92 MASTERPLAN MAASDAL NOORD-LIMBURG 5.7 WONEN Summum van exclusiviteit Wonen in het Maasdal is in feite een privilege. Het is een omgeving waarvan de gemiddelde toerist verzucht: ‘Hiér zou ik willen wonen!’ Wat het zo exclusief maakt? De landelijkheid, de rust, de prachtige natuur, de weidse vergezichten en natuurlijk de Maas die traag door zijn brede vallei naar zee stroomt. En het summum van exclusiviteit is natuurlijk wonen in een van die pittoreske historische rivierdorpen en buurtschappen; zoals Mook, Heukelom, oud Bergen, Aijen en Well. Met name die drie laatste hebben door hun geïsoleerde ligging in het stroomdal van de rivier hun authenticiteit grotendeels behouden. Er heeft – ook in de laatste vijftig jaar – nauwelijks nieuwbouw plaatsgevonden. Maar ook buiten deze dorpen zijn er bijzondere woonplekken. Neem de markante steilrand van het Late Dryas terras ten westen van de N271; daar te kunnen wonen met panoramisch uitzicht over het dal lijkt een exclusief voorrecht. Het ‘sublieme’ wonen De Regiovisie pleit voor investeren in exclusieve woonprogramma’s. Onbedoeld kleeft er iets elitairs aan het begrip exclusiviteit. ‘Exclusief’ heeft namelijk de connotatie van ‘uitsluitend voorbehouden aan een kleine elite’. Dat is nadrukkelijk niet de bedoeling, we willen namelijk dat zoveel mogelijk mensen kunnen genieten van landelijk wonen – al is het maar tijdelijk. Vandaar dat we, waar het gaat om nieuwe woonvormen liever spreken van ‘het sublieme wonen’. Nieuwe landelijke wooncomplexen die het predicaat ‘subliem’ verdienen, zijn eerst en vooral woonvormen die permanent en tijdelijk wonen op een creatieve wijze weten te combineren. Uitgangspunt is dat nieuwe ontwikkelingen primair bedoeld zijn voor publiek en collectief gebruik en dus minder voor elitair individueel gebruik. ‘Living on the edge’ Verspreid over het Maasdal vinden we met name op de landschappelijke randen van het Late Dryas terras grotere en kleinere zones die zich lenen voor vormen van subliem wonen. Hier, in het decor van een langzaam, natuurlijk en romantisch landschap liggen bijzondere wooncomplexen op grote kavels – met aan de lage kant een overweldigend panoramisch uitzicht op de uiterwaarden en het open water, en aan de hoge kant uitgestrekte bossen en rivierduinen. De condities zijn zodanig dat er enerzijds ruimte is voor het opwaarderen van de bestaande gebouwenclusters (van origine meest boerenerven), zowel esthetisch als functioneel. Anderzijds zijn er mogelijkheden om nieuwe clusters te realiseren, mits het open, intermitterende karakter met de fraaie doorzichten vanaf de N271 naar de Maas – letterlijk – ruim gerespecteerd wordt. Meebewegen met het water Een belangrijke voorwaarde voor bouwvolumes in het Maasdal is dat de Waterwonen, tekening W.P.P. Kol architect
93 Online Touch Home