‘Zo’n 70% van wat we leren, doen we informeel’ Actief stimuleren Als het proces van leren voor jongeren en volwassenen gelijk is, hoe komt het dan dat de weg naar een leven lang leren voor volwassenen soms ingewikkeld lijkt? “Dat heeft te maken met aannames en verwachtingen”, vertelt Desirée. “We gaan ervan uit dat alle volwassenen, juist vanwege hun levenservaring, beschikken over zelfregulatievaardigheden. Dat ze altijd in staat zijn de juiste keuzes te maken om zich te blijven ontwikkelen. Een deel van de volwassenen kan dat ook, maar een deel ook niet. Die groep is zich er niet van bewust dat actief bezig zijn met je eigen ontwikkeling bijdraagt aan je welzijn, aan het gevoel van ertoe doen. Dat actief bezig zijn met leren, je hersenen als het ware aan het werk zetten, kun je zelf stimuleren. Door jezelf bijvoorbeeld vragen te stellen, nadat je een interessant artikel hebt gelezen. Of door iets wat je hebt gehoord door te vertellen. Daarmee leg je bewust informatie vast in je geheugen, zodat je dat op een ander moment weer op kan halen en gebruiken.” Mentale rigiditeit Kenmerkend voor leren van volwassenen is volgens Desirée dat volwassenen bij het registreren van nieuwe informatie bijna altijd kijken of ze het kunnen toepassen of gebruiken. Bijvoorbeeld als volwassenen in een opleidingstraject zitten: “Nieuwe kennis zorgt ervoor dat iemand de eigen ervaringen op een andere manier gaat bekijken. Als de nieuwe kennis bijvoorbeeld past bij problemen die ze zijn tegengekomen, dan beklijft de kennis goed. Maar als dat niet zo is, of als het niet aansluit bij ervaringen uit de praktijk, dan kan nieuwe informatie gemakkelijk terzijde worden gelegd. Mentale rigiditeit noemen we dat. Denk aan de houding ‘ik doe het altijd zo’. Iets wat we vaker tegenkomen bij volwassenen dan bij jongeren. Voor opleiders geldt dat het goed is als ze zich hiervan bewust zijn. En er aandacht aan besteden, door het gesprek erover aan te gaan. Waarom is deze nieuwe informatie nu niet toepasbaar en wanneer dan wel? Op die manier maak je de verbinding tussen de nieuwe kennis en het eigen werk of eerdere ervaringen.” Leven lang leren is voor iedereen belangrijk Samenvattend kunnen we stellen dat volwassenen in principe op dezelfde manier leren als jongeren, maar dat het de omstandigheden zijn en de wijze waarop, die het anders maken. Ook staan volwassenen anders ‘in de wedstrijd’: ze laten de eigen ervaringen en theorieën niet zomaar los. Volgens Desirée is dat ook niet nodig, het is juist verrijkend als je alles wat je leert steeds opnieuw kunt bekijken en toetsen aan nieuwe inzichten. Daarin zit volgens haar ook de kracht van jezelf blijven ontwikkelen. “In mijn ogen is jezelf continu ontwikkelen belangrijk voor iedere professional om actief te functioneren in een veranderende maatschappij, gemotiveerd te blijven in je werk en veerkrachtig te zijn. Door jezelf
19 Online Touch Home