (European and Regional Affairs Consultants) ging na (juni 2018) of bij het al dan niet aanvragen van subsidie de verplichtingen en/of administratieve lasten in het subsidietraject wel in lijn waren met de innovatiebehoefte van het mkb. Uit drie casestudies naar respectievelijk de MKB Innovatiestimulering Topsectoren Zuid-Nederland (MIT Zuid), het Plattelandsontwikkelingsprogramma NoordBrabant (POP3) en het Operationeel programma Zuid-Nederland 2014-2020 (OPZuid), bleek alleen de eerste regeling goed NOAB aan te sluiten bij de behoeften. Belangrijk element leek daarbij te zijn dat er een voorschot van 50% bij toekenning werd verleend en dat er sprake is van lage verantwoordingslasten. Teer punt is dat de langetermijnopbrengsten voortvloeiend uit de subsidieregeling nauwelijks bij het mkb bekend lijken te zijn of te worden. In een aantal gevallen lijkt men de verantwoordingseisen als te gedetailleerd te ervaren. Als dan de besluitvorming en de uitbetaling als te langdurig worden ervaren, haken veel ondernemers af. Er is niet nagegaan of financiële dienstverleners een rol kunnen spelen om bijvoorbeeld ontbrekende vaardigheden in dat kader in te vullen. talloze regelingen Er zijn talloze regelingen. Afgezien van de papieren rompslomp is het sowieso lastig om uit te vinden waar financiële regelingen precies voor kunnen dienen. Een greep uit het aanbod maakt duidelijk waar mkb-ondernemers op stuiten: • Horizon 2020: een programma van de Europese Commissie om onderzoek en innovatie te stimuleren; • WBSO (Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk): een fiscale stimuleringsregeling voor ondernemers; • Innovatiekrediet: risicodragend krediet bestemd voor de financiering van veelbelovende innovatieve projecten; • Innovatiebox (tot voor vier jaar de Octrooibox): een speciale tariefbox binnen de vennootschapsbelasting; • Innovatiefonds MKB+: dit fonds staat open voor investeerders in de creatieve industrie, zoals architectuur, mode, design en nieuwe media; • Research & Development Aftrek (RDA): ondernemers kunnen een percentage van de kosten en investeringen voor R&D-activiteiten extra aftrekken van de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. ERAC Innovatie heeft als adviesbureau veel ervaring in het Activa | Nummer 2 - 2019

33 ontwerpen, ontwikkelen, realiseren en beoordelen van vaak complexe samenwerkingsprojecten. Het zou echter zomaar kunnen zijn dat ook hier de relatieve onbekendheid een obstakel is. Meer halen uit de mogelijkheden “Het aanvragen van subsidie is gebaat bij een serieuze aanpak.” Jasper Munier van ERAC is subsidieadviseur en werkt al bijna twee decennia als een soort ‘verbinder’ tussen overheid en ondernemers. “Wat ondernemers zich zeker moeten realiseren is dat ze een soort contract met de overheid aangaan. Dat houdt een inspannings- of resultaatsverplichting in. Die moet je nakomen.” Munier spoort ondernemers ook aan om vooral de timing in de gaten te houden. “Wil je subsidies opnemen in investeringsbeslissingen, dan moet je die direct meenemen in de plannen.” Jasper Munier begrijpt de terughoudendheid van ondernemers wel enigszins. Toch vindt hij het jammer dat het niet veel meer een natuurlijke gewoonte is om subsidies te betrekken in de onderzoeks- en ontwikkelingsplannen of bij innovatietrajecten. “Dat is jammer, voor de ondernemers en de overheid. Het mkb kan voordeel hebben van financiële ondersteuning bij investeringen die anders niet zo makkelijk worden gedaan. De overheid kan sommige doelstellingen moeilijk halen, terwijl de financiële middelen, zij het met enige moeite, goed te verkrijgen zijn.” ‘Neem subsidies direct mee in de plannen’ Dat gaat volgens Munier ook op voor Europese subsidies. Dat andere regelingen soms haast direct na opening alweer gesloten worden door het beroep dat erop wordt gedaan, ligt volgens Munier vooral in “de laagdrempeligheid, het gemak om in te tekenen en niet te veel papieren rompslomp”. Hij (en ook Michelle van Wijk, senior-consultant van Deloitte) noemen als voorbeeld de MITsubsidie (Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren verstrekt vanuit RVO) en de WBSO-regeling (Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk). Van Wijk: “Er zijn vele mogelijkheden die nog altijd onbenut blijven, dat zijn ook succeskansen voor het mkb!” ■ Jasper Munier Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

Een superefficiënt kantoorproces. Dus veel meer tijd voor advisering. Meer dan 2100 accountants - en administratiekantoren, waaronder vele NOAB-leden, gebruiken al Visionplanner voor het maken van de jaarrekening en het verstrekken van tussentijdse cijfers aan hun klanten. Wil je ook ondernemers succesvoller maken? Samen maken we ondernemers succesvoller.

35 kantoor in beeld ‘De klant heeft behoefte aan een gedegen analyse’ Vooroplopen in digitalisering als voorwaarde om data goed te analyseren, waarmee klanten optimaal bediend kunnen worden. Voor Find Administratie en Advies in Ederveen is dat de normaalste zaak van de wereld. “Het is wel een uitdaging om het klein mkb te overtuigen van het nut van een goed advies,” zegt kantoorhouder Geurt Jan van de Heetkamp. Door: Henk Poker De oplossing daarvoor ligt volgens hem in het ‘voorspellend’ gaan adviseren, “denk bijvoorbeeld aan toekomstige belastingdruk of mogelijke cashproblemen.” Find wil in elk geval zo weinig mogelijk tijd kwijt zijn aan het werk dat aan de voorkant van een gedegen advies moet plaatsvinden. Niet voor niets is het kantoor optimaal gedigitaliseerd. Sterker nog, het heeft zelf software ontwikkeld waarmee de administratie geautomatiseerd kan worden gecontroleerd, daarover later meer. Veranderingen Find zag in 2000 het levenslicht, acht jaar later kwam compagnon Berry Koelewijn in de zaak en inmiddels werken er negen mensen. Het kantoor heeft veel klanten in de bouw- en reclamewereld. “Tien jaar geleden werd ons al verteld dat onze banen er over drie jaar niet meer zouden zijn, zover is het niet gekomen. Dus de vraag of er in al die jaren veel veranderd is, kan ik met ja en nee beantwoorden. Wij lopen altijd voorop met digitalisering, dus als je alleen daarnaar kijkt, is er de laatste jaren niet veel veranderd.” “Er wordt gezegd dat we ons meer moeten richten op advies, maar heeft de gemiddelde zzp’er wel advies nodig? Ik vraag het me af. Natuurlijk is er prijsdruk in de markt, dat merken we. Daarom moet je ervoor zorgen dat de invoerkant zo goedkoop mogelijk gebeurt, maar je moet wel kwaliteit kunnen blijven leveren.” Software Om die reden heeft Find zelf software ontwikkeld, waarmee geautomatiseerd de administratie wordt gecontroleerd en het aantal handelingen naar beneden wordt gebracht. “Er is geen ander pakket dat dit kan,” zegt Van de Heetkamp. “Kijk, de jonge generatie kiest zelf z’n boekhoudpakket, maar dat moet wel worden gecontroleerd. Daarom hebben wij platformonafhankelijke software ontwikkeld.” NOAB Geurt Jan van de Heetkamp Volgens Van de Heetkamp wordt de interpretatie van data belangrijk. “Maar dan moeten de bronnen wel honderd procent correct zijn. Met die data kun je kiezen voor een bredere aanpak bij de klant. Welke strategie wil hij, waar kiest hij voor en daarin ook de persoonlijke situatie meenemen. Ondernemers willen hun risico’s helder hebben. Je hebt data nodig om dat te analyseren, daar geloof ik in.” ‘Ondernemers willen hun risico’s helder hebben’ “Dit vak is en blijft people’s business,” besluit hij. “Wat we in feite doen is aandacht verkopen, gekoppeld aan een goede analyse van de toekomstige situatie van de klant. Het is een voordeel wanneer je dat als kantoor kunt duiden. Ik vind dat een uitdaging. Ja, en ik denk dat er daardoor in onze branche vanzelf een schifting gaat ontstaan.” ■ Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

36 Adver torial ‘je wilt als accountant het verschil maken voor je klanten’ “Het is gebruikersvriendelijk, ‘monkey proof’, heeft een goede prijs/kwaliteitverhouding en daarnaast een supportafdeling die je écht helpt. Kortom, wij zijn zeer tevreden over Asperion.” Dat zegt Paul Hansma - de Groot van Financial Care Accountants in Soest. “Dankzij Asperion kunnen wij onder andere diverse werkzaamheden aan de voorzijde, die veel tijd kosten, nu inzetten en gebruiken voor de informatievoorziening van onze klanten. Dat is waar deze tijd om vraagt.” Door: Henk Poker Dit alles past perfect bij de manier waarop Paul met zijn kantoor wil functioneren. “Ik vind accountancy leuk, vooral vanwege het contact met mijn klanten.” Paul begon na diverse omzwervingen in 2007 voor zichzelf en is altijd vooruitstrevend bezig geweest. In de beginperiode zag hij allerlei kantoren waarin nog ‘boekers’ actief waren, zoals hij het noemt. “Toen al vond ik dat dit toch niet meer nodig was.” In 2015 nam hij een klein kantoor in Hilversum over en maakte toen kennis met Asperion. “Ik kende tot op dat moment alleen de grotere softwarepartijen op de markt,” zegt hij. “En veel pakketten hebben wel iets, maar toch ook weer niets. Ik werkte tot die tijd met een pakket waar ik niet tevreden over was. Asperion deed mij de ogen openen. Ik was geen kenner van automatisering, maar zelfs ik snapte heel snel hoe het werkt en het is bovendien compleet.” Wil de Vries, hoofd support en verantwoordelijk voor de accountancydesk bij Asperion, hoort het tevreden aan. “Niet alleen Paul stapte over op Asperion, ook de meeste van zijn klanten hebben dat inmiddels gedaan. Sterker nog, op dit moment is 98 procent overgestapt op Asperion.” NOAB Strategie Zelf heeft hij inmiddels OCR (papieren documenten transformeren tot digitale versies) binnen zijn kantoor geïmplementeerd en dat bespaart hem veel tijd. ‘De tijd die we normaal gesproken kwijt zijn met het boeken, investeren we nu in de klant’ “Het is toch zonde wanneer je al die handelingen nog handmatig zou moeten verrichten, die tijd kun je beter besteden aan informatieverschaffing. Nee, klanten zeuren nog niet, maar het zit er wel aan te komen. Men wil niet meer betalen voor eenvoudige handelingen, maar wel voor advies. En ik wil het zelf ook over wezenlijke dingen hebben, zoals bijvoorbeeld strategie. Zo heeft een klant van mij twee bedrijven in dezelfde branche. Het ene bedrijf draait goed, het andere niet. Hoe komt dat? Dat soort gesprekken vind ik interessant en de klant ook.” Kortom, bij Financial Care Accountants willen ze meer dan alleen maar een boekje maken. “Dat wil niet zeggen dat we minder tijd gaan besteden aan de klant,” legt Paul uit. “De tijd die we normaal gesproken kwijt zijn met het boeken, investeren we nu in de klant. Het mooie is dat steeds meer klanten daar de voordelen van inzien en hoe Asperion hen daarbij kan helpen. Sterker nog, we zien nu dat klanten die niets hebben met boekhouden, zelf bepaalde signalen uit hun boekhouding gaan halen. En dat kan met Asperion, omdat het helder, duidelijk en overzichtelijk is.” training “Nieuwe klanten laten we altijd op een vrijblijvende manier kennismaken met het pakket van Asperion. Kijk wat je ervan vindt en maak kennis met het pakket, is mijn advies. Een groot pluspunt van Asperion is de service. Nieuwe klanten krijgen een training bij Asperion en kunnen dan ruiken, voelen en proeven aan het pakket. Ook al hebben ze niets Activa | Nummer 2 - 2019

37 Wil de Vries en Paul Hansma - de Groot met boekhouden, dat is erg leerzaam. Ik hoor daar erg positieve berichten over.” “Dat klopt”, vult Wil aan. “Wanneer een accountant zijn klanten aanraadt over te stappen op Asperion, dan kan hij ze in kleine groepjes naar ons sturen, waar wij ze in korte tijd uitleggen hoe het pakket werkt.” Ondertussen is Financial Care Accountants op weg naar een volledig geautomatiseerd kantoor, “zodat we op termijn de ouderwetse verwerking achter ons kunnen laten. Wij willen de klant een totaalpakket bieden, waarbij Asperion de drijvende kracht is voor het verzamelen van de data. Het mooie van Asperion is dat de pakketten logisch zijn opgebouwd, je krijgt wat je mag verwachten. En het is helder en overzichtelijk. Ja, met Asperion kun je het verschil maken, dat merken we nu al. Natuurlijk is er nog sprake van enige druk wanneer de BTWaangiften de deur uit moeten, maar we merken nu al dat dit minder is dan in NOAB voorgaande jaren. Daardoor komt er tijd vrij voor andere dingen, waar onze klanten veel meer aan hebben. Mede dankzij Asperion, wij zouden niet meer anders willen.” Efficiencyvoordelen Accountants zoals Paul maken gebruik van Asperion omdat deze functioneel zeer uitgebreide online boekhoudoplossingen biedt, waarbij gebruikgemaakt wordt van de nieuwste technieken om handmatige en tijdrovende handelingen in het administratieve proces verregaand te automatiseren. Er worden diverse modules geboden die alle stappen in de samenwerking tussen accountant en klant ondersteunen. Dit alles biedt duidelijke efficiencyvoordelen voor zowel accountants, boekhouders als ondernemers. Speciaal voor de zzp’er heeft Asperion, in samenwerking met een aantal andere leveranciers, de Belastingdienst en het keurmerk Zeker-Online, een compleet nieuwe module geïntroduceerd die nauw aansluit bij de wensen van zzp’ers. Accountants- en administratiekantoren kunnen hiermee deze sterk groeiende doelgroep efficiënt bedienen en een graantje meepikken van deze enorme groeimarkt. Asperion Gooimeer 4-35 1411 DC Naarden T 088—5 11 11 11 E info@asperion.nl I www.asperion.nl Activa | Nummer 2 - 2019 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

38 Nalevingstekort lijkt coalitie nauwelijks te boeien De totale ‘tax-gap’ in Nederland ligt ergens tussen de twee en vier miljard euro. Financieel specialisten van regeringsfracties in de Tweede Kamer reageren nauwelijks. Kijkend naar 2020 wijst men bijvoorbeeld op eerdere ervaringen om daar iets aan te doen. De oppositiepartijen SP en PvdA zijn minder terughoudend. Door: Chris Wolters De Belastingdienst kan of wil nog steeds geen precieze schatting geven van het nalevingstekort, ondanks herhaaldelijke verzoeken daartoe en een tamelijk recente motie (Kamerstuk 35 078, nr. 20) van Lodewijk Asscher (PvdA) en Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) in februari dit jaar. De cijfers die wél bekend zijn, moeten als gedateerd worden bestempeld. Geen zicht op geld Van 2008 tot en met 2012 betaalden de 1,7 miljoen midden- en kleinbedrijven jaarlijks tussen de 2,5 en 3,2 miljard euro te weinig belasting door onjuiste aangiften. De acht miljoen belastingbetalende particulieren droegen tussen 2010 en 2013 elk jaar ongeveer een half miljard te weinig af. Recentere cijfers zijn er eigenlijk niet (bron: de Volkskrant). ‘De cijfers die wél bekend zijn, moeten als gedateerd worden bestempeld’ Opmerkelijk, want het is een interessant bedrag om mogelijk andere tekorten in de rijksbegroting op te vangen of aan te vullen. Betrokkenen verwijzen vrij snel naar het gebrek aan mankracht en het gebrek aan overeenstemming welke cijfers goed weergeven wat het werkelijke nalevingstekort is. In februari 2017 nam de VVD het standpunt in dat ‘inzicht in de inningsverliezen en nalevingstekorten beter moet. Ook Renske Leijten NOAB Activa | Nummer 2 - 2019 handhaving van de Belastingdienst moet effectief en efficient zijn, zodat iedereen gewoon netjes zijn belasting betaalt. De Belastingdienst moet daarbij niet blijven steken in de 20e eeuw.’ Een duidelijk standpunt, maar als deze vraag recent wordt voorgelegd aan de coalitiegenoten van de VVD, dus CDA, D66 en CU, reageert de laatste het eerst. Het secretariaat van ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins, woordvoerder Financiën, meldt: “Gezien ons kleine team lukt het ons niet u op tijd de antwoorden op uw vragen toe te zenden. Dat spijt ons.” Ook een herhaald verzoek levert niets op. De fractiemedewerFotog r af i e Ny nke Viss i a

39 ker van de VVD neemt de tijd en vraagt verduidelijking van de vragen, krijgt die en ook hier volgt de mededeling dat ze er niet in geslaagd zijn de antwoorden op tijd te formuleren. Wel wordt de wens uitgesproken dat het een mooi artikel wordt. CDA en D66 reageren helemaal niet. Ervaringen in het Vk De terughoudendheid van D66 is enigszins begrijpelijk. Partijlid drs. Menno Snel is sinds 26 oktober 2017 staatssecretaris van Financiën in het kabinet-Rutte III. Eerder was hij onder meer plaatsvervangend directeur-generaal Fiscale Zaken op het ministerie van Financiën. In zijn rol als staatssecretaris ontraadt hij de motie van de Tweede Kamerleden Asscher en Buitenweg: “Het bepalen van de totale belastingkloof voor Nederland zou een lastige en omvangrijke klus zijn die vele aannames vereist, wat mede de uitkomsten lastig bruikbaar maakt. Na een forse initiële investering, zouden hier ook structureel veel tijd en middelen mee zijn gemoeid. De ervaringen in het Verenigd Koninkrijk laten zien dat de baten van deze investering zeer beperkt zouden zijn. Daarom ontraad ik de motie van de leden Asscher en Buitenweg.” Staatssecretaris Snel meldt verder dat het ministerie van Financiën eind 2017 uitgebreid heeft gesproken met het tax-gapteam van HM Revenue and Customs (HMRC) in het Verenigd Koninkrijk (VK) en neemt daar vervolgens afstand van. “Er zijn maar zeer weinig landen die een overall belastingkloof schatten en publiceren. Het VK is één van de weinige landen waar dit jaarlijks gebeurt.” In het VK is er volgens hem veel kritiek op de belastingkloofstatistiek. Die wordt ook ongeschikt bevonden als prestatie-indicator voor de Belastingdienst omdat ‘de causaliteit tussen de activiteiten van de Belastingdienst en de ontwikkeling van de belastingkloof niet is vast te stellen’. Snel blikt vooruit: “De prestatie-indicatoren worden, zoals ook in het Jaarplan 2019 van de Belastingdienst is aangegeven, doorontwikkeld zodat deze beter aansluiten bij de uitvoeringsen toezichtstrategie van de Belastingdienst” (bron: Belastingdienst: ‘21e eeuws handhavingsbeleid’). tax-gap in kaart brengen SP-Kamerlid Renske Leijten, onder meer woordvoerder van Financiën, geeft het standpunt van haar partij weer: “De SP wil graag dat het inningsverlies, het nalevingstekort en de dark numbers die onder de definitie van tax-gap vallen in kaart NOAB worden gebracht. En dat voor alle onderdelen, te weten: particulieren, mkb en grote ondernemingen. Dat is ook de aanbeveling van de Algemene Rekenkamer geweest en moet worden opgevolgd. Het voorbehoud dat destijds is gemaakt op grote ondernemingen is onwenselijk.” In februari 2017 propageerde de VVD dat de Belastingdienst niet moet blijven steken in de 20ste eeuw, maar nu twee jaar later is het thema weer naar de achtergrond verdwenen. Kamerlid Leijten heeft daar moeite mee: “De afgelopen tijd is het niet over de tax-gap gegaan en ik ben voornemens om een stand van zaken te vragen. Zeker ook op het vlak dat er kritische kanttekeningen waren dat de Belastingdienst informatie mist voor de onderbouwing van het handhavingsbeleid. Er is gezegd dat er meer zicht op effectiviteit moet komen en dat de naleving gericht moet worden op grote ondernemingen. Het lijkt mij goed als de staatssecretaris een duidelijk overzicht geeft van de stand van zaken en zijn ambities.” ‘Er zijn maar zeer weinig landen die een overall belastingkloof schatten en publiceren’ Leijten stelt ten aanzien van de controle: “Ik denk dat het zinvol is om internationaal te kijken wat daar aan kennis is en via het risicogericht toezicht goed te controleren. Uiteraard naast de steekproefsgewijze controles. Nog maar een maand geleden hebben we gedebatteerd dat de helft van de automatisch geselecteerde risicovolle aangiften van het mkb niet gecontroleerd wordt. Signalen uit de Belastingdienst geven aan dat dit geldt voor andere grondslagen. Hierover heb ik nadere Kamervragen in voorbereiding. De SP wil graag 100-procentcontrole van de geselecteerde risicovolle aangiften.” Dirk Slieker, beleidsmedewerker van financieel specialist Henk Nijboer (PvdA), verwijst naar de in februari 2019 ingediende motie van Asscher en Buitenweg. “Natuurlijk heeft de Belastingdienst het druk door tal van oorzaken, maar dat laat onverlet dat je wilt weten waar je staat. Meten is weten en daar is nu geen sprake van.” ■ Activa | Nummer 2 - 2019

40 Branche in beeld Een AOV voor iedereen Op 1 april startte ondernemersorganisatie Zelfstandigen Bouw met een eigen arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor zzp’ers: AOV Profs. Elke deelnemer betaalt dezelfde premie, ongeacht beroep, leeftijd en medisch verleden. Voorzitter Charles Verhoef licht toe: “Waar de overheid al jarenlang praat over een oplossing voor onverzekerde zzp’ers, daar hebben wij doorgepakt.” Door: Henk Poker Zelfstandigen Bouw werd bijna twintig jaar geleden opgericht met als doel de belangen van de zelfstandigen in de bouw te behartigen. Inmiddels telt Zelfstandigen Bouw circa 10.000 leden. Omdat veel zelfstandigen in de bouw zich niet konden verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, besloot de organisatie zelf een voorziening te ontwikkelen. ‘AOV Profs is voor iedereen die zelfstandig onderneemt’ De belangstelling is groot, Zelfstandigen Bouw krijgt zelfs veel verzoeken van zzp’ers buiten de bouw of zij ook kunnen deelnemen aan deze voorziening. Verhoef: “In eerste instantie introduceerden we de AOV Bouw bij onze leden, maar meteen al ontstond er ook belangstelling bij zzp’ers buiten de bouw. Daar hebben we over nagedacht en uiteindelijk heeft dit geleid tot AOV Profs, bedoeld voor iedereen die zelfstandig onderneemt.” Vier varianten Deelnemers aan AOV Profs betalen een vast bedrag per maand, en krijgen een maandelijkse schenking wanneer ze arbeidsongeschikt raken. Er zijn vier varianten: twee met een uitkeringsduur van twee jaar, en twee van vijf jaar. De betaalbaarste variant kost 75 euro per maand. Verhoef: “Uit onderzoek blijkt dat 95 procent van alle ziekte- en arbeidsongeschiktheidsgevallen niet langer duurt dan twee jaar.” De inleg van de deelnemers komt in een pot, waaruit een schenking van duizend of tweeduizend euro per maand wordt NOAB betaald. “Volgens onze berekeningen blijft er elke maand geld in de pot over,” zegt Verhoef. “Mocht je besluiten om na bijvoorbeeld vijf jaar uit de regeling te stappen, dan krijg je naar rato het geld terug dat je erin gestopt hebt, minus de schenkingen. We kiezen er bewust niet voor de inleg lager te maken, omdat we zelfs in perioden van extreem ziekteverzuim degenen die arbeidsongeschikt zijn een schenking willen kunnen betalen.” Zelfstandigen Bouw is geen commerciële organisatie en heeft solidariteit hoog in het vaandel staan. Naast AOV Profs kunnen zzp’ers ook gebruikmaken van een collectieve ongevallenverzekering, incassoservice en complete rechtshulp voor bedrijven. Vijf jaar Veel zzp’ers die een AOV hebben afgesloten, worden geconfronteerd met stopzetting daarvan bij het bereiken van hun 60ste levensjaar. “Om de risico’s tot het einde van het werkzame leven af te dekken, hebben we ook een AOV met een uitkering tot de AOW-leeftijd in het leven geroepen,” geeft Verhoef aan. “Daarmee komen we tegemoet aan de wens van veel mensen. Voor deze variant gelden dezelfde spelregels, alleen is de inleg vanaf 175 euro per maand.” ‘De overheid praat, maar doet niets’ AOV Profs doet denken aan broodfondsen, zoals die in verschillende branches functioneren. Verhoef: “Dat klopt wel, Activa | Nummer 2 - 2019

41 met dit verschil dat de deelnemers niet zelf een bankrekening hoeven te openen, geen bestuur vormen en niet zelf beoordelen in hoeverre iemand ziek is. Dat gebeurt bij ons door een onafhankelijke arbo-instantie, die landelijke dekking heeft. Kortom, bij ons heb je geen administratieve rompslomp.” Misbruik De kans is aanwezig dat mensen misbruik maken van de regeling. “We zijn ons bewust van het risico op misbruik. Daarom werken we samen met een onafhankelijke arbo-organisatie, die beoordeelt in hoeverre iemand arbeidsongeschikt is. Daarnaast hebben we een zwaar sanctiebeleid. Iemand die misbruik maakt, krijgt een flinke boete en wordt uit de voorziening gezet.” Charles Verhoef ‘Bij ons horen de risico’s erbij’ “De overheid praat, maar doet niets, daarom hebben wij zelf het initiatief genomen,” besluit Verhoef. “Wij accepteren ook alle ondernemers die nu niet bij een verzekeraar terechtkunNOAB Activa | Nummer 2 - 2019 nen, ongeacht wat zijn of haar voorgeschiedenis is. Wij willen namelijk niet hetzelfde glijdende pad op wat veel verzekeraars doen. Bij ons horen de risico’s erbij, daar staan alle deelnemers voor. Wij bieden zzp’ers de kans om zich goed in te dekken. Immers, het onheil kan iedereen overkomen.” ■ Fotog r a f i e Pau l To lenaa r

42 Adver torial Het succes van online dossiers als klantportaal Het delen van dossiers via internet heeft vooral de laatste jaren een enorme vlucht genomen. In 2003 startten de eerste accountants- en administratiekantoren met het gebruik van het klantportaal DigiRecord.nl. Dankzij de eenduidige werkmethoden, waarbij de documenten op een veilige manier worden beheerd, voldoet een kantoor aan de eisen van de AVG, benadrukt Kees Schaap, directeur van Pro Management Software. Door: Hans Pieters De traditionele werkwijze van administratiekantoren heeft zijn langste tijd gehad. “Het kost tijd en leidt tot vertragingen. Bovendien zijn er risico’s aan verbonden,” stelt Kees Schaap. Want in hoeverre is het kantoor zeker dat zij beschikt over alle (actuele) stukken? Of wordt alles wel naar behoren overgedragen? “Met de introductie van het online dossier en de verdere digitalisering is gewaarborgd dat zowel de ondernemer als het kantoor altijd direct beschikten over de laatste versies. Beide gebruiken immers slechts één dossier voor deze stukken.” uitvragen Sinds de introductie van DigiRecord.nl zijn voor steeds meer processen online digitale dossiers in gebruik genomen, blikt Schaap terug. “Denk aan het uitvragen van overzichten en specificaties bij de jaarafsluiting, personeelsdossiers, fiscale dossiers, dossiers voor financieringsaanvragen, centrale dossiers voor verenigingen en stichtingen. En gedurende de laatste jaren ook voor de SBRberichtstromen.” Het opslaan van een document in het dossier is vaak de eerste actie van een proces. “Meestal wordt verlangd dat NOAB andere betrokkenen bij het betreffende dossier een (of meer) actie(s) ondernemen. Denk aan de goedkeuring van een aangifte of jaarrekening, voordat de aangifte kan worden verzonden of de jaarrekening goedgekeurd.” Deze acties worden taken van de werkstroom genoemd. “Is een taak afgehandeld, dan wordt automatisch een bericht verzonden aan diegene die de opvolgende taak moet uitvoeren.” En wordt een taak niet tijdig genoeg uitgevoerd, dan wordt automatisch een herinnering verstuurd, net zo lang totdat de taak is uitgevoerd. Kees Schaap: “De eigenaar van het document behoudt daarbij continu het overzicht en bewaakt zo de voortgang.” Beheersing Het gebruik van online dossiers levert naast efficiency een goede beheersing op. Dit is met de nieuwe AVG-wetgeving steeds belangrijker, benadrukt Schaap. Met het klantportaal van DigiRecord.nl wordt bewaakt dat de dossiers volledig zijn. “Bij het gebruik van online dossiers worden toegangsrechten aan individuele personen toegekend. De kantooreigenaren bepalen de werkmethoden. Het kantoor is niet meer afhankelijk van punctualiteit en de netheid van werken van de individuele medewerker. De dossiers zijn altijd actueel en allemaal op dezelfde manier ingericht. Ook blijven alle stukken bewaard op een centrale plaats en zijn de dossiers overal en altijd direct beschikbaar.” Een klantportaal biedt kortom zekerheid en maakt een goede beheersing van de documentstromen mogelijk voor alle belanghebbenden. Daarnaast kan beter worden voldaan aan bijvoorbeeld de eisen van de AVG. Pro Management Software Lijstersingel 15 2902 JD Capelle aan den IJssel T 010—451 76 76 E info@promanagement.nl I www.promanagement.nl Activa | Nummer 2 - 2019

VERSTERK UW FISCALE UW FISCALE AKKENNIS www.belastingopleiding.nlwww.belastingopleiding.nl • START MEDIO SEPTEMBER • IN 10 MAANDEN AFGEROND • 2 X 8 PE-PUNTEN • 7 MODULES / EXAMENS • KLASSIKAAL O.A. IN UTRECHT • BELASTINGVAKKEN OP HBO NIVEAU • START MEDIO SEPTEMBER • IN 10 MAANDEN AFGEROND • 2 X 8 PE-PUNTEN • 7 MODULES / EXAMENS • KLASSIKAAL O.A. IN UTRECHT • BELASTINGVAKKEN OP HBO NIVEAU VAKKENNIS VERSTERK korting €700,korting €70 ,vvoor NOAB kkantoren o r NOAB antoren

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44

Home