250 Anouk kijkt angstvallig hoe Mette naar de juf loopt. De anderen gaan alvast beginnen met het spel. 1 Respect van anderen 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Basisbehoeften 12 13 14 In de verschillende niveaus van de piramide van Maslow zijn de basisbehoeften van Stevens herkenbaar. Autonomie is, naast competentie en relatie, een van de drie basisbehoeften. Als die behoeften worden vervuld, leidt dit tot persoonlijke groei en intrinsieke motivatie (Deci en Ryan 2002, 2008). Als de lagere behoefte eerst komt, zou je gemakkelijk kunnen denken dat de hogere behoefte een luxe is. En dat mensen die niet aan zelfrealisatie toekomen en zich daar ongelukkig onder voelen, een luxeprobleem hebben. Dat is niet zo. Het gevoel jezelf te verwerkelijken is een algemeen menselijke behoefte. En die uit zich op het ontwikkelingsniveau van de persoon in kwestie. Dus dit uit zich op een manier die bij de leeftijd past. Volgens Behoefte aan autonomie VOORBEELD 6.4 ZIE JE MIJ? • ‘Juf, ik gooide hem zo via de muur in de mand en toen stootte hij er weer uit, zo in mijn handen. Moet je zien, juf. Juf, kijk nou!’ • ‘Meester, kijk eens hoe hoog ik zit!’ • ‘Ik ben sterk he, juf?’ • ‘Zooo, zag je dat?’ Niveau 4 – Behoefte aan waardering Kleuters willen graag laten zien wat zij kunnen. Respect van anderen, erkenning voor kennis en kunde en weten dat je gezien wordt, is belangrijk voor ze. Je competent voelen en ervaren dat je gewaardeerd wordt. Een kleuter heeft al langere tijd een besef van ‘ik’ en dus van erkenning van dat ik. Hoe fijn is het als ook anderen zien en benoemen dat je iets al best goed kan? Niveau 5 – Zelfrealisatie De top van de piramide van Maslow wordt het niveau van zelfrealisatie genoemd. De behoefte aan het hoogst haalbare uit jezelf halen en je optimaal ontplooien. De behoefte aan autonomie. Wie ben ik? VOORBEELD 6.5 EIGEN KEUZE De meester legt uit: ‘Vandaag mogen jullie kiezen in dit vak. Ik heb een heleboel blokken neergelegd, hoepels en drie matjes. Jullie mogen zelf verzinnen wat je gaat doen. Je mag samen iets bedenken of lekker alleen spelen. Kijk maar.’ Na drie minuten gaat de meester naast Vincent op de bank zitten. ‘Wil je niet meedoen?’, vraagt de meester. ‘Nee, ik vind dit een stom spel dat zij spelen. Hier heb ik geen zin in’, antwoordt Vincent. ‘Oké, dat mag. We hebben nog vijf minuten voor we gaan wisselen. Je kunt blijven zitten of je kunt een eigen spel verzinnen. Jij mag kiezen’, en de juf loopt naar een ander vak.
73 Online Touch Home