0

17 LUXE JACHTEN 2 TOT 9 PERSONEN ENTDECKEN SIE FRIESLAND! BOOTVERHUUR VANUIT GROU Ga met één van de 17 jachten van HW Yachtcharter op ontdekking door het prachtige natuurgebied de Alde Feanen en ontdek tevens wat Friesland nog meer te bieden heeft! Het uitgestrekte vaargebied van Friesland, Groningen en Overijssel is het paradijs voor watersport en pleziervaart. Hier in het noorden van Nederland vindt u het het grootste aaneengesloten merengebied van Europa. Afwisseling van landelijke riviertjes, door de mens gegraven kanalen en ruime meren met rust en ruimte zorgen voor een ontspannen vakantie. BOOTSVERLEIH AB GROUW Erlebe Friesland und seine grenzenlose Schönheit der Landschaft! In mehr als 4 lehrreichen Nationalparks, großflächigen Heidebeständen, unberührten Wäldern können Sie erholsame und erbauliche Spaziergänge machen. Besuche die alten Stadtkerne und genießen Sie all das, was Friesland zu bieten hat. Über das größte zusammen hängende Seengebiet Europas ist es einfach zu erklären warum man in Friesland sagt: “Magst du Wasser, dann komm nach Friesland”. HW YACHTCHARTER - JISTER 13 - 9001 XX - GROU INFO@HWYACHTCHARTER.NL - HWYACHTCHARTER.NL +31 (0)566 624062

450+ whisky's 400+ wijnen Bezorgdienst Webshop Lokale producten Friese bieren www.silersshop.nl 0566-842181 Hoofdstraat 86 www.notarismirjam.nl Stationsweg 1, Grou CHINEES - INDISCH RESTAURANT Kota Radja Al meer dan 30 jaar een begrip in Grou... Openingstijden Dinsdag t/m vrijdag 15.30 - 20.30 zater-, zon- en feestdagen 11.30 - 21.00 Maandag gesloten m.u.v. feestdagen www.kotaradja-grou.com

Inhoudsopgave Welkom Welkom Grou heeft het! 5 9 ontdek grou InformatiePunt Grou Grouster Erfgoed Winkelen in Grou Horeca Grou 35 35 36 36 Grou-TV 37 Wilhelminapark Grou 37 voor de kinderen De Speeltuinen van Grou 65 Play Skate Court & Iepenloft fitness 65 Jeugdkaatsen en Kabouterkaatsen 66 Jeugdzeilen bij KWV Frisia GWS jeugdzeilen Platbodem Jeugdzeilen Simmer Spulwiken Grou Skipkesilen Krite Jeugd Doe tip! Zoek en vind Fietsen en Wandelen Pontjesroute De 8 van Grou Pontinformatie en vaartijden Wandelen in Grou Ons dorp Business Club Grou Doarpskoöperaasje Grou Grou Aktief Grou 2030 Pleatslik Belang Grou 11 11 13 13 15 UVV 15 Stichting HVS Cultuur / Historie Grou van Oudsher Het Dorpsarchief Museum Hert fan Fryslân De Sint Piterkerk De Bunker Mineralogisch museum De Schuilkerk van Grou watersport Haveninformatie Winterhaven Grou Vaarroutes Grou 17 Watersport voor iedereen Varen doe je samen Verkeersborden en brugseinen 19 23 25 De historie van Het Sint Piterfeest 26 Krite Grou 29 30 32 32 33 De Waterkaarten App KWV Frisia Alles is Mooglik MS Markol De Emanuel Het Grouster Skûtsje GWS — Grouster WaterSport KZV Oostergoo 39 45 46 48 50 51 53 55 56 57 57 58 61 GRSV — RoeiSloepen Vereniging 60 Stichting Valkenkring Grou Grou en Meer Brandweer Grou De Visuele verhalen verteller De Duofiets Sport in Grou 59 Werelds sportdorp De Grou Mobyl 63 Handwerkcafé Grou e.o. Elts mei graach ris fiskje 85 86 87 87 88 90 90 91 Dorpswandeling met gids Wandelen met de hond Body & Mind Outdoor 67 67 68 68 69 69 70 73 75 78 80 81 83 83

De omgeving van Grou Visit Leeuwarden It Fryske Gea SUPclean-up Recreatieschap Marrekrite Visit Noardwest Fryslân Wetterskip Fryslân 93 Nationaal Park De Alde Feanen 94 IVN Natuureducatie 95 97 99 100 101 103 verenigingen Athleta Grou BC Raak’m Biljartclub De Bierhalle Bridgeclub Grou Bridgeclub BZRT Dartclub de Boogschutter FFF Grou Fûgelwacht Grou 109 109 109 109 110 110 110 110 Grouster RoeiSloepen vereniging 111 Grouster WaterSport vereniging 111 Gymnastiekvereniging SSS Grou 111 HSF de Pikmarruters It Gild Kaatsvereniging it Wetterlân Korfbal vereniging Mid-Fryslân Krite Grou KWV Frisia MuZiek in Grou Apollo Grou Damesakkoord De Band VOLK De Pikbroeken Just for Fun popkoor Koor Ratjetoe Mingd Koar Grou Orkest foar Elkenien Koor Sjongnocht Vocal Group Sjonge Jonge Waterfront STG De Pinguins 105 105 105 105 106 106 106 106 107 107 107 Tennisvereniging Grou Unie van Vrijwilligers Grou Voetbalvereniging GAVC Vereniging IJsZeilenGrou Volleybalvereniging Grouw ’64 Volkstuinvereniging Grouw activiteiten / festiviteiten Het Sint Piterfeest Sint Piterfroulju Het Sint Pitermearke Merenloop Grou Vrolijke Vrijmarkt Grou Dodenherdenking Grou Grouster RoeiSloepen Race Opening Watersport seizoen Wandel 4-daagse Splashtival Skûtsjewike 111 112 112 112 112 113 113 Stichting Inline Skate Hockey Grou 113 Stifting Grou 113 114 114 114 114 115 115 SKS Skûtsjesilen 2025 Foodfestival PrikMar FFF Grou Halloween Grou Kerst Sing In 117 118 118 119 119 120 120 121 123 123 124 130 131 131 133 133 Praktische informatie AED’s Grou Nuttige Adressen Openbaar vervoer Watersportvoorzieningen Zeillessen Zeilmakerijen Watersportservice Overnachten Eten & drinken Winkels Plattegrond Grou 135 135 137 137 Bootverhuur 137 Rondvaarten met schipper 138 138 138 139 140 140 140 142

• Welkom • Grou heeft het! Welkom

Welkom in Grou De Burgemeester heet u welkom Mijn jaarlijkse bijdrage aan dit magazine schrijf ik met plezier. Het voelt voor mij als de aankondiging van het voorjaar en voor het dorp Grou van een nieuw vaarseizoen. Grou is immers hét watersportdorp dat vanaf de maand mei met open armen de boten ontvangt. En met die boten natuurlijk de vele schippers en toeristen. Of iemand uit de provincie komt of van elders, Grou is voor iedereen een heerlijk dorp om een dag of meerdere dagen te zijn. Om te genieten op het water of in het dorp een terrasje te pakken. Even heerlijk te winkelen of een wandeling langs het water te maken. Ik vertel u graag over Grou omdat het goed laat zien wat Friesland te bieden heeft. En dan heb ik het niet alleen over alles wat op en rond het water te zien is, maar ook over de vergezichten, de ruime luchten en de vriendelijke dorpen. Grou is daar een geweldig mooi voorbeeld van. Geniet u van het hedendaagse Grou, waarvan de geschiedenis ook tot de verbeelding spreekt. Het dorp had in de vorige eeuwen verschillende benamingen zoals Growe en Grouwa. Hier zijn allerlei verklaringen voor wat zorgt voor prachtige verhalen. U leest meer over Grou in dit magazine. Ik wens u heerlijke dagen in Grou. Sybrand van Haersma Buma Burgemeester gemeente Leeuwarden 05 WELKOM

Wolkom yn Grou De Boargemaster hjit jo wolkom Myn jierlikse bydrage oan dit magazine skriuw ik mei nocht. It fielt foar my as de oankundiging fan de maitiid en foar it doarp Grou fan in nij farseizoen. Grou is ommers ít wettersportdoarp dat fan de moanne maaie ôf mei iepen earms de boaten ûntfangt. En mei dy boaten fansels alle skippers en toeristen. Oft ien út de provinsje komt of fan earne oars, Grou is foar elkenien in hearlik doarp om in dei of meardere dagen te wêzen. Om te genietsjen op it wetter of yn it doarp in terraske te pakken. Efkes hearlik te winkeljen of in kuier lâns it wetter te meitsjen. Ik fertel jo graach oer Grou om’t it goed sjen lit, wat Fryslân te bieden hat. En dan ha ik it net allinne oer alles wat op en om it wetter te sjen is, mar ek oer de fiergesichten, de romme loften en de freonlike doarpen. Grou is dêr in geweldich moai foarbyld fan. Genietsje jo fan it hjoeddeiske Grou, dêr’t de skiednis ek fan ta de ferbylding sprekt. It doarp hie yn de foarige iuwen ferskate beneamingen lykas Growe en Grouwa. Hjir binne allegearre ferklearringen foar, wat soarget foar prachtige ferhalen. Jo lêze mear oer Grou yn dit magazine. Ik winskje jo hearlike dagen yn Grou. Sybrand van Haersma Buma Boargemaster gemeente Ljouwert 06

Welcome to Grou The Mayor welcomes you It is a pleasure to write my annual contribution to this magazine. For me, it feels like the heralding of spring and a new sailing season for the village of Grou. After all, Grou is the water sports village that welcomes boats with open arms from the month of May. And with those boats, of course, the many skippers and tourists. Whether you are from the province or further afield, Grou is a wonderful village for anyone to spend a day or several days. Whether to enjoy yourself on the water or to have a drink on a terrace in the village. It’s just as wonderful for a spot of shopping or a stroll along the water. I would very much like to tell you about Grou because it is a good example of all that Friesland has to offer. This not only includes everything there is to see on and around the water, but also the panoramic views, the wide-open skies and the welcoming villages. Grou is a wonderful example of this. Enjoy modern-day Grou, whose history also captivates the imagination. In previous centuries, the village was known by various names, such as Growe and Grouwa. There are various explanations for this, all of which make for wonderful stories. Read more about Grou in this magazine. I wish you a wonderful time in Grou. Willkommen in Grou Der Bürgermeister heißt Sie willkommen Ich schreibe meinen jährlichen Beitrag für dieses Magazin mit großer Freude. Für mich fühlt es sich an wie die Ankündigung des Frühlings und für das Dorf Grou wie der Beginn einer neuen Segelsaison. Schließlich ist Grou das Wassersportdorf schlechthin, das Boote ab Mai mit offenen Armen empfängt. Und mit diesen Booten natürlich auch die vielen Bootsfahrer und Touristen. Ob man nun aus der Provinz selber oder von anderswo kommt, Grou ist ein schönes Dorf, in dem man einen oder mehrere Tage verbringen kann. Zum Genießen auf dem Wasser oder auf einer Terrasse im Dorf. Für einen Einkaufsbummel oder einen Spaziergang entlang des Wassers. Ich möchte Ihnen von Grou erzählen, weil es zeigt, was Friesland zu bieten hat. Und ich spreche nicht nur über alles, was man auf und am Wasser sehen kann, sondern auch über die Aussichten, den weiten Himmel und die einladenden Dörfer. Grou ist ein großartiges Beispiel dafür. Genießen Sie das moderne Grou, dessen Geschichte auch die Fantasie anregt. In den vergangenen Jahrhunderten hatte das Dorf verschiedene Namen wie Growe und Grouwa. Dafür gibt es alle möglichen Erklärungen, die für wunderbare Geschichten sorgen. Mehr über Grou erfahren Sie in diesem Magazin. Ich wünsche Ihnen wunderschöne Tage in Grou. Sybrand van Haersma Buma Mayor of the municipality of Leeuwarden Sybrand van Haersma Buma Bürgermeister der Gemeinde Leeuwarden 07 WELKOM

Grou heeft het! De ideale en centrale uitvalsbasis om Friesland te ontdekken Grou, waar naar verluidt het mooiste Fries wordt gesproken, ligt midden in het hart van Friesland. De pittoreske dorpskern is gebouwd rondom de 12e -eeuwse Sint Piterkerk. Vroeger moeilijk bereikbaar, nu is het dorp hét startpunt om de pure natuur van het Friese land te ontdekken. Met de auto, over het water, op de schaats, te voet of met de fiets, kies maar. Een dorp met een uniek historisch karakter, waar gastvrijheid voorop staat. Een grote diversiteit aan gezellige restaurants, een breed winkelaanbod en veel (watergebonden) bedrijvigheid. Winkelen, lekker eten, zeilen, varen, fietsen, rondvaarten, musea en meer. Grou wordt ook wel de bakermat van de Friese cultuur genoemd. Puur en authentiek. Te veel om in één dag te beleven, te proeven en te ontdekken. De centra van de vier grote plaatsen Leeuwarden, Heerenveen, Sneek en Drachten zijn binnen een kwartier bereikbaar. Grou is daarom ook de ideale uitvalsbasis om Friesland te ontdekken. Het dorp beantwoordt volledig aan het beeld dat we van Friesland hebben, in zowel zomer als winter. Het enige dorp waar het centrum wordt omgeven door water en haar havens. In dit dorp is niet eens echt sprake van loopafstand… alles is hier op kruipafstand. www.grou.nl info@grou.nl 09 WELKOM

• BusinessClub Grou • Doarpskoöperaasje Grou • Grou Aktief • Grou 2030 • Pleatslik Belang Grou • UVV • Stichting HVS ONS DORP

Doarpskoöperaasje Grou BusinessClub Grou BusinessClub Grou vertegenwoordigt een achterban van creatieve, vindingrijke en eigengereide ondernemers die bekend staan om baanbrekende innovaties. Deze bijzondere ondernemers vinden elkaar al ruim 90 jaar bij BusinessClub Grou. Ter bevordering van het ondernemersklimaat organiseert BusinessClub Grou elke maand informatieve en ontspannende evenementen waarbij kennis overdracht en onderling netwerken centraal staan. Het platform behartigt ook de belangen van ondernemers en is een sparringpartner voor ondernemerskwesties. Onderneem je in Grou e.o. of woon je als ondernemer in of rond het dorp? Voel je dan van harte uitgenodigd om eens sfeer te proeven bij BusinessClub Grou. Hou onze agenda in de gaten op www.businessclubgrou.nl en meld je gerust vrijblijvend aan voor een bijeenkomst. Óf loop op een laatste vrijdag van de maand tussen 16.30 en 18.00 uur eens binnen bij de laagdrempelige vrijdagmiddagondernemersborrel die de BusinessClub Grou organiseert voor alle ondernemers in Grou e.o.. Ben je al overtuigd van wat BusinessClub Grou voor jou kan betekenen? Meld je dan op de homepage aan als kersverse BCG-er. Meer informatie www.businessclubgrou.nl info@businessclubgrou.nl  businessclubgrou  businessclub-grou bcgrou Meer informatie www.doarpskooperaasje.nl info@dkgrou.nl DOARPSKOOPERAASJE De Doarpskoöperaasje Grou werkt samen met lokale verenigingen om de ‘mienskip’ in Grou te versterken. De coöperatie wil de identiteit van Grou behouden en versterken door verschillende initiatieven. Belangrijke projecten zijn onder andere de aanstelling van een dorpsmanager, de ontwikkeling van een Multifunctioneel Centrum (MFC), het verduurzamingsproject Grou Energieneutraal en een ontmoetingsplek voor jongeren. De Dorpsmanager Sinds 2024 heeft het dorp een dorpsmanager. Hij coördineert initiatieven tussen inwoners, verenigingen en de overheid en draagt bij aan succesvolle projecten in Grou. Multifunctioneel Centrum (MFC) Grou Het MFC wordt een centrale ontmoetingsplek voor inwoners en toeristen in het dorpshart. Het centrum zal een toegangspoort naar Nationaal Park De Alde Feanen zijn. De bouw start naar verwachting eind 2025 / begin 2026. Voor en door grou Grou Energieneutraal De werkgroep Energie werkt aan een energieneutrale toekomst voor Grou. Er wordt onderzoek gedaan naar duurzame energieopties zoals windmolens, aquathermie en zonnepanelen. Club Jonge Oost Deze ontmoetingsplek biedt jongeren van 13-15 jaar in Grou een veilige en leuke omgeving om elkaar te ontmoeten. 11 ONS DORP

Grou Openingstijden Maandag t/m zaterdag 8.00 - 21.00 uur Zondag 10.00 - 18.00 uur De Thuiskamer met haar 400 jaar oude charme is kleinschalig en besloten, de unieke locatie voor: • Overnachten als B&B of als vakantiehuis • Vergaderingen Prachtige Thuiskamer arrangementen: • Bruids arrangement • Fiets en/of sloep arrangement • Zeil en/of sloep arrangement • Mid-week arrangement • Relax-weekend arrangement Hier bent u UIT en toch THUIS! De Thuiskamer - Hoofdstraat 31, 9001 AP Grou M 06 - 226 082 47 | E info@dethuiskamer.nl www.dethuiskamer.nl 12

Grou 2030 Grou Aktief gaat voor Gastvrij Grou Stichting Grou Aktief is opgericht met het doel om de gastvrijheid, sfeer en de belevingswaarde van Grou als watersportdorp te bevorderen. Samen met vele verenigingen en vrijwilligers bundelen wij de krachten voor een Gastvrij Grou! Grou Aktief verzorgt, met inzet van een groot aantal vrijwilligers, de volgende activiteiten: • Het weekend van Opening Watersportseizoen, met de aankomst van zeilkoningin en hofdame en vele andere activiteiten. • Pont De Snoekcbears. Deze fiets-en wandelpont vaart over De Grêft bij het eiland De Burd en is een belangrijke schakel in de pontjesroute De 8 van Grou door het Nationaal Park De Alde Feanen. • Pont Gastvrij Grou. Deze pont voor fietsers en wandelaars vaart tussen de Hellingshaven bij het centrum en de overkant bij restaurant Oan ’t Wetter op Waterpark Yn’e Lijte. De pont is ook onderdeel van De 8 van Grou. • Grou Aktief coördineert de Pontjesroute De 8 van Grou. Zij stemt af met de pontjes in de route, geeft de fietsgids uit en onderhoudt de website www.de8vangrou.nl • Het Twineboerd met de digitale evenementenkalender. • Ook is Grou Aktief het leenpunt voor dranghekken en verkeersborden om te gebruiken tijdens activiteiten in Grou. Meer informatie grouaktief.nl info@grouaktief.nl Sinds 2017 is deze vrijwilligersorganisatie actief. Samen met tientallen burgers is een ideaal opgesteld voor het dorp: een gedroomde toekomst voor het jaar 2030. Deze droom is te vinden via grou2030.nl/jaarverslag Allerlei soorten activiteiten dragen eraan bij om dit ideaal dichterbij te brengen. Met bijvoorbeeld geveltuintjes, een bijenlint, bijenhotels, een andere inrichting van de driehoek Boeyer – Vlet wordt het dorp groener en de biodiversiteit beter. De vrijwilligers zijn ook een gewaardeerde gesprekspartner van de gemeente over bijvoorbeeld biodiversiteitsbeleid. Anderen steken graag de handen uit de mouwen en halen stenen eruit om planten in de grond te zetten. Er zijn deelkasten en voedselbank acties om mensen met een kleine beurs te helpen. Fittesten, samen wandelen of zwemmen, workshops positieve gezondheid en workshops koken helpen erbij om kwalen uit te stellen en lekker lang gezond te blijven. Bij deze werkgroep wordt intensief samengewerkt met organisaties voor zorg & welzijn. Een sociale kaart voor gezondheid en welzijn is in de maak en binnenkort te vinden op de website. Het eerste deel is gereed en wordt al volop gebruikt: Kuierpaad Kromme Grou. Fixteam vrijwilligers hebben al ruim 200 huizen voorzien van energiebesparende maatregelen en gaan zo verspilling tegen. Andere vrijwilligers nemen deel aan de werkgroep Energie van de Doarpskoöperaasje om fossielvrije energie op te wekken. In de wintermaanden zijn er maandelijks op zondagmiddag gratis Meetups: een middag om kennis te maken met boeiende verhalen, een verrassende spreker of kunst en cultuur. En daarover met elkaar in gesprek te gaan. Dat doen we samen met de PKN en DKG. Kortom er gebeurt veel op allerlei terreinen en er kan nog veel meer gebeuren. Wil je helpen of heb je een goed idee? www.grou2030.nl info@grou2030.nl  grou2030 13 ONS DORP

Mineralogisch Museum Mineralen en edelstenen voor jong en oud HEMA Grou Elke dag geopend T 0566 624 847 Leechlân 22, Grou Op de weg tussen Warten en Grou www.mineralengrou.nl 0566 623 636 In juli en augustus geopend Dinsdag t/m zondag 11.00 uur en 17.00 uur 14

Pleatslik Belang Grou Pleatslik Belang Grou (PBG) is een vereniging met 600 leden die al meer dan 40 jaar opkomt voor de belangen van Grou en haar inwoners. PBG is het aanspreekpunt voor bewoners, stichtingen, verenigingen, winkeliers en maatschappelijke organisaties. Vragen en klachten Via onze website en nieuwsbrief bieden we informatie over onderwerpen die voor jou van belang zijn. Heb je vragen of klachten? Wij signaleren deze en brengen ze onder de aandacht bij de gemeente of andere instanties. Persoonlijke klachten verwijzen we door, maar als het om een collectief belang gaat, ondersteunen we de belangenbehartiging. Ideeën en projecten We helpen bij de realisatie van plannen die Grou en haar inwoners ten goede komen. Dit doen we met inzet, kennis en soms financiële steun via het Dorpsbudget. We werken samen met Grou2030, BusinessClub Grou en de Doarpskoöperaasje Grou om positieve ontwikkelingen in ons dorp te behouden. We zijn er voor jong en oud. Dorpsbudget De gemeente Leeuwarden stelt jaarlijks een dorpsbudget beschikbaar voor initiatieven die bijdragen aan een prettige leefomgeving. PBG beoordeelt deze aanvragen. Meer weten? Kijk op www.pbgrou.nl. Op de algemene ledenvergadering worden projecten die ondersteund zijn middels een videoverslag aan de leden gepresenteerd. Word lid! Voor slechts € 6,- per jaar ben je lid en ontvang je onze nieuwsbrief. Wil je actief bijdragen? Er is genoeg te doen! Mail naar info@pbgrou.nl of kijk op www.pbgrou.nl. Scan de QR-code en word lid UVV Sinds 1945 een begrip in Grou op het gebied van welzijn. We hebben een gevarieerd aanbod voor 55+ Grousters. Activiteiten: • Vervoerservice Grou Mobyl! • Duofietsen • Koor Sjongnocht • Vriendschappelijk huisbezoek • Praktische hulp • Gymnastiek ‘Nut en Nocht’ • Bingo. Onze agenda op de website is up to date. Unie van Vrijwilligers afdeling Grou: 80 jaar actief! Doarpskeamer Grou Vrijwilligers van de UVV beheren op dinsdag- en vrijdagmiddag de Doarpskeamer. Een ‘Trefplak & Brûsplak’ voor inwoners van Grou en omliggende dorpen. De 2e en 4e woensdag van de maand wordt er gekookt in de loods van Ontmoeten en Meedoen. ‘Ite mei in praatsje’ heeft als doel een interactief samenzijn. Draagt u ons vrijwilligerswerk ook een warm hart toe en wilt u ons steunen? Vanaf € 5 per jaar wordt u donateur. Meer informatie www.pbgrou.nl info@pbgrou.nl Meer informatie www.uvvgrou.nl info@uvvgrou.nl 15 ONS DORP

HJF DE KONING Scheepsstoff ering Singel 60 9001 XP Grou 0566 701 075 info@visionfi tclub.nl HJFDEKONING.NL Kijk voor meer informatie op Dobbe 5b, 9001 XN Grou • 0566 - 620 576 • info@hjfdekoning.nl Frysk Black Angus Black Angus-boerderij aan de Leppedyk! mensen merken & momenten Puur vlees, rechtstreeks van de Levering aan particulieren en horeca. Op afspraak geopend. Familie Kerkhof | Leppedyk 56, Akkrum | www.fryskblackangus.nl Studio 314 fotografie mensen, merken en momenten Oosterhoutstraat 11 9001 CC Grou 0621476124 info@nienkebruinsma.nl VOOR LANG EN KORT (RECREATIE)VERBLIJF INFORMEER VOOR TARIEVEN EN VOORWAARDEN VAKANTIEHUIS NYNKE T. 06-41831670 16 YN’E LIJTE 62 9001ZR, GROU

Stichting Hoekstra-Viersen-Steenendam De Stichting Hoekstra-Viersen-Steenendam is in 2006 opgericht door het echtpaar Johanna en Abraham Dijkstra, die in 1963 van Leeuwarden naar Grou verhuisden en hier tot hun overlijden zijn blijven wonen. Joke en Bram voelden zich thuis in Grou en voelden zich verbonden met de Grousters en hun dorp. De Stichting HVS wil projecten ondersteunen, die ten goede komen aan de inwoners van Grou, Idaerd, Eagum, Reduzum, Friens, Warten, Warstiens en Jirnsum. Dat betekent dat inwoners van deze dorpen een aanvraagformulier kunnen invullen en financiële ondersteuning kunnen aanvragen. De afgelopen 16 jaar heeft de Stichting op het gebied van sport, cultuur maar ook op sociaal gebied 10-tallen Grousters, Grouster verenigingen, scholen, instellingen en stichtingen financieel ondersteund. Een paar voorbeelden van de afgelopen jaren: Sint Piter Komité, de schaatsende broers en zus Marwin, Kim en Dyon Talsma, ijshockeyer Stijn Andringa, stichting roeisloepenrace Grou, UVV Grou, Yfke vd Meer zeilster, stichting Gehandicapten Watersport Grou, GrouGroen 2030, nieuwe volière Wilhelminapark. Dit jaar levert de Stichting HVS o.a. een flinke bijdrage aan de renovatie van de tuin om de Sint Piterkerk. Kijk voor meer voorbeelden op onze website www.stichtinghvs.nl Sinds 2023 heeft de Stichting Hoekstra-ViersenSteenendam haar ‘werkgebied’ uitgebreid naar de inwoners van de Grou omringende dorpen Idaerd, Aegum, Reduzum, Friens, Warten, Wergea, Warstiens en Jirnsum. Inwoners en verenigingen uit deze dorpen weten de Stichting HVS inmiddels ook aardig te vinden. Ook dit jaar zijn er weer mooie aanvragen binnen gekomen. Een kleine greep uit deze aanvragen: het koor ‘Mei Mekoar’ uit Jirnsum, ‘Doarp yn it Grien’ uit Warten, shorttrackster Lotte Donderwinkel en Fanfare ‘De Kriich’ uit Wergea, een aanvraag voor ondersteuning bij de aanschaf van twee deelauto’s uit Reduzum en nog veel meer. Op de site van de Stichting is een aanvraagformulier te vinden voor zowel personen als verenigingen, stichtingen, scholen en instellingen. De aanvragen worden door het bestuur beoordeeld en de aanvragers krijgen voor eind juli bericht of hun aanvraag gehonoreerd wordt. Ben je geïnteresseerd, kijk op onze website www.stichtinghvs.nl voor meer informatie en denk je in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning, vul dan een aanvraagformulier in. Aanvragen dienen voor 15 februari ingediend te zijn en in juni worden de aanvragen beoordeeld door het bestuur. Stichting HVS www.stichtinghvs.nl stichtinghvs@hotmail.com 17 ONS DORP

• Grou van oudsher • Het Dorpsarchief • Museum Hert fan Fryslân • De historie van Het Sint Piterfeest • Krite Grou • De Sint Piterkerk • De Bunker • Mineralogisch museum • De Schuilkerk van Grou Cultuur / Historie

Grou van Oudsher Grou is van oudsher een dorp van vissers, schippers en boeren. Doorsneden met vaarten en havens en alleen te bereiken over het water. Een schiereiland met scheepswerven, zeilmakerijen en andere watergebonden bedrijven. Met centraal als baken de Sint Piterkerk uit de 12e eeuw, genoemd naar de apostel Petrus, beschermheilige van vissers en schippers. Wandelend door de nauwe stegen en straatjes, met namen van havens en baaien van weleer, is het rijke historische karakter nog steeds volop te beleven. Ook was Grou ooit een bloeiend centrum van Klokkenmakers. Al het water om Grou en de daardoor geïsoleerde ligging heeft gezorgd voor prachtige verhalen en tradities. Het Skûtsjesilen bijvoorbeeld dat traditioneel ieder jaar begint in Grou. Of het Sint Piterfeest dat op 21 februari wordt gevierd in plaats van het Sinterklaasfeest in december. Aan de geïsoleerde ligging van Grou kwam pas in 1842 een eind door de aanleg van een pad in westelijke richting. Grou wordt daarnaast ook wel de bakermat van de Friese cultuur genoemd. Dit is te danken aan een bijdrage aan de Friese taal door de Grouster gebroeders Halbertsma. Het Fries volkslied bijvoorbeeld is geschreven door dokter Eeltsje Halbertsma. In het Dorpsarchief is veel informatie te vinden over de historie van Grou, over deze markante broers en er zijn prachtige ‘oude’ verhalen. 19 cultuur / historie

Grou fanâlds Grou is fanâlds in doarp fan fiskers, skippers en komelkers. Trochsnien mei fearten en havens en allinnich te berikken oer it wetter. In skiereilân mei werven, seilmakkerijen en oare oan wetter-bûne bedriuwen. Mei sintraal as beaken de Sint Pitertsjerke út de 12e iuw, neamd nei de apostel Petrus, beskermhillige fan fiskers en skippers. Kuierjend troch de nauwe stegen en stritsjes, mei nammen fan havens en baaien fan eartiids, is it rike hystoaryske karakter noch altyd folop te beleven. Grou wie ek in bloeiend sintrum fan Klokkenmakkers. It wetter om Grou hinne en de isolearde lizzing hat foar prachtige ferhalen en tradysjes soarge. It Skûtsjesilen bygelyks, dat tradysjoneel elk jier yn Grou begjint. Of it Sint Piterfeest, dat op 21 febrewaris fierd wurdt, ynstee fan it Sinteklaasfeest yn desimber. Der kaam earst in ein oan de isolearde lizzing fan Grou yn 1842 troch de oanlis fan in paad yn westelike rjochting. Yn Grou stie ek de widze fan de Fryske Kultuer. Tanksij de bydrage oan de Fryske taal fan de Grouster bruorren Halbertsma. It Frysk folksliet bygelyks is skreaun troch dokter Eeltsje Halbertsma. Yn it Doarpsargyf is in soad ynformaasje te finen oer de histoarje fan Grou en oer dizze markante bruorren. Hjir steane ek prachtige ‘âlde’ ferhalen yn. 20

Grou traditionally Grou was traditionally a village of fishermen, skippers and farmers. The village was a peninsula which could only be reached by water. Most businesses were connected to water: shipbuilding, sail making and other water related businesses And central in the middle the 12th century St. Piterchurch named after apostle Peter, the patron saint of fishermen and boatmen. Walking through the alleys and narrow streets with names of harbours and bays of yesteryear, you can still feel the rich historical character of this place. Also, Grou was once a famous and thriving village of clocks manufacturers. The surrounding water of Grou and the isolated situation has resulted in wonderful stories and traditions. For example, ‘Skûtsjesilen’ which starts in Grou every year in July of the ‘Sint Piterfeest’ which is celebrated on the 21st of February instead of ‘Sinterklaas’. The celebration of Sinterklaas, common in the rest of the Netherlands, has never been celebrated in Grou. The isolated situation of Grou ended in 1842 because of the construction of the road in westerly direction. Grou is also known as the cradle of the Frisian culture. Thanks to a contribution by the brothers Halbertsma, born in Grou. The Frisian National Anthem, for example, has been written by doctor Eeltsje Halbertsma. The ‘Dorpsarchief’ contains a lot of information about these brothers, the history of Grou and lots of old stories. Grou seine Geschichte Grou ist historisch gesehen ein Dorf, mit Fischern, Skippern und Bauern. Kanälen und Häfen durchschneiden den Ort; es war daher nur über Wasser erreichbar. Also eine Halbinsel mit Werften, Segelmachern und anderen Unternehmen der Wasserwirtschaft. Grou wurde, mit seinem zentralen Leuchtfeuer der SaintPiter-Kirche aus dem 12. Jahrhundert, nach dem Apostel Petrus, dem Schutzpatron der Fischer und Bootsfahrer, benannt. Bei einem Spaziergang durch die engen Gassen und Straßen mit den damaligen Namen der Häfen und Buchten gibt es immer noch viel zu erleben. Früher einmal war Grou ein blühendes Zentrum der Uhrmacher. Die isolierte Lage von Grou am Wasser hat schöne Geschichten und Traditionen bewahrt. Die SkûtsjesilenMeisterschaften zum Beispiel, die traditionell jedes Jahr in Grou beginnen. Oder das St. Piter Festival, das am 21. Februar statt Sinterklaas (ähnlich Nikolaus) im Dezember gefeiert wird. Die isolierte Lage von Grou wurde erst 1842 durch den Bau eines Weges nach Westen beendet. Grou ist auch als Wiege der friesischen Kultur bekannt. Dies ist einem Beitrag der Halbertsma-Brüder, Söhne des Dorfers Grou, zur friesischen Sprache zu verdanken. Die friesische Nationalhymne wurde zum Beispiel von Doktor Eeltsje Halbertsma geschrieben. Das Dorpsarchieft enthält viele Informationen über diese prominenten Brüder, die Geschichte von Grou und noch viele alte Erzählungen. 21 cultuur / historie

Zin in Verse broodjes of lekker gebak? kom naar onze winkel in de hoofdstraat! Marten Boonstra De Echte Bakker Buorren 14, Akkrum | T. (0566) 652196 Hoofdstraat 66, Grou | T. (0566) 621570 info@broodbanket.frl www.broodbanket.frl 22

Het Dorpsarchief Historische puzzelaars Onze website groeit qua inhoud en bezoek. Maandelijks wordt de site door ca. 300 verschillende gebruikers bezocht. Vooral het fotoalbum wordt veel bekeken. Daarnaast zijn ‘uurwerkmakers’, ‘bakkers’, ‘Halbertsma’s houtfabrieken’ en ‘boerderijen’ populaire zoektermen. Regelmatig krijgen we nieuwe, nog onbekende foto’s aangeboden. Soms is niet direct helder welke personen, plekken of ‘pleatsen’ erop staan afgebeeld. Dan komt de werkgroep in actie. De vijf leden en diverse contactpersonen zien het als een sport om zo goed en zo snel mogelijk een antwoord te vinden op ‘kijkersvragen’. Vaak zoekt men een naam of een adres. Steeds meer wordt aan het dorpsarchief ook een open vraag gesteld, bijvoorbeeld omdat mensen bezig zijn om historische informatie te verzamelen in familieverband: “Mijn overgrootvader had begin negentiende eeuw een groentezaak in Grou. Kunt u daar iets meer over vertellen?” Dan komen de vele verhalen die rondgaan in het dorp en het geheugen van oudere Grousters goed van pas. Het lijkt soms op een soort van puzzelen, waarin ook deskundigen buiten de werkgroep worden betrokken. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten. De vragenstellers krijgen achtergrondinformatie die ze nog niet kennen. En tegelijkertijd groeit de database van het dorpsarchief, wordt de ‘nieuwe’ historische informatie geordend en worden waar mogelijk bronvermeldingen toegevoegd. Oproep We doen hier een oproep om foto’s, schetsen, tekeningen, documenten naar ons te sturen. Maar zeker zien wij ook uit naar vragen die je hebt over dit historisch materiaal. Meer informatie www.dorpsarchiefgrou.nl info@dorpsarchiefgrou.nl dau@xs4all.nl  Grou Eartiids 23 cultuur / historie

Bjuster brasserie nu geopend voor ontbijt, lunch & borrel! GROU op z’n Best BROUWERIJ BJUSTER Ben jij op zoek naar een verrassend speciaalbier van Friese bodem? Van frisse dorstlessers tot de wat zwaardere verwenbiertjes om langzaam van te genieten. Geniet van ons uitgebreide standaardassortiment of verwen je zelf met één van onze fantastische seizoensbieren of smaakvolle specials. Raadhuisstraat 9, Grou • 0566 - 65 23 45 info@brouwerijbjuster.nl • www.brouwerijbjuster.nl Raadhuisstraat 9, Grou • 0566 - 65 23 45 info@brouwerijbjuster.nl • www.brouwerijbjuster.nl Nu verkrijgbaar bij Brouwerij Bjuster: Amstel BieR! GENIET OOK VAN AMSTEL BIER Of je nu proost op het leven, ontspant na een lange dag of geniet met vrienden – een koud Amstel biertje staat voor je klaar. Raadhuisstraat 9, Grou • 0566 - 65 23 45 info@brouwerijbjuster.nl • www.brouwerijbjuster.nl Op zoek naar bier met karakter? PROEF Tripel! BJUSTER TRIPEL Stevige, ongefilterde, goudgeelkleurige tripel. Driedubbel intens, bovengistend bier om lekker langzaam van te genieten: ietsje meer alcohol, met fruitige aroma’s. Kruidig, mooi bittertje. Rijk aan smaken, de balans tussen hop en stoere moutigheid blijft mooi in evenwicht. Raadhuisstraat 9, Grou • 0566 - 65 23 45 info@brouwerijbjuster.nl • www.brouwerijbjuster.nl 24

Museum Hert fan Fryslân Komt dat zien! In het souterrain van het oude Raadhuis is sinds 1956 het museum Hert fan Fryslân gehuisvest. Het museum heeft objecten die een kenmerkende rol spelen in de geschiedenis van Grou. Wil je meer horen en zien over de geschiedenis van de Halbertsma Hout fabrieken? Wist je dat Eeltsje Halbertsma de schrijver is van het ‘Frysk folksliet’? Wat is het Sint Piterfeest? Heb je de oudste en mooiste zeilprijs al eens gezien? En wist je dat er in Grou brandkasten gemaakt werden? Er is ook van alles te zien over het water rondom Grou. In het museum komen de verhalen van Grou tot leven; filmbeelden, geluidsopnamen en bewaarde erfstukken laten je kennismaken met het oude Grou. Op de website is meer over de collectie te lezen. De entree van het museum is veranderd; het is niet meer aan de Kievitstraat maar aan de andere zijkant van het gebouw bij het Oorlogsmonument. Bezoekadres Stationsweg 1, Grou 0566 623911 info@museumhertfanfryslan.nl www.museumhertfanfryslan.nl  hertfanfryslan Openingstijden In juni, juli en augustus op woensdag zaterdag zondag van 13.00 - 17.00 uur Entree: € 5,- (kinderen t/m 12 jaar gratis) 25 cultuur / historie

De historie van het unieke Sint Piterfeest Hoe kunnen we het Sint Piterfeest en de bijbehorende geschiedenis beter omschrijven dan aan de hand van een lied? We pakken daarom de Sint Piter-sang (’k Wit ien dei yn’t jier) erbij en nemen je aan de hand daarvan mee in dit unieke Grouster feest. Dat viert in 2028 zijn 125-jarig bestaan. Er zijn oudere berichten bekend, maar vanaf 1903 is het karakter van het feest grotendeels onveranderd gebleven. ’k Wit ien dei yn’t jier Op 21 februari viert Grou de verjaardag van Sint Piter. De datum heeft alles te maken met Petrus, de beschermheilige van de vissers. In de vierde eeuw stelde de Katholieke Kerk een gedenkdag voor hem in. Die valt op 22 februari, maar wordt naar christelijke traditie de avond daarvoor (op de 21e dus) gevierd. Grou was een vissersdorp en voelde zich daarom verbonden met Petrus, naar wie ook de Sint Piterkerk in het dorp is genoemd. Zijn gedenkdag viel in de tijd 26 van het jaar dat vissers na de winter weer uit konden varen. Dy wint it sa fier, alteast nei it sin fan de measte bern Voor de Grouster kinderen is het Sint Piterfeest een jaarlijks hoogtepunt. De dag van aankomst is één grote reünie waarop vele oud-Grousters elkaar weer ontmoeten. In veel gezinnen is het op 21 februari pakjesavond en menig volwassene denkt terug aan de tijd dat hij of zij zelf als kind dit pakjesfeest mocht beleven. De leidster van de Nutsbewaarschool in Grou, juffrouw (Riek) Jansen (18791969), stelde in 1903 de kinderen veel meer centraal bij de viering door Sint Piter op school te laten verschijnen als een soort Sinterklaas, maar dan met witte mantel. Een jaar later kwam de heiligman in het openbaar aan in het dorp. Dat gebeurde op Sint-Pitersdag om 12.30 uur, met een optocht waarin Sint Piter zelf meeliep. Vanaf 1908 kwam hij te paard. Jansen nam dit initiatief omdat ze vond dat de Grouster kleuters tekortkwamen omdat in het dorp helemaal geen Sinterklaas werd gevierd. De reden daarvan is trouwens onduidelijk. Het Sint Piterkomitee schrijft bijvoorbeeld in het jubileumboek ’k Wit ien dei yn it jier, uitgekomen in 2003, dat over de afwezigheid van het Sinterklaasfeest in Grou veel verhalen de ronde doen. Een van de belangrijkste ontwikkelingen van de laatste twintig jaar is dat het Sint Piterfeest in 2018 is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Deze lijst bevat levend erfgoed dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Het Sint Piterkomitee werkte vanaf 2014 aan deze aanvraag. Fan snein en fan sneon Begon het feest ooit met de gedenkdag van Petrus en beperkte het zich tot die dag, in de loop der jaren breidde de traditie zich steeds meer uit. De impuls daarvoor kwam van dokter Schoustra. Hij zag in dat er meer georganiseerd moest worden dan

den. Dat zorgde ervoor dat het feest door één aspect onder druk kwam te staan, terwijl het feest veel groter is dan alleen Swarte Pyt. Aangezien de traditie in de loop der jaren wel vaker veranderingen onderging als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen, besloot het Sint Piterkomitee dat in 2020 ook in dit geval te doen. slechts die ene dag. De schoolmeesters Bareld de Vries, Homme Fopma en Meeuwis Hoekstra gingen in 1976 in gesprek met diverse verenigingen en instellingen om te praten over een bredere opzet. Wat gebeurt er dan allemaal in het dorp? De aankomst is een grote happening waarbij de Grousters de vlag uithangen en winkeliers hun etalages sfeervol aankleden. In diezelfde winkels staan schoentjes van kinderen, die ze eerder hebben gebracht en die ze later met een cadeautje erin weer mogen ophalen. Vele oud-Grousters keren terug naar het dorp om erbij te kunnen zijn. Voor hen en de volwassen Grousters wordt na de aankomst de Strûs-Yn georganiseerd. Sint Piter neemt altijd een kijkje bij deze reünie. Voorafgaand aan de aankomst organiseren de Sint Piter Froulju de Sint Piterbeurs. Een zaal vol spelletjes, lekkers, producten en activiteiten om geld in te zamelen om het feest te bekostigen. Ook organiseren de Froulju de Sint Piterbingo. Dit is elk jaar weer een spannende avond waarin grote prijzen, aangeboden door de Grouster ondernemers, gewonnen kunnen worden. Voor een deel gaat hun opbrengst naar It Mearke, weer zo’n vaste traditie. Elk jaar wordt een sprookje opgevoerd. Vanaf de dag van aankomst wordt dit toneelstuk zo’n zes keer ’s avonds opgevoerd voor volwassenen en overdag zeker nog vier keer voor de basisscholen. Andere belangrijke onderdelen van de feestweek zijn een sportief programma in de sporthal voor kinderen, Op besite in de Sint Piterkerk voor de allerkleinste Sint Piterfans en de keapsneon in het dorp. In plaats van de geschreven brief in de plaatselijke krant waarmee Sint Piter zijn komst altijd aankondigde, is er nu al jaren het Sint Pitersjoernaal. Door samen op school naar dat spannende verhaal te kijken, worden de kinderen warm gemaakt voor het feest. Want dan komt in freon Over een heel belangrijk aspect van het Sint Piterfeest hebben we het nog niet gehad, namelijk de freon, de vaste maat van Sint Piter. Sinds jaar en dag had Sint Piter altijd één Swarte Pyt. En de mantel van Sint Piter is wit, terwijl die van Sinterklaas rood is, en zijn paard is zwart. Dus geen witte schimmel zoals bij Sinterklaas. De grootste verandering van de afgelopen twintig jaar is wel dat Grou niet ontkwam aan de landelijke discussie over Zwarte Piet. De Grouster Swarte Pyt was ook echt roetzwart. Logisch, als iemand uit het dorp zelf die rol op zich neemt en niet herkend wil worDe keus viel op een ‘eigen’ Grouster figuur, een natuurmens uit de nabijgelegen Alde Feanen genaamd Aldemar. Hij woont in een boomhut in De Alde Feanen, draagt een hoge hoed met lasbril en is o zo bereid om Sint Piter te helpen. In de coronajaren 2020 en 2021 verscheen hij voor het eerst ten tonele. De Grousters werden met een ansichtkaart persoonlijk op de hoogte gesteld: Hoi allegear, ik gean op in aventoerlike wrâldreis en ik ha der in hiel soad sin oan! Kortom: Swarte Pyt is op wereldreis, welkom de nieuwe kompaan Aldemar! Mei lekkers hast mear as hy drage kin Daarin is niets veranderd. Ook Aldemar strooit met pepernoten en zet daarmee de Grouster traditie voort. Het is de belofte aan het Immaterieel Erfgoed Nederland: het Sint Piterfeest blijft altijd bestaan, maar is wel bereid zich aan te passen. 27 cultuur / historie

GASTVRIJ GENIETEN AAN HET PIKMEER Paviljoen PrikMar is gelegen aan het Pikmeer in het pittoreske watersportdorp Grou. Wij zijn een jong en dynamisch team en vinden het ontzettend belangrijk dat je je als gast direct bij ons thuis voelt. Deze laagdrempeligheid vind je ook terug in de goed betaalbare kwaliteit van ons eten en drinken. Geniet van onze gastvrije sfeer tijdens een koffiepauze, een heerlijke lunch, een gezellige borrel of een smakelijk diner. Of bezoek Splashtival en Foodfestival PrikMar, die wij samen met ProDome organiseren tijdens de Skûtsjewike! Waan je terug in de tijd van de “koude oorlog” in het Museum Bescherming Bevolking Iedere eerste zondag van de maand geopend. Rondleidingen ook op afspraak. 28 www.museumbeschermingbevolking.nl

Krite Grou JUBILEUMJAAR In 2025 bestaat Krite Grou 150 jaar en deze mijlpaal moet uiteraard gevierd worden. Aangezien Krite Grou tegenwoordig met haar culturele activiteiten, naast een inmiddels actieve jeugdsectie, soms toch een iets oudere achterban aanspreekt, wil men in dit 150e jubileumjaar juist het thema ‘Ferbining’ (verbinding) leidend laten zijn. Juist in dit 150e jubileumjaar richt Krite Grou zich graag op de gehele Grouster ‘Mienskip’ (gemeenschap). Omdat blijkt dat er in het jaar 2025 meer verenigingen/ organisaties in Grou jubileren is besloten om met elkaar een jubileumactiviteit voor een breed publiek in Grou te organiseren. De Ferieniging Foar Folksformaken (FFF), bestaat in 2025 105 jaar. In 2020 kon het 100-jarig jubileum door de COVID-epidemie niet gevierd worden, we doen dit alsnog in 2025. Daarnaast viert de Koninklijke Watersportvereniging Frisia in 2025 zijn 165ste verenigingsjaar. Deze drie verengingen hebben besloten de handen ineen te slaan en een divers programma te organiseren op zondag 22 juni 2025 niet alleen voor alle leden maar juist voor de hele Grouster Mienskip. Dit gebeurt door een afwisselend programma samen te stellen in het vrij toegankelijke centrum van Grou, waar voor jong en oud, actieve deelnemers en toeschouwers, gezinnen en alleenstaanden, kortom voor alle inwoners van Grou wel wat bij zit. Graag tot zondag 22 juni 2025! Meer informatie www.kritegrou.nl info@kritegrou.nl   kritegrou 29 cultuur / historie

Sint Piterkerk De Sint Piterkerk en -tuin nodigt uit Al eeuwen staat de Sint Piterkerk en toren enigszins verhoogd (een kleine terp) in het midden van ons dorp Grou. Van verre en vanuit alle richting is de kerktoren zichtbaar. Een baken voor de mensen op het water en op het land. Dit baken betekende voor de mens van vroeger meer dan nu. De toren is ongeveer 30 meter. Het steekt ook nog een metertje boven het maaiveld uit. Het water van de Rechte Grou stond in het verleden in open verbinding met de Middelsee. Tussen 1120 en 1140 is de kerk gebouwd. Iets verhoogd dus. Maar waarom op deze plaats? In de Rechte Grou zat op deze plaats een bocht. In deze bocht is in de loop der eeuwen zee- en rivierklei aangespoeld. Rond 1100 was de dichtheid van de grond zo goed dat in dit veengebied veilig gewoond kon worden en hebben onze voorouders op dit stevige fundament de kerk gebouwd. Iets lager in hoogte dan nu en zonder toren. De steensoort die gebruikt werd was tufsteen. Aan de ronde Oostkant van de kerk is deze nog het duidelijkst (en het mooist) zichtbaar. Deze tufsteen werd gebroken in steengroeven tussen de dalen van de Nette en Brohl, zijrivieren van de Rijn in de Eiffel, tussen Remagen en Koblenz. Op vlotten en schuiten werden de behouwen blokken naar Deventer gevoerd, waar zich in de 12e eeuw de hoofdmarkt van bouwsteen bevond. In het begin van de 13e eeuw is de kerk een stukje verhoogd. Deze verhoging is het duidelijkst te zien aan de Noordzijde. De tufsteen was toen al vervangen door bakstenen. Boven op de rondboog tufsteen zijn baksteen gemetseld. De toren is rond 1430 los van de kerk gebouwd. En 30 rondom 1520 is de toren ‘vastgezet’ aan de kerk. De kerk is gebouwd als een Rooms-Katholieke kerk. Na de reformatie in de zestiende eeuw is de kerkgemeenschap protestants geworden. Na de 80-jarige oorlog in 1648 is tot begin 1700 veel veranderd aan de kerk. Grote gotische ramen zijn o.a. ingebroken in de zuidelijke muur. En de rechtspraak deed zijn intrede in het kerkgebouw. Grietman Carel van Roorda kreeg op zijn sodemieter van de Staten in Leeuwarden. In Grou werd al recht gesproken op vanouds vastgestelde plaatsen. Hiermee werd vaak de hand gelicht en dikwijls werd in een herberg zitting gehouden tot groot ongenoegen van de Staten. Het koorgedeelte van de kerk deed na de Reformatie geen dienst meer. Een mooie gelegenheid, vond Carel, om deze ruimte multifunctioneel te maken door er een Rechthuis van te maken. In 1653 werd er een muur in de kerk gemaakt en een verdieping in het koorgedeelte. De benedenruimte diende als wachtkamer en de ruimte op de verdieping als rechtkamer. En onder de vloer was nog een crypte uit

de begintijd van de kerk. Deze werd gebruikt als gevangenis. Elke Rechtszitting moest ook worden aangekondigd met een signaal van klok of bel. Carel van Roorda liet het huidige torentje op het koor bouwen. Het klokje, dat daar inhangt, schonk hij. Een windvaan kwam op het torentje met zijn familiewapen en het jaartal: 1653. Omstreeks 1832 werd dit Rechthuis verlaten. Daarna is het nog een halve eeuw gemeentehuis geweest en omstreeks 1908 werd de kosterij naast de noordelijke kant van het koor gebouwd. De koster maakte ook gebruik van de benedenkamer van voormalige Rechthuis. Deze kamer werd pronk- en slaapkamer. En de gevangenis werd zijn kelder. Deze status heeft deze kamer nog. Alleen zijn de beide bedsteden vervangen door een kast en keukentje. In 1965 is het huisje naast de kerk afgebroken. De koster woonde toen al in het huis naast het catechisatie lokaal. Het groene grasveld/tuin rondom de kerk dateert van na 1879. Tot die tijd was dit veld de begraafplaats van Grou. Vanwege hygiëne mocht niet begraven worden rondom de kerk in Grou. De grafstenen zijn toen geruimd en een tuin naar ontwerp van G. Vlaskamp is aangelegd en er is een regenwaterbak gebouwd aan de oostzijde van de kerk. De grafstenen van broers Tjalling en Eeltsje Halbertsma zijn later teruggevonden en binnen het huidige hek vlakbij hun laatste rustplaats gelegd. Rond 1947 is de tuin opnieuw in gericht en vanaf januari 2025 is de tuin weer grotendeels her steld naar de situatie van Vlaskamp van rond 1870. Er zijn meer ingangen gemaakt en het ijzeren hek is nu geheel rondom de kerk. Aan de zuidzijde is een soort podium gemaakt. Elk jaar is de kerk in het kader van Tsjerkepaad open voor bezichtiging. En elk jaar heeft deze stichting een jaarthema. Dit jaar is dat ‘Levende stenen’. Nou, die zijn er genoeg. In de kerk zijn in ieder geval drie bijzondere verhalen bekend over in de kerk aanwezige grafstenen. Wilt u meer informatie? In de zomermaanden is de kerk op woensdag- en zaterdagmiddag open voor bezichtiging. Bezoekadres Kerkstraat 4, Grou www.sintpiterkerk.nl koster@sintpiterkerk.nl 06 4966 8884 (na 17.00 uur) Openingstijden juli t/m 27 aug. op: wo, do en za van 13.30 - 17.00 uur 5 t/m 13 sept. za van 13.30 - 17.00 uur Gratis entree. Elke zondag officiële dienst 31 cultuur / historie

Mineralogisch museum De Bunker Commandopost Grou In het Museum Bescherming bevolking ook wel genoemd ‘De bunker’ van Grou waant u zich terug in de periode van de ‘Koude Oorlog’. Het bunkercomplex is nog voor 90% intact. In de bunker konden 150 mensen gedurende 14 dagen werken, inclusief het dagelijks bestuur van de provincie Fryslân, zonder naar buiten te hoeven. Het complex is de grootste bunker van de Civiele verdediging in Nederland, en is maar liefst 1100 m2 groot. De omvang heeft te maken met het feit, dat vier commandostructuren onder een dak zijn gebracht. Naast het bunkercomplex is op het buitenterrein te zien een segment van de Berlijnse Muur, en enkele militaire voertuigen. Rondleiding Iedere eerste zondag van de maand is het Museum geopend en staan ervaren gidsen klaar om u rond te leiden. Buiten de reguliere open dagen, kunt u ook rondleidingen boeken op andere dagen. Zie voor informatie de website van het Museum. Bezoek adres Burstumerdyk 1, Grou www.museumbeschermingbevolking.nl cop-grou@museumbeschermingbevolking.nl  CopBBGrou Openingstijden De eerste zondag van de maand van 11.00 - 16.00 uur. En iedere woensdagmiddag van 13.30 - 16.00 uur (m.u.v. december & januari dan gesloten) In juli - augustus ook geopend op wo t/m vr van 13.00 - 16.00 uur Meer informatie www.mineralengrou.nl 0566 623 636 Openingstijden 1 juli t/m 31 augustus. Dinsdag t/m zondag: 11.00 - 17.00 uur Prijs vanaf 16 jaar: € 3,50 Tot en met 15 jaar: € 1,50 32 Aan het Leechlân 22, halverwege de weg van Grou naar Warten, vindt u het Mineralogisch Museum. De vele vitrines zijn gevuld met een schat aan mineralen met allerlei kleuren en vormen. Laat u verrassen door de verhalen die zij over onze aarde vertellen! Uiteraard ontbreken de echte edelstenen niet, en ook de fluorescerende mineralen (de lichtgevende mineralen) hebben een plekje gekregen. Op de zolder staan grote amethistgeoden en hier is met ingang van 2025 een vernieuwde expositie over zwerfstenen aanwezig.

De schuilkerk van de doopsgezinde Gemeente Mid Fryslan Wat is een schuilkerk Een aan het zicht onttrokken kerkgebouw, omdat het vrije doopsgezinde geloof naast de staatskerk verboden was. Kwam men in het verre verleden eerst bij elkaar in afgelegen schuren e.d., pas veel later werd deze religie gedoogd en mochten kerken worden gebouwd onder voorwaarde dat ze uit het zicht stonden. Deze kerk, een rijksmonument en nog in oorspronkelijke staat, is daar een mooi voorbeeld van. Je loopt de kerk, centraal gelegen in de Hoofdstraat, zomaar voorbij omdat de voorzijde er uit ziet als een woning. Het enige wat een beetje opvalt aan de gevel is de wat ‘voorname’ boogvormige entree met dubbele deur. Eenmaal binnen wacht de bezoeker een verrassing: een mooie ontvangstruimte met daarachter een prachtige kerk. De achterkant van de kerk grenst aan de Gedempte Haven. Vroeger was dit een open vaarwater en de kerkgangers die per boot kwamen konden hier afmeren en via het achterpoortje ongezien naar binnen gaan Bezichtiging is mogelijk in de zomermaanden tijdens Tsjerkepaad — www.tsjerkepaad.nl. Wie zijn de doopsgezinden Wij zijn een christelijke geloofsgemeenschap met wortels in het allereerste begin van de Reformatie. Onze identiteit werd en wordt vooral bepaald door ruimte in geloofs denken en persoonlijke geloofsvrijheid, verdieping en verbondenheid met elkaar. In woord en daad. Als vredeskerk zetten wij ons, binnen de beperkte mogelijkheden, in voor de wens tot vrede voor iedereen, waar ook ter wereld. Tussen 1550 en 1580 ontstond in Grou een doopsgezinde gemeente die de leer van Menno Simons aanhing en werd er in 1659 op de huidige plek de eerste schuilkerk (ook wel de fermanje genoemd) gesticht. Verschil in denken leidde later landelijk maar ook op dorpsniveau tot een vrijzinnige (de Waterlanders) en rechtzinnige stroming (de Vlamingen) en ontstonden er per dorp 2 doopsgezinde kerken. Om uiteindelijk weer samen te gaan en kwam de huidige in 1829 voor de Waterlanders gebouwde schuilkerk pas 100 jaar later in gebruik als kerk voor één doopsgezinde gemeente. Het Orgel Tot aan 1872 deed een voorzanger dienst. In dat jaar werd er een orgel aangekocht, gebouwd door de gebroeders Adema te Leeuwarden. Het had elf stemmen, één manuaal en aangehangen pedaal. Het orgel heeft een romantische klankkleur en leent zich daarom uitstekend voor kerken koorzang, solospel en een klein instrumentaal ensemble. Bezoekadres Doopsgezinde Vermaning Hoofdstraat 44, Grou www.dgmidfryslan.doopsgezind.nl Openingstijden Tijdens Tsjerkepaad in de maanden juli, augustus tot medio september alle zaterdagen van 13.30 - 17.00 uur 33 cultuur / historie

• InformatiePunt Grou • Grouster Erfgoed • Winkelen in Grou • Horeca Grou • Grou-TV • Wilhelminapark Grou ontdek grou

Grouster Erfgoed Uniek en Rijk aan historie en verhalen InformatiePunt Grou Welkom in het InformatiePunt Grou. Gelegen in het hart van Grou, fungeert dit informatiePunt als een toegewijde gids voor zowel toeristen als lokale bewoners en ondernemers. Of je nu op zoek bent naar een duik in de rijke cultuur en geschiedenis van Grou, een ontspannende rondvaart over de schilderachtige waterwegen, een verkwikkende wandeling of fietstocht door de omgeving, of simpelweg de beste plekken om te winkelen, eten, drinken en overnachten. Stap binnen en laat je verrassen door een schat aan informatie en suggesties. Van historische hoogtepunten tot eigentijdse hotspots. Het startpunt voor jouw ontdekkingsreis in en rondom Grou. Start hier de beroemde pontjesroute, De 8 van Grou, met maar liefst 12 pontjes. Een fietsbelevenis die je absoluut niet mag missen. De vriendelijke vrijwilligers staan paraat om vragen te beantwoorden, persoonlijke aanbevelingen te doen en je te voorzien van de meest actuele informatie over de vele evenementen en activiteiten in en rondom Grou. InformatiePunt Grou Halbertsma’s Plein 12, 9001 AH Grou +31 (0)566 65 99 33 info@grou.nl | www.grou.nl Openingstijden 1 oktober t/m 31 maart wo t/m za van 11.00 - 15.00 uur 1 april t/m 30 september ma t/m za van 10.00 - 16.00 uur 15 december t/m 31 januari gesloten   zonniggrou  zonnig_grou Grou is trots op een uitzonderlijk rijk erfgoed. Met 3,5 im materieel erfgoed op een landelijke lijst van zo’n 200 geregistreerde tradities, heeft Grou een opvallend aandeel in het levende erfgoed van Nederland, met: • Het Sint Piterfeest • De Strampel, Fryske feriening fan einekoerflechters • Zeilen met de GWS-Schouwen • Het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen, met de start in Grou Daarbij telt Grou maar liefst 43 rijksmonumenten, wat het dorp ook op het gebied van materieel erfgoed een bovengemiddeld rijke geschiedenis geeft. Van karakteristieke panden tot historische kerken en molens – het verleden leeft hier zichtbaar voort. Grou bewaart, beleeft én deelt haar erfgoed. Een bijzonder dorp met verhalen die blijven voortleven. 35 ontdek grou

Winkelen in Grou Welkom in winkelend gastvrij Grou Grou is ‘the place to be’ als je van winkelen houdt. Het his torische centrum met verborgen straatjes herbergt op de meest verrassende plekjes een schat aan winkels en boetiekjes in karakteristieke panden. Bijna elke winkel in Grou is een familiebedrijf, waarbij liefde voor het vak en de aandacht voor klanten centraal staan. Aan het roer staan toegewijde ondernemers die veel belang hechten aan exclusiviteit. Sommigen, zoals bijvoorbeeld de juweliers en bloemist, brengen hun creativiteit letterlijk tot leven in hun ateliers. Het is een lust om deze mensen bezig te zien en te horen vertellen over hun werk. Kenmerkend voor Grou is de ruime diversiteit aan kledingzaken. Of je nu op zoek bent naar een outfit voor een feest, je werk, heerlijk casual of juist sportief, grote kans dat je in een van de boetieks precies vindt wat je zoekt. Noemenswaardig zijn de jonge ondernemers die vol verve hun hart volgen. Hun specifieke zaken in nichemarkten springen in het oog. Met de organisatie van instore evenementen maken ze hun klanten bewust van hun expertises. Deze pareltjes trekken bezoekers van heinde en verre aan. Door het jaar heen organiseren winkeliers tal van evenementen om het winkelen in Grou nog aantrekkelijker te maken. Wil je op de hoogte blijven van wat er in Grou te doen is? Via de FB-pagina ‘Winkelen in Grou’ en www.grou.nl blijf je op de hoogte. Culinair In Grou staat eigengereidheid in het dna gegrift. Misschien is het juist daarom dat het dorp gezegend is met een keur aan kwalitatief goede restaurants met ieder hun eigen sfeer en smaak. Wil je chique of juist lekker casual uit eten? Kijk je uit naar lekker lang tafelen of komt een snel tussendoortje je beter uit? Ga je voor een plekje aan het water, gezellig tussen de mensen in het dorp of gewoon heerlijk thuis? De restaurants in Grou, met ieder hun karakteristieke ligging, sfeer en menu, worden gerund door geïnspireerde horecaondernemers. Hun gepassioneerde chefkoks trakteren je smaakpapillen op tongstrelende verwennerijen met streekproducten of klassiekers uit verschillende windstreken. Strijk in de zomermaanden neer op een van de sfeervolle terrassen aan het water of in het dorp. Genietend van de boten, de fietsers en de toeristen, laat je de boel de boel. In de winter bieden de restaurants je de broodnodige gezelligheid wanneer je je, na het winkelen, lekker opwarmt op de verwarmde terrassen of binnen bij de bars. Overnachten Grou is te leuk om in één dag te ontdekken Blijf daarom gezellig slapen. De diversiteit in overnachtings mogelijkheden is ongekend groot. Van hotel tot vakantiehuisje, van B&B tot (woon)boot, op de camping of met de camper en met eigen boot in één van de havens; in Grou ben je van harte welkom. Horeca Grou Meer informatie winkelhartdebuorrengrou@gmail.com  winkelhartgrou Meer informatie www.grou.nl  winkelhartgrou 36

Grou-TV Het Nieuwe YouTube-Kanaal van en voor Grou Met trots lanceert Grou een nieuw initiatief: Grou-TV, een YouTube-kanaal dat volledig in het teken staat van alles wat er in en rond het prachtige watersportdorp gebeurt. Van dorpsnieuws en evenementen tot sport en cultuur – Grou-TV biedt een breed scala aan video’s voor jong en oud. Grou-TV is niet alleen leuk maar ook creatief en verbindend. Het is een platform voor en door de dorpsbewoners, waar jong en oud hun verhalen, creativiteit en ideeën kunnen delen. Korte video’s over lokale evenementen zoals de opening van de Winterhaven, onze prachtige & wereldse sportprestaties, Sint Piter, interviews met bekende Grousters en nog veel meer. Heb jij ook een leuk filmpje van, over of met Grou als inwoner, met je vrienden, tijdens het sporten met je team, op het water of als bezoeker, leuk, grappig, informatief of gewoon gezellig, stuur deze op naar grouTV@grou.nl Het filmpje wordt bekeken en bijgewerkt en geplaatst door onze professionals. Misschien is jouw filmpje wel de volgende op ons nieuwe Grou-TV YouTube-kanaal. Scan de QR code, volg en like de filmpjes. Het Wilhelminapark Het Wilhelminapark is het groene hart van Grou. Op de dierenweides lopen geiten, herten en kippen. De nieuwe volière biedt onderdak aan verschillende opvangdieren zoals konijnen, valkparkieten en diamantduifjes. Sommige dieren hebben een groot deel van hun leven op hun vorige adres in kleine kooien moeten doorbrengen, maar mogen nu oud worden in een ruim verblijf. Elke dag staan vrijwilligers klaar om de dieren te verzorgen en de omgeving schoon te houden. Ook aan wilde dieren wordt gedacht; vogels en egels worden voorzien van nest- en schuilplekjes in het groen. Weet jij een grote bonte of misschien zelfs groene specht te spotten? Spreid je picknickkleedje uit naast de vijver en kom even helemaal tot rust. Of neem plaats aan de rolstoelvriendelijke picknicktafel en maak gezellig een praatje met de andere bezoekers! Een bezoek is gratis en het park is geopend van zonsopgang tot zonsondergang. De hond mag, aangelijnd, mee voor een parkwandeling. Meer informatie groutv@grou.nl Wilhelminapark Grou wilhelminaparkgrou@hotmail.com Spoedlijn: 06 2057 2044  Grou-TV  Wilhelminaparkgrou 37 ontdek grou

de watersport • Haveninformatie • Winterhaven Grou • Vaarroutes Grou • Watersport voor iedereen • Varen doe je samen • Verkeersborden & brugseinen • De Waterkaarten App • KWV Frisia • Alles is Mooglik • MS Markol • De Emanuel • Het Grouster Skûtsje • GWS — Grouster WaterSport • KZV Oostergoo • Grouster RoeiSloepen Vereniging • Stichting Valkenkring Grou

Haveninformatie De vier gemeentelijke jachthavens Grou Grou telt vier gemeentelijke havens waar u als passant kunt afmeren. Wij heten u van harte welkom in de Pikmeerhaven, de Hellingshaven, de Nieuwe Kade en de Suderkade. Het centrum van Grou bevindt zich in het midden van deze vier havens op directe loopafstand. Havengeld en watertoeristenbelasting Na aankomst kunt u zich vanaf 14.00 uur melden bij havenkantoor ’t Havenhûs in de Pikmeerhaven (Meersweg 9a). De havenmeester komt ook langs. Het liggeld voor een overnachting is € 1,74 per meter. De kosten voor stroom, water en sanitaire voorzieningen zijn bij het haven geld inbegrepen. Woont u niet in de gemeente Leeuwarden, dan geldt ook toeristenbelasting van € 1,65 per persoon, (vanaf 5 jaar). Het havenreglement vindt u in ‘t Haven hûs en via onderstaande QR code. Betaling met pas of app Uit veiligheidsoverwegingen kunt u alleen betalen met pinpas, creditcard of via de betaalApp op uw telefoon. Alle ligplaatsen zijn voorzien van een QR code. Scan de code, vul de gegevens van uw boot en uw mailadres in, voltooi de betaling en u bent verzekerd van een plek. Via de mail ontvangt u uw betalingsbewijs. Sanitaire voorzieningen In ’t Havenhûs (Meersweg 9a) vindt u sanitaire voorzieningen zoals douche, toilet, wasmachine en droger. Het gebouw is via een toegangscode toegankelijk. Deze code vindt u op uw betalingsbewijs. Water, elektra en afval Op of nabij alle steigers vindt u voorzieningen voor elektriciteit, water en afval. De recreatieve afvalcontainers zijn voorzien van een cijferslot. Deze code vindt u terug op uw betalingsbewijs. Vuilwaterafvoer De vuilwatertank kan worden geleegd aan de FRO-kade in de Hellingshaven en bij steiger C in de Pikmeerhaven. Leenfiets Voor u als passant hebben we leenfietsen klaarstaan. De Pikmeerhaven De Pikmeerhaven is de grootste haven van Grou. Maar liefst 157 boten kunnen hier afmeren. De Afvalcontainers vindt u hier aan de Meersweg en Wilhelminastraat. NB: De sanitaire voorzieningen in het Zeilcentrum behoren niet tot de gemeentelijke faciliteiten, maar u kunt hier tegen betaling gebruik van maken. De Hellingshaven De Hellingshaven is een beschutte haven voor ongeveer 40 boten met een maximale lengte van 12 meter. In deze haven zijn toiletten alsook afvalcontainers aanwezig. Gemeentehavens in het centrum De Pikmeerhaven, De Hellingshaven, De Nieuwe Kade en de Suderkade liggen in het centrum. Dat is het unieke van Grou, het centrum is omgeven door water. Havenreglement Leeuwarden Maakt u gebruik van onze havens? Dan moet u zich houden aan de voorwaarden in dit Havenreglement en de aanwijzingen van de havenmeester. ’t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou +31 (0) 6 53 15 12 98 havenmeestergrou@outlook.com Openingstijden 28 maart tot 1 november 8.30 - 19.00 uur 1 juni - 1 september 8.30 - 20.00 uur   havengrou 39 watersport

single cask whisky Saint Brandarius Whisky - Slijterij Silersshop Eindelijk is hij er, onze eigen Grouster whisky: Proviand! Op zoek naar een uniek vat whisky, met Friese roots, Fries karakter, dicht bij huis. Zijn we vanuit Grou aangemeerd op Terschelling, want daar zit Saint Brandarius. Geen onbekende in de wijn- en whisky wereld, want eigenaar Martijn is al jaren een bekend gezicht in West. En zo ook al jaren bekend bij de Silersshop. We delen dezelfde passie, kennis en vakmanschap als het gaat om de producten die we maken en verkopen. Onze Proviand whisky is speciaal geselecteerd uit tientallen unieke vaten whisky. Elk vat is uitgezocht op zijn eigen unieke karakter, verhaal en symboliseert de connectie met het water en de zee. Proviand is beschikbaar in een Original variant en voor degene die een échte originele fles whisky wil, is er een wisselende Single Cask beschikbaar die door jou persoonlijk af te vullen is bij ons in de winkel! verkrijgbaar bij silersshop grou & online te bestellen op www.silersshop.nl proviand whisky / slijterij silersshop - hoofdstraat 86, 9001 ah grou Tsjoch! www.silersshop.nl / info@silersshop.nl 40

Harbour information The 4 municipal harbours Grou Grou has four municipal harbours where you can berth as a passer-by. We would like to warmly welcome you to Pikmeerhaven, Hellingshaven, Nieuwe Kade and Suderkade. The centre of Grou is in the middle of these four harbours within direct walking distance. Harbour fees and water tourism tax After arriving, you can report to the ’t Havenhûs harbour office in Pikmeerhaven (Meersweg 9a) from 2:00 PM. The harbour master also drops by. The overnight berthing fee is €1.74 per metre. Electricity, water and sanitation costs are included in the harbour fee. If you do not live in the municipality of Leeuwarden, water tourism tax of €1.65 per person is levied (from the age of 5). The harbour regulations can be found in ’t Havenhûs or via the added QR code. Payment by card or app For security reasons, you can only pay by debit card, credit card or via the payment app on your phone. All berths are provided with a QR code. Scan the code, enter the details of your boat and your email address, complete the payment and you are guaranteed a spot. You will receive proof of your payment via email. Sanitary facilities At ’t Havenhûs (Meersweg 9a) you will find sanitary facilities such as shower, toilet, washing machine and dryer. The building is accessible via an access code. You will find the code on your payment receipt. Water, electricity and rubbish On or near all piers you will find facilities for electricity, water and rubbish. The recreational rubbish containers are fitted with a combination lock. You will find the code on your payment receipt. Waste water drainage The holding tank can be emptied at the FRO quay in the Hellingshaven and at pier C in the Pikmeerhaven. Bike rental We have rental bikes available for you as a passer-by. The Pikmeerhaven Pikmeerhaven is Grou’s largest harbour. As many as 157 boats can berth here. Underground waste containers can be found on Meersweg and Wilhelminastraat. Please note: the sanitary facilities at the Sailing Centre are not part of the municipal facilities, but you can use them for a fee. The Hellingshaven The Hellingshaven is a sheltered harbour for about 40 boats with a maximum length of 12 metres. Toilets are available at this harbour. An underground waste container can also be found there. Municipal harbours in the centre De Pik meer haven, De Hellingshaven, De Nieuwe Kade and the Suderkade are in the middle of the centre. That is the unique thing about Grou, the centre is surrounded by water. Harbor Regulations Leeuwarden The harbour regulations can be found in ’t Havenhûs or via the added QR code. ’t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou +31 (0) 6 53 15 12 98 havenmeestergrou@outlook.com Opening times 23 March - 1 November 8.30 - 7.00 PM 1 June tot 1 September 8.30 - 8.00 PM   havengrou 41 watersport

42

Hafeninformationen Die 4 Gemeindehäfen Yachthäfen Grou Grou verfügt über vier Gemeindehäfen, in denen Sie bei Ihrer Durchreise Halt machen können. Wir heißen Sie herzlich willkommen im Pikmeerhaven, im Hellingshaven, am Nieuwe Kade und am Suderkade. Das Zentrum von Grou befindet sich in der Mitte dieser vier Häfen. Hafengebühren und Wasserkurtaxe Nach der Ankunft können Sie sich ab 14:00 Uhr im Hafenbüro ’t Havenhûs im Pikmeerhaven (Meersweg 9a) anmelden. Der Hafenmeister ist auch unterwegs anzutreffen. Die Liegegebühr für eine Übernachtung beträgt € 1,74 pro Meter. Die Kosten für Strom, Wasser und Sanitäranlagen sind in den Hafengebühren inbegriffen. Falls Sie nicht in der Gemeinde Leeuwarden wohnen, gibt es eine Wasserkurtaxe in Höhe von € 1,65 pro Person (ab Alter von 5 Jahren). Die Hafenordnung finden Sie im Hafenbüro ’t Havenhûs oder über den QR -Code unten. Zahlung mit Karte oder App Aus Sicherheitsgründen können Sie nur mit einer Debit- oder Kreditkarte oder über die Zahlungs-App auf Ihrem Smartphone bezahlen. Alle Liegeplätze weisen einen QR-Code auf. Scannen Sie den Code, geben Sie die Details Ihres Bootes und Ihre E-Mail-Adresse ein und schließen Sie die Zahlung ab, um Ihren Liegeplatz zu buchen. Ihr Zahlungsbeleg wird Ihnen dann per E-Mail zugesendet. Sanitäre Anlagen Im Hafenhaus ’t Havenhûs (Meersweg 9a) finden Sie sanitäre Einrichtungen wie Dusche, Toilette, Waschmaschine und Trockner. Den Zugang zum Gebäude erhalten Sie über einen Zugangscode. Diesen Code finden Sie auf Ihrem Zahlungsbeleg. Wasser, Strom und Abfall Die Anschlüsse für Strom, Wasser und Abfall finden Sie an oder in der Nähe aller Stege. Die Freizeitabfallcontainer sind mit einem Zahlenschloss aus gestattet. Den Code finden Sie auf Ihrem Zahlungsbeleg. Schmutzwasserabfuhr Der Abwassertank kann am FRO-Kai in Hellingshaven und am Anleger C in Pikmeerhaven geleert werden. Pikmeerhaven Der Pikmeerhaven ist der größte Hafen in Grou. Einen unterirdischen Abfallcontainer finden Sie am Meersweg und in der Wilhelminastraat. Wichtiger Hinweis: Die sanitären Anlagen des Zeilcentrums gehören nicht zu den Einrichtungen der Gemeinde, können aber kostenpflichtig genutzt werden. Hellinghaven Der Hellingshaven ist ein geschützter Hafen für etwa 40 Boote mit einer Höchstlänge von 12 Metern. ’t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou +31 (0) 6 53 15 12 98 havenmeestergrou@outlook.com Öffnungszeiten 23 März - 1 November 8.30 - 19.00 Uhr 1. Juni tot 1. Sept. 8.30 - 20.00 hrs   havengrou Städtischen Häfen sind im Zentrum Im Zentrum liegen De Pikmeerhaven, De Hellingshaven, De Nieuwe Kade und die Suderkade. Das ist das Einzigartige an Grou: Das Zentrum ist von Wasser umgeben. Hafenordnung von Leeuwarden Die Hafenordnung finden Sie im Hafenbüro ’t Havenhûs oder über den QR Code unten. 43 watersport

Uw notariskantoor voor Grou en omstreken Slagman Tjaarda Savenije Grouwstervlet 13.50 met open kuip www. grouwstervlet.nl Oedsmawei 4 Tel. 0566-622410 9001 ZJ Grou info@grouwstervlet.nl 44

Winterhaven Grou De volgende Gemeentelijke passantenhavens zijn geopend vanaf 1 november tot 1 april: • De Nieuwe Kade • De SuderKade • Hellingshaven • Pikmeerhaven, hier is enkel de H-steiger geopend. Tarieven € 0,87 per meter € 1,65 p.p.p.n. Toeristenbelasting Betaling via de QR-code op de steiger Afvalcontainers De containers aan de Nieuwe Kade alsook aan de Meersweg blijven gedurende de winter beschikbaar, de anderen worden tijdens de winter verwijderd. Elektra & Water Op of nabij alle steigers vindt u voorzieningen voor elektriciteit & water. De recreatieve afvalcontainers zijn voorzien van een cijferslot. Deze code vindt u terug op uw betalingsbewijs. Let op! Bij een vorst periode wordt het water afgesloten. Bereikbaarheid van de havenmeester: ’t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou +31 (0) 6 53 15 12 98 havenmeestergrou@outlook.com 45 Sanitaire voorzieningen In ’t Havenhûs (Meersweg 9a) vindt u sanitaire voorzieningen zoals douche, toilet, wasmachine en droger. Het gebouw is via een toegangscode toegankelijk. Deze code vindt u op uw betalingsbewijs. Vuilwaterafvoer De vuilwatertank kan worden geleegd aan de FRO-kade in de Hellingshaven. watersport

Vaarroutes Grou de blauwe vaarroute 5 uur varen • Grou • Reduzum • De Swette • Poppenwier • Keersluis • Terherne • Akkrum • Grou de gele vaarroute 5 uur varen • Grou • Moddderige Bol • De Veenhoop • Earnewâld • Warten • Wergea • Grou De vaarkaart is te verkrijgen bij het InformatiePunt Grou 46

47 watersport

Watersport voor iedereen In Grou kan iedereen genieten van de watersport Heb je een eigen boot in het water, dan beschikken wij over veilige haven(s) voor iedere bootlengte. Heb je de boot op de trailer, dan ook ben je van harte welkom. Grou beschikt over drie openbare trailerhellingen (aan de Pr. Wilhelminastraat, aan de Garde Jagerswei bij de Hoflânsbrêge en op het Waterpark Yn’e Lijte). Beschik je zelf niet over een boot, maar wil je toch graag het waterrijke gebied rond Grou ontdekken? Dat kan! Bij de verschillende watersportbedrijven in Grou kun je toer- en visboten, trendy sloepen, zeiljachten en open zeilboten huren. Maar ook suppen en kanoën behoren tot de mogelijkheden. Toch liever langer weg op het water, dan zijn er ook motorjachten te huur van 2 tot 9 personen variërend in lengte van 9 tot 14 meter voorzien van alle faciliteiten die je wenst, luxe of juist originele, voor een prachtige vaarvakantie in Friesland startend vanuit Grou. Liever niet zelf aan het roer? Laat je dan varen door aan boord te stappen van een van de rondvaartboten, een praam of zelfs een skûtsje. Watersport is ook ideaal voor een bedrijfsuitje: Voor een teambuildingsdag is Grou de ideale uitvalsbasis. Eerst vergaderen in een van de diverse unieke locaties gevolgd door ontspanning op of aan het water. In Grou is het mogelijk. Van een tochtje aan boord van de lokale beroepsvisser tot fierljeppen, van team-suppen tot onderlinge zeilwedstrijden. Hebben we het niet, dan stellen wij het voor u op maat samen. De mogelijkheden zijn enorm. In het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s Plein vind je alle informatie over verhuurders, waterkaarten, vaarroutes of vraag de lokale ondernemers naar de vele mogelijkheden. De contactgegevens vind je achterin dit magazine. Wettersport foar elkenien Yn Grou kin elkenien genietsje fan de wettersport Ha jo in eigen boat yn it wetter, dan beskikke wy oer de feilige haven(s) foar elke boatlingte. Ha jo de boat op de trailer, dan binne jo likegoed fan herte wolkom. Grou hat trije iepenbiere trailerhellings (oan de Prinses Wilhelminastraat, oan de Garde Jagerswei by de Hoflânsbrêge en op it Wetterpark Yn’e Lijte). Hast sels net in boat, mar wolst dochs graach it wetterrike gebiet om Grou hinne ûntdekke? Dat kin! By de ûnderskate wettersportbedriuwen kinst toeren fiskboaten, trendy sloepen, syljachten en iepen sylboaten hiere. Mar ek suppen, kanofarren hearre ta de mooglikheden. Dochs leaver langer fuort op it wetter, dan binne der ek motorjachten te hier fan 2 – 9 persoanen, fariearjend yn lingte fan 9 oant 14 meter, foarsjoen fan alle fasiliteiten dy ’t je winskje, lúkse of krekt orizjinele foar in prachtige farfakânsje yn Fryslân, begjinne fanút Grou. Leaver net sels oan it roer? Lit dy dan farre en stap oan board fan ien fan de rûnfeartboaten, in pream of leafst in skûtsje. Wettersport is ek ideaal foar in bedriuwsútstapke. Foar in teambuildingsdei is Grou de ideale útfalsbasis. Earst fergaderje yn ien fan de ferskate unike lokaasjes, folge troch ûntspanning op of oan it wetter. Yn Grou is it mooglik. Fan in tochtsje oan board fan de lokale beropsfisker oant fierljeppen, fan teamsuppen oant sylwedstriden oer en wer. Ha we it net, dan stelle wy it foar jo op maat gear. De mooglikheden binne grut. Yn it InformatiePunt Grou oan it Halbertsma’s Plein is alle ynformaasje oer ferhierders foar hannen, wetterkaarten, faarrûtes of freegje de lokale ûndernimmers nei alle mooglikheden. De kontaktgegevens stean achteryn dit magazine. 48

Watersports for everybody In Grou everybody can enjoy the watersport Visiting Grou by boat? We would like to welcome you in one of the 4 municipal marinas. Visiting Grou with your boat on the trailer? We would like to welcome you and use one of the three public slipways (the Pr. Wilhelminastraat, the Garde Jagerswei near the Hoflânsbrége and on the Waterpark Yn’e Lijte). If you don’t own a boat, but you still want to explore the wetland area around Grou? No problem. You are more than welcome. At several water sports companies in Grou you can rent; tour and fishing boats, trendy sloops, sailing yachts and open sailing boats. But also paddle boarding, canoes are possible are for rent. Should you prefer staying longer on the water, there are also motor yachts for rent for 2 to 9 people, varying in length from 9 to 14 meters, equipped with all the facilities, luxury or original for a beautiful sailing holiday in Friesland best starting from Grou. If you want to learn to sail, just contact one of the sailing schools in Grou. If you prefer not sit at the helm yourself, step aboard on a canal boat, a barge or even a skûtsje and enjoy a beautiful day on the water. Water sports offers a great opportunity for team building, corporate training or outing. Meetings and watersport is a perfect combination. Plan your meeting in one of the various unique locations, followed by watersports activity’s. For example; a trip on board of the local commercial fisherman, fierljeppen, team supping or to mutual sailing competitions. Just ask, the possibilities are enormous. Visit our ‘InformatiePunt Grou’ at the Halbertsma’s Plain (Square) our Tourist Office for more information or ask the local entrepreneurs about the possibilities. The contact details can be found at the back of this magazine. Wassersport für alle In Grou kann jeder Wassersport betreiben Wenn Sie mit Ihrem eigenen Boot übers Wasser kommen, haben wir die sicheren Häfen für jede Bootslänge. Wenn Sie mit Boot auf dem Anhänger kommen, sind Sie auch sehr willkommen. Grou hat drei öffentliche Slipanlagen (an der Pr. Wilhelminastraat, an der Garde Jagerswei in der Nähe der Hoflânsbrége und am Wasserpark Yn’e Lijte). Haben Sie selbst kein Boot, möchten aber trotzdem das wasserreiche Gebiet um Grou entdecken? Kein Problem! Bei den verschiedenen Wassersportunternehmen in Grou können Sie Touren- und Fischerboote, trendige Schaluppen, Segelyachten und offene Segelboote mieten. Aber auch Paddelboote, Kanus etc. können ausgeliehen werden. Wenn Sie länger auf dem Wasser bleiben möchten, können Sie auch Motoryachten für 2 bis 9 Personen mit einer Länge von 9 bis 14 Metern mieten, die mit allem ausgestattet sind, was Sie wünschen: von bescheiden bis luxuriös ist für jeden was dabei für einen schönen Segelurlaub in Friesland von Grou. Möchten Sie lieber nicht selbst am Ruder sein? Dann gibt es auch die Möglichkeit auf ein Ausflugsboot zu gehen. Oder man mietet sich ein Praam oder sogar ein Skûtsje (ein begleitetes Boot). Grou ist auch die ideale Basis für Wassersport in der Firma, z.B. für einen Teambuilding-Tag. Man könnte sich zuerst an einem der verschiedenen einzigartigen Orte treffen, dann Entspannung auf oder am Wasser suchen. Eine Reise an Bord eines örtlichen Berufsfischers nach Fierljeppen, vom Teamessen bis zu gegenseitigen Segelwettbewerben. Wenn wir es nicht schon haben, werden wir es für Sie zusammenstellen. Die Möglichkeiten sind enorm; in Grou ist so viel möglich! Am Informations-Punkt Grou am Halbertsma-Platz finden Sie alle Informationen über Vermietern, Wasserkarten, Segelrouten und vieles mehr. Oder fragen Sie die lokalen Unternehmer nach den vielen Möglichkeiten. Die Kontaktdaten finden Sie auf der Rückseite dieses Magazins. 49 watersport

Varen doe je Samen! De belangrijkste vaarregels Elk jaar komen veel toeristen naar Grou om te genieten van ons prachtige waterrijke gebied. Het hele jaar door kan worden genoten van de watersport in en rondom Grou, mits er geen ijs ligt uiteraard. Maar in de zomermaanden is sprake van seizoendrukte op het water. Hierdoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Om de veiligheid te vergroten gelden er, net zoals op de weg, ook verkeersregels op het water. Goede voorbereiding Een goede voorbereiding is het halve werk! Controleer daarom je schip voor je vertrek. Denk daarbij aan de motor, het peil van de olie en het koelwater, de staat van de accu en of je voldoende brandstof hebt. Voor schepen met een elektrische motor: zorg dat deze voldoende opgeladen is! Algemene vaarregels • Vaar zoveel mogelijk stuurboordwal (rechts). • Een vaarbewijs is verplicht bij een snelle motorboot (>20 km/uur) en een boot langer dan 15 meter. • Vaar alcoholvrij. De wettelijke alcoholgrens op het water is 0,5 promille, net als op de weg. Tijdens het varen Het is belangrijk om goed zicht te hebben tijdens het varen. Schepen hebben geen achteruitkijkspiegels, dus leer jezelf aan om elke twee minuten even achterom te kijken. Verder is het belangrijk dat je een duidelijke koers vaart. Verander dus niet plotseling van koers of snelheid. Houd rekening met anderen op en langs het water. Geef elkaar de ruimte om te manoeuvreren en wees alert op hinderlijke golfslag en zuiging van je schip. Minder zo nodig op tijd je vaart. Vaar je in natuur- en woongebieden? Respecteer en bewaar dan de rust. Wie vaart op drukke vaarroutes komt in aanraking met grotere schepen (beroepsvaart). Blijf uit de dode hoek. Deze mag bij grote schepen tot wel 350 meter lang zijn! Een vuistregel: als je de schipper kunt zien, kan diegene jou ook zien. Houd verder het midden van deze vaarwegen vrij voor grote schepen. Laveren op de hoofdkanalen is niet toegestaan. 50 En niet onbelangrijk: blijf uit de buurt van visnetten. Deze zijn te herkennen aan zwarte of gele vlaggetjes. Bij brug of sluis • Passeer bruggen en sluizen vlot. • Anker niet bij bruggen, sluizen of in het midden van het vaarwater. • Zwemmen in de vaargeul, bij bruggen, sluizen en wachtplaatsen is niet toegestaan. Je riskeert een boete van 160 euro. Wie heeft voorrang? Op de Friese vaarwateren geldt het Binnenvaartpolitiereglement (BPR). In dit reglement wordt stuurboordwal varen beloond. Vaar je stuurboordwal? Dan moeten andere schepen voorrang aan jou verlenen, ongeacht de lengte en grootte van het schip. Let wel, een aanvaring wil je te allen tijde voorkomen! Als je ziet dat een ander geen voorrang verleent en zorgt voor een gevaarlijke situatie dan kun je toch beter uitwijken, ook al heb je voorrang. Dit valt onder ‘goed zeemanschap’ in de regels. En verder: • Hoofdvaarwater (vaargeul) gaat voor nevenvaarwater. • (Kleine) zeilschepen gaan voor op door spierkracht aangedreven vaartuigen zoals roeiboten/kano’s, suppers, en deze gaan weer voor op (kleine) motorschepen. www.varendoejesamen.nl info@varendoejesamen.nl   varendoejesamen

Verkeersborden en brugseinen Verplichting de vaar snelheid te beperken Verplichting om voor het bord te stoppen Verplichting om op te letten Verboden hinderlijke vaarbeweging te veroorzaken Meren en ankeren verboden Beperkte doorvaar thoogte (evt. hoogte in cijfers aangegeven) Verplicht stuurboordwal (rechts) te houden Marifoonkanaal voor nautische kennis Kleine schepen toegestaan Doorvaart gesloten brug toegestaan, voor tegenliggende vaart verboden Einde van een verbod, gebod of beperking Doorvaart toegestaan. Voor tegenliggende vaart verboden Doorvaart verboden Doorvaart toegestaan. Tegenliggende vaart mogelijk. Brug kan in of buiten verblijf zijn Doorvaart gesloten brug toegestaan, tegenliggende vaart mogelijk Voorbijlopen verboden In-, uit- of doorvaartverbod Doorvaart verboden, maar wordt binnenkort toegestaan watersport

Verkeersborden & brugseinen Tijdens het vaarseizoen worden de provinciale bruggen en sluizen van 1 april tot 1 november dagelijks bediend van 09.00 - 19.00 uur (in juni, juli & augustus tot 20.00 uur). Let op! Dit geldt niet voor alle bruggen. Kijk voor de actuele bedieningstijden op www.fryslan.frl/bedieningstijden of in de Waterkaarten app. Brugseinen • De lichten bij bruggen zijn rood en groen. • Sluit achteraan en wacht uw beurt af • Vaar altijd vlot door • Strijk bij drukke bruggen de zeilen • Volg de aanwijzingen van de brug- en sluiswachters op. Zie bijgaand de belangrijkste brugseinen. Brugbediening op afstand Sommige bruggen worden op afstand bediend met behulp van camera’s. Zorg ervoor dat je je schip binnen het zicht van de camera’s afmeert. Indien er een aanmeldknop aanwezig is, dien je daarop te drukken voor bediening. Anders gaat de brug NIET open. Ferkearsbuorden & brêgeseinen Yn it farseizoen wurde de provinsjale brêgen en slûzen fan 1 april oant 1 novimber dageliks betsjinne fan 09.00 - 19.00 oere (yn juny, july en augustus oant 20.00 oere). Tink derom! Dit jildt net foar alle brêgen. Sjoch foar de aktuele betsjinningstiden op www.fryslan.frl/bedieningstijden of yn de wetterkaarten App. Brêgeseinen • De ljochten by brêgen binne read, grien • Slút achter oan en wachtsje jo beurt ôf • Far altyd flot troch • Stryk by drokke brêgen de seilen • Folgje de oanwizings fan de brêge- en slûswachters op. Sjoch tafoege de wichtichste brêgeseinen Brêgebetsjinning op ôfstân Inkelde brêgen wurde op ôfstân betsjinne mei help fan kamera‘s. Soargje derfoar dat jo jo skip yn it sicht fan de kamera’s oanlizze. As der in oanmeldknop oanwêzich is, moat je dêrop drukke foar de betsjinning, oars giet de brêge NET iepen. Traffic signs & bridge signals During the water sports season, many bridges in Friesland are daily operated from April 1 tot November 1 from 9 a.m. to 7 p.m. (in June, July and August until 8 p.m.). Pay attention! This does not apply to all bridges. For the current operating times, see www.fryslan.frl/bedieningstijden or the Water Maps app. Bridge signals • The lights at bridges are red and green • lose at the back and wait your turn • Always sail smoothly • Drop the sails at busy bridges • Follow the instructions at the bridge. See attached the main bridge signals Remote bridge control Some bridges are controlled remotely by using cameras. Make sure to moor your vessel within view of the cameras or push the red button. Verkehrsschilder & Brückensignale Während der Segelsaison vom 1. April bis 1. November werden die Provinzbrücken und Schleusen täglich von 9 bis 19 Uhr (im Juni, Juli und August bis 20 Uhr) bedient. Aber Achtung: Dies gilt nicht für alle Brücken! Die aktuellen Betriebszeiten finden Sie unter www.fryslan.frl/bedieningstijden oder in der Wasserkarten App. Brückensignale • Die Lichter an Brücken sind rot, grün und gelb • Schließen Sie auf und warten Sie, bis Sie an der Reihe sind • Segeln Sie immer zügig • Holen Sie die Segel an stark befahrenen Brücken ein • Befolgen Sie die Anweisungen der Brücken- und Schleusenhalter. • Siehe auch: beigefügte Hauptbrückensignale Fernbedienung der Brücke Einige Brücken werden mit Kameras ferngesteuert. Stellen Sie sicher, dass Sie Ihr Schiff in Sichtweite der Kameras festmachen. Wenn es eine Anmeldeschaltfläche gibt, müssen Sie diese für den Betrieb drücken, sonst öffnet sich die Brücke NICHT. 52

De Waterkaarten app SCAN ME De Waterkaarten app The water maps app De Waterkaarten app is de meest complete app om veilig en voorbereid het water op te gaan. Met navigatie, routeplanner, Marrekrite-aanlegplaatsen, AISkoppeling, almanak-data bij bruggen, sluizen en havens, actuele vaarinfo en stremmingen. Download en probeer nu 7 dagen gratis! De wetterkaarten app De wetterkaarten app is de meast komplete app om feilich en taret it wetter op te gean. Mei navigaasje, rûteplanner, Marrekrite-oanlisplakken, AISkoppeling, almanak-data by brêgen, slûzen en havens, aktuele farynfo en opkearingen. Download en besykje no 7 dagen fergees! The water maps app is the ultimate app for safe and prepared navigation on the water. Featuring navigation, route planner, Marrekrite moorings, AISpairing, almanak data for bridges, locks, and harbors, up-to-date navi gation information, and fairway messages. Plan the most beautiful routes on the water. Try it now! Die Wasserkarten-App Es gibt die Wasserkarten-App speziell für alle Wassersportler. Diese App bietet alle Arten von Informationen über Wassersport in Friesland. Hier finden Sie immer aktuelle Brückenzeiten, Marrekrite (Liegeplätze für das Boot unterwegs in der Natur), Badestellen, Verkehrszeichen und andere nützliche Informationen. 53 watersport

PATAT EN SNACKS www.snackbar-deroef.nl telefoonnummer: 0566 - 62 31 35 Hoofdstraat 29 9001 AP Grou 54 Voor een levendige tuin

KWV Frisia Koninklijke Watersport Vereniging Frisia KWV Frisia is een actieve watersportvereniging in het hart van Friesland met een basis in de breedte van de watersport. ‘Iedereen kan bij Frisia zeilen’. Hier kunnen kinderen en volwassenen (leren) zeilen en worden verschillende watersportactiviteiten georganiseerd voor jong en oud en mensen met een fysieke of mentale beperking. Koninklijk KWV Frisia is één van de oudere verenigingen in Grou. De vereniging werd als Zeilvereniging Frisia opgericht op 28 september 1860. Tijdens het 100-jarig jubileum in 1960 verleende het Koninklijk Huis de vereniging het predicaat ‘Koninklijk’, waar we bijzonder trots op zijn. De vereniging is heden ten dage uitgegroeid tot een bloeiende en actieve watersportvereniging. Olympisch kampioene Marit Bouwmeester Net zo leren zeilen als Olympisch Kampioen en meervoudig medaillewinnaar Marit Bouwmeester? Dat kan bij KWV Frisia, waar haar zeilenthousiasme begon. Elke vrijdagavond is het een drukte van belang bij KWV Frisia, want dan traint de jeugd. Er wordt niet alleen gezeild in de Optimist en Splash maar er worden ook surflessen aangeboden. Het Marit Bouwmeester Zeilcentrum KWV Frisia is mede-initiatiefnemer voor het realiseren van de drijvende accommodatie aan de rand van het dorp. Sinds een aantal jaren draagt de accommodatie de naam Marit Bouwmeester Zeilcentrum. Het is bij al haar activiteiten dé uitvalsbasis van KWV Frisia. Activiteiten KWV Frisia organiseert ieder jaar een serie wedstrijden voor de open eenheidsklassen op het Pikmeer en de Wijde Ee. Daarnaast organiseert KWV Frisia in de zomermaanden de fameuze donderdagavondwedstrijden, toertochten en de ‘Singlehanded Challenge’ op groot water. In het winterseizoen zijn er tal van interessante avonden in het Marit Bouwmeester Zeilcentrum, waar tal van onderwerpen aan bod komen. Meer informatie bestuur@kwvfrisia.nl www.kwvfrisia.nl   kwvfrisia 55 watersport

Alles is Mooglik Groter gevoel van vrijheid bestaat bijna niet! Wonend in en om het water is het vaak mogelijk om varend van het water te genieten. Zo vanzelfsprekend als het soms is, zo ingewikkeld is het soms voor anderen. Door Friesland rijdend zie je in de zomer overal zeiltjes door het landschap schuiven. Water onder je door kabbelend, wind door de haren. Het lijkt zo makkelijk. Maar toch kost het soms meer inspanning om dit voor iedereen mogelijk te maken. Bij Alles is Mooglik, een onderdeel van Koninklijke Watersport Vereniging Frisia wordt door een grote club vrijwilligers ‘alles’ mogelijk gemaakt. Handzame zeilbootjes waar je makkelijk in kunt stappen of met behulp van een lift in en uit de boot getakeld te worden. Waar de bediening en schoten van de zeilen binnen handbereik is. En als dat niet lukt, is elektrische ondersteuning ook een mogelijkheid. AiM 4 Hansa 303’s en 4 Hansa Liberty’s, waarvan 2 met joystick besturing. In deze boten kun je alleen of met 2 mensen naast elkaar zitten en maakt het mogelijk dat jong en oud met en zonder beperking altijd kunnen genieten van het heerlijke zeilen. Nieuw in de Frisia vloot is de SV 14. Een stoere en sportieve 2-zitter die is uitgerust met een gennaker en kantelstoelen. De moderne romp is niet alleen ontworpen om snel te zeilen, maar ook om maximale stabiliteit te bieden. Evenals de Hansa’s zijn de SV 14’s zelf oprichtend en onzinkbaar. Al snel lukt het je om zelf het roer of de touwtjes in handen te nemen. In het zeilseizoen staan er op de donderdag- en vrijdagavonden een grote ploeg enthousiaste vrijwilligers klaar om te helpen de zeilbootjes op te tuigen en de zeilers op het water te begeleiden. 56 Wil je de vrijheid op het water voelen, of om je vaardigheden te verbeteren en competitief te worden. Dan nodigen we je graag uit om bij ons te komen zeilen. Neem dan contact met ons op! Want zeg nou zelf… Een groter gevoel van vrijheid, dan zeilen op het water bestaat er niet! Meer informatie kwvfrisia.nl/alles-is-mooglik Ritske van der Meer — 06 2607 6140 aangepastzeilen@kwvfrisia.nl   kwvfrisia

MS Markol Stichting Gehandicapten Watersport Grou Ons prachtig motorschip De Markol vaart dit seizoen graag weer met groepen mensen die indien nodig, door middel van een lift aan boord kunnen komen. Er is een rolstoel toegankelijk toilet aan boord. Bent u slecht ter been of bent u rolstoelgebruiker of heeft u een andere beperking dan kunt u met uw familie, een groep vrienden of medebewoners op de MS Markol genieten van een prachtige vaart rondom Grou en omstreken. De route van de vaarten wordt in overleg met onze vrijwilligers; onze schippers en matrozen gekozen. Zij zorgen voor een onvergetelijke dag voor onze gasten. Aan boord kunt u koffie, thee en frisdrank drinken en een versnapering nuttigen. U kunt binnen en ook buiten op het achterdek zitten en genieten van elkaar en de mooie waterrijke omgeving. Stichtingen, verenigingen en organisaties voor mensen met een beperking en ouderen kunnen ook tochten boeken. De Emanuel De Emanuel promoveert naar de A-klasse Twee jaar geleden is schipper Herre Hooghiemster samen met zijn vriendengroep begonnen aan een groot avontuur, zeilen op een skûtsje. De naam was snel bepaald, namelijk de Kammeraat. Zonder verwachtingen, maar vooral met veel enthousiasme en fanatisme is de groep gestart. En met succes. Na het eerste jaar, onder toeziend oog van veel supporters, direct gepromoveerd naar de B-klasse. Dit succes smaakte naar meer en een eigen skûtsje kwam daaruit voort, De Emanuel heeft de Kammeraat vervangen. In de winter werd onderhoud gepleegd en de strategie voor 2024 werd bepaald. Een goede voorbereiding is het halve werk en dat was tijdens de IFKS 2024 te zien. Ondanks wisselvallig weer, waarin het de ene dag windstil was en de andere dag hard waaide, wist het team zich staande te houden. Het resultaat: kampioen in de B-Klasse en door naar de A. Twee jaar geleden had de groep dit niet durven dromen, maar het aftellen is begonnen om weer het water op te gaan en mee te doen aan de wedstrijden. Meer informatie www.msmarkol.nl info@msmarkol.nl  msmarkol  skutsjedekammeraat  skutsjedeemanuel 57 watersport

Het Grouster Skûtsje Doarp Grou Na het behalen van het SKS Kampioenschap in 2023, prolongeerde schipper Douwe Visser met zijn bemanning, de SKS-kampioenstitel 2024! Ook in dit jaar mocht Douwe het Sulveren Skûtsje in ontvangst nemen na de laatste wedstrijd op het Sneekermeer. En dan de huldiging in Grou. Onder prachtige omstandigheden met massale opkomst van het publiek is het Grouster Skûtsje binnengehaald. Onder begeleiding van het bestuur en vele andere boten, werd er aan de Nieuwe Kade aangemeerd. Wederom werden schipper en bemanning in het zonnetje gezet. Dit keer door Burgermeester Buma en de Zeilkoningin met haar hofdame. Elk jaar houden de skûtsjes Friesland in hun ban. Iedereen die ook maar iets voor het zeilen voelt, volgt de strijd tussen de oude vracht schepen op de voet. Skûtsjesilen is synoniem met wedstrijdzeilen met oude vracht58 schepen, platbodems die aan het begin van de vorige eeuw werden gebouwd om turf, mest en andere lading tot bij de boerderijen te brengen. Hiervoor moesten de schepen ondiepe vaarten in. Daarom werden de schepen dan ook lang en plat gemaakt. Als er wedstrijden waren, en de schipper een paar centen extra kon verdienen, werd alle huisraad uit het skûtsje gehaald en op de wal gezet. Ook dit jaar wordt er weer vanaf 1 april getraind. De concurrentie zit niet stil en ook bij diverse andere skûtsjes zijn aanpassingen geweest met natuurlijk 1 doel: het winnen van het SKS Kampioenschap! Traditioneel start het SKS Kampioenschap op de wateren rondom Grou. Dit jaar vindt dit plaats op zaterdag 26 juli. De wedstrijd is vanaf het water het beste te volgen of vanaf de pier nabij het Zeilcentrum. Namens bestuur, schipper en bemanning wensen wij u een mooie zomer toe! Meer informatie www.grousterskutsje.nl skg@grousterskutsje.nl  grousterskutsje

GWS — Grouwster WaterSport Sinds april 2025 is het zeilen met de GWS-schouwen geregistreerd als immaterieel erfgoed! De Vereniging Grouwster Watersport, GWS in de volksmond, is opgericht in 1935. We bestaan dit jaar dus 90 jaar! Dat lijkt lang, maar de twee andere zeilverenigingen: KWV Frisia (1860) en KZV Oostergoo (1848) zijn nog ouder. Frisia richtte zich vooral op de middenstand, terwijl Oostergoo zich richtte op de luxere Boeiers en Friese jachten. Hierdoor ontstond de vraag naar een laagdrempelige vereniging die betaalbare ligplaatsen bood voor de gewone man in en rondom Grou. Ook vandaag de dag vullen de 3 verenigingen elkaar goed aan en werken prima samen. Tegenwoordig beschikt GWS over een prachtige haven met 200 moderne ligplaatsen voor leden, direct aan het Pikmeer. Het spaarzame karakter van de vereniging is tot op de dag van vandaag behouden gebleven. Liever steken de leden gezamenlijk de handen uit de mouwen dan geld uit moeten geven. Naast de haven, is GWS de klassen - organisatie voor de GWS-schouwenklasse. Deze kenmerkende ijzeren boten zijn al van verre te herkennen aan hun tuigage: het spriettuig. De schouw, met eikenhouten zwaarden, is zeer geschikt voor ondiepe wateren, en deed jarenlang dienst als vrachtboot. De oudste vermeldingen dateren uit de 16e Jeugdzeilen. Schouwen zijn er voor iedereen, jong en oud! Wilt u ervaren hoe het is om te zeilen in een GWSschouw? Neem dan contact op en kom het eens proberen in onze eigen verenigingsschouw. Agenda 7/8 juni 2025 Frisia-GWS Pinksterwedstrijden 20/21 september 2025 GWS septemberwedstrijden met GWS-schouwen kampioenschappen 27 september 2025 Jeudgzeilen met Foar de Neiteam 4/5 oktober 2025 Sylnocht slotwedstrijden schouwen op de Tearnzer Wielen. eeuw! Maar, laat je niet misleiden door het uiterlijk. De GWS-schouw is een echt scheurijzertje, een soort mini-skûtsje. Doordat je, zittend in een GWSschouw, met je hoofd vlak boven de waterlijn zit, ervaar je de snelheid meer. Je krijgt het gevoel dat je een met het water en de natuur bent. Niet voor niets worden de GWSschouwen jaarlijks ingezet om te oefenen voor de jeugd van de SKS en IFKS in het door de Stichting Foar de Neiteam georganiseerde Zie website GWS voor details. Meer informatie www.grouwsterwatersport.nl info@grouwsterwatersport.nl  klassecommissiegws  gws schouw Foto Johan Honderd met dochter uit Laren, kampioen B-klasse. Deelnemers komen uit het hele land. 59 watersport

R & Hoofdstraat 26 9001 AM Grou 06 53367021 06 51838484 www.irisenfleurgrou.nl info@irisenfleurgrou.nl ItPoartehus antiek & brocante Gratis advies en taxatie! In deze tijd is opruimen best fijn, maar dan komt de vraag: ‘is het kunst of is het kitsch’? Stuur duidelijke foto’s naar nienhuis@xs4all.nl of via Facebook en ontvang gratIS advIeS. Hoofdstraat 108, 9001 aP grou | 06-533 908 89 60

KZV Oostergoo De Koninklijke Zeilvereeniging is de oudste zeilvereniging en de op een na oudste watersportvereniging van ons land. Opgericht in 1848 maar nog steeds erg actief. De vereniging organiseert jaarlijks diverse zeilwedstrijden. Traditioneel in het weekend waarin de eerste zaterdag van juni valt voor boeiers, tjotters, Friesche Jachten en GWS-schouwen. En in het eerste weekend van juli in samenwerking met de KWV Frisia de Princenhoftocht en Open Zeilwedstrijden. De wedstrijden in juli staan open voor alle klassen. De vereniging heeft in het bijzonder aandacht voor het behoud van de klassieke rondhouten jachten waarvoor elk jaar in juni wedstrijden worden georganiseerd. Zij spant zich daarnaast in om deze jachten ook elders als varend erfgoed te kunnen aanschouwen. Zo is de vereniging initiatiefneemster van de oprichting van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten, is op instigatie van Oostergoo in 1954 de boeier Friso als Statenjacht aan de provincie Fryslân overgedragen en levert zij het gehele jaar door bijdrage aan allerlei activiteiten rondom dit ‘oud hout’. De wedstrijden in juli – met name de Princenhoftocht – kenmerken zich de laatste jaren door hun internationale deelnemersveld. Zo schreven zich eerder zeilers uit bijv. Duitsland, Turkije, Ierland, België en Polen in. Oostergoo organiseert jaarlijks in augustus ook zeilwedstrijden op de Wijde Ee bij Drachten/De Veenhoop. Elk jaar op de eerste zaterdag in juni wordt de Algemene Ledenvergadering gehouden.Alle leden met een klassiek rondhouten schip meren die dag aan voor het terras van Hotel Oostergoo. Ook voor niet-leden een schitterend plaatje! Vanwege Hemelvaart vinden in 2025 de ALV en de wedstrijden op de zondag daags erna niet in juni maar op 24 en 25 mei plaats. Meer informatie www.kzvoostergoo.nl kzvoostergoo@kpnmail.nl 61 watersport

GRSV Grouster RoeiSloepen Vereniging Heb jij het in je om sloeproeier te worden? • Ben je ouder dan 16 jaar • Houd je van buiten sporten • Ben je een teamspeler • Vind je een beetje afzien ‘lekker’ • Houd je van varen • En ben je altijd in voor gezelligheid Ja? Kom het uitproberen en ontdek dat sloeproeien een heerlijke sport is voor iedereen, van jong tot oud, van fit tot ‘net weer begonnen met sporten’. Je kunt 3x gratis meetrainen! De wedstrijdteams trainen op dinsdag- en donderdagavond. Daarnaast roeit elke maandag het (gemengde) recreantenteam. Meer informatie www.grsv.nl info@grsv.nl  grsvroeivereniging Onze vloot: De Wetterfretter De Wetterfretter is een aluminium 8-persoons sloep. Het herenwedstrijdteam roeit in deze sloep. De sloep is in 1997 door een groep vrienden uit Grou gekocht, volledig opgeknapt en als roeisloep ingericht. De Wetterfretter is in het bezit van een HT-nummer. De Wetterwrotter De Wetterwrotter is een polyester 8-persoons Kuikensloep. Het dameswedstrijdteam en het recreantenteam roeit in deze sloep. De sloep is in 2014 aangeschaft. Speciaal voor dit type roeisloep is de Kuikencompetitie opgezet. De Wetterspetter De Wetterspetter is een 6-persoons dames-reddingssloep. De Spetter is sinds 2002 in bezit van de GRSV. Daarvoor had de sloep een caféverleden als plafondversiering. In 2018-2019 is de sloep gerestaureerd. De Wetterspetter is in het bezit van een HT-nummer. De Grouster RoeiSloepen Vereniging Sinds april 1997 actief op en rondom de Grouster meren. De GRSV doet al jaren mee aan de wedstrijden om het Nederlands Kampioenschap Sloeproeien. Per jaar roeien we zo’n 12 wedstrijden, zoals de legendarische Harlingen-Terschelling Race, de Amsterdam Grachtenrace, Kameleonrace rond Terherne en onze eigen uitdagende Roeirace Grou. De wedstrijdteams trainen op dinsdag- en donderdagavond. Daarnaast roeit elke maandag het (gemengde) recreantenteam. Iedereen die begint, stapt hier in. Daarnaast zijn er liefhebbers die niet zo nodig een wedstrijd hoeven te roeien. Ook voor hen is de maandagavond. 62

Stichting Valkenkring Grou Vrienden van Valk 4 In 1939 werd de Valk geboren op de tekentafel van Ricus van de Stadt. Deze was door Cees Bruijnzeel gevraagd een zeilboot te ontwerpen van een nieuw materiaal: Hechthout, gefabriceerd in de Bruynzeel Fabrieken in Zaandam. Dat dit ontwerp een enorm succes werd zal iedereen bekend zijn. Begin 60’er jaren ontwikkelden enkele Friese zeilschooleigenaren de Polyvalk. Ze gebruikten een houten Valk om een plug te maken waarmee vervolgens een mal werd gemaakt voor de productie van de eerste Polyvalken. Zeilscholen en verhuurbedrijven maken vandaag de dag nog veelvuldig gebruik van Polyvalken. Maar vanaf 1939 heeft ook de originele hechthouten Valk een enorme ontwikkeling doorgemaakt! Zo liggen er in de schiphuizen in en rond Grou wel 100 of meer Valken. Landelijk zijn er een kleine 850 houten Valken geregistreerd enthousiaste ‘houten’ ValkZeilers In de winter van 2020-2021 restaureerde Jachtwerf Albert Wester&Zn de legendarische Valk 4. Met deze Valk ging Cees Bruijnzeel begin 40’er jaren op promotietour door Nederland. De restauratie werd mogelijk gemaakt door de ‘Vrienden van Valk 4’ die hiervoor ook de Stichting Valkenkring Grou oprichtten. Vanaf 2021 is Valk 4 beschikbaar voor iedereen die nog graag eens in een hechthouten Valk wil zeilen, maar die daarbij wel wat deskundige hulp nodig heeft. Dat kunnen ouderen zijn, maar ook mensen wiens gezondheid beperkt is of die herstellend zijn van ziekte. Een mooie zeiltocht in de wateren rond Grou, daar knapt iedereen van op! Wie graag eens wil meevaren of iemand kent die dat graag wil, stuurt ons een e-mail. Meer informatie www.valkenkringgrou.nl info@valkenkringgrou.nl  stichtingvalkenkringgrou  valkenkringgrou 63 watersport

• De Speeltuinen van Grou • Play Skate Court & Iepenloft fitness • Jeugdkeatsen en Kabouterkeatsen • Jeugdzeilen bij KWV Frisia • GWS jeugdzeilen • Platbodem Jeugdzeilen • Simmer Spulwiken Grou • Skipkesilen • Krite Jeugd • Doe Tips! • Zoek en vind voor de kinderen

Play Skate Court & Iepenloft fitness Sport en spel voor iedereen De Speeltuinen van Grou Grou is een superaktief, gezellig dorp waar sport en spel centraal staan. Dat is te zien aan de vele spelvoorzieningen. Voorzieningen voor iedereen, niet alleen voor onze kinderen maar zeker ook voor onze gasten in Grou. Trek een sportieve outfit aan en maak er een leuke dag van samen! Beleeftuin aan de Súdfinne In deze prachtige speeltuin staat beleving op de eerste plaats. Je kunt hier heerlijk klimmen en klauteren en met schepnetjes op zoek naar waterdiertjes! Op deze plek is ook een prachtig beachvolleybalveld. Waterpret bij het Zeilcentrum In Grou naar het strand? Ja dat kan. Naast het Zeil centrum is een zwemstrandje met speeltoestellen Een echte aanrader! Ook voor de oudere kinderen is dit een heerlijke plek om te verblijven, te zwemmen, voetballen en vrienden te ontmoeten. Let op! Zwemmen is op eigen risico, een strandwacht is niet aanwezig Speeltuin ‘Koningin Julianastraat’ Uitgezwommen, maar nog niet uitgespeeld? Steek dan bij het zwemstrandje de Prinses Wilhelminastraat over en loop via de Koningin Julianastraat naar een openbare groene en avontuurlijke speelplaats voor kinderen. Deze speeltuin ligt beschut tussen de woningen. Kaatsmuur Wel eens gekaatst? Het kan tegen de kaatsmuur van kaatsvereniging It Wetterlân. Kom deze typische Friese sport eens uit proberen tegen de muur. De kaatsmuur aan de Burstumerdyk is voor iedereen vrij toegankelijk. Neem wel je eigen zachte rubberen kaatsballen mee. Play & Skate Court Grou Het Play & Skate Court is ‘the place to be’ voor een potje pleinvoetbal, basketbal, korfbal, handbal, rolstoelhockey en/of rolstoelbasketbal. Maar het is zeker ook de hotspot voor skateboarding, inline skating of -hockey, BMX freestyle of misschien wel free step. Rond het Play & Skate Court ligt een 200 meter – door de KNSB goedgekeurde – skeelerbaan. Perfect voor een serieuze skeeler challenge! Het Play & Skate Court op het sportcomplex Meinga is vrij toegankelijk en rolstoelvriendelijk Iepenloft Fitness Grou (Buitenfitness) Nieuw bij de Play & Skate Court is het Iepenloft Fitness. Deze plek is geschikt voor jong en oud en daagt uit tot actie! De Iepenloft fitness biedt een gevarieerd aanbod aan Calisthenics-toestellen met je eigen lichaams gewicht als weerstand. De toestellen zijn zowel geschikt voor beginners als gevorderden. Je kunt er werken aan je spierkracht, spiermassa, mobiliteit, flexibiliteit, uithoudings vermogen en funfactor. Kortom de ideale plek voor gegarandeerd beweegplezier. 65 voor de kinderen

Jeugdkaatsen en kabouterkaatsen (4-6 jaar) Jeugdkaatsen Kaatsen is voor iedereen toegankelijk! Voor de jeugd is er kaats trainen op maandagavond van 18.30 tot 19.30 uur. Het seizoen start in april en eindigt in september. Op maandagavond train je samen met leeftijdsgenootjes en leer je alle ins en outs van het kaatsen. Wil je een keertje meedoen? Dat kan zeker, je mag drie keer vrijblijvend meetrainen. Ook is er elke woensdagavond een korte competitiewedstrijd, en worden er het hele seizoen verschillende wedstrijden en leuke activiteiten georganiseerd. In de winter gaan we verder in de zaal. Kom jij ook kaatsen? Kabouterkaatsen Ben jij in het voorjaar en in de zomer graag in de buitenlucht en wil jij spelenderwijs lekker sporten? Dan is kabouter kaatsen misschien wel wat voor jou! Met leuke spelletjes kunnen de kinderen kennis maken met kaatsen. Het kabouterkaatsen start in april en is ook op maandagavond. We kaatsen van 18.30 tot 19.15, zien wij jou ook dit seizoen? Meer informatie en aanmelden www.wetterlan.nl jc.itwetterlan@gmail.com   kvwetterlan 66

GWS-Jeugdzeilen De toekomstige skûtsjesiler? Jeugdzeilen bij KWV Frisia Zeg je KWV Frisia, dan zeg je jeugdzeilen. Deze bruisende afdeling van KWV Frisia was voor veel hedendaagse topzeilers, waaronder olympisch kampioene en naamgeefster van ons fraaie Zeilcentrum, Marit Bouwmeester, de springplank naar internationaal zeilsucces. Op de vrijdagavond van april t/m september is de Pikmar het domein van de KWV Frisia-jeugdzeilers. Samen met enthousiaste en gekwalificeerde trainers organiseert de Jeugdcommissie zeiltraining voor Optimist en Splash. In kleine groepjes leren onze jeugdzeilers de kunst van het wedstrijdzeilen, waarbij zeilplezier voorop staat. In eigen boot of een (huur) Frisia Optimist of Splash. Om de aangeleerde zeilskills laagdrempelig te kunnen uitproberen, nemen we zogenaamde Combi-zeilwedstrijden van Jeugd Wedstrijdzeilen Noord op in ons trainingsschema. Liever windsurfen dan zeilen? Ook dat kan bij KWV Frisia. Vanaf half mei, als de watertemperatuur iets aangenamer is, staan onze trainers op de vrijdagavonden klaar voor een kennismaking met deze funsport of het verder ontwikkelen van je surfskills. Op een surfplank van KWV Frisia of een eigen surfplank. Meer informatie Zeilen www.kwvfrisia.nl/jeugdzeilen jeugdzeilen@kwvfrisia.nl Windsurfen funsport@kwvfrisia.nl www.kwvfrisia.nl/windsurfen-bij-kwv-frisia    kwvfrisia Meer informatie & aanmelden www.grouwsterwatersport.nl info@grouwsterwatersport.nl  klassecommissiegws  gws schouw 67 GWS, de Vereniging Grouwster Watersport, opgericht in 1935, is bekend van de eigen haven aan het Pikmeer en de traditionele ijzeren GWS-schouwen met hun bekende spriettuig. De GWS klasse-commissie registreert alle GWSschouwen en zorgt met het klasse-reglement voor een eerlijke strijd tussen de schouwen. De GWS werkt samen met de stichting ‘Foar de Neiteam’ (van SKS en IFKS) bij het jeugdzeilen in september. Daar kan jeugd actief kennismaken met door GWS-leden beschikbaar gestelde schouwen en deelnemende skûtsjes. Beide hebben zwaarden, dus zeilen in een GWS-schouw is een mooi begin om jouw droom waar te maken! voor de kinderen

Simmer Spulwiken Grou Een speciaal bericht voor alle kinderen in Grou In september van dit jaar is het weer zo ver: het Platbodem Jeugdzeilen komt met de 14e Platbodem Jeugdzeilen editie naar de wateren van Grou! Elk jaar mag het bestuur samen met de vrijwilligers een tof weekend neerzetten waar 50 kinderen tussen de 8 en 18 jaar aan mee kunnen doen. En hoe mooi is het om kinderen enthousiast te maken over het skûtsjesilen in het prachtige watersportdorp Grou, waar elk jaar de eerste wedstrijd van de SKS plaatsvindt. Daar hoort natuurlijk ook een leuke vrijdagavond bij waar elk jaar weer een andere activiteit voor wordt bedacht in het thema watersport. We houden nog een beetje geheim wat we precies gaan doen, maar er wordt natuurlijk lekker veel gezeild. Zowel met skûtsjes als met GWS-schouwen gaan de kinderen op zaterdag het water op. Aan alles wordt gedacht, de kinderen hoeven niks mee te nemen behalve droge kleding, een zwemvest en een goed humeur! Lijkt jou dit nou ook leuk? Bezoek dan snel onze facebook pagina voor meer informatie en hoe je, je kunt inschrijven. Zit jij op de basisschool en ben jij tijdens de zomervakantie in Grou? Dan hebben wij supergaaf nieuws voor jou. Van zaterdag 25 juli t/m zondag 24 augustus is er een te gek activiteitenprogramma, de Simmer Spulwiken Grou. De super coole sportieve, creatieve, relaxte en culturele activiteiten worden verzorgd door vrijwilligers en lokale ondernemers en jij kan, dankzij sponsors, fondsen en subsidieverstrekkers gratis of voor een heel laag bedrag meedoen. Simmer Spulwiken Grou is bedacht door Grouster ondernemers omdat ze jou een leuke zomervakantie gunnen. Hoe grappig is het als je door de activiteiten nieuwe vriendjes en vriendinnetjes maakt met kinderen die hier op vakantie zijn of die hier wonen? Wedden dat je het jammer vindt als jouw zomervakantie in Grou voorbij is? Ben je benieuwd naar het programma of wil je je inschrijven? Hou www.businessclubgrou.nl/agenda in de gaten. platbodemjeugdzeilen@gmail  Platbodem-Jeugdzeilen 68

Krite jeugd Al een aantal jaar is er een afdeling jeugdtoneel binnen Krite Grou actief. Dit Kriteseizoen kon de Grouster jeugd opnieuw meedoen aan theaterworkshops. De workshops gingen over in repetities voor een toneelstuk. Deze eenakter ’Gesanger’ is op 16 maart 2025 opgevoerd voor het publiek. Skipkesilen Een jarenlange Grouster traditie: maak kennis met het Skipkesilen! Al meer dan een eeuw wordt het Skipkesilen georganiseerd in Grou; een hardzeilevenement voor het hele gezin met zelfgebouwde modelscheepjes. Tot op heden vindt het Skipkesilen twee keer per jaar plaats; tijdens het Opening Watersport Seizoen en de Grouster Merke. Hieraan mogen alle kinderen van basisschoolleeftijd meedoen, ongeacht ervaring of type boot. Oant sjen, oant Skipketiid! Het Skipkesilen wordt door Skipkecomissie ‘Jong Frisia’ georganiseerd en zal dit jaar plaatsvinden op 10 mei en 13 september. Kinderen die mee willen doen kunnen zowel met hun eigen Skipke zeilen, een bouwpakketje aanschaffen om een eigen Skipke te bouwen, of een leenskipke gebruiken. Poster ‘Gesanger’ erbij Het grote applaus van het publiek, de enthousiaste reacties na afloop én het allerbelangrijkste: het plezier dat te zien is op de gezichten van de jeugd maakt dat Krite Grou zeker doorgaat met toneelactiviteiten voor de jeugd! www.kwvfrisia.nl/skipkesilen skipkesilen@kwvfrisia.nl   kwvfrisia www.kritegrou.nl info@kritegrou.nl 69 voor de kinderen

Met de kinderen de natuur in Doe tips! EVEN VOORSTELLEN DE ROERDOMP Pssst, hoi! Zie je mij wel? Ik sta hier een beetje verdekt opgesteld zo tussen het riet, want ik ben nogal schuw. Ik zal mij even netjes voorstellen, ik ben de roerdomp. De kleine neef van de blauwe reiger. Ik ben vrij lomp en kan je heel indringend aankijken met mijn oranje ogen. Ik ben de beste in verstoppertje spelen… Dat komt door mijn te gekke schutkleur. Alleen mijn geluid verraad in het voorjaar dat ik ergens in de buurt ben: HOEMP! stokstijf De roerdomp is kampioen stokstijf stilstaan. Dit doet hij bij bedreigingen. Hij gaat dan rechtop staan met zijn snavel omhoog, zodat hij minder opvalt. Weet jij hoe dit heet? Hiernaast staat het antwoord. KIDSGEA JEUGDBLAD Een echte roerdomp zien? Kom dan naar Informatiepunt Nationaal Park De Alde Feanen in Earnewâld. Hier staan meerdere opgezette dieren, waaronder de roerdomp. De Alde Feanen is een moerasgebied waar de roerdomp zich thuis voelt. It Fryske Gea organiseert door het gebied ook natuurexcursies. In de schoolvakanties worden er toffe activiteiten georganiseerd. Zien we je daar? Check de openingstijden Ben jij een avonturier en wil je naast de roerdomp nog meer leren over vogels? Vraag dan het KidsGea jeugdblad aan over de zeearend met uitneembare poster! Dit gratis jeugdblad van It Fryske Gea zit vol doe-opdrachten en weetjes over roofvogels. Leuk voor stoere kids van 5 t/m 11 jaar die graag buiten zijn. scan de QR code 70

voor de kinderen Zoek de 8 verschillen Hier staat Ymte, hij is excursiegids bij It Fryske Gea. Hij doet een roerdomp na in paalstand. Zie jij de 8 verschillen tussen beide foto’s? “Ssst! Als we tijdens een excursie (eventjes) heel stil zijn en niet opvallen, dan spotten we met een beetje geluk misschien wel een roerdomp of een andere bijzondere vogel zoals de zeearend!” WAARGEBEURD VERHAAL KNUTSELTIPS Als een duiveltje uit een doosje Scan de code voor leuke knutseltips afgestemd op het seizoen. Bijvoorbeeld met takken! wie is wie? “Toen er een doos met een aangereden roerdomp bij ons werd gebracht voor hulp, wilde ik deze voorzichtig openen. Terwijl ik dit deed sprong de roerdomp als een duveltje uit de doos. Hij pikte met zijn snavel direct naar mijn ogen. Met zijn lange nek kwam hij vlakbij mijn gezicht. Gelukkig ging dit maar net goed. Zijn snavel is namelijk messcherp. Hij gebruikt deze om te jagen”. De roerdomp is een compacte reiger. In Nederland broeden naast de roerdomp nog 7 verschillende reigersoorten. Welke ken jij al? 1 4 Door boswachter Germ van der Burg van It Fryske Gea 7 71 2 5 3 6 1 Blauwe reiger 2 Grote zilverreiger 3 Kleine zilverreiger 4 Purperreiger 5 Woudaap 6 Kwak 7 Koerreiger

   Oedsmawei 17-B, 9001 ZJ Grou 0566 - 622 949 info.grou@schadeherstelfriesland.nl Onderdeel van SchadeherstelFriesland.nl 72

Zoek en vind 1. Kun jij de blauwe korfbal-bal vinden? 2. Kun jij de koning tussen de schaakstukken vinden? 3. Welke biljartbal heeft een ander nummer? 4. Welke vis heeft de witte band? 5. Welke zeilboot heeft geen roer en geen zwaard? 6. Welke kleur padelracket komt vaker voor blauw of geen? 7. Hoeveel verdrietige vissen tel je? 8. Hoeveel volleyballen zijn er? 9. Waar is de rechter keeperhandschoen 10. Waar is de pluim met blauwe dop? 73 voor de kinderen

• Pontjesroute De 8 van Grou • Pontinformatie en vaartijden • Wandelen in Grou • Dorpswandeling met gids • Wandelen met de hond • Body & Mind Outdoor Fietsen en Wandelen

Pontjesroute Een belevenis die je niet mag missen! Voor wie de prachtige omgeving van Grou wil ontdekken en beleven, biedt de fietsroute De 8 van Grou volop mogelijkheden. De 8 van Grou is een unieke fietsroute; het ene moment fiets je door het afwisselende waterrijke landschap van het Nationaal Park De Alde Feanen en het andere moment passeer je een schilderachtig dorpje. Om vervolgens, genietend van de rust en ruimte, verder te fietsen door weidse bloemrijke weilanden. Het bijzondere aan deze fietsroute is dat je onderweg regelmatig bij een vaarwater komt, waar vrijwilligers klaar staan om je met de pont naar de overkant te varen. Varen met de pont geeft een extra dimensie aan je fietstocht. Een belevenis die je niet mag missen! De 8 van Grou telt ondertussen 12 pontjes en wordt ook wel de ‘pontjesroute’ genoemd. Rondje door De Alde Feanen Wanneer je geen tijd hebt om de hele 8 van Grou te fietsen, fiets dan in elk geval het Rondje door De Alde Feanen. Start in Grou vanaf de Hellingshaven. Hier ligt de pont Gastvrij Grou waarmee je naar de overkant vaart, om vervolgens via pont De Burd op het gelijknamige eiland te komen. Een aanrader vanwege de cultuurhistorie van het landschap, de vele (weide)vogels en een grote groep reeën. Fiets over het eiland naar pont De Snoekcbears. Vanaf deze pont heb je twee opties: via pont De Grietman Eco naar De Veenhoop, Nij Beets, Aldeboarn, Akkrum en Grou. Of op naar Earnewâld met pont Hin & Wer en met pont De Oerhaal via Warten terug naar Grou. Gids & website De 8 van Grou heeft een eigen website en fietsgids waarin de routes, ligging en vaartijden zijn beschreven. De vier verschillende routes zijn goed te combineren, waar je ook begint. En ze starten en eindigen allemaal in Grou. Je kunt kiezen uit verschillende afstanden, variërend van 32 tot 65 kilometer. Elke route is op een kaart aangegeven inclusief fietsknooppunten en de ligging van de pontjes. Plus een globale beschrijving en enkele bezienswaardigheden. De gids De 8 van Grou is te koop in het InformatiePunt Grou en bij verschillende adressen aan de route. Pont De Snoekcbears en pont Gastvrij Grou Stichting Grou Aktief heeft twee pontjes in eigendom. Fietspont Gastvrij Grou vaart tussen de Hellingshaven en Waterpark Yn’e Lijte. Pont De Snoekcbears vaart over De Grêft bij het eiland De Burd. De schippers op beide pontjes, allen vrijwilligers, zetten je graag over. Veel fietsplezier! Meer informatie www.de8vanGrou.nl  pontjesroute 75 Fietsen/Wandelen

Ferry route An experience not to be missed! For those who want to explore and experience the beautiful surroundings of Grou, ‘De 8 van Grou’ offers plenty of opportunities. De 8 van Grou is a wonderful bike trail; one moment you are cycling through the varied watery landscape of the National Park De Alde Feanen and the next moment you are passing a picturesque village. You can then continue cycling through vast flowery meadows, enjoying the vibrant and diverse countryside. What makes this route so special, is that you will have to cross several waterways. Volunteer crews ferry you across the ditches and channels. The ferries (pontjes in Dutch) give an extra dimension to your ride; an experience not to be missed! De 8 van Grou has 12 ferry crossings and is also called ‘de Pontjesroute’. Route Guide ‘De 8 van Grou’ De 8 van Grou has its own information brochure, with routes, operating times and the locations of the ferries. In this brochure you will find four different routes. All routes combine well wherever you begin. And they all start and finish in Grou. You can choose from distances ranging from 32 to 65 kilometres. Each route is indicated on a map showing the location of the ferries, as well as a general description and some interesting sights. The Route Guide De 8 van Grou is on sale at the Tourist Office and at several addresses on route. Sales addresses can be found on www.de8vangrou.nl. A trip through De Alde Feanen is one of the four beautiful routes of De 8 van Grou. The route begins in Grou starting from the Hellingshaven. The ferry named Gastvrij Grou waits rigged and ready to bring you to the other side where you can embark on ferry De Burd which will transport you to the beautiful island with the same name as the ferry. This enchanting island is a highlight on your trip due to the natural history, diversity of meadow birds, marsh flowers and a large herd of deer. After this trip on De Burd you continue to the ferry De Snoekbears. From this you have two options: via ferry De Grietman to De Veenhoop, Nij Beets via Aldeboarn, Akkrum and Grou. Or to Earnewâld with the ferry Hin & Wer and ferry De Oerhaal via Warten back to Grou. Stichting Grou Aktief wishes you lots of cycling fun! For more information www.de8vanGrou.nl  pontjesroute 76

Fährenroute Ein Erlebnis, das man sich nicht entgehen lassen sollte! Für diejenigen, die die schöne Umgebung von Grou entdecken und erleben möchten, bietet der Radweg Die 8 von Grou viele Möglichkeiten. Die 8 von Grou ist eine einzigartige Fahrradroute; In einem Moment radeln Sie durch die abwechslungsreiche Feuchtgebietslandschaft des Nationalparks De Alde Feanen und im nächsten Moment kommen Sie an einem malerischen Dorf vorbei. Genießen Sie dann die Ruhe und Weite und radeln Sie weiter durch weite Blumenwiesen. Das Besondere an dieser Radroute ist, dass Sie unterwegs regelmäßig an eine Wasserstraße kommen, wo Freiwillige bereitstehen, um Sie mit der Fähre auf die andere Seite zu bringen. Das Fahren mit der Fähre verleiht Ihrer Radtour eine zusätzliche Dimension. Ein Erlebnis, das man sich nicht entgehen lassen sollte! Die 8 von Grou hat 12 kleine Überfahrtsfähren und wird hier auch ‘Pontjesroute’ genannt. Rundfahrt durch De Alde Feanen Wenn Sie keine Zeit haben, die gesamte 8 von Grou zu radeln, radeln Sie dann zumindest die Rundfahrt durch De Alde Feanen. Start in Grou vom Hellingshaven aus. Hier befindet sich die Fähre Gastvrij Grou, mit der Sie auf die andere Seite fahren und dann mit der Fähre De Burd zur gleichnamigen Insel gelangen. Aufgrund der Kulturgeschichte der Landschaft, der vielen (Wiesen-) Vögel und einer großen Gruppe von Hirschen sehr zu empfehlen. Radeln Sie über die Insel zur Fähre De Snoekcbears. Von dieser Fähre aus haben Sie zwei Möglichkeiten: über die Fähre De Grietman nach De Veenhoop, Nij Beets, Aldeboarn, Akkrum und Grou. Oder weiter nach Earnewâld mit der Fähre Hin & Wer und mit der Fähre De Oerhaal über Warten zurück nach Grou. Führer zur Radtour 8 von Grou Die 8 van Grou hat einen eigenen Fahrradführer, in dem die Routen, Orte und Fahrzeiten beschrieben sind. Die vier verschiedenen Routen lassen sich einfach kombinieren, egal wo Sie starten. Und sie alle beginnen und enden in Grou. Sie können aus verschiedenen Streckenlängen auswählen, von 32 bis 65 Kilometern. Jede Route ist auf einer Karte angegeben, einschließlich Fahrradknotenpunkten und den Standorten der Fähren. Plus eine allgemeine Beschreibung und einige Sehenswürdigkeiten. Der Reiseführer zur 8 van Grou ist am Informationspunkt Grou, Bruna Grou und an verschiedenen Adressen entlang der Route erhältlich. Die Fähre De Snoekcbears und die Fähre Gastvrij Grou Die Stiftung Grou Aktief besitzt zwei Fähren. Die Fahrradfähre Gastvrij Grou verkehrt zwischen dem Hellingshaven und dem Wasserpark Yn ‘e Lijte. Die Fähre De Snoekcbears fährt über De Grêft in der Nähe der Insel De Burd. Die Skipper auf beiden Fähren, alles Freiwillige, bringen Sie gerne auf die andere Seite. Viel Spaß beim Radfahren! Mehr Informationen www.de8vanGrou.nl  Fährroute 77 Fietsen/Wandelen

Pontinformatie en vaartijden 2025 1 april t/m 30 juni 1 juli t/m 31 aug. 1 sept. t/m 30 sept. Grou Tarief: • Op bijna alle pontjes kun je naast contant ook met pin betalen. • 10-rittenkaarten zijn alleen geldig op die pont waar je de kaart koopt • Voor actuele informatie kijk op www.de8vangrou.nl of op facebook Grou Pont Gastvrij Grou Vaart over de Rjochte Grou en De Galle tussen de Hellingshaven en Waterpark Yn’e Lijte. Dagelijks van: 10.00 - 18.00 uur* 10.00 - 22.00 uur 10.00 - 18.00 uur * extra avondvaarten tot 22.00 uur op: April: vr 18, za 19, zo 20 april Mei: vr 9, za 10 en do 29, vr 30, za 31 mei Juni: vr 6, za 7, zo 8 juni € 1,00. Kinderen < 12 jaar € 0,50 | 10-rittenkaart € 8,(tevens geldig op pont De Snoekcbears) Informatie: 06 2917 4926 Grou Pont De Burd Vaart over het Prinses Margrietkanaal naar De Burd. Vaart het gehele jaar. ma. t/m do.: Grou De Burd vr.: za.: zon- en feestd.: Tarief: 06.45 - 12.30 | 13.30 - 18.30 | 19.30 - 00.00 uur 06.45 - 12.30 | 13.30 - 18.30 | 19.30 - 02.00 uur 08.00 - 12.30 | 13.30 - 18.30 | 19.30 - 02.00 uur 08.00 - 12.30 | 13.30 - 18.30 | 19.30 - 00.00 uur Enkel € 2,- | Retour € 3,50 | Betalen bij de automaat. Let op: pont vaart niet tijdens de pauzes. Sitebuorren Sitebuorren Pont De Snoekcbears Vaart over De Grêft tussen De Burd en Sitebuorren. Dagelijks van: Tarief: 1 april t/m 30 september van 10.00 - 18.00 uur € 1,00 | kinderen < 12 jaar € 0,50 | 10-rittenkaart € 8,(geldig op pont De Snoekcbears & pont Gastvrij Grou) Informatie: 06 2917 4926 Hooidammen Pont De Grietman Eco Vaart over de Wide Ie/Grietmansrak tussen De Veenhoop en De Hooidammen. maart: za. & zo. Hooidammen 1 apr t/m 30 sept.: dagelijks van oktober: november: Tarief: dagelijks van za. & zo. 11.00 - 16.00 uur 10.00 - 20.00 uur 10.00 - 18.00 uur 11.00 - 16.00 uur € 1,50 | Informatie: 06 5799 1511 Suwâld Zonnepont Schalkediep Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Suwâld richting Garyp. Dagelijks van: 1 april t/m 30 sept. van 10.00 - 18.00 uur Tarief: Suwâld € 1,00 | 12-rittenkaart € 10,- | Seizoenkaart € 30,Informatie: 06 1223 8522 of www.zonnepont.nl Afstaptip: Bij de pont is een kiosk met terras aan het water. 78

Warten Zonnepont De Oerhaal Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Warten en Earnewâld. Dagelijks van: Tarief: Warten 25 april t/m 28 september van 10.00 - 18.00 uur € 1,50 | 10-rittenkaart € 12,00 (alleen geldig op deze pont) Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen, bel: 06 1536 9018 Earnewâld Pont Hin & Wer Vaart over it Wiid in Earnewâld (alleen geldig op deze pont). Dagelijks van: Earnewâld Tarief: 1 april t/m 25 mei van 10.00 - 18.00 uur 26 mei t/m 5 juli zo. t/m vr. van 10.00 - 18.00 uur en za. van 10.00 - 20.00 uur 6 juli t/m 30 aug. dagelijks van 10.00 - 20.00 uur 2 t/m 29 sept. zo. t/m vr. van 10.00 - 18.00 uur en za. van 10.00 - 20.00 uur 29 sept. t/m 31 okt. dagelijks van 10.00 - 18.00 uur € 1,00 | 10-rittenkaart € 8,00 | Kinderen < 6 jaar gratis Let op: geen PIN, alleen contant. Informatie: 06 1214 2631 Nije Skou Nije Skou Pont Nije Skou Vaart over it Deel, net buiten Akkrum. Dagelijks van: Tarief: 1 april t/m 15 okt. van 10.00 - 18.00 uur € 1,50 | www.nyeskou.nl | 06 5743 0693 Afstaptip: Bij de pont is een theeschenkerij met terras aan het water. Terherne Zonnepont Fietsa Versa Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Terherne en De Sneekerhof. Dagelijks van: Terherne Tarief: 1 april t/m 30 juni van 10.00 - 18.00 uur 1 juli t/m 31 aug. van 10.00 - 20.00 uur 1 sept. t/m 15 okt. van 10.00 - 18.00 uur € 1,50 | www.terhernsterveer.nl | 06 5743 2802 Nij Beets Pont Jeltsje Vaart over de Nieuwe Vaart. Zelfbediening: Nij Beets Tjalleberd Fietspont De Deelen Vaart over de Hooivaart. Zelfbediening: Tjalleberd Wyns Pont De Wynser Oerset Vaart over de Dokkumer Ee. Dagelijks van: 16 t/m 30 sept. Tarief: Wyns gehele jaar toegankelijk. gehele jaar toegankelijk. 19 april t/m 14 mei 15 mei t/m 15 sept. za. & zo. ma. t/m vr. za- en zondag za. & zo. Extra vaardagen: Paasmaandag 1 april, Hemelvaartsdag 9 mei, Pinkstermaandag 20 mei van 10.30 - 18.30 uur € 1,00 | Kinderen gratis Overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: 058 256 1136 10.30 - 18.30 uur 13.00 - 17.30 uur 10.30 - 18.30 uur 10.30 - 18.30 uur 79 Fietsen/Wandelen

Wandelen in Grou Ieder jaargetijde een plaatje, maar altijd tijd om met de wandelschoenen of laarzen erop uit te trekken, langs het water, door het land of door het oude centrum om Grou al wandelend te ontdekken. Grou kent meerdere wandelroutes die je zelf, met je hond of onder leiding van een gids kunt lopen. Geniet, ervaar en beleef de historie en veelzijdigheid van ons dorp. Paad troch Grou Grou heeft meer dan 43 rijksmonumenten in en buiten het dorp, echte pareltjes. Ontdek deze in Grou met de wandelroute ‘Paad troch Grou’. Een wandelroute die langs maar liefst 21 mooie, oude en vele rijksmonumenten loopt. Historisch Grou Virtueel Grou zit vol met historie en cultuur. In deze historische route zijn 9 highlights virtueel zichtbaar tijdens een wandeling door het oude centrum. Op interactieve manier kun je met de smartphone/tablet dingen zien die er niet echt zijn d.m.v. augmented reality (AR). Wandelen om Grou Meer van de natuur genieten, dan hebben we ook een heerlijke wandeling van zo’n 7 kilometer Om Grou. Langs het water via het kanaal, genieten van de weidse uitzichten, over de grintpaden, langs de tuinen en de Grouster architectuur, zie en leer Grou kennen vanuit een heel ander perspectief. Na afloop of tijdens de wandelingen is het altijd mogelijk om tussendoor even op adem te komen op een van de vele terrassen of binnen in een van de 21 horeca etablissementen die Grou rijk is. Teveel voor 1 dag? Boek een overnachting in het Hotel, het Waterhostel, een van de B&B’s of vele vakantiehuisjes die Grou rijk is, zo geniet je langer van je uitje. De wandelroutes zijn verkrijgbaar in het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s Plein 12. Historisch Grou Visueel Grou zit vol met historische plekken die met 20 prachtige prenten verspreid door het dorp worden verteld. Start bij het InformatiePunt aan het Halbertsma’s Plein en laat u meevoeren, kijk naar toen en vergelijk en geniet van het beeld van nu. Kunst staat op Straat Geniet van de maar liefst 15 kunstwerken die Grou rijk is en door het hele dorp verspreid staan opgesteld. Ieder kunstwerk heeft zijn eigen verhaal. 80

Dorpswandeling met gids Stel je voor: een zacht briesje waait door de kronkelende straatjes van historisch Grou, terwijl de zon langzaam doorbreekt en de eeuwenoude gebouwen in een warme gloed zet. Het is het perfecte decor voor een dorpswandeling met een lokale gids, die je meeneemt op een reis door de rijke geschiedenis van dit charmante Friese dorp. De dorpswandeling begint bij het InformatiePunt Grou, aan het Halbertsma’s Plein waar vroeger ’t Grien was. Met elke stap onthult de gids de verhalen achter de historische gebouwen en monumenten die ons dorp zo uniek maken. Van de imposante kerktoren (it Beaken) tot de karakteristieke en eeuwen oude huizen, elk bouwwerk heeft zijn eigen verhaal te vertellen. Onderweg vertelt de gids over de rijke geschiedenis van Grou, die diep verweven is met het leven en de cultuur van het dorp. Maar de dorpswandeling is niet alleen een reis door het verleden; het is ook een kans om het hedendaagse Grou te ervaren. De dorpswandeling kan worden uitgebreid met een bezoek aan de 12e Piterkerk. Als de wandeling ten einde loopt, keer je terug naar het startpunt met een gevoel van verwondering en voldoening. Je hebt niet alleen een stukje van de geschiedenis van Grou beleefd, maar ook de warmte en gastvrijheid van dit bijzondere dorp ervaren. En wie weet, misschien ben je zelfs een beetje verliefd geworden op (het historische) Grou. Vooraf reserveren via: Dorpswandeling met gids inclusief bezoek aan de Sint Piterkerk € 7,50 p.p. duur ongeveer 1,5 – 2 uur. Minimum aantal 10 personen — max. 18 personen per gids. Aanmelden via: info@grou.nl 81 -eeuwse Sint Fietsen/Wandelen

VERKEN DE FRIESE MEREN IN EEN LUXE SLOEP OF ZEILBOOT! ✓ Grote keus boten ✓ Direct aan Nationaal Park de Alde Feanen ✓ Óók dagdelen ✓ Mooi-weer-garantie ONDEK ONZE VLOOT OP: WWW.WSBANJA.NL Meersweg 9a • Grou • www.wsbanja.nl • +31(0)566-621373 82

Body & Mind Outdoor Sportief en bewust Fitconcept en SENSE hebben een route door Grou uitgestippeld. Met deze route kom je tien bordjes tegen. Hier staan steeds twee opdrachten op. Een sportieve oefening en een mindfullnesvraag. De route is 8,2 kilometer lang en komt langs de mooiere plekjes van Grou. Natuurlijk kom je ook langs Fitconcept en Sense. Hier mag je altijd even binnenkomen voor een bakje koffie! Wandelen met de hond Achter de sportvelden van voetbal vereniging GAVC aan de Burstumerdyk is een losloop-terrein met een grote hondenspeeltuin. Hier kun je samen met je hond wandelen, sporten en trainen. Zo zijn er hindernissen, tunnels, slalompalen, balansblokken en boomstammen. Er kan ook gegraven worden in de royale zandbak of gewoon lekker relaxt rondlopen en spelen met je hond. Via het wandelpad langs het Prinses Margrietkanaal, ook losloopgebied, wandel je zo naar de hondenspeeltuin. Langs het Hôflân (ten noorden van Grou over de brug naar het Hôflân) is een ruime strook met bomen en bosjes waar de honden heerlijk vrij kunnen en mogen rondrennen. Bekijk de route en je weet precies waar je langs moet! Laat ons weten wat je er van vond! 83 Fietsen/Wandelen

• Brandweer Grou • De Visuele verhalen verteller • De Duofiets • Sport in Grou • Werelds sportdorp • De Grou Mobyl • Het Handwerkcafé Grou • Elts mei graach ris fiskje Grou en meer

Brandweer Grou De brandweer komt niet alleen bij brand in actie. Als de pieper gaat, kan er van alles aan de hand zijn. Ook bij stormschade, rampen en verkeersongevallen wordt de hulp van de brandweer vaak ingeroepen. Wij zijn er voor het redden van mens en dier. Als brandweervrijwilliger heb je een mooi en dankbaar vak Naast hulpverlening op de wal is Brandweer Grou een van de Friese brandweerposten die ook ingezet wordt op het water. De post beschikt over een snel brandweervaartuig dat snel te water kan worden gelaten in Grou of omgeving zoals de Snitser Mar, Earnewâld, Akkrum of Warten. Daarnaast heeft Brandweer Grou een zogeheten oppervlakteredteam. Dit team wordt ingezet bij waterongevallen waarbij geen duikers nodig zijn of juist ter ondersteuning van het duikteam. Je kunt bij Brandweer Grou dus alle kanten op! Spoed? Bel 112 Geen spoed, wel brandweer: 0900 0904 Er is brand of een ongeval en de brandweer gaat ter plaatse. Het klinkt vanzelfsprekend maar dat is het niet. Onze brandweerpost bestaat volledig uit vrijwilligers. Vooral op werkdagen merken we dat er krapte ontstaat in de bezetting. Daarom zoeken we nieuwe ploegleden die vooral overdag beschikbaar zijn. Mooi en belangrijk werk in een fantastisch hecht team. En, misschien wel het allerbelangrijkste, de mogelijk heid je zinvol in te zetten voor je omgeving. Grijp die kans en maak deel uit van de brandweer in Grou. Meer informatie www.brandweer.nl/kazerne/grou  Brandweer.Grou 85 Grou en Meer

Advertorial Visuele verhalenverteller aan het woord Studio 314 Fotografie met karakter in Friesland. Als fotograaf leg ik mensen het liefst vast zoals ze zijn. Dat kan in mijn studio en op locatie. Geen geposeerde plaatjes, maar beelden die de persoon en het moment recht doen. Een beetje zoals mijn omgeving in Grou is: natuurlijk en puur. Grou heeft vooral zomers veel activiteiten die mooie beelden opleveren: de opening van het watersportseizoen met de aankomst van de Sylkeninginne en haar hofdame, de sloepentocht tijdens de Skûtsjewike, of de openingswedstrijd van het Skûtsjesilen op het Pikmeer. Van deze en andere evenementen in het dorp een mooi beeldverslag maken vind ik al een feest op zich. 86 Mijn werk als fotograaf brengt me voor opdrachten op vele plekken in de wereld, en ook daar maak ik graag portretten van de lokale mensen. Een lieve dame lopend door de straatjes van Casablanca, moeder met kindje op de markt in Ho Chi Min City of een straatschilder in San Francisco. Ik probeer altijd een praatje te maken, desnoods met handen en voeten. Ook geef ik workshops over studiobelichting: een beetje theorie, maar vooral praktische kennis waarmee je direct mooie resultaten kunt behalen. Nieuwsgierig geworden? Op mijn website www.nienkebruinsma.nl vind je meer van mijn werk en kun je een afspraak maken of stuur een email naar info@nienkebruinsma.nl

De Duofiets Voor ons 75-jarig jubileum (2020) hebben we een nieuwe duofiets geschonken aan de inwoners van Grou. De duofiets staat in Friesma State en kan gebruikt worden door iedereen in Grou. Lekker even in de buitenlucht en geZellig een praatje maken Wilt u graag een keer fietsen, maar kunt u dit niet zelf, dan kunt u gebruik maken van deze fiets. Dit kan met een vrijwilliger of met een naaste van uzelf. Voorafgaand krijgt u instructies over het gebruik. De Fun2Go is een duofiets waarbij de bestuurder en bijrijder naast elkaar zitten. De bestuurder heeft de mogelijkheid om te sturen en te remmen, de bijrijder niet. Wel kan de bijrijder meetrappen. De draaibare stoel maakt opstappen heel eenvoudig. Door de elektrische ondersteuning met een zware accu kunt u een bezoekje brengen aan Jirnsum, Akkrum of Wergea. Sport in Grou 15 jaar een begrip in Grou e.o. Al veel jaren wordt het Sport in Grou met passie en energie door een team van sport enthousiastelingen gemaakt. Sportverslaggevers, correspondenten van Sport in Grou zijn bij sportevenementen in Grou e.o. Naast skûtsjesilen, zeilen, voetbal, korfbal, kaatsen, judo, fietsen & schaatsen zijn er ook minder bekende sporten die aan bod komen. Ook nemen de verslaggevers veel onderwerpen op met video en audio fragmenten en deze worden op de website www.sportingrou.nl, socials, Instagram, Facebook, Twitter en YouTube kanaal geplaatst. Sport in Grou Wereldwijd, maar toch dichtbij Het hoofdkwartier van Sport in Grou is gevestigd in Grou. Er is een eigen tv-studio in een ruimte van Fitconcept Grou. Een samenwerking met sporters en video is een perfecte combinatie. Wij zijn trots op wat er allemaal gebeurt en samen willen wij onze informatie delen met onze vaste groep sportvrienden. Meer informatie 06 2060 3741 info@uvvgrou.nl uvvgrou.nl Heeft u sportnieuws mail dit gerust naar redactie@sportingrou.nl 87 Grou en Meer

Werelds sportdorp Grou mag dan een klein dorp zijn, maar op het gebied van sport staat het groots op de kaart, niet alleen als Hét Watersportdorp van Friesland, maar ook door zijn indrukwekkende sportieve prestaties. Het dorp heeft een rijke historie vol titels en successen op zowel nationaal als internationaal niveau, met prestaties die reiken van WK’s en NK’s tot zelfs Olympische medailles. Grou’s trots is niet alleen het water, maar ook de sporters in andere sportgebieden die hun roots in het dorp, hebben liggen en nationaal en internationaal uitblinken. Hier laat Grou zien waar een klein dorp groot in is, met prestaties waar elke Grouster trots op is. Of het nu op het water, ijs of op het land is – in Grou bloeit sport op alle fronten Skûtsjesilen It Doarp Grou — SKS Kampioen De Kameraat — IFKS Kampioen B-klasse en blijft het dorp een bron van inspiratie en talent, met kampioenen die hun sporen nalaten op de wereldwijde sportarena. Hieronder DE kampioenen van 2024, maar velen sporters hebben afgelopen jaar topprestaties geleverd en 2025 heeft al een fantastische start met kampioenen gemaakt. Paardrijden Rixt van der Horst (springen) — Olympische Spelen 3x zilver. Iris Visser (dressuur) — NK Brons, Fries Kampioen. 88

Atletiek - Rhönrad Marjet Waldram — WK Brons (onderdeel sprong) Wakeboarden Madelief Postma — Open Fries Kampioen (pro) Beachkorfbal Marije Visser — WK Goud Thailand (NL Beachkorfbalteam) Schaatsen Marijke Groenewoud — Olympische Spelen Goud, WK Goud, zilver & Brons, NK Goud 89 Grou en Meer

De Grou Mobyl Vervoerservice Grou mobyl! Auto met chauffeur Met inmiddels 10.000 ritten op de teller is de Grou Mobyl! Een vaste waarde in het dorp. Een gemiddelde van 40 vrijwilligers verzorgt de gehele week het vervoer. Om logistieke redenen komen allen uit Grou. Maar er kunnen altijd meer bij, want we zijn 7 dagen per week bereikbaar en inzetbaar. Het is meer dan vervoer, het praatje met de chauffeur is minstens zo belangrijk. Wij bieden een service waarbij u gebruik kunt maken van een auto met chauffeur. Met een beperkte mobiliteit kunt u toch in de eigen woonplaats de dagelijkse boodschappen blijven doen, naar de kapper of de pedicure gaan. Een bezoek brengen aan kennissen, naar de kerk of het terras. Kortom, alledaagse activiteiten die zo vanzelfsprekend lijken, maar niet voor iedereen. Naast het praktische, verlagen we de drempel om actief te blijven. Handwerkcafé Grou e.o. Het handwerkcafé is al 11 jaar een begrip in Grou en omstreken. Het handwerkcafé is uitgegroeid tot een ontmoetingsplek voor iedereen met een liefde voor handwerken. Van beginners tot gevorderden, jong en oud, iedereen is van harte welkom om aan te schuiven. Haken, breien, borduren, je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt gedaan tijdens onze bijeenkomsten. Je kunt ervoor kiezen om deel te nemen aan een van de goede doelen projecten die we aansturen, maar je kunt ook lekker komen werken aan je eigen werkstuk. Er worden al enkele jaren, door zo’n 60 vrouwen uit Grou en de directe omgeving, voor verschillende goede doelen mooie spullen gemaakt. De mensen die afhankelijk zijn van de voedselbank worden in de wintermaanden voorzien van warme winterspullen zoals sjaals, mutsen, wanten, sokken, truien en omslagdoeken. De kinderkledingbank Grou ontvangt meerdere keren per jaar een groot aantal kinderdekens, babypakketten en knuffels. Sinds 2020 wordt ook het dorpenteam Amaryllis-Zuid voorzien van ‘steuntje in de rug’ kussens, zorgenvriendjes, knuffels, dekens en babypakketten. Het dorpenteam Amaryllis-Zuid zorgt ervoor dat de mooie gemaakte spullen een goed plekje krijgen en voor troost en steun zorgen bij hun cliënten. De 10.000e rit met de heer Kleinhuis en chauffeur Sietse Postma Meer informatie 06 2060 3741 info@uvvgrou.nl uvvgrou.nl 90 Handwerkcafé Grou Waar: Restaurant Friesma State Entree: Gratis, consumpties voor eigen rekening Wanneer: Iedere maandagmiddag tussen 13.30 en 15.30 uur en iedere eerste zaterdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur  handwerkgroepgrou

Elts mei graach ris fiskje ‘Een ieder mag graag vissen’. Geen betere plek dan Grou en omgeving om deze oude Friese spreuk in praktijk te brengen. Overal waar je kijkt is open water; ‘het huis van de vis’. Van de open ruime meren zoals het Pikmeer en de Ee tot de mooie polder ‘de Bird’. Maar ook in binnen de bebouwde kom zijn vele fraaie plekken om een hengeltje uit te gooien. Het begint echter met de juiste papieren; de toestemming om te mogen vissen. Hiervoor hebben we in Nederland de VISpas. Met dit document mag je in bijna elk water in Nederland vissen. Dit geldt zeker voor de wateren in Fryslân en dus in de omgeving van Grou. Als je in het bezit bent van de VISpas kun je overal en het gehele jaar vissen. Als gast in Grou wil je misschien alleen maar tijdens je ‘welverdiende vakantie’ hier vissen. Ook daarvoor kun je een toestemming verkrijgen in de vorm van een Weekvergunning. Wil je weten hoe het exact in elkaar steekt, ook bv speciaal voor de jeugd, kijk dan op www.sportvisserij.frl. Wil je weten waar je met de VISpas kunt en mag vissen kijk dan op www.visplanner.nl. Dit geeft ook een prachtig beeld van de visrijke omgeving. Zowel de VISpas als de weekvergunning zijn verkrijgbaar bij de hengelsportwinkel ‘Jan & Japke’ in het centrum van het dorp. Hier kun je ook meteen je aas en/of hengel materiaal kopen. Mocht je hier een VISpas aanschaffen dan ben je direct lid van de plaatselijke hengelsportvereniging in Grou; HSV Idaarderadiel. Bij deze vereniging zijn ook de lokale sportvissers aangesloten die je heel veel kunnen vertellen over de vismogelijkheden en de specifieke stekken rondom Grou. Voor advies kun je hen bereiken op www.hsvidaarderadeel.nl HSV Idaarderadiel heeft er ook voor gezorgd dat je in de vijvers in Grou prachtig kunt vissen. In deze dorpswateren zit een heel goed visbestand. Je kunt er volop voorns en baarzen vangen, maar ook grote karpers en snoeken van wel 1 meter groot. Om goed en veilig langs de waterkant te komen zijn er op sommige plekken mooie vissteigers gemaakt. Vissteigers: Troelstrawei, de Swanneblom, de Tsjalk en de Bears. Wij wensen alle sportvissers hele goede vangsten en met name heel veel visplezier in en rondom de wateren van Grou. Toon daarbij respect voor de prachtige natuur en de gevangen vis en ruim altijd je visplek op na afloop. Ben je echt trots op je vangst, zet deze dan op de foto en plaats haar dan weer terug in het water zodat ook in de toekomst de spreuk ‘Elts mei graach ris fiskje’ blijft klinken. Sportvisserij Fryslan www.visseninfriesland.nl 0566 624 455  SportvisserijFryslan  sportvisserij_fryslan HSV Idaarderadeel www.hsvidaarderadeel.nl hsv.idaarderadeel@live.nl   hsvidaarderadeel Sportvisserij Nederland Sportvisserijnederland.nl 030 605 84 00 (voor vragen over lidmaatschap, vispassen, betalingen en incasso’s) 91 Grou en Meer

• Leeuwarden • Nationaal Park De Alde Feanen • IVN Natuureducatie • It Fryske Gea • SUPclean-up • Recreatieschap Marrekrite • Visit Noardwest Fryslân • Wetterskip Fryslân De omgeving van Grou

Leeuwarden Op een steenworp afstand van Grou lonkt het mooie Leeuwarden. De culturele hoofdstad van Europa in 2018, start- en finishplaats van de wereldberoemde Elfstedentocht én Oranje-Nassaustad. Een bruisende stad met verrassende winkels, boeiende musea, een historische binnenstad met meer dan 800 monumenten en bijzondere moderne architectuur. Wandel door de geschiedenisrijke straten en laat je inspireren door de sfeer: op naar Leeuwarden! Het barst in de Friese hoofdstad namelijk van de prachtige highlights. Bekijk de Grote Kerk vanbinnen, vergaap je aan jugendstil-blikvanger de Apotheek of ontdek de verborgen parel De Utrecht – prachtig modern pand met wisselende mini-exposities. Of dwaal door de Blokhuispoort: deze 16e -eeuwse gevangenis is tot culturele broedplaats omgetoverd. Maak een rondje door dit fascinerende gebouw, waar creatieve ondernemers hun winkels en werkplaatsen houden in voormalige cellen en de bibliotheek een hele vleugel bestrijkt. Bovenop al deze culturele parels en fraaie bezienswaardigheden heeft Leeuwarden nog veel meer te bieden. Denk aan knusse grachten, een historische binnenstad met een gezellig winkelhart en de prachtige, weidse omgeving. In de stad vind je tevens unieke restaurants, bijzondere overnachtingslocaties en worden de oude straten afgewisseld met prachtige moderne (straat)kunst. Daarmee is Leeuwarden een veelgebruikt decor voor tal van verschillende evenementen en festivals. Leeuwarden Visitor Center Zin om de stad of regio verder te verkennen, maar geen idee waar te beginnen? Kom dan langs in het Leeuwarden Visitor Center! Hier geven we graag op maat gemaakte tips over alle highlights, activiteiten en bezienswaardigheden in en om Leeuwarden. Ook vind je hier alle info over de leukste stadswandelingen, tours, fiets- en wandelroutes. Je vindt ons in Obe, recht tegenover de scheve Oldehove (Heer Ivostraatje 1). 93 omgeving

Nationaal Park De Alde Feanen De Alde Feanen is een van de meest waardevolle moerasgebieden van West-Europa. In 2006 kreeg dit laagveen gebied daarom de status ‘Nationaal Park’. Daar zijn we heel trots op! Met bijna 20 organisaties zorgen we samen voor dit waardevolle natuurgebied. Laat je verrassen in dit unieke moerasgebied Elk jaar bezoeken honderdduizenden mensen de wandelpaden, fietsroutes en wateractiviteiten in Nationaal Park De Alde Feanen. Geniet ook van de weidse uitzichten over uitgestrekte graslanden en wuivende rietvelden, of van de beschutting van de sprookjesachtige moerasbossen. Deze enorm landschappelijke variatie zorgt voor een rijke natuur. Met maar liefst meer dan 450 plantensoorten en ruim honderd verschillende vogelsoorten. Ook ree, vos, otter en boommarter voelen zich hier helemaal thuis. Lancaster Expositie Geraakt Breng een bezoek aan de Expositie ‘Geraakt’. Via boeiende geluidsfragmenten, beeldmateriaal en een aangrijpende tijdlijn word je meegevoerd naar een duistere nacht. In de nacht van 4 op 5 september 1942 stegen vanaf vliegveld Syerston in Engeland 251 bommenwerpers op. Eén daarvan, de Lancaster R5682, werd boven de Waddeneilanden neergeschoten. Het vliegtuig stortte vervolgens neer in De Alde Feanen, nabij Warten. 94 Van de zeven bemanningsleden wisten vijf met een parachutesprong te ontsnappen. Eén overleefde dit niet, de overige vier mannen werden krijgsgevangen gemaakt. Van de inzittenden werd later één lichaam gevonden. De laatste persoon, staartschutter Francis Cooper, werd na de crash vermist. Op de plek waar de Lancaster neerstortte is een perma - n ente herdenkingsplaats gecreëerd: De Zwaluwhaven. Deze 32 meter lange muur, ontworpen door landschapsarchitecte Nynke Rixt Jukema, heeft 251 gaten voor oeverzwaluwen. Het aantal gaten komt overeen met het aantal gevechtsvliegtuigen dat in de nacht van 4 op 5 september 1942 opsteeg. Het aantal meters van de muur komt over een met de lengte van de Lancaster. Van de 251 gaten worden 12 dichtgemaakt. Twaalf vliegtuigen, die die nacht in 1942 opstegen, kwamen niet terug. Zie ook: np-aldefeanen.nl/lancaster Bezoekerscentrum De Stripe 12, 9264 TW, Earnewâld www.np-aldefeanen.nl secretariaat@np-aldefeanen.nl   nationaalparkdealdefeanen NationaalParkAF

Advertorial IVN Natuureducatie Beleef de natuur IVN Friesland betrekt mensen bij natuur en landschap in de eigen omgeving. Van de eigen achtertuin en de groene buurt tot in de mooie Friese natuur, zoals de nationale parken. We laten iedereen beleven hoe leuk, gezond én belangrijk natuur is. We inspireren met activiteiten, cursussen, projecten en campagnes. Zelf leren en doen staan altijd centraal. Iedereen kan meedoen! Vanuit jouw tuin, buurt, school of werk maak jij het verschil. Ultravrouwelijke mode bij P!EPS Het Nederlandse kledingmerk JcSophie is sinds kort bij P!EPS & Co in Grou te bewonderen. De collectie wordt gekenmerkt door tijdloze, ultravrouwelijke silhouetten en een relaxte stijl. Elk seizoen presenteert JcSophie vernieuwende collecties voor de moderne vrouw. Het elegante damesmerk valt op door mooie stoffen en subtiele details die de kleding trendy en bijzonder maken. Het kleurenpalet bevat veelal zachte tinten,zoals offwhite, beige, zand, lichtblauw en roze. De soepel vallende stoffen en mooie pasvormen zorgen ervoor dat de collectie van JcSophie voor elke vrouw te dragen is. De items zijn uitstekend met elkaar te combineren en zorgen voor een perfecte look. Naast JcSophie bestaat de modecollectie van P!EPS & Co onder meer uit de prachtige wollen kleding van Alwero en de kleurige truien en vesten van Strandmädchen. Het assortiment van de eigenzinnige winkel bestaat tevens uit woonaccessoires en kado’s. Uit het eigen atelier komen kaarten, kussens, tassen en andere originele creaties. PIEPS & Co is gevestigd in de voormalige Rabobank aan de Hoofdstraat 11 en is door de week meestal geopend van 10.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 10.00 - 17.00 uur. Tijdens het vakantieseizoen is PIEPS & CO ook vaak op zondag van 12.00 - 17.00 uur geopend. Een uitstekende plek om de natuur van dichtbij te beleven is in een nationaal park. Nationale parken zijn de meest karakteristieke natuurgebieden van Nederland. Het zijn plekken waar je geniet van de mooiste natuur en die een thuis zijn voor bijzondere planten en dieren. IVN heeft sinds de jaren tachtig de opdracht om de communicatie en de educatie in de nationale parken te coördineren. Zo ook van nationaal park De Alde Feanen, een uniek gebied met een rijke natuur en cultuurhistorie, ontstaan vanuit veenafgravingen. Grou grenst aan De Alde Feanen en is daardoor een uitstekende uitvalsbasis voor het verkennen van dit waterrijke natuurgebied. Meer informatie www.ivn.nl/friesland  IVNRegioNoord 95 omgeving

WWW.DEWOONKAJUIT.NL Oedsmawei 18, 9001 ZJ, Grou | 0566 65 9829 Luxe houseboats Overnacht op het water Gezellige jachthaven Boek snel ☞ www.jachthavendeoerhaal.nl Huisje Bootje Feestje!es j Fees welkom in de woonkajuit Ik ben Simon de Vries en sta voor je klaar om het interieur van jouw woning en/of boot tot leven te brengen. Mijn passie voor de woninginrichting en de watersport komen samen in onze winkel aan de Oedsmawei 18, grou. de meest complete wooninrichter in grou & omstreken Bij de Woonkajuit krijg je een advies op maat met persoonlijke aandacht zodat jouw interieur goed aansluit bij jullie wensen en behoeften. kom langs in de showroom voor inspiratie of ik kom bij jou thuis oor een vrijblijvend advies op maat. oor een vrijblijve Ruime collectie stalen aanwezig De W Wist je dat? Het gedicht van Eeltsje Halbertsma ‘De Alde Friezen’, in 1875 werd uitgeroepen tot het Fries Volkslied? Olympisch kampioene Marit Bouwmeester haar zeilcarrière is gestart met zeillessen bij KWV Frisia Grou? Foppe de Haan zijn carrière is gestart bij de Grouster voelbalclub GAVC? Jorrit Bergsma en Marwin Talsma hun schaatscarrière zijn begonnen bij de Grouster schaatsvereniging STG de Pinguins? Jaarlijks DE start van het SKS Skûtsjesilen plaatsvindt in Grou en er in 1854 al wedstrijden voor beurt- en vrachtschepen werden gehouden? Grou maar liefst 43 Rijksmonumenten rijk is? Grou het enige dorp is waar het centrum is omringd door water? Grou het enige dorp is waar geen Sinterklaasfeest maar het Sint Piterfeest wordt gevierd? 96 ADVIES OP MAAT AAN HUIS? GEEN PROBLEEM! Bezoek onze winkel aan de Oedsmawei in Grou, kom langs en laat je verrassen

It Fryske Gea Helder water in de Alde Feanen De afgelopen jaren heeft de Alde Feanen een flinke opknapbeurt gekregen. It Fryske Gea heeft, samen met Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân, de handen uit de mouwen gestoken. We hebben de waterkwaliteit een flinke boost gegeven, riet ontwikkelt in voormalige landbouwpolders, een aantal petgaten en vaarwegen gebaggerd en rietland geplagd. Om de ontwikkeling van nieuwe rietlanden op gang te helpen zijn deze voorzien van een ganzen werend raster ter voorkoming van vraat. De resultaten zijn zeer positief: helder water met onderwaterplanten, waterriet dat zich goed ontwikkelt en daardoor een rijkere biodiversiteit. De grote karekiet Wat zou het mooi zijn als we op korte termijn de grote karekiet weer kunnen verwelkomen in de Alde Feanen. Deze zeldzame rietvogel houdt van uitgestrekte rietvelden langs helder water. Precies wat we willen bereiken. Hopelijk voelt hij zich straks weer helemaal thuis in de Alde Feanen en laat hij zich weer vaker horen met zijn karakteristieke zang. Natuurbeheer stopt niet na de eerste successen. We blijven samenwerken aan het herstel van waardevolle natuur en verbetering van de waterkwaliteit in de Alde Feanen. Met het vervolg richten we ons op het monitoren en verduurzamen van de behaalde resultaten, zoals de effecten van de genomen maatregelen in de petgaten, waar helderder water en gezonde vegetatie nog niet overal vanzelfsprekend zijn. Ook wordt het ganzenraster bij de Grutte Krite vernieuwd om jonge rietscheuten beter te beschermen. Thuis in het Friese landschap Wil je helpen om de grote karekiet terug te krijgen in de Alde Feanen? Word dan lid van It Fryske Gea! Zo help je niet alleen mee aan dit soort werkzaamheden, maar krijg je ook natuurlijke bedankjes: exclusieve excursies, inspirerende magazines en het goede gevoel dat jij bijdraagt aan de bescherming en ontwikkeling van de Friese natuur. Meld je vandaag nog aan via: Meer informatie www.itfryskegea.nl/aldefeanen 97 omgeving

           98

SUPclean-up Samen ben je sterk! Door het vergroten van de SUPclean-up beweging verkleinen we de bijdrage aan de Plastic Soup. Het afgelopen jaar is er weer hard gewerkt in het kader van het project ‘ZwerfAfval’ om afval op te halen vanaf de SUP. Er waren de wekelijkse SUPclean-ups om het water in het Zuidelijke deel van de Gemeente Leeuwarden schoon te houden, er waren projecten met kinderen vanuit OSG Sevenwolden, er waren de groene bedrijfsuitjes, de familie SUPclean-ups en nog heel veel meer. Dit harde werken voor een schone gemeente werd op 13 november 2024 beloond met de ‘Gouden Grijper’ in de categorie ‘professional’. Deze bijzondere prijs, uitgereikt door wethouder Gijs Jacobse van gemeente Leeuwarden, is bedoeld om inwoners in het zonnetje te zetten die zich inzetten voor een schonere leefomgeving. Aukje ontving de prijs als eigenaar van SUPAway en medeoprichter van Stichting SUPclean-up, een initiatief dat zich inzet voor het opruimen van afval uit waterwegen, zowel lokaal als wereldwijd. Gemeente Leeuwarden is trots op het werk van Aukje en haar team en benadrukt dat zij met hun acties een voorbeeld zijn voor iedereen die van natuur houdt. Met gratis hulpmiddelen zoals grijpers en afvalzakken hoopt de gemeente dat meer inwoners het goede voorbeeld van SUPclean-up zullen volgen zodat Friesland maar ook Nederland en de wereld steeds schoner worden SUPAway is onderdeel van Stichting SUPclean-up. Zij organiseren SUPclean-ups on Tour, ‘groene’ bedrijfs uitjes, ‘groene’ en familieuitjes in combinatie met creativiteit, geven voorlichting, verkopen Ocean Trash, armbanden gemaakt van vistouw uit zee en binnenwater. Meer info op www.supaway.nl Doe mee! Wat voor Stichting SUPclean-up belangrijk is: Hoe meer bedrijven en mensen er mee doen met SUPcleanup hoe kleiner de bijdrage aan de Plastic Soup! Doe jij ook mee? SUPaway, een plaatselijke SUPschool met een groot hart voor schoon water! Meer informatie www.supcleanup.eu info@supcleanup.eu of aukje@supcleanup.eu 99 omgeving

Recreatieschap Marrekrite Sinds 1957 is Marrekrite dé organisatie voor recreatie op het Friese water en land. We zorgen voor aantrekkelijke en goed onderhouden voorzieningen voor iedereen die wil genieten van Friesland, of je nu vaart, fietst of wandelt. Onze aanlegvoorzieningen, zoals damwanden, MarBoeien en steigers liggen midden in de Friese natuur. Wij beheren ongeveer 34 kilometer aan aanlegplekken verspreid over 300 locaties. Zo is het duidelijk waar watersporters mogen aanleggen, zonder de natuur te verstoren. Bij één van de 100 MarBoeien lig je helemaal vrij. Sommige MarBoeien zijn poëtische ankerplaatsen, meer hierover op www.marboei.frl. Marrekrite onderhoudt de voorzieningen door te maaien, snoeien en de afvalcontainers te legen. We vragen water sporters rekening te houden met anderen en onze ligplaatsen schoon te houden. Gooi afval in de containers of neem het mee als ze vol zijn, barbecue alleen op daarvoor bestemde plaatsen en schuif aan als het druk is. Zo kan iedereen genieten van een fijne ligplaats. Daarnaast beheren wij het fiets- en wandelknooppuntnetwerk van Fryslân, één van de beste van Nederland en de Toeristische Overstappunten (TOP’s). Dit zijn startpunten met informatie over routes en bezienswaardigheden, vanwaar je makkelijk je fiets- of wandeltocht kunt beginnen. Vanaf 2025 coördineren wij ook Routebureau Fryslân waarmee we hét aanspreekpunt zijn op het gebied van recreatieve routes. Alle routes vind je op www.friesland.nl/routes. Wimpelverkoop Onze aanlegvoorzieningen zijn vrij toegankelijk, maar het beheer en onderhoud kosten geld. Een groot deel hiervan wordt gefinancierd door onze deelnemers (Provinsje Fryslân en Friese gemeenten) en de verkoop van Marrekritewimpels en -vignetten. Deze zijn verkrijgbaar bij diverse verkooppunten in Fryslân, bij onze vrijwilligers en via onze website: www.marrekrite.frl. Je kunt je ook aanmelden als donateur om elk jaar automatisch een wimpel te ontvangen. Sinds 2024 worden de wimpels gemaakt van 100% gerecyclede petflessen, lokaal geproduceerd in Fryslân. Verkooppunten Grou: InformatiePunt Grou, Cornelder Scheepstechniek, HUBO Bouwmarkt Grou, HW Yachtcharter, De Oude Seylmakerij, Technische Watersportservice De Schiffart en Watersportbedrijf Anja. Meer informatie Recreatieschap Marrekrite Lytse Sudein 12, 8624 TT Uitwellingerga 0515 745 600 www.marrekrite.frl 100

Visit Noardwest Fryslân Een landschap vol verhalen. Hier, aan de rand van UNESCO Werelderfgoed Waddenzee, vertellen terpen, kerken, molens en dijken over een leven op de bodem van een oude zee. Wandel door dorpjes waar de tijd stil lijkt te staan, langs pelgrimsroutes die al eeuwenlang bewandeld worden, en kom tot bezinning in historische kerkjes. Fiets over de Oudebildtdijk en proef de smaken van het land bij een boerderijwinkel of een gastvrije herberg. In Harlingen wacht de bruisende haven, waar de historische schepen van de Bruine Vloot uitvaren naar de Wadden. Of kijk omhoog, naar de sterren in het oudste werkende planetarium ter wereld, UNESCO Werelderfoed Koninklijk Eise Eisinga Planetarium in Franeker. Noardwest Fryslân is geen plek om te haasten, maar om te beleven. Je vertrekt als een nieuw mens: ontstresst, opgeladen, met nieuwe energie en een leeg hoofd. Kom kijken. Op jouw tempo. Meer informatie www.visitnoardwestfryslan.nl 101 omgeving

Refit, reparatie, schilder- lakwerk en meer... JACHTONDERHOUD De Muldyk 12 I 9001 XV Grou I T 0566-621111 I M 06-30011852 I www.berendmink.nl I E info@berendmink.nl www.rockgood.nl 102 Scan mij Uw boot, onze passie!

Hooglandgemaal bij Stavoren Water verbindt… Heerlijk varen op de Friese meren, vaarten en sloten. Vanzelfsprekend of toch niet? Eén van onze taken is het op peil houden van het Friese boezemwater. De Friese boezem is het aaneengesloten stelsel van kanalen en meren in Fryslân met 1 streefpeil (0,52 meter onder NAP). Dat betekent dat we ingrijpen bij te veel, maar ook bij te weinig water. We regelen het waterpeil met 3 zeegemalen, 2 IJsselmeergemalen, 3 spuisluizen, bijna 1.000 poldergemalen en maar liefst 5.400 stuwen. Is er een tekort aan water, dan laten we extra water binnen. Een overschot aan water wordt afgevoerd via spuisluizen en gemalen. Met de spuisluizen kunnen we op één dag 8 miljoen kuub water spuien. Dat is wat 45.000 huishoudens in een jaar aan water verbruiken. Door het water op deze manier op peil te houden, is het dus ook heerlijk recreëren in ons beheergebied: het mooie Fryslân en het Groninger Westerkwartier. Veel plezier in, om en op het water! Meer informatie Fryslânplein 3 8914 BZ Leeuwarden 058 292 22 22 www.wetterskipfryslan.nl 103 omgeving

• Apollo Brassband • Damesakkoord • De Band VOLK • De Pikbroeken • Just for Fun popkoor • Koor Ratjetoe • Mingd Koar Grou • Orkest foar Elkenien • Koor Sjongnocht • Vocal group Sjonge Jonge • Waterfront MuZiek in Grou

Apollo Brassband Damesakkoord De muziekvereniging van Grou. Met ruim 29 leden verzorgt Apollo diverse optredens bij activiteiten in eigen dorp en de gemeente. Van brass- tot hedendaagse popmuziek. Onder leiding van dirigent en muziekdocent Piet Visser worden muziekworkshops op basisscholen gegeven en wordt de Grouster Jeugd op actieve wijze betrokken. Damesakkoord (o.l.v. dirigente Anna Bonnema) is een koor van 25 vrouwen en we hebben afgelopen zomer ons 25 jarig bestaan gevierd. Dat was een prachtig feest, met mooie muzikale elementen en lekker eten. Ons repertoire bestaat uit populaire evergreens, vaak in het Engels of het Nederlands. Afgelopen jaar hebben we voor de 14e keer meegedaan aan de Kerst Sing In. www.apollogrou.nl secretaris@apollogrou.nl   ApolloGrou damesakkoord.grou@hotmail.com De Band VOLK Volk!! Maakt ‘eigen’ Folkmuziek, overgoten met een saus bestaande uit cabaret, chanson, klezmer en brassband invloeden. Liedjes met verrassende arrangementen en altijd in het Fries. Akoestisch, humoristisch, gewoanwei Moai! Volk bestaat uit: Wietske Banga (zang, banjo, tekstschrijver, Alinda Talsma (contrabas, tekstschrijver en zang), Jelle Beks (zang, tekstschrijver en sopraan/tenor saks), Ben v/d Veen (trombone en sousafoon), Paul Tjepkema (percussie) en Piter Banga (zang, accordeon, tekstschrijver en vertalingen) De Pikbroeken Het is een gezellig koor bestaande uit 32 leden die veel plezier hebben in zingen. Ze hebben een breed repertoire wat ze ten gehore brengen o.l.v. dirigent Fokke de Groot, met muzikale ondersteuning van nog twee gitaristen en een accordeonist. www.debandvolk.frl  debandvolk pikbroeken.wordpress.com secretarispikbroeken@gmail.com  depikbroeken 105 MuZiek in Grou

Just for Fun popkoor Koor Ratjetoe Popkoor Just for Fun is een gezellig koor onder leiding van dirigent Sander Metz. We verzorgen een aantal optredens per jaar. Dat kan zijn op een kerstmarkt, korenfestival, feest of evenement. Wij zijn als koor FUN en onze muziek is dat ook! Onze agenda, boekingen en meer informatie over ons koor vind je hieronder. Op 12 April 2025 vieren wij ons 20-jarig Jubileumfeest! Met een Ratjetoe aan leden, die een Ratjetoe aan liedjes in een Ratjetoe aan talen ten gehore brengt spat o.l.v. Jacob Nauta, met muzikale begeleiding van twee gitaren en drie accordeons het enthousiasme van deze kleurige en fleurige zanggroep af. We bestaan inmiddels al bijna 20 jaar en hebben nog steeds veel lol in onze groepsdynamiek, het zingen, de nazit en de optredens. Voor mensen die zich bij ons aan willen sluiten: we kunnen versterking gebruiken bij onze hoge damesstemmen. www.justforfun-grou.nl justforfungrou@gmail.com  popkoor Just for Fun Grou  just_for_fun_grou justforfungrou Meer informatie secretaris 06 4981 6871 Mingd Koar Grou Mingd Koar Grou is een gemengd koor met 55 leden die elke dinsdagavond met veel plezier hun passie voor muziek delen. Het koor heeft een lange geschiedenis en door de jaren heen veel mooie concerten gegeven. Onder de enthousiaste leiding van dirigent Carl Visser zetten we deze traditie voort met werken van klassieke en eigentijdse componisten. Belangstelling? Kijk gerust eens op onze website. Orkest foar Elkenien Orkest foar Elkenien is een ‘kunst in je buurt’ initiatief van Het Generatiehuis. Het orkest bestaat uit een dertigtal muzikanten uit Grou en omgeving. Het instrumentarium is zeer gevarieerd: keyboard, (bas)gitaar, trompet, bugel, korhoorn, altsaxofoon, klarinet, dwarsfluit, altblokfluit, bariton, accordeon, cajon, djembé en drumstel. Het orkest is gestart in maart 2022. Een groot deel van de muzikanten had geen muzikale ervaring. Onder leiding van Guus Pieksma repeteert het orkest iedere vrijdagmiddag op de locatie ‘Ontmoeten en Meedoen’ in Grou. www.grousterkoar.nl info@grousterkoar.nl  grousterkoar Meer informatie ron.schipper@gmail.com 106

Koor Sjongnocht Vocal group Sjonge Jonge Het koor ‘Sjongnocht’ zingt onder leiding van gediplomeerde dirigent Jelly Meijer meertalige liedjes. Het is reuze gezellig en nieuwe leden zijn van harte welkom. U kunt vrijblijvend een keer komen kijken en/of meezingen. Het koor treedt een paar keer per jaar op, o.a. in Friesma State en bij de jaarlijkse Sint Pitermiddag van de UVV. Maandagmiddag van 14.00 tot 15:30 uur, Doopsgezinde kerk, Hoofdstraat 44 Vocal group Sjonge Jonge, onder de inspirerende leiding van Akke Bosma, weet publiek met haar aanstekelijke energie en mooie koorklank te raken. Het repertoire is veelzijdig: van sprankelende musicalnummers tot ontroerende popballads. Pianist Matthijs Soldaat zorgt voor een prachtige begeleiding, terwijl Alinda Talsma telkens verrassende choreografieën creëert. Sjonge Jonge is te boeken voor iedere gelegenheid! info@uvvgrou.nl uvvgrou.nl www.sjonge-jonge.nl info@sjonge-jonge.nl  vocalgroupsjongejonge  sjongejongevocal Waterfront In een tijd waarin muziek steeds vaker digitaal en gepolijst klinkt, brengt de nieuwe Grouster muziekband Waterfront een frisse, (semi) akoestische sound die liefhebbers van echte, pure muziek zal aanspreken. Met een mix van alternatieve ballads en country muziek, met een vleugje elektronische invloeden, staat Waterfront klaar om de harten van muziekliefhebbers te veroveren. Waterfront bestaat uit vier enthousiaste muzikanten: Fokke de Groot — Zang en Gitaar, Gerard Smits — Sologitaar en Zang, Marcel de Weerd — Keyboards, Wouter de Vries — Zang. Waterfront haalt inspiratie uit bands als de Eagles, Creedence Clearwater Revival, Crosby, Stills & Nash, John Lennon, Neil Diamond, The Cats, Bob Dylan enz. Meer informatie waterfront.grou@gmail.com 107 MuZiek in Grou

• Athleta Grou • BC Raak’m • Biljartclub De Bierhalle • Bridgeclub Grou • Bridgeclub BZRT • Dartclub de Boogschutter • FFF Grou • Fûgelwacht Grou • Grouster RoeiSloepen vereniging • Grouster WaterSport vereniging • Gymnastiekvereniging SSS Grou • HSF de Pikmarruters • It Gild • Kaatsvereniging it Wetterlân • Korfbal vereniging Mid-Fryslân • Krite Grou • KWV Frisia • STG De Pinguins • Stichting Inline Skate Hockey Grou • Stifting Grou • Tennisvereniging Grou • Unie van Vrijwilligers Grou • Voetbalvereniging GAVC • Vereniging IJsZeilenGrou • Volleybalvereniging Grouw ’64 • Volkstuinvereniging Grouw verenigingen

Athleta Grou BC Raak’m de loopgroep voor iedereen Lopen kun je altijd en overal doen. Maar samen met anderen is extra genieten. Voor € 125,- per jaar krijg je twee keer per week een training, op verschillende niveaus, verzorgd door gediplomeerde trainers. Zomers op de vrijdagavond regelmatig een duurloop op locaties in de omgeving met keuze uit enkele afstanden. BC Raak’m is een dynamische en succesvolle badmintonvereniging met ongeveer 70 volwassen leden en 30 jeugdleden. Actief vanuit Grou voor de regio. Het seizoen start na de zomervakantie en loopt door tot het voorjaar. Je bent van harte welkom om kennis te maken en eens mee te doen. Ook bieden we elk jaar ‘Probeer Badminton Nu’: 10 avonden training en meedoen voor slechts € 25,www.athleta.nl athletagrou1945@gmail.com www.bcraakm.nl info@bcraakm.nl Biljartclub De Bierhalle Café De Bierhalle beschikt over een pooltafel en twee biljarttafels, waar iedere dinsdag tot en met vrijdag (in de winterperiode) hier gebruik van wordt gemaakt. Daarnaast worden in Café De Bierhalle ook met enige regelmaat toernooien georganiseerd. Bridgeclub Grou de gezelligste bridgeclub van Midden-Fryslân Wil je met veel plezier en in-/ontspanning bridgen bij een goed georganiseerde club dan moet je bij de BCGrou zijn. Wij spelen competitie op maandagmiddag in onze toplocatie ‘Het Theehuis’ aan het Pikmeer. De BCGrou is aangesloten bij de Nederlandse Bridgebond. marten.zwerver@hetnet.nl Café De Bierhalle Hoofdstraat 7, Grou 17029.bridge.nl bcgrou@gmail.com 109 verenigingen

Bridgeclub BZRT Dartclub de Boogschutter Bridgen is niet alleen een leuk spel, het zet je ook aan het denken en is een sociale bezigheid. De bridgeclub Bridgen Zonder Roken Troef (BZRT) is er voor iedereen, groot of klein, jong of oud, goed/minder bedreven in het spel. We leren van elkaar en spelen op woensdagmiddag in 1 lijn met als doel: ontspannen en genieten van dit leuke spel. Darten in Grou? Jazeker dat kan bij dartclub de Boogschutter in café de Bierhalle. Op dinsdagavond zijn er drie teams die strijden voor de Friese Darts Bond (DFB) door heel Friesland. Op donderdagavond is er een onderlinge competitie bij de Piramidedarts. Heb je zin om eens te kijken of mee te doen, kom je gezellig langs op dinsdag of donderdagavond vanaf 20.00 uur. j.a.h.jansen@hotmail.com FFF Grou De Ferieniging Foar Folksfermaken Feestvereniging FFF Grou brengt ieder jaar sfeer en gezellig heid naar het dorp met twee geweldige evenementen: de voorjaarskermis 9 t/m 11 mei en de Grouster Merke waar het feest in september los barst, van 11 t/m 14 september, dit jaar met het thema Superhelden! Verwacht vier dagen vol muziek, kermisplezier en feestelijke activiteiten voor jong en oud. Zet 22 juni in de agenda! Fûgelwacht Grou Fûgelwacht Grou richt zich op het bevorderen van en in stand houden van de vogelstand in en rondom Grou. Bij weidevogels worden nesten in het land gemonitord, in samenspraak met de boer. Voor andere vogelsinventarisatie en het bieden van veilige broedplekken d.m.v. een zwaluwwand, plaatsen van eendenkorven en nestkasten. www.fffgrou.nl / pr@fffgrou.nl  fffgrou  groustermerke www.fugelwachtgrou.nl info@fugelwachtgrou.nl  fugelwacht 110

GRSV GWS Grouster RoeiSloepen Vereniging Sinds april 1997 is de Grouster RoeiSloepen vereniging actief op en rondom de Grouster meren. De GRSV doet al jaren mee aan de wedstrijden om het Nederlands Kampioenschap Sloeproeien. Per jaar roeien we zo’n 20 wedstrijden, zoals de legendarische HarlingenTerschelling Race, de Kameleonrace rond Terherne of onze eigen uitdagende Grouster Roeirace. Grouwster WaterSport Vereniging GWS – de Grouwster Watersport Vereniging is opgericht in 1935. De GWS biedt in haar in 2017 gerenoveerde haven naast het Theehuis betaalbare ligplaatsen aan leden, helpt met de ontvangst van passanten en organiseert een aantal zeilwedstrijden, o.a. voor de traditionele ijzeren GWS-schouw, waarvoor de GWS de klasse-organisatie is. Daarmee houdt de GWS het actieve zeilen met de schouwen in stand. www.grsv.nl info@grsv.nl  grsvroeivereniging www.grouwsterwatersport.nl info@grouwsterwatersport.nl  klassecommissiegws  gws schouw Gymnastiekvereniging SSS Grou Dat bewegen gezond is voor jong en oud is bij de meeste mensen wel bekend. Gymnastiekvereniging SSS Grou biedt gymnastiek vanaf 2 jaar oud (nijntje beweegdiploma), freerunnen, rhönradturnen en bewegen voor ouderen en heeft een selectiegroep voor turnsters. Iedereen kan zich via onze e-mail of website aanmelden voor twee proeflessen. HSF de Pikmarruters HSF de Pikmarruters is een actieve en gezellige rijvereniging voor ruiters en amazones van alle leeftijden. Zowel met paard als met pony ben je van harte welkom om lid van onze vereniging te worden. Op zondagochtend zijn onze wekelijkse clublessen. De lessen zijn voornamelijk gericht op dressuur en af en toe wordt er een hindernis in de rijbak gezet. Daarnaast organiseren we diverse activiteiten zoals clinics, onderlinge wedstrijden en onze jaarlijkse buitenrit. We hebben een eigen rijbak op de ‘Idaederhoek’, tussen Grou en Idaerd. Kom gerust eens langs! www.sss-grou.nl info@sss-grou www.pikmarruters.nl hsfdepikmarruters@gmail.com  pikmarruters 111 verenigingen

It Gild Kaatsvereniging It Wetterlân het oudste ziekenfonds van Nederland It Gild is opgericht op 5 mei 1776. De doelstelling is eerst geweest het uitkeren van geld bij ziekte, invaliditeit en bij sterfte (kistjejild) en bovendien een ouderdomsuitkering. Na verloop van tijd bleek dat de eerdergenoemde doelstelling niet te handhaven was en werd in 1911 besloten dat vanaf die tijd ‘It Gild’ een ziekenfonds zou zijn dus alleen een uitkering bij ziekte en ongeval. Kaatsen bij KV it Wetterlân is voor iedereen. Jong en oud zijn, in het voorjaar en zomer, welkom op het kaatsveld voor een training of wedstrijd. Voor kinderen vanaf 4 tot 6 jaar is er kabouterkeatsen, er worden jeugdtrainingen gegeven aan jeugd van 6 tot 18 jaar. Voor de senioren is er zowel ‘it Fryske spul’ als ‘sachte bal’ waarbij er met een ander bal wordt gekaatst. www.wetterlan.nl jc.itwetterlan@gmail.com   kvitwetterlan Korfbalvereniging Mid-Fryslân K.V. Mid-Fryslân/ReduRisk is dé plek voor sport, plezier en teamspirit! Met een bloeiende jeugdafdeling, een eerste team dat op het veld op het hoogste niveau speelt en in de zaal uitkomt in de Korfbal League 2, én een sterke breedtesport, is er plek voor iedereen die van korfbal houdt. Wij trainen en spelen in Grou, Reduzum, Warten en Akkrum. Korfbal is een gezellige teamsport waarin jongens en meisjes samen spelen. Wil je een keer vrijblijvend meetrainen? Dat kan altijd! Krite Grou Op cultureel gebied is Krite Grou van grote betekenis geweest, niet alleen voor de Friese taal maar ook met het brengen van gezelligheid om zo de onderlinge band van Grousters te verstevigen. Ook dit jaar werd in de wintermaanden weer gerepeteerd voor ‘Kritetoaniel’ (toneel). Eind maart KRITE GROU SPILET DIT JUBILEUMJIER NEAT TE FERBERGJEN IN BLIJSPUL Fryske bewurking troch: Tsjerk Bottema Regy: Karin Idzenga FREED 28 & SNEON 29 MAART 2025 - 20:00 oere SNEIN 30 MAART 2025 - 15:00 oere AUGUST DE JONG HARMEN BROUWER Lokaasje: Restaurant Oan ’t Wetter SIETSKE HENNY VAN DER HEI JAN BOUMA JENNY DIJKSTRA RIEMERSMA Nije QR-code? Sân goede freonen hawwe ôfpraat foar in itentsje. Se beslúte by wize fan spul om hun tillefoans ûnder it itentsje op tafel te lizzen en elts berjocht of tillefoantsje dat binnen komt fuortendaliks mei-inoar te dielen. It docht bliken dat de freonen minder fan mekoar wisten as se ynearsten tochten… 2025 is deze voorstelling ‘Neat te ferbergjen’ (niks te verbergen) opgevoerd voor 3 keer een volle zaal Grouster publiek. www.kvmidfryslan.nl   kvmidfryslan www.kritegrou.nl info@kritegrou.nl  kritegrou  @kritegrou190 112 SJOCH FOAR MEAR YNFORMAASJE OP WWW.KRITEGROU.NL WIEGER VAN DUUREN

KWV Frisia STG De Pinguins De Koninklijke Watersport Vereniging Frisia is een vere niging waar de watersport in volle breedte wordt beoefend. KWV Frisia organiseert activiteiten, trainingen enwedstrijden op en rond het water voor jong tot oud. Ook watersporters met een beperking zijn welkom. Kijk voor al onze activiteiten of om lid te worden op onze website. STG De Pinguins is een schaatstrainingsgroep met de voormalige gemeente Boarnsterhim als basis. Bij ons staat het plezier in de schaatssport voorop, maar dat je hier soms ver mee kunt komen bewijst ons lid Jorrit Bergsma. We schaatsen zowel op Thialf in Heerenveen als in de Elfstedenhal in Leeuwarden. In de zomer zijn er droogtrainingen op het veld van Meinga in Grou en daarnaast bieden we in de zomer ook skeelertrainingen aan op Play Skate Court Grou. Graag tot ziens, bij de Pinguins! www.kwvfrisia.nl   kwvfrisia www.depinguins.nl bestuur.secretariaat@depinguins.nl Stichting Inline Skate Hockey Grou De Play Skate Court in Grou wordt met groot enthou siasme gebruikt door beoefenaars van inline hockey van jong tot oud. De volgende groepen maken op vaste tijden gebruik van het binnenterrein van de Play Skate Court: Jeugdtraining Inline Hockey — maandag 17.00 - 19.00 uur. Mixed Inline Hockey — dinsdag 19.00 - 21.00 uur. Mixed Inline Hockey — donderdag 19.00 - 21.00 uur. Jeugdtraining Inline Hockey — vrijdag 17.00 - 19.00 uur. Stifting Grou It doel fan de Stifting is om it doarpseigene fan Grou en de bân tusken Grousters yn stân te hâlden en te stypjen. De Stifting bestribbet har doel ûnderoaren troch : it hâlden fan gearkomsten en útstallingen. It útjaan of stypjen fan publikaasjes dy’t strike mei it doel fan de Stifting. Der wurde fjouwer jûnen mei gastsprekkers organisearre yn it winterskoft. Lokaasje: Hotel Oostergoo, alle jûnen begjinne om healwei achten. Jeugdtraining: Andries Andringa: 06 1230 2407 Mixed Inline hockey: Theo de Vries: 06 5363 6985 of Jeroen Kattouw: 06 5321 6903 06 5112 3621 113 verenigingen

Tennisvereniging Grouw Aan de Burstumerdijk is er een mooi tennispark met 4 banen en een minibaan die dagelijks actief worden gebruikt. Op dinsdag en woensdag zijn er tennistrainingen door gekwalificeerde tennistrainers. Een aantal keren per jaar worden er activiteiten georganiseerd zoals een openingstoernooi, een toss toernooi en verder wordt er natuurlijk meegedaan aan de landelijke competitie. UVV — Unie van Vrijwilligers Grou De UVV afdeling Grou maakt zich sterk voor het welzijn van 55+ Grousters. Wij verlenen diensten en organiseren activiteiten, zowel individueel als voor groepen waarbij de nadruk ligt op contact en plezier. Onze enthousiaste vrijwilligers zijn actief bij thuiswonenden en bij bewoners van Friesma State. Kwaliteit en betrouwbaarheid staan bij ons hoog in het vaandel. www.tvgrouw.nl info@tvgrouw.nl info@uvvgrou.nl uvvgrou.nl  uvvgrou Voetbalvereniging GAVC Met ongeveer 400 spelende leden is GAVC al ruim honderd jaar een bloeiende voetbalvereniging. Het sportcomplex, prachtig uitkijkend op het aquaduct en de spoorbrug over het Prinses Margrietkanaal, bestaat uit een pannakooi, een tweetal grasvelden en een hoofdveld van kunstgras. Vanuit de ruime kantine en het aangelegen terras zijn de wedstrijden uitstekend te volgen. Heb jij al zin gekregen om bij GAVC te komen voetballen? Zowel eerst aanmelden voor een proeftraining als direct lid worden is mogelijk via onze website! Vereniging IJsZeilenGrou De vereniging IJsZeilenGrou, heeft hoofdzakelijk Grouster leden. Wanneer er gezeild wordt, strijden de deelnemers om de Grouster IJszeilbokaal. Daarnaast organiseert de vereniging zeiltochten over het ijs. Maar ook korte tripjes naar het buitenland hebben plaatsgevonden wegens het ontbreken van voldoende ijs in Nederland dit jaar. www.gavc.nl  vv_GAVC  vvgavc www.ijszeilengrou.nl info@ijszeilengrou.nl 06 23 82 15 88   IJsZeilenGou 114

Volleybalvereniging Grouw ’64 Volkstuinvereniging Grouw Grouw ’64 is de Grouster volleybalvereniging. Een actieve, sportieve en gezellige vereniging met teams actief in de recreatieklasse en (jeugd-)Nevobo competitie. Kom vrijblijvend eens meetrainen! De volkstuinvereniging is opgericht op 27 januari 1976. De vereniging heeft de tuinen op een stuk eigen grond aan de Molesingel in Grou. De vereniging heeft ten doel het uitoefenen en bevorderen van het tuinieren als amateur in de ruimste zin des woords. Het natuurlijk tuinieren wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. www.grouw64.nl meetrainen@grouw64.nl vtvgrouw.nl info@vtvgrouw.nl Het wapen van Grou Grou is een van de Friese dorpen waarvan een oud dorpswapen is overgeleverd. Het komt in verschillende vormen voor. De blazoenering van het wapen luidt: In blauw twee zwemmende gouden vissen, de onderste omgekeerd; het schild gedekt met een kroon van drie bladen en twee parels; in de hoofd band van de kroon drie ruitvormige rode stenen en twee ovale groene stenen (de kroon van een vlek). (Fries: Yn blau twa swimmende gouden fisken, de ûnderste omkeard; it skyld dutsen mei in kroan fan trije blêden en twa pearels; yn de holbân fan de kroan trije rútfoarmige reade stiennen en twa ovale griene stiennen (de kroan fan in flek). De heraldische kleuren zijn: azuur (blauw) en goud (geel). Vlek=vlecke, is een dorp met meer rechten (recht van Waag en rechtspraak en veemarkt). Ze zijn als het ware in hun ontwikkeling naar stad blijven steken. De wapens voor deze vlecken onderscheiden zich van de gewone dorpswapens door de zogenaamde vleckekroon. • De blauwe ondergrond verwijst naar de waterrijke omgeving van het dorp • De vissen verwijzen naar de plaatselijke visserij De vissen uit het wapen zijn onder meer verwerkt in ornamenten op het bordes van het voormalige raadhuis van Idaarderadeel. Sinds 1983 is het wapen geregistreerd in het ‘Genealogysk Jierboekje’ van de Fryske Akademy te Leeuwarden. 115 verenigingen

• Het Sint Piterfeest • Sint Piterfroulju • Het Sint Pitermearke • Merenloop Grou • Vrolijke Vrijmarkt Grou • Dodenherdenking Grou • Grouster RoeiSloepen Race • Opening Watersport seizoen • Wandel 4-daagse • Splashtival • Skûtsjewike • SKS Skûtsjesilen • Foodfestival PrikMar • Merke Grou • Halloween Grou • Kerst Sing In activiteiten / festiviteiten

activiteiten / festiviteiten Het Sint Piterfeest In februari vieren de Grousters het Sint Piterfeest. Dit is een feest voor kinderen, volwassenen, Grousters en oud-Grousters. Sint Piter komt samen met zijn vriend Aldemar naar Grou ter ere van zijn verjaardag op 21 februari. Ze komen aan met de boot bij de Kade bij Hotel Oostergoo. Ieder jaar is dit twee zaterdagen voor zijn verjaardag. ‘ It is hjoed feest yn Grou, dat kin jo sa wol sjen. Sint Piter komt werom, út Spanje foar de bern’. Sint Piter wordt ontvangen op de Kade en loopt vervolgens, door de mensenmassa, naar it Grien (het plein in het dorp). Hier wordt hij verwelkomd door alle mensen en de burgemeester van de gemeente Leeuwarden. Nadat Sint Piter en Aldemar zijn toegezongen door het Sint Piterkoor én het publiek, stapt de goedheiligman op zijn paard voor een rondrit door Grou. De rest van de dagen worden gevuld met activiteiten rondom het duo. Op 21 februari, pakjesavond, neemt Grou weer afscheid van Sint Piter en Aldemar. De Kade loopt weer vol zodat iedereen ze kan uitzwaaien. Hoe ze vertrekken is ieder jaar weer een verrassing. Er gaan veel verhalen over Sint Piter. Logisch, want niemand weet precies wat de geschiedenis van Sint Piter is. Op pagina 26 & 27 kun je hier meer overlezen. Wat we wel weten is dat Sint Piter ieder jaar in februari naar Grou komt, samen met zijn trouwe vriend Aldemar. Vroeger was de heilige Sint Petrus beschermheilige van de Grouster vissers. Hij had een aandeel in de Lentefeesten en gaf fruit en snoep aan de kinderen. Misschien is daarom de Sint Piterkerk in Grou gebouwd en vieren de kinderen, volwassenen, Grousters en oudGrousters daarom op 21 februari Sint Piterdag. 7-21 februari 2026 Sint Piterfeest in Grou is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland Meer informatie www.sintpiter.nl info@sintpiter.nl  sint piter sintpiter  sintpiterfeestgrou  sintpiterkomitee 117

Het Sint Pitermearke Sint Piterfroulju De traditie van de Sint Piterfroulju is een bekend begrip in Grou! Al sinds jaar en dag wordt de Sint Piterbeurs georganiseerd door de Sint Piterfroulju. Na de tweede wereldoorlog was de beurs een initiatief van de Nederlandse Vrouwen Elektriciteits Vereniging (NVEV). Door tijdens een beurs zelfgemaakte handwerkjes en andere cadeaus te verkopen, werden de kosten voor het Sint Pitermearke gedekt. Nu organiseren de Sint Piterfroulju nog steeds de Sint Piterbeurs. Het is een dag waar jong en oud samenkomen en genieten van de gezelligheid, de zelfgemaakte spelletjes, het draaiend rad en versgebakken appeltaart. Later begonnen de Sint Piterfroulju ook met de Sint Piterbingo waarbij mooie prijzen te winnen zijn en organiseren ze ook de Opsetaksje, Op Besite bij Sint Piter, de Strúntocht en Sint Piter syn Sliepkeamer. De opbrengsten van de activiteiten van de Sint Piterfroulju zijn belangrijk voor het hele Sint Piterfeest. Door de steun van de Grouster ondernemers en vrijwilligers is het een feest voor en door Grousters. Daar zijn we elk jaar weer ontzettend dankbaar voor! 7-21 februari 2026 Meer informatie www.sintpiter.nl info@sintpiter.nl  sint piter sintpiter  sintpiterfeestgrou  sintpiterkomitee Direct na de oorlog, in 1946, gingen de leerlingen van de hoogste klassen van de openbare school in december naar het Sinterklaassprookje in Leeuwarden. In 1950 vonden drie nieuwe leerkrachten dat het wel anders kon: ‘We kunnen het zelf wel doen met Sint Piter!’. En zo geschiedde. In 1951 werd het eerste Sint Pitermearke opgevoerd: Ali Ben Hassan. Dit mearke was nog Nederlands talig. Vanaf 1959 werd het mearke voor het eerst in het Fries opgevoerd: ‘Piterke en de Marwiven’, geschreven door de Grouster leerkracht Geert Vledder. Tot 2000 werden alle mearkes geschreven door (oud) Grousters. In 2025 werd het 73e Sint Pitermearke opgevoerd. Tijdens dit uitverkochte mearke speelden de spelers ‘Fûgels om ‘e toer’. Een komedie van Karin Idzenga, speciaal geschreven in opdracht van ‘Iepen DoEk 2024’. De regie was in handen van Wybe Koldyk, de muziek arrangementen van Arnold Postma en de productie van Rixt Dijkema. Samen met een groep van ongeveer 20 vrijwilligers worden in totaal 10 voorstellingen opgevoerd. Van spelers, tot het licht en geluid, van grime, decor en kleding. Alles wordt met veel passie en enthousiasme gedaan. Zo is ook het mearke een vast onderdeel van het prachtige en unieke Sint Piterfeest. 7-21 februari 2026 118

activiteiten / festiviteiten Merenloop Grou een sportieve traditie Elk jaar in maart komen hardlopers en wandelaars samen in Grou voor de Merenloop. Dit evenement biedt unieke routes over zowel verharde als onverharde paden in de natuur rond het dorp. Er zijn afstanden voor iedereen, van korte routes tot langere uitdagingen. De editie van 2025 was een geweldige dag. Het dorp stond vol sportieve deelnemers, van fanatieke hardlopers tot ontspannen wandelaars. De jongste deelnemers haalden alles uit de kast tijdens de Kidsrun. Langs de route werd iedereen aangemoedigd en dankzij de inzet van vrijwilligers verliep alles op rolletjes. Sinds dit jaar is er een nieuw bestuur, dat zich inzet om de Merenloop ook de komende jaren tot een succes te maken. Op 8 maart 2026 is de volgende Merenloop. Of je nu fanatiek traint of gewoon een mooie tocht wilt maken, iedereen is welkom. Meedoen of helpen als vrijwilliger? Kijk op de website of volg ons op social media. 8 maart 2026 Vrolijke Vrijmarkt Grou Jaarlijks vindt op Koningsdag de Vrolijke Vrijmarkt Grou plaats rondom de 12de eeuwse Sint Piterkerk en in 2026 alweer voor de 15e van onze koning. keer, ter gelegenheid van de verjaardag Een feestje voor jong en oud in Grou is goud! Gezellig rondwandelen in het oudste gedeelte van Grou, waar kinderen hun spulletjes, kunstjes, knutsels en baksels verkopen. De merel die zingt en de vlag staat hoog op de toren. Een kleine versnapering met koffie of thee wordt door buurtvereniging Om ’e Toer met veel liefde en plezier verzorgd. Het kleinschalige en de ongedwongen sfeer dragen bij tot weer een gezellige dag in Grou van 10.00 - 15.00 uur.  VrolijkeVrijmarktGrou Meer informatie www.merenloop.nl info@merenloop.nl  merenloopgrou  merenloop 119

Evenals voorgaande jaren zullen op de avond van de 4e Dodenherdenking mei de voor onze vrijheid gevallenen en slachtoffers van concentratiekampen worden herdacht, met kransen en bloemen bij het monument aan de Stationsweg, bloem leggingen bij de graven van Grouster verzetsmensen en een herdenkingsdienst in de Sint Pitertsjerke. Het ‘4 Maaie Komitee Grou’ nodigt u uit aan deze herdenking deel te nemen. Verzamelen vanaf 19.10 uur bij het oude gemeentehuis (Ried Hûs). Hier worden kransen en bloemen gelegd door de gemeente en diverse Grouster verenigingen en instellingen. Daarna is er een stille tocht naar de begraafplaats. Hier worden door schoolkinderen bloemen bij graven van slachtoffers van de Duitse bezetting gelegd. Bij het verlaten van de begraafplaats zal ‘The Last Post’ worden gespeeld, waarna de stille tocht wordt vervolgd naar de Sint Pitertsjerke, waar de herdenkingsdienst plaats zal vinden. Het programma is in grote lijnen: Twee minuten stilte, opening, gedichten geschreven en voorgelezen door kinderen van de lagere school groep 7 en 8, liederen gezongen door het koor ‘De Jan de Roas sjongers’, een lezing en samenzang. De toegang is gratis maar bij de uitgang is een collecte ter bestrijding van de kosten. 4 mei 2025 Grouster RoeiSloepen Race Op 10 mei 2025 vindt alweer de 24e editie plaats van de Grouster Roeisloepenrace. Er wordt geroeid op- en rond de wateren van Grou en voert door het schitterende natuurgebied ‘de Alde Feanen’. Sloeproeien is populair, inmiddels zijn er meer dan 250 sloepen actief in het wedstrijdcircuit. Veel sloepen zijn gerestaureerd en zijn de trots van het team. Het is ook een zware sport. Wedstrijden zoals de Grouster Roeisloepenrace of de HT-race van Harlingen naar Terschelling zijn loodzwaar en vereisen veel training. Maar na de race is het feest. En dit jaar is dat in Hotel Oostergoo waar de roeiers na afloop samenkomen en de winnaars gehuldigd worden. De start is vanaf de Nieuwe Kade bij Hotel Oostergoo en is met zo’n 75 sloepen een waar spektakel. Het parcours is ongeveer 22,5 km en is een ware test van kracht, uithoudingsvermogen, tactiek en teamgeest. De deelnemers komen uit het hele land om hier deze prachtige race te roeien. Kom vooral aanmoedigen en proef de gezellige sfeer rond dit evenement! 10 mei 2025 Meer informatie www.roeiracegrou.nl info@roeiracegrou.nl  roeiracegrou 120

activiteiten / festiviteiten 9-11 mei 2025 Opening Watersportseizoen Welkom in Gastvrij Grou! Ieder jaar viert het gezellige watersportdorp Grou de Opening van het Watersportseizoen. Het hele weekend vinden er in het centrum, op Nieuwe Kade en op het water diverse activiteiten plaats voor jong en oud. Dit feestelijke weekend kent een aantal vaste tradities, aangevuld met verrassende nieuwe activiteiten. Onmisbaar in dit weekend is de Voorjaarskermis met fantastische attracties. Ook de aankomst van de nieuwe Sylkeninginne (zeilkoningin) en haar hofdame is een ware traditie. Op vrijdagavond meren zij aan bij Hotel Oostergoo, waar ze samen met de wethouder het watersportseizoen officieel openen. Wie deze rollen dit jaar mogen vervullen? Dat blijft een verrassing tot het laatste moment! Nieuw dit jaar is het fok hijsen op de vrijdagavond. Hijs jij als snelste de fok van een van de Grouster skûtsjes? En als hoogtepunt strijkt op zaterdag een spectaculair evenement neer in Grou: de roeirace! Dit grootschalige roeisloepenrace-evenement belooft een sportieve en spannende strijd op het water. Mis het niet! Voor de allerkleinsten is er op zaterdag het Skipkesilen. Welk skipke komt als eerste over de finish? Een prachtig schouwspel om vanaf de kant te bewonderen. Naast alle watersportactiviteiten op en rondom het water is er volop gezelligheid in het dorp. Op vrijdag- en zaterdagavond klinkt er live-muziek in het centrum en wordt het één groot feest! Op zondag kun je heerlijk struinen over de Lentefair op de Nieuwe Kade. Ontdek de vele leuke kramen met mooie (handgemaakte) producten en ambachten uit Grou en omgeving. Daarnaast liggen er diverse schepen aan de Nieuwe Kade, die je zowel van binnen als van buiten kunt bewonderen, waaronder de MS Markol. Natuurlijk kun je ook weer volop genieten van de vele horecagelegenheden die Grou rijk is. Strijk neer op een van de gezellige terrassen en laat je verwennen met heerlijk eten en drinken. Opening WatersportseiZoen 9 t/m Zondag 11 mei Meer informatie Opening Watersportseizoen www.grouaktief.nl info@grouaktief.nl   openingwatersportseizoengrou 121

Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Alle dieren zijn welkom in onze zelfstandige praktijk! Voor spoedgevallen 24 uur / 7 dagen bereikbaar Oedsmawei 13, 9001 ZJ Grou, 0566 - 601 464 info@dierenartsgrou.nl | www.dierenartsgrou.nl Geopend: ma t/m vr 8.00 - 18.00 en zaterdag 8.00 - 9.30 Spreekuur gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! WATERSPORTWINKEL • JACHTBOUW • ACCUHANDEL Oedsmawei 16 Grou cornelderscheepstechniek.nl 122

activiteiten / festiviteiten Wandel 4-daagse Van 23 t/m 26 juni is het zover: de 2e Grouster Wandel 4-daagse! Dit evenement draait niet alleen om kilometers maken, maar vooral om gezellig samen wandelen, in beweging blijven en genieten van de omgeving. Er zijn verschillende afstanden, je bepaalt je eigen tempo en kunt deelnemen op één, twee, drie of zelfs vier dagen – de keuze is helemaal aan jou! Maar als je vier dagen meeloopt, ontvang je een leuk aandenken! Wat deze 4-daagse zo bijzonder maakt? De sfeer! Het is een heerlijk ontspannen event waarbij je nieuwe mensen ontmoet, samen praat, lacht en elkaar aanmoedigt. Vorig jaar zagen we bijvoorbeeld basisschoolkinderen die eerst moeite hadden met enkele kilometers en uiteindelijk de laatste dag zelfs 15 km wandelden! Ook was er een 65+ dat de tocht met de rollator deed en elke dag genoot van de gezelligheid en het buiten zijn. Wandelen met een glimlach! Doe mee en beleef het zelf! Of je nu jong bent of oud, de Grouster 4-daagse is er voor iedereen. Dus trek je wandelschoenen aan, neem je vrienden, familie of buren mee en ervaar zelf hoe leuk wandelen kan zijn! Wil je erbij zijn? Inschrijven kan vanaf 15 mei. 10 mei 2025 Splashtival Het outdoor festival van Grou! Zomers, strand, livemuziek, dj’s, food, drinks, sport en plezier. Tijdens de Skûtsjewike in Grou dans je bij Splashtival op zomerse beats, met je voeten in het zand en een drankje in je hand. Op het strand van Grou met uitzicht over het Pikmeer, zorgen knallende dj’s voor de juiste zomerse sferen. Let op! Toegang enkel vanaf 18 jaar Met het Splashtival is de plek om de Zomer te vieren stel 19 juli 2025 Meer informatie www.sportjufluci.nl/grouster4daagse Meer informatie splashtival.nl  splashtival  splashtivalgrou 123

18-27 juli 2025 Skûtsjewike Beleef het in Grou van 18 juli t/m 27 juli 2025! Op het gebied van iconische evenementen is Friesland misschien wel de beroemdste provincie van Nederland. Zo krijgen schaatsliefhebbers van over de hele wereld ieder jaar weer de kriebels als de eerste vorst in de lucht hangt. Zou het er dit jaar dan van komen? De tocht der tochten, over natuurijs, langs de elf Friese steden? De zomer is traditiegetrouw het seizoen van het indrukwekkende Skûtsjesilen. Jaarlijks strijden de skûtsjeschippers en hun bemanningen op de Friese meren voor de felbegeerde eer tijdens de kampioenschappen skûtsjesilen in verschillende klassen. 124

activiteiten / festiviteiten Traditiegetrouw vinden de SKS loting voor startposities en de eerste wedstrijd plaats in Grou. Sinds 2011 ontwikkelen inwoners en ondernemers in aanloop naar het kampioenschap tijdens de Skûtsjewike gezamenlijk tal van activiteiten ter verhoging van de feestvreugde. Dankzij het brede aanbod aan evenementen spreekt de Skûtsjewike tot de verbeelding van jong tot oud en van sportievelingen tot cultuurliefhebbers. Bij het uitkomen van het Grou Magazine zijn de voorbereidingen voor alle evenementen alweer in volle gang. De organisatoren kijken ernaar uit om samen met jou nieuwe herinneringen te maken tijdens alle activiteiten van Skûtsjewike 2025. Bekijk www.skutsjewike.nl voor het aantrekkelijke programma, deelname of om je aan te melden als vrijwilliger bij een van de geweldige activiteiten. Wij kunnen je vast verklappen dat de Skûtsjewike ook dit jaar weer opent met het beachvolleybaltoernooi, waarbij teams van vrienden, collega’s, clubgenoten en families elkaar sportief uitdagen. Bekenden treffen elkaar bij Splashtival en Prikmar, het muziek- en foodfestival op het strandje voor een dansje en culinaire lekkernijen. De avond vol culturele gezelligheid op en aan het water is gegarandeerd tijdens de inmiddels beroemde sloepentocht. En wat te denken van de steeds populairder wordende fiets- step- en vaartocht? Op feestelijke wijze leidt de Skûtsjewike naar de bloedstollende loting met het aansluitende feest en de eerste wedstrijddag. Na een spetterende terrassenavond boordevol livemuziek, sluit de week af met een gezellige spelletjesmiddag voor de kinderen. Kortom, ook in 2025 staat Skûtsjewike bol van de aantrekkelijke activiteiten die je wil meemaken. Het laatste nieuws, actuele programma, inschrijven en deelname via: www.skutsjewike.nl info@skutsjewike.nl  skutsjewikegrou  skutsjewike 125

26 juli 2025 Skûtsjesilen Het SKS-kampioenschap skûtsjesilen wordt traditiegetrouw tijdens de noordelijke bouwvakvakantie gehouden. Onze veertien SKSskûtsjes zeilen in 2025 van 26 juli tot en met 8 augustus elf wedstrijden op tien verschillende plaatsen in Fryslân. De veertien schippers strijden tijdens het kampioenschap om het Sulveren Skûtsje en de eeuwige roem. Loting Grou Het SKS-kampioenschap wordt op vrijdagavond voor aanvang van het kampioenschap in de tent op het Halbertsma’s Plein in Grou geopend met de traditionele loting. Schippers trekken lootjes uit de pet van Fokke Wijkstra en zo wordt de startvolgorde van de (wal)starts bij De Veenhoop en Earnewâld bepaald. Sleep Nog een prachtige traditie: sleepboot Argus brengt de veertien skûtsjes voor aanvang van de eerste wedstrijd bij Grou in een lange sleep naar de Pikmar. De finale is twee weken later bij Sneek op de Snitser Mar, waar de winnaars worden gehuldigd op het Starteiland en de kampioen het Sulveren Skûtsje krijgt uitgereikt. Feest! In de plaatsen waar de SKS-skûtsjes zeilen, komen schippers ’s morgens om 11.00 uur bijeen voor de rûtebesprekking. Na afloop van de wedstrijd wonen ze samen met bemanningen en familie de prijsuitreiking bij. Overal waar de skûtsjevloot aanmeert, is het feest! In alle plaatsen hebben lokale organisaties festiviteiten rond het skûtsjesilen georganiseerd. Oranje wimpel De SKS-wedstrijden trekken jaarlijks duizenden bezoekers. Het publiek kan vanaf de wal of in een boot(je) vanachter de rode boeien op het water de silerij goed volgen. De veertien platbodems zijn te herkennen aan een merkteken in het zeil. Het teken verwijst naar de plaats waar het skûtsje vandaan komt of naar de eigenaar van het schip. De leider in het klassement voert een oranje wimpel aan de opsteker. Vrachtschepen De meeste skûtsjes in de vloot zijn zo’n 100 jaar oud. Met de platbodems werd onder meer turf en terpaarde vervoerd. De schippers woonden met hun gezinnen aan boord van 126 de schepen. Zomerdag schreven kasteleins zeilwedstrijden uit waar de skûtsjeschippers aan deelnamen om wat extra inkomsten te verdienen. De huidige SKS-schippers stammen af van de Friese schippersgeslachten. Zij zetten zich, evenals hun voorouders, met veel passie in voor het skûtsjesilen. Dat doen zij samen met bemanningen, hun familie en talloze vrijwilligers. Daar zijn we als vereniging dan ook grutsk (trots) op! Immaterieel erfgoed Sinds april 2021 staat het ‘SKSKampioenschap Skûtsjesilen’ bij geschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Een bekroning op het werk van schippers, bemanningen, vrijwilligers en liefhebbers van de oude platbodems die bergen werk verzetten om het SKSKampioenschap Skûtsjesilen in stand te houden! Meer informatie www.skutsjesilen.nl info@skutsjesilen.nl

activiteiten / festiviteiten Skûtsjesilen It SKS-kampioenskip skûtsjesilen wurdt tradysjegetrou yn de noardlike boufakfakânsje hâlden. Us fjirtjin SKSskûtsjes sile yn 2025 fan 26 july oant en mei 8 augustus alve wedstriden op tsien ferskillende plakken yn Fryslân. De fjirtjin skippers stride ûnder it kampioenskip om it Sulveren Skûtsje en de ivige rom. It SKS-kampioenskip wurdt op freedtejûn foar oanfang fan it kampioenskip yn de tinte op it Halbertsma ’s Plein yn Grou iepene mei de tradisjonele lotting. Skippers lûke lotsjes út de pet fan Fokke Wijkstra en sa wurdt de startfolchoarder fan de (wâl)starts by De Feanhoop en Earnewâld bepaald. Noch in prachtige tradysje: sleepboat Argus bringt de fjirtjin skûtsjes foar oanfang fan de earste wedstriid by Grou yn in lange sleep nei de Pikmar. De finale is twa wiken letter by Snits op de Snitser Mar, dêr ’t de winners huldige wurde op it Starteilân en de kampioen it Sulveren Skûtsje útrikt krijt. Op de plakken dêr ’t de SKS-skûtsjes sile, komme skippers moarns om 11.00 oere byinoar foar de rûtebesprekking. Nei ôfrin fan de wedstriid wenje se tegearre mei bemanningen en famylje de priisútrikking by. Oeral dêr ’t de skûtsjefloat oan leit, is it feest! Op alle plakken hawwe lokale organisaasjes festiviteiten om it skûtsjesilen hinne organisearre. Oranje wimpel De SKS-wedstriden lûke jierliks tûzenen besikers. It publyk kin fan de wâl ôf of yn in boat(sje) efter de reade boeien op it wetter de silerij goed folgje. De fjirtjin platboaiems binne te werkennen oan in merkteken yn it seil. It teken ferwiist nei it plak dêr ’t it skûtsje weikomt of nei de eigener fan it skip. De lieder yn it klassemint fiert in oranje wimpel oan de opstekker. De measte skûtsjes yn de float binne sa’n 100 jier âld. Mei de platboaiems waard ûnder oaren turf en terpierde ferfierd. De skippers wennen mei harren gesinnen oan board fan de skippen. Simmerdeis skreaune kastleins sylwedstriden út wêr ’t de skûtsjeskippers oan meidiene om wat ekstra ynkomsten te fertsjinjen. De hjoeddeiske SKS-skippers stamme ôf fan it Fryske skipperslaach. Sy sette harren, lykas harren foarâlden, mei in soad passy yn foar it skûtsjesilen. Dat dogge se tegearre mei bemanningen, harren famylje en tal fan frijwilligers. Dêr binne we as feriening dan ek grutsk op! Ymmaterieel erfguod Sûnt april 2021 stiet it ‘SKSkampioen skip Skûtsjesilen’ byskreaun yn de ‘Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland’. In bekroaning op it wurk fan skippers, bemanningen, frijwilligers en leafhawwers fan de âlde platboaiems dy ’t bergen wurk fersette om it ‘SKS-kampioenskip Skûtsjesilen’ yn stân te hâlden! SKS Skûtsje app De Skûtsje app jout ynformaasje oer de wedstriden fan de SKS en befettet ynformaasje oer alle dielnimmende skûtsjes. It skûtsjesilen binne Fryske sylwedstriden mei skûtsjes (histoaryske frachtsylskippen). Elk skûtsje hat in unyk sylteken, hjiroan kinne jo it skip fan de wâl ôf werkenne. Jo kinne de SKS Skûtsje app downloade op www.skutsjeapp.nl. 127

Skûtsjesilen The SKS championship skûtsjesilen is traditionally held during the northern construction holiday. Our fourteen SKS skûtsjes will be sailing 11 races at 10 different locations in Friesland in 2025 from the 6th of july till the 8th of August. The 14 skippers compete during the championship for the Sulveren Skûtsje and everlasting glory. The SKS championship will kick off on Friday evening before the start of the championship in the tent on the Halbertsma’s Plein in Grou with the traditional draw. Skippers draw lots from Fokke Wijkstra’s cap to determine the starting order of the (shore) starts at De Veenhoop and Earnewâld. Another wonderful tradition: the tug Argus brings the 14 skûtsjes in a long tow to the Pikmar before the start of the first race at Grou. The finale is two weeks later at Sneek on the Snitser Mar, where the winners will be honoured on the Starteiland and the champion will be awarded the Sulveren Skûtsje. 128 In the towns where the SKS skûtsjes sail, skippers meet at 11:00 AM for the rûte meeting. After the race, they attend the winners’ ceremony together with crews and family. Everywhere the skûtsje fleet berths, it’s party time! In each of the towns, local organisations organise festivities around skûtsjesilen. The SKS races attract thousands of visitors every year. The public can easily follow the silery from the shore or in boats from behind the red buoys on the water. The 14 flat-bottomed boats can be recognised by a mark in the sail. The sign refers to the skûtsje’s place of origin or the ship’s owner. The leader in the standings carries an orange banner to the upright. Most of the skûtsjes in the fleet are around 100 years old. The flat-bottomed boats were used to transport peat and turpentine, among other things. The skippers lived aboard the ships with their families. In summer day, innkeepers wrote out sailing races in which skûtsje skippers took part to earn some extra income. The current SKS skippers descend from the Frisian skippers’ families. Like their ancestors, they are passionately committed to skûtsje sailing. This is something they do together with crews, their families and the numerous volunteers. So we as an association are grutsk (proud) of that! Since April 2021, the ‘SKS Skûtsjesilen Championship’ has been credited in the Inventory of Immaterial Heritage of the Netherlands. A crowning glory to the work of skippers, crews, volunteers and lovers of the old flatbottomed boats who put in mountains of work to keep the SKS Skûtsjesilen Championship alive! The Skûtsje app provides information on the SKS races and includes information on all participating skûtsjes. Skûtsjesilen are Frisian sailing competitions with skûtsjes (historic cargo sailing ships). Each skûtsje has a unique sail marking, which allows you to recognise the vessel from the shore. You can use the SKS Skûtsje app download it at www.skutsjeapp.nl.

activiteiten / festiviteiten Skûtsjesilen Die SKS Skûtsjesilen-Meisterschaft, eine Skûtsjes-Regatta, findet gemäß Tradition während der nördlichen Bauferien statt. Unsere vierzehn SKS-Skûtsjes werden vom 26. Juli bis 8. August 2025 elf Segelrennen an zehn verschiedenen Orten in Fryslân (Friesland) austragen. Die vierzehn Skipper kämpfen während der Meisterschaft um die Sulveren Skûtsje und um ewigen Ruhm. Eröffnet wird die SKS-Meisterschaft mit der traditionellen Auslosung am Freitagabend vor Beginn der Meisterschaft im Zelt am Halbertsma’s Plein in Grou. Die Skipper ziehen Namen aus der Mütze von Fokke Wijkstra, um die Startreihenfolge der (Ufer-)Starts bei De Veenhoop und Earnewâld zu ermitteln. Eine weitere tolle Tradition ist die des Schleppers Argus, der vierzehn Skipper vor dem Start der ersten Regatta in Grou in einem langen Schlepp nach Pikmar bringt. Das Finale findet zwei Wochen später in Sneek am Snitser Mar statt, wo die Sieger auf dem Starteiland geehrt werden und das Sulveren Skûtsje an den Gewinner überreicht wird. An den Austragungsorten treffen sich die SKS-Skipper morgens um 11:00 Uhr zur Routenbesprechung. Nach der Meisterschaft nehmen sie mit ihren Crews und ihren Familien an der Siegerehrung teil. Überall dort, wo die Skipper-Flotte anlegt, wird gefeiert! An allen Orten veranstalten örtliche Organisationen festliche Events rund um die Skûtsjesilen. Die SKS-Wettkämpfe ziehen jedes Jahr tausende Besucher an. Das Publikum kann die Silery vom Ufer oder in einem (kleinen) Boot hinter den roten Bojen auf dem Wasser verfolgen. Die vierzehn Plattbodenboote erkennt man an einer Markierung im Segel. Die Markierung bezieht sich auf den Ort, von dem das Skûtsje stammt, oder auf den Eigentümer des Schiffes. Der Erstplatzierte ist mit einem orangefarbenen Wimpel gekennzeichnet. Die meisten Skûtsjes der Flotte sind etwa 100 Jahre alt. Die Flachbodenboote transportierten unter anderem Torf und Warfterde. Die Skipper lebten mit ihren Familien an Bord der Schiffe. An Sommertagen organisierten die Gastwirte Segelwettbewerbe, an denen die Skûtsjeschippers teilnahmen, um sich so etwas hinzuzuverdienen. Die heutigen SKS-Skipper sind Nachfahren der friesischen Skipperfamilien. Wie ihre Vorfahren haben sie eine Leidenschaft für Skûtsjesilen, zusammen mit ihren Crews, ihren Familien und unzähligen Freiwilligen. Darauf sind wir als Verein sehr stolz! SKS Championship Skûtsjesilen Im April 2021 wurden die ‘SKS Championship Skûtsjesilen’ zu einem Teil des Kulturerbes der Niederlande erklärt – eine Belohnung für die Bemühungen von Skippern, Crews, Freiwilligen und Fans der alten Plattbodenboote, die gute Arbeit geleistet haben, um die Tradition der SKS Skûtsjesilen-Meisterschaft aufrechtzuerhalten! Die Skûtsje-App informiert über die SKS-Regatten und enthält Informationen zu allen teilnehmenden Skûtsjes. Die Skûtsjesilen sind friesische Segelregatten, die mit Skûtsjes (historischen Frachtseglern) ausgetragen werden. Jedes Skûtsje-Boot hat ein einzigartiges Segelzeichen, das Sie vom Ufer aus erkennen können. Sie können die SKS Skûtsje-Appauf der Webseite www.skutsjeapp.nl herunterladen. 129

Skûtsjesilen 2025 Skûtsje OVERZICHT DEELNEMERS SKS KAMPIOENSCHAPPEN Plaats Schipper Eildert Sietez - Akkrum Twee Gebroeders - Drachten d’Halve Maen - Drachten Twee Gebroeders - Earnewâld Doarp Grou - Grou Gerben van Manen - Heerenveen It Doarp Huzum - Huizum Oeral Thús - Joure De Jonge Jan - Langweer Rienk Ulbesz - Leeuwarden Lemster Skûtsje - Lemmer De Sneker Pan - Sneek Súdwesthoek - Stavoren Akkrum Drachten Drachten Earnewâld Grou Heerenveen Huizum Joure Langweer Lemmer Sneek Pieter Ezn. Meeter Jeroen Pietersma Lodewijk Jzn Meeter Sieberen van Terwisga Douwe Azn. Visser Sytze Brouwer Johannes Hzn. Meeter Rinus de Jong Harmen Brouwer Leeuwarden Willem Uzn. Zwaga Albert Jzn. Visser Stavoren Klaas van der Meulen - Woudsend Woudsend Jappie Dzn. Visser Auke de Groot Klaas van der Meulen Teken AGENDA Datum Za 26-07-2025 Ma 28-07-2025 Di Vr 29-07-2025 Wo 30-07-2025 Do 31-07-2025 01-08-2025 Za 02-08-2025 Ma 04-08-2025 Di 05-08-2025 Wo 06-08-2025 Do 07-08-2025 Vr 08-08-2025 130 Wedstrijdplaats Grou De Veenhoop Earnewâld Terherne Langweer Inhaal-/rustdag Stavoren Woudsend Elahuizen Lemmer 1 Lemmer 2 Sneek Waar het beste te volgen? Bij De Tynje Grytmansrak, Wide Ie Lange Sleatten, Sânemar, Folkertssleat Snitser Mar Langwarder Wielen IJsselmeer Hegemer Mar De Fluezen Lemster baai Lemster baai Snitser Mar

activiteiten / festiviteiten Foodfestival PrikMar Foodfestival PrikMar Grou is een festival waar verschillende keukens en foodtrucks hun specialiteiten verkopen aan de bezoekers. Tijdens PrikMar spelen er toffe bands en dj’s terwijl de bezoekers lekker genieten van een hapje en een drankje. Naast entertainment en muzikaal vermaak, is er een kinderhoek gecreëerd. 20 juli 2025 Grouster Merke Superhelden in actie! Dit jaar staat de Grouster Merke, georganiseerd door FFF Grou, volledig in het teken van superhelden! Van donderdag 11 t/m zondag 14 september barst het feest los met een bomvol programma. Op donderdagavond starten we met een spectaculaire openingsavond, een vervolg op het ‘Masked Singer’ succes van vorig jaar. Vrijdagavond pakken we uit met de stappersparade, volledig in superhelden stijl. De kermis is dagelijks geopend en op zaterdagmiddag genieten jong en oud van de familiedag in het dorp. Op zaterdag zorgen twee fantastische bands voor een groot feest tijdens het Matinee en de avond. Daarnaast maken meerdere Nederlandstalige artiesten hun opwachting in het Merkeweekend. We sluiten de zondag af met een heerlijk diner en livemuziek. Wil jij erbij zijn? Houd Facebook, Instagram en de website groustermerke.nl, in de gaten voor updates, bekendmaking van artiesten en het volledige programma. De online kaartverkoop start in augustus, inclusief een passe-partout voor het hele weekend. Zet het in je agenda en beleef een superheldhaftige Grouster Merke! En vergeet niet; As jim it nei it sin hawwe, dan ha wy it ek. Programma volgt, zie Grou Agenda. 11-14 september 2025 www.fffgrou.nl info@fffgrou.nl Meer informatie paviljoenprikmar.nl  PrikMarkGrou  foodfestivalprikmargrou  fffgrou  fffgrou  groustermerke 131

Fietsverhuur prijslijst Dames-, heren- of kinderfiets Per dag ..............................................€ 10,Per week ...........................................€ 50,E-bike Per dag .............................................€ 20,Per week ..........................................€ 100,Electrische bakfiets Per dag .............................................€ 35,Per week ..........................................€ 175,, In overleg brengen wij uw fietsen naar de gewenste locatie! 7 dagen huren, 5 dagen betalen openingstijden Zondag & maandag gesloten Dinsdag t/m vrijdag 8.30 - 18.00 Zaterdag 9.00 - 17.00 Joop Zandberg Rijwielen Oedsmawei 14 9001 ZJ, Grou 0566 624 123 verhuur@joopzandberg.nl 132

activiteiten / festiviteiten Kerst Sing In 1 november 2025 Halloween Op zaterdag 1 november 2025 verandert Grou in één van de griezeligste dorpen van het noorden. Tussen 13.30 en 16.00 uur jagen, heksen, trollen, tovenaars en ander gespuis het winkelend publiek de stuipen op het lijf. Gelukkig bieden kinderen hulp. Moedig verdrijven ze tot nu toe elk jaar heel succesvol alle griezels. Hiervoor worden de kinderen rijkelijk beloond door de winkeliers met eetbare oogbollen, drakenbloedsoep, voor de dappersten appeltjes van de heks van Sneeuwwitje en koekjes van de heks van Hans en Grietje. Sommige winkeliers verloten ook leuke spelletjes, of zorgen voor een mooie grabbelton. Zit jij op de basisschool en ben jij ongelooflijk dapper? Dan kom je op 1 november toch ook een handje helpen? Zodra de zon ondergaat en de rust lijkt te zijn weer gekeerd, blijkt niets minder waar te zijn. Het gespuis dat het winkelgebied in de middag onveilig maakte was niets vergeleken met de engerds die ’s avonds tevoorschijn komen. Ledematen etende zombies, wandelende vogelverschrikkers, giechelende jokers, mysterieuze geesten, griezelige indianen, spoken, weerwolven en andere onheilspellende figuren doemen op in straten, stegen, verlaten schuren en oude panden. Het is onmogelijk om zonder kippenvel door het dorp te gaan. Een voortdurend ijzig gegil weerklinkt vanaf 19.30 uur in de straten, stegen en huizen. Wil je graag een act verzorgen tijdens een of beide tochten? Neem contact op met Nynke, Yvonne, Suzanne en Annemieke via: evenementen@businessclubgrou.nl. Kom je liever je stalen zenuwen testen? We zien je graag op zaterdag 1 november tussen13.30 uur en 16.00 uur bij de kindertocht en tussen 19.30 en 22.00 uur op de route voor jongeren en volwassenen. Hou de FB pagina’s ‘Winkelen in Grou’ en ‘BusinessClub Grou’ in de gaten voor actuele informatie.  KerstSingIn 133 Samen uit volle borst kerstliederen meezingen met het Grouster vrouwenkoor Damesakkoord in de Sint Piterkerk. Het enthousiasme van Damesakkoord, de in kerstsfeer versierde kerk en de boekjes met de teksten van de liedjes nodigen jong en oud uit tot meezingen en af en toe te luisteren naar een prachtig gezongen bekend of minder bekend kerstlied. Tussen 19.00 en 21.30 uur zijn drie meezingsessies, waarbij de eerste sessie speciaal voor en met de kinderen is! Tussendoor, in het Catechisatielokaal, staan wij voor jullie klaar met heerlijke glühwein en warme chocolademelk. En natuurlijk de tombola! Tip: neem contant geld mee voor het kopen van de lootjes. Altijd prijs! Weet je dat je niet alleen de kerstman kunt treffen, maar ook zijn enige echte Kerstteckels? De opbrengst is ook dit jaar weer voor het goede doel: De Sint Piterkinderen. Een werkgroep, binnen de Diaconie, zorgt ervoor dat ook de kinderen van ouders in financiële problemen met het Sint Piterfeest op 21 februari niet worden overgeslagen en goed gevulde cadeau-zak krijgen. Ieder jaar worden weer vele kinderen verrast mede door de opbrengst van de Kerst Sing In. Beleef deze ‘smûke’ avond in kerstsfeer rond en in de Sint Piterkerk mee op 23 december van 19.00 - 21.30 uur. De toegang is gratis en gezellig voor jong en oud! De eerste meezingsessie is voornamelijk voor en met de kinderen. 23 december 2025

• AED’s Grou • Nuttige Adressen • Openbaar vervoer • Watersportvoorzieningen • Bootverhuur • Rondvaarten met schipper • Zeillessen • Zeilmakerijen • Watersportservice • Overnachten • Eten & drinken • Winkels • Plattegrond Grou Praktische info

nuttige adressen ALARM 112 National Alarm BRANDWEER FIREBRIGADE, FEUERWEHR 112 National Alarm Geen spoed, wel brandweer: 0900 0904 POLITIE POLICE, POLIZEI 112 National Alarm Holstmeerweg 3 8934 AS Leeuwarden +31 (0)900 8844 WIJKAGENT DISTRICT AGENT, BEZIRKSVERTRETER +31 (0)900 8844 Iedere dinsdagmiddag van 13.00 - 16.00 uur. Spreekuur: Vrije inloop aan de Muldyk 1, Grou Praktische informatie useful addresses • nütZliche adressen SPOEDLIJN ARTS EMERGENCY NUMBER, NOTLINIE +31(0)566 621 122 DOKTERSWACHT DOCTORSWATCH, ARZTWARTE +31(0)900 112 7112 HUISARTS FAMILYDOCTOR, HAUSARZT Oostergoostraat 53, Grou +31(0)566 621 310 www.huisartsenpraktijkgrou.nl EHBO GROU +31(0)566 621 757 ehbo-grou.nl ZIEKENHUIZEN HOSPITALS, KRANKENHÄUSER Frisius MC Leeuwarden Henri Dunantweg 2, 8934 AD Leeuwarden +31(0)58 2866 969 www.mcl.nl Frisius MC Heerenveen Thialfweg 44, 8441 PW Heerenveen +31(0)513 685 685 www.tjongerschans.nl Antonius Ziekenhuis Sneek Bolswarderbaan 1, 8601 ZK Sneek +31 (0)515 488 888 www.mijnantonius.nl OOGKLINIEK EYE CLINIC, AUGENKLINIK Oog en Welzijn It Molelân 8a, Grou +31(0)566 226 600 www.oogenwelzijn.nl AED’s Grou 24/7 Grou een hartveilig dorp Bel 112 In 2019 is Pleatslik Belang Grou gestart met het project ‘Grou Hartveilig’. Inmiddels zijn door het hele dorp meer dan 12 AED’s geplaatst. Een AED redt levens. De remedie bij een acute hartstilstand is reanimatie en zonodig een shock van een AED, waarbij er een overlevingskans van maar liefst 70% is als dit binnen 6 minuten wordt ingezet. Bel direct 112, binnen enkele minuten staan burgerhulpverleners met de dichtstbijzijnde AED bij u en starten deze met reanimeren tot de ambulance er is. APOTHEEK PHARMACY, APOTHEKE Oostergoostraat 53, Grou +31(0)566 622 695 www.serviceapotheek.nl/midfryslan TANDARTSEN DENTISTS, ZAHNÄRTZE De HuysTandarts Mr. P.J. Troelstrawei 6, Grou Spoeddienst +31(0)900 215 3111 +31(0)566 745 050 www.dehuystandarts.nl Omnimed kaakchirugie en implantologie Oedsmawei 24, Grou +31(0)566 820 020 www.omnimed.nl 135 PRaKTISCHE INFO

Tandartsenpraktijk Grou Allingawier 39, Grou +31(0)566 624 850 www.tandartsengrou.nl Tilon Tandartsen Biensma 31a, Grou +31(0)566 620 494 www.tandartsenpraktijktilon.nl DIERENARTS VETERINARIAN, TIERARZT Dierenartsenpraktijk Grou Oedsmawei 13, Grou +31(0)566 601 464 www.dierenartsgrou.nl SCHOLEN SCHOOLS, SCHULEN CBS Nijdjip Jongema 4, Grou +31(0)566 622 267 www.nijdjip-grou.nl OBS De Twa Fisken Jongema 6, Grou +31 (0)566 623 000 www.obsdetwafisken.nl OSG Sevenwolden Burstumerdyk 5, Grou +31(0)566 625 144 www.sevenwolden.nl/locaties/grou BANKEN BANKS, BANKEN Brunawinkel -geldautomaatHoofdstraat 5 Grou | +31(0)566 621 316 Jumbo -geldautomaat- | Stationsweg 38f Grou | +31(0)566 625 760 Poiesz -geldautomaatParkstraat 3 Grou | +31(0)566 622 012 Regiobank | Parkstraat 7 Grou +31(0)566 621 316 +31(0)566 651 020 | BIBLIOTHEEK LIBRARY, BIBLIOTHEK Burstumerdyk 6 Grou | 0566 621 493 GAS Gascentrum Noord Nederland BV Stationsweg 92 Grou +31(0)566 625 800 www.gascentrumgrou.nl INFORMATIEPUNT GROU INFORMATION POINT GROU, INFORMATIONSPUNKT GROU Halbertsma’s Plein 12 Grou | +31(0)566 659 933 | www.grou.nl KERKEN CHURCHES, KIRCHE Doopsgezinde gemeente Mid-Fryslân | Hoofdstraat 44 Grou Elke zondag kerkdienst om 10.00 uur www.dgmidfryslan.doopsgezind.nl Sint Piterkerk (PKN-gemeente) Kerkstraat Grou | Elke zondag kerkdienst om 09.30 uur www.pkngroujirnsum.nl MUSEA MUSEUMS, MUSEEN Commandopost Grou (De Bunker) | Burstumerdyk 1 Grou +31(0)6 5341 9233 | www.museumbeschermingbevolking.nl Museum Hert fan Fryslan Stationsweg 1 Grou +31 (0)566 623 911 www.museumhertfanfryslan.nl Dorpsarchief Grou +31(0)6 2228 1175 www.dorpsarchiefgrou.nl Mineralogisch Museum Grou Leechlân 22 Grou | +31(0)566 623 636 www.mineralengrou.nl POSTKANTOOR POST OFFICE, POSTAMT Brunawinkel | Hoofdstraat 5 Grou +31(0)566 621 316 PostNL Pakketautomaat Grou Parkstraat 3PBA Grou OPLAADPUNTEN AUTO’S CAR CHARGING STATION, AUTO LADEPUNKTE Allego Laadstation Parkstraat 19 Grou Poiesz supermarkt Parkstraat 3 Grou Allego Zeilcentrum Grou Pr. Wilhelminastraat 2 Grou Allego Laadstation Súdfinne 18, Skaverij 24 en De Tsjalk 15 Grou Openbaar vervoer Grou heeft een ‘eigen’ treinstation Grou-Jirnsum aan de spoorlijn Leeuwarden – Zwolle. Het station ligt ongeveer op 1,5 km van het centrum Grou. Ga je liever met de bus, dan kun je vanuit Grou met lijn 28 naar o.a. Heerenveen of Leeuwarden. In Grou zijn meerdere haltes op directe loopafstand van het centrum. Kijk voor de trein- en bustijden op de website: 9292.nl 136

WaTERSPORTVOORZIENINGEN WaTERSPORT SUPPLIES • WaSSERSPORTEINRICHTUNGEN HAVENKANTOOR HARBOUR OFFICE, HÄFENBÜRO Havenhûs | Meersweg 9a Grou +31(0)6 5315 1298 | havenmeestergrou@outlook.com TANKSTATIONS GASSTATIONS, TANKSTELLEN Esso | ’t Molelân 2 Grou WSB Anja | Meersweg 9a Grou (steiger voor de boten) Esso de haan | Stationsweg 86 Grou TRAILERHELLINGEN SLOPE FOR BOAT LAUNCH, SLIPANLAGE Pr. Wilhelminastraat 3 Garde Jagerswei 1 VUILWATERAFVOER DRAINAGE OF DIRTY WATER, ABWASSERABFLUSS FRO-kade in de Hellingshaven Steiger C in de Pikmeerhaven RECREATIEAFVAL CONTAINERS RECREATIONAL WASTE CONTAINERS FREIZEITABFALLBEHÄLTER Garde Jagerswei 1 Hellingshaven Meersweg Nieuwe Kade Pr. Wilhelminastraat t.h.v. het strandje Suderkade – Brêgepaad Garde Jagerswei 1 Omrin Mileustraat, Oedsmawei 9 TOILETVOORZIENINGEN TOILET FACILITY, TOILETTEN Onder in de muziektent, Halbertsma’s Plein Havenhúske, in de Hellingshaven Havenkantoor, aan de Meersweg Marit Bouwmeester Zeilcentrum, Pr. Wilhelminastraat HAVENS GROU MARINAS OF GROU, JACHTHÄFEN GROU Bert de Jong | Garde Jagerswei 14 Grou | 0566 623 234 | www.tssbertdejong.nl Bootkompas | De Seize 15 Grou | 06 3041 9070 | www.bootkompas.nl De Blieken | Garde Jagerswei 4-5 Grou | 0566 621 335 | www.jachtwerfdeblieken.nl De Oerhaal | Garde Jagerswei 10 Grou | 06 5149 4189 | www.jachthavendeoerhaal.nl Gemeente Havens Grou | Meersweg 9a Grou | 06 5315 1298 GWS | Meersweg 2a Grou | www.grouwsterwatersport.nl Goos Watersport | Singel 24 Grou | 0566 621 084 | www.gooswatersport.nl Jachtwerf Leechlan | Leechlân 4 Grou | 0566 622 940 | www.jachtwerfleechlan.nl S.T. Molenaar | Garde Jagerswei 50 Grou | 06 2876 3951 | www.stmolenaar.nl BOOTVERHUUR BOaT RENTaL • BOOT VERLEIH 1. HW Yachtcharter | Jister 13a Grou | 0566 624 062 | www.hwyachtcharter.nl 2. Jachtverhuur Hofstra | Biensma 3 Grou | 06 3196 0238 | www.jachtverhuurhofstra.nl 3. Jachtwerf Leechlân | Leechlân 4 Grou | 0566 622 940 | www.jachtwerfleechlan.nl 4. WaterSportBedrijf (WSB) Anja | Meersweg 9a Grou | 0566 621 373 | www.wsbanja.nl 5. Waterpark Yn’e Lijte | Yn’e Lijte 1 Grou | 0566 621 487 | www.ynelijte.nl 6. Sloep Huren Grou | Yn’e Lijte 1 Grou | 0566 744 044 | www.sloephurengrou.nl 137 PRaKTISCHE INFO

RONDVaaRTEN MET SCHIPPER BOaT TRIPS WITH SKIPPER • RUNDFaHRTEN MIT Schiffer 1. Grutte Grize | Meersweg 9a Grou | 06 2292 8937 | www.gruttegrize.nl 2. Moai Fuort -Sloeprondvaarten- | Oerhaelspaed 5 Grou | 0566 623 420 | www.moaifuortgrou.nl 3. MS Markol -voor mensen met een beperking- | Oosterhoutstraat 33 Grou | 06 3814 3728 | www.msmarkol.nl 4. Watersportbedrijf ANJA | Meersweg 9a Grou | 0566 621 373 | www.wsbanja.nl 5. Watersportservice Berend Mink | Muldyk 12 Grou | 0566 621 111 | www.berendmink.nl Zeillessen Sailing lessons • Segelunterricht 1. KWV Frisia -lidmaatschap- | www.kwvfrisia.nl 2. WaterSportBedrijf (WSB) Anja | Meersweg 9a Grou | 0566 621 373 | www.wsbanja.nl 3. Grou leert Grou zeilen | 06 2292 8937 | www.zeilengrou.nl ZEILMaKERIJen 1. Saillofts • SEGELMaCHER Indu-Con Grou | Jister 11 Grou | 0566 629 900 | www.indu-con.com 2. KTSO | Gedempte Haven 24 Grou | 06 2864 8522 | www.ktso.nl 3. Rolf de Jong Zeilmakerij | Singel 16d Grou | 06 8113 3883 | www.rolfzeilmakerij.nl 4. Rolf Jeurissen | De Koffe Grou | 06 3318 9388 | www.rolphjeurissen.nl 5. Zeilmakerij Bergsma | Gedempte Haven 26 Grou | 06 4850 4143 | www.zeilmakerijbergsma.nl 6. Zeilmakerij Dijkstra | Jister 6 Gru | 0566 623 434 | www.zeilmakerijdijkstra.nl 7. Zeilmakerij Molenaar | Kerkstraat 31 Grou | 0566 621 313 | www.zeilmakerijmolenaar.nl 8. Zeilmakerij Yntema | Singel 24 Grou | 06 5352 9515 | www.zeilmakerijyntema.nl

Watersportservice WaTER SPORTS SERVICE • WaSSER-SPORT-SERVICE 1. Alucom | Dobbe 6 Grou | 06 1013 5791 | www.alucom.nl 2. Aqua Marina Jachtmakelaar | Drachtsterweg 26 Grou | 0566 623 180 | www.aquamarina.nl 3. Blackfish Marine Aluminium Jachtbouw | Singel 52 Grou | 06 3851 6783 | www.aluminiumboten-sloepen.nl 4. BMarine Yacht Makelaar | Singel 12 Grou | 0566 688 816 | www.bmarine.nl 5. Boathûs Grou | De Finnen 1 Grou | 06 4466 4616 | www.boathus.nl 6. Bootcentrum Geertsma | Jister 5d Grou | 0566 623 850 | www.bootcentrum-geertsma.nl 7. BootKompas | De Seize 15 Grou | 06 3041 9070 | www.bootkompas.nl 8. Combi Noord | De Seize 1 Grou | 0566 620 909 | www.combinoord.nl 9. Cornelder Scheepstechniek | Oedsmawei 16 Grou | 0566 653 000 | www.corneldersscheepstechniek.nl 10. De Schiffart Technische Watersportservice | Kerkstraat 30 Grou | 0566 621 388 | www.schiffartgrou.nl 11. Dutchess Yachts | Jister 13 Grou | 0566 624 049 | www.dutchessyachts.nl 12. Exalto Grou | Biensma 41 Grou | 0566 621 133 | www.exalto.com 13. Friesland Watersport | De Finnen 1 Grou | 06 5135 0217 | www.frieslandwatersport.nl 14. Frisian Yachts Piersma | Singel 40a Grou | 06 2329 7446 | www.frisianyachts.nl 15. Goos Watersport & Scheepstechniek | Singel 24 Grou | 0566 621 084 | www.gooswatersport.nl 16. Grouwster Vlet | Oedsmawei 4 Grou | 0566 622 410 | www.grouwstervlet.nl 17. H F Beheer Grou BV | Garde Jagerswei 3a Grou | 0566 621 197 | www.hfbeheer.nl 18. H.J.F. De Koning Scheepsstoffering | Dobbe 5b Grou | 0566 620 576 19. Hoekstra Watersport | Dobbe 17 Grou | 06 1595 3217 | www.hoekstrawatersport.nl 20. H.W. Yachtcharter | Jister 13 Grou | 0566 624 062 | www.hwyachtcharter.nl 21. Jachthaven De Oerhaal | Garde Jagerswei 10 Grou | 06 5149 4189 | www.jachthavendeoerhaal.nl 22. Jachthaven S.T. Molenaar | Garde Jagerswei 50 Grou | 06 2876 3951 | www.stmolenaar.nl 23. Jachtservice Jepma Grou | Jister 31 Grou | 0566 621 061 | www.jachtservicejepma.nl 24. Jachtverhuur Hofstra BV | Biensma 5 Grou | 06 3196 0238 | www.jachtverhuurhofstra.nl 25. Jachtwerf De Blieken | Garde Jagerswei 4-5 Grou | 0566 621 335 | www.jachtwerfdeblieken.nl 26. Jachtwerf De Groot -Pikmeerkruiser- | Oedsmawei 2 Grou | 0566 621 719 | www.pikmeerkruiser.nl 27. Jachtwerf Leechlân | Leechlân 4 Grou | 0566 622 940 | www.jachtwerfleechlan.nl 28. Jurjen Mulder Jacht- en Scheepsbetimmering Grou | De Singel 34 Grou | 06 2088 5835 | www.jurjen-mulder.nl 29. Kneefel Jachtschilder | Oedsmawei 18 Grou | 06 5060 8839 | www.kneefeljachtschilder.nl 30. Mink Jachtmakelaars | De Singel 10L Grou | 06 4183 1670 | www.minkjachtmakelaars.nl 31. Modderman Maritiem | Kerkstraat 31 Grou | 06 2126 0390 | www.moddermanmaritiem.nl 32. Perez Boten | Dobbe 15 Grou | 06 2346 8122 | www.perezboten.nl 33. Robert Watersport | Singel 44 Grou | 06 4245 1418 | www.robertwatersport.nl 34. Sleepdienst H.R. Brouwer | Molenstraat 17 Grou | 06 5342 2663 35. Sloepenbouwers | Bustumerdyk 1 Grou | 06 2553 1568 | www.sloepenbouwers.nl 36. Sloep huren Grou | Yn’e Lijte 1 Grou | 0566 744 044 | www.sloephurengrou.nl 37. TSV Watersport | Leechlân 4 Grou | 06 2380 1839 |www.tsvwatersport.nl 38. Technische Scheepsservice Bert de Jong | Garde Jagerswei 14 Grou | 0566 623 234 | www.tssbertdejong.nl 39. Tienstra Nautische Dienstverlening | 1e Oosterveldstraat 3 Grou | 06 2165 3279 | www.t-n-d.nl 40. Vetus Grou | Singel 10b Grou | 0566 625 420 | www.vetus.com 41. Warber Jachtservice | Singel 10j Grou | 0566 623 370 | www.warberjachtservice.nl 42. Watersportbedrijf ANJA | Meersweg 9a Grou | 0566 621 373 | www.wsbanja.nl 43. Watersportservice Berend Mink | Muldyk 12 Grou | 0566 621 111 | www.berendmink.nl 44. Watersport Roodhof | Dobbe 7 Grou | 06 2982 9989 | www.watersportroodhof.nl 45. Woonkajuit | Oedsmawei 18 Grou | 0566 659 829 | www.dewoonkajuit.nl 46. Wijbrandi Watersport | Biensma 20 Grou | 06 5532 1858 | www.wijbrandi-watersport.nl 47. Wi-Ja | Oedsmawei 10 Grou | 0566 622 454 | www.wi-ja.nl 48. YachtWrapping | De Muldyk 11b Grou | 0566 602 757 139 PRaKTISCHE INFO

overnachten aCCOMMODaTION • ÜBERNaCHTEN 1. Bakboord B&B | Garde Jagerswei 1b Grou | 06 1294 5699 | www.facebook.com/BakBoordGrou 2. De Thuiskamer B&B | Hoofdstraat 31 Grou | 06 2260 8247 | www.dethuiskamer.nl 3. Draugen B&B | J.W. de Visserswei 10 Grou | 06 2165 3279 | www.slapenophetwater.nl 4. Gerrits Guesthouse | 1e Oosterveldstraat 31 Grou | 06 1467 6996 | www.gerritsguesthouse.nl 5. Hotel & restaurant Oostergoo | Nieuwe Kade 1 Grou | 0566 621 309 | www.oostergoo.nl 6. Houseboats de Oerhaal | Garde Jagerswei 10, Grou | 06 5149 4189 | www.jachthavendeoerhaal.nl 7. Lodges Grou | Yn’e Lijte 1-20 Grou | 06 2383 5838 | www.lodgesgrou.nl 8. Minicamping De Alde Stjelp | Leechlân 5 Grou | 0566 623 414 | www.minicampingdealdestjelp.nl 9. ’t Gouden Plakje Grou B&B | Parkstraat Grou | www.bedandbreakfastgrou.nl 10. Vakantie Studio Grou | Molenstraat 16 Grou | 06 2204 8102 | www.vakantiestudiogrou.com 11. Waterpark Yn’e Lijte | Yn’e Lijte 1 Grou | 0566 621 487 | www.ynelijte.nl Eten & Drinken EaT & DRINK • ESSEN & TRINKEN • RESTaURaNTS 1. Amicaal, Wijn, Tap & Eethuis | Halbertsma’s Plein 14 Grou | 0566 623 030 | www.amicaalgrou.nl 2. Bistro Pinot | Wijdesteeg 10, Grou | 0566 848 221 | www.bistropinot.nl 3. Brouwerij Bjuster | Raadhuisstraat 9 Grou | 0566 652 345 | www.brouwerijbjuster.nl 4. Chinees Indisch Restaurant Kota Radja | Hoofdstraat 74 Grou | 0566 621 442 | www.kotaradjagrou.nl 5. De Bierhalle Café Biljart | Hoofdstraat 7 Grou | 0566 621 320 | www.bierhalle.nl 6. De Thuiskamer | Hoofdstraat 31 Grou | 06 2260 8247 | www.dethuiskamer.nl 7. Grootcafé Treemter | Doorbraak 1 Grou | 06 4115 0711 | www.treemter.nl 8. Herman Serveert Grilled & Tapas | Gedempte Haven 13 Grou | 06 2460 6838 | www.hermanserveert 9. Hotel & Restaurant Oostergoo | Nieuwe Kade 1 Grou | 0566 621 309 | www.oostergoo.nl 10. Paviljoen Prikmar | Pr. Wilhelminastraat 3 Grou | 06 1558 5795 | https://paviljoenprikmar.nl 11. Pizzeria La Copita | Gedempte Haven 24b Grou | 0566 651 698 | www.lacopita.nl 12. Pizzeria & Steakhouse Mio Amore | Wijde Steeg 23 Grou | 0566 624 692 | www.pizzeriagrou.nl 13. Restaurant Het Theehuis | Meersweg 9 Grou | 0566 621 630 | www.hettheehuis.nl 14. Restaurant Oan ‘t Wetter | Yn’e Lijte 2 Grou | 0566 622 305 | www.oantwettergrou.nl 15. Route 32 Diner | Stationsweg 47 Grou, Grou | 058 300 2001 | www.route32diner.nl 16. Scoop Icecream | Halbertsma’s Plein 9 Grou | 0566 653 715 | www.scoopicecream.nl 17. Snackbar De Roef | Hoofdstraat 29 Grou | 0566 623 135 | www.snackbar-deroef.nl 18. Stube Oostria | Parkstraat 1 Grou | 0566 743 301 | www.oostria.nl 19. Vos Catering | Garde Jagerswei 29 Grou | 0566 623 218 | www.voscatering.nl WINKELS SHOPS • GESCHÄFTE 1. Action Grou | Stationsweg 38 Grou | 0228 565 656 | www.action.com/grou 2. Andreanum Bloembinderij | Parkstraat 6 Grou | 0566 621 391 | www.andreanum.nl 3. Antiek en Brocante It Poartehûs | Hoofdstraat 108 Grou | 06 5339 0889 | www.facebook.com/meikenienhuis 4. Artistic Recordstore | De Doorbraak 4 Grou | 0566 700 212 | www.artistic-recordstore.com 5. Atelier Melkerson | Raadhuisstraat 11 Grou | 0566 623 459 | www.melkerson.nl 6. Bakkerij Marten Boonstra | Hoofdstraat 66 Grou | 0566 652 196 | www.broodbanket.frl 7. Berino Kapsalon & Schoonheidssalon | Biensma 28 Grou | 0566 620 233 | www.berino.nl 8. Beter Wonen | Kleine Buren 18 Grou | 0566 622 722 | www.beterwonengrou.nl 140

9. Boersma Schoenen | Raadhuisstraat 5 Grou | 0566 621 380 | www.boersmaschoenen.nl 10. Bruna Kantoorboekhandel | Hoofdstraat 5 Grou | 0566 621 316 | www.bruna.nl 11. Cornelder scheepvaartbenodigdheden | Oedsmawei 18 Grou | 0566 653 000 | www.cornelderscheepstechniek.nl 12. Cutieshoes | Stationsweg 58 Grou | 06 2962 4006 | www.cutieshoes.com 13. D’ Oude Seylmakerij | Nieuwe Kade 3 Grou | 0566 621 305 | www.oudeseylmakerij.nl 14. Dealstunter | De Fûke 14 Grou | 06 8317 0447 | www.dealstunter.nl 15. De Boatte Edelsmidatelier | Kleine Buren 4 Grou | 0566 622 172 | www.deboatte.nl 16. De Mannen van den Berg Mode en Kapsels | Halbertsma’s Plein 10 Grou | 0566 769 001 | www.demannenvdberg.nl 17. De Schiffart Watersportwinkel | Kerkstraat 30 Grou | 0566 621 388 | www.schiffartgrou.nl 18. Gré Design sieraden en mineralen | Hoofdstraat 23 Grou | 06 4286 7089 facebook.com/gresieradenenmineralen 19. Friesland Kunst & Antiek Grou | Seinpolle 6 Grou | 06 2888 8127 | www.antiek-en-kunst.nl 20. Hema | Hoofdstraat 1 Grou | 0566 624 847 | www.hema.nl 21. Het Vers Atelier | Gedempte Haven 5 Grou | 06 1439 7592 | www.versatelier.nl 22. Hubo Bouwmarkt | Stationsweg 86 Grou | 0566 623 463 | www.hubo.nl 23. 24. 25. Iris & Fleur | Hoofdstraat 26 Grou | 06 5336 7021 | www.facebook.com/irismodegrou It Beaken Sport- & Modehuis | Hoofdstraat 46-64 Grou | 0566 621 353 | www.itbeaken.nl It Grouster Pakhûs | Hoofdstraat 6 Grou | 0566 622 051 | geen 26. Jan & Japke Dierenspeciaalzaak | Hoofdstraat 40 Grou | 0566 623 140 facebook.com/dierenspeciaalzaak-Jan-en-Japke 27. Joop Zandberg Fietswinkel en fietsverhuur | Oedsmawei 14 Grou | 0566 624 123 | www.joopzandberg.nl 28. Jumbo Supermarkt | Stationsweg 38F Grou | 0566 625 760 | www.jumbo.com 29. Kapsalon Bertina | Halbertsma’s Plein 4 Grou| 0566 620 466| www.kapsalonbertina.nl 30. Kapsalon Mo | De Doorbraak 3 Grou | 06 4038 5481 | https://www.facebook.com/Kapsalon-Mo 31. Kapsalon Studio S | Drachtsterweg 2 Grou | 0566 623 800 | geen 32. Kringloop Grou | De Muldyk 3 Grou | 0566 659 376| www.kringloopgrou.nl 33. Kris Janki Juwelier en Edelsmid | Gedempte Haven 24A Grou | 0566 622 090 | www.krisjanki.nl 34. Kroos Optiek | Raadhuisstraat 7 Grou | 0566 621 668 | www.kroosoptiek.nl 35. Kruidvat | Stationsweg 38C Grou | 0318 798 000 | www.kruidvat.nl 36. Lidl Supermarkt | J.W. de Visserwei 1 Grou | 020 709 5039 | www.lidl.nl 37. Mitra Breeuwsma Drankenspeciaalzaak | Stationsweg 38E Grou | 0566 620 125 | www.mitra.nl 38. Moai Mode | Halbertsma’s Plein 3 Grou | 06 8325 4751 | www.moai-mode.nl 39. ODÉ Fashion | Hoofdstraat 28 Grou 40. Offenga Herenkapper | Halbertsma’s Plein 12 Grou | 0566 624 204 | www.offengaherenkapper.nl 41. Overstag aan de Haven | Waachshaven 4 Grou | 06 1536 8878 | www.overstag-mode.business.site 42. Overstag aan het Plein | Halbertsma’s Plein 13 Grou | 06 1536 8878 | www.overstag-mode.business.site 43. Pieps | Hoofdstraat 11 Grou | 058 7620 737 | www.praderwillihuis.nl 44. Poiesz Supermarkt | Parkstraat 3 Grou | 0566 622 012 | www.poiesz-supermarkten.nl 45. Silersshop Slijterij/Wijnhandel | Hoofdstraat 86 Grou | 0566 842 181 | www.silersshop.nl 46. StepFun | Miniawier 4 Grou | 06 1834 0962 | www.stepfun.nl 47. Studio8 | Hoofdstraat 21 Grou | www.studio8lifestyle.nl 48. SunWheels | Garde Jagerswei 4a Grou | 06 2016 4390 | www.sunwheels.nl 49. Theaterwinkel Jongsma | Gedempte Haven 3 Grou | 0566 621 276 | www.detheaterwinkel.nl 50. Toffe Zaken | Gedempte Haven 16a Grou | 06 4186 3486 | www.toffezakenstore.nl 51. Werpsterhoeke | De Seize 2 Grou | 0566 620 540 | www.werpsterhoeke.nl 52. Witgoedhandel W&L | Parkstraat 10 | 06 1690 6748 53. Wolwinkel van Draad | Hoofdstraat 68a Grou | 0566 744 080 | www.wolwinkel.nl 141 PRaKTISCHE INFO

142

143 PRaKTISCHE INFO

Colofon Uitgave Stichting Promotie Grou Redactie Fraukje Bruggink Vormgeving BW H ontwerpers Fotografie Jikkie Piersma, Henk Brinkman, Foppe Hoekstra, Jacob van Huizen, Jan Zijlstra, Press4All, Bauke Lageveen, Jelte van der Meer, Keimpe Jansma, Linda Foto, Nienke Bruinsma, Dorpsarchief Grou en uit eigendom van verenigingen, stichtingen en particulieren. Druk Rekladruk Oplage 15.000 exemplaren, gratis verkrijgbaar 24e editie 2025 Het Grou Magazine is mede mogelijk gemaakt door de adverteerders, Grou Marketing en de gemeente Leeuwarden. Adverteren, je verhaal, activiteit of evenement aanmelden voor het Grou Magazine? Mail naar bestuur@grou.nl Het Grou magazine is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. De uitgever/ redactie stelt zich niet aansprakelijk voor foutieve of onvolledige gegevens. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. Niets uit het Grou Magazine mag worden gekopieerd of overgenomen zonder toestemming. www.grou.nl   zonniggrou Mede mogelijk gemaakt door

Kapsalon Hairextensions Japanese Headspa Haar- en hoofdhuid behandelingen Gratis haar- en hoofdhuidanalyse Haarwerk salon Schoonheidssalon Gratis skin check Huidverbetering Lash Lifting Wimperextensions PMU Powderbrows Wax studio Massagesalon Nagelstudio Pedicure Tandenbleken IPL ontharen Webshop www.berino.nl | www.berino-shop.nl | www.berinocare.nl Berino Sneek, Westereems 10 | Berino Grou, Biensma 28

Het Theehuis is elke dag open vanaf 10.00 uur. Met een prachtig uitzicht over het Niet alleen thee… Ook voor de heerlijkste cocktails of een lekkere gin-tonic kunt u bij ons terecht! Bestel er een Theehuisborrelplank bij en u wilt nooit meer naar huis... Pikmeer is het bij ons heerlijk genieten van uw drankje of hapje! Lunch of diner, koffie of een borrel? U bent van harte welkom mét maar ook zonder (online) reservering!

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80
81. 81
82. 82
83. 83
84. 84
85. 85
86. 86
87. 87
88. 88
89. 89
90. 90
91. 91
92. 92
93. 93
94. 94
95. 95
96. 96
97. 97
98. 98
99. 99
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122
123. 123
124. 124
125. 125
126. 126
127. 127
128. 128
129. 129
130. 130
131. 131
132. 132
133. 133
134. 134
135. 135
136. 136
137. 137
138. 138
139. 139
140. 140
141. 141
142. 142
143. 143
144. 144
145. 145
146. 146
147. 147
148. 148

Home