4.2.5 Ecologie & biodiversiteit 4.2.5.1 Verkenning Opmerkelijk diverse biotiek In het noordelijke deel van het Masterplangebied bij Mook en Gennep is de steile stuwwalrand sinds mensenheugenis de begrenzing van de Maasvallei aan de oostzijde. Langs het Maasdal en het Niersdal werden waar de oeverwal te laag bleek en waar de rivierduinen ophielden, al vroeg kades aangelegd. De Maas is hier onderdeel van de ‘Bedijkte Maas’. Sinds de hoogwaters van eind vorige eeuw zijn in bijna het hele Masterplangebied nieuwe waterkeringen aangelegd. Op onderdelen en sluitstukken worden deze keringen zelfs nogmaals aangepast, verhoogd en geschikt gemaakt met het oog op de te verwachten hoogwaterafvoer in de toekomst. Het grootste deel van de Maas in het Masterplangebied maakt deel uit van de zogenaamde Zandmaas. De Zandmaas bestrijkt grofweg het traject van Roermond tot aan Gennep. Ze neemt een volstrekt eigen plek in tussen de Nederlandse riviertrajecten. De Zandmaas is namelijk onze enige Nederlandse terrassenrivier. Het fossiele landschap tot aan Middelaar vertelt haar verhaal. Een verhaal van tektonische bewegingen, opeenvolgende ijstijden met tussenliggende warme tijden, de insnijdende rivieren in gevecht met hydraulische weerstand en niet te vergeten de eeuwenlang verstuivende winden. In de geomorfologische verkenning (4.2.2.1) wordt dat verhaal meer uitgebreid verteld. Water dominante oerkracht Als we naar de gevolgen van al die op elkaar inwerkende oerkrachten kijken dan heeft met name het water hierbij een dominante rol gespeeld. De soms woeste rivier en haar voedende zijarmen hebben zich door de tijd terrasgewijs diep ingesleten. Het resultaat is het Maasterrassenlandschap met zijn markante terrasranden en dwars daarop de soms diep ingesleten dalen van beken en zijrivieren. In het overwegend zuidnoord georiënteerde, Noord-Limburgse Maasdal vormen deze oostwest georiënteerde dalen uitnodigende poorten in de terrassenwand. Door de geleidelijke overgang van laag naar hoog zijn ze elementair voor de ecologie; de dalen vormen zogenaamde ‘ecologische corridors’ van het Maasdal naar het achterliggende
53 Online Touch Home