CLUSTER 4: IK IN RELATIE TOT DE SAMENLEVING - de verhalen binnen dit cluster vertellen hoe de lockdown structuren blootlegt in de samenleving; ze getuigen van verbijstering over wat er vooral binnen instellingen gebeurt. Ook in de antwoorden op de vraag Wat wil je NIET meenemen uit deze tijd? zijn patronen te zien. Het meest genoemd werden: • angst en zorg om elkaar, de ziekte, een eigen bedrijf, dierbaren; • de noodzakelijke fysieke afstand. Patronen in antwoorden op de vraag Wat wil je WEL meenemen uit deze tijd, zijn: • de impact van de reflectie op ‘self’ en de wereld, de systemen; • rust; • de nieuwe relatie met ‘de ander’: het bewust zijn elkaar nodig te hebben en er voor de ander te willen zijn. Drie patronen in antwoorden op de vraag Hoe kijk je van hieruit naar de toekomst zijn: • beter persoonlijk contact, meer gemeenschapszin; • optimisme en positiviteit ten aanzien van de eigen ontwikkeling; • hoop op of verwachting voor een betere wereld. Verschillen tussen leeftijdsgroepen Opvallend was dat verschillende leeftijdsgroepen deze liminale periode verschillend ervaarden. In de media was er uitvoerig aandacht voor de kwetsbaarheid van ouderen (55+) en de impact van de pandemie op jongeren (tot ongeveer 30 jaar). Over de groep daartussen lazen we vooral dat zij worstelden met de gevolgen van scholen die dicht waren. In de verhalen zagen wij dit beeld: • Voor jonge mensen was de eerste lockdown vooral een periode waarom zij met (vaak grote) teleurstellingen moesten leren omgaan. • De groep vertellers tussen de 30 en ongeveer 45 stelde zichzelf existentiële vragen: Is dit het leven dat ik wil leiden? • De groep vertellers van ongeveer 45 en ouder stelden zichzelf vragen als: hoe lang wil ik nog werken, zal ik toch van baan veranderen, wat wil ik betekenen voor anderen? De existentiële vragen die de middengroep zich stelde, konden tot een heftige persoonlijke crisis of tot ingrijpende beslissingen leiden. Deze impact van de pandemie en lockdown op deze leeftijdsgroep zagen we nergens anders terug. 5
6 Online Touch Home