inspiratiebron is geweest voor een cultuur die andere culturen ver overtrof. Er was een tijd dat de Islamitische cultuur wat meer vergevorderd was dan die van de Europeanen, maar deze superioriteit komt exact overeen met de periode waarin de Moslims in staat waren om voort te bouwen op de vooruitgang en successen van andere culturen, namelijk van die van het ontmantelde Byzantijnse Rijk en andere beschavingen. Per slot van rekening waren de 7de-eeuwse Moslim indringers van het Perzische Rijk zo ongeciviliseerd, vergeleken met degenen die zij hadden overwinnen, dat zij zelfs goud (wat zij nog nooit eerder gezien hadden) inwisselden voor zilver (wat zij wel kenden), en zij gebruikten kamfer, wat een desinfectiemiddel is voor het balsemen van lichamen (een substantie dat totaal nieuw voor hen was), voor het koken.19 Moeten wij dan geloven dat deze rauwe mannen hun nieuwe omgeving binnengingen met nieuwe gedurfde artistieke en architectonische plannen onder hun armen? Maar als zij konden pakken wat zij konden van het Byzantijnse en Perzische Rijk, en als daarbij nog voldoende aantallen Joden en Christenen bekeerd zouden worden naar Islam, of grondig onderworpen zouden worden, dan zou Islam in een periode van intellectuele stagnatie komen, van waaruit het nog steeds niet opgekrabbeld is. Zelf nog vervelender is de vraag van waarom Islam door zo’n periode van steile en aanhoudende neergang is gegaan, en de vraag komt naar boven of het werkelijk wel zo’n hoog cultureel niveau had bereikt, zoals geclaimd wordt. Wat gebeurde met de Gouden Eeuw? Het is waar: Moslims leidden de rest van de wereld in verschillende intellectuele ondernemingen, meest opmerkelijke wiskunde en wetenschap. Maar er was zo’n grote neergang na deze “Gouden Eeuw”, dat er van deze periode nauwelijks een spoor is achtergelaten in de Islamitische wereld. Neem bijvoorbeeld de medische wetenschappen. Moslims vestigden de eerste apotheken en waren de eersten om vereiste standaarden in het leven te roepen voor kennis en competentie waarover doctoren en apothekers minimaal moesten beschikken. Deze werden afgedwongen door een examen.20 Tijdens het vijfde kalifaat van Abbasid, Harun al-Rashid 9783-809), werd het eerste ziekenhuis gebouwd in Bagdad, en vele anderen volgden. Maar het was niet een Moslim, maar een Belgische arts en onderzoeker, Andreas Vesalius (1514-1564) die de weg bereidde voor moderne medische vooruitgang door de eerste betrouwbare beschrijving te publiceren van de menselijke inwendige organen, De Humani Corporis Fabrica (Over de structuur van het Menselijk Lichaam) in het jaar 1543. Waarom? Omdat Vesalius in staat was om menselijk lichaam te ontleden, terwijl deze praktijk verboden was in Islam. En bovendien is Vesalius boek gevuld met gedetailleerde anatomische tekeningen – wat verboden is in Islam, namelijk het tekenen van representaties van het menselijk lichaam. Wat wiskunde betreft, is dit hetzelfde verhaal. Abu Ja’far Mohammed ibn Musa al-Khwarizmi (780850) was een pionierende wiskundige wiens verhandelingen over algebra, eenmaal vertaald vanuit het Arabisch, generaties van Europeanen introduceerde in de verheven vreugde van deze tak van de wiskunde. Maar in feite waren de principes waarmee al-Khwarizmi werkte eeuwengeleden daarvoor ontdekt, lang voordat hij was geboren – inclusief de nul, die vaak toegeschreven wordt aan Moslims. Zelfs wat we vandaag de dag kennen als “Arabisch cijfers” hadden hun oorsprong niet in Arabië, maar in pre-Islamitisch India – en zij worden niet gebruikt in de hedendaagse Arabische taal. Niettemin, is 19 Philip Hitti, The Arabs: a Short History, Washington, DC, Regnery, 1996, 67 20 Idem, p. 141-142 73
74 Online Touch Home