» Locomotief 1010 is 70 jaar! Het gaat misschien te ver om te zeggen dat het de machine niet aan te zien is, maar de 1010 is dit jaar 70 geworden. De locomotief behoorde tot een serie van tien. ‘Onze’ 1010 werd op 17 mei 1949 in dienst gesteld en ingezet in de zomerdienstregeling van dat jaar, de eerste waarin alle 1000-en waren ingedeeld. Met gebruikmaking van het boek ‘Elektrische locomotieven serie 1000 van Henk Bouman (uitgave Stichting Railpublicaties in 1992) hieronder een korte schets van de inzet van deze markante locomotieven. Hoewel de 1000-en zeer actief waren met het pakket sneltreinen naar Limburg en Arnhem waren er ook in de eerste maanden van de nieuwe dienstregeling opvallend veel meldingen van vaste remmen. Dat euvel had de 1010 ook al op 23 mei. Het bleek dat dat het afstellen van de rem niet gelijkmatig was gebeurd en na een kleine constructiewijziging aan de remblokhouders kwamen vaste remmen bijna niet meer voor. De 1010 legde sinds de indienststelling tot 1 februari 1951 267.000 km af. Het maandelijkse gemiddelde van alle 1000-en in die beginperiode kwam uit op ruim 11.500 km. Al in de zomerdienst van 1952, waarin zeven 1000-en waren gepland, bleek dat ze geleidelijk werden verdrongen door de nieuwe locomotieven van de series 1100 en 1200. Ingaande de winterdienst van 1952 werden de 1000-en gedegradeerd tot goederentreinlocomotieven met slechts een incidentele reizigerstrein. Hoewel in augustus 1969 in een intern NS-rapport nog werd gepleit voor het weer meer toelaten van de 1000 in de reizigersdienst bleef het bij aanbevelingen. Het was de planning dat de 1000-en in 1978/1979 zouden worden afgevoerd. Op 14 augustus 1974 werd de 1002 al ‘opgeofferd’ om onder - delen te leveren voor de rijdende collega’s. Wat betreft het werkpakket van de 1000-en moeten de forfaitaire treinen nog worden genoemd: in de winterdienst 1978/ 79 werd bijvoorbeeld de Bergland - expres door een 1000 getrokken. In de zomer dienst van 31 mei 1981 waren nog zes locomotieven ingedeeld. Ook de nieuwe 1600-en waren toen in dienst: een bedreiging voor de 1000en. In de daarop volgende winterdienst waren er nog maar vier ‘oudjes’ en vanaf september dat jaar begon de aftakeling serieus. Dat het echt was afgelopen met de eerste serie elektrische locomotieven was voor de NVBS aanleiding op een besneeuwde 12 december 1981 een afscheidsrit te organiseren: de 1001 reed toen met vijf steenkoude rijtuigen van Utrecht via Amersfoort, Barneveld en Hilversum terug naar Utrecht. Op 19 april 1982 werden de overgebleven 1000-en buiten dienst gesteld. De locomotieven werden gesloopt op de 1010 na, die was gered door de in 1979 opgerichte Stibans. Op het prikbord op de achterpagina aandacht voor de 70-jarige 1010. De 1001 in Den Haag HS op 23 naart 1969 (foto H.P. van Keulen) De 1004 met een excursietrein in Amsterdam op 9 oktober 1976 (foto H.P. van keulen) De 1004 passert met een goederentrein Borne op 1 september 1970 (foto T.Hobma) De 1010 bij NS 150 in juni 1989 (foto G.Kuschy) Alle foto’s komen uit archief NVBS Railverzamelingen VRIENDENDIENST - NOVEMBER 2019 N° 24 11 »
12 Online Touch Home