Wat is geweldloos communiceren? “Eigenlijk wil ik het liever verbindende communicatie noemen, omdat dat iets zegt over wat we wél willen in plaats van wat we níet willen. Het woord geweldloos is voor sommige mensen lastig. Ze denken: ‘Ik ben niet gewelddadig, dit is niet voor mij’, en dat vind ik jammer.” ‘Je verandert je taalgebruik en manier van luisteren zodat het over mij gaat en niet over de ander’ “De grondlegger, psycholoog Marshall Rosenberg, merkte in zijn praktijk dat zijn cliënten vaak te maken hadden met een relationeel conflict. Hij ontdekte dat de oorsprong van die conflicten grotendeels ligt aan onze taal. We vingerwijzen vaak naar de ander: we oordelen, verwijten, vergelijken en eisen. ‘Door jou ben ik boos’, ‘Jij doet het minder goed dan zij’, ‘Je werkt niet hard genoeg.’ Dat creëert afstand, dat voel je meteen. Rosenberg maakte een model om te kunnen communiceren met zo min mogelijk afstand en ongelijkwaardigheid. Je verandert je taalgebruik en manier van luisteren zodat het over mij (of de spreker) gaat en niet over de ander.” Hoe ziet dat model eruit? “Het model bestaat uit vier delen: waarneming (of gedeelde realiteit), gevoel, behoefte en verzoek (aan mijzelf en/of de ander). Hiermee krijgt mijn coachee eigenaarschap over haar of zijn leven en daardoor ervaart de coachee meer empowerment, keuze en beweging.” Hoe gebruik jij het model, kun je voorbeelden geven? “In coronatijd had ik vaak de neiging om tegen mijn twee tieners te zeggen dat ze lui en egoïstisch zijn – de eerste gedachte die in mij opkwam. Dit is ons geleerde taalgebruik, het is namelijk minder kwetsbaar om het over de ander te hebben. Maar als ik dat naar ze uit, horen ze waarschijnlijk de onjuiste boodschap: ‘Jij bent niet goed genoeg,’ wat ik absoluut niet bedoel. Geweldloos communiceren helpt mij om veel helderder en verbindender te zijn in mijn communicatie. Wanneer ik nu connectie maak met mijzelf en me afvraag: wat doet die stapel afwas op het aanrecht met mij? Dan lukt het om mijn vraag anders te formuleren: ‘Wil je alsjeblieft telkens je gebruikte borden, glazen en bestek in de afwasmachine doen? Dan kan ik met veel meer plezier en rust ons diner voorbereiden.’ Het gaat erom dat je taal die afstand creëert, herkent (in mijn voorbeeld verweet ik mijn kinderen niet), en dat je het vooral over jezelf hebt en verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gevoelens en behoeftes. Als je in contact bent met je eigen behoeftes dan zie je al meer keuzemogelijkheden om er mee om te gaan. Stel dat mijn kinderen vergeten om aan mijn verzoek te voldoen. Dan kan ik compassie voor ze voelen en het zelf doen, de afwas opzij zetten of een herinneringsverzoek doen op het moment dat ik wil gaan koken. Ik kan er ook voor kiezen om af en toe eten te laten bezorgen of een schoonmaakdienst aan te nemen. Die keuzemogelijkheid helpt mij om niet eisend naar mijn kinderen over te komen, maar steeds creatief na te denken over hoe ik voor mijn behoeftes kan zorgen én in verbinding kan blijven met belangrijke mensen in mijn leven.” Heb je een voorbeeld uit jouw coachpraktijk? “Mijn klanten zoeken ondersteuning, vooral als er een conflict gaande is. Meestal zijn ze op zoek naar authenticiteit, gelijkwaardigheid én verbinding. Ik help hen met het vinden van innerlijke duidelijkheid – wat speelt er in hun hoofd en in hun hart? Wat willen hun emoties zeggen? Welke behoeftes willen vervuld worden en hoe uiten die zich? Hoe kun je luisteren op een manier die bijdraagt aan een oplossing van het conflict? Ik vind dat het Geweldloos communiceren-model mij uitstekend helpt om 5
6 Online Touch Home