‘Een bijwerking treedt dus op tijdens professioneel uitgevoerde coaching en is niet een gevolg van een slechte of verkeerde toepassing van coaching’ Vergelijk het met een medicijn dat helpt tegen hooikoorts maar waarvan je tevens moe kan worden. Als je van tevoren weet dat je er moe van wordt kun je daar rekening mee houden. Ook in andere vakgebieden worden mogelijke bijwerkingen onderzocht, zoals in de psychotherapie. Hoewel het onderzoek naar mogelijke bijwerkingen in andere disciplines nog niet veelomvattend is, hebben onderzoekers daar vooruitgang geboekt. Zo zijn er op het gebied van de psychotherapie verschillende meetinstrumenten ontwikkeld om bijwerkingen in kaart te brengen. Uit onderzoek met die meetinstrumenten blijkt bijvoorbeeld dat cliënten zich tijdens de psychotherapie zorgen maken over de vergoeding van de therapie of meer conflicten ervaren in hun relatie. En uit een onderzoek in Duitsland bleek dat cliënten last hadden van vervelende herinneringen en meer stress ervaarden door de therapie. Ongewenste effecten van coaching Ook op het gebied van coaching zijn er inmiddels eerste stappen gezet om mogelijke bijwerkingen in kaart te brengen. Onderzoekers Carsten Schermuly en Carolin Grassman zetten een aantal jaar geleden in totaal negen studies op een rij waarin werd gekeken naar de bijwerkingen van coaching. De onderzoekers spreken van een bijwerking of negatief effect wanneer het effect ongevraagd is, schadelijk is en voortkomt uit de coaching zelf. Belangrijk om op te merken is dat bijwerkingen kunnen voorkomen naast de positieve effecten van coaching. Het gaat dus niet om het uitblijven van positieve effecten. Vergelijk het met het medicijn tegen hooikoorts. De allergische reactie verdwijnt, maar tegelijkertijd krijg je er iets vervelends bij. Uiteraard zou je ook kunnen beweren dat het uitblijven van positieve effecten onwenselijk is, omdat er altijd geld en tijd is geïnvesteerd in de coaching. Toch is dat niet wat we bedoelen met bijwerkingen. Als een medicijn niet het gewenste effect heeft, dan hebben we het immers ook niet over een bijwerking. Daarnaast is het belangrijk dat de bijwerking niet voortkomt uit wanpraktijken. Een bijwerking treedt dus op tijdens professioneel uitgevoerde coaching en is niet een gevolg van een slechte of verkeerde toepassing van coaching. Minder tevreden met het werk In één van de studies die Schermuly en Grassman bespreken in hun overzicht bleek maar liefst 70% van de coachees bijwerkingen te ervaren als gevolg van coaching. In totaal kregen 111 Duitse coachees een aantal mogelijke bijwerkingen van coaching voorgelegd, zoals “als gevolg van de coaching voel ik me minder competent in mijn werk”. Deelnemers konden aangeven in hoeverre zij het eens waren met dergelijke stellingen. Wanneer zij het helemaal niet eens waren met een stelling, dan was er geen sprake van de desbetreffende bijwerking. Waren zij het er enigszins mee eens, dan was er wel sprake van een bijwerking maar werd deze bestempeld als een bijwerking met een lage intensiteit. Als iemand aangaf het volledig eens te zijn met de stelling dan was er sprake van een bijwerking met een hoge intensiteit. De resultaten van het onderzoek, dat in 2016 werd uitgevoerd, laten zien dat de deelnemers weliswaar bijwerkingen hadden ervaren, maar dat deze een lage tot gemiddelde intensiteit hadden. De bijwerkingen die het meest werden herkend waren een verminderde werktevredenheid en het ervaren van het werk als minder zinvol. Van de coachees herkende 32% dat de tevredenheid met het werk was verminderd als gevolg van de coaching, 21
22 Online Touch Home