0

jaargang 16 | juni 2020 03 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND SNIJTECH JOURE organiseert materiaalstromen CORONACRISIS GEEFT JACHTBOUW VOOR- EN NADELEN OLIVIER VAN MEER: Waddenboot met jongensdroomgevoel

Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.

INHOUDSOPGAVE 04 LAURENS VAN ZIJP, redacteur van Jachtbouw Nederland, maakte een ronde langs een aantal jachtbouwers om aan de weet te komen hoe ze omgaan met de consequenties van de coronapandemie. “Hoe bouw je jachten in coronatijd? Het aanpassingsvermogen blijkt groot. En er klinkt ook optimisme.” 10 36 jaargang 16 | juni 2020 03 vakblad voor ondernemers in de jachtbouwindustrie NEDERLAND SNJTECH JOURE organiseert materiaalstromen Corona geeft jachtbouw voor-en nadelen OLIVIER VAN MEER: Waddenboot met jongensdroomgevoel OLIVIER VAN MEER ontwierp een eigenzinnige waddenboot van 15 meter, waar hij zijn jongensdroomgevoel in kwijt kon. De klant vertelde slechts kort zijn wens. “Ik heb dat in mijn 30-jarige ontwerperscarrière nog niet eerder meegemaakt; dat ik zo nauw aanvoelde wat een klant wilde. Onder de huid kruipen van een opdrachtgever, dat is toch wel de essentie van mijn vak als ontwerper.” Bij Snijtech in Joure liggen pakketten klaar voor verzending naar jachtwerven en cascobouwers, die met dit materiaal jachten gaan bouwen. Het bedrijf doet meer dan staal, rvs en aluminum snijden, het brengt het ook in de gewenste vorm. In een bedrijfsreportage vertelt commercieel directeur Peter Aukema over de ontwikkelingen van de afgelopen 25 jaar en de investeringen in de nieuwste snijtechnieken. FOTO SNIJTECH Lees verder op pagina 18 09 Corona heeft effect op beurzen 14 Logic Vision: Altijd inzicht in de kosten 16 Hull Vane maakt beloftes waar 23 Twee projecten met elektrische outboards 24 Kort Nieuws 27 29 NJI-nieuws Erkenning voor kwalificaties coatings inspector Ontwikkeling en beheer van ISO-normen 32 Webshop Ship Support verbreedt werkterrein 35 Webasto: zware accupakketten voor jachtbouw 40 Pieter Timmers, Forward Management: Omgaan met cultuurverschillen Bedrijfspresentatie Mooring Yachts 41 SCHERPEL JACHTWERF in Loosdrecht bestaat 90 jaar. Patrica Scherpel, de derde generatie in het familiebedrijf, vertelt over de icoon in de Nederlandse watersportvloot, de hardhouten Scherpelvlet. Plannen voor de bouw van nummer 76 zijn er vooralsnog niet. Komt er een liefhebber, dan kan de werf daar vrij snel aan beginnen. Patricia: “Het bouwmateriaal ligt daarvoor klaar. We hebben jaren geleden een stam ingekocht en op maat laten zagen.” 42 Bedrijvenindex en colofon 43 Bedrijfspresentatie Hull Vane 44-50 NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN: Royal Huisman bouwt 46 m zeiljacht Heesen Yachts begint aan Project Altea Langenberg Cabin Cruiser 33 vernieuwd Boarncruiser 46 Traveller met flydeck Steeler Yachts al tien jaar groei Vier nieuwe schepen bij Aquanaut Aangepaste versie Damarin 732 Cabin Twee nieuwe Sichterman modellen Klassieke nieuwbouw bij Younique Yachts Nemo, kleine duikboot voor groter publiek JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 3

JACHTBOUW IN CORONATIJD ’Als branche komen we hier sterker uit’ De coronacrisis is ontwrichtend voor de hele samenleving. Afgezien van het levensbedreigende karakter van het virus, is de onzekerheid over de duur van de uitbraak een lastige factor. Jachtbouw Nederland peilde bij enkele jachtbouwers de stemming. Hoe bouw je jachten in coronatijd? Het aanpassingsvermogen blijkt groot. En er klinkt ook optimisme. Linssen Yachts was een van de eerste werven die met coronanieuws naar buiten kwam. In een videoboodschap op 1 april meldde Yvonne Linssen dat de productie op een lager pitje kwam te staan. Over de genomen maatregelen op de werf meldt zij aan Jachtbouw Nederland: “Wij houden ons uiteraard aan alle protocollen, met de anderhalve meter afstand. Onze productie is verlaagd, dat wil zeggen dat de jachten in de afbouwfase worden afgemaakt, maar de cascobouw ligt tijdelijk zes weken stil. We kregen bepaalde onderdelen niet 4 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 tijdig hier, dus we hadden geen andere keuze.” De werf benut de digitale kanalen ten volle; middels een videotour kunnen klanten toch de productielijnen bekijken. Bij Saffier Yachts in IJmuiden, bouwer van de gelijknamige dagzeilers, gaat de productie door, eveneens volgens de officiële protocollen. “Bovendien is onze medewerkersploeg in tweeën gesplitst”, aldus directeur/eigenaar Dennis Hennevanger, “zodat er in twee shifts wordt gewerkt; van 04.00-12.00 uur en van 12.00 tot 20.00 uur.” DE BOUW VAN JACHTEN GAAT ONDANKS ALLE BEPERKINGEN DOOR. ‘GEEN HAND VOOR KLANT’ Klaas Schiphof van Aquatec Industries, bouwer van Antaris, Makma en Maril: “We hebben na de persconferentie van premier Rutte in maart zowel in- als extern maatregelen getroffen. Ons personeel houdt de anderhalvemeter maatregel in acht en hierdoor pauzeren ze onder andere in verschillende groepen. Ook staan er verspreid door het pand extra zeep en desinfecterende middelen en volgen we een strikt protocol omtrent handenwassen. De oplevering van boten doen we niet meer samen met de klant in de boot, maar met de voorgeschreven onderlinge afstand. We schudden uiteraard tijdelijk geen hand en we stellen voor onze klanten zeep, desinfecterende middelen en handschoenen beschikbaar. Verder hebben we informatie verstrekt over veel gestelde vragen. Op toegangsdeur van ons pand hangt een coronaprotocol en bij binnenkomst verzoeken we klanten te wachten totdat een medewerker komt.” Bastiaan Jousma van de SuperLauwersmeer-werf: “Bezoek van derden beperken we tot een minimum en plannen we bij voorkeur vrijdagmiddag, dan zijn onze

SAFFIER YACHTS IN IJMUIDEN IS OVERGESCHAKELD OP EEN PLOEGENDIENST. DE PRODUCTIE BIJ AQUATECH LOOPT GESTAAG DOOR. medewerkers vrij. Goederen worden afgeleverd in een afgebakende zone, zonder fysiek contact met het personeel. Iedereen moet bij binnenkomst elke keer de handen desinfecteren en gedurende de dag worden zaken als deurkrukken en kranen meerdere keren gedesinfecteerd. Elke afdeling gaat afzonderlijk met pauze om de anderhalvemeter afstand ook in de kantine te waarborgen.” Hans van Veen, Vedette Yachts: “Wij hebben de maatregelen getroffen die volgens ons nodig zijn en de regels opgevolgd die de overheid oplegt. De deur zit op slot en bezoekers/leveranciers moeten dus aanbellen. Alle materialen worden voor de roldeur neergezet, zonder contact.” AFSTAND HOUDEN De anderhalvemeterregel blijkt goed te handhaven bij de (af)bouw van een jacht. Hennevanger: “Doordat we nu in ploegen werken, is er voldoende ruimte om de anderhalvemeterregel te hanteren.” Linssen: “In onze productiewijze is dat goed te doen. Er werkt een persoon per werkplek. In de kantoorfuncties wordt zoveel mogelijk thuis gewerkt. Verkoop heeft een eigen kantoor en is aanwezig. Klanten kunnen op afspraak komen en ook dan worden de afstanden gerespecteerd.” Ook Schiphof noemt de maatregel werkbaar. “Bij sloepen is dit relatief eenvoudig, omdat deze boten meestal door één persoon worden gebouwd. Bij de grotere boten lukt het door goede communicatie.” Jousma: “Het is goed te doen, al vergt het wel iets van de planning om ervoor te zorgen dat er minder personeel op één schip is, maar meer verdeeld over de verschillende projecten.” Van Veen: “De anderhalvemeterregel is redelijk goed te handhaven, maar geeft zonder meer vertraging. Op elk schip, er liggen op dit moment bij ons vijf op een rij, werkt slechts één medewerker.” LEVERING MATERIALEN Het ‘just in time’ principe (zelf weinig voorraad, maar stipte levering op afroep) komt steeds meer in zwang en werkt goed in een geoliede maatschappij met gestroomlijnde logistiek. Maar hoe verloopt nu de levering van materialen? Volgens Van Veen vallen de materiaalleveringen vooralsnog niet tegen, maar kunnen er zomaar problemen ontstaan, bijvoorbeeld met leveranties uit landen als Italië, Spanje en Frankrijk. ‘Er kan ook een positief effect voor de jachtbouw optreden’ Linssen Yachts krijgt, zoals hiervoor opgemerkt, bepaalde onderdelen niet binnen, wat invloed heeft op de productie. Jousma meldt bij SuperLauwersmeer geen last te hebben van vertragingen, omdat het materiaal tijdig besteld is en op afroep klaar staat bij zijn leveranciers. De afdeling Inkoop van Aquatec heeft volgens Schiphof tijdig geanticipeerd op de situatie en er zijn dus geen problemen met materialen. Hennevanger: “Eind 2019 heb ik alle materialen en onderdelen ingekocht voor de 70 Saffiers die we dit jaar bouwen. Liever een voorraad, dan ‘nee’ verkopen aan een klant.” LINSSEN YACHTS HEEFT DE PRODUCTIE AANGEPAST. Foto Rens Groenendijk VEDETTE KAN VOORLOPIG VOORUIT. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 5

OPLEVERINGEN Alle beperkende maatregelen hebben onherroepelijk invloed op de arbeidsproductiviteit, nu iedereen afstand moet houden. Leidt het tot vertraging in geplande opleveringen? Jousma: “Nu je minder efficiënt kunt werken en met minder mensen, gaat dat wel ontstaan.” Van Veen ziet dat ook: “Tot op heden leveren wij nog wel op tijd, maar dat gaat veranderen, omdat het werk nu minder snel gaat. Onze klanten hebben hier begrip voor.” Schiphof: “Een paar boten hebben circa een week vertraging opgelopen. Er waren minder mensen beschikbaar, omdat we enkele medewerkers preventief naar huis hebben gestuurd.” Linssen meldt slechts enkele vertraagde opleveringen: “We bouwen nu zoveel mogelijk af. In sommige gevallen is het niet mogelijk door vertraagde toeleveringen en we stellen daardoor levering uit. Overigens in overleg met de klanten.” Bij Saffier Yachts is er een kleine vertraging in de oplevering ontstaan van ongeveer twee weken, zo meldt Hennevanger. LANGERE TERMIJN Het is duidelijk dat de corona-uitbraak de komende tijd de hele wereld in zijn greep houdt. Welk effect voor de jachtbouw kunnen we verwachten op langere termijn? “In het hier en nu loopt de productie gestaag door en we hebben nog een flinke orderportefeuille”, aldus Schiphof, “hoe het er op langere termijn uit gaat zien, hangt mede af van hoelang de maatregelen nog van kracht zullen zijn en vooral wat de financiële impact is op (potentiële) klanten.” Jousma: “Het zou zomaar een ‘zetje’ kunnen zijn voor sommigen Extra drukte bij NJI De coronacrisis zorgt voor extra drukte bij de branchegroep Nederlandse Jachtbouw Industrie (NJI), meldt branchemanager Gerwin Klok. “Gelukkig maakt NJI deel uit van de grote organisatie die de Metaalunie is, waardoor veel individuele adviestaken kunnen worden uitgevoerd door onze circa 65 binnendienst specialisten (veelal juristen) en regionaal werkende buitendienst adviseurs.” De meeste vragen die betrekking hebben op ondernemerschap, noodsteunregelingen en algemene tijdelijke regels worden door het kantoor afgehandeld. “Daarnaast hebben wij een 20-koppig sterk beleidsteam dat zich bezighoudt met de ‘lobby’ en met de vraag hoe de sector (MKB maakindustrie in brede zin) zich het beste kan herpakken als de meest acute bedreigingen voorbij zijn”, aldus Klok. Hij kan zich daardoor bezighouden met de branche-specifiekere aspecten. Dat brengt veel werk met zich mee, aangezien NJI-leden voor een deel ook actief zijn in de recreatie- en leisuremarkt, die direct na de intelligente lockdown tot stilstand SUPERLAUWERSMEER HEEFT VOLDOENDE VOORRAAD EN VERWACHT GEEN VERTRAGINGEN. om nu toch maar hun wens in vervulling te laten gaan. Waarom nog langer wachten? Ook kan een eigen schip de voorkeur krijgen ten opzichte van bijvoorbeeld een buitenlands vakantiehuisje. Mensen zullen drukke plaatsen gaan mijden. Niet meer in een vol vliegtuig, maar rustig met je eigen schip op het water.” “Uiteindelijk zullen we hier als branche sterker uitkomen, als het niet te lang duurt”, zegt Linssen, “er zal weer (meer?) vraag ontstaan naar vakantie in eigen land op eigen boot. De markt zal echter wel niet meer hetzelfde zijn.” Van Veen: “Voorlopig kunnen wij voort. We moeten nog vijf schepen bouwen en er zijn zes ‘onderweg’ in het proces. Het komt aan op extra goed plannen en communiceren, dat blijven we doen; ook vanwege onze decentrale werkwijze (casco-conservering-interieur/ timmerwerk-afbouw).” Hennevanger: “We hebben momenteel serieus extra verkoop, er staan nu voor volgend jaar 28 nieuwe Saffiers in bestelling en die orders komen uit heel de wereld.” kwam. “Met alle gevolgen van dien voor jachtverhuurbedrijven en jachthavens die net klaar waren – ook met investeren – voor het vaarseizoen 2020. Toen de schepen uit de winterberging werden gehaald, rezen er veel vragen over de te treffen voorzorgsmaatregelen door en op de bedrijven. Ook was er onduidelijkheid over het al dan niet open zijn van vaarwegen en havens. Met name Duitse eigenaren hebben besloten om hun schepen voorlopig in de winterstalling laten.” Zaken als voucher-regelingen, extra noodsteun, watersport-/jachthavenprotocollen en vaarwegbeperkingen volgt Klok op de voet, om ervoor te zorgen dat NJI-leden hierover geïnformeerd blijven. ‘GEEN LEDENEXCLUSIVITEIT’ “Regelingen en ondersteuningsmaatregelen moeten voor alle bedrijven in het betreffende deelsegment toegankelijk zijn”, benadrukt Klok. “Voor ledenexclusiviteit kan en mag in deze uitzonderlijke situatie geen ruimte zijn. Klein wapenfeit in dit verband is dat de TOGS-regeling die recht geeft op een eenmalige belastingvrije uitkering van 4000 euro, mede door ons toedoen ook is toegekend aan jachthavens en jachtverhuurbedrijven. De Metaalunie zet volop in op de verbetering van de NOW-regeling (bedrijfskostenvergoeding) en de TOZO, een soort van aanvulling voor ZZP-ers. NJI probeert bij het ministerie van Justitie en Veiligheid voor elkaar te krijgen dat grotere huurboten door twee stellen tegelijk mogen worden gebruikt.” GROTE ZORGEN Voor wat betreft de effecten bij de jachtbouwers en jachtonderhoudsbedrijven is het algemene beeld dat de werkzaamheden nog redelijk doorgaan, maar er zijn grote zorgen voor de toekomst, aldus Klok. “Wat is het effect van een langdurige lockdown op het consumentenvertrouwen en hoe komen de booteigenaren, die qua eigen inkomen ook vaak afhankelijk zijn van de marktsituatie, uit deze crisis? Aan de ander kant: het water is wel een veilige uitwijkplaats, mits watersporters zich verantwoordelijk gedragen, en mensen zullen op zoek gaan naar alternatieven voor vliegvakanties. Een mooi najaar kan nog veel goedmaken.” https://metaalunie.nl/Corona/Lobby www.jachtbouw.nl 6 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

POSITIEVE KANT Hoe bitter de coronacrisis ook is voor velen, de jachtbouwers zien toch een positieve kant aan de situatie. Hennevanger: “We hebben tijdens deze coronaperiode veertien bestellingen binnengekregen. Klanten blijken zich veel beter online te oriënteren, waardoor wij minder tijd kwijt zijn aan proefvaarten. We zijn onze website rap aan het opwaarderen met meer tekst en uitleg om tot een bestelling te komen. Dat wil de klant graag. De coronacrisis is absoluut van een heel andere orde dan de financiële crisis, maar ik heb de overtuiging dat het hierna nog harder gaat draaien. We hebben net 5000 vierkante meter grond gekocht voor nieuwbouw.” Schiphof merkt ook extra verkoop: “Een aantal nieuwe klanten heeft een boot gekocht, omdat een vakantie in het buitenland er de komende zomer niet in zit. Voor het overige gaat het hier zoals voorheen door.” Maar het kan verkeren: Schiphof meldde later in de media dat zijn voorraad- en demoboten nagenoeg uitverkocht waren. Tot na de zomer is de planning voor de productie van nieuwe boten bij hem volgeboekt. Sneller produceren is voor Aquatec niet mogelijk omdat de verwerkingstijd van materialen niet versneld kan worden. “Er is alweer een boot verkocht”, meldt Van Veen van Vedette, “en we worden benaderd door aspirant-kopers. De overheid zal inzien dat waterrecreatie redelijk veilig is om te ontspannen en mensen die verplicht thuis hebben gezeten, zien dat ook. Daarom kan er een positief effect voor de jachtbouw optreden.” Linssen noemt als positief effect: “Saamhorigheid, absoluut! Samen schouders eronder. Ons personeel werkt mee aan diverse klussen binnen het bedrijf. Ook worden achterstanden op allerlei vlakken weggewerkt en krijgt de productontwikkeling nog meer aandacht. En we bekijken de efficiency op de lijnen nog eens kritisch.” Jousma ziet het eerdergenoemde langetermijneffect als positief: “Mensen gaan meer rust op het water zoeken met een eigen schip. Daarnaast hebben potentiële klanten nu meer tijd om hun wensen eens op papier te zetten en daarna actie te gaan ondernemen.” TEKST EN FOTO’S LAURENS VAN ZIJP 20.000 banen in gevaar HISWA-RECRON, de ondernemersorganisatie voor watersport en recreatie, was veel in het nieuws sinds de coronamaatregelen van kracht werden. Directeur Geert Dijks verscheen op televisie en wees telkens op de nadelige gevolgen voor de branche. Op dinsdag 21 april besloot het kabinet de coronamaatregelen te verlengen tot en met 20 mei, en alle zomerevenementen te schrappen. Volgens HISWA-RECRON neemt de schade voor (water)recreatiesector daardoor aanzienlijk toe. Tot naar schatting een miljard euro. Ook komen zo’n 20.000 banen in gevaar, aldus HISWA-RECRON, die op verzoek van het kabinet negen Intelligente Weg Terug-protocollen heeft aangedragen, die waren getoetst door 130 ondernemers. Daarmee was de anderhalvemeternorm op veel locaties te handhaven. De organisatie heeft er bij het Rijk op aangedrongen om een noodfonds in het leven te roepen. www.hiswarecron.nl EEN SCREENSHOT UIT DE VIDEO MET EEN PLANBORD DAT AANGEEFT WIE WAAR WERKT. Royal Huisman bouwt gestadig door Royal Huisman bouwt in Vollenhoven gestadig door aan Project Phi, een 55 meter lang aluminium motorjacht. In een video die op social media is verspreid legt de werf uit hoe dat gebeurt, met inachtneming van de ‘intelligente lock-down’regels. Zo wordt er in ploegen gewerkt om het aantal mensen op het project beperkt te houden. Het kantoorpersoneel werkt vanuit huis, met dagelijks videoconferences om met externe partijen te communiceren, maar ook voor de consultatie van de ‘inhouse’ teams. De projectmanager en vertegenwoordiger van de eigenaar, Guy Booth, legt uit dat de voortgang van de bouw niet noemenswaardig wordt beïnvloed door Covid-19: “De werf schakelde zeer snel en in combinatie met hun ervaring en internationale bouwpartners hebben ze nieuwe manieren gevonden om te werken. De voortgang blijft min of meer op schema, ondanks de onvoorziene uitdagingen van deze tijd, wat de ware toewijding laat zien van alle betrokkenen. De eigenaar en zijn team worden goed op de hoogte gehouden, ondanks dat ze geen bezoek aan de werf kunnen brengen; het vertrouwen in de werf is nog nooit zo groot geweest. Dat is te danken aan het hele team van Royal Huisman.” De oplevering van de Phi is gepland in 2021. In Azië is een 36 meter lang ‘shadow vessel’ in aanbouw, dat gelijktijdig met de Phi opgeleverd zal worden. Het is eveneens ontworpen door Cor D. Rover, met een romp van Van Oossanen Naval Architects. www.royalhuisman.com Piek in verkoop De coronacrisis zorgde voor veel onzekerheid en voor een daling van consumentenvertrouwen. Niettemin ontstond er ook een piek in de verkoop van met name open boten, zowel nieuw als gebruikt. Termen als ‘warme broodjes’ en ‘niet aan te slepen’ vielen regelmatig in de media. Het vooruitzicht van een vakantie in eigen land trok blijkbaar veel mensen over de streep om een boot aan te schaffen. Aangespoord door het aanhoudend mooie weer. Ook het feit dat spaargeld op de bank nauwelijks iets oplevert, zal misschien meespelen in het besluit om in een boot te investeren. Harde cijfers ontbreken, maar feit is dat er dit voorjaar veel boten zijn verkocht. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 7

CORONA HEEFT EFFECT OP BEURZEN HISWA te water afgelast Op woensdag 20 mei maakte beursorganisator HMM Exhibitions bekend dat de komende HISWA te water 2020 in Lelystad is afgelast vanwege de coronacrisis. “Ik had het liefst gezien dat de show was doorgegaan”, zegt beurs-directeur Arjen Rahusen, “maar gezien de huidige omstandigheden is dat niet realistisch. Nu een beslissing nemen geeft duidelijkheid aan onze exposanten, leveranciers en bezoekers.” In een persbericht stelde de beursorganisatie: ‘Massale evenementen met een landelijke uitstraling mogen pas weer worden gehouden als er een vaccin is. Dat heeft minister Hugo de Jonge geschreven in een brief aan de Kamer. En niemand weet hoe lang dat gaat duren. We hopen natuurlijk op snel, maar een jaar of langer is heel reëel.’ De organisatie had een protocol ontwikkeld, om de natte HISWA toch te kunnen realiseren. Dat behelsde onder meer eenrichtingsverkeer en het instellen van een ochtend- en een middagbezoek. “We hadden zelfs al offertes voor mondkapjes,” aldus Rahusen, “maar feit is dat er tot en met de laatste beursdag onzekerheid zou bestaan. Daarom hebben we, na overleg met de gemeente Lelystad, tot afgelasting besloten.” Al ingeschreven deelnemers krijgen hun geld terug. De organisatie gaat zich nu richten op de HISWA te water 2021, van 1-5 september. Rahusen: “De afgelasting biedt ons meer tijd om met de branche in gesprek te gaan en de beurs te analyseren. Op grond waarvan we een nieuw beleidsplan voor de komende jaren kunnen maken.” MONACO YACHT SHOW ONDER DRUK Medio mei stelden de 21 leden van de Superyacht Builders Association (SYBAss) en de zeven jachtmakelaars van de Large Yacht Brokers Association (LYBRA) in een gezamenlijke verklaring niet meer achter deelname aan de Monaco Yacht Show (23-26 september) te staan. Ze geven daarvoor een aantal redenen: het gezondheidsrisico zal klanten weghouden; grote onzekerheid over mogelijke overheidsmaatregelen en over de haalbaarheid van de voorgeschreven onderlinge afstand. En in het licht van de pandemie is een evenement waarin luxe en rijkdom worden geëtaleerd, ongepast. Er speelt echter meer dan zorg om corona alleen. Onder de exposanten is onvrede over de hoge kosten, die het rendement op investering beïnvloeden. In de Superyacht Builders Association zijn ook grote Nederland spelers vertegenwoordigd als Damen Yachting, Feadship, Heesen Yachts, Oceanco, Royal Huisman en Vitters Shipyard, naast gerenommeerde buitenlandse werven als Lürssen Yachts en Perini Navi. Beursorganisator Informa reageerde met: DRUKTE OP DE STEIGERS IN LELYSTAD TIJDENS DE HISWA TE WATER VORIG JAAR. ‘We hebben nauw overlegd met het vorstendom Monaco om de beste opzet voor het evenement te realiseren in de nasleep van Covid-19. Het zorgt voor de hoogste normen op het gebied van hygiëne en veiligheid. De beurs blijft de internationale botenwereld een waardevol platform bieden om in contact te komen met klanten een snel herstel van de industrie te helpen ondersteunen.’ Later kwam de mededeling dat de beurs doorgaat als een ‘not-for-profit event’, maar details waren bij het ter perse gaan niet bekend. CANNES EN SOUTHAMPTON Zowel de organisatie van het Cannes Yachting Festival (8-13 september) als van de Southampton International Boatshow (11-20 september) gaan ervan uit dat deze beurzen kunnen doorgaan (peiling: eind mei). Ze zullen daarbij de adviezen van officiële zijde volgen. METSTRADE Op 21 mei stuurde RAI Amsterdam een ‘Covid-19 update’ rond. Daarin meldde de organisatie dat de METSTRADE 2020 van 17 tot met 19 november vooralsnog doorgaat en dat veiligheid en gezondheid daarbij hoog in het vaandel staan. Passend bij het dan heersende advies voor november. Een uitgebreide lijst met maatregelen maakt de organisatie later bekend. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 9

OLIVIER VAN MEER: ‘GEBRUIK VAN EEN BOOT IS BEPALEND’ WADDENBOOT MET JONGENSDROOMGEVOEL Deze zomer komt een bijzonder schip in de vaart, waddenboot IJver. Jachtarchitect Olivier van Meer voelde feilloos aan wat zijn opdrachtgever voor ogen had en kreeg de vrije hand. “Deze klant kan in een paar zinnen aangeven waarom hij iets wil. Maar dat moet je dan wel horen. Door mijn eigen jeugdervaring snapte ik het volkomen.” “Kijk hier”, zegt Van Meer, terwijl hij op de romp wijst, “zie je hoe mooi die lassen zijn gemaakt? Echt vakwerk!” We staan op de VMG werf in Enkhuizen naast een van zijn ontwerpen in aanbouw, IJver genaamd. Van Meer vervolgt: “De opdrachtgever wilde weliswaar een nieuw schip, maar geen glanzende opsmuk. Het moest scheeps blijven en de constructie mocht zichtbaar zijn. Er is in de afwerking geen plamuur gebruikt en de lassen zijn niet geslepen. De basis moest 10 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 in een keer strak zijn. Ik heb wel wat overredingskracht moeten gebruiken om de lassers van SDH te overtuigen van deze aanpak. Lassers zijn immers gewend dat er wel geslepen en geplamuurd wordt. Vervolgens hebben ze alles op alles gezet om een superstrak casco af te leveren. En dat is ze gelukt. Vaklui zijn het.” PATRIJSPOORT Het is slechts één bijzonder detail van dit nieuwe ontwerp. Er zijn er veel meer te benoemen, maar eerst gaan we terug naar de jeugd van Van Meer. Hij werd namelijk geboren op de 22 meter houten schoener van zijn ouders, en groeide op dat schip op. In zijn kooi liggend had hij via de openslaande patrijspoort direct contact met de waterige buitenwereld. Een beleving die je pas op latere leeftijd echt op waarde weet te schatten. Dat bootgevoel komt nog altijd van pas in zijn werk als jachtontwerper. Ook bij de totstandkoming van dit nieuwe ontwerp speelde het een rol. DE IJVER IN AANBOUW BIJ VMG: MOOIE LIJN MET GEVEEGDE KONT.

DE LASSERS LEVERDEN EEN STRAKKE ROMP AF. KORT GESPREK Klantcontact ontstaat soms pardoes. Van Meer kende zijn opdrachtgever – laten we hem omwille van privacy maar Harrie noemen – van een eerdere restauratieklus. Van Meer: “Ik moest overstappen op het vliegveld van Barcelona, toen ik Harrie toevallig daar tegenkwam. Hij ging juist de andere kant op; we hadden allebei haast. Niettemin ontstond er een kort gesprek en hij kwam meteen tot de kern: ‘Olivier’, zei hij, ‘ik wil een schip waarmee ik op de wadden kan scharrelen en droogvallen, samen met mijn kinderen en kleinkinderen. En o ja, ik wil er ook mee naar Berlijn kunnen varen.’ Ik antwoordde dat ik voor hem zou kijken, en weg was-ie. Het was een gesprek van nog geen twee minuten. Maar ik snapte precies de sfeer die hij zocht; het jongensdroomgevoel van vroeger. Dat is eigenlijk de basis van wat ik nu doe.” NIEUWBOUW Eenmaal weer terug in Nederland besloot Van Meer op zoek te gaan naar een gebruikte voormalige wadden- of IJsselmeerkotter, met het plan die om te bouwen. Maar tot zijn verbazing vond hij er niet veel en in elk geval geen geschikt exemplaar. Toen hij die teleurstellende boodschap overbracht, besloot Harrie dat er dan maar een nieuw schip moest komen... ‘Het moest scheeps blijven en de constructie mocht zichtbaar zijn’ Natuurlijk stelde hij eisen. Hij wilde een gerieflijk familieschip van maximaal 15 meter met mogelijkheid tot rechtop droogvallen en veel buitenbeleving. Een scheeps uiterlijk en vooral niet te breed. Geen glanzende uitstraling, maar wel hoogwaardige materialen. Hij kwam ook met het idee van een ruim met bedsteden. Van Meer: “Ons gesprek ging niet eens zozeer over jachtbouw, maar over de sfeer die hij in het hoofd had. Ik kreeg alle vrijheid om die beleving in het ontwerp te verwerken. Daar sprak vertrouwen uit en het was voor mij een extra drijfveer. Het voorontwerp heb ik tot in de puntjes uitgewerkt en zorgvuldig gepresenteerd. Harrie was dik tevreden en hij vond dat ik hem precies had begrepen. Ik heb dat in mijn 30-jarige IMPRESSIE VAN DE IJVER. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 11

ontwerperscarrière nog niet eerder meegemaakt; dat ik zo nauw aanvoelde wat een klant wilde. De meeste mensen kunnen niet verwoorden waarom ze iets mooi vinden. Deze klant wel, in een paar zinnen. Maar dat moet je dan wel horen. Door mijn eigen jeugdervaring snapte ik het volkomen. Het draait erom hoe een boot wordt gebruikt en hoe de opvarenden zich voelen. Dat is bepalend. Het zit ‘m in de details waarom mensen het leuk vinden aan boord. Die details moet je als ontwerper uitbuiten. Onder de huid kruipen van een opdrachtgever, dat is toch wel de essentie van mijn vak als ontwerper.” NIETS STANDAARD Toch bleek het geen gemakkelijke opdracht. Van Meer: “Een ontwerp als dit bestond nog helemaal niet. Niets is standaard. Ik moest dus heel veel uitzoeken, meten en rekenen.” Binnen alle gestelde eisen ontwierp Van Meer een kruising tussen een kotter en een luxe motor, met een rechte, maar toch iets vallende boeg en een heerlijk geveegde kont. Het ontwerp is gebouwd in aluminium. Geen keuze vanwege gewichtsbesparing, maar met oog op het buitengaats gebruik. Aluminium is immers beter bestand tegen zout en zand dan staal. Het schip is onderhoudsarm, er is ook geen hout aan dek verwerkt. Een 40 mm zware stafkiel, solide wrangen, stevige kimkielen en 8 mm dikke bodemplaten maken het mogelijk om droog te vallen, zelfs op een harde bodem. Het schip krijgt een heuse luikenkap, zij het van een lichte constructie met aluminium en composiet. Ze worden met rubberen ‘Jeep-sluitingen’ zeevast vergrendeld. Zonder al te grote krachtsinspanningen kan een groot deel van het ruim worden opengelegd, zodat de gasten onder de sterrenhemel kunnen slapen. BEDSTEDEN De indeling van dat ruim is opmerkelijk: geen aparte hutten, maar een grote ruimte met wegklapbare tafel, schuifbare langsbanken, veel bergruimte en langskooien tegen de scheepswand, die elk als een soort bedstee kunnen worden afgeschermd. Met als speciaal detail: bij elk hoofdkussen is een patrijspoort met uitzicht over het water. Inderdaad, de jeugdervaring als uitgangspunt. Tegen het achterschot staat een oliehaard, waaromheen losse stoelen kunnen worden gezet. Aan stuurboord is de kombuis, en aan bakboord de trap naar de stuurhut. Er is ook een grote natgoedkast en om die te drogen wordt de warmte van de 8 kW Victron lader/ omvormer benut. Aan de voorkant van het ruim is aan bakboord een aparte toiletruimte en ONTWERPER OLIVIER VAN MEER: ‘IK VOELDE NAUW AAN WAT DEZE KLANT WILDE ...’ ertegenover zit de douche. Stijlvol uitgevoerd met hoogwaardige materialen, maar wel zodanig dat het makkelijk schoon te maken is. Aansluitend is de eigenaarshut, met dubbelbed en extra slaapplaats voor een kleinkind. De enige ruimte aan boord voorzien van airco. Voor het schot zit een diepe voorpiek met zelflozende ankerbak, berging en SidePower boegschroef. Aan dek is daar nog een zitplaats. Op het voorste, vaste deel van het ruimdak staat een kloeke mastvoet. Er komt namelijk een strijkbare mast op het schip, voor een steunzeil en om de bijboot te takelen. Wanneer de luiken openliggen, worden de gaten afgeschermd met een binnenreling. BEREIKBARE TECHNIEK Het technisch installatiewerk werd uitgevoerd door Cornelis Jongkind en Brovo-Scheepsbouw. Het achterschip is onderdeks gereserveerd voor alle techniek. In de motorruimte onder de stuurhut staat een Volvo Penta D4 viercilinder diesel van 180 pk/132 kW, 2.800 tpm, met hydraulische keerkoppeling en gesloten koelsysteem. Gelet op het gescharrel op het ondiep water, wilde Van Meer gedoe met wierfilters vermijden. Een deel van dat koelsysteem is weggewerkt in de kimkielen. De generator is een viercilinder Kohler van 7 kW, 1500 tpm. Bijzonder is de aanwezigheid van een Seakeeper gyrostabilisator. Van Meer: “Het is een platbodem, dus die wil wel bewegen in golven en flinke wind. Om het aan boord dan prettig te houden voor de opvarenden is demping van PRESENTATIE VAN HET UNIEKE INTERIEUR MET LANGSKOOIEN, -BANKEN EN OLIEHAARD. 12 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte o.a.: 14,95 m. Lengte waterlijn: 10,70 m. Breedte: 3,95 m. Diepgang 1,05 m. Kruiphoogte: 3,10 m. Waterverplaatsing: 24 m3 Motor: Volvo Penta D4-180, 132 kW, 4 cilinder de scheepsbewegingen wel gewenst. Alleen wilde ik geen uitstekende delen onder water, vandaar de keuze voor een gyrostabilisator.” De techniek moet goed bereikbaar zijn, in de filosofie van de ontwerper. Daarom zitten er maar liefst zes toegangsluiken in de vloeren. De technische ruimte zit behoorlijk vol, maar er is nog plek gereserveerd voor het vuilwaterverwerkingssysteem van Enteron, dat vuilwater op een niet-chemische manier zuivert. Van Meer: “Daar komt een kleinere versie van op de markt en die zal later worden geïnstalleerd.” De IJver herbergt in de kont nog een verrassing: daar klapt een luie aluminium trap uit, zodat je eenmaal drooggevallen op een gemakkelijke manier van en aan boord kunt ... Trouwens, aan beide boorden zijn ook nog verzonken traptreden in de romp aangebracht. De IJver is een honderd procent Nederlands product, met een ontwerper, cascobouwer en afbouwwerf uit eigen land. Met de IJver is de vaderlandse recreatievloot beslist een bijzonder schip rijker. www.oliviervanmeer.com TEKST EN FOTO’S LAURENS VAN ZIJP Boegschroef: Sidepower SEP130, 24 V, 6 kW. Generator: Kohler 7 kW, 4 cil, 1500 tpm. Dieseltank: 2 x 375 l. Drinkwatertank: 1.000 l. Grijs watertank: 600 l. Zwart watertank: 130 l. ZIJAANZICHT EN DEKINDELING VAN DE IJVER. Stabilisatie: Seakeeper gyrostabilisator. Steunzeil: 16,2 m2. CE-categorie: C. MOOI DETAIL: TRAPTREDEN IN DE ROMP. DROOGVALLEN KAN OP DE KIELBALK, KIMKIELEN EN DIKKE BODEMPLATEN. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 13

TOT DE KLANTENKRING VAN LOGIC VISION BEHOORT ICON YACHTS IN HARLINGEN, MET HIER DE RAGNAR, EEN SUPPLYSCHIP DAT IS OMGEBOUWD TOT EXPEDITIEJACHT. Foto Guy Fleury Grote jachtbouwers hebben IT-managers in dienst en gebruiken speciaal ontwikkelde bedrijfssoftware om hun productieprocessen te stroomlijnen en monitoren. De ‘kleine’ jachtbouw, in Nederland rijk vertegenwoordigd, is niet overal met de tijd meegegaan en werkt soms nog met oude bedrijfssoftware en calculaties op papier. We spraken met senior consultant Renzo Poppeliers van softwarebedrijf Logic Vision uit Hardinxveld-Giessendam over de mogelijkheden die er zijn om altijd zicht te hebben op de kosten en de relatie met de klant op een hoog niveau te houden, ook na de oplevering. LOGIC VISION OVER BEDRIJFSSOFTWARE JACHTBOUW Altijd inzicht in de kosten jongere opvolgers zitten heel anders in het gevoel wat software voor een bedrijf kan en moet betekenen. Voor een jachtbouwer is het essentieel altijd te weten hoe de totale kosten van de bouw van een jacht zich verhouden tot de contractprijs. Aan het einde van de rit moet er immers een gezonde marge zijn gemaakt, nadat het personeel, de materialen en de overheadkosten zijn betaald. In coronatijd blijkt bovendien hoe belangrijk het is dat je overal kunt werken, ook met een telefoon of tablet, en toegang tot de informatie hebt.” ONBETAALBARE WINST BIJ LINSSEN YACHTS, AL MEER DAN 15 JAAR KLANT VAN LOGIC VISION, WORDEN MET BARCODES EN EEN SCANNER DE GEWERKTE UREN PER SCHIP BIJGEHOUDEN. OOK DEZE GEGEVENS WORDEN GEÏNTEGREERD IN HET SYSTEEM SHIPVISION 365. Foto Rens Groenendijk Renzo Poppeliers: “Wat je wel ziet bij de kleinere jachtwerven is dat ze gewoon de onderneming draaiende willen houden. Soms draaien er nog oude Office-pakketten en pas als de boel vastloopt gaan ze kijken wat er op de markt is. Ze komen dan tot de ontdekking dat ze ook de bedrijfsvoering onder de loep moeten nemen.” Net als in de rest van het bedrijfsleven komt er een nieuwe generatie op, voor wie het werken met een computer vanzelfsprekend is, aldus Poppeliers. “Werfeigenaren gaan met pensioen, en hun In de maritieme hoek geldt nog vaak, ‘we willen met ons werk bezig zijn en niet met duizend andere dingen’, is de ervaring van Poppeliers. “Overstappen op een nieuw systeem betekent misschien een half jaar tijd investeren en natuurlijk geld, maar dat hoort zich terug te betalen. Of een systeem zich letterlijk terugbetaalt is niet te bewijzen, er komt geen muntstukje uitrollen. Maar het efficiënter werken en precies weten waar je organisatie zich bevindt, dat is een onbetaalbare winst.” Met name het verkrijgen en behouden van het inzicht in de kosten bij de bouw van het schip, de hele projectbewaking, is van essentieel belang. Er is natuurlijk een verkoopprijs afgesproken, maar als een klant bijvoorbeeld tijdens de bouw bedenkt dat de indeling van het schip anders moet worden, brengt dat meerkosten met zich mee. Ook dat soort calculaties kunnen direct integreren in ons systeem en kunnen met een aangepaste termijnbetaling worden gefactureerd. Ook het voorraadbeheer en de financiële administratie zijn geïntegreerd.” 14 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

TEST SEMI-CUSTOM HULL VANE ‘Onderwaterspoiler maakt beloftes waar’ De semi-custom Hull Vane, een gepatenteerde hydrodynamische vleugel voor motorschepen om de weerstand te verminderen en het vaarcomfort te verhogen, krijgt voet aan de grond in de ‘kleine’ jachtbouw. Sinds de introductie in september 2019 zijn er vijf geleverd. Als eerste klant was Gerard Sentse, directeur/eigenaar van Yerseke Watersportservice, erg benieuwd naar het effect bij het 18,5 m aluminium motorjacht ‘Colinda’, gebouwd door zijn werf. Het schip werd dan ook uitgebreid getest voor en na de refit, met opmerkelijke en positieve resultaten. De Hull Vane is een Nederlandse uitvinding. De onderwatervleugel zet de energie van de hekgolf om in voorwaartse stuwkracht. Met circa 30 gebouwde vleugels is de Hull Vane al afdoende bewezen in de commerciële vaart en op superjachten, maar de pleziervaart vereiste een andere aanpak. De semi-custom Hull Vane is een gestandaardiseerde versie, specifiek ontwikkeld voor waterverplaatsende motorjachten van 10 tot 20 meter met een maximale snelheid van circa 12 knopen. Door het staal, dat voor de vleugels van grotere schepen wordt gebruikt, te vervangen door geëxtrudeerde aluminium profielen, wordt het gewicht gereduceerd, wat ook de installatie vergemakkelijkt. Het product is hierdoor qua prijsstelling en doorlooptijd toegankelijk gemaakt voor de markt van waterverplaatsende motorboten. Er werd een gestroomlijnd ontwerpen productieproces opgezet, en een website, www.hullvane.nl, waar met een configurator bekeken kan worden of een schip in aanmerking komt voor de onderwatervleugel. DE COLINDA KREEG ALS EERSTE MOTORJACHT EEN SEMI-CUSTOM HULL VANE. HET 18,5 METER LANGE EN 5,20 M BREDE SCHIP, EEN YERSEKE OFFSHORE 62, ONTWORPEN DOOR TRIMM DESIGN/YERSEKE WATERSPORTSERVICE, WERD IN 2018 OPGELEVERD. UITGEBREIDE TEST Omdat de ‘Colinda’ een aluminium romp heeft, kon de aluminium Hull Vane op de spiegel worden gelast. Het schip beschikte over een variabele trimwig, die verwijderd werd. Een uitvoerige en minutieuze test vóór en na de Hull Vane refit werd uitgevoerd op het Kanaal van Zuid-Beveland bij Wemeldinge. Daarbij werden naast de snelheid ook het verbruik gemeten, de dynamische trim en het geluid op het achterdek. Van de hekgolf werden filmopnames gemaakt. De resultaten zijn volgens Hull Vane duidelijk: de beloftes worden waargemaakt. BRANDSTOFVERBRUIK Reeds bij een gematigde snelheid van 13 km/u werd een besparing van 19% gemeten. Bij 15 km/u liep de besparing op tot 28%, waarna die geleidelijk weer afnam tot 16% bij 20 km/u. Gemiddeld ruim 20% minder brandstofverbruik dus. De weerstandsvermindering was ook te zien in de toename in topsnelheid: die ging van 21,9 km/u omhoog naar 23,4 km/u. Pieter Duzijn van Hull Vane: “Op alle snelheden is ook duidelijk een vermindering van de hekgolf te zien. Dat vertaalt zich ook naar minder geluid op het achterdek, waar 16 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

men tijdens het varen graag vertoeft. Bij een snelheid van 15 km/u is het geluid op het achterdek verminderd van 72,6 dB(A) naar 65,6 dB(A), een vermindering met 7 dB(A), wat zeer goed te merken is.” COMFORTVERHOGING Gerard Sentse, eigenaar van Yerseke Watersportservice: “Naast de brandstofbesparing en CO2-reductie ging het de klant toch in de eerste plaats om comfortverhoging. Doordat minder vermogen nodig is op de kruissnelheid, vaart de ‘Colinda’ nu merkbaar stiller. Het schip blijft ook vlakker en maakt minder golven. Bij het varen in achter-inkomende golven zien we dat het schip nu in één rechte lijn blijft varen, terwijl de autopiloot het werk doet. Grandioos varen is dat. De klant is uiterst tevreden met de retrofit en wij gaan dit zeker ook aanbieden aan onze andere klanten.” Duzijn: ”De Hull Vane is een uniek product in de jachtbouw, doordat deze niet alleen het comfort aan boord verhoogt, maar ook de efficiëntie. Het is daarmee de meest kosteneffectieve verbetering die je aan een motorjacht kan aanbrengen. De Hull Vane is makkelijk te installeren op bestaande jachten, en steeds meer jachtbouwers bieden de Hull Vane ook aan als optie op hun nieuwbouwjachten.” Na de ‘Colinda’ volgde een opdracht uit Spanje voor een 20 meter trawler, ontworpen door Vripack, en orders uit Nederland kwamen van de werven Super Lauwersmeer, De Boarnstream en Sturiër Yachts. Met het zomerseizoen in aantocht, zijn ook gesprekken gaande met particuliere klanten om hun schip uit te rusten met een Hull Vane op de refit-locatie bij Workumer Jachtservice, waar een schip in een week tijd DE HULL VANE IS MET DRIE ‘STRUTS’ OP DE SPIEGEL VAN DE COLINDA GELAST. DE SEMI-CUSTOM HULL VANE IN PRODUCTIE. uitgerust kan worden met een vleugel. Ondanks de beperkingen in verband met Covid-19, gaat de productie van de semicustom Hull Vane voor de pleziervaart onverminderd voort, aldus de fabrikant. www.hullvane.nl Vleugelkiel De Hull Vane is een verre afgeleide van de baanbrekende vleugelkiel, die de Nederlandse wetenschapper dr.ir. Pieter van Oossanen begin jaren ’80 ontwierp voor het Australische America’s Cup syndicaat. Het team van schipper John Bertrand wist met het zeiljacht ‘Australia II’ in 1983 de ‘Stars & Stripes’ van Dennis Conner te verslaan met dit geheime wapen en de America’s Cup te winnen. Na 132 jaar werd de Amerikaanse hegemonie doorbroken. De Aussies zijn daar zo trots op dat de ‘Australia II’ permanent in het Western Australian Maritime Museum in Fremantle te zien is. Van Oossanen experimenteerde verder met zijn vinding en paste die met succes toe toe op motorjachten. In 2014 werd Hull Vane BV opgericht. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 17

SNIJTECH JOURE BESTAAT 25 JAAR ’Organiseren materiaalstromen kern van ons werk’ Dit jaar bestaat Snijtech Joure 25 jaar. De broers Ab en Jan Meutgeert besloten in 1995 zich toe te leggen op de levering van CNC (plasma) gesneden pakketten voor de stalen cascobouw. In een kwart eeuw groeide het bedrijf uit tot een totaalleverancier van volledige geprefabriceerde onderdelen en voorgesorteerde bouwpakketten voor de jacht- en scheepsbouwen equipmentindustrie. “Jaarlijks verzorgt Snijtech de toelevering van circa 14.000 ton staal, aluminium en rvs maatwerkonderdelen voor binnen- en buitenlandse maritieme projecten”, aldus commercieel directeur Peter Aukema. Hoezeer het van oorsprong Sneker bedrijf is gegroeid, wordt direct zichtbaar voor wie het industrieterrein De Ekers in Joure oprijdt. Daar wapperen voor maar liefst zes panden vlaggen met het Snijtech-logo. In die hallen wordt een indrukwekkend scala aan werkzaamheden uitgevoerd: naast het daadwerkelijke snijden van metaalplaten, ook walsen, 18 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 zetten, schuren, kantbewerking, profielbewerking en het maken van complete bouwpakketten. Dat alles kan pas worden gedaan na een nauwgezette werkvoorbereiding. Het bedrijf draait 24 uur per dag en investeert jaarlijks in nieuwe technieken en machines, waaronder moderne lasersnijmachines met volautomatische aan- en afvoer robots. PLASMASNIJDEN IS NOG STEEDS DE GEKENDE TECHNIEK VOOR STALEN JACHTBOUWPAKKETTEN. HET VRAAGT GESTROOMLIJNDE LOGISTIEK OM DIT SNIJWERK GEFASEERD BIJ DE KLANT TE KRIJGEN. Foto’s Hanneke Bouma PLASMASNIJDEN Snijtech Joure heeft verscheidene snijtechnieken in huis: plasma-, laseren watersnijden. Aukema: “Wij hebben drie plasmasnijmachines, twee voor het snijden van staal, en een voor het snijden van aluminium onderdelen.” De machines hebben een snijbereik van 13 x 3,5 meter. Plasmasnijden is de oorspronkelijke en meest bekende snijtechniek voor jachtbouwpakketten. “Je kunt hiermee metalen snijden tot circa 50 mm dik. Het plasmasnijden is in de afgelopen 25 jaar kwalitatief sterk verbeterd. Dit komt door een optimalisering van de stroombron in combinatie met een verbeterde ‘lineaire’ aandrijftechniek die een hoge nauwkeurigheid garandeert. Vroeger kon je een snijmachine slechts op één vermogen instellen voor alle materiaaldiktes. Tegenwoordig stellen

DE WATERJETS HEBBEN EEN GROOTFORMAAT SNIJBEREIK VAN 13 X 3,50 METER. VOOR DE JACHTBOUW WORDEN HIERMEE DE DIKKERE ALUMINIUM EN RVS-ONDERDELEN GESNEDEN. Foto Laurens van Zijp wij het vermogen per dikte in, zodat je de warmte-inbreng in dun materiaal van 3 mm minimaal houdt en daarmee maatafwijkingen minimaliseert.” Het snijden van hedendaagse jachtbouwpakketten gaat altijd samen met het aanbrengen van referentielijnen en identificatienummers. Het markeren gebeurt met een inkjet printer die zowel teksten als lijnen op de plaat kan aanbrengen. “Plasmasnijden is nog steeds de gekende techniek voor stalen jachtbouwpakketten. Voor aluminium heeft deze techniek, op detailniveau, zijn beperkingen vanwege de warmtegevoeligheid van dit materiaal”, aldus Aukema. HET MAXIMALE SNIJBEREIK VAN DE LASERSNIJMACHINES IS 12 X 2,50 METER EN ZWAARSTE 10 KW STROOMBRON KAN METALEN SNIJDEN TOT 50 MM DIK. LASERTECHNIEK ‘Bewerkingen onderbrengen in het bouwpakket blijkt efficiënter’ Hij vervolgt: “Ziedaar het grote voordeel van de lasertechniek. Daarmee kan je onderdelen snijden tot een nauwkeurigheid van 0,5 millimeter. In de beginjaren waren lasersnijtafels nog te klein voor jachtbouwpakketten, waar een minimale grootte van 6 x 2 meter vereist is. Na de aanschaf van een lasersnijder in dit formaat hebben wij deze techniek tien jaar geleden geïntroduceerd in de markt voor aluminium jachtbouw en sindsdien heeft het lasersnijden van aluminium, voor deze toepassing een enorme vlucht genomen.” Tegenwoordig is 75 procent van onze aluminiumproductie laser gesneden. Alle tekst- en lijninformatie wordt op de plaat gegraveerd en dat kan desgewenst tweezijdig. Het maximale snijbereik van de lasers van Snijtech is inmiddels gegroeid naar 12 x 2,5 meter en met de zwaarste 10 kW stroombron is metaal te snijden tot 50 mm dik. Als dezelfde nauwkeurigheid is gewenst en het materiaal is te dik voor lasersnijtechniek, dan wordt de waterjet ingezet. WATERSNIJDEN Aukema: “Dit is een snijtechniek waarmee, met behulp van een waterstraal in combinatie met zand en 4.000 bar, alle slijtbare materialen kunnen worden gesneden op een hoge nauwkeurigheid. Onze waterjets hebben een grootformaat snijbereik van 13 x 3,5 meter. Voor de jachtbouw snijden wij hiermee de dikkere aluminium en rvs-onderdelen, tot 150 mm. Ook kunnen wij op deze machines met inkjet markeren, waardoor waterjet gesneden onderdelen meegenomen kunnen worden in het bouwpakket. DE FRAMES VAN DE GORTER MACHINES OP DE VORMAFDELING ZIJN ZO’N 40 JAAR OUD, MAAR ONVERSLIJTBAAR. DE BESTURING EN HYDRAULIEK ZIJN WEL VERNIEUWD. LET OP DE VELE BOVENLOOPKRANEN. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 19

KANT EN KLAAR Snijtech levert alle onderdelen volgens het ‘gereed voor assemblage’ principe. Dit betekent dat al het maatwerk goed is gecontroleerd en dat de onderdelen worden nagelopen op bramen voordat ze worden verpakt. Hierdoor kan een cascobouwer vrijwel direct starten met de bouw. Ook worden alle laskantdetails en verjongingen aangebracht volgens de bewerkingsinstructies van de engineer. Aukema: “Door intensieve ketensamenwerking verzorgen wij als projectorganisatie iedere gewenste bewerking aan een onderdeel, zoals boren, tappen, kamerfrezen, et cetera.” DIRECTEUR PETER AUKEMA: “GOEDE KENNISOVERDRACHT VAN EN NAAR BOUWPAKKET-ENGINEERS LEVERT EEN HOOGST EFFICIËNT BOUWPAKKET OP.” KWALITEIT EN LOGISTIEK Anno 2020 besteedt Snijtech veel zorg aan een georganiseerde levering van het materiaal, voorzien van paklijsten en herleidbaarheidsrapportage. Aukema: “Niet alleen projecten waarin wij te maken hebben met classificatiebureaus worden zo behandeld, nagenoeg al het materiaal dat wij leveren is voorzien van een 3.2 LRS certificaat. Ons interne werkproces is erop gericht om de klant honderd procent traceerbaarheid en kwaliteit van zijn materiaal te garanderen. We leveren het materiaal desgewenst gefaseerd af. Snijden mag dan onze basis zijn, inmiddels is dat snijwerk onderdeel van een logistiek proces waarin de wens van onze klant centraal staat. Kern van ons werk is het organiseren van materiaalstromen.” BUIGEN EN VORMEN Volgens Aukema is het kunnen buigen 20 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 en vormen van huidplaten onlosmakelijk verbonden aan de positie van Snijtech in de jachtbouwmarkt. Naast het 3D vormen van huidplaten, waarvoor negen persen beschikbaar zijn, is speciale buigapparatuur aanwezig voor het buigen van Holland profiel en Hoeken T-profielen. Aukema: “Ooit wilden cascobouwers dit werk zelf blijven doen om geen kennis verloren te laten gaan. Het blijkt in de praktijk echter veel efficiënter om al deze bewerkingen in het bouwpakket onder te brengen, waardoor er geen onvoorziene uren verloren gaan op de werf. Wij vinden dat in de keten iedereen datgene moet doen waar hij of zij goed in is. Alleen op die manier kun je met elkaar een efficiënt partnership vormen. Snijtech is een erkend leerbedrijf en wij steken veel tijd in het vinden en opleiden van vakmensen voor ons specifieke vakgebied. Gelukkig zijn wij in staat om op deze manier de kennis te blijven waarborgen.” BOUWPAKKET ENGINEERING Snijtech speelt een sleutelrol in ketensamenwerking. Het snijbedrijf van toen is getransformeerd tot een co-maker met een focus op het bouwproces van de klant. “We worden graag vroegtijdig betrokken in het overleg met engineer en bouwer”, zegt Aukema, “nadat het ontwerp en het

Ruime klantenkring constructieplan is gemaakt, is het aan de bouwpakket-engineer om de finesses voor de productie te definiëren. Als deze op de hoogte is van de details van onze snijtechnieken en de mogelijkheden van onze plaatbewerkingen, profiteert onze klant daarvan.” ZETWERK “Een voorbeeld hiervan is de toepassing van zoveel mogelijk zetwerkdetails. Door een goede kennisoverdracht van en naar bouwpakket-engineers kan een hoogst efficiënt bouwpakket worden vervaardigd met zoveel mogelijk gezette onderdelen en een beperking van het aantal lasnaden. Dit leidt tot minder bouwuren en geeft bovendien een hogere kwaliteit van het casco.” TOEKOMSTVERWACHTING Gevraagd naar de toekomstverwachting zegt Aukema: “Wij hebben ons bedrijf in de afgelopen 25 jaar toekomstbestendig gemaakt door ons in een brede zin te profileren. Naast onze activiteiten in de maritieme sector zetten we circa 30 procent van onze productie af in de industriële markt. Onze werkwijze is hetzelfde, want ook hierin draait het om samenwerking en goed persoonlijk contact met onze klanten. Voor de buitenlandse markt hebben we recent onze nieuwe merknaam Marine Metals Holland gelanceerd; ons business model in het buitenland is gericht op het ‘one stop shop’ principe en verschilt daarin wezenlijk van onze functie in de Nederlandse markt.” Snijtech heeft jaarlijks zo’n 200 bestellende klanten, waarvan het gros werkzaam is in de maritieme sector of verwant daaraan. De producten en diensten worden geleverd aan het grootste deel van de staal- en aluminium cascobouwers in Nederland. Ook in het buitenland speelt Snijtech een behoorlijk rol in de markt voor jachten en werkschepen. Het bedrijf is typerend voor de specialistische Nederlandse metaalketen en kent zijn gelijke niet in het buitenland. Inmiddels is een behoorlijke klantenkring opgebouwd in zeker tien landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Tanzania, Egypte, Canada en Noorwegen. Hij besluit met: “Door de coronacrisis is er voor ons en onze collega-bedrijven een nieuwe en onzekere werkelijkheid ontstaan, waarin het lastig zal worden om de doelen te bereiken die wij ons gesteld hebben. Kop ervoor, schouders eronder en hopen op een goede afloop is het devies!” www.snijtech.nl TEKST LAURENS VAN ZIJP DE THUISHAVEN IN JOURE. SNIJTECH HEEFT PLAATMATERIAAL, IN DIT GEVAL ALUMINIUM, OP VOORRAAD. JACHTBOUW NEDERLAND OKTOBER 2019 21

SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze (deur)sluitoplossingen U heeft de toepassing, wij de oplossing! Op klantspecificatie of speciaal voor u berekend met behulp van computersimulatie. Wordt geleverd met montagetekening voor optimale plaatsing en werking. • Kwalitatief hoogwaardige gasveren, ook in RVS (type 304 & 316) • Ruime keuze uit bevestigingstoebehoor/aansluitingen • Verend- of star blokkeerbare gasveren • Van enkele stuks(maatwerk) tot grote series • Lange levensduur gegarandeerd DICTATOR Productie B.V. Energieweg 11, Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl “Donkervoort gebruikt voor haar sportwagens al vele jaren probleemloos de kwaliteits gasveren van DICTATOR, dat wilt u toch ook voor uw jacht?” www.dictator.nl

DE RUIMTE IN DE ROMPEN WORDT VOLOP BENUT. Twee projecten met elektrische outboards Motorcatamaran voor de ex-zeiler ‘Met wat voor boot wil ik varen als ik zou stoppen met zeilen?’, vroeg scheepsbouwkundig ingenieur Ariejan Kooij zich af. Zijn antwoord is een door hemzelf ontworpen motorcatamaran met elektrische voortstuwing, de ECAT 1200. “Ik wilde in elk geval elektrisch varen”, licht hij toe, “want dat is schoon en stil. Als je efficiënt met stroom wilt varen, moet je een schip hebben met weinig weerstand. En dat is een catamaran.” Kooij heeft ervaring met dit type schip. Eerder werkte hij bij scheepswerf Damen, waar catamarans werden ontwikkeld als werkschepen voor de offshore. De ECAT 1200 heeft een lengte over alles van 12,50 meter. De breedte is op 4,98 meter gehouden, wat een bruikbare maat is voor bruggen en sluizen op binnenwater. De geringe diepgang van 0,55 meter maakt varen in ondiep water en ook droogvallen mogelijk. De boot valt in CE-categorie: C. TORQEEDO Kooij: “Voor de voortstuwing heb ik gekozen voor twee Torqeedo Cruise 10R buitenboordmotoren, omdat die opgetrokken kunnen worden en bovendien in de winterperiode droog gestald kunnen worden. Dat is een voordeel boven vaste pods of saildrives. De motoren hebben bovendien een groot koppel en je kunt er goed mee manoeuvreren. Daarom zijn boegschroeven niet nodig.” Met twee 10 kW motoren haalt het ontwerp een maximum snelheid van circa 8 knopen op vlak water. Met twee keer 4 kW motoren is dat 6 knopen. Per dag kan er ongeveer zes uur gevaren worden, waarvan een uur op topsnelheid. De lithium-ion accu’s worden gevoed door zonnecellen op het dak, of via een lader met walstroom. Ook maakt een dieselgenerator het mogelijk om langer door te varen. GELIJKVLOERS De rompen worden gebouwd van polyester, deels herbruikbaar, terwijl het deel tussen de rompen en het dekhuis van aluminium worden gemaakt. Elke romp heeft voorin een 2-persoons hut, met daarachter een sanitaire ruimte. In de bakboordromp is achterin nog een 1-persoons gastenhut; in de stuurboordromp is een technische ruimte voor onder andere een wasmachine. Het boordleven speelt zich af in de gelijkvloerse salon en kuip op het brugdek tussen de rompen. In de salon is de kombuis opgesteld, evenals de stuurstand en een sofa, die ook als bed kan dienen. Het platform achterop kan gebruikt worden als loopbrug, als ‘parkeerStille Waterdream ‘nieuwe dimensie’ Bernhard van Oranje heeft een Waterdream sloep met elektrische voortstuwing geïntroduceerd, de S-740. De aluminium boot van 7,35 meter lang en 3,00 meter breed is uitgerust met een Torqeedo Cruise 10.0 buitenboordmotor en vier Torqeedo lichtgewicht lithium batterijen van 3.500 Wh per stuk. Hiermee kan de sloep tot 24 uur lang of 120 km ver varen. De topsnelheid is 12 km per uur. De S-740 is een bestaand model van Waterdream, een sloep met hoge vrijboorden en een zelflozende kuip. Bernhard van Oranje: “De elektrische motor maakt het varen ultiem. Je hoort niks anders dan water en ervaart de natuur. Op het water zijn werkt al enorm ontspannend, maar deze stilte geeft een geheel nieuwe dimensie.” De S-740 is het eerste model met elektrische JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 23 voortstuwing, maar Waterdream zegt dat alle S-line sloepen (550, 720, 850, S-850 Speedster en 1100) probleemloos omgebouwd kunnen worden. In alle modellen bevindt zich de buitenboordmotor in een bun. De boten van Waterdream worden in Nederland geproduceerd. www.waterdream.nl WACHTEN OP WERF De ECAT 1200 is weliswaar nog niet gebouwd, maar het ontwerp verkeert wel in een uitgewerkt stadium. De berekeningen zijn gedaan en de constructietekeningen zijn klaar. Ook heeft ontwerper Kooij plannen voor versies van 10 en 13 meter lengte. Het wachten is nu op een werf of andere gegadigde die dit concept wil gaan bouwen. www.kooyacht.nl De Stille Boot in Heeg is importeur van de elektrische aandrijvingen voor boten van Torqeedo. www.destilleboot.nl EEN IMPRESSIE VAN DE ECAT 1200. plek’ voor de bijboot of als extra dekoppervlak. Het kan echter ook worden opgeklapt, wat met name in de haven erg praktisch is.

Nieuwe Mastervolt Li-ion accu’s Mastervolt brengt drie nieuwe Li-ion accu’s op de markt: MLI Ultra 12/2750, 12/5500 en 24/5500. Deze accu’s kunnen ingezet worden onder de zwaarste omstandigheden, zoals een vochtige omgeving, hevige trillingen en mechanische schokken. Ze zijn uitgerust voor langdurig zware herhalende cycli, zoals een werkende airconditioning, pompen of elektrische motoren en zijn binnen 60 minuten op te laden. De nieuwe MLI-accu’s hebben een levensduur van 3.500 cycli bij een zeer diepe ontlading van 80%. Dit is volgens Mastervolt meer dan drie keer de levensduur van traditionele loodaccu’s doordat lithium-ijzerfosfaat-cellen (LiFePO4)-cellen gecombineerd worden met een Battery Management System in een stevige, waterdichte behuizing. Volledige integratie is mogelijk voor het CZone-platform, MasterBus- en NMEA 2000-protocollen. Met behulp van deze platforms blijven gebruikers op de hoogte van accu-monitoring, de beste manier om de accu’s op te laden en het optimaliseren van de levensduur van de accu. De accu’s hebben de E-Mark certificering en DNV-GL is in behandeling. www.mastervolt.com Marine kiest Sonihull Weliswaar geen jachtbouw, maar Lamers System Care is er zo trots op dat de Koninklijke Marine gekozen heeft het Sonihull Ultrasonic Anti-Fouling systeem voor elf landingsvaartuigen, dat het bedrijf ons een uitgebreid persbericht stuurde. Een aluminium Landing Craft Vehicle Personnel (LCVP) van het type MkV(c) kan 35 mariniers met complete uitrusting over het water vervoeren. De LCVP’s zijn gestationeerd in een beschermd natuurgebied. Hierdoor mag er geen traditionele anti-fouling worden toegepast op de scheepshuid, omdat er anders schadelijke stoffen in het water terechtkomen. Het Ultrasoon Anti-Fouling systeem van Sonihull zorgt voor ultrasone geluiden, welke een trilling veroorzaken door de constructie van de romp van het vaartuig DE STILLE BOOT LANCEERT NIEUWE GENERATIE WATERWORLD Krachtige elektromotor WW De Stille Boot lanceert een nieuwe generatie WaterWorld elektrische aandrijvingen. De range motoren wordt uitgebreid met een krachtige WW 15.0, voor schepen tot 12 meter lengte, met een vermogen dat vergelijkbaar is met een 30 pk verbrandingsmotor. De elektronica van de motoren en software zijn efficiënter gemaakt en geven een snellere respons op de commando’s van de schipper. Waar het display en de gashendel voorheen werden ingekocht bij derden, zijn deze nu geheel in eigen huis ontwikkeld en geproduceerd. Voordelen zijn volgens De Stille Boot het moderne design, naadloze integratie, eenvoudigere inbouw en diverse nieuwe features. Zo geeft het 5 inch kleurenscherm meer informatie en is het intuïtiever te bedienen. Door verbeteringen aan de motor zelf en software van de regelaar kon er nog een paar procent extra efficiency uit het systeem gehaald worden. Dat levert weer een grotere actieradius op. Ook werd een nog snellere respons op de gashendel bereikt, wat het manoeuvreren in kleine ruimtes vergemakkelijkt. NIEUWE WW 15.0 De huidige range motoren bestaat uit de WW 4.0, WW 7.5 en WW 10.0 motoren, met 4 tot 10 kW aan continuvermogen, vergelijkbaar met verbrandingsmotoren tussen 8-20 pk. De nieuwe WW 15.0, die vanaf augustus beschikbaar komt, is vergelijkbaar met 30 pk en kan in enkel- of dubbelschroefs variant toegepast worden in motorboten tot zo’n 12 meter lengte. Bijzonder is dat deze motor enkele minuten 20 kW kan leveren, voor snelle acties met extra power. Dit alles nog steeds op een 48 volt voeding, dus laag voltage, wat het systeem volgens De Stille Boot veilig, eenvoudig in te bouwen (plug&play) en betaalbaar houdt. GROEI WATERWORLD WaterWorld, gevestigd in Heeg, groeit snel, niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten. Waren er vorig jaar al vertegenwoordigingen in Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk, dit jaar wordt dat in samenwerking met Torqeedo verder uitgebreid. Zo worden de WW-motoren geleverd via geselecteerde Torqeedo-dealers in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Denemarken en Frankrijk. “De bedoeling is om dit de komende jaren verder uit te breiden naar andere landen. De inboardmotoren vormen een perfecte aanvulling op het outboard assortiment van Torqeedo. En omgekeerd werken de WaterWorlds nu goed samen met de Torqeedo Power lithium accu’s”, aldus Marcel Schaap van De Stille Boot. www.destilleboot.nl/waterworld waardoor eencellige bacteriën worden gedood. De frequentie van het ultrasoon signaal tussen de 20 en 60 KHz is het meest efficiënt, afhankelijk per regio en watertemperatuur. Op elk van de landingsboten is één SonihullDUO systeem geplaatst, bestaande uit een control box en twee transducers aan de binnenzijden van de romp. Door aansluiting op zowel 230 volt walspanning als de 24 volt boordaccu’s blijft het systeem 24/7 aan. www.lscare.nl 24 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

KORT NIEUWS De Vaarwens vaart De Vaarwens, het nieuwe schip van de stichting Vaarwens, is vorige maand met vertraging door het coronavirus dan toch in de vaart gekomen, met inachtneming van de RIVM-regels. De Stichting Vaarwens is opgezet door Inge de Graaf en Evert Stel. Ze maakten de afgelopen dertien jaar vaartochten met terminaal zieken met hun eigen schip, de Meander V, een voormalige loodstender, waar ze ook op wonen. De behoefte aan een ander schip voor de tochten groeide. Voorjaar 2019 werd het nieuwe schip op stapel gezet bij SRF in Harlingen, naar een ontwerp van Evert Stel en wijlen Jan Visser. Op 28 maart was een spectaculaire intocht in de thuishaven Monnickendam voorzien, maar die viel door corona in het water. De Vaarwens is een 16 meter lange en 5,80 meter brede stalen multiknikker die helemaal is uitgerust om rolstoelers en mensen op een brancard aan boord te nemen. Aan de spiegel is een laadklep bevestigd waarmee vrijwel elk hoogteverschil met de wal of steiger kan worden overbrugd. De kuip en de salon annex stuurhuis zijn ruim van opzet en de gasten kunnen daar van het uitzicht genieten. In Jachtbouw Nederland nr. 3 (juni) - 2019 was een uitgebreid artikel over de Vaarwens te lezen, te vinden op www.jachtbouwactueel.nl/ magazine www.stichtingvaarwens.nl DE NIEUWE VAARWENS OOGT HEEL SCHEEPS. DE SALON BIEDT UITZICHT RONDOM. D3aak: printboot Logistiek ingenieur Leon Wokke heeft al langer het plan om 3D geprinte boten te maken. Onder de naam D3aak wil hij een grachtenboot op het water brengen, die is afgeleid van een Lemsteraak. De Groene Draeck was daarvoor inspiratiebron. Wokke heeft zelfs de koning om toestemming gevraagd om, vanwege het groene karakter, de naam Groene D3aak te mogen gebruiken. En gekregen. De afgelopen periode is bij HB/3D in Haarlem een proefmodel op schaal geprint en dat is gebruikt om de laatste oneffenheden te elimineren. Nu is het project startklaar voor de productie van een lijn. Binnenkort komt een grotere printer met dito printkop beschikbaar. Naar verwachting zal de eerste printboot deze zomer varen. De maten zijn: 5,00 meter lang, 2,40 m breed en een diepgang van 0,30 m. De kruiphoogte is 0,70 m. Het gewicht komt op ongeveer 280 kg. Voor de voortstuwing zorgt een elektromotor (pod). www.d3aak.nl Hyundai diesel outboard Hyundai ontwikkelde een 250 pk V6 buitenboordmotor op diesel. Het is wel een buitenbeentje, want in tegenstelling tot een traditionele buitenboordmotor, die aan de spiegel wordt gehangen, wordt de Hyundai Seasall S30 permanent geïnstalleerd. Het is een bijzondere configuratie, want de rvs 3-blads schroef is bevestigd aan een zeer korte schroefas. Sturen gebeurt met een roerblad met een maximale uitslag van 45 graden. De motor weegt 3.000 kg en kan achter motorboten van 8 tot 10 meter lengte een snelheid van circa 30 knopen bereiken. De trimhoek is instelbaar van -2 tot 22,5 graden met behulp van elektrische trimpomp. Om te kunnen trimmen is het wel noodzakelijk dat de spiegel een dienovereenkomstige hellingshoek heeft. Er is ruimte om een hydraulische pomp in te bouwen. Importeur is Clouds International. www.clouds.nl JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 25

“IT IS NOT EVERY DAY THAT WE ARE NEEDED” Het tijdig inschakelen van een gespecialiseerde advocaat is cruciaal voor het succes of het falen van een project. Van Steenderen MainportLawyers is een vooraanstaand Rotterdams maritiem advocatenkantoor met een allesomvattende dienstverlening op scheepvaart-, transport- en verzekeringsrecht gebied. Ons jachtteam heeft ruime ervaring met al hetgeen komt kijken bij het opstellen, onderhandelen en contracteren van de bouw van een jacht. Wij bieden het volledige gamma van juridische dienstverlening op het terrein van de jachtbouw, refit en conversie. Zeemansstraat 13 Rotterdam, Nederland \ Value-added Legal Services www.mainportlawyers.com contactpersoon: Charlotte van Steenderen +31(0)10 266 78 69 | charlotte.vansteenderen@mainportlawyers.com

U-BOAT WORX: Kleine duikboot voor groter publiek U-Boat Worx in Breda brengt binnenkort de ‘Nemo’ op de markt, een trailerbaar 2-persoons duikbootje voor een groter publiek. In de afgelopen vijftien jaar bouwde U-Boat Worx circa 45 duikboten, die voor uiteenlopende doeleinden worden ingezet, als ‘toy’ op superjachten, als attractie op cruiseschepen, voor onderzoekers en de filmindustrie. De Nemo weegt 2.500 kilo en is slechts 1,55 meter hoog. Gemikt wordt met name op eigenaren van jachten onder de 30 meter. De Nemo neemt slechts 2,35 bij 2,80 meter ruimte aan dek in, minder dan twee waterscooters. Onder water kan het duikbootje 100 meter diep komen en een snelheid tot drie knopen halen. Het kan acht uur autonoom opereren. De prijs van de Nemo bedraagt € 975.000 (ex btw). U-Boat Worx bouwde altijd op bestelling, maar zal de Nemo in serie gaan bouwen. Binnenkort wordt met een serie van tien begonnen. Het personeelsbestand zal daartoe eind dit jaar groeien van 80 naar 100 werknemers. In april is U-Boat Worx reeds naar een vijf keer grotere productielocatie in Breda verhuisd. TRAININGSCENTRUM Omdat het besturen van een duikboot geen sinicure is, heeft U-Boat Worx op Curaçao een trainingscentrum geopend. De koper van een Nemo krijgt een fulltime training van twaalf dagen en is daarna gecertificeerd piloot. Nieuw is voorts de ‘Charter-A-Sub’-service, waarbij U-Boat Worx een duikboot met bemanning aanbiedt, die voor een week tot meerdere maanden gehuurd kan worden, waar ook ter wereld. Desgewenst kan er ook een ondersteuningsschip bij geleverd worden. Veiligheid bij het duiken is van groot belang. U-Boat Worx bouwt onder classificatie van DNV GL. Mochten er problemen onder water ontstaan, dan stijgt de duikboot automatisch naar de oppervlakte. De grootste klanten zijn momenteel cruisemaatschappijen. U-Boat Worx is dit jaar druk met de bouw van tien duikboten voor Seabourn, Crystal en Carnival. www.nemo-submarine.com JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 27

✓MEER VAARCOMFORT ✓LAGERE HEKGOLF ✓HOGERE TOPSNELHEID De Hull Vane® is een onderwatervleugel die ontwikkeld is voor motorschepen met als doel het verlagen van de weerstand en verhoging van het vaarcomfort. Is uw schip geschikt voor de Hull Vane? info@hullvane.nl of bel 0317 - 425 818 hullvane.nl Alle faciliteiten, ruimte, transport en 100 tons lift Heating people Ga voor nieuws en updates naar de website, Facebook of schrijf u in voor onze ShipMailing via de website. www.degierjachtservice.nl | Volmolen 4,1601 ET Enkhuizen bste De Gier Jachtservice | Tel: 0228 325 812 • Luchtverwarming • Keramische kookplaat • Mobiele luchtverwarming T +31263703055

REGISTERED MARINE COATINGS INSPECTOR Erkenning voor kwalificatie Tot eind 2014 waren er geen specifieke alom erkende kwalificaties voor inspecteurs van marine coatings, vooral in de superjachtsector. Met slepende rechtszaken tot gevolg, waarin zelfbenoemde deskundigen elkaar de tent uitvochten. In 2014 kwamen partijen met een vanuit de sector zelf uitgewerkte beoordelingsstandaard. Sinds de introductie van de Registered Marine Coatings Inspectors (RMCI)-norm hebben meer dan 120 professionals uit de industrie deze kwalificatie behaald, waarmee het belang van een dergelijke inspectiestandaard door de markt wordt onderschreven. De geformaliseerde RMCI-kwalificatie is ontstaan uit een samenwerking tussen de International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA), de Superyacht Builders Association (SYBAss) en het International Institute of Marine Surveying (IIMS) en wordt beheerd door de Marine Surveying Academy (MSA). De cursus, de kwalificatie en het certificatiesysteem zijn opgesteld op initiatief van de branche die deze instanties vertegenwoordigen. Na een bijeenkomst van deze partijen werd het proces voor de RMCI-herbeoordeling besproken en overeengekomen. Het doel van het herbeoordelingproces is ervoor te zorgen dat inspecteurs bevoegd blijven om door te gaan als RMCI. Om voor verlenging in aanmerking te komen, zijn er twee criteria uitgewerkt die zijn gebaseerd op een beoordeling van recent ontplooide professionele activiteiten en bewijsmateriaal van uitgevoerde inspecties en het met goed resultaat afsluiten van een verplichte online herhalingscursus. BREDE STEUN Volgens Udo Kleinitz, algemeen secretaris van ICOMIA is de RMCI-cursus en de certificering van voldoende ervaren en gekwalificeerde inspecteurs door velen in de superjachtsector verwelkomd en ondersteund, ook in nieuwbouw- en refit-scheepswerven. Veel opdrachtgevers zijn van mening dat de RMCI-kwalificatie de eenduidigheid en de kwaliteit van coatinginspecties sterk heeft verbeterd. De RMCI-titel maakt deel uit van een groter raamwerk dat ten doel heeft om objectiviteit te introduceren in de beoordeling en inspectie van coatings door het invoeren van (ISO) acceptatiecriteria voor de beoordeling van verfsystemen. Zodra de parameters voor wetenschappelijk nauwkeurige en herhaalbare beoordeling van coatingsystemen op met name grote jachten zijn vastgesteld, dient de RMCI-titel als een waarborg dat inspecteurs gekwalificeerd zijn om een valide deskundigenoordeel over doorgaans kostbare verfsystemen op superjachten te vellen. ‘SAMENWERKING VOORTZETTEN’ Theo Hooning, secretaris-generaal van de Superyacht Builders Association (SYBAss), is van mening dat er goede vorderingen zijn gemaakt, maar dat het er nu op aan komt om deze samenwerking voort te zetten om de brede steun te vinden die dit waardevolle initiatief verdient. SYBAss blijft daarom deelnemen aan de ontwikkeling van kwalificatieprogramma’s met het oog de industrie verder te professionaliseren. Zowel werven als opdrachtgevers profiteren uiteindelijk van het beperken van risico’s door een beter gecontroleerd coatingproces, inclusief een objectieve beoordeling. ‘OP DE JUISTE WEG’ Mike Schwarz, CEO van het International Institute of Marine Surveying, dat als certificerende instantie optreedt voor de RMCI-kwalificatie, zei: “Ik herinner me dat ik als waarnemer zat tijdens de RMCIpilotcursus die eind september 2014 in de Portchester Sailing Club werd gehouden. Ik kijk met een zekere trots terug op de tijd die nadien is verstreken. De norm heeft impact gehad in de sector van superjachtcoatings en wordt erkend en gewaardeerd. Wetende dat RMCI wordt erkend binnen de branche en wordt geaccepteerd als een geschikte standaard in de ISO is het bewijs dat, hoewel we van ver komen, we op de juiste weg zitten.” PERMANENTE EDUCATIE Niet alle RMC-inspectors zijn echter even goed te spreken over het verplichte herexamen dat iedere vijf jaar moet plaatsvinden. De meerderheid is echter van oordeel dat wil een dergelijke beoordelingsstandaard gelet op alle product en marktontwikkelingen ook op langere termijn haar draagvlak behouden, permanente educatie noodzakelijk blijft. Het is logisch om door middel van een periodieke toets de vinger ook wat dat betreft aan de pols te houden, temeer daar het oordeel van de RMCI grote financiële gevolgen kan hebben voor de betrokken partijen. Het deskundigenoordeel dient boven iedere twijfel verheven te zijn en het is niet minder dan terecht dat aan de RMC-inspectors serieuze eisen worden gesteld. De 123 inspecteurs zijn werkzaam in 19 verschillende landen. Tien van hen zijn werkzaam in ons land. https://rmciinspectors.com JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 29

NJI NIEUWS EEN NADERE UITLEG VOOR PLEZIERVAARTUIGEN Ontwikkeling en beheer van ISO-normen Ruim twintig jaar na introductie van de Europese richtlijn pleziervaartuigen bestaat er nog altijd onduidelijkheid over het verband met en de betekenis van ISO-normen in relatie tot CE-beoordeling van pleziervaartuigen. Daarom een nadere uitleg over de manier waarop deze normen tot stand komen en hoe invloed kan worden uitgeoefend op de inhoud hiervan. Normen zijn vrijwillige afspraken tussen partijen over een product, dienst of proces. Normen zijn geen wetten, maar ’best practices’. De functie van normen is tweeledig. Enerzijds beogen normen de internationale uitwisselbaarheid van producten of diensten te bevorderen wat een grotere markt en daarmee schaalvoordeel tot gevolg kan hebben. Anderzijds hebben normen ook een functie voor de nauwkeurige en eenduidige benoeming en invulling van de minimale technische eigenschappen (essentiële eisen) waaraan producten en diensten in relatie tot veiligheid, gezondheid en milieubescherming dienen te voldoen om op de markt te mogen worden gebracht. In deze tweede hoedanigheid zijn normen voor de industrie het meest relevant met als ‘automatische bijkomstigheid’ dat producten die aan de hiervoor geldende normen voldoen meteen en in beginsel zonder verdere aanpassingen kunnen worden afgezet in die landen die dezelfde essentiële eisen hanteren, oftewel de gemeenschappelijke markt. De Europese Unie beoogt zo’n gemeenschappelijke markt te vormen. NORMALISATIE Het proces om te komen tot een norm wordt aangeduid met de term normalisatie. Dit proces is open, transparant en gericht op consensus en vindt plaats in normcommissies (NC’s) die bestaan uit vertegenwoordigers van alle betrokken partijen, in ieder geval producenten. Ook de overheid kan het initiatief tot de ontwikkeling van een norm aandragen. Normalisatie gebeurt niet alleen op nationaal (NEN) niveau, maar ook in Europees (CEN) en mondiaal (ISO) verband. Om een en ander in goede banen te leiden en om vastgestelde normen te beheren en te distribueren zijn er 30 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 normalisatie-instituten. Voor Nederland is dat NEN in Delft, de Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut. NEN beheert circa 35.000 normen uit ongeveer 550 subsectoren, met elk hun eigen normcommissies. Dit zijn de in Nederland aanvaarde internationale (ISO, IEC), Europese (EN) en nationale normen (NEN). De meeste normeringscommissies werken internationaal, waarbij in de meeste gevallen ISO of CEN of een door hen gemandateerd normalisatie-instituut de nationale NC’s inhoudelijk faciliteert. ISO-NORMEN ISO-normen worden ontwikkeld door technische commissies (projectcommissies), bestaande uit deskundigen uit bijvoorbeeld industriële, technische en zakelijke marktsegmenten die hebben gevraagd om de norm. De commissies TC’s kunnen vergezeld worden door vertegenwoordigers van overheidsinstanties, brancheorganisaties, consumentenverenigingen, gerelateerde deskundige andere organisaties en eventueel academici. Afhankelijk van de omvang en de complexiteit van het normalisatiewerk worden sub committees (SC) en werkgroepen (WG) ingesteld. TC 188 TC 188 – Small craft - ISO is verantwoordelijk voor de standaardisatie van uitrusting en constructiedetails van pleziervaartuigen en andere kleine vaartuigen die soortgelijke uitrusting gebruiken, tot 24 meter lengte van de romp. ISO TC 188 heeft 105 gepubliceerde normen ontwikkeld onder begeleiding van 21 afzonderlijke werkgroepen, die wanneer een norm ontwikkeling of herziening behoeft, worden ingesteld of geactiveerd. Momenteel zijn er twaalf actieve werkgroepen en één subcomité voor persoonlijke veiligheidsuitrusting. Van deze 105 normen zijn er door de Europese commissie 58 geharmoniseerd. Dat wil zeggen dat deze normen invulling geven aan de essentiële eisen zoals geformuleerd in de Europese richtlijn pleziervaartuigen/Recreational craft directory (RCD). Reddingsboten en levensreddende uitrusting vallen onder ISO TC 8, die gaat over de normen voor de grote scheepsbouw. Het secretariaat van TC 188 wordt al jaren in opdracht van ISO verzorgd door het Zweedse normalisatie-instituut (SIS). Het lidmaatschap van TC 188 bestaat uit de nationale normalisatie-instituten als NEN en verbindingsleden die behoren tot andere ISO TC’s of tot internationale of grote regionale organisaties. TWEE CATEGORIEËN LEDEN Ieder bij ISO aangesloten land heeft één (gewogen) stem, maar ze kunnen meer dan één en verschillende vertegenwoordigers in de commissie en de werkgroepen afvaardigen. Voorwaarde is wel dat deze vertegenwoordigers door de bevoegde normeringscommissie van het betreffende land zijn benoemd. Er zijn twee categorieën leden: • Participerende-leden zijn volwaardige leden die – op eigen kosten – actief deelnemen in de werkgroepen en hebben de verplichting om te stemmen over alle vragen die binnen de TC worden ingediend. De volgende 21 landen zijn P-leden van TC 188: Frankrijk (AFNOR), VS (ANSI), VK (BSI), Duitsland (DIN), Denemarken (DS), Rusland (GOST R), Roemenië (ASRO), Iran ( ISIRI), Japan (JISC), België (NBN), Nederland (NEN), Australië (SA), Zuid-Afrika (SABS), China (SAC), Canada (SCC), Finland (SFS), Israël (SII), Zweden (SIS), Noorwegen (SN), Zwitserland (SNV) en Italië (UNI). • Observerende-leden volgen het werk als waarnemers, hebben geen inspanningsverplichting, maar kunnen geen formele opmerkingen maken over het ontwikkelingsproces. De volgende 25 landen zijn O-leden van TC 188: Oostenrijk (ASI), Bulgarije (BDS), India

(BIS), Oekraïne (DSSU), Oezbekistan (UZSTANDARD), Griekenland (ELOT), Colombia (ICONTEC), Kroatië (HZN ), Tunesië (INNORPI), Maleisië (DSM), Montenegro (ISME), Servië (ISS), IJsland (IST), Ierland (NSAI), Hong Kong (ITCHKSAR), Hongarije (MSZT), Cuba (NC), Tsjechië (UNMZ), Polen (PKN), Portugal (IPQ), Republiek Korea (KATS), Slowakije (SUTN), Thailand (TISI), Turkije (TSE) en Spanje (UNE). NEDERLANDSE NORMERING De Nederlandse normeringscommissie pleziervaartuigen bestaat momenteel uit 15 branchedeskundigen en werd lange tijd voorgezeten door Piet van Oossanen van het vooraanstaande gelijknamige scheepsbouwkundige bureau. Naast de brancheorganisaties en de NBJA (bond voor jachtarchitecten) hebben ook specialisten van diverse toeleveranciers en meerdere grote superjachtwerven zitting in deze NC. In Nederland zijn de normeringscommissies voor pleziervaartuigen en grote jachten samengevoegd. NORMALISATIE FASERING De ontwikkeling van een internationale ISO-norm (of herziening of wijziging van een bestaande norm) verloopt in een reeks fasen: 1. Voorfase - Voorlopige werkitems (PWI) worden ingediend en goedgekeurd door de deelnemende leden van de technische of subcommissies. 2. Voorstelfase - Nieuwe werkitemvoorstellen of nieuwe projecten (NP) worden ontwikkeld voor een nieuwe standaard, een nieuw deel van een bestaande standaard, een technische specificatie of een openbaar beschikbare specificatie. 3. Voorbereidende fase - Deze fase omvat de voorbereiding van een Working Draft (WD) door werkgroepleden, ook wel aangeduid met Comité. Dit is de fase wanneer een individuele partij het meeste invloed kan uitoefenen. 4. Comitéfase – Eerste commentaarronde. Het ontwerp van het Comité (CD) houdt rekening met de opmerkingen van nationale normcommissies en bereikt een consensus over de technische inhoud. Wanneer normen worden herzien, HARMONISATIE VAN NORMEN ISO-normen (en delen daarvan) die specifiek de eisen van de Europese richtlijn 2013/53 / EU (pleziervaartuigenrichtlijn) ondersteunen, worden ook gepubliceerd als Europese (EN) normen en er wordt naar verwezen in het Publicatieblad van de Europese Unie (PB). Deze stap wordt aangeduid met ‘harmonisatie’. Het gebruik van een geharmoniseerde norm geeft een vermoeden van overeenstemming voor wettelijke vereisten, die voor de producten waar de norm betrekking op heeft gelden, en geeft de producent de zekerheid dat de geharmoniseerde normen invulling geven aan de essentiële eisen die het bevoegd gezag hieraan stelt. Deze referentie staat in een speciale bijlage (doorgaans bijlage ‘ZA’ genoemd) van de relevante norm. De titel van een norm weerspiegelt hun publicatie als een Europese (EN) of Internationale (ISO) standaard of een combinatie hiervan. Ieder half jaar publiceert de Europese Commissie per richtlijn een actuele lijst van de normen die zijn geharmoniseerd. De laatste uitgave dateert van 24 januari dit jaar. normaal gesproken iedere 5 jaar, wordt deze fase soms overgeslagen. 5. Onderzoeksfase – Tweede commentaarronde. Een ontwerp van internationale norm (DIS) wordt voor alle ISO-leden verspreid voor een stemming van drie maanden (dit kan worden verlengd tot een periode van vijf maanden door de betrokken technische of subcomités). Dit is laatste mogelijkheid dat er inhoudelijke wijzigingen kunnen worden voorgesteld. 6. Goedkeuringsfase - De Final Draft International Standard (FDIS) wordt binnen een periode van drie maanden verspreid voor een stemperiode van twee maanden. Dit is een fase waarin alleen voor of tegen kan worden gestemd en kan onder bepaalde omstandigheden worden overgeslagen (hoewel niet voor geharmoniseerde normen die het vermoeden van conformiteit bieden). 7. Publicatiefase - Een internationale standaard (IS) wordt afgedrukt en gedistribueerd binnen een maand nadat alle correcties zijn aangebracht. De normteksten zijn vanaf dat moment te bestellen. DE JACHTBOUWER Terugvertaald naar de producent van pleziervaartuigen, de jachtbouwer, betekent dit dat deze zich af moet vragen wat hij in de zin van richtlijn pleziervaartuigen bouwt en aan welke essentiële eisen uit deze richtlijn zijn product moet voldoen. Vervolgens moet hij ervoor zorgen dat het schip dat hij bouwt aan deze essentiële eisen voldoet en dat is het geval wanneer volgens de normen, die aan deze essentiële eisen hangen, wordt gebouwd. In het technisch dossier wordt dit vastgelegd. Al deze zaken vallen onder de wettelijke verantwoordelijkheid van de producent. Het werk van de voor de betreffende richtlijn aangewezen keuringsinstantie bestaat in feite niet meer dan uit de controle of alle relevante normen wel door de bouwer zijn meegenomen en de constatering dat het gebouwde pleziervaartuig daadwerkelijk aan deze normen voldoet. Wordt aan deze voorwaarden voldaan, geeft de keuringsinstantie een conformiteitscertificaat af. Dit certificaat kan betrekking hebben op een enkel schip, maar in geval van seriebouw ook op een scheepsmodel. ZELF KEUREN Overigens is het inschakelen van een keuringsinstantie niet altijd nodig. Voor schepen met een lengte onder 12 meter en die alleen bedoeld zijn voor het gebruik op binnenwater, mag de producerende werf zelf de keuring uitvoeren. Voorwaarde daarbij is dat de werf dezelfde stappen doorloopt als bij een keuringsplichtig schip, oftewel een beoordeling op basis van de toepasselijke normen en dit alles netjes gedocumenteerd in een technisch dossier plaatsen. Het moge duidelijk zijn dat bij dit documentatie- en beoordelingsproces veel kan worden geautomatiseerd, zonder dat hiermee de kwaliteit of de onafhankelijkheid geweld wordt aangedaan. In het vervolgartikel wordt de applicatie beschreven waarmee de werf veel zelf kan voorbereiden, en in die gevallen dat er een keuringsinstantie aan te pas moet komen, er veel op afstand kan worden gedaan. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 31

SHIPSUPPORT VERBREEDT WERKTERREIN Maritieme B2B webshop ook voor de jachtbouw Koninklijke IHC in Kinderdijk lanceerde in november 2018 een e-commerce platform voor de maritieme industrie: ShipSupport. De achtergrond was dat IHC een afdeling had die onderdelen voor de door de werf gebouwde schepen wereldwijd rondstuurde en dat ook best voor andere bedrijven wilde doen. Vorige maand werd de werf van de ondergang gered door een cluster van investeerders en de Nederlandse overheid. De bedoeling is dat de webshop in de toekomst op eigen benen komt te staan en ook de grote en middelgrote jachten gaat bedienen. Consumenten weten inmiddels feilloos de weg te vinden bij de webshops van Amazon, Coolblue en Bol.com. Ze kunnen prijzen vergelijken, zien wat de levertijd is en zien wie de spullen levert. Zo’n soort platform bestond tot voor kort voor de maritieme wereld niet. Maaike de Rover is de managing director van ShipSupport in Kinderdijk, met 17 personeelsleden en een aantal externe partners. De voorbereiding en ontwikkeling van de webshop duurde twee jaar, voor de lancering in november 2018. Als geen ander weten ze bij ShipSupport dat bij de levering van reserve-onderdelen meestal haast is geboden, want een schip dat door een defect onderdeel stilligt, dat loopt in de papieren. “Wij verkopen alles wat een schip technisch nodig heeft om te blijven draaien. ‘Keep it working’ is onze missie”, aldus De Rover, een bedrijfskundige die zes jaar voor de IHC-servicedivisie werkte voordat ze ShipSupport op poten zette. “Wij hebben in korte tijd de grootste webshop met spareparts 32 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 ter wereld opgezet. Er is concurrentie uit andere delen van de wereld, maar die hebben maar een fractie van wat wij bieden. Dat wij uit een grote scheepsbouwer voortkomen, heeft daar best bij geholpen, wij konden tegen leveranciers van IHC zeggen, wij hebben een idee, we willen graag dat je meedoet en dat deden ze, want ze vonden het een goed verhaal. Op die manier hebben we snel een enorm assortiment opgebouwd.” MILJOEN PRODUCTEN ShipSupport biedt circa een miljoen producten van ruim 2.000 merken van meer dan 65 leveranciers online te koop aan. De klanten komen uit meer dan 62 landen. Bladerend door de catalogus is de variëteit van het assortiment te zien, van een snijkop voor een baggerschip van € 129.000 tot een oliefilter van een paar tientjes en een simpel rvs-boutje. Een groot aantal van de producten in de webshop is ook voor jachtbouwers, onderhoudsbedrijven en refit-werven te DE ONDERDELEN UIT DE MAGAZIJNEN VAN TOELEVERANCIERS GAAN NAAR HET CENTRALE DISTRIBUTIEPUNT VAN SHIP SUPPORT, DIE DAAR BESTELLINGEN BUNDELT EN IN ÉÉN ZENDING NAAR DE KLANT STUURT. MAAIKE DE ROVER: “WE KUNNEN VEEL VOOR DE JACHTBOUW BETEKENEN.” Foto Bianca de Bie. gebruiken. De webshop biedt een groot assortiment hydraulische onderdelen en elektronische componenten. De Rover: “We kunnen veel voor de jachtbouw betekenen. Het voordeel van onze locatie nabij de Rotterdamse haven is dat zich daar een groot aantal van de ons toeleverende bedrijven bevindt, die de producten op voorraad hebben. De via ShipSupport bestelde onderdelen gaan naar het magazijn van onze logistieke partner in Nederland, daar wordt de order verzameld als er meerdere leveranciers zijn. Een belangrijk voordeel van onze one-stop-shop is dat alles in één zending naar de klant wordt verstuurd. Dat is gemakkelijker in te boeken en te verwerken. Een flinke efficiencyslag voor de klant!”

WINKELEN BIJ SHIP SUPPORT IS NET ZO SIMPEL GEMAAKT ALS BIJ DE GROTE CONSUMENTEN-WEBSHOPS. 1000 pk voor 1000 redenen MYFLEET Naast de webshop biedt ShipSupport nog een dienst voor scheepsbouwers en bedrijven die het onderhoud van schepen willen versimpelen: MyFleet. “We kunnen een virtuele omgeving van een schip maken, dat een overzicht geeft van elektronica, motoren, generatoren, alle onderdelen die maar aan boord aanwezig zijn, plus de documentatie, zoals manuals en technische tekeningen. Voor de bedrijven die schepen onderhouden is dat perfect, want als ze een onderdeel moeten vervangen hebben ze dat in no-time gevonden, en ze kunnen het direct bij ons bestellen. Jachtbouwers kunnen MyFleet ook als service aanbieden aan hun klanten, een tool om het onderhoud aan hun schip makkelijker te maken. Dit kan desgewenst met een eigen logo of kleurstelling.” Nog een stap verder gaat MyConnection, waarbij een klant met zijn bestaande ERP-systeem een directe connectie (Open Catalogue Interface) maakt met de catalogus van ShipSupport. Het biedt de mogelijkheid het inkoopproces te optimaliseren, want de klant kan vanuit zijn eigen procurementsysteem direct producten bestellen bij ShipSupport met de actuele prijs en levertijd. Klantentrouw wordt beloond met prijsvoordeel, belooft ShipSupport. Toekomstmuziek is op basis van computerdata voorspellen wanneer onderdelen vervangen moeten worden, zodat er preventief onderhoud gepleegd kan worden. A-KWALITEIT “Jachtbouw is relatief nieuw voor ons”, aldus De Rover. “Vooralsnog denk ik dat we vooralsnog interessant zijn voor de grotere jachten, die professioneel worden gemanaged, met een professionele partij die verantwoordelijk is voor het onderhoud. Die begrijpen ook beter de toegevoegde waarde van de tools die we aanbieden. Het belangrijkste is dat er op een structurele en professionele manier naar het onderhoud wordt gekeken en dat de te leveren onderdelen van hoge A-kwaliteit moeten zijn, want iets anders leveren wij niet.” De catalogus maakt derhalve uitsluitend gebruik van de nummers die Original Equipment Manufacturers aan producten geven. www.shipsupport.com DOOR RENS GROENENDIJK D13-IPS1350 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 33 Onze krachtigste motor tot nu toe, de Volvo Penta D13-1000, opent een wereld vol mogelijkheden. In combinatie met het Volvo Penta IPS 1350 aandrijfsysteem, verhoogt het uw vaarbereik en comfort. Dit is maar een van de duizend redenenen om een dubbele, drievoudige of viervoudige installatie te installeren in uw jacht. Meer informatie op: www.volvopenta.com

GROOTHANDEL VOOR SCHEEPS- EN JACHTBENODIGDHEDEN E-mail: info@avamarine.nl / www.avamarine.nl

Webasto is zeer bekend in de jachtbouw, met onder meer installaties voor klimaatbeheersing, koel- en vrieskasten en zonne- en schuifdaken. In de automotive industrie levert Webasto sinds vorig jaar accu-pakketten voor elektrische voertuigen en dat werkgebied wordt binnenkort uitgebreid met de pleziervaart. OOK VOOR TOEPASSING OP JACHTEN LI-ION ACCUPAKKETTEN van Webasto Op de website van Webasto is nog niets over de maritieme toepassing te lezen. Tom Boksebeld van Webasto legt uit hoe dat komt. “Het is ook voor ons nog heel nieuw. We komen van de brandstoflgestookte standkachels en airconditioning af, een technologie die overigens voorlopig nog jarenlang zal bestaan. In 2016 begon Webasto met de ontwikkeling van een accupakket voor de automotive industrie, voor commerciële voertuigen als bussen, bestelwagens en trucks. Via onze salesorganisatie kwamen er steeds meer vragen over de toepassing op andere terreinen, ook uit de hoek van de jachtbouw. Het kan volgens ons prima, maar het moet alleen nog gecertificeerd worden. Dat proces is gaande. Bij een boot gelden nu eenmaal andere voorwaarden dan bij een autobus.” INVESTERING IN ROBOTS Het afgelopen najaar werd in de Webasto-fabriek in het Zuid-Duitse Schierling een productielijn in bedrijf genomen voor de nieuwe accupakketten, een investering van elf miljoen euro. De aluminium behuizing wordt bij de Webasto-fabriek in Hengersberg gemaakt. In Schierling zetten robots de ‘battery packs’ in elkaar. Een unit heeft als afmeting 96 x 67 x 30 cm, waarin zich 192 lithium-ion ‘Prismatic cells’ bevinden, die worden geleverd door de Hongaarse fabriek van Samsung SDI. Het totaalgewicht bedraagt 285 kilo. Boksebeld: “Één accupakket levert 35 kW. Met behulp van een in eigen huis ontwikkelde interface box kunnen tot tien battery packs met elkaar worden verbonden om de laadstations, om het pakket compleet te maken.” EEN DEGELIJKE ALUMINIUM BEHUIZING BESCHERMT HET ACCUPAKKET. meer vermogen te leveren in 400 of 800 volt opstellingen. De energievoorraad in elk pack wordt gemonitord en de interface zorgt voor een gelijkmatig gebruik. Het accupakket heeft een degelijke aluminium behuizing en koelaansluitingen, want thermomanagement is belangrijk om een accu lang in leven te houden. Webasto heeft hier eigen technologie voor ontwikkeld.” MOGELIJKHEDEN JACHTBOUW Boksebeld ziet veel mogelijkheden voor de jachtbouw in combinatie met de nieuwe accupakketten. “Voor de voortstuwing, maar ook voor de klimaatbeheersing aan boord. Voor de automotive industrie hebben we hoogspanningsverwarmers ontwikkeld met een constant rendement van minimaal 95 procent, die zijn natuurlijk ook prima op jachten te gebruiken. In ontwikkeling zijn warmtepompen om aan boord te verwarmen en te koelen. De warmte die een accu-pakket afgeeft, wordt teruggewonnen. En we leveren ook Boksebeld benadrukt dat de nieuwe technologie niet bedoeld is voor rechtstreekse levering aan de consument. “We hopen dat jachtbouwers met ons in gesprek gaan, zodat we weten wat ze nodig hebben en wij het kunnen samenstellen. Webasto ziet zichzelf niet zozeer als productleverancier, maar als een aanbieder van oplossingen.” Webasto heeft een wereldwijd maritiem servicenetwerk met dochterondernemingen, agenten en honderden vertegenwoordigingen door dealers op meer dan 50 locaties. Voor voertuigen zijn door Webasto al overzichten gemaakt met de verschillende mogelijkheden voor elektrificatie. Het is nog even wachten op de mogelijkheden voor de configuratie op jachten. www.webasto.nl DOOR RENS GROENENDIJK WEBASTO INVESTEERDE ELF MILJOEN EURO IN DE PRODUCTIELIJN IN SCHIERLING, WAAR ROBOTS DE ‘BATTERY PACKS’ IN ELKAAR ZETTEN. EEN OPENGEWERKTE ILLUSTRATIE VAN EEN WEBASTO ACCUPAKKET. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 35

SCHERPEL JACHTWERF ‘Duurzaamheidsbesef impuls voor houtbouw’ OVER ‘DUURZAAM’ GESPROKEN; DEZE 6.20 SCHERPELVLET UIT 1968 HEEFT VORIG JAAR EEN ELEKTROMOTOR GEKREGEN. Scherpel Jachtwerf uit Loosdrecht bestaat dit jaar 90 jaar. Een respectabele leeftijd van een jachtbouwbedrijf, dat al die tijd ‘in de familie’ is gebleven. Nog echt een werf waar kleinschaligheid en ambachtelijk werk het winnen van rendementsdenken en productievolumes. Ook een werf die bekendheid verwierf met een waar pronkstuk: de Scherpelvlet. 36 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

EERDER EEN SCHATKAMER DAN EEN STALLING … Op de afgelopen ‘droge’ HISWA in Amsterdam stond een overnaadse houten, blank gelakte Scherpelvlet van 7,50 meter te glanzen tussen al het strakke kunststof. Een gebruikt exemplaar weliswaar, maar dat zag je er niet aan af. Het schip straalde klassieke kwaliteit uit. Als een Inspector Morse Jaguar Mk II tussen hedendaagse Volvo’s en Audi’s. De klassieker was een van de drie schepen waarmee de werf zich presenteerde. Op de openingsdag werd de vlet verkocht. Een mooie opsteker in het jubileumjaar. “Het was een klant die al jaren geleden grote interesse had getoond, maar toen niet tot koop overging”, vertelt Patricia Scherpel, > met partner Hans Resoort eigenaar van de werf. “Blijkbaar is hij al die jaren toch blijven dromen om ooit in een vlet van ons te varen.” Het laat zien dat er nog altijd liefhebbers zijn voor dit type schip. BEWERKELIJKE BOUW De Scherpelvlet kunnen we gerust een icoon van de Nederlandse watersportvloot noemen. Een karakteristiek ontwerp met fraaie zeeg, robuuste kabelaring en leguaan op de kop. Met een overnaadse, koper geklonken romp, liefst blank gelakt. De bouw van zo’n vlet is een bewerkelijk, arbeidsintensief karwei. Het begint bij de juiste stam, die in planken is gezaagd en een lang drogingsproces ondergaat. Patricia legt uit: “De breedte van de planken is bepalend voor de lengte van de gangen die er – in soort banaanvorm – uit gezaagd kunnen worden. Je wilt het liefst gangen uit één stuk, en niet in twee delen.” Voor de romp wordt mahonie of iroko gebruikt, voor de spanten eiken. Het dek en de blokrooster zijn van teak. De bouw verloopt als volgt: op het bouwbed worden de gebogen kielbalk, de spiegelplaat en de stevenklos geplaatst. Vervolgens wordt de romp opgebouwd door de gangen overnaads vanaf de kielbalk aan te brengen. Die gangen worden geklonken met koperen draadnagels en tijdens dat DE OUDE ALBIN BENZINEMOTOR IS VERVANGEN DOOR EEN BELL-ELEKTRISCHE VOORTSTUWING. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 37 PATRICIA SCHERPEL: ‘ZOVEEL MOGELIJK DOELGROEPEN OMARMEN.’ klinken moet een van de bouwers de nagel aan de andere kant tegenhouden. Een volgende stap is het aanbrengen van spanten aan de binnenkant van de romp. Die worden stuk voor stuk in vorm gestoomd, ‘ingelopen’ in de romp en vastgezet. Dan volgt verdere afbouw van het dek, blokroosters, motorkist en banken, plus de installatie van de motor. Het lakken en het aanbrengen van beslag vormt het sluitstuk. In totaal zijn twee man minstens een half jaar bezig met de bouw. De vele manuren zijn dan ook het grootste struikelblok voor de productie van nieuwe vletten. Het maakt het product simpelweg erg duur. Er is een overvloed aan polyester

DEZE WERKPLAATS IS TEVENS BOOTBOUWSCHOOL. sloepen en goedkopere houten alternatieven uit lagelonenlanden. Daarom is het begrijpelijk dat nieuwbouworders de laatste jaren zijn uitgebleven. Daar komt bij dat de bestaande Scherpelvletten een dermate hoge kwaliteit hebben dat ze een leven lang meegaan. De gebruikte exemplaren beconcurreren ook de nieuwbouw. Recent voorbeeld is een Scherpelvlet uit 1968(!) van 6.20 meter. Deze is vorig jaar geheel overhaald en de oude Albin benzinemotor is vervangen door een Bell-elektrische voortstuwing. veel open zeilboten als BM, Valk en Pampus. Plus motorboten, waarvan 75 Scherpelvletten. VERANTWOORD GEBRUIK ‘Verantwoord gebruik van hout vinden wij belangrijk’ ZELF ONTWIKKELD De Scherpelvlet werd ontwikkeld door Cees Scherpel jr., de vader van Patricia. Van oorsprong waren vletten werkboten. Patricia: “Mijn vader bouwde in 1950 de eerste vlet voor zijn vader. Van origine waren vletten nogal hol; in het midden breed met een smalle kop en kont. Die holte had je bij motorisering niet nodig; je had immers geen riemen die het water moesten raken. Achter wilde je meer draagvermogen hebben en de kop werd minder hoog om er overheen te kunnen kijken. Zo heeft mijn vader de eerste exemplaren telkens verbeterd totdat hij het ideale ontwerp had.” In Loosdrecht en omstreken vonden de schepen van Scherpel gretig aftrek. Na de oorlog en de wederopbouw ontstond een bloeitijd van de watersport in en rond Loosdrecht en het dorp zelf had, zoals Patricia het omschrijft een ‘rockstatus’. “Er was een sociale mix van kleine bedrijven, zoals zeilmakerijen en werven, bootzwervers en rijkelui. Daardoor straalde het dorp. Daarna is die balans nooit meer zo goed geweest.” De werf heeft in haar bestaan circa 250 nieuwe schepen gebouwd; DE PRESENTATIE VAN SCHERPEL JACHTWERF OP DE AFGELOPEN HISWA. 38 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 Mocht er onverhoopt toch een order voor een nieuw exemplaar binnenkomen, dan kan de werf daar vrij snel aan beginnen. Patricia: “Het bouwmateriaal ligt daarvoor klaar. We hebben jaren geleden een stam ingekocht en op maat laten zagen; in de diktes die we nodig hebben voor de gangen en verdere afwerking. De gezaagde planken moet je oplatten om op de wind te laten drogen en daarna omstapelen. Zo werkt het bij houtbouw; je koopt je materiaal niet nadat je een order krijgt, maar je koopt het tijdig in zodat je aan de slag kunt zodra er een opdracht binnenkomt.” Scherpel werkt louter met gecertificeerd hout. Patricia: “Toen die certificering begon zijn we daar gelijk in meegegaan. We hebben trouwens ook goed contact met bomenjongens uit de buurt. Als die een boom snoeien of moeten omhalen die voor ons bruikbaar kan zijn, krijgen we een seintje. Verantwoord gebruik van hout en

UIT HET ARCHIEF: HET STOMEN EN HET INLOPEN VAN SPANTEN. Foto’s Scherpel duurzaamheid vinden wij belangrijk. Net als het hergebruik van materialen; hout leent zich daar natuurlijk bij uitstek voor. We gooien ook niks weg, maar bekijken hoe we het opnieuw kunnen gebruiken. De kansen liggen wat mij betreft in de bewustwording van mensen dat de producten die je hebt duurzaam zijn. Dat geeft houtbouw een nieuwe impuls. Misschien niet meteen, maar dat gaat wel gebeuren. In duurzaamheid ligt ook de toekomst van ons bedrijf.” VERSCHILLENDE ACTIVITEITEN Dat bedrijf bestaat uit meer onderdelen dan alleen de nieuwbouwwerf. Aan de Drechtakker in Oud-Loosdrecht bestieren Hans Resoort en Patricia Scherpel een zeilschool, de Vuurtoren genaamd, een jachthaven met 250 ligplaatsen, een winterstalling en een werkplaats voor onderhoud en reparaties. Relatief nieuwe activiteit is de bootbouwschool. Patricia: “We geven twee, drie keer per jaar meerdaagse cursussen, waarin de deelnemers daadwerkelijk een boot bouwen. Dat kan een Lumberyard skiff zijn, of een Acorn skiff, Scherpel Dinghy of een stand up paddle board. Daar is levendige belangstelling voor en het trekt allerlei deelnemers. Van mensen die graag met hun handen werken tot iemand die een carrière-switch overweegt. Met deze bootbouwcursussen creëren wij een nieuwe doelgroep. En dat is wat wij hier willen: zoveel mogelijk doelgroepen omarmen. Van kinderen op de zeilschool, tot gezinnen en ouderen in de jachthaven.” Het maakt duidelijk dat Scherpel Jachtwerf heel anders is dan een op winstmaximalisatie gericht bedrijf, waarin productieaantallen tellen. Natuurlijk gaat om een commercieel bedrijf, maar hier wordt vooral ambacht met een hoofdletter geschreven. www.scherpel.nl TEKST EN FOTO’S LAURENS VAN ZIJP EEN DEEL VAN HET WERFCOMPLEX, DIRECT GRENZEND AAN DE JACHTHAVEN. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 39 Lange historie De geschiedenis van de werf begon in 1930, toen timmerman Cees Scherpel sr. zich ging toeleggen op de bouw van zeilboten. Aanvankelijk in Koog aan de Zaan, maar na een paar jaar verhuisde hij naar Loosdrecht. ‘Bootbouwerij C. Scherpel’ bouwde veel BM’s en later ook andere open boten en kajuitjachtjes. Na de oorlog kwamen daar motorjachtjes en -vletten bij. Zoon Cees jr. ging op vroege leeftijd bij zijn vader werken en leerde het bootbouwvak in de praktijk, terwijl hij zich in de avonduren bijschoolde. De werf was lang gevestigd aan de Plashaven, maar verhuisde uiteindelijk naar de huidige locatie aan de Drechtakker. In 1993 rondde Patricia haar studie aan de kunstacademie in Utrecht af. Omdat zij niet direct werk had, ging zij bij haar vader aan de slag, waar ook Hans Resoort werkte. Het leidde ertoe dat beiden de werf overnamen van Cees jr. Overigens heeft Patricia nog altijd een atelier waar zij werk maakt. Ter gelegenheid van de het 75-jarig bestaan van de werf in 2005 verscheen het jubileumboek ‘1000 klinknagels en andere verhalen’, geschreven door Geesje van Haren.

PLOEGEN, EGGEN, ZAAIEN EN OOGSTEN COLUMN DOOR PIETER TIMMERS, FORWARD MANAGEMENT “Fransen zijn rationeel, maar bij die uitspraak moet je een kanttekening maken. Ze zijn rationeel in het redeneren, maar veel subjectiever in hun daden en in hun reacties. Denen zijn pragmatischer. Hun rationaliteit wordt bestuurd door hun daden en door hun kennis van de praktijk.” Omgaan met cultuurverschillen Het bovenstaande is een citaat uit het mondiale onderzoek gedaan voor IBM in de jaren 90 van de vorige eeuw door Geert en Gert Jan Hofstede. Juist voor multinationale ondernemingen is het belangrijk te weten dat je niet slechts één beleid kunt voeren voor alle vestigingen in de wereld van het bedrijf. WAT IS CULTUUR? Als het om cultuurverschillen gaat, zijn er voorbeelden te over, maar wat is cultuur? Volgens de Dikke Van Dale is dat de optelsom van normen, waarden, tradities, manier van omgaan met elkaar, enzovoort, van een bevolkingsgroep en dat is ook het geval binnen een bedrijf of organisatie. Iedereen die weleens in het buitenland op vakantie is geweest, of internationaal zaken doet, ervaart het ‘anders zijn’ van zo’n persoon of groep. Voel je dat niet aan en weet je niet met dat cultuurverschil om te gaan, dan wordt communicatie en acceptatie een probleem. In deze tijd van vervaging van de landsgrenzen wordt dikwijls gesproken over ‘globalisering’. De mens komt overal en neemt kennis van andere producten, levensmiddelen, gewoonten, taal en cultuur tot zich. In de internationale zakenwereld is kennis van wet en regelgeving belangrijk, maar is kennis van de cultuur van doorslaggevende betekenis. Managementgoeroe Peter Drucker hanteert de oneliner ‘culture eats strategy for breakfast’, daarmee bedoelt hij dat kennis van cultuur belangrijker is dan strategie. ZES CULTUURDIMENSIES MASCULIEN > FEMINIEN Typisch masculien zijn bijvoorbeeld Rusland, Turkije, VS en China. Directief machogedrag is hier de norm. Typisch feminien zijn landen als Zweden, Denemarken, Finland, Nederland en Noorwegen. Hier is empathie en democratisch polderen meer de norm. Vaak gaan ze samen met de volgende dimensie: 40 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 GERINGE > GROTE MACHTSAFSTAND Hier geldt: een eenvoudige platte hiërarchie met een open communicatie tegenover ‘hier heeft slechts de baas het voor het zeggen’. De baas heeft altijd gelijk, ook al heeft hij het niet. INDIVIDUALISTISCH > COLLECTIVISTISCH Individualistisch zijn vaak ook feminiene landen, maar individualistisch/masculien zijn bijvoorbeeld de VS, Australië, Canada en Italië. Collectivistisch zijn toch vaak de niet-westerse landen. Hier gaat het om de groep en de familie. Hier onderwerpt men zich gemakkelijk aan de geldende regels van de clan. GERINGE > STERKE RISICOMIJDING Geringe risicomijding vinden we weer bij de feminiene landen inclusief USA, Australië, Canada en Engeland. Risicomijdend gedrag vaker in: Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en België. KORTE > LANGE TERMIJN De westerse landen (Angelsaksisch) die een snelle groei doorgemaakt hebben, zijn typisch korte termijn georiënteerd. Japan, China, Hongkong en Vietnam hebben hun kaarten gezet op succes in de nabije (circa vijf jaar) en de nog verdere toekomst. Een land als China groeit wel snel, maar heeft duidelijk een lange termijnvisie voor groei. VERLEDEN/HEDEN/TOEKOMST De eerste vertelt veel over de tradities van een land. Vrijwel in geheel Zuidoost-Azië heeft men respect voor anciënniteit en tradities. Het Westen daarentegen heeft het druk met het heden en dat is typisch Angelsaksisch. Opmerkelijk is dat de landen met een lange termijn oriëntatie hun traditionele waarden, lees ‘hun verleden’, koesteren. Dat wil zeggen; op deze dimensie overlappen verleden en toekomst elkaar. Het verleden betreft een tijdsbestek van eeuwen, evenals de toekomst. Voor hen is het heden slechts het ‘nu’; dus vandaag. Met het heden kun je strategisch weinig of niets. Je kunt er wel de toekomst mee ondermijnen en dat gebeurt op grote schaal. Niet erg duurzaam dus. HOE SCOORT ONZE OOSTERBUUR? Duitsland, onze belangrijkste handelspartner die we zowel als leverancier en als klant kennen, zijn de volgende cultuurdimensies van toepassing: masculien, individualistisch, risicomijdend en met een grote machtsafstand. Vrijwel tegengesteld aan Nederland, maar we kunnen het zakelijk uitstekend met elkaar vinden. Een CEO van een Amerikaanse multinational zei ooit eens: ‘je moet het een Duitser laten maken en een Hollander het laten verkopen’. BOTSENDE BESCHAVINGEN De Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington zegt in zijn boek ‘Botsende beschavingen’ (Subtitel: Cultuur & conflict in de 21e eeuw) dat de culturele en religieuze identiteit van mensen de belangrijkste bron van conflicten wordt in de periode na de koude oorlog. De moeite waard om eens een kijkje in de toekomst te kunnen nemen. Wellicht valt te ontdekken hoe we de wal het schip kunnen laten keren. Bronnen: Allemaal andersdenkenden ; Geert & Gert Jan Hofstede Botsende beschavingen; Samuel P. Huntington (1996) Foto Rens Groenendijk

BEDRIJFSPRESENTATIE Mooring Yachts is gespecialiseerd in het produceren en leveren van landvasten en aanverwante producten voor het aanmeren van superjachten. Dit doen we voor bijna alle new builds in Nederland. Daarnaast leveren we jaarlijks honderden landvasten voor refits over de hele wereld. Onze mooring systems worden geproduceerd met liefde en vakmanschap. Liefde voor superjachten Moederbedrijf Carl Stahl Benelux levert al sinds 1997 landvasten voor superjachten. Om onze klanten nog beter te kunnen bedienen is Mooring Yachts opgericht. Met Mooring Yachts focussen wij ons volledig op de wensen en behoeftes van de superjacht industrie. Het voornaamste doel van Mooring Yachts is om elk jacht wereldwijd veilig aan te laten meren met de beste kwaliteit Gleistein lijnen en de mooiste afwerkingen. PORT OF AMSTERDAM Mooring Yachts is gevestigd in de Port of Amsterdam. Onze werkplaats van 400 m2 beschikt over twee lange werktafels en een grote voorraad lijnen om snel te kunnen leveren. Onze twee ervaren splitsers zijn tovenaars met de lijnen en laten het je graag zien. Om klanten en crew-members te ontvangen hebben we speciale lounge ruimtes gecreëerd. Kom gerust langs om onze producten te bekijken. CUSTOM-MADE MOORING-SYSTEMS Benieuwd naar wat wij allemaal voor jou kunnen betekenen? Neem contact op met onze mooring specialisten. “We believe that every aspect should meet the aesthetics and quality of the yacht” Mooring Yachts | www.mooring-yachts.com JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 41

BEDRIJVENINDEX NEDERLAND Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het vakblad en op de website www. jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie, nieuwsberichten en vacatures. Volg het nieuws op de voet en schrijf in op de gratis nieuwsbrief jachtbouwactueel.nl Technische installaties Jachtwerven & cascobouw Motoren aandrijving en toebehoren Lakken, anti-fouling & boatcare Comfort aan boord Jachtbetimmering & stoffering Lakken, anti-fouling & boatcare Bouwmateriaal & constructie Jachtbetimmering & stoffering Bouwmateriaal & constructie Jachtbetimmering & stoffering Manoeuvreren, besturen & stabiliteit Lakken, anti-fouling & boatcare Financiering & verzekering Lakken, antifouling & boatcare Technische installaties Dekuitrusting & tuigage Transport & logistiek Motoren aandrijving & toebehoren Motoren aandrijving & toebehoren Navigatie, communicatie & verlichting Consulting Motoren aandrijving & toebehoren Consulting Comfort aan boord Motoren aandrijving & toebehoren Asa Boat Electro b.v. Amersfoort Maritiem B.V. AVA Marine Awlgrip Clion Marine CoverWorks De IJssel Coatings BV Dictator Productie B.V. Easterwoods Trading B.V. Glashandel Wybenga Gisatex Hull Vane B.V. International Paint bv Kuiper Verzekeringen bv Lamers System Care Mastervolt Mooring Yachts MOL Logistics BV Padmos MID PowerPort BV Raymarine Nederland BV Van Emstede & Slager Advocaten Vetus Van Steenderen MainportLawyers Webasto Yanmar www.asabootelectro.nl www.timelessyachts.nl www.avamarine.nl www.awlgrip.com www.clion-marine.com www.coverworks.nl www.doublecoat.nl www.dictator.nl www.easterwoods.nl www.glashandelwybenga.nl www.gisatex.de www.hullvane.com www.international.yachtpaint.com www.kuiperverzekeringen.nl www.lscare.nl www.mastervolt.nl www.mooring-yachts.com www.mol-logistics.nl www.padmos.com www.powerport.nl www.raymarine.nl www.vanemstede.nl www.vetus.com www.mainportlawyers.com www.webasto-marine.nl www.yanmarmarine.com Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl VORMGEVING Donkervoort Communicatie Art director: Karin van Zanten UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Amstelwijckweg 15, 3316BB Dordrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 34,40 excl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. 42 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 COLOFON

BEDRIJFSPRESENTATIE Hull Vane BV ontwerpt en bouwt de gepatenteerde Hull Vane® , een onderwatervleugel aan de spiegel van een schip om het vaarcomfort en de prestaties van motorschepen te verbeteren. Deze Nederlandse maritieme innovatie is sinds 2014 op de markt en inmiddels zijn er tientallen gebouwd. Het concept is meer dan bewezen. Beter, efficiënter en comfortabeler… • Meer vaarcomfort • Hogere topsnelheid • Lagere hekgolf • Stiller en schoner varen INNOVATIE De Hull Vane® is de enige toepassing van een onderwatervleugel om de weerstand van waterverplaatsende schepen te verminderen. De Hull Vane® zet de energie van de hekgolf om in voorwaartse stuwkracht. Het schip maakt beduidend minder golven. Het vleugelprofiel wekt een voorover gehelde liftkracht op en geeft het schip extra snelheid. Bij het varen in golven gaat het schip de vleugel “pompen”. Daardoor wordt ook het stampen van het schip verminderd en omgezet in voorwaartse stuwkracht. De koersstabiliteit wordt verhoogd en het schip gaat minder zigzaggen. Doordat de schroef en de motor minder hard hoeven te werken en door de lagere hekgolf wordt het schip ook stiller. Voor motorjachten tussen de 10 en 20 meter met een snelheid van 6 tot 14 knopen is de semi-custom Hull Vane® ontwikkeld. Door middel van een uitgebreide studie op een database van rompvormen werd een ontwerptool ontwikkeld die de optimalisatie in CFD voor elk waterverplaatsend motorjacht tussen 10 en 20 meter vervangt. Voor de productie wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde aluminium profielen waardoor de vleugel in dit segment kosten-effectiever is dan de stalen custom Hull Vanes. Door een gereduceerd gewicht is de installatie ook vergemakkelijkt. Door middel van een configurator op www.hullvane.nl kunnen klanten en jachtbouwers nagaan of de semi-custom Hull Vane® toepasbaar is op hun schip. Nude 46, 6702 DM Wageningen +31 (0)317 425818 | info@hullvane.nl www.hullvane.nl JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 43

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Royal Huisman bouwt 46 meter zeiljacht Royal Huisman heeft een order gekregen voor de bouw van een lichtgewicht ‘high-performance cruiser sloop’ van 46 meter lengte. De ‘Nauta Reichel Pugh 151’ wordt gebouwd voor zeer ervaren eigenaars, die als wensen hebben ‘comfortabel de wereld ontdekken’ en ‘zegevieren in superjacht regatta’s’. De eigenaars zijn volgens Royal Huisman intensief betrokken worden bij het ontwerpproces en de bouw, en willen van elke stap genieten. Dat is waarom de eigenaars vanaf het prille begin een team hebben samengesteld dat dit kon realiseren: Nigel Ingram van het Amerikaanse jachtmanagementbureau MCM Newport en het professionele raceteam van de eigenaar voor specialistische consultatie. Voorts Nauta Design uit Italië voor het ex- en interieur, het Amerikaans/ Britse bureau Reichel/Pugh voor het scheepsbouwkundig ontwerp, Rondal voor de carbon Panamax tuigage en Royal Huisman voor de engineering en constructie, voor een optimaal eindresultaat. De eigenaars zelf brachten, afgezien van hun grote ervaring, hun visie en vertrouwen ter tafel, belangrijk in een wereld van Covid-19 restricties, aldus Royal Huisman. CORONAREGELS Medio maart heeft Royal Huisman strikte maatregelen genomen om volgens de corona-regels door te kunnen werken. De gezondheid van de werknemers wordt constant gemonitord, er wordt goed onderling afstand gehouden, kantoorpersoneel werkt van huis uit en het personeel in de werkplaatsen werkt in ploegen om het aantal mensen dat gelijktijdig op de werf is te reduceren. Project 405 ‘Nauta Reichel Pugh 151’ zal voor Royal Huisman de boeken ingaan als het eerste jacht waarvoor een opdracht werd verkregen na intensieve videoconferenties en telefoongesprekken tussen de eigenaars, hun vertegenwoordigers en het ontwerp- en bouwteam. LICHTGEWICHT De lichtgewicht aluminium en carbon constructie van Project 405 staat volgens Royal Huisman straks garant voor een scherpe competitie met bestaande carbon jachten. Voor het schip zal de werf het innovatieve gebruik van materialen toepassen, waarmee inmiddels goede ervaringen zijn opgedaan, aangevuld met uitgebreide Finite Element Analysis, een rekenmethode om sterkte-eigenschappen van ingewikkelde constructies door te rekenen. Daarmee wordt de beste mix mogelijk tussen ‘bewezen’ en ‘geavanceerde technologie’, met als prestatiedoelen uitstekende race-eigenschappen en zeewaardigheid. De accommodatie biedt plaats aan tien gasten, inclusief de eigenaars en een achtkoppige bemanning. Nadere specificaties zijn niet gegeven. LANGGEKOESTERDE WENS Voor Royal Huisman is de bouw van een innovatieve lichtgewicht sloepgetuigd zeiljacht de vervulling van een langgekoesterde wens. Jan Timmerman, ceo van Royal Huisman, zegt daarover: ”Het is echt een eer om met de eigenaars te werken en een geweldig team van experts om dit te realiseren. Het team van Royal Huisman is er trots op dat het werd uitverkoren om deze lichtgewicht constructie te ontwikkelen met een inhouse R&D team, geruggesteund door meer dan 55 jaar ervaring in het bouwen met aluminium. Deze superjacht-order bevestigt onze lijfspreuk ‘If you can dream it, we can build it!’ ” De oplevering van Project 405 is voorzien in 2022. www.royalhuisman.com www.reichel-pugh.com www.nautadesign.com 44 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN ARTIST’S IMPRESSION VAN DE ALTEA, DIE DANKZIJ EEN FDHFROMP EEN TOPSNELHEID VAN 19,5 KNOPEN KAN HALEN. Heesen Yachts in Oss is begonnen aan de bouw van Project Altea, een 50 meter lang aluminium jacht met een Fast Displacement Hull Form (FDHF). Het schip blijft net binnen de 500 GT-grens en is het tweede dat wordt gebouwd op het ontwerpen engineeringplatform Nova Plus. Heesen begint aan Project Altea Dankzij de FDHF-romp van Van Oossanen heeft het schip een diepgang van slechts 2,15 meter. Het ontwerp is van Frank Laupman van Omega Architects, met als karakteristieken een lange waterlijn, dekhoge ramen en een licht terughellende bijlboeg met sprayrails. Met twee MTU 12V 2000 M72 hoofdmotoren van elk 1.080 kW kan een topsnelheid van 19,5 knopen worden bereikt. Bij een snelheid van 12 knopen is de actieradius 3.750 mijl. Voor twaalf gasten is bijna 350 vierkante meter binnenruimte beschikbaar. Ze hebben als accommodatie zes ‘staterooms’ en worden bediend door een 9-koppige bemanning, die wordt ondergebracht in vijf hutten. WELDADIG INTERIEUR Gekleurd Canaletto notenhout en Amerikaans walnoothout worden voornamelijk gebruikt voor het fineer, waarmee de wanden en vloeren zijn afgewerkt. Leer met structuur en speciaal gemaakte tapijten van Luxury Pride geven een extra dimensie aan het weldadige interieur. Cristiano Gatto en zijn team hebben ‘soft furnishings’ ontworpen die comfort en exclusiviteit uitstralen. Hoogwaardige materialen, zoals zijde en fluweel, in combinatie met fijne details en lederen accenten, creëren een elegant en onconventioneel contrast, aldus de beschrijving van Heesen. De eigen timmerfabriek, Heesen Interiors heeft recentelijk een mockup van het interieur op ware grootte gemaakt, waardoor klanten een goede indruk kunnen krijgen van de toegepaste materialen. De oplevering van Project Altea is voorzien in het voorjaar van 2021. TEWATERLATING CASTOR Heesen Yachts vierde 14 mei in Oss de tewaterlating van Project Castor, een stalen 55 meter jacht. Hiermee loopt de productie van dit schip op schema voor de oplevering aan de kopers in augustus. Heesen heeft de werkwijze volgens de Covid-19 voorschriften aangepast, met volgens de werf slechts minimale gevolgen voor de productieplanning. Door met de helft van de medewerkers te werken in twee shifts is de productiviteit gelijk gebleven en de flexibiliteit toegenomen. ‘ONDER DE INDRUK’ Rupert Connor van Luxury Yacht Group, de vertegenwoordiger van de eigenaar van het jacht. “We zijn meer dan onder de indruk van de manier waarop het team bij Heesen zich heeft aangepast aan deze pandemie. Ze hebben hun werktijden aangepast om een veilige afstand te kunnen bewaren. Maar desondanks zijn ze erin geslaagd om voldoende productieve uren aan ons project te besteden om dit jacht op tijd en met een hoge kwaliteit te kunnen opleveren, wat in deze uitdagende tijden geen geringe prestatie is.” Met een volume van 760 GT is Project Castor volgens Heesen het ruimste 55 meter jacht dat op dit moment door een Noord-Europese jachtbouwer wordt aangeboden. Het schip wordt aangedreven door twee MTU 8V 4000 M63 dieselmotoren, goed voor een topsnelheid van 15,5 knopen, een actieradius van 4.500 zeemijlen en een kruissnelheid van 13 knopen. Ook dit jacht heeft een FDHF-onderwaterschip. De twaalf gasten verblijven in zes suites, waarbij de master suite zich aan de voorzijde op het main deck bevindt. Op het lower deck bevinden zich vier ruime gastensuites (twee met eenpersoons en twee met tweepersoons bedden). De VIP-suite is te vinden op het bridge deck. Project Castor is het eerste jacht in deze klasse met een nieuwe indeling. www.heesenyachts.com PROJECT CASTOR, GEFOTOGRAFEERD VLAK HET MOMENT DAT HET BOUWDOK VOL MET WATER LIEP EN HET JACHT NAAR BUITEN WERD GEVAREN. Foto Gianluca Santoni JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 45

Buy smart, sail more. Each captain wants to make the most of his day. Speed up the procurement of spare parts by connecting your maintenance system with the largest database of maritime spare parts. Get up to date prices and lead times and order directly. The result? More time to enjoy your day. go to shipsupport.com/eprocurement Nautische advocaten legal support in stormy times Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | Hiswa partner in business Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam T +31 (0)20 675 94 94 | E e.slager@vanemstede.nl www.vanemstede.nl Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten, incasso, etc. Vele leden van HISWA Vereniging en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten reeds als hun huisadvocaat.

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN TECHNISCHE SPECIFICATIES LCC33 Lengte: 10,25 m. Breedte: 3,86 m. Diepgang: 0,85 m. Kruiphoogte: ca. 1,89 m. (windschermen 225/tent 236 cm) Bouwmateriaal: staal. Gewicht: ca. 7.600 kg. Slaapplaatsen: 2 + 2. Stahoogte kajuit: 1,92 m. CE-categorie: C. Langenberg Cabin Cruiser 33 vernieuwd Overwijk Yachting heeft het eerste exemplaar van de vernieuwde Langenberg Cabin Cruiser 33 opgeleverd. Het multiknikspant ontwerp heeft aantal modificaties gekregen, zoals een andere spiegel met een deur tussen platform en kuip, en een gescheiden toilet- en doucheruimte. Door de royale breedte van 3,86 meter is er voldoende plek voor de kombuis, zithoek en bedden. Het interieur is met hoogwaardige materialen uitgevoerd: teak betimmering, contrasterende witte hpl-panelen en skai plafond en bovendien alcantara stoffering. Op verzoek van de opdrachtgever is het schip voorzien van climate control met airco, een vaarhulp met vier camera’s, boeg- en hekschroef en een luxe Raymarine navigatiesysteem met stuurautomaat en multifunctioneel display. Het casco van de LCC33 is gebouwd bij Smeding in Dronrijp, de techniek is gedaan door Cornelder Scheepstechniek uit Grou en de interieurbetimmering is uitgevoerd door Mulder scheepsbetimmering, eveneens uit Grou. CABIN CRUISER IN TREK Overwijk Yachting signaleert meer belangstelling voor cabin cruisers dan anders. Op dit moment ligt er een plan voor een snelvarende aluminium LCC36 op de tekentafel. Deze wordt voorzien van een hybride aandrijving. Homme Overwijk: “De realisatie daarvan is een enorme uitdaging, omdat er met veel meer aspecten rekening moet worden gehouden dan bij een stalen waterverplaatser met enkel een dieselmotor. De hybridetechnologie wordt nog niet veelvuldig toegepast in snelvarende boten en dus kost het voorwerk nogal wat hoofdbrekens. Gelukkig is ontwerper Hans Langenberg van vele markten thuis en binnen ons netwerk Boarncruiser 46 Traveller met flydeck De Boarnstream in Jirnsum liet vorige maand een nieuw vlaggenschip te water: de nieuwe Boarncruiser 46 Traveller. Op en top een schip voor lange tochten en een dito verblijf aan boord. De eerste uit een nieuwe lijn; naast de 46 komen nog een 43 en 49. Kenmerk van het Traveller-ontwerp is een flybridge, of beter: verzónken flydeck. Daar staat een complete stuurstand met twee stuurstoelen, een bank en een vaste tafel. De positie geeft een riant uitzicht rondom en het dek vergroot de leefruimte aan boord. Met een klapbare aluminium navigatiemast blijft de kruiphoogte geschikt voor Europese wateren. De Traveller biedt een split level op het salondek; het voorste deel herbergt de stuurstand en een comfortabele rondzit. In het achterste, iets lagere gedeelte, staat een langskeuken aan bakboord, met ertegenover een langsbank. Via de openslaande deuren kom je in de kuip, op dezelfde vloerhoogte. Onderdeks zijn in de 46 een eigenaarshut met badkamer in de DE NIEUWE BOARNCRUISER 46 TRAVELLER, MET FLYDECK. JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 47 is de noodzakelijke deskundigheid voldoende aanwezig om een baanbrekend schip te realiseren.” De Langenberg Cabin Cruiser wordt geleverd in lengtes van 8,30 tot 10,25 meter. De LCC27 is de kleinste en kost vanaf € 159.000. De vanafprijs van de LCC33 is € 189.000. De prijs van de hybride LCC36 is nog niet bekend. www.langenbergcabincruiser.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: 13,97 m. Breedte: 4,55 m. Diepgang: 1,25 m. Kruiphoogte: circa 3,49 m. Waterverplaatsing: 23,5 ton Motor: Volvo Penta D4-175 diesel, 175 pk Kruisnelheid: 7 knopen. Bouwmateriaal: staal. Rompvorm: knikspant. CE-categorie: B voorpiek, een 2-persoons hut aan bakboord en een 1-persoonshut aan bakboord, die een badkamer delen. De TR49 krijgt een centrale slaaphut (Center Sleeper). Qua uiterlijk passen de Traveller modellen geheel bij de huidige Boarnstream-familie, met steile boeg, rompramen en een opbouw met veel glas en een gewelfd dak. www.boarncruiser.com

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Steeler Yachts in Steenwijk is voor de derde keer uitgebreid. Hierdoor kunnen er nu acht schepen tussen de 15 en 22 meter tegelijk in aanbouw zijn, zo meldt directeur Hans Webbink. Een nieuwe mijlpaal in de historie van de werf, die nu tien jaar bestaat en in die periode 101 boten heeft gebouwd. Steeler Yachts: al tien jaar groei Op de ‘natte’ Hiswa in 2010 presenteerde Steeler het allereerste model, de NG50. Het was een stalen halfglijder, waarvan er meteen twee werden verkocht. Later completeerden de NG40 en 43 de lijn. In 2011 kwam de Bronson 36 op de markt, een extravagante tender met uitklapbare zijwanden. Een jaar later werd begonnen met de ontwikkeling van een revolutionair concept: een motorjacht met een gelijkvloerse leefruimte van boeg tot spiegel. Met deze Panorama FlatFloor (FF) won de werf voor het eerst de European Powerboat of the Yearaward. In 2013 won Steeler opnieuw deze prijs, nu met de eerste aluminium Steeler, de NG43 Offshore. Het planerende motorjacht heeft een laag brandstofverbruik van 4,3 liter per zeemijl bij 23 knopen. Steeler Yachts was de eerste Nederlandse werf die de Europese prijs in de categorie snelvarend won. Tot dat moment domineerden massaproducenten van polyester schepen dit segment. VIJF NOMINATIES In 2017 werden op Boot Düsseldorf de S-line modellen geïntroduceerd, voorzien van een door Steeler gepatenteerd onderwaterschip met een steile boeg, gecombineerd met een hoge waaiersteven. De 52S werd genomineerd voor de European Powerboat of the Year award in de category >45 voet. Ook tijdens het Cannes Yachting Festival viel de aluminium 52S Performance op. Een schip van 21 ton met een snelheid van 37 knopen bij een verbruik van slechts 5,5 liter per zeemijl, voortgestuwd door twee motoren van 550 pk. Bijzonderheid: niet alleen heeft de opbouw een groot open dak, het hele dak kan omhoog. ‘LI-JANNE’ BEKROOND Elke S-line wordt volledig naar opdrachtgeverswens gebouwd. Bijzonder voorbeeld is de 65S ‘Li-Janne’, een volledig rolstoeltoegankelijk motorjacht met een lift naar een hut die is ingericht voor de verzorging van de gehandicapte dochter van de eigenaars. Het ontwerp werd in 2019 Europees motorjacht van het jaar, de derde prijs voor Steeler Yachts. In de afgelopen tien jaar is de werf vijf achtereenvolgende keren genomineerd voor een EPY-titel, wat dus drie keer tot winst leidde. Een prachtig palmares, maar Hans Webbink beschouwt de merkentrouw van zijn klanten als de grootste prijs in de prijzenkast. OP STAPEL Dit jubileumjaar zet Steeler Yachts 21 jachten op stapel, met onder meer een 18 meter lang elektrisch motorjacht voor een Noorse klant, ontworpen door Vripack. Ondanks de coronacrisis loopt de productie goed door. Wel meldt de werf vertragingen in de aanvoer van componenten uit het buitenland. De RIVM-maatregelen voor het personeel verminderen de productiviteit iets, maar de gezondheid van de werknemers gaat natuurlijk voor. Webbink ziet voor de watersport een zonnig toekomstperspectief. “Varen betekent weg zijn van de massa en onderweg zijn naar nieuwe bestemmingen. Dat was altijd al de grootste drijfveer voor de aanschaf van een motorjacht. De huidige crisis biedt een extra argument om hiervoor te kiezen.” MET DE PANORAMA FLAT FLOOR 46 WON STEELER IN 2015 DE POWERBOAT OF THE YEAR AWARD. Foto Steeler Yachts Steeler weet uiteenlopende klantwensen te verwerken, ongeacht constructiemateriaal, snelheid of afmeting. Webbink: “Wij willen van elk motorjacht een op maat gemaakt meesterwerk maken. Dat is de missie voor de komende tien jaar en daarna.” www.steeleryachts.com OP BOOT DÜSSELDORF 2016 PAKTE STEELER FLINK UIT MET LINKS DE IN 2013 PRIJSWINNENDE ALUMINIUM NG43 OFFSHORE, DAARVOOR EEN BRONSON EN RECHTS EEN PANORAMA FLATFLOOR, DIE IN 2015 WERD ONDERSCHEIDEN. Foto Rens Groenendijk IN AANBOUW: EEN 18 METER LANG ELEKTRISCH MOTORJACHT. DE 52S, EERSTE IN DE SERIE S-MODELLEN, WERD IN 2017 GENOMINEERD VOOR DE EUROPESE AWARD. Foto Steeler Yachts 48 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 DE 65S ‘LI-JANNE’, EEN VOLLEDIG ROLSTOELTOEGANKELIJK MOTORJACHT, WERD IN 2019 IN DÜSSELDORF UITGEROEPEN TOT EUROPEES MOTORJACHT VAN HET JAAR. Foto Steeler Yachts

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Twee nieuwe Sichterman modellen In Workum heeft Sichterman Yachts de eerste Libertas 15M en Felicitatem 20M gelanceerd. Twee aluminium motorjachten, die het resultaat zijn van een samenwerking tussen ontwerper Cor D. Rover, scheepsarchitect Van Oossanen en jachtbouwer Workumer Yachtservice. Vorig jaar introduceerde Sichterman de Inveni 18M. Dankzij een uitgekiend bouwproces is de Libertas binnen zeven maanden en de Felicitatem binnen negen maanden voltooid. De Libertas 15M is dankzij de door Van Oossanen ontwikkelde romp een snelloper. Met twee Volvo Penta IPS 950’s loopt het schip 40 knopen. Om het comfort van de maximaal 14 opvarenden te waarborgen is een Seakeeper gyrostabilisator geïnstalleerd. De Felicitatem 20M heeft een flybridge en biedt door de grotere lengte meer ruimte. Aan de Fast Displacement Hull Form is een Hull Vane toegevoegd, wat volgens de werf 20 procent brandstofverbruik scheelt. Ook dit schip heeft een Seakeeper. De Felicitatem heeft drie zonnedekken, een Sonos entertainmentsysteem en een salon met airconditioning en vloerverwarming. Beide jachten zijn inmiddels naar zuid-Frankrijk getransporteerd. www.sichterman.com EEN IMPRESSIE VAN DE SICHTERMAN LIBERTAS 15M DE FELICITATEM 20M, MET FLYBRIDGE. Aangepaste versie Damarin 732 Cabin TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: 7,32 m. Breedte: 2,55. Diepgang: 0,60 m. Kruiphoogte: 1,40 m. Gewicht: 1.600 kg. Motor (standaard): Vetus diesel 27 pk Damarin Jachtbouw in Gouda heeft een tweede exemplaar van de Damarin 732 Cabin te water gelaten. Het is een op details aangepaste versie; zo zijn de kajuitvloer en -banken 10 centimeter lager. Dat geeft meer ruimte binnen. Nieuw is ook het voorraam in de opbouw. Bouwer Ad van Dam: “Dat draagt bij aan het ruimtelijke effect. Voorramen zie je nauwelijks op nieuwe boten in deze categorie, maar we verwachten een trend.” Verder heeft Damarin een nieuw wegneembaar kooktoestel ontwikkeld, een zonnedek/slaapplaats achterin de kuip gerealiseerd en is voor het eerst een hekschroef gemonteerd. De Kano II, zoals het schip heet, heeft een opvallende rompkleur in stemmig grijs. Vorig jaar introduceerde Damarin de eerste 732 Cabin, bouwnummer 300. Van Dam: “We merkten een paar jaar geleden al dat er vraag bij klanten ontstond naar een ander type schip dan een sloep. Ze wilden sneller, luxer en meer aanvangsstabiliteit. We zijn toen gaan tekenen in de maat rond 7,50 meter. Zo ontstond onze 732 tender; een modern model met doorgestoken roer, zwemplateau en een royale kuip. Voor de optimalisering van het onderwaterschip werd Studio Delta van Menno van Dijk in de arm genomen. Een vaste klant wilde een variant met lage kajuit. Door de stuurstand op de motorkist te plaatsen, kan de stuurman over de opbouw heen kijken. Bovendien is er door die opstelling loopruimte rondom ontstaan, terwijl er achterin meer zitruimte is.” www.damarin.nl Damsko V7 van Lekker Boats HARD VAREN: DEZE V7 HEEFT EEN INBOARD MERCRUISER PETROL 6.2L BRAVO III DTS (V8-BENZINEMOTOR) VAN 350 PK, WAARMEE MEER DAN 80 KM/UUR GEHAALD KAN WORDEN. De afgelopen zeven jaar, sinds de start van het bedrijf, heeft Lekker Boats uit Leimuiden meer dan 82 sloepen afgeleverd. De veel verkochte Damsko 750 werd op tal van punten verbeterd en is omgedoopt tot Damsko V7. De werf leverde er recentelijk al vijf af en heeft nog een twaalftal van deze V7’s in aanbouw. EEN KIJKJE OP HET NIEUW ONTWORPEN ONDERWATERSCHIP VAN DE V7. Een scheepsbouwtechnisch bureau, dat Lekker Boats niet met name wil noemen, heeft het onderwaterschip opnieuw ontworpen. Dit resulteert volgens de werf bij topsnelheid in gemiddeld 37% minder op- en neerwaartse krachten dan het V6 model. Het motorruim is ruimer en beter geïsoleerd, waardoor de boot stiller is geworden. Door de verbeterde sprayrail komt er praktisch geen water meer in de boot, wat gezien de mogelijke snelheden tot 49 knopen een belangrijke verbetering is. De cabin is ruimer geworden en biedt meer comfort voor een overnachting. Zo veel mogelijk elementen, zoals de luchtkoeling, zijn weggewerkt, waardoor het design nog strakker is geworden. In de nieuwe achterklep zijn de water- en brandstoftank geplaatst en is plaats voor een skipaal en douche. Met een app kan op afstand service worden uitgevoerd en de koelkast aangezet worden. Snijtech in Joure levert drie Nederlandse cascobouwers de gesneden aluminium delen. De casco’s worden gespoten aangeleverd bij Lekker Boats in Leimuiden, waar de afbouw plaatsvindt. De V7 kost geheel afhankelijk van de uitvoering tussen € 100.000 en € 130.00, incl. btw. www.lekkerboats.nl JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020 49

NIEUWS VAN DE NEDERLANDSE JACHTWERVEN Vier nieuwe schepen bij Aquanaut Aquanaut Dutch Craftsmanship in Sneek leverde in mei een nieuwe European Voyager 1500 op. Een uitgesproken ‘reisschip’, uitgerust voor een lang verblijf aan boord. Een ontwerp dat zowel geschikt is voor kust- als binnenwateren. De kruiphoogte en de breedte blijven binnen de maximale maten om op de Franse wateren varen. De nieuwe EV1500, de Cariba, is op verzoek van de klant van extra’s voorzien, de zogenoemde Admiraal-versie, met onder meer dubbele motoren, een hydraulisch pakket, waaronder boeg- en hekschroef; een stabilisatiesysteem, grotere tanks en de CE-A categorie. Met in achtneming van alle coronamaatregelen bouwt de werf tevens drie andere nieuwe schepen. Het gaat om een Andante 400 met vast stuurhuis, een Drifter 1100 AK 3.0, en een Dino 1400. De eerstgenoemden komen uit de reguliere modellen-lijn die Aquanaut voert, maar de Dino valt in de categorie ‘specials’. Ook daarvoor biedt de Sneker werf mogelijkheden: naar eigen ideeën van de klant kan Aquanaut een ontwerp maken en volledig custom built realiseren. In dit geval wordt deze Dino 1400 gebouwd voor een Duitse klant. De belangrijkste gegevens: lengte 14,00 m. Breedte: 4,50 m. Diepgang: 1,20 m. Kruiphoogte: 4,10 m. Motorisering: 2 x Volvo Penta D3-150. Ontwerp: Siger Bos/ Dutch Classic Boat Design & Engineering. www.aquanaut.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES EV1500 Lengte o.a.: 14,95 m. Breedte: 4,55 m. Diepgang: 1,25 m. Kruiphoogte: 3,10 m. Motor: Volvo D4, 225 pk/165 kW. Brandstoftank: 1.200 l. Drinkwatertank: 800 l. Slaapplaatsen: 4-6. Extra’s Cariba: 2 x Vetus Deutz VD6.170 (138 pk/102 kW). DE DINO 1400 IN AANBOUW. DE NET OPGELEVERDE EUROPEAN VOYAGER 1500, ADMIRAAL-VERSIE. Klassieke nieuwbouw bij Younique Yachts Younique Yachts in Makkum kreeg bekendheid door het herbouwen van klassiekers in moderne stijl, de zogenoemde Legends Reborn. De werf ‘doet’ echter ook nieuwbouw; dit voorjaar werd de laatste hand gelegd aan een one-off ontwerp van André Hoek Design. Het is een fraai gelijnd motorjacht van 10 meter lengte. Het aluminium casco is vervaardigd door AluCraft van Freddie Bloemsma en de verdere afbouw gebeurt bij Younique Yachts van Peter Melchers en Egbert Wattel. Het schip heeft een teakhouten opbouw en kuip gekregen, inclusief teakdek. Voor het interieur is eveneens teakhout gebruikt. Melchers: “De boot is ontworpen op basis van de zogeheten Bystander, een volgboot annex sleper die een J-klasse zeiljacht naar het open vaarwater trok en ondersteuning bood. Het is een klassiek gelijnd schip met heel veel houten details.” In de kuip valt de sleepbeting op, die de bijzondere functie van het ontwerp als supportvessel onderstreept. Voor de voortstuwing is een potige D3 Volvo van 220 pk geïnstalleerd. De indeling: een ruime kuip met ruimte voor technische installaties. Grote stoelen en een bankje op de motorkist. Het schip is voorzien van een elektrische kookplaat, warm water, toilet, koeling, et cetera. De opbouw heeft openklappende ramen voorin. In de voorpiek is een ruim bed, aan bakboord zit een spoelbak en kookplaat. Aan stuurboord een berging en toilet. Onder het bed zit een ladenblok. Aardig bijkomend detail: dit is de eerste order die Younique uitvoert in de nieuwe vestiging aan de Waardwei in Makkum. En dat is het pand waar AluCraft voorheen in gehuisvest was. www.younique-yachts.com www.hoekdesign.nl TECHNISCHE SPECIFICATIES Lengte: 10,00 m. Breedte: 2,95 m. Waterverplaatsing: 4,5 ton Slaapplaatsen: 2 Motor: D3 Volvo 220 pk. Watertank: 350 l. Vuilwatertank: 80 l. CE-categorie: C HET FRAAI GELIJNDE HOEK-ONTWERP HEEFT EEN GROTE WERKKUIP MÉT SLEEPBETING. VOOR DE OPBOUW EN AFWERKING IS TEAK GEBRUIKT. Foto’s Younique Yachts 50 JACHTBOUW NEDERLAND JUNI 2020

MARINE EQUIPMENT TRADE SHOW THE WORLD’S LARGEST MARINE EQUIPMENT TRADE SHOW The METSTRADE Show is the world’s largest marine equipment trade show and the only truly international B2B exhibition. With excellent networking opportunities, a broad range of showcased innovations and located in one of the most beautiful cities in the world, the METSTRADE Show is an unmissable event for every professional in the marine industry. METSTRADE FEATURES ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE 17 - 18 - 19 NOVEMBER 2020 RAI AMSTERDAM

TOTALE CONTROLE MET COMPACTE MULTIFUNCTIONELE DISPLAYS Beneteau Oceanis 30.1 YD42 multifunctioneel kleurenscherm Dit multifunctionele kraakheldere LCD kleurenscherm is ontwikkeld voor optimale zichtbaarheid in alle weersomstandigheden. De YD42 heeft een eenvoudig gebruikersinterface met 170 graden kijkhoek. Motorgegevens, snelheid, wind, diepte, AIS data en meer in één oogopslag. Daarnaast heeft de YD42 volledige NMEA compatibiliteit en functionaliteit. PROVEN MARINE TECHNOLOGY www.yanmarmarine.com

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52

Home