‘In de GGZ, maar ook bij huisartsen, wordt veel gedacht in ziektes en weinig in preventie en normaliseren’ Systeem Mentaal welzijn hangt volgens Elseline ook samen met het systeem waarin iemand leeft. Als dat niet lekker draait, bijvoorbeeld door een scheiding of ziekte bij een ouder, dan wordt de kwetsbaarheid van jongeren hoger. “Dat zie ik overigens wel als preventietool, die we beter kunnen benutten. Als er scheidingen zijn, of het gaat om kinderen van ouders met een psychiatrische ziekte, dan weet je dat er een hogere mate van kwetsbaarheid is. Helaas zie ik op dit moment niet zo goed dat het gezin, als systeem, wordt meegenomen in de behandeling van de ouders. Als een ouder bijvoorbeeld wordt behandeld voor een psychiatrische ziekte, of beide ouders zitten in relatietherapie, dan wordt het kind vaak vergeten. Dat het niet of niet goed lukt om dat bij elkaar te brengen, dat frustreert mij enorm.” Zorg voorkomen Hierop aansluitend vertelt Elseline over een publicatie van het Trimbos-instituut in 2021, met daarin adviezen om bij te dragen aan het mentaal welbevinden van mensen. Die adviezen zijn: pak mentale problemen aan bij de bron, benut sleutelmomenten in de levensloop en zet in op een mentaal gezonde leefomgeving. Elseline licht toe: “Eigenlijk moet je voorkomen dat mensen met mentale problemen in de zorg belanden. Een kind met ADHD, bijvoorbeeld, dat is geen aandoening. Als je dat goed begeleidt en het hele gezin hierin meeneemt, dan kun je geweldig bijdragen. Je helpt zo’n kind de juiste keuzes te maken, sluit aan op behoeften en zorgt ervoor dat het wordt opgevoed op een manier die bij hem of haar past.” Sleutelmomenten Volgens Elseline zijn veel zaken te voorspellen. Ouderen gaan zorg nodig hebben, vrouwen komen in de overgang, kinderen gaan puberen. Hierin ziet ze de sleutelmomenten, waarover het Trimbos adviseert. “Een voorbeeld hiervan is de aanpak van de verloskundigenpraktijk bij ons in het pand. Zij zagen cliënten met twijfels rondlopen en zoeken in hoe ze met het aanstaande ouderschap moeten omgaan. Dat sleutelmoment is aangepakt door stellen, die in dezelfde periode van de zwangerschap zitten, aan elkaar te koppelen. Het begon met avonden georganiseerd vanuit de verloskundigenpraktijk, maar de groep bleef na de bevalling contact houden. Nu helpen ze elkaar tijdens slapeloze nachten, bespreken problemen met voeding en andere onzekerheden. Een zwangerschap is dus een heel mooi sleutelmoment, waarop je met preventie kan voorkomen dat iets op een later moment zorg wordt.” Kansen voor werkgevers Wanneer is de kans het grootst dat iemand aanhaakt op een specifiek aanbod? Met die centrale vraag houdt Elseline zich geregeld bezig. Door op de juiste manier en met het juiste aanbod in te spelen op die sleutelmomenten, kun je voorkomen dat een mentaal probleem zorg wordt. Zoals een ingewikkeld 21
22 Online Touch Home