“WE NEMEN MINDER TIJD VOOR DE DINGEN DIE DE MOEITE WAARD ZIJN, OMDAT WE VOOR DE WEG VAN DE MINSTE WEERSTAND KIEZEN” BEREIKBAAR BUITEN WERKTIJD “Technologie is niet neutraal. Het draagt een waarde in zich en heeft impact op de omgeving. Het verandert hoe we met elkaar omgaan,” stelt Mirck. Bijvoorbeeld in het werk. Omdat we steeds meer online zijn gaan doen, vervaagt de grens tussen werktijd en privé. “Een appje om half 11 ’s avonds, ‘kun je hier nog even naar kijken?’, was tien jaar geleden ondenkbaar. Je viel elkaar niet lastig buiten werktijd. Hetzelfde geldt voor een bericht terwijl iemand op vakantie is. Omdat de mogelijkheid er is, gaan we die ook benutten.” We zijn steeds meer online. De helft van onze vrije tijd is schermtijd. Opgeteld brengen we meer dan 20 jaar van ons leven door op het internet. “We hebben steeds minder tijd voor familie, vrienden en hobby’s. We kijken elkaar minder vaak in de ogen. Doordat we via een scherm communiceren, of per app, vergeten we soms dat we met een ander te maken hebben. Dat betekent dat we ons anders, minder sociaal opstellen.” “Ethiek en etiquette liggen in elkaars verlengde. Het gaat er ook om dat je nadenkt over de vraag ‘wat is een goed, zinnig leven?’. Draagt de helft van je tijd achter het scherm daaraan bij?” Digitale etiquette gaat uit van simpele vragen, om te weten ‘hoe het heurt’ online. “We kunnen ons vaker de vraag stellen ‘Zou ik zelf zo behandeld willen worden zoals ik nu met een ander omga?’. En de vraag ‘Zou ik dit offline ook doen?’.” Een andere vraag die je kunt stellen luidt ‘kan dit ook zonder technologie?’. “Ik denk dat we nu heel vaak naar een technische oplossing grijpen terwijl we daar niet per se gelukkiger van worden. We nemen minder tijd voor de dingen die de moeite waard zijn, omdat we voor de weg van de minste weerstand kiezen.” Als voorbeeld noemt hij de flitsbezorgers en het online bestellen van een boek. “Het gevolg is dat steeds meer boekwinkels hun deuren hebben gesloten.” HET CREATIEVE PROCES Digitale etiquette houdt in dat je jezelf op een socialmediadieet zet, adviseert Mirck. “De filterbubbel zorgt ervoor dat je steeds meer berichten leest van mensen die dezelfde mening verkondigen en je online de waarheid uitzoekt die past bij je behoefte. De filosoof Cees Zweistra heeft dit thema mooi verwoord. Het gaat bij proteststemmen niet zozeer om idealen, zegt hij, maar meer om een manier om een behoefte te rechtvaardigen. Het is de omgekeerde weg. Heb je geen zin in een lockdown? Dan word je een wappie. Het is niet dat je ergens in gelooft en daarnaar handelt. Je hebt behoeftes en kiest daar ideeën en medestanders bij. Online zijn die makkelijk te vinden.” Het boek dat Mirck als vervolg op ‘Niet appen tijdens het eten’ schrijft, krijgt de titel ‘Aandacht is je superkracht’. Het is een pleidooi voor menselijke skills. ‘Elke trendwatcher heeft het over de digitale transformatie. Maar aandacht is de brandstof voor innovatie en creativiteit. Plato had z’n doorbraken niet terwijl hij naar een Facebook-timeline keek. Als kenniswerkers maken we het verschil door bij elkaar te komen en nieuwe ideeën te bedenken. Maar ook door even uit het werk te stappen en aandacht te hebben voor niks. De meeste liedjes en oplossingen worden verzonnen onder de douche of tijdens het wandelen. Dat zijn de momenten dat je even weg bent van het systeemplafond en je scherm.” Zijn pleidooi voor digitale etiquette is geen pleidooi tegen technologie. “Het is fijn dat we Zoom en Teams hebben en niet met de auto de file in hoeven. De vraag is alleen hoe je je online gedraagt. Je kunt niet eten, appen of je mail beantwoorden tijdens een online meeting. Dat is een teken van onfatsoen, een gebrek aan waardering voor de tijd van een ander.” NOAB.NL 17 TRENDS EN ONTWIKKELINGEN
18 Online Touch Home