SAMENVATTING In december 2019 bereikten de eerste berichten Europa over een nieuw coronavirus dat inwoners van de Chinese stad Wuhan had getroffen: Covid 19. In Nederland werd op 27 februari 2020 de eerste coronapatiënt in Nederland gemeld. Vanaf toen nam het aantal besmettingen snel toe. Op 12 maart 2020 kondigde premier Rutte de eerste vergaande maatregelen af om verspreiding van het virus te voorkomen. Nederland ging over tot een ‘intelligente lockdown’: Nederlanders kregen een bepaalde mate van eigen verantwoordelijkheid bij het naleven van de vergaande en ongekende vrijheidsbeperkende maatregelen. Sinds de eerste maatregelen en lockdown was er sprake van een periode vóór en ná Corona. In de antropologie wordt zo’n tussentijd een liminale fase genoemd. Mensen zijn betekenisgevende wezens. Waar we chaos ervaren, zoals tijdens zo’n liminale fase, ontwikkelen we als vanzelf verhalen die betekenis, nieuwe structuur en nieuw perspectief geven. Verhalen waarmee we de chaos te lijf kunnen gaan. Het ontwikkelen en vertellen draagt bij aan de psychologische wendbaarheid die we nodig hebben om zo’n liminale tijd succesvol te doorkruisen. Narratief onderzoek en onderzoeksvragen Dat gegeven was voor ons aanleiding om in het voorjaar van 2020 narratief onderzoek uit te voeren. Daarmee wilden we inzicht krijgen in de vragen: • of/hoe een willekeurige groep Nederlanders betekenis geeft aan de eerste lockdown; • of/hoe de verzamelde verhalen (microstories) te typeren zijn; • of/hoe de verhalen getuigen van een handelingsperspectief dat mensen voor zichzelf ontwikkelen; • of de verhalen getuigen van een dominant (gedeeld) narratief. Daarnaast wilden we verkennen: • of/hoe de storytellingmethode die wij voor dit onderzoek hanteren en dat wij al geruime tijd in de context van organisaties hanteren, ook bruikbaar is voor onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken. Narratieve data Data die we voor ons onderzoek verzamelden en gebruikten, zijn microstories van 51 respondenten én de duiding (betekenisconstructie) ervan door de vertellers zelf, aangevuld met betekenissen die ontstaan in interactie met de onderzoeker. De 51 vertellers meldden zichzelf bij ons aan op basis van een oproep via Facebook, LinkedIn en onze eigen nieuwsbrieven. 3
4 Online Touch Home