Eén van de zaken die meteen opvalt, is dat banken vrijwel het monopolie hebben op het creëren van nieuw geld. Winstmaximalisatie van banken zorgt er vervolgens voor dat dit geld vanuit maatschappelijk oogpunt vaak suboptimale bestemmingen krijgt en niet in de productieve economie terechtkomt. METAFOOR Water en geld zijn in de taal met elkaar verbonden, stelt Kingma. “Water wordt vaak als metafoor voor geld gebruikt. We hebben het over geldstromen en in het Engels over cashflows en revenue streams, over liquiditeit, het bevriezen van tegoeden, het verdampen van fortuin of het zwemmen in het geld. Zelfs als je technischer gaat kijken, kom je termen tegen als ‘blue and red oceans’, ‘flooded markets’, ‘trickle down economics’, ‘credit can dry-up’. Je ziet de metafoor de hele tijd terugkomen en we gebruiken het in de animatie ook om het geldstelsel uit te leggen.” De makers hebben vier jaar aan het project gewerkt. “We hebben onze kennis samengevoegd en meer dan honderd mensen en organisaties geïnterviewd,” vertelt Kingma. Ingewijden binnen overheidsinstanties, toezichthouders, DNB en AFM, banken en private partijen en institutionele beleggers hebben zo geholpen met het maken van de kaart; een stroomdiagram hoe de geldmechanismen werken. “Het is een systeemanalyse. Met ons project proberen we een systeem te begrijpen, waardoor we welkom waren en deuren opengingen die normaalgesproken gesloten blijven.” Kingma: “Je komt het onderwerp overal tegen. Uiteindelijk praat je bij bijna alles onderaan de streep over geld. Het is maximaal verweven met de samenleving, Met de kaart hebben we een metaforische taal gecreëerd, waarin we het geldsysteem op andere manier bespreekbaar maken.” Gevraagd hoe ze bij het in kaart brengen van de geldstromen het overzicht wist te behouden, antwoordt ze: “Ik ben heel gestructureerd. Je bedenkt: nu ga ik de banken doen; nu de pensioenfondsen. En dan moet je elke keer heen en weer, want alle instituten zijn ook met elkaar verbonden. Je kunt ze niet los zien van elkaar.” 6 &GO magazine
7 Online Touch Home