zagen het ook rond de verhouding tot ‘de ander’, die opeens een gevaar was voor de eigen gezondheid van de verteller, terwijl ook het besef er was dat de verteller zelf opeens een gevaar was voor de gezondheid van een ander. En rond thema’s als werk en omgaan met oudere ouders. Thuiswerken kon tegelijkertijd als rustgevend én als gemis worden ervaren. Dat ouders in verpleeghuizen niet meer konden worden bezocht, werd tegelijkertijd als een verdriet én als een gevoel van veiligheid worden ervaren. Gezamenlijkheid en sociale gelijkheid Veel verhalen getuigen ook van (tijdelijke) gezamenlijkheid tijdens deze eerste lockdown. Mensen dachten na over wat zij voor anderen – onder andere mensen in de zorg – konden betekenen. We zagen zorg voor buren en voor ouders. We zagen hoe veel vertellers getuigden van een vernieuwde belangstelling en genieten van de natuur, van een streeploze (geen vliegtuigen) lucht, etc. Samen betraden we ook een nieuwe online wereld. Vertellers waren gedwongen letterlijk afstand van elkaar te houden, maar voelden aan de andere kant grote betrokkenheid bij elkaar en vaak bij onbekende anderen. Het gevoel van ‘we zitten samen in dezelfde boot’ zagen we bij veel vertellers terug. Zeker in de eerste lockdown leek er ook sprake te zijn van vergrote sociale gelijkheid: vanuit de overtuiging dat het virus iedereen kon treffen, zonder aanziens des persoons. Met het vorderen van de tijd en nieuwe inzichten in de mate van besmettelijkheid voor verschillende groepen, ontstond er juist meer (gevoel van) ongelijkheid en nog later van verongelijktheid. Groepen kwamen meer tegenover elkaar te staan: jong/oud; kwetsbaar/niet kwetsbaar, gevaccineerd/niet-gevaccineerd. Maar in de eerste periode getuigen de verhalen daar niet van. Niet zelden hoorden we juist dat verschillende leeftijdsgroepen zich zorgen maakten om andere leeftijdsgroepen: jongeren over ouderen, ouderen over jongeren, etc. Narratieve ontwrichting en handelingsperspectief Hoe zijn de verzamelde verhalen te typeren? Getuigen de microstories van de onderzochte groep Nederlanders bijvoorbeeld ook van een persoonlijk handelingsperspectief dat hen helpt om een entree kunnen maken in een wellicht nieuwe tijd (Mead, Van Gennep)? 67
68 Online Touch Home