speciale bijlage over Duitsland Speciale bijlage: Wandelen in Duitsland Deze bijlage is tot stand gekomen in samenwerking met de regio’s Saksen, Hessen, Grimmheimat, Kassel, Welterberegion Wartburg Hainich, Wanderbüro Saar-Hunsrück, Eifel Toursimus, Regionalagentur Westerwald Touristik-Service, Landratsamt Rastatt en Duitsland Toerisme. ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 1
Bijzondere en verrassende wandel gebieden in Duitsland In deze special over wandelen in Duitsland zijn gebieden uitgelicht met bijzondere en verrassende wandelmogelijkheden. Neem Natuurwandelpark delux in de Zuid-Eifel. De route rond de Stausee toont de geschiedenis van een heuvellandschap dat in miljoenen jaren heel langzaam en in de afgelopen tientallen zeer snel is veranderd. In het midden van Duitsland ligt Grimmheimat NoordHessen, het landschap dat beschreven wordt in de sprookjes van de gebroeders Grimm. Hier zijn de mooiste eendaagse wandel routes uitgekozen over de velden door het bos en langs de rivier. En in een van de meest bosrijke regio’s van Duitsland liggen meer dan honderd kilometer wandelpaden in het natuurpark Lanhn-Dill-Bergland. De tocht door het Nationaal Park Hunsrück-Hochwald zit vol contrasten: van onheilspellend ogende rotsformaties tot oneindig lijkende wouden met kabbelende beekjes. De nieuwe premiumweg door het Zwarte Woud, de Murgleiter leidt je langs het water van de Murg. In Saksen lopen diverse meerdaagse wandelroutes langs rivieren, zoals de Elbe, de Spree en de Mulde. Langs de oevers van de laatste rivier is een wandelroute uitgezet met een lengte van 91 kilometer. Het UNESCO-werelderfgoed Wartburg en het door UNESCO beschermde Werelderfgoed Hainich liggen op steenworp afstand van elkaar. Het pad van het ene naar het andere wereld erfgoed is betoverend en het passeren van de poorten naar Wartburg is als het openslaan van een groot geschiedenisboek. Tussen de Duitse steden Bonn, Siegen en Koblenz ligt het Westerwald, een laaggebergte met veel bossen en hoge weilanden. In het zuiden ligt het Brexbachtal waar de Brexbachschluchtweg begint. Veel plezier bij de ontdekking van de mooiste wandelgebieden in Duitsland. #Duitslandactief MET ZO’N 200.000 KILOMETER AAN WANDELROUTES IS DUITSLAND EEN PARADIJS VOOR WANDELAARS. GA EENS WANDELEN NET OVER DE GRENS DOOR DE ONGEREPTE EIFEL, DOOR HET WESERBERGLAND OF BEZOEK DE GROENE HEUVELS VAN THÜRINGEN EN LEER DUITSLAND OP EEN ACTIEVE MANIER KENNEN. In samenwerking met het Duits Verkeersbureau ging een aantal Nederlandse wandelambassadeurs op ontdekkingstocht door Duitsland. Bekijk hun avonturen en ga voor meer inspiratie naar germany.travel/actief. WANDELEN MET KEES IN DE ROTSACHTIGE EIFEL In het NaturWanderPark Delux zijn 23 rondwandelingen in de zuidelijke Eifel en Luxemburg uitgezet. Door weer en wind zijn bizarre vormen in het zandsteen geslepen. Op enkele plaatsen lopen de paden door 2 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland spectaculaire smalle rotsspleten, wat een bijzondere ervaring is. Volop wandelplezier dicht bij huis! OP PAD MET KIMBERLY IN NEDERSAKSEN De Nordpfade tussen Bremen en Hamburg zijn een waar paradijs voor wandelfans! Maak een keuze uit twintig prachtige rondwandelingen met een lengte variërend van 5 tot 32 kilometer. Typische Noord-Duitse boerendorpen en een weids landschap zijn ken merkend voor deze regio. Hier kunt u nog altijd genieten van een weldadige rust. TE VOET MET KARLIJN DOOR THÜRINGEN De Drachenschlucht (drakenkloof) in de buurt van Eisenach is een gouden tip voor wandelaars. In het nabijegelegen Thüringer Werratal wandelt u langs de lieflijke rivier met zijn steile oevers. De burchten en kapelletjes langs de route vertellen elk hun eigen verhaal. Onderweg is er gelegenheid om wat te drinken en te eten. Kijk voor meer inspiratie op germany.Travel/actief © SollingVoglerRegion © crossmediaredaktion / Thüringer Tourismus GmbH
Trotse nieuwe Premiumweg in het Zwarte Woud De Murgleiter MURG-LÉITER. JE MOET DE KLEMTOON WEL GOED LEGGEN BIJ DEZE MEERDAAGSE WANDEL ROUTE, WANT HET PAD ‘LEIDT’ JE LANGS HET WATER VAN DE MURG. DEZE DIEP LIGGENDE BEEK SLINGERT ZICH NOORDWAARTS DOOR HET HOOGSTE GEDEELTE VAN HET NOORDELIJKE ZWARTE WOUD. HET IS GEEN SCHATTIG BEEKJE, GETUIGE DE WOESTE BEEKBODEM VOL ENORME ROTSBLOKKEN. EEN WOESTE BERGBEEK ALS WANDELMAATJE De Murgleiter is een op en top natuurwandeling geworden waarbij de Murg je wandel compaan is. Je zult je verbazen over de ‘schade’ die de Murg door de eeuwen heeft aangericht wanneer ze van een liefelijk stroompje veranderde in een woeste bergbeek. Door het dal van de Murg loopt ook een spoorbaan. Zo kun je zelf je indeling van de etappes maken en via de kleine stations onderweg terugkomen bij je startpunt. DE MURGLEITER WANDELROUTE IS NU OOK ‘PREMIUM’ Gaggenau De 111 kilometer lange Murgleiter brengt je in 5 etappes door het mooiste deel van het noordelijke Zwarte Woud. De wandelroute is recent aangepakt en verbeterd. Dat heeft de Murgleiter de titel ‘Premiumweg’ opgeleverd. Een certifi cering aan de hand van 34 punten die je alleen krijgt als zaken als bewegwijzering, infrastructuur, informatie, gastvrijheid en culturele bezienswaardigheden in orde zijn. SMALLE PASSAGES EN BLOEIENDE VLAKTES Startplaats van de route is de kleine industriestad Gaggenau, vanwaar je bij de eerste etappe al meteen een klim maakt die eindigt bij een hoogtepunt: de ruïne Ebersteinburg waar je geweldig uitzicht hebt. Langs de Murg blijft het niet alleen maar bij smalle passages langs de rotsen. Op sommige plaatsen trekt het landschap open en is zichtbaar dat de Murg het land bij hoogwater overspoelt. Ze voedt het moerasachtige grasland met volop bloemenpracht in het voorjaar. CULTURELE EN ANDERE HOOGTEPUNTEN Je kunt geen Premiumweg zijn als je niet ook op cultureel gebied het een en ander te bieden hebt. Naast de Heuhüttentäler loop je door dorpjes waar je de typische vakwerk huizen tegenkomt. Het historische stadshart van Gernsbach verdient een extra rondje en iets verderop gaat het via de wijnhellingen naar Schloss Eberstein. Er is nog veel meer te benoemen waarbij het extra leuk is dat je veel dorpen ziet liggen vanaf de heuvels (vaak met uitkijkpunt) die je beklimt. Zo ook het fraai gelegen Baiersbronn vanwaar je in de laatste etappe de meer dan 1000 meter hoge Schliffkopf beklimt. Aan haar voeten ontspringt de bron van de Murg. Een waardig afscheid van de Murgleiter. Meer informatie vind je op: www.murgleiter.de ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 3 © Patrick von Schreib, Baiersbronn Touristik © Patrick von Schreib, Baiersbronn Touristik
Rivierwandelroute door het Muldedal in Saksen In de voetsporen van ridders, nonnen en ontsnappers IN SAKSEN LOPEN DIVERSE MEERDAAGSE WANDELROUTES LANGS RIVIEREN. ZOALS LANGS DE ELBE EN DE SPREE. EN OOK LANGS DE MULDE. HOEWEL DIE QUA NAAM MINDER BEKEND IS, IS HET EEN VAN DE GROTERE RIVIEREN VAN HET LAND. DE MULDE ONTSPRINGT IN HET ERZGEBIRGE BIJ ZWICKAU EN STROOMT NAAR HET NOORDEN DOOR DE REGIO LEIPZIG OM UIT TE MONDEN IN DE ELBE. LANGS DE OEVERS IS EEN WANDELROUTE UITGEZET MET EEN LENGTE VAN 91 KILOMETER. TROEFKAARTEN ZIJN HET NATUURSCHOON, IMPOSANTE KASTELEN EN MIDDELEEUWSE STADJES. Leipzig Naarmate de Mulde noordelijker komt, neemt het hoogteverval af. De rivier meandert door een landschappelijk fraaie omgeving met een beperkt hoogteverschil, waardoor de route niet al te zwaar is voor de wandelaar. Vooral bij Rochlitz en Colditz is de omgeving bebost. Het traject boven Grimma voert langs Würzen naar Bad Düben door een glooiend heidegebied. Op de natte bodem van de oevers en uitgestrekte uiterwaarden voelen vochtminnende planten zich thuis. Voor liefhebbers van fl ora en fauna een extra interessant deel. MIDDELEEUWS GRIMMA De grootste plaats onderweg is het middeleeuwse stadje Grimma. Hier werd in 1550 door keurvorst Moritz van Saksen (de vader van Anna van Saksen) de landsschool Grimma opgericht. Nog altijd heeft het Gymnasium Sint Augustin een gedegen onderwijsreputatie. In het stadsdeel Nimbschen staat de ruïne van het nonnenklooster Marienthron. Een van de bekendste nonnen was Katharina van Bora, de latere vrouw van Maarten Luther. Het oude raadhuis in het monumentale centrum wordt gerekend tot de mooiste gebouwen in Renaissancestijl. De langste hangbrug van Saksen overspant de Mulde bij de ‘Gattersburg’. Aan de oever ligt een bijzonderheid: een molen op een schip. ONTSNAPPINGSKASTEEL Het spannendste slot langs de Mulde is Colditz. In Duitsland werden tijdens de Tweede Wereld oorlog geallieerde militairen gevangen gehouden. Offi cieren die ontsnapten en weer gepakt werden, kregen de status: ‘zeer vluchtgevaarlijk’. Slot Colditz was in WOII een krijgsgevangenkamp. Veel offi cieren deden ontsnappingspogingen en in het slot is hierover een museum te vinden. 4 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland
Het middeleeuwse Slot Rochlitz. Deze mannen werden overgeplaatst naar het extra beveiligde ‘OFLAG IV C’ (Offi cierslager) in Colditz. Ondanks de zware beveiliging deden 155 mannen een nieuwe ontsnappingspoging. Verhoudingsgewijs waren de Nederlanders hierin zeer succes vol: van hen ontsnapten er zeventien. Het kat-en-muis-spel duurde totdat in april 1945 het Amerikaanse leger de gevangenen bevrijdde. De BBC maakte er een TV-serie over en ook Hollywood koos Colditz als fi lmonderwerp. Het slot is open voor bezoek en heeft een ontsnappingsmuseum. Tijdens een rondleiding krijgt de bezoeker alles te horen over de vele uitbraakpogingen. Overnachten kan in het slot. Voor de gasten gaan de HET OUDE RAADHUIS IN HET MONUMENTALE CENTRUM WORDT GEREKEND TOT DE MOOISTE GEBOUWEN IN RENAISSANCESTIJL deuren in dit ‘vluchtkasteel’ nu niet meer op slot. De Muldedal-route ligt on ge veer 500 kilometer van de Nederlandse grens. Wie per trein reist, kiest voor Leipzig, van waaruit diverse regionale treinen rijden naar stations langs de Mulde. Wandelinformatie: www.saksen.info De voetgangersbrug bij het stadje Grimma. Voordelige kastelenpas Burchten, kastelen en paleizen bezoeken kan in Saksen voordelig met de ‘Schlosserlandkaart’. Deze geeft 10 dagen onbeperkt entree tot bijna 50 toplocaties. Bijvoorbeeld Paleis Pillnitz Dresden, Vesting Königstein, Albrechtsburcht in Meissen en het genoemde Klooster Nimbschen, Slot Rochlitz en Slot Colditz. Voor twee volwassenen met kinderen tot 15 jaar kost een Schlosserlandkaart in totaal maar 35 euro. Voor één volwassene 20 euro. Stap in de wereld van ridders en paleislakeien. Info: www.schloesserland-sachsen.de tot 15 jaar Uitzicht op de omgeving van Leisnig. ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 5
Welterbe-regio Wartburg Hainich Wereldnatuurerfgoed ontmoet WANNEER BEZOEKERS IN HAINICH HUN OGEN SLUITEN ONDER DE REUSACHTIGE BEUKEN, HOREN ZE TUSSEN HET RUISEN VAN DE BLADEREN DOOR DE VERHALEN FLUISTEREN VAN DAPPERE RIDDERS, NOBELE DAMES EN GEWAAGDE ZANGERS. VERHALEN DIE UIT WARTBURG OVERWAAIEN. Weberstedt Het UNESCO-werelderfgoed Wartburg en het door UNESCO beschermde Werelderfgoed Hainich liggen op steenworp afstand van elkaar. Het pad van het ene naar het andere wereld erfgoed is nergens zo betoverend als hier. Het passeren van de poorten naar de Wartburg is als het openslaan van een groot geschiedenisboek. De ‘meest Duitse’ van alle kastelen zijn een bezoek waard. Niet alleen hun kamers en collecties, maar ook hun tentoonstellingen en concerten trekken jaarlijks vele culturele toeristen uit de hele wereld. Zo’n 900 jaar 6 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland geschiedenis komt hier tot leven. Met legenden over de Zangersoorlog en de rozen van de heilige Elisabeth, de getuigenissen van bijbelvertalingen en broederschappen en niet in de laatste plaats het unieke uitzicht over het land, is Wartburg het perfecte startpunt voor een reis door de werelderfgoedregio. JUNGLE VAN MIDDENDUITSLAND Niet alleen het goedbeschermde Hainich Nationaal Park is een paradijs voor wandelaars en natuurliefhebbers, ook het omliggende natuurpark Eichsfeld-Hainich-Werratal aan de westelijke kant van het Thüringer Bekken. Samengesteld uit drie totaal verschillende gebieden met een totale oppervlakte van 870 vierkante kilometer, vinden outdoorliefhebbers alles wat hun hart begeert - en in elk seizoen. Het Hainich Nationaal Park is de ‘jungle van Midden-Duitsland’ en heeft een indrukwekkende biodiversiteit. De wilde kat en andere zeldzame dieren en planten vinden hier hun ideale leefgebied. Meer dan twintig themapaden en natuurpaden lopen door het Hainich Nationaal Park en zijn nauw verbonden met de goed bewegwijzerde wandelpaden in natuurpark Eichsfeld-HainichWerratal. De Hünenteichweg in het Hainich Nationaal Park © Tino Sieland
wereldcultuurerfgoed is bekroond met het keurmerk ‘kwaliteitswandelpad’. Een van de mooiste lange afstandsfi etsroutes in Duitsland, het Werratal-fi etspad, loopt van de Werra-bron naar de Weserstein in Hann en Münden en verbindt onder andere Eisenach, Creuzburg, Mihla en Treffurt. Lichte klimmetjes worden afgewisseld met vlakke paden langs de rivier. Het Unstrut- en Unstrut- Werrafi etspad biedt de mogelijkheid om over meer dan 40 kilometer de diversiteit in het Hainich Nationaal Park te beleven. Een tip van de kenners onder watersporters is een kanotocht op de Werra. Vanuit het midden van de rivier heeft u een onvergetelijk uitzicht. PUUR CULTUUR Middelhoge bergketens en de cultuurhistorische steden Mühlhausen, Bad Langensalza en Eisenach, evenals talrijke legendarische kastelen en paleizen of historische kloosters nodigen uit om kennis te maken. Internationale handelsroutes l iepen ooit door Mühlhausen. Ook vandaag nog getuigen statige herenhuizen, elf gotische kerken en de massieve stadsmuren van het economische belang van de vrije keizerlijke stad. De enorme Mariakerk met de 86 meter hoge toren, die ver boven het stads centrum uittorent, is het op een na grootste heilige gebouw en heeft de hoogste kerktoren van Thüringen. Niet ver van de stad Mühlhausen, op weg naar Eisenach, direct aan het Germaanse museum Opfermoor bij Niederdorla, bestaat de mogelijkheid voor een tussenstop in het geografi sche centrum van Duitsland. Een paar jaar geleden was het kasteel nog een bouwval, nu prijkt het op de Eisenacher Markt. Johann Sebastian Bach werd gedoopt in de Georgenkerk. Het werk van Bach en Luther, die de school in Eisenach bezochten, en de dialectdichter Fritz Reuter, documenteerden gerenommeerde musea met verschillende permanente tentoonstellingen. De geschiedenis van de autotechniek wordt uitgelegd op het terrein van de voormalige autofabriek. Tien parken en thematuinen maken het kuuroord en de rozen stad Bad Langensalza tot een groene oase aan de rand van Hainich. Maar ook lief hebbers van de middeleeuwen kunnen hun hart ophalen aan het jaarlijkse middeleeuwse festival. TOERISTISCHE HOOGTEPUNTEN Ten westen van Bad Langensalza slingert het meer dan 500 meter lange Boomkroonpad boven de boomtoppen en biedt vanaf de 44 meter hoge uitkijktoren unieke vergezichten over dit gebied, een van de meest soortenrijke ter wereld. De avonturenwerelden in het Nationaal Park centrum nemen jonge en oudere ontdekkingsreizigers mee naar de geheimen van de Hainich en naar de onder wereld van de wortelgrot. In het meest zuidelijke deel van het Nationaal Park in het wildekattendorp Hütscheroda is een tentoonstelling over de wilde katten. Het wildekattenpad leidt naar het observatieplatform ‘Hainichblick’, met uitzicht op het Wartburg-kasteel. VERSCHEIDENHEID VOOR HET HELE GEZIN Ook aan de jongste gasten is gedacht. Speelplaatsen, zoals het wildekattenkinderbos zijn op verschillende locaties in de Welterbe-regio te vinden, evenals vele andere attracties voor de kinderen. Zelfs wandelen is hier voor kinderen een leuke belevenis: op de routes in het Nationaal Park Hainich liggen bosgeesten en elfen op de loer, klinkt het kloppen van de specht en zijn kleurrijke vlinders te zien. En als het een keer regent, is dat geen reden voor een slecht humeur, want in de overdekte speeltuin “Rumpelburg” in Bad Langensalza kunnen kinderen ook terecht. De centrale ligging van de Welterbe-regio Wartburg Hainich in het midden van Duitsland maakt een comfortabele reis met alle vormen van vervoer vanuit elke richting mogelijk. Welterberegion Wartburg Hainich e.V. Am Schloß 2, 9947 Weberstedt T: 0049 (0) 3 60 22 - 98 08 36 info@welterbe-wartburg-hainich.de www.welterbe-wartburg-hainich.de/nl ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 7 © Tino Sieland © AnnaLena Thamm © Tino Sieland © Tino Sieland © KTL Bad Langensalza
Wandelen in een verborgen Duits dal Langs spoorbruggen, een ruïne en veel keramiek TUSSEN DE DUITSE STEDEN BONN, SIEGEN EN KOBLENZ LIGT HET WESTERWALD, EEN LAAGGEBERGTE MET VEEL BOSSEN EN HOGE WEILANDEN. IN HET ZUIDEN VAN DEZE HEUVELS LIGT HET DAL BREXBACHTAL MET HET PITTORESKE DORP GRENZAU, HET STARTPUNT VAN DE WANDELING BREXBACH SCHLUCHTWEG. DIE BREX DRIEHOEKIGE RUÏNETOREN Grenzau ■ FEMKE KAZEMIER-RONGEN De dorpskern van Grenzau heeft een aantal indrukwekkende vakwerkhuizen, een oud molenhuis en de kapel St. Peter en Paul. Bovenop een heuvel torent de imposante kasteelruïne Burg Grenzau uit de dertiende eeuw. Een steile weg loopt naar de ruïne met een unieke driehoekige toren. Achter de ruïne loopt de wandelroute verder door het bos, over een hoog pad met rechts een rotswand en links een steile afgrond. Vanaf het dal klinkt het stromende beekje Brexbach. Een goed begin van deze 16 kilometer lange tocht. 8 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland Het bospad brengt je naar een avontuurlijk uitkijkpunt op een rots. Aan de stenen wand vlak bij de rand is een minibankje bevestigd, vanwaar je weids uitzicht hebt op het dal. Een steile afdaling met haarspeldbochten volgt. En dan zie je links boven een spoorbrug van de Brexbachtalbahn, een ruim 130 jaar oude spoorlijn tussen de plaatsen Engers en Siershahn. Deze spoorbaan, van ruim 21 kilometer en met maar liefst 36 bruggen en viaducten, is sinds 1989 offi cieel niet meer in gebruik. Wel heeft de oude trein ‘Die Brex’ een aantal keren voor toeristen op dit traject gereden. Een lokale vereniging die de rails onderhoudt, hoopt op vervolg en een nieuw leven als museumlijn. Met een houten bruggetje kruist het wandelpad het beekje Brexbach. Vervolgens lopen ze een poosje parallel, de kreek en het bospad. Terwijl het water krachtig door de beek stroomt, glinstert de zon op het wateroppervlak. Ook het spoor volgt het riviertje. Je wandelt onder een andere spoorbrug door en vervolgt de route over een zacht pad met dennennaalden. Een steil stukje naar beneden over boomstronken, een paar houten bruggetjes en via een trappetje weer omhoog. Daar steekt de route de treinrails over en gaat vervolgens via een karrenspoor de heuvel op. DUIVELSBERG Op het informatiebord in het bos prijken tientallen bos bewoners, zoals de wasbeer, das en boommarter. En er wonen ook veel zangvogels, zoals de putter, buidel mees en waterspreeuw. De meeste vogels zijn al druk in de weer voor het broed seizoen. Beneden loopt de route weer onder een spoorbrug door en daarna dwars door het dal. Meerdere spoorbruggen volgen. Totdat je langs het spoor gaat lopen, met aan je linkerhand de rivier. In de verte doemt een tunnel op. Al is de snelste route door de donkere spoortunnel, het pad gaat buiten om. De Duivelsberg moet beklommen worden. Na een fl inke pittige © Dominik Ketz © Femke KazemierRongen
klim bereik je een bankje en kun je genieten van een bosrijk panorama. POTTENBAKKERSLAND Overal waar je kijkt, zit de bodem vol met rijke klei. Niet vreemd dat juist hier handgemaakte keramiek een lange traditie kent. Men denkt dat de eerste potten hier al in de veertiende eeuw gebakken werden. De Westerwald-kruiken, karakteristiek grijs met blauw, worden heet gestookt en bewerkt met zoutglazuur. Nog altijd zijn er in deze streek, ook wel het Pottenbakkersland genoemd, veel pottenbakkerijen. In Grenzau en Höhr-Grenzhausen tref je op pleinen, langs straten en bij huizen veel potten, kruiken en beelden. Klassieke en moderne keramiek, gewoon op straat. STATIONSHUIS Aan de andere kant van de Duivelsberg vind je geen dal, maar hoge akkers en weilanden met paarden en koeien. De route loopt langs twee dorpen, Nauort en Alsbach, en dwars door weilanden en langs bosranden. Daarna duikt de weg weer het dal in. Een smal pad loopt naar beneden door een beukenbos. En daar zie je de beek Brexbach weer en even later ook de spoorlijn. Je steekt de rails over en vervolgt de route boven langs het spoor over een hoger bospad. Kort daarna steil naar beneden naar het oude stationshuis Grenzau, TERWIJL HET WATER KRACHTIG DOOR DE BEEK STROOMT, GLINSTERT DE ZON OP HET WATEROPPERVLAK dat momenteel gerenoveerd wordt. Hoe idyllisch moet het zijn als hier weer een oude trein rijdt. De laatste etappe, een klein stukje door het dal, ligt voor je. Maar in gedachten ben je wellicht nog bij het oude stationshuis. Hoor, daar klinkt het fl uitje van de conducteur. ‘Einsteigen.’ En daar vertrekt hij, Die Brex over het wonderbaarlijke Brexbachtalbahn. Geschiedenis van keramiek Praktische informatie Het Keramiek Museum Westerwald in Höhr-Grenzhausen toont de historische ontwikkeling van keramiek door de eeuwen heen. Van zoutgeglazuurd steengoed uit de 16e eeuw in Westerwald tot hedendaagse kunst uit Japan. Ook leer je over keramische toepassingen in fabrieksproducten en nieuwe materialen en technieken. Keramiek is ambacht, traditie, kunst en innovatie. Entree: volwassenen € 7,-. Rondleiding: 30 euro. www.keramikmuseum.de Het Westerwald kent meerdere gemarkeerde wandelroutes, zoals de verschillende Wäller Tours. In deze regio loopt ook de Westerwaldsteig, een wandeling van 235 kilometer in 16 etappes. www.westerwald.info www.kannenbaeckerland.de www.westerwaldsteig.de HOE ER TE KOMEN Vanuit Utrecht is het drie uur en een kwartier rijden naar het dorp Grenzau en de stad Höhr-Grenzhausen, zo’n 310 kilometer. OVERNACHTEN In Grenzau en Höhr-Grenzhausen zijn enkele hotels en vakantiewoningen. Op westerwald.info vind je een overzicht van alle overnachtingsmogelijkheden. Wij verblijven in het gastvrije Hotel Zugbrücke in Grenzau, met een ruim aanbod van wellness en sportmogelijkheden. www.westerwald.info www.zugbruecke.de HORECA In Grenzau en Höhr-Grenzhausen en omgeving zijn tientallen cafés en restaurants. Op westerwald.info vind je een overzicht van alle restaurants. Heb je direct na de wandeling trek, dan kun je in Grenzau terecht bij Hotel Zugbrücke en de bijhorende restaurants. www.westerwald.info www.zugbruecke.de ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN • Kasteelruïne Burg Grenzau, Grenzau, www.grenzau.com • Mittelrhein Museum Koblenz, Koblenz, www.mittelrhein-museum.de • Landesmuseum Koblenz, Koblenz, www.landesmuseum-koblenz.de • Burcht Elzt, Wierschem, www.burg-eltz.de/de/ • Sterrenwacht Sessenbach, Sessenbach, www.sternwarte-sessenbach.de WANDELKAARTEN Bij het VVV-kantoor Westerwald Touristik-Service in Montabaur kun je de volgende wandelbrochure verkrijgen: Wandern im Westerwald, Auf den Wäller Touren, Westerwald Touristik-Service, W & A Marketing & Verlag GmbH. Ook kun je de wandeling online vinden op www.westerwald.info en via de Rheinland-Pfalz-app. ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 9 © Femke KazemierRongen © Dominik Ketz © Dominik Ketz
Op verkenning in Natuurwandelpark delux in de Zuid-Eifel Steigen en dalen rond de Stausee WATERSPORTEN IN EEN STUWMEER EN WANDELEN IN DE HEUVELS EROMHEEN. HET KAN IN BIERSDORF AM SEE. DE AVONTUURLIJKE ROUTE IN NATUURWANDELPARK DELUX IN DE ZUID-EIFEL TOONT DE GESCHIEDENIS VAN EEN HEUVELLANDSCHAP DAT IN MILJOENEN JAREN HEEL LANGZAAM EN IN DE AFGELOPEN TIENTALLEN JAREN ZEER SNEL IS VERANDERD. ■ FRANK HAMDORFF Biersdorf am See De rondwandeling begint in het plaatsje Biersdorf am See. Dit stuwmeer trekt in de zomermaanden zeer veel vakantiegangers en watersporters die er roeien, vissen, kanoën en waterfi etsen, maar zwemmen is verboden. In de seizoenen daaromheen heerst de rust. Het kunstmatige meer tussen de bergen was vroeger gewoon een weidedal van de rivier de Prüm, maar werd in 1970 uitgegraven als stuwmeer ter bescherming tegen hoogwater en voor de winning van elektriciteit. 500 m 450 m 400 m 350 m 300 m 250 m 3 km 6 km 9 km OVER DEZE WANDELING Naam: Stausee-Prümtalroute Karakter: Rondwandeling rond het stuwmeer, over heuvelpaadjes en bergweiden Lengte: 15 kilometer Duur: 4 uur Moeilijkheidsgraad: middel Hoogste punt: 441 meter Startpunt: Biersdorf am See 15 km Een kort en vlak rondje rond dit meer is 4 kilometer. Maar met gids Andreas Kube die dit gebied en de verhalen erover goed kent, kiezen we een grotere ronde en verkennen we het laaggebergte rondom het meer. STENEN HAKKEN Het heeft miljoenen jaren geduurd voordat het rivierdal van de Prüm er uitziet zoals vandaag. De rivier heeft talloze kloven, doorbraken, dalverbredingen en terrassen in het landschap gegraven. Gids Andreas houdt stil bij de rode rotsformaties en wijst naar een opvallend ronde vorm. ´Hier hakten arbeiders honderd jaar geleden enorme slijpstenen met een pikhouweel uit de rotsen´. De halfronde littekens in de rots zijn nog steeds goed te zien. Andreas tovert een tablet uit zijn rugzak en laat zwartwit-beelden zien hoe kromgebogen arbeiders slag voor slag in de rotsen hakten. Dagen, weken, soms maanden stonden ze hier slijpstenen te hakken. Op de beelden is te zien hoe talloze arbeiders met veel moeite de uitgehakte ronde steen op een houten kar weten te krijgen, die met paarden ervoor vertrekt naar de stad. Met die bewegende beelden lukt het nog beter om een voorstelling te maken hoe ontzettend zwaar het leven hier destijds geweest moest zijn. De kou die in je botten trok, de zoektocht naar eten en de talloze baantjes die je moest hebben om te kunnen overleven: zomers op de velden en de akkers ploeteren en buiten het landbouwseizoen hout sprokkelen, boombasten verwerken om leer te looien of weken achter elkaar stenen uit de rotsen hakken. GECERTIFICEERDE WANDELROUTES Grensoverschrijdend wandelen tussen Duitsland en Luxemburg. In Natuurwandelpark delux kun je 23 rondwandelingen maken op een traject van 400 kilometer. Natuurwandelpark delux in de Zuid-Eifel, de Luxemburgse Ardennen en de Regio Müllerthal is het eerste grensoverschrijdende park van Europa. In dit Duits-Luxemburgse natuurpark dat vijftig jaar geleden werd opgericht, is het letterlijk en fi guurlijk wandelen op hoog niveau. De paden in deze soms steile heuvels zijn als 10 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland
‘Premiumwege’ gecertifi ceerd, het keurmerk waar de beroemde wandel routes in Duitsland bekend om staan: de markering wordt gecontroleerd, logo’s staan op bomen aangegeven, omgevallen bomen worden snel weggehaald en de route is grotendeels onverhard en afwisselend. GOLVEN IN DE BERGEN De Stausee-route gaat al snel even pittig omhoog door het dichte dennenbos, weer omlaag en dan weer omhoog, dit keer nog iets hoger. En juist die golfbewegingen in dit laaggebergte maken het pittig. Andreas trekt er vaker met wandelaars opuit en de buitenlandse wandelaars die hogere bergen gewend zijn, worden onderweg toch steeds stiller. De heuvels hier zijn weliswaar veel en veel lager, maar ze zijn in staat je beenspieren uit te putten. Het kan zijn dat hier een kobaltblauw-oranje schoonheid in de lucht voorbij schiet. Want de ijsvogel bouwt zijn nest graag aan de steile rivieroevers. Op een takje loert de visser naar het water, schiet dan als een pijl door het wateroppervlak om er vliegensvlug met z’n aas vandoor te gaan. SCHLOSS HAMM Halverwege de route doemt een prachtig laatmiddeleeuws kasteel op uit de groene zee aan bomen en bladeren. Schloss Hamm is het grootste nog bewoonde slot in de Zuid-Eifel en heeft alle veldslagen en branden vanaf de 14de eeuw overleefd. De laatste dateert uit de Tweede Wereldoorlog toen SS-soldaten het kasteel in brand staken, twee dagen voordat de Amerikanen kwamen. Het slot wordt nog steeds bewoond door een graaf en een deel van het slot stelt hij af en toe open voor tentoonstellingen en concerten. Wie wil, kan trouwen in de kapel, eten en dansen in de ridderzaal en overnachten in de twee vakantie woningen in het kasteel. NATUURWANDELPARK DELUX IS HET EERSTE GRENSOVERSCHRIJDENDE PARK VAN EUROPA OLIEBOL MET KRUIDENLIKEUR Aan het einde van de klim gaat het onverharde pad over de weiden met klaprozen, korenbloemen en veel fruitbomen. Op 441 meter hoogte is dit de perfecte plek voor de lunchpauze vanwaar je ver uitkijkt over de heuvels. Luxemburg is vlakbij, niet voor niets werken veel mensen in deze omgeving graag over de grens waar de salarissen fors hoger liggen. Op de picknickbank komen de thee, zoete oliebollen die vaak gebakken worden in deze streek en na afl oop twee slokken kruidenlikeur tevoorschijn. Voor ons in de verte de eindbestemming Stausee en als je bovenop de berg staat is het goede nieuws dat die route weer geleidelijk naar beneden gaat. Praktische informatie Afstand Utrecht – Biersdorf: 320 kilometer Met het openbaar vervoer ben je zo’n 6 uur onderweg vanaf Utrecht. OVERNACHTEN EN ETEN Hotel TheisMühle Mühlenstrasse 4, 54636 Biersdorf am See www.theismuehle.de T : +49-(0)6569-96770 Dorint Seehotel & Resort Bitburg Seeuferstrasse 1, 54636 Biersdorf am See T: +49-(0)6569-990 www.dorint.com/bitburg Gasthaus Kranz Hauptstrasse 4 D-54636 Echtershausen T: +49-(0)6569-228 WANDELROUTES Deze rondwandeling maakt deel uit van 23 wandelingen in Natuurpark delux. www.naturwanderpark.eu/nl BEZIENSWAARDIGHEDEN IN DE OMGEVING Bitburg Bitte ein Bit. Het is een van de beroemdste reclameslogans ter wereld. De stad is beroemd om zijn bier. Er worden excursies gegeven door de binnenstad en naar de brouwerij met bierproeverijen. Kasteel Rittersdorf Volledig gerestaureerd waterkasteel met slotpoort, klein museum en restaurant Newel/Butzweiler Omdat in deze streek veel ijzer is gedolven is een bezoek aan een Romeinse kopermijn intressant. Deze stokoude ontginningsplaats is op afspraak te bezoeken. Villa Otrang In Fliessem staat de Romeine villa Otrang. Deze Romeinse nederzetting heeft nog vele intacte mozaïken. TOERISMEBUREAU Bitburger Land T - 49-(0)6561-94340 www.eifel-direkt.de ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 11 © Pierre Haas © Pierre Haas © Pierre Haas © Pierre Haas
Een wandeltocht van contrasten door Nationaal Park Hunsrück-Hochwald Langs ruige rotsformaties, betoverende beukenbossen en liefl ijke weiden VAN ONHEILSPELLEND OGENDE ROTSFORMATIES TOT ONEINDIG LIJKENDE WOUDEN MET VRIENDELIJK KABBELENDE BEEKJES: DE TOCHT DOOR HET NATIONAAL PARK HUNSRÜCK-HOCHWALD ZIT VOL CONTRASTEN. Langweiler Op de donkere humuslaag glinsteren de laatste sneeuwresten en de ijspegels aan de rotsen druppelen langzaam naar hun einde. De lente is pas nieuw en moet zich nog laten gelden. Schoorvoetend dienen de eerste tekenen zich aan: een frisgroene graspol hier, piepkleine knoppen daar. ■ OSCARINE VONK Met als startpunt Langweiler, een slaperig dorpje met een enkel vakwerkhuisje en een goudkleurig haantje op de toren, is het eerste stuk in neerwaartse richting. Op een handvol slaperige koeien na zijn de weiden op de brede, glooiende bergruggen leeg. Een onzichtbaar pad voert over wintermoe gras. Voor wolverlei, waar dit gebied bekend om staat, is het nog te vroeg maar in de zomer kleurt deze plant de vlakten geel. NATUURLIJK BLIJVENDE NATUUR Achter een strook opeengepakte hazelaars strekt een omgeploegd veld zich uit. Met de roofvogelpalen eromheen houdt deze boer de muizen van zijn gewassen weg. Verderop een hoge bosrand die het Nationaal Park HunsrückHochwald aankondigt. Geopend in 2015 is dit het jongste nationale park in Duitsland en met het motto ‘Laat de natuur natuurlijk blijven’ ook het meest ambitieuze. Eeuwenlang heeft de mens de natuur in dit gebied naar zijn hand gezet, maar nu is het tij aan het keren. Weg van de houtkap, terug naar het oerbos. De snelgroeiende, maar uitheemse den – lieveling van de houtkapindustrie – moet plaats maken voor de beuk die oorspronkelijk de bergfl anken bewortelde. Ook de drooggelegde hoogvenen – dennen houden niet van natte voeten – krijgen weer nieuw leven ingeblazen. Terug naar de route die langs een kleine grot in een loofbos voert. Volgens het bord huist achter het ijzeren hekwerk een veelsoortige vleermuizenkolonie. Ons getuur in de donkere, vochtige schacht levert niks op. We doorkruizen een liefl ijk beemd, omringd door bomen en heuvel toppen. Het pad voert langs een forellenmeertje met een geruisloze brigade sportvissers. Daarna volgt een fl ink stuk naaldbos: kaarsrechte, dicht op elkaar staande dennen die hun kronen hoog de hemel insteken. KWARTSIETBLOKKEN DOOR DE ZWAARTEKRACHT RICHTING HET DAL GEROLD 12 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland © KlausPeter Kappest
Wilde katten De Europese wilde kat oftewel de Felis silvestris silvestris is nauw verwant met de huiskat, maar onderscheidt zich door zijn forsere bouw, dikkere staart en ontembare karakter. Dat het Nationaal Park Hunsrück-Hochwald het dier in zijn logo voert is geen toeval: dit park herbergt de grootste populatie wilde katten in Europa. Toch zullen wandelaars niet snel oog in oog komen te staan met een exemplaar: de dieren zijn uitermate schuw en vooral actief in het donker. Wie dit soort katten tóch wil zien kan terecht in het Kempfeldse Wildenburg, een klein dierenpark aan het eind van de wandelroute. ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 13 © KlausPeter Kappest © KlausPeter Kappest © Klaus Görg
STENEN BRUGGETJE Overal klinkt het rustgevende gekabbel van piepkleine beekjes en stroompjes aangesterkt door smeltwater. Bij een ondiepe, met keien bezaaide kreek buigt de route af. Een stenen bruggetje dat zó uit een middeleeuws decor lijkt geplukt, maakt de oversteek mogelijk. De hoogtegrafiek in de routebeschrijving waarschuwt er al voor: nu gaat het pad duchtig omhoog. We zetten een tandje bij. Naald maakt plaats voor loof. Dit stuk geeft een idee van wat de Duitse bosbeheerder voor ogen heeft. Bovenin klinkt het voorjaarsconcert van een paar mezen. Eerst het tweetonig deuntje van de koolmees, gevolgd door de rollende roep van de kuifmees. Verderop hamert een zwarte specht: te ver weg om de mezen vrees aan te jagen. Hoger en hoger loopt de weg. Links, rechts en steeds dichter op elkaar verschijnen met korstmossen bedekte rotsblokken. Tientallen klimmeters verder en we staan op de Kirschweiler Festung: een indrukwekkende rotsformatie die boven de omliggende bergpunten uitsteekt. Deze steenhopen, ogen schijnlijk terloops in het landschap gekwakt, zijn kenmerkend voor de Hunsrück. Ze zijn het resultaat van een dooi- en bevriezingsproces dat zich miljoenen jaren geleden heeft afgespeeld. Aan de hedendaagse wandelaar bieden ze een uitdagende klimpartij en – eenmaal boven – adembenemend uitzichten zoals hier op het stuwmeer Steinbachtalsperre. DARTELENDE CITROENVLINDERS Tussen rotswanden en grillige eikentoppen baant het pad zich een weg naar beneden. Eenmaal in het dal wacht de grootste uitdaging: de Rosselhalde. Deze rotsformatie is minder grillig dan zijn voorganger, maar des te steiler. De van de hoofdrots afgespleten kwartsietblokken zijn door de zwaartekracht steeds verder richting het dal gerold en vormen nu een even imposante als onheilspellend ogende rotswand. Haarspeldbocht na haarspeldbocht kruipt het pad omhoog. Het dal raakt steeds verder weg. Wie hoogtevrees heeft moet niet naar beneden kijken, want de wanden van opeengestapelde rotsblokken bieden geen houvast. Alleen aan de randen staan een handjevol berkenbomen, vaak met naar voren gebogen stammen alsof de wind ze in de rug heeft geblazen. Een dennenbos volgt. Tussen de hoge toppen reiken zonnestralen als engelenvingers naar de grond. Plots verschijnen twee dartelende citroenvlinders. Een zacht briesje wiegt de takken. De lente is wakker geschud. EEN LIEFLIJK BEEMD, OMRINGD DOOR BOMEN EN HEUVELTOPPEN Praktische informatie HOE KOM JE ER Vanaf Utrecht is het 400 kilometer naar het beginpunt van deze etappe. Het gemakkelijkst kom je er met de auto. Onderweg kun je een tussenstop maken in Keulen of Trier bezoeken. OVERNACHTEN Klosterhotel Marienhöh (www.klosterhotel-marienhoeh.de) in Langweiler heeft zijn vier sterren mede te danken aan het voortreffelijke eten en spa met binnenzwembad. Met een testcentrum voor wandelschoenen, lunchpakketten en beschikbare wandelkaarten is dit hotel een geliefde plek voor wandelaars. Het driesterrenhotel Steuer in Allenbach (www. hotel-steuer.de) staat ook bekend als wandelvriendelijk. Beide hotels beschikken over een shuttleservice van en naar de verschillende wandelroutes. HORECA Deze route kent onderweg geen horecagelegenheden. Zorg dus voor voldoende water en proviand voor onderweg. ROUTE De wandeling van Langweiler naar Kempfeld is het tweede deel van de elfde etappe van de Saar-Hunsrück-Steig, een 410 kilometer lange route die vanaf het Saarland over het middelgebergte van de Hunsrück loopt. Met 70 procent onverharde paden en 65 belevenispunten heeft deze langeafstandswandeling het predicaat ‘Premiumweg’ van het Duitse Wandelinstituut gekregen. MARKERING De route is voorzien van groen-blauwe bordjes. Daarnaast zie je regelmatig ook paarse bordjes met het logo van de Saar-Hunsrück Steig: deze markeren is de zogenaamde Traumschleifen, ‘schitterende’ rondwandelingen zoals het Zwischen den Wäldern (10,6 kilometer) of het Mittelalterpfad (8,6 kilometer). 14 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland © Oscarine Vonk © Oscarine Vonk
De Grimmheimat in Noord-Hessen De mooiste eendaagse wandelroutes IN HET MIDDEN VAN DUITSLAND LIGT DE GRIMMHEIMAT NOORD-HESSEN. IN DIT LANDSCHAP DAT BESCHREVEN WORDT IN DE SPROOKJES VAN DE GEBROEDERS GRIMM, ZIJN DE MOOISTE EENDAAGSE WANDELROUTES UITGEKOZEN OVER DE VELDEN, DOOR HET BOS EN LANGS DE RIVIER. Knüllwald-Rengshausen OVER DE VELDEN De premiumwandelroute Hutewaldweg bij KnüllwaldRengshausen heeft een lengte van 11,4 kilometer. Op onverharde paden leidt de route naar het Hutewald dat tot 1950 als bosweide gebruikt werd. Met zijn eigen fl ora en fauna is het Hutewald al jarenlang een beschermd natuurgebied. Waar ooit arme bosboeren hun vee hoedden, staan nu reuzenbomen met buigende boomkruinen op verre afstand van elkaar, die kinderen uitnodigen tot klimmen en verstoppetje spelen. Op de route staat een fraai uitzicht te wachten op de Alheimer (549 meter), de grote Inselberg in Thüringen (916 meter), het Knüllköpfchen (634 meter) en de Hohen Meißner (754 meter). Meer informatie: www.nordhessen.de/nl/premiumwandelroute-hutewaldweg DOOR HET BOS In het midden van het natuurpark Reinhardswald, op het puntje van Noord-Hessen, ligt het oerbos van Sababurg. Door de natuurlijke verscheidenheid is dit een klein wandel- en natuurparadijs. Op drie bewegwijzerde routes wandel je door het oudste natuurreservaat van Hessen en zie je de sprookjesachtige jungle met eeuwenoude eiken. Het Hutewald, een bos dat ooit door mensen is aangeplant, is voor meer dan 100 jaar overgelaten aan de natuur. Hierdoor heeft het bos een heus oerwoudkarakter. Meer dan 500 jaar oude reusachtige bomen en opmerkelijke formaties van dood hout zijn hier te bewonderen. Ook interessant is om na de wandeling de aangrenzende dierentuin Sababurg te bezoeken. De dierentuin werd in 1571 aan de voet van het jachtslot Sababurg op gericht en biedt plaats aan 130 diersoorten op 130 hectare. Vanaf deze zomer is ook het natuur parkcentrum bij de ingang van de dierentuin geopend, dat informatie biedt over activiteiten in het natuurpark Reinhardswald. Meer informatie: www.reinhardswald.de LANGS DE RIVIER In het sprookjesland van Vrouw Holle volgt premiumwandelroute P6 Heldrastein de historische grens tussen tussen Oost en West. Het uitzicht vanaf de Toren van de Eenheid op de 504 meter hoge Heldrastein is de beloning na een steile klim. Deze berg was 40 jaar lang verboden gebied en werd gebruikt voor afl uisterdoeleinden. Tijdens de afdaling leiden trappen door het bos naar de rust plaats bij het huis van de boswachter. Je komt aan in Großburschla (in Thüringen), steekt de rivier de Werra over en komt vervolgens weer uit bij het startpunt. Wie een omweg maakt langs de Dreiherrenstein krijgt er ook een fraai uitzicht bij. Hier staat ook een bijzonder kunstwerk van de Ars Natura Open Air Gallery: een openlucht bibliotheek. Je kunt door de boeken bladeren of er één ruilen. Meer informatie: www.naturparkfrauholle.land/ wandern/premiumwege/detail/ premiumweg-p6-heldrastein/ Meer informatie over de Grimmheimat: www.grimmheimat.de ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland 15 © GrimmHeimat NordHessen © GrimmHeimat NordHessen
Wandelarrangement in Bad Endbach IN EEN VAN DE MEEST BOSRIJKE REGIO’S VAN DUITSLAND LOOP JE DOOR HET FRAAIE NATUURPARK LAHN-DILL-BERGLAND MET MEER DAN HONDERD KILOMETER AAN GEMARKEERDE WANDELPADEN. BEGIN HIER AAN BEKROONDE DAGWANDELINGEN EN KIES UIT 19 BESTEMMINGSROUTES TUSSEN DE 6 EN 42 KILOMETER IN EEN PRACHTIG LANDSCHAP. EN ALLEMAAL IN EN ROND BAD ENDBACH. Bad Endbach Het Kneipp-spa Bad Endbach ligt in het midden van het natuurpark Lahn-Dill-Bergland en staat bekend als een wandelparadijs. De Kneipp-faciliteiten, zoals een wellnesspark met kruidentuin en een blotevoetenpad nodigen uit om te ontspannen en uit te proberen. Door vele jaren ervaring met de Kneippmethode kunnen aandoeningen aan de wervelkolom, gewrichten en reumatische klachten behandeld worden. De LahnDill-Bergland-Therme biedt de perfecte gelegenheid om te ontspannen. SPECIAAL ‘TE VOET’WANDEL ARRANGEMENT: • 2 overnachtingen met ontbijt • 2 lunchpakketten • entreekaart gedurende 4 uur voor het thermale bad en de sauna in de Lahn-Dill- Bergland-Therme • 1 wandelkaart Lahn-Dill- Bergland • Kuurkaart Vanaf € 99 per persoon (eenpersoonskamer en extra nachten op aanvraag) Dit arrangement geldt het gehele jaar via: VVV Bad Endbach Am oefening zwembad 2, 35080 Bad Endbach. Tel: 02776 / 801-870, Fax: 02776 / 801-864 Email: info@bad-endbach.de / www.bad-endbach.de GELUK OM TE WANDELEN Wandelen in de Hessische Spessart Bad Orb WEIDSE VERGEZICHTEN, SPANNENDE ONTDEKKINGEN, MYSTIEKE MOMENTEN EN ONTELBARE WANDELPADEN MAKEN HET MOGELIJK OM HET SPROOKJESACHTIGE LAND VAN DE GEBROEDERS GRIMM IN HET BOS ACTIEF TE BELEVEN. MET SPRANKELENDE BEKEN, GLOOIENDE HEUVELS EN DOOR HET GEBLADERTE VAN KNOESTIGE REUZENEIKEN ONDER EEN STRAALBLAUWE HEMEL. 16 ‘te voet’ speciale bijlage over Duitsland De Spessartboog voldoet aan alle eisen voor zorgeloos wandelen en leidt over goed gemarkeerde paden in de natuur. De gecertifi - ceerde Premiumweg loopt door het unieke bosrijke landschap van de Hessische Spessart over een lengte van een 90 kilometer lange boog langs het Kinzigtal, via Langenselbold naar Schlüchtern. De route kan in vier richtingen worden bewandeld in vier daagse tochten. Op onge veer de helft van de route ligt het kuuroord Bad Orb. Hier kunnen vermoeide wandelaars in de Toskana Therme worden verwend en weer nieuwe energie opdoen voor de laatste twee etappes. De Spessartboog biedt zes extra tochten: de Spessartroutes. Dit zijn rondwandelingen met een lengte van 10 tot 16 kilometer en laten de verscheidenheid van de Spessart zien. Deze kunnen gestart worden vanaf verschillende parkeerplaatsen in het natuurpark Hessischer Spessart. Populair is de Spessart route met de Jossgrund-wandeling met start en fi nish in het Burgwiesenpark in Burgjoß. Het park, met hydrotherapiefaciliteiten, een speeltuin, een kleine kruidentuin en een midgetgolfbaan, nodigt uit om op zonnige dagen te ontspannen. In het naast gelegen gerestaureerde Schafhof-gebouw vindt u informatie over het laaggebergte. Er zijn regionale producten verkrijgbaar en parkgidsen kunnen een rondleiding geven. Op de interactieve tentoon stelling “Spessart - een bijzonder landschap” kunnen bezoekers alles ontdekken over de streek en in het Schafhof-café napraten met zelfgebakken taart. Wandelen op de Spessartboog en de Spessart-routes is voor echte genieters. www.hessen-toerisme.nl Informatie over de premium wandelpaden en andere wandel aanbiedingen: www.spessarttourismus.de/ wandern en www.spessartbogen.de. Foto: Spessart Tourismus und Marketing GmbH / Claus Tews
1 Online Touch