Is mindfulness een onderdeel van ACT? “Dat klopt, mindfulness is één van die vier vaardigheden die valt onder het Acceptance onderdeel van ACT. Met mindfulness maak je contact met jezelf door je af te vragen: wat speelt er eigenlijk in mij en om mij heen? We zien wel dat mindfulness alleen niet altijd genoeg is. Als het gaat om vervelende dingen die in jezelf spelen, heb je vaak extra tools nodig om daar contact mee te maken. Je wil je niet alleen bewust zijn van je sombere gevoelens, maar je wil ook leren hoe je bij dat gevoel kunt blijven, in plaats daarvan weg te gaan.” Hoe moeilijk is dat om bij je nare gevoel te blijven? Je hebt toch een reflex om daarvan weg te willen? “We hebben inderdaad een evolutionaire respons op gevaar: fight or flight. Ons systeem probeert ons te beschermen voor bedreigingen. En dat is ook handig, als het gaat om reële bedreigingen uit onze buitenwereld. Helaas worden negatieve emoties uit onze binnenwereld ook als bedreigingen gezien, die moeten worden vermeden. En dit laatste maakt dat wij vaak vastlopen in onze binnenwereld. Dit voorgeprogrammeerde systeem helpt ons dus wel met óverleven maar zit ons met léven soms in de weg.” Hoe kun je een coachvraag benaderen met ACT? “Wellicht kan ik dit het beste illustreren met een voorbeeld. Een coachee meldt zich aan met de vraag of ze wat tools zou kunnen krijgen om haar leven vorm te geven. Ze merkt dat ze al heel haar leven de neiging heeft zich te richten op de ander waardoor ze niet zo goed weet wat ze zelf wil. Vanuit Acceptance zou de coach daar op in kunnen zoomen: haar neiging om zich te richten op de ander zou een mogelijke coping zijn om een pijn – de overtuiging niet goed genoeg te zijn – te overcompenseren. Door de coachee handvatten te geven om op een andere manier met deze pijn om te gaan: in plaats van overcompenseren erkennen, en leren wat afstand te nemen van deze overtuigingen, ontstaat er ruimte om te handelen naar wat belangrijk voor haar is. De coachee heeft echter nog een beperkt ontwikkeld innerlijk kompas dus middels verschillende waardenoefeningen wordt de coachee geholpen om dit kompas te verhelderen – waarna ze stap voor stap wordt aangespoord om hier ook concreet naar te handelen.” Zijn er coachvragen speciaal geschikt om te benaderen met ACT? “Juist omdat ACT niet klachtspecifiek is, is het heel breed in te zetten. Je kunt ACT inzetten voor stemmings-, stress- en angstklachten, maar ook voor vraagstukken over loopbaan, levensfase of persoonlijke verdieping. Je hoeft niet ergens last van te hebben om te kunnen profiteren van ACT.” Over Tim Batink Dr. Tim Batink is GZ-psycholoog in opleiding tot Klinisch Psycholoog, Groepstherapeut NVGP, Senior-schematherapeut, Supervisor VGCt en ACT-supervisor werkzaam bij het MUMC, afdeling Psychiatrie & Psychologie. Tevens is hij Assistant Professor aan de Open Universiteit, vakgroep Levenslooppsychologie met als aandachtsgebied Acceptance and Commitment Therapy. Tim is oprichter en hoofdopleider van ACT in Actie – Cursus & Opleiding waar o.a. NOBCO geaccrediteerde Online ACTbasiscursussen worden verzorgd. Samen met Gijs Jansen schreef hij ‘Time to ACT: het basisboek voor professionals’.
11 Online Touch Home