0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 27, nummer 1, februari 2020 Dit is een uitgave van magazine Thema:HISWA Amsterdam Boat Show 11 - 15 maart, RAI Amsterdam Update Brexit Noordzee-oversteek wordt papierwerk TechTalk Dieselmotoren en emissies

DOUBLE COAT Dubbel UV HOOGSTE GLANS DOUBLE COAT DUBBEL UV geeft meer glans, meer bescherming en een hoger rendement. Gebruik Double Coat Dubbel UV wanneer hout een vernis met hoge glans en duurzame bescherming vraagt. De eenvoudige applicatie eigenschappen van Double Coat Dubbel UV leiden direct tot een professioneel resultaat. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl.

VOORWOORD Fris Geen wijntje meer bij het eten, geen koud biertje meer na het sporten en geen shotjes tijdens een Goud&Fout-feest van een vriendin. Ik heb het gedaan: dry january ofwel 31 dagen zonder alcohol. Even de rem erop en kijken wat dat met me doet. Het leek een uitdaging, maar de maand verliep zonder een centje pijn. Nog energieker, nog beter slapen en een paar pondjes kwijt: een mooi resultaat. Ik kan (met) fris aan de lente beginnen! Wie ook fris aan de lente beginnen, zijn de mensen die in dit nummer aan het woord komen. Allereerst is dat Gertjan Roos die op pagina 18 vol trots vertelt over de 65e editie van de HISWA Amsterdam Boat Show, van 11 tot en met 15 maart in Amsterdam. Op pagina 38 komen Jan en Alijda Huibers van Yachtcharter Huibers aan het woord. Hun enthousiasme en innovatieve werkmentaliteit zorgen ervoor dat het komende seizoen de verhuurvloot nog weer groter is geworden. Ook HISWA Magazine staken we in een fris jasje. We hebben maar liefst twee nieuwe rubrieken. In de rubriek Op stap met bijt regiomanager Gerdina Krijger het spits af. Zij vertelt op pagina 42 over het belangrijke lobbywerk in de regio dat zij doet en hoe zij ondernemers verder bijstaat met raad en daad. De andere nieuwe rubriek is TechTalk. Zoals de naam al enigszins aangeeft, stippen we hier technische onderwerpen aan. Op pagina 32 leest u dit keer alles over dieselmotoren en emissies. Tot slot had ik een interview met Robbert van der Eijk van De IJssel Coatings. Een Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA Vereniging Storkstraat 24 3833 LB Leusden T 033 - 303 97 00 E communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Dominique van Dam, Elise Nieveen, Paul Steenhoff, Lisette Vos Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Vormgeving Drukwerkservice.Amsterdam Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover HISWA Amsterdam Boat Show enthousiaste ondernemer die jaarlijks deelneemt aan de HISWA Amsterdam Boat Show. “Dit is voor ons bij uitstek de beurs waar wij bezoekers van een kleuradvies of technisch advies voorzien”, zegt hij op pagina 36. Leest u het ook: kleur, fris, nieuw..? Dat kan maar één ding betekenen: de lente (en het watersport– seizoen) kan beginnen! Liane Jansen Hoofdredacteur HISWA MAGAZINE 1 3

AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen HISWA Amsterdam Boat Show Fusie een feit Op 1 januari 2020 zijn HISWA Vereniging en RECRON opgegaan in HISWA-RECRON, 0de nieuwe ondernemersorganisatie in de watersport en recreatie. TechTalk 32 In ieder artikel staat een technisch onderwerp centraal. Dit keer komen dieselmotoren en emissies aan bod. Het Portret Dit keer: Robbert van der Eijk, directeur van De IJssel Coatings. Huibers Yachtcharter Dit bedrijf maakte een enorme groei door en besteedt veel aandacht aan duurzaamheid. De Brexit Voor de verkoop van nieuwe jachten of onderdelen, lijkt meer papierwerk het meest merkbare gevolg van Brexit. Op stap met… We lopen een dagje mee met een medewerker van HISWA-RECRON. In de eerste aflevering: Gerdina Krijger, regiomanager Midden-Nederland. 42 40 38 36 18 Van 11 tot en met 15 maart opent de HISWA Amsterdam Boat Show voor de 65e keer haar deuren. 24 Elk nummer Kalender Op Stapel Ondernemersnieuws Vraag & Antwoord Column Geert Dijks Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA-RECRON Business Club Nieuws HISWA-RECRON Business Club Overzicht 6 7 8 29 31 44 50 56 62 HISWA MAGAZINE 1 5 Nieuwe rubriek Nieuwe rubriek

KALENDER Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. FEBRUARI MAART Training gasveilig (basis) 25 - 26 februari Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda/gasveilig-basis Training gasveilig (herhaling) 27 februari Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda/gasveilig-herhaling Infocafé verduurzaming 3 maart Van der Valk, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Workshop Wet Arbeid in Balans 5 maart Kantoor HISWA-RECRON, Leusden www.hiswarecron.nl/agenda Workshop Circulair Business Design 4, 18 en 25 maart Locatie n.t.b. www.hiswarecron.nl Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. 6 HISWA Amsterdam Boat Show 11 - 15 maart RAI Amsterdam www.hiswarai.nl HISWA MAGAZINE 1

Op stapel Voyager 61 Van den Hoven Jachtbouw startte met de bouw van de eerste geheel nieuwe Voyager 61 flybridge-motorjacht. Met een topsnelheid van 21,5 knopen kunnen eigenaars grotere afstanden afleggen in minder tijd, terwijl ze ondertussen genieten van de ruimte, afwerking, comfort en prestaties. De Voyager 61 biedt een combinatie van snelheid, een prachtig uiterlijk en een goede prijs/kwaliteitverhouding. Dit jacht wordt voortgestuwd door twee D11 Volvo Penta-motoren van 725pk. www.bvandenhovenjachtbouw.com Lengte Breedte Diepgang CE-categorie 18,38 m 5,30 m 1,35 m A HISWA MAGAZINE 1 7

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA-RECRON telt acht nieuwe leden Barco Marine Equipment B.V. Barco Marine Equipment is sinds 1973 actief op de Nederlandse jachtbouwmarkt. Barco levert technische apparatuur en andere voorzieningen aan particulieren en jachtwerven die boten bouwen van “8 tot 88” meter bouwen. Naast levering, verzorgt Barco de begeleiding van de inbouw en de technische opstart van de apparatuur. www.barcomarine.eu Movida B.V. Movida ondersteunt bedrijven bij alle aspecten van communicatie en telematica en houdt medewerkers mobiel en zichtbaar. Movida heeft als hoofdexpertises: telecommunicatie, fleetmanagement en installaties. www.movida.nl Grotesloep.nl B.V. Grote Sloep is in 2015 opgericht door Kevin van Drumpt, nadat hij enthousiast was geworden van een rondje varen in Almere. ‘Dat moet iedereen ervaren’, dacht hij, waarna hij zijn eerste sloep kocht en deze omtoverde tot lounge-sloep. Sindsdien biedt Grotesloep.nl uitjes en vervoer over het water aan in Almere, met meerdere sloepen voor groepen tot 65 personen. www.grotesloep.nl Otter Easyhouseboats Het water op en genieten van het unieke gevoel van vrijheid dat het varen met een huisboot je geeft. Otter Easy houseboats biedt drie typen huisboten aan om te genieten van een relaxte vakantie. www.otter-easyhouseboats.com Sleeuwijk Yachting B.V. Een jachtmakelaar met meer dan 30 jaar ervaring, dat is Sleeuwijk Yachting. Ze zetten zich sterk internationaal in de markt en zijn voornamelijk actief rondom de aan- en verkoop van luxe motorjachten. Met een eigen grote verkoophaven is er altijd een ruime keuze aan motorboten. www.sleeuwijkyachting.nl Natural Yachts B.V. Een Nederlands familie– bedrijf met meer dan 10 jaar ervaring in elektrische aandrijvingen en maritieme energiesystemen. Natural Yachts biedt een lijn comfortabele en emissie loze Northmanjachten aan uitgevoerd met brandstofcellen. nl.naturalyachts.info Prins van Oranje Makkum / Esailing In Makkum is de jachthaven Prins van Oranje Makkum gevestigd. Naast de verkoop vanuit een eigen ligplaats is het ook mogelijk om het jacht vanuit de verkoophaven in Makkum te verkopen. Daarbij is Prins van Oranje Makkum ook aangesloten bij Esailing. https://esailing.nl/prins-van-oranje-makkum/ Jachthaven Westergoot Precies tussen de historische binnenstad van Dordrecht en de Biesbosch ligt Jachthaven Westergoot. Broers Joseph en Peter van Geenen zijn de beheerders van de jachthaven en ook Josephs zoon Jari is in 2018 havenmedewerker geworden. Een echt familiebedrijf. www.westergoot.nl 8 HISWA MAGAZINE 1

ONDERNEMERSNIEUWS Risicomatrix Wwft online Om snel inzicht te krijgen in de vereisten van de Wet ter voorkoming Witwassen en Financiering Terrorisme (Wwft) heeft HISWA-RECRON een risicomatrix opgesteld. Alle beroeps- of bedrijfsmatige kopers en verkopers van goederen én bemiddelaars vallen onder de Wwft als betaling van goederen in contanten plaatsvindt voor een bedrag van 10.000 euro of meer. Deze ondernemers zijn vanuit de Wwft verplicht om een beoordeling van de risico’s op witwassen en financieren van terrorisme op te stellen, vast te leggen en actueel te houden. In de matrix staat een aantal voorbeelden van risico’s die op laag, middel of hoog risico kunnen wijzen. Het gaat bij de Wwft vooral om ongebruikelijke transacties en niet om verdachte transacties. In de kennisbank op www.hiswarecron.nl staat een voorbeeld van hoe u als ondernemer uw risicobeleid en risicomanagement kunt inrichten. www.hiswarecron.nl/kennisbank. Infocafé: Verduurzaming in de watersport Antifouling, vuilwater en elektrisch varen: deze en andere onderwerpen in het thema duurzaamheid staan op de agenda van het Infocafé Verduurzaming in de watersport. Het Infocafé is bedoeld om kennis en ervaringen op een informele manier uit te wisselen. Het Infocafé is op dinsdag 3 maart van 16.30 tot 19.30 uur bij Van der Valk in Leusden. Deelname is exclusief en gratis voor leden van HISWA-RECRON. Wilt u deelnemen? Stuur dan een mail aan Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. Zuiveren toiletwater: kansen voor technologieleverende bedrijven De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO) organiseerde met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in december jl. een bijeenkomst over het zuiveren van toiletwater voor de pleziervaart. Jeroen van den Heuvel gaf hier namens HISWA (tegenwoordig HISWA-RECRON) een presentatie over de verwachtingen die eigenaren van plezierjachten hebben van de zuiveringsvoorziening. Deze bijeenkomst was bedoeld voor technologieleverende bedrijven uit de Nederlandse watersector. De aanleiding hiervoor is een wetswijziging die op 1 oktober 2019 inging. Op grond hiervan mogen boten voortaan toiletwater lozen mits er een zuiveringsvoorziening aan boord aanwezig is. Mogelijk ligt hier een mooie marktkans voor bedrijven om een dergelijk zuiverings- of desinfectiesysteem op de markt te brengen. Voor het ontwikkelen van duurzame innovaties door het MKB in de topsectoren zijn er in de vroege fase van deze ontwikkeling subsidies beschikbaar voor bijvoorbeeld haalbaarheidsonderzoeken, samenwerking of het inkopen van kennis. Heeft u een goed idee en vragen rondom de subsidies? Neem contact op met Jeroen van den Heuvel: j.heuvel@hiswarecron.nl of 033 303 97 20. HISWA MAGAZINE 1 9

ONDERNEMERSNIEUWS Varen Doe Je Samen vijf jaar verlengd De samenwerkende organisaties in de veiligheidscampagne ‘Varen doe je Samen!’ bundelden voor de periode 2020 – 2025 opnieuw de krachten. Daarmee gaat de campagne, die inmiddels ruim 12,5 jaar loopt, een nieuwe fase in. Op 7 februari 2020 werd het nieuwe convenant ‘Varen doe je Samen! 2020 – 2025’ ondertekend tijdens Boot Holland in Leeuwarden. Met de ondertekening onderstreepten alle partners het belang van de campagne en de samenwerking. Veiligheidsbewustzijn op het water is én blijft een belangrijk thema. Zeker nu de manier waarop de waterrecreant zich begeeft op het water aan het veranderen is, met nieuwe vormen van watersport en -beleving, en meer gedeeld gebruik. Daarnaast heeft de campagne ‘Varen doe je Samen!’ een belangrijke rol in het signaleren van situaties die relevant zijn voor de veiligheid op het water. De communicatie hierover is gericht op zowel de gebruiker als de verantwoordelijke partners. Het nieuwe convenant werd ondertekend door: HISWA-RECRON, Rijkswaterstaat, bijna alle provincies, Unie van Waterschappen, Agentschap Telecom, Havenbedrijf Amsterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Koninklijke BLN-Schuttevaer, KNRM, Reddingsbrigade Nederland, Hydrografische Dienst, Netwerk Waterrecreatie, Sportvisserij Nederland, Waterrecreatie Nederland en het Watersportverbond. 10 HISWA MAGAZINE 1

ONDERNEMERSNIEUWS Drukbezocht Innovatiecongres regio Noord In december vond in de regio Noord het HISWA-RECRON Innovatiecongres plaats. Regiomanager Petra Ellens gaf een presentatie van actuele dossiers die in 2020 aandacht vragen. De stijgende lastendruk op de recreatiesector werd benadrukt. Regiomanager Jan Ybema gaf vervolgens een presentatie over de online boekingsmodules voor de watersportsector die in 2020 ook voor de recreatiesector interessant kunnen zijn. Vervolgens waren er drie bedrijfspitches waarin uitdagingen en oplossingen in een snel veranderende markt centraal stonden. Veranderen is meebewegen met trends en ontwikkelingen in de markt. Maar hoe doe je dat, welke trends moet je volgen en welke niet? Kees Wiersema van Jachthaven Waterland beet de spits af en gaf een boeiend relaas over zijn Grote besparings mogelijkheden bij verplichte energiemaatregelen HISWA-RECRON biedt haar leden de kans veel te besparen bij uitvoering van verplichte energiebesparingsmaatregelen. De Wet Milieubeheer verplicht veel bedrijven en organisaties om maatregelen te nemen om energie te besparen. Een praktisch hulpmiddel daarbij is het online programma: milieubeheerprogramma.nl. Dat legt alle verplichtingen uit in begrijpelijke taal en laat verschillende mogelijkheden zien om aan de wet te voldoen. Door slim te kiezen en te plannen, is het mogelijk duizenden euro’s minder uit te geven voor energiebesparingsmaatregelen. Tegelijkertijd verminderen de maatregelen de kosten van energiegebruik. Soms verdienen de investeringen zich al binnen een jaar terug. Het programma is een initiatief van MKB Nederland, in samenwerking met verenigingen waaronder HISWA-RECRON. HISWA MAGAZINE 1 Voor wie? Bedrijven die jaarlijks meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 bedrijf. Vervolgens vertelde Eelco Stienstra van RCN De Potten over zijn vakantiepark met bootverhuur/ kamperen/horeca. De vele samenwerkingen met lokale collega’s stonden hier centraal. Tot slot vertelde Ronald van Enkhuizen van Jachtwerf Gebroeders van Enkhuizen over de afgelopen crisisperiode en zijn leermomenten. Aansluitend gaf architect Hans Achterbosch zijn visie op iconische leisure projecten in China. aardgas gebruiken, zijn wettelijk verplicht energiebesparingsmaatregelen te nemen. De wet geeft aan welke, maar niet hoe ze moeten worden uitgevoerd en wanneer. Het online programma helpt om verstandige keuzes te maken. Leden van HISWA-RECRON krijgen een korting op de abonnementsprijs van 50%. Dit werkt via een kortingscode. De prijs is afhankelijk van de bedrijfsgrootte. De kortingscode is te vinden in de Kennisbank onder de zoekterm ‘planningstool’: www.hiswarecron.nl/kennisbank. 11

ONDERNEMERSNIEUWS Tweede Kamer: meer visie nodig voor toeristische sector In een recent Algemeen Overleg Toerisme stond de noodzaak van meer visie op de toeristische sector in Nederland centraal. Diverse Kamerleden onderschreven daarmee de oproep die RECRON (tegenwoordig HISWA-RECRON) in december vorig jaar met een manifest in de Kamer lanceerde. De toeristische sector groeit in een hoog tempo en is inmiddels verantwoordelijk voor 90 miljard euro aan bestedingen, waarmee de economische opbrengst twee keer zo groot is als bij de landbouw. Veel discussie was er over de actieagenda Toekomstperspectief 2030, waarin het ministerie acties beschrijft die de komende jaren veelal op lokaal niveau worden uitgevoerd. Manager public affairs en beleid Jarin van der Zande van HISWARECRON concludeerde dat deze perspectiefnota onvoldoende is voor de sector. “De perspectiefnota 2030 gaat over marketing en spreiding van toeristen in Nederland, maar toerisme is meer dan dat. De nota is niet opgesteld in samenwerking met ondernemers en dat is een gemiste kans. Onze ondernemers zitten te wachten op concrete initiatieven die de sector helpen economisch te groeien. Op het gebied van duurzaamheid, infrastructuur en een evenwichtige balans tussen lusten en lasten voor bedrijven. Er zijn succesvolle lokale initiatieven, maar voor een integraal en succesvol toerismebeleid is een positieve rijksvisie nodig.” Aan het einde van het debat kondigden diverse kamerleden aan met moties en/of amendementen te komen. Workshops circulair maken van producten HISWA-RECRON gaat samen met Circo workshops organiseren speciaal voor ondernemers die hun producten en diensten circulair willen maken en van elkaar willen leren. Centraal daarin staan vragen als: wat is de beste aanpak voor een circulaire bedrijfsvoering en wat komt er bij kijken? In een circulaire economie worden hoogwaardige diensten geleverd en gaan producten langer mee. Ze worden slim hergebruikt en gerecycled. Dit vraagt om nieuwe ontwerpen én nieuwe businessmodellen. Tijdens de workshops maken deelnemers kennis met de mogelijkheden van circulair ontwerpen en ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan het circulair bouwen en inrichten, hergebruiken van constructiemateriaal en afval, het tegengaan van water- en voedselverspilling en de zin en onzin van verpakkingsmaterialen. De workshops vinden plaats op 4, 18 en 25 maart 2020. Meer informatie en aanmelden: www.hiswarecron.nl/agenda. 12 HISWA MAGAZINE 1

ONDERNEMERSNIEUWS Bijeenkomst Jachthaven van de toekomst trekt volle zaal Veel ondernemers en vertegenwoordigers van Amsterdamse watersportverenigingen bij Waternet kwamen af op de bijeenkomst Jachthaven van de toekomst. Zij zetten daarmee een eerste stap in kennisuitwisseling over emissieloos varen. Nieuw beleid van de gemeente Amsterdam bepaalt dat er vanaf 2025 in het centrum uitsluitend emissieloos gevaren mag worden en vervolgens vanaf 2030 in het gehele Amsterdamse binnenwater. Na een aftrap over trends en ontwikkelingen in de watersport door HISWA-RECRON, volgden presentaties van onder andere een volledige elektrisch haven in Amsterdam (EHarbour) en een leverancier van elektrapalen (Seijsener). Zij informeerden aanwezigen over mogelijkheden en kosten om jachthavens te transformeren. Om in de toekomst alle boten in de havens te voorzien van elektriciteit moet de infrastructuur flink uitgebreid worden en ook verzwaard. Liander - de leverancier van elektriciteit aan de haven - dient dan meer te kunnen leveren. Uit hun presentatie bleek dat, gezien de zeer grote vraag, er geen garantie op de levering zal zijn. Een aantal vragen over verzekeringen, beantwoord door Jeroen van Heuvel van HISWA-RECRON, leverde op dat massale opslag van elektrisch aangedreven boten moeilijk of misschien wel niet te verzekeren is. Zaken als toezicht en veiligheid spelen hierbij een belangrijke rol. ‘Er is grote onrust onder de ondernemers en de verenigingen’, aldus Gerdina Krijger, regiomanager bij HISWA-RECRON. ‘Zij komen voor zeer hoge investeringen te staan en er is grote onzekerheid of Liander vervolgens wel voldoende kan aanleveren. Uit een enquête die wij deden onder de jachthavens blijkt dat meer dan 80% qua elektrische voorzieningen niet is ingericht op de toekomstige situatie. Daarbij vaart op dit moment ook slechts een paar procent van de ligplaatshouders elektrisch. Er moet dus heel wat gebeuren. Ook is nog niet duidelijk in hoeverre watersporters bereid zijn om hun boot om te bouwen. De resultaten van een enquête onder ligplaatshouders zijn nog niet bekend.’ Veilig gebruik van gas centraal in stand op de HISWA Meer informatie: www.hiswa.nl/gasveilig. Op de HISWA Amsterdam Boat Show - van 11 tot en met 15 maart in RAI Amsterdam - draait alles in de HISWA-stand om veiligheid op het gebied van gas. Experts van gasgecertificeerde bedrijven geven aan de bezoekers voorlichting op het gebied van veilig gebruik van gas aan boord. Daarnaast wordt in de stand gepromoot wat HISWA-bedrijven op dat gebied voor hen kunnen betekenen. In de stand kunnen bezoekers terecht voor antwoorden op vragen als: hoe ziet een gaskeuring eruit? Waarom moet dat en hoe vaak? Waar moet ik een gaskeuring laten uitvoeren? Wat kan ik zelf doen? Wat kan er mis gaan? Het is als het ware een gratis toegankelijke helpdesk voor watersporters. De stand is te vinden in hal 1 op het Veiligheidseiland. Schema van een gasinstallatie aan boord. A 1 Thermisch B beveiligde kachel 2 4 Thermisch Verdeelbak Schotdoorvoer Gasfles met drukregelaar zeevast opgesteld Gasdichte bun met afvoer naar buiten Flessenhouder/vlonder C 3 A, B, C, Afsluiter bij ieder gasstel 1 en 3 Vaste aansluiting 2 en 4 Goedgekeurde slang Koperen gasleiding 8 á 10 mm Deze leiding dient gebeugeld te worden Thermisch beveiligde koelkast beveiligde kooktoestel HISWA MAGAZINE 1 13

ONDERNEMERSNIEUWS Adverteren in HISWA Magazine Adverteren in HISWA Magazine blijft in 2020 net zo aantrekkelijk als in voorgaande jaren. De tarieven blijven ongewijzigd laag dit jaar. U kunt al vanaf 400 euro een advertentie plaatsen in HISWA Magazine. U heeft de keuze uit een normale advertentie, een advertorial of personeelsadvertentie. Wilt u nog grotere exposure onder 18.000 watersportprofessionals? Denk dan eens aan een insert, meehechter of bijlage. HISWA Magazine is het vakblad voor de watersportbranche Verschijning Nr. 1 februari/maart Nr. 2 april/mei Nr. 3 juni/juli en wordt uitgegeven door HISWA-RECRON. Het is een business-to-business-blad dat via controlled circulation gratis verspreid wordt onder leden van HISWA-RECRON, niet-leden, ambtenaren, politici, studenten, journalisten en andere relaties in de watersportbranche. HISWA Magazine verschijnt in 2020 ook weer zes keer per jaar, in een oplage van circa 6.000 exemplaren per nummer. Het blad heeft een bereik van minimaal 18.000 lezers per editie. Elk nummer is een mix van: inforHoofdthema matie en nieuws, human interest, opinie, vakinhoud en techniek. Roskam Media verzorgt de advertentieverkoop voor HISWA Magazine. Neem voor meer informatie en mogelijkheden contact op met Frank van Gils via 06 53 88 82 66 of f.gils@roskammedia.nl. De nieuwe Tariefkaart HISWA Magazine 2020 staat op www.hiswarecron.nl/ magazines. Subthema’s HISWA Amsterdam Boat Show Bedrijfsvoering, nieuwe wet- en regelgeving Recreatie en toerisme Innovatie Nr. 4 augustus/september HISWA te water Nr. 5 oktober/november METS Nr. 6 december/januari Duurzaamheid Jachthavens, zeilscholen, verhuur Toelevering, handel Jachtbouw en -ontwerp, de markt (cijfers en ontwikkelingen) Elektronica, navigatie, comfort aan boord Arbeidsmarkt, milieu, arbo, veiligheid Oproep: klacht over VHF-registratie? Meld het ons Buitenlanders met een VHF-registratie in Nederland moeten hun ‘band met Nederland’ aantonen anders mogen ze geen VHF-licentie in NL meer aanvragen. Dat kan voor de Belgische en Duitse ligplaatshouders mogelijk extra kosten betekenen. Hoeveel buitenlandse ligplaatshouders heeft u in uw haven liggen met een marifoon die is geregistreerd in Nederland? Heeft u hier klachten over ontvangen van uw ligplaatshouders? Laat het HISWA-RECRON weten zodat wij de overheid kunnen aanspreken. Stuur een mail naar Stijn Boode: s.boode@hiswarecron.nl. 14 HISWA MAGAZINE 1

ONDERNEMERSNIEUWS Keurmerk voor jachtservicebedrijven HISWA-RECRON lanceerde een keurmerk voor reparatie en onderhoud aan boten: HISWA Certified Yacht Service. Met deze certificatie tonen aangesloten jachtservicebedrijven aan dat zij werken met eenduidige controlelijsten bij het doen van reparaties en onderhoud aan plezierjachten. Zoals winterstalling, schilderwerk, reinigen van de romp, motoronderhoud en reparatie, onderhoud en reparaties aan elektra- en gasinstallaties en tuigage. Het doel van dit systeem is het voor watersporters inzichtelijk maken dat bij HISWA-RECRON aangesloten jachtservicebedrijven werken volgens vastgestelde protocollen. Zo is de werkwijze duidelijk en weten klanten precies wat ze kunnen verwachten als een HISWA-gecertificeerd jachtservicebedrijf werkzaamheden aan de boot uitvoert. Ronald van Enkhuizen van Gebroeders van Enkhuizen, een HISWA-gecertificeerd jachtservicebedrijf: “Klanten vragen om meer zekerheden. In het certificatieprotocol is afgesproken met vastgestelde controlelijsten te werken. Zo leggen we een uitstekende basis voor het bieden van kwaliteit. Ook hebben we met elkaar afspraken gemaakt over het opleidingsniveau van de medewerkers en is er een programma voor permanente educatie. Op deze manier zorgen we ervoor dat de vakkennis van iedereen up to date is. Daarnaast worden de HISWA Algemene Voorwaarden en reglementen toegepast zodat watersporters een maximum aan zekerheden krijgen.” Overzicht bedrijven De volgende bedrijven zijn per 15 januari 2020 HISWA-gecertificeerde jachtservicebedrijven: • Altena Yachting in Geertruidenberg • Aquanaut Yachting in Sneek • Delta Yacht in Colijnsplaat • Mariteam Shipyard in Sint-Annaland • Medemblik Yacht Service in Medemblik • Jachtbouw Gebroeders Van Enkhuizen in Makkum • Jachtwerf De Boarnstream in Irnsum • Jachtwerf Rexwinkel in Numansdorp • Jachtwerf Schaap Shipcare in Lelystad Bedrijven gezocht voor project digitalisering van werkprocessen Bent u op zoek naar een goed bedrijfsinformatiesysteem? HISWA-RECRON diende een subsidieaanvraag in over ‘digitalisering van werkprocessen’. Dit naar aanleiding van de vraag van diverse jachtservicebedrijven en -werven die zoeken naar een informatiesysteem dat voorziet in de diversiteit aan activiteiten bij deze ‘gemengde’ bedrijven. Het doel van dit project is een analyse te maken van de wensen en op basis hiervan een ‘programma van eisen’ samen te stellen. Meedoen kost geen geld, wel uren voor aanwezigheid bij de startbijeenkomst en het invullen van een enquête. Bij goedkeuring van de aanvraag gaat het project in maart 2020 van start. Interesse? Aanmelden bij Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswa.nl of 033 303 97 21. HISWA MAGAZINE 1 15

ONDERNEMERSNIEUWS Succesvolle ledenbijeenkomst bij Nautische Centrale Op 10 december bezochten HISWA-leden (tegenwoordig HISWA-RECRON) in de Deltaregio de Nautische Centrale in Vlissingen. De ondernemers kregen een kijkje in de keuken van de centrale met een aansprekend verhaal, terwijl met het dagelijkse werk werd meegekeken. De Nautische Centrale bedient de sluizen van Vlissingen en Veere, de Zeelandbrug en de bruggen in het kanaal voor Walcheren. Daarna informeerde Rijkswaterstaat de aanwezigen over de grote onderhoudsopgave aan 22 bruggen en sluizen van ca 2020 tot 2030. Het voorkomen of minimaliseren van de onvermijdelijke overlast is een lastige puzzel, waarbij het bedrijfsleven goede inzichten en wensen mee kan geven. Die afspraken zijn nu in samenspraak met HISWA-RECRON gemaakt. Laatste onderdeel van de bijeenkomst was een overzicht van de actualiteiten in de regio. Met name de ‘Verkenning aanlandingen op zee’, waarbij er vier voorkeurtracés zijn om windparken op zee te verbinden met een converterstation op land, roept verdere vragen op. Deze tracés gaan mogelijk door het Veerse Meer of het Haringvliet. HISWA-RECRON volgt het dossier zorgvuldig. Succesvolle training Doelgericht communiceren Alle ondernemers hebben ermee te maken: het bespreken van gevoelige onderwerpen met medewerker(s). Dat is niet altijd even makkelijk terwijl communicatie wel een belangrijk onderdeel is van het leidinggeven. Daarom gaf John van den Enden onlangs een interactieve en praktische training over doelgericht communiceren aan de bedrijven die deelnemen aan het project Duurzame Inzetbaarheid van HISWA-RECRON. De deelnemers kregen praktische handvatten aangeboden, zodat ze voortaan beter met dit soort gevoelige situaties kunnen omgaan. Het huidige project Duurzame Inzetbaarheid wordt binnenkort afgesloten. Verschillende thema’s zijn behandeld en besproken. Naast het effectief communiceren waren dit: vitaal & gezond, veiligheid, medewerkersonderzoek en de inzet van verschillende HR-instrumenten. Naar alle waarschijnlijkheid start er in 2020 een vervolgproject Duurzame Inzetbaarheid. Heeft uw organisatie interesse om deel te nemen? Stuur dan een mail naar Herbert van Oord: h.vanoord@hiswarecron.nl. 16 HISWA MAGAZINE 1

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection® Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com facebook.com/InternationalYachtPaint 10355/0120 Bezoek ons in Hal 5 stand nummer 100

HISWA Amsterdam Boat Show Een Olympisch paviljoen en veel noviteiten Van 11 tot en met 15 maart opent HISWA Amsterdam Boat Show voor de 65e keer haar deuren. Een memorabel moment. Goede reden voor een gesprek met Gertjan Roos - de domainmanager van “de droge HISWA” - over 65 jaar beurs en wat er voor de aankomende editie in het vat zit. Tekst: Elise Nieveen De 65e editie, dat is een mijlpaal. Reden voor een feestje? “Ja, dat is zeker een mijlpaal! In de portefeuille van de RAI is HISWA de langstlopende en de oudste titel. Voor mij persoonlijk heeft het ook betekenis, mijn eerste HISWA-editie was in 1999. Ik ben er trots op om al zoveel jaren verbonden te zijn aan het grootste watersportevenement van Nederland. 18 HISWA MAGAZINE 1

xxxxxxxxxxx De werelden Sloep en Snelvaren worden dit jaar gemixt. Gertjan Roos HISWA MAGAZINE 1 Ik vind het bijzonder om de ontwikkeling door de tijd heen te zien; de opkomst van duurzaamheid en elektrisch varen maar ook de ontwikkeling van het beursaanbod ten opzichte van twintig jaar geleden. Qua feestje; we gaan er zeker iets aan doen maar verwacht geen polonaise. Het idee is om iets van de historie te laten terugkeren op de beursvloer en enkele activiteiten een feestelijk tintje te geven. Zo hebben we tijdens de beursdagen ons eigen Heinekenbiertje met een HISWA-label en willen we een speciaal moment creëren met oud-gedienden en oud-HISWA-collega’s. Tenslotte vieren we ons jubileum ook op de netwerkborrel die we samen organiseren met Netwerkborrel De netwerkborrel is op woensdag 11 maart vanaf 17.00 uur. Alle exposanten zijn welkom om samen het glas te heffen op de 65e editie. Raymarine, Kuiper Verzekeringen, International Paint, Vetus, Webasto, On-Deck en Yachtfocus.” Wat zijn dit jaar de noviteiten en primeurs van de beurs? “Waar zal ik beginnen? Zelf ben ik fan van HISWA Future. Hier zie je de nieuwste producten en tonen producenten innovaties die wellicht over 10 jaar heel normaal zijn. Verder presenteren we een mooi deelnemersveld met onder andere Beekman Watersport, 19

In de haven demonstreert de Reddingsbrigade straks de nieuwste sonarboot. Zilverman, Moonday Yachts, Jachtmakelaardij Kappers, Aquavitesse, Vaarschool Albatros, Rosch Marine, ARC Marine, Seminautic, CADAC en Lifestyle Sloepen en Tenders. Ook zijn er veel nieuwe boten te zien. Zoals de 3D-geprinte boot van 10XL, de Saffier SE Leisure, de Besla 715 Elegantia, de nieuwe E35-lijn van Domani Yachts, The Next van Alumax en een wereldprimeur van Antaris X. Mooi om te zien dat er geïnnoveerd wordt.” Bij HISWA Future tonen producenten innovaties die wellicht over 10 jaar heel normaal zijn. En nog andere highlights? “Dit jaar zijn veel klasse-organisaties van de partij en organiseren we met Bluewater Cruising weer een forum voor diegenen die overwegen om een zeilreis over een of meerdere oceanen te maken. Verder vindt op vrijdag 13 maart in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Navigatie, de Kustwacht, de Hydrografische Dienst en het Watersportverbond de workshop Veilige Recreatievaart Noordzee plaats. Natuurlijk bieden we weer activiteiten aan in de HISWA-haven. Oproep aan oud-collega’s Iedereen die in het verleden betrokken was bij de organisatie van één van de HISWA-beurzen, wordt uitgenodigd voor een speciaal event tijdens deze 65e editie. Aanmelden hiervoor kan bij Shirley Haagsma: s.haagsma@rai.nl. De HISWA Sport Xperience is het domein van actievelingen en kinderen. HISWA MAGAZINE 1

Bijvoorbeeld de Reddingsbrigade demonstreert er de allernieuwste sonarboot. Bij de HISWA Mainstage kunnen bezoekers onder andere verhalen van vertrekkers verwachten. Maar uiteraard staan duurzaamheid en elektrisch varen ook op het programma. In het Olymisch Paviljoen kunnen bezoekers de campagne(boten) die voor Nederland naar Tokyo gaan, zien.” Zijn er nog bijzonderheden die exposanten moeten weten? “Het is goed nog even te benadrukken dat we alleen op vrijdag een avondopenstelling hebben, van 18 tot 22 uur. De donderdagavondopenstelling is komen te vervallen. Daarnaast werken we aankomende editie met polsbandjes. In plaats van vooraf registreren van standpersoneel en het scannen van badges. Ook anders en nieuw: we nemen de vernieuwde hal 5 in gebruik. Dit betekent ook een vernieuwde plattegrond. De werelden Sloep & Snelvaren worden gemixt opgesteld. We denken dat deze twee segmenten een mooie overlap hebben en elkaar op deze manier versterken.” De vernieuwde hal 5 wordt in gebruik genomen. Meer informatie RAI Amsterdam HISWA Amsterdam Boat Show 020 549 12 12 hiswa@rai.nl www.hiswarai.nl Wat voor extra’s kunnen bezoekers nog meer verwachten? “Er zijn extra activiteiten bij de HISWA Sport Xperience, het site-event van HISWA. Het aanbod wordt uitgebreid met het WaterLab van het Watersportverbond waar kinderen ontdekken welke verklaring er achter eenvoudige educatieve proeven schuilgaat. Ook kunnen ze er kennismaken met een door Pumptrack.nl verzorgde activiteit: Pump Straight. Dit is een 35 meter lange Pump Track, een kruising tussen een BMX-baan en een skatepark. De Reddingsbrigade laat bezoekers kennismaken met het razend populaire Life Savings Sport. De HISWA Sport Xperience komt tot stand in samenwerking met het Watersportverbond, de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie, de Nederlandse Volleybalbond, de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond en de Nederlandse Ski Vereniging.” HISWA MAGAZINE 1 21

Exposantenoverzicht HISWA Amsterdam Boat Show 2020 10XL 16 M2 Klasse Organisatie 470 Klasse Organisatie Nederland Agencia Pública de Puertos de Andalucía Aira Boats Allpa B.V. Alumax Boats Amcom B.V. Amrit Techniek Normandy Marinas Antaris - Maril - Makma RS Sailing ARC Marine ARC Marine Botentekoop.nl ASA Boot Electro B.V. Suzuki Hey Bisco Beekman Watersport B.V. Besla BluePowershop Boat Import Holland BV Boat Import Holland BV Boat Restyle Bobsloepen Bomarine Boot Akkrum Boot Akkrum Boot Akkrum Bootcenter Wilnis Botenscout Zilverman Budsin Electric Boats Cadac Nederland Cooperyacht B.V. Daemes op de Golven & Heeren op het Water De IJssel Coatings B.V. De Stille Boot De Twaalfvoetsjollenclub De Vaart Yachting bv bamboekussen.com Domani Yachts Donnerberg Drinkwaard Lifestyle Marine 22 05.500 01.600 01.600 05.330 01.242 01.320 07.212 01.436 01.232 05.432 07.216 01.134 01.416 01.418 01.310 05.314 07.406 01.354 07.204 05.500 05.428 01.304 01.306 05.308 07.110 01.352 07.312 07.314 07.316 07.202 01.124 07.420 07.402 05.328 07.302 07.112 05.228 01.204 01.600 05.324 05.430 05.122 01.224 01.302 01.301 Dutch Contender Association DutchMint Seminautic FlevoNautica Almere Primeur Corsiva Flextrash Telegraaf Telegraaf Furuno Garmin Nederland Hempel BV (Nederland) Highfield Aluminium RIB’s Holland Marine Hardware Holland Sport Boat Centre B.V. Honda Hoorn Maritiem Finsulate Interboat Watersport B.V. Interboat Watersport B.V. International Paint Internationale Olympiajollen Union Nederland Invitalis BeNeLux ISloep B.V. IVA Driebergen Business School Jachtmakelaardij Kappers Jachtwerf Heeg Kaartkussens Karyvo Jachttechniek en Expertise Kempers Watersport B.V. Klop Watersport B.V. Koninklijke Marine Kuiper Verzekeringen B.V. L.J. Harri - Amsterdam Lankhorst Taselaar B.V. Lankhorst Taselaar B.V. Lekker Boats De Lijnenspecialist Mazsol Group Menken Maritiem B.V. Moonday Yachts NFDO De Toerzeilers Neptune nautisch comfort Neyfik 01.600 01.230 05.242 06.102 06.102 06.204 05.500 01.138 01.502 05.110 05.104 05.120 07.231 01.334 01.202 07.223 01.328 05.406 07.308 07.414 05.100 01.600 05.138 07.208 01.400 S5.18 01.142 01.330 01.222 01.102 07.206 07.128 05.300 01.236 01.218 01.308 07.108 01.338 01.350 07.106 07.102 01.600 01.450 01.220 01.122 HISWA MAGAZINE 1

NRC Media O.C.C. Yachting On-Deck B.V. On-Deck B.V. On-Deck B.V. Pallhuber Pampus Klassenorganisatie Pantaenius GmbH Plevier Watersport Master Spars / Easy-Cabrio Poly-Service Prins Watersport Beneteau Lanzarote European Sports Destination Q Watersports Olympisch Paviljoen Optimist on Tour (Zeil/SUP/Kano) Nederlandse Golf Federatie (RAAK!) Pumptrack.nl (BMX) 01.426 05.128 05.400 05.402 05.404 01.444 01.600 01.226 07.408 05.410 05.226 06.202A 06.202 05.434 01.130 01.148 02.200 02.300 02.400 Koninklijke Hockey bond (IUrban Hockey) 02.500 Nederlandse Ski Vereniging (Ski/Biathlon) 03.200 Nederlandse Volleybalbond Koninklijke Marine (Klimtoren) Koninklijke Marine (Stormbaan) Raymarine Benelux Regenboogclub Regenboogclub Riwax Nederland B.V. Roschmarine/Zeilerij Walkerbay.nl Safewaterman Haarlem Saffier Maritiem B.V. Sail-a-way Sneekermeer BV - Tirion 21 - Sharksups Sailhorse Sailing Club SailSelect Zeilmakerij Saint-Gobain Abrasives BV Scherpel Jachtwerf B.V. Seafury 4XC By Slikkendam, van Dijk & Dekker Sloepencentrum.nl Sloepencentrum.nl Smalland Maritiem Snoeck Technical Solutions HISWA MAGAZINE 1 03.300 03.700 03.800 05.202 01.600 01.600 05.114 01.342 05.408 01.344 01.238 01.136 01.600 01.336 05.318 01.146 07.416 07.221 07.116 07.222 07.422 01.424 SPW GmbH Sail Propeller- und Wellenbau 05.424 Steigerstad B.V. Steigerstad B.V. Steigerstad B.V. Steigerstad.nl Steigerverlichting.nl Stichting K.N.R.M. Enkhuizensloep Technautic Temming Watersport Tiger Marine Center Tiger Marine Center Topdek Toys en Tenders Triangle Trading Zeilen Magazine Alutrade Vaarschool Albatros Valkenklasseorganisatie Van der Sanden Watersport Van Dinteren Technische Handelsonderneming B.V. Van Vossen Engineering 01.106 06.302 06.304 06.302 05.312 05.332 07.310 01.434 07.228 07.418 07.404 01.312 07.240 01.432 01.450 01.210 05.240 01.600 07.224 05.118 07.214 Van Vossen Engineering Van Vossen Tenders B.V. Vanclaes Veno Heating Systems Vereniging van Waarschippers V-quipment Vetus B.V. Victron Energy BV Evinrude VriendenLoterij Vrijheids- Klasse- Organisatie Vrolijk Watersport Vyva Fabrics Epifanes Jachtlakken Waterproof Products International Varen doe je Samen! Sublue YachtFocus Media B.V. Yngling Club Holland 07.210 07.318 07.410 05.220 01.600 05.201 05.200 05.302 01.106 05.532 01.600 01.332 01.412 05.218 01.116 05.244 Webasto Thermo & Comfort Benelux BV 05.102 Wolff & Haslinghuis 01.446 05.322 05.214 01.600

Fusie een feit HISWA-RECRON zet eerste zichtbare stappen De fusie is een feit. Op 1 januari 2020 zijn HISWA Vereniging en RECRON opgegaan in HISWA-RECRON, de nieuwe ondernemersorganisatie in de watersport en recreatie. De eerste stappen zijn al goed zichtbaar. Zo is er een nieuwe website gelanceerd, worden de eerste lobbydossiers gezamenlijk opgepakt en vond de kantoororganisatie een nieuw onderkomen in Leusden. Tekst: Liane Jansen Vrije tijd wordt steeds belangrijker, de markt verandert snel en is complex, vakmensen zijn lastig te vinden en klanten wensen continu nieuwe uitdagingen. Alle bedrijven in de watersport en recreatie hebben te maken met deze ontwikkelingen. Het behartigen van de belangen van deze bedrijven komt voortaan samen bij HISWA-RECRON. Grotere slagkracht bij lobby HISWA-RECRON wil zich profileren als het kenniscentrum 24 voor ondernemers, overheid en onderwijs. De twee afdelingen - jachtbouw/watersport en leisure/ recreatie zetten zich momenteel sterk in om de sector beter op de kaart te zetten in Den Haag. De nieuwe vereniging vertegenwoordigt een grote en belangrijke groep ondernemers, die meer invloed heeft bij ministeries en politici. Dossiers als toeristenbelasting worden nu gezamenlijk opgepakt. HISWA-RECRON werkt bijvoorbeeld aan een alternatief voor (water)toeristenbelasting. Verder Henk Gravestein HISWA MAGAZINE 1

worden er passende voorstellen gemaakt voor de opkomende Omgevingswet waarin zowel ruimtelijke ordening als milieuwetgeving voor ondernemers is opgenomen. Relevant voor alle leden: van jachtwerven tot kampeerbedrijven en van jachthavens tot bungalowparken. Meer kennis in eigen huis en een grotere slagkracht bij dit soort lobbyonderwerpen zijn fraaie voordelen van de fusie. Dit geldt ook voor de regio’s, zoals op het gebied van ruimtelijke ontwikkelingen, gebiedspromotie en lastendruk voor ondernemers. Henk Gravestein van Jachthaven Bruinisse was voorheen zowel lid van RECRON als van HISWA Vereniging. Hij ziet veel voordelen nu de brancheverenigingen zijn samengegaan: “Het bundelen van kennis en ervaring is een goede stap. Het komt de lobby voor onze fraaie sector alleen maar ten goede. Doordat onderwerpen op het gebied van land- en waterrecreatie nu gezamenlijk kunnen worden opgepakt, krijgt HISWA-RECRON een grotere stem bij de overheid, maar ook bij gemeenten en provincies. Dat is hard nodig want we worden nogal eens ‘vergeten’. Daarnaast is de consument ook niet meer in een hokje in te delen. De ene keer rijdt ie in een camper, de andere keer vaart ie in een boot. Of heeft ie een boottrailer achter zijn camper. Landrecreant wordt waterrecreant of andersom. Dat komt nu perfect samen bij HISWA-RECRON.” Algemene voorwaarden De HISWA Algemene Voorwaarden en RECRON Algemene Voorwaarden blijven voorlopig ongewijzigd bestaan. Een groot voordeel van de fusie is dat de voormalige RECRON-leden met een watersportactiviteit nu ook gebruik kunnen maken van de HISWA Algemene Voorwaarden en andersom geldt dat jachthavens met verblijfsrecreatie de RECRON Algemene Voorwaarden kunnen toepassen. De komende periode zijn er voorlichtingsbijeenkomsten voor deze combi-bedrijven. Voor alle leden is de (juridische) helpdesk beschikbaar: info@hiswarecron.nl of 033 303 97 00. Nieuwe website Bij een nieuwe organisatie past ook een nieuwe HISWA MAGAZINE 1 website. Met HISWARECRON.nl is een geheel nieuw platform voor ondernemers in de watersport en recreatie gelanceerd. De oude websites www.hiswavereniging.nl en www.recron.nl zijn opgeheven en opgegaan in de nieuwe website. De website HISWA.nl blijft overigens wel bestaan; dit is de consumentenportal voor watersporters. Het hart van HISWARECRON.nl vormt de Kennisbank. Leden hebben hier onbeperkte toegang tot een schat aan informatie. Bijvoorbeeld over actuele lobbyzaken als identificatie en registratie van boten of toeristenbelasting. Maar ook producten als de algemene voorwaarden, een personeelshandboek of een btw-handleiding kunnen ze hier downloaden. Verder staan alle bedrijven die lid zijn van HISWA-RECRON ook met een uitgebreid profiel op de site. Ondernemers kunnen hun bedrijfsprofiel – via MijnHISWARECRON.nl – naar eigen wens optimaliseren. Zodat bezoekers van de website – behalve leden zijn dat ook politici, beleidsmakers, werkzoekenden, journalisten en klanten – hun bedrijf goed kunnen vinden. De website bevat daarnaast een goed gewaardeerde vacaturebank; leden kunnen hier gratis hun vacatures plaatsen. Uiteraard staat op de site ook het laatste nieuws en informatie over het lidmaatschap en de HISWA-RECRON Business Club. Regioteam Het regioteam van HISWA-RECRON bestaat voortaan uit acht professionals die dichtbij de leden en regionale overheid zitten. De regiomanagers hebben elk hun eigen gebied: • Martin Maassen, Ivo Gelsing en Gerdina Krijger Regio Midden • Monica de Vast, Arthur van Disseldorp en vacature Regio Zuid • Jan Ybema en Petra Ellens Regio Noord Nieuw kantoor Vanaf januari dit jaar zetelt het kantoor van HISWA-RECRON in Leusden. In het nieuwe pand zijn ook partners uit de sector ingetrokken: Stichting Waterrecreatie Nederland, 25

Stichting KMVK (Blauwe Vlag/Green Key), ANVR en Reiswerk. Samen vormen zij het kenniscentrum voor jachtbouw, waterrecreatie, leisure en reizen met in totaal 55 professionals. Het HISWA-merk - van grote betekenis voor watersporters - blijft bestaan. Watersportbedrijven die lid zijn mogen daarom het HISWA-logo (blijven) gebruiken. “De fusie heeft nu al geleid tot een kostenbesparing op overhead, automatisering en huisvesting. Daardoor komen er middelen vrij die we dit jaar inzetten voor nieuwe projecten en ledenvoordeelprogramma’s. Zo maken we ons klaar voor de toekomst en zorgen we voor continuïteit van de branche”, aldus Geert Dijks, directeur HISWA-RECRON. Veelgestelde vragen Hoe is de organisatiestructuur van de nieuwe vereniging HISWA-RECRON? Er zijn drie afdelingen: Jachtbouw en watersport • jachtbouw • jachtservice • toelevering • detailhandel • makelaardij Leisure en recreatie • kampeer- en bungalowbedrijven • groepsaccommodaties • buitensport • zeilscholen • bootverhuur en charter • jachthavens Ledenservice en beleid • sociaal beleid • juridisch advies • productontwikkeling • trainingen • ledenvoordeelprogramma’s Op deze manier zijn alle belangen en activiteiten op het gebied van watersport en recreatie geborgd. Wat gebeurt er met het HISWA-merk? Het HISWA-merk blijft absoluut bestaan. Het merk is immers van grote betekenis voor watersporters. HISWA is al jaren hét kwaliteitsmerk van de watersport en staat voor zorgeloos varen. HISWA-RECRON leden die de HISWA Algemene Voorwaarden gebruiken met de geschillenregeling en nakomingsgarantie zijn een HISWA Erkend Bedrijf. Zij mogen ook het HISWA-logo (blijven) gebruiken. Verandert door de fusie de contributie? HISWA en RECRON hadden elk een andere contributieregeling met een eigen grondslag. Bij RECRON was dat gebaseerd op omzet, bij HISWA op de omvang van het bedrijf en op basis van aantal werkzame personen. Ook de startcontributie en maximale contributie liggen ver uiteen. Daarom is besloten om in ieder geval in 2020 de contributieregeling, grondslag en hoogte niet te veranderen. Bedrijven die voorheen een dubbellidmaatschap hadden, krijgen nu één nota. Dat is de hoogste nota van de twee die ze voorheen ontvingen. 26 HISWA MAGAZINE 1 Meer informatie Voor vragen of opmerkingen: HISWA-RECRON 033 303 97 00 info@hiswarecron.nl www.hiswarecron.nl Geert Dijks

Beleef de HISWA 2020 Beleef de HISWA 2020 Beleef de HISWA 2020Beleef de HISWA 2020 jabsco Fusion audio Technautic is de nieuwe distributeur voor Jabsco en Rule. Jabsco de toonaangevende fabrikant van drinkwaterpompen, vuilwatersystemen, ballastpompen, toiletten, koelwaterpompen en zoeklichten. Met de audioapparatuur van Fusion haal je de beleving van goed muziek luisteren aan boord. Onverwacht vol geluid en elke ruimte afzonderlijk aan te sturen. vesper marine Vesper Marine maakt digitale toepassingen voor de veiligheid op het water en is bekend vanwege haar SmartAIS. Dit levensreddend systeem gaat nog een stap verder dan het bekende AIS. rule Dat zijn sterk uitgevoerde bilgepompen die bedient kunnen worden door een schakelaar en/of schakelpaneel. Eenvoudig in te bouwen en een gegarandeerde lange levensduur. STAND 01.434 Profi teer van het unieke beursvoordeel en bezoek Technautic tijdens de Hiswa 2020 in Amsterdam. Bewonder het recent uitgebreide assortiment topmerken als Jabsco, Fusion, Vesper Marine & Rule. n, Vesper Marine & Rule. E T I INFO@TECHNAUTIC.NL +31 (0) 75 6474545 WWW.TECHNAUTIC.NL

B&W INTERNATIONAL TOUGH CASE Afm. 610 x 430 x 265 mm Art.nr. S85 - 117.19/P Code 8087150 INCL. 85-DELIGE GEDORE GEREEDSCHAPSET > Speciaal samengesteld voor de watersport > Stof- en waterdicht conform IP67 > Slagvaste koffer van polypropyleen (pp) > Super stabiel > Stapelbaar > Bodemschaal variabel door aluminium vakverdelingssyteem UITRUSTING > Ergonomische 2-componenten handgreep > Automatisch luchtddrukcompensatieventiel > Documentenvak in het deksel > Uitneembare gereedschapsborden met tool pockets en lussen > Eigendomsmarkering > Ogen tbv afsluiting met hangslot Levering geschiedt via de vakhandel. Voor info: GEDORE Technag BV Flemingweg 7, 2408 AV Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) 172 42 73 50 - www.gedore.nl € 631,00 excl. btw

Vraag & Antwoord In de nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) staan veranderingen ten aanzien van de regels met oproepkrachten. Waar moet ik als bedrijf rekening mee houden? Antwoord van HISWA Veel bedrijven werken met oproepkrachten. Vaak gebruiken zij hiervoor een oproepcontract. Er is sprake van een oproepcontract als: • De werknemer geen loon krijgt, als hij niet werkt • Het aantal uren werk niet is vastgelegd in een tijdvak van hoogstens een maand of hoogstens een jaar • Het recht op loon ongelijkmatig is verspreid (over dat tijdvak), bijvoorbeeld de ene maand recht op meer loon dan de andere maand of binnen een maand elke week recht op een ander loon Nuluren contracten en min/max-contracten zijn oproepovereenkomsten. Een contract met een jaarurennorm, met een vast loonbedrag per periode is geen oproepcontract. U als werkgever moet een oproepkracht minstens 4 (kalender)dagen van tevoren schriftelijk of elektronisch (per e-mail) oproepen, anders hoeft de werknemer geen gehoor te geven aan de oproep. Hij mag dit natuurlijk wel. Bijvoorbeeld: u roept een werknemer dus op maandag op, als u wilt dat hij op vrijdag werkt. Oproepkrachten houden recht op loon als u minder dan 4 dagen van tevoren afzegt of wijzigt. Vanaf 1 januari 2020 mag u een werknemer hooguit één jaar als oproepkracht laten werken. U moet een oproepkracht na 12 maanden schriftelijk een aanbod doen voor een contract met een vast aantal uren. Dat kan nog steeds een tijdelijk contract zijn, maar dan wel een met een vast aantal uren. U moet het aanbod binnen één maand doen. Komt u deze verplichting niet na, dan moet u na de 13e maand het loon betalen van de uren die u eigenlijk had moeten aanbieden (verjaringstermijn van loonvordering is 5 jaar). Het aantal uren in het contract dat u aanbiedt, moet hetzelfde aantal uren omvatten als de werknemer gemiddeld in de afgelopen 12 maanden heeft gewerkt. U bent niet verplicht een werknemer na 12 maanden een nieuw contract aan te bieden. Een tijdelijk oproepcontract kan dus nog steeds eindigen. De werknemer mag dit nieuwe contract met een vast aantal uren weigeren, bijvoorbeeld als de werknemer tóch liever als oproepkracht blijft werken. In dat geval mag u de werknemer wél een nieuw oproepcontract aanbieden. De termijn van 12 maanden gaat dan opnieuw in. Laat in dat geval de oproepkracht schriftelijk verklaren dat hij geen gebruik maakt van het aanbod. Dat kan met een eenvoudig mailtje. U moet de werknemer ten minste één maand geven om het aanbod te aanvaarden. Extra workshop WAB Vanwege de vele vragen over dit onderwerp, organiseert HISWA-RECRON een extra workshop over de WAB. De workshop is alleen toegankelijk voor alle leden van HISWA-RECRON. Datum Tijd Locatie Kosten Aanmelden HISWA MAGAZINE 1 donderdag 5 maart 2020 14.00 – 17.00 uur kantoor HISWA-RECRON in Leusden 125 euro per persoon bij Milou Witteveen: m.witteveen@hiswarecron.nl 29 Vraag van een HISWA-lid

Het zál maar gebeuren... Onderneem op zeker Onze watersportdesk adviseert u graag. Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl The Original Effi ciency www.roodbeg.com

Fuseren is leren COLUMN Dit is mijn eerste column als directeur van de nieuwe ondernemersvereniging HISWA-RECRON, voortgekomen uit een fusie van HISWA en RECRON. Twee sectoren komen bijeen waar ik me thuis in voel. In het begin van mijn carrière was ik al actief in de recreatiesector. Tijdens mijn studie als recreatieleider bij bedrijven en op Texel. Lid van Jong RECRON. Later werd ik bedrijfsadviseur watersport- en recreatiebedrijven bij De Vries Hopman en Rekread & Partners. Daarna heb ik alles meegemaakt van de jachtbouwen watersportsector bij HISWA. Van regiomanager tot lobbyist en directeur. De natte en de droge sector hebben veel gemeen en gelijke belangen. Alle leden zijn actief in de wereld van vrije tijd. De afhankelijkheid van de omgeving, zoals de nautische infrastructuur en de natuurgebieden is hoog. Er is sprake van veel regeldruk en lastendruk. Veel bedrijven zijn seizoensgebonden met alle effecten van dien. Maar er zijn ook verschillen. Jachtbouwers zijn technische bedrijven en deels gericht op verkoop en beurspresentaties in het buitenland. Een kampeerbedrijf verkoopt gastvrijheid en dat wordt geleverd op het eigen terrein aan de gast. De professionals van HISWARECRON zijn ook verschillend door de diversiteit van de behoeften van deze achterbannen. RECRON legde relatief veel accent op regionale belangen en het ontwikkelen van kennis. HISWA zat meer op het spoor van innovatieprojecten, marketingplatforms en kwaliteit. Bij HISWA-RECRON komt dit allemaal bij elkaar. Technisch is de fusie nu klaar: één vereniging, één kantoor, één administratie, één website, één kennisbank. Verder werken we samen met bestuur en leden aan een nieuwe strategie voor HISWA-RECRON. Met gemeenschappelijke doelstellingen maar ook met projecten die inspelen op uw specifieke behoefte. Dus dit jaar zult u het voordeel van de fusie gelijk merken! Geert Dijks Directeur HISWA-RECRON Steigers reinigen? Terrazza MC Duurzaam & Ecologisch Met de Terrazza MC maakt u uw steigers en ondergronden brandschoon. Het speciale borstelsysteem werkt zonder hogedruk en reinigingsmiddelen en beschadig uw kostbare steigers niet. De ondergrond is direct schoon en slipvast. nder hog n beschadig oon Bel ons voor ervaringen van andere havens of een vrijblijvende demonstratie op uw haven. Tel: 0182-342590 / vraag naar Sjoerd Of mail naar sjoerd@keesvanderspek.nl F.A. Molijnlaan 28 8071 AG Nunspeet DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR Benieuwd naar ons messcherpe tarief voor taxatie of verkoop? Bel ons voor meer informatie www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63

TechTalk Dieselmotoren en emissies HISWA Magazine start in 2020 met een nieuwe reeks artikelen onder de noemer: TechTalk. In ieder artikel pakken we een technisch onderwerp bij de kop en laten we specialisten aan het woord om een artikel met diepgang en de laatste facts & figures te krijgen. We trappen af met artikel over dieselmotoren en emissies. Hoe zit dat bij de pleziervaart? TechTalk geeft duidelijkheid. Tekst: Paul Steenhoff Iedereen die zich met een brandstofmotor op het water begeeft, stoot uitlaatgassen uit. Een tweetakt outboard van de oude generatie vervuilt aanzienlijk, een inboard benzine presteert vaak al beter en wie vaart met een moderne dieselmotor – liefst common rail – is schoon bezig. Wat is de laatste stand van zaken als we kijken naar de emissies van dieselmotoren in de pleziervaart? We staken ons licht op bij motorfabrikanten Yanmar en Volvo Penta. Onderzoek uit mei 2016 van 32 Deltares en TNO in opdracht van Rijkswaterstaat naar motoremissies uit de recreatievaart, laat zien dat 29 procent van de totale pleziervaartvloot is uitgerust met een inboard dieselmotor, veelal gemonteerd in kajuitzeilboten en kajuitmotorboten. De wetgeving rondom de emissies van scheepsmotoren startte in 1993 met de Bodensee 1, later Bodensee 2, nu beter bekend als de Bodenseenorm. Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk ontwikkelden dit beleid en er werden grenswaarden gesteld aan de uitstoot van koolmonoxide, koolwaterstoffen en stikstofoxiden. Dit naast eisen voor het maximale gewicht aan fijnstof en het aantal vaste fijnstofdeeltjes, alles gemeten in gram per kilowattuur. Uitlaatgassen De uitlaatgassen van een dieselmotor bestaan uit: • 67% stikstof • 12% kooldioxide • 11% water • 10% zuurstof • 0,3% overige stoffen, waaronder roetdeeltjes (PM), koolwaterstoffen (HC), stikstofoxiden (NOx) en koolmonoxide (CO) Bron: www.mvwautotechniek.nl/uitlaatgas. HISWA MAGAZINE 1 Nieuwe rubriek

De Yanmar 3JH40 RCD-2 Ook buiten Europa kwam wetgeving tot stand wat betreft de emissies van de pleziervaart waarbij de Amerikaanse EPA (Environmental Polution Agency) tot nu toe nog het strengst is. Ook het instituut CARB, dat staat voor California Air Resources Board, formuleerde emissie-eisen. Europa volgde en ontwikkelde de richtlijn 94/25/EG (RCD-1) die in 2013 herschreven werd tot richtlijn 2013/53/EU - ook wel RCD-2 genoemd - dat weer staat voor European Union Recreational Craft Directive Stage 2. Deze RCD-2 is vervat in de Wet Pleziervaartuigen uit 2016 en beschrijft de emissie-eisen voor dieselmotoren. De RCD-2 geldt vanaf 18 januari 2017 voor de hele Europese Unie en is van toepassing op alle pleziervaartuigen met een motorvoorziening bij een scheepslengte van 2,5 meter tot 24 meter. Niet alleen de richtlijnen voor de uitlaatemissies zijn vastgelegd, ook die voor geluidsemissies. Alle motoren binnen dit bereik moeten dus vanaf januari 2017 aan de RCD-2 regelgeving voldoen met officiële certificatie via een CE-label. Inmiddels is het al wel zo dat de Bodensee-richtlijnen en de eisen uit de RCD-2 gelijk zijn getrokken. Voldoe je dus aan de RCD-2 dan voldoe je ook aan de Bodensee-eisen. De Wet Pleziervaartuigen is afkomstig van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu die de uitvoer en naleving uitbesteed heeft aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILenT). Voor nu geldt dat botenbouwers alleen nog motoren mogen inbouwen die voldoen aan de RCD-2. De motorenfabrikant moet verklaren dat dit zo is en moet een CE-markering leveren. CE staat voor Conformité Européenne, wat wil zeggen dat het product in overeenstemming is met de Europese regelgeving. De RCD-2 is onderdeel van de Wet Pleziervaartuigen en beschrijft de emissie-eisen voor dieselmotoren. Schoner door common-rail “Alle motoren van Yanmar die voor de pleziervaart zijn bedoeld, voldoen uiteraard aan deze regelgeving”, zegt Gideon van Dijk, Manager Engineering Marine Pleasure bij motorenbouwer Yanmar. “Van onze HISWA MAGAZINE 1 kleinste tien pk tot de allergrootste zescilinder 650 pk. Ze zijn allemaal direct ingespoten wat zorgt voor emissiereductie.” Bij Yanmar geldt dat alle motoren voor de pleziervaart die 40 pk of meer op de schroefas overbrengen, zijn uitgerust met common-rail techniek waarmee de motoren nog zuiniger zijn en minimale uitstoot kennen. De common-rail staat in verbinding met elektrisch bediende injectoren die door het motormanagementsysteem worden aangestuurd. Het inspuittijdstip en de inspuitduur - en daarmee de hoeveelheid brandstof - kunnen zo worden aangepast aan het toerental en het gevraagd vermogen. Hierdoor wordt er een hoger rendement en betere emissiewaarden behaald. Zo daalt bijvoorbeeld de uitstoot van roetdeeltjes. NOx Maar eerlijk is eerlijk; de emissiewaarden voor kleine diesels aan boord zouden nog beter kunnen door het plaatsen van uitlaatgasnabehandelingssystemen. Denk aan een roetfilter, een EGR-systeem (exhaust gas recycling) en een zogenoemd SCR-systeem (selectieve katalytische reductie) waarmee stikstofoxiden in de uitlaatgassen omgezet worden in waterdamp en stikstof door het toevoegen van een ammoniumverbinding, ook wel bekend als AdBlue. Een SCR kan ook nog worden uitgerust met een systeem dat koolwaterstoffen elimineert – een dieseloxidatiefilter – waarmee er in het totaal vier systemen bestaan om de emissies te verminderen. Maar het probleem bij de in de pleziervaart gebruikte inboard diesels is echter dat de ruimte voor deze grote nabehandelingssystemen simpelweg ontbreekt. Een ander probleem is dat er vrijwel geen serieproductie plaatsvindt in dit segment boten en 33

dat de productie van een eventueel opmaat gemaakt systeem simpelweg te duur wordt. Nog een bijkomend probleem is dat er in de pleziervaart vaak gebruik wordt gemaakt van een zogenoemde natte uitlaat waardoor koelen van de nabehandelingssystemen erg moeilijk wordt in tegenstelling tot de droge uitlaat van de diesels in commerciële vaart. Vrijwel alle diesels die draaien in de commerciële vaart zijn voorzien van dergelijke systemen zoals een EGR, SCR en roetfilter. De emissiewaarden voor kleine inboard diesels zouden nog beter kunnen door het plaatsen van uitlaatgasnabehandelingssystemen. Naast dat het technisch vrijwel onmogelijk is deze systemen te plaatsen aan boord van kleine jachten, is het percentage motoren dat hier draait erg klein en maken de motoren op jaarbasis erg weinig draaiuren in vergelijking met de commerciële vaart. De behaalde milieueffecten zullen daarom vrijwel nihil zijn. “We voldoen aan de eisen van de RCD-2 en we streven natuurlijk áltijd naar nog groener waar mogelijk”, luidt de mening van Van Dijk. “Yanmar-motoren voor de commerciële vaart zijn ongekend schoon en benaderen de huidige Euro 6 voor het wegtransport. Dat wil zeggen dat de lucht die de motor aanzuigt, vaak vuiler is dan de uitgestoten uitlaatlucht, dankzij alle uitlaatgasnabehandelingssystemen en het dieseloxidatiefilter dat ook koolwaterstofverbindingen zoals benzeen, naftaleen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen aanpakt. De koolwaterstofverbindingen vormen Wat is een common-rail diesel? Common-rail diesels zijn directe injectiemotoren waarbij de brandstof onder hoge druk (1850 bar) in een centrale buis - de commonrail - wordt verzameld. De common-rail staat met de elektrisch bediende injectoren in verbinding en worden door het motormanagementsysteem aangestuurd. Het inspuittijdstip en de inspuitduur en daarmee de hoeveelheid brandstof kunnen zo over een grote bandbreedte worden geregeld, in tegenstelling tot niet-common-rail diesels. Bij common-rail zijn drukopbouw en inspuitmoment ontkoppeld, wat een groot regelbereik en aanpassingsvermogen met zich meebrengt. Bron: Wikipedia

Jan-Willem Vissers ongeveer 0,3 procent van de uitlaatgassen van een diesel. Natuurlijk denken wij ook na over hybride aandrijfsystemen en volledig elektrisch varen. Een heel andere discipline die veelbelovend is en de wereld van de traditionele dieselaandrijvingen volledig op zijn kop zet.” Fase V Jan-Willem Vissers is Manager Marine Commercial bij Volvo Penta. Over de dieselmotoren voor de pleziervaart van Volvo Penta zegt hij: “Wij hebben daarvoor twaalf verschillende diesels van dertien tot 1000 pk, vanaf een tweecilinder tot een zescilinder. Uiteraard voldoen al deze motoren aan emissie-eisen van de RCD-2 maar we hebben ook de zogenoemde Fase V-diesels die zijn voorbehouden aan de bedrijfsvaart. Fase V volgt een volledig ander testprotocol en er gelden andere levensduureisen, de zogenoemde 10.000 uur eis.” Fase V is een verordening van het Europees parlement die geldt voor de Non Road Mobile Machinery (NRMM) en sinds 1 januari 2019 verplicht is voor dieselmotoren onder de 300 kW. Het gaat op voor schepen met een waterlijnlengte van meer dan twintig meter, schepen die meer dan twaalf personen kunnen vervoeren of een bruto tonnage van 100 ton of meer hebben. Fase V telt als het schip geregistreerd is voor de binnenwateren en niet zeegaand is. Wie goed leest, merkt dus op dat Fase V ook kan tellen voor boten in de pleziervaart. Verplicht per 1 januari 2021 Verder meldt Vissers dat alle Volvo Pentascheepsdiesels boven de 75 pk zijn uitgevoerd met common-rail techniek of unit injectors. Bij unit injectors HISWA MAGAZINE 1 vormen de injector en de brandstofpomp één geheel. Volvo Penta heeft scheepsdiesels in het programma met uitlaatgasnabehandelingssystemen zoals de al genoemde EGR, SCR en roetfilter. Deze draaien in de commerciële vaart maar worden per 1 januari 2021 verplicht voor de grotere zeegaande pleziervaartjachten (groter dan 24 meter en een bruto tonnage van minder dan 500). Deze groep was uitgesloten maar deze uitsluiting wordt nu opgeheven aangezien dan ook de Noordzee en de Oostzee tot een NOx Emission Control Area (NECA) gaan behoren. Volvo Penta D13 Net zoals Yanmar is Volvo Penta druk met ontwikkelen van een hybride aandrijflijn. Vissers: “Hoe en in welke vorm is nog niet beslist, wel dat we beginnen met de grootste motoren voor de bedrijfsvaart. Hybride varen is zeker geen hype en daarom is ook Volvo Penta volop bezig met een volledig geïntegreerde oplossing.” Voordeel direct ingespoten diesel Moderne common rail diesels spuiten de brandstof rechtstreeks in de verbrandingsruimte. Indirecte inspuiting wil zeggen dat de brandstof in de inlaat wordt gespoten. Door de toepassing van elektronica kunnen ook de kleinere dieselmotoren direct worden ingespoten. Het voordeel van direct inspuiten is dat door de elektronische regeling van het inspuitmoment en de inspuithoeveelheid de emissie veel beter beheersbaar is waardoor er minder schadelijke stoffen in ons milieu belanden. 35

Het Portret Robbert Van der Eijk

In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met de HISWA Amsterdam Boat Show als thema is dat: Robbert van der Eijk. Hij is directeur van De IJssel Coatings en elk jaar als exposant aanwezig op de beurs. Tekst: drs. Liane Jansen Hoe ziet jullie handelsketen eruit? “De IJssel Coatings levert coatings rechtstreeks en via grossiers aan werven, watersportwinkels en watersportbedrijven. Onze producten worden door zowel zakelijke klanten als particulieren gebruikt om hun sloep of (zeil)jacht te beschermen en te verfraaien. Dit is een situatie die van oudsher zo gegroeid is. Wat bij polyesterverwerkers begon met een antisliplaag voor surfplanken en een lak om polyester boten mee op te knappen, ontwikkelde zich tot een volledig assortiment coatings voor de watersport.” Jullie positioneren je tussen de eindgebruiker en groothandel. Waarom? “Wij zien het als onze taak om onze gebruikers te ondersteunen met raad en daad. Natuurlijk doen onze grossiers en dealers dat uitstekend maar er zijn altijd bijzondere situaties waarbij het nuttig is om samen te bespreken wat de beste oplossing is voor een klant. Wij vinden het plezierig om in sommige gevallen ook direct in contact te blijven met onze zakelijke gebruikers om veranderende behoeftes vroegtijdig te kunnen signaleren. Voor onze continuïteit en onafhankelijkheid vinden wij het noodzakelijk onze omzet te spreiden over verschillende markten en klanten binnen deze markten.” Regelgeving op het gebied van chemische stoffen heeft steeds meer impact op de producten die we (mogen) gebruiken. Welke trends en ontwikkelingen signaleer je op jullie vakgebied? “Regelgeving op het gebied van chemische stoffen maar ook microplastics – schuurstof – en invasive species zullen de komende jaren steeds meer impact hebben op de producten die we (mogen) gebruiken. Ongetwijfeld gaan producten steeds minder of geen biocides en oplosmiddelen bevatten. We streven er naar om deze veranderingen te realiseren zonder achteruitgang van applicatie- en eindeigenschappen. Dit is een enorme uitdaging omdat het aantal grondstoffen dat we kunnen gebruiken onder invloed van de regelgeving afneemt. De capaciteit op ons laboratorium is verdubbeld. We zijn iedere dag bezig om nieuwe mogelijkheden te onderzoeken en deze om te zetten in nieuwe producten of aanpassingen van bestaande recepturen.” Jullie staan met een stand op de HISWA. Met welk doel? “Zoals de afgelopen jaren nemen we ook dit jaar weer deel aan de HISWA Amsterdam Boat Show. Dit is voor ons bij uitstek de beurs waar wij onze particuliere gebruikers van een kleur- en/of technisch advies voorzien. Daarnaast participeren wij graag omdat het een prachtig Nederlands platform is voor de innovatieve jachtbouw om hun sloepen en zeilboten te laten zien aan het publiek.” Waar staat De IJssel Coatings over 10 jaar? “Wij gaan ervan uit dat wij in 2030 als zelfstandig familiebedrijf ons 100-jarig jubileum vieren. Ongetwijfeld is de watersportindustrie dan nog steeds één van de markten waarin wij actief zijn.” Biografie Robbert van der Eijk (41 jaar) is directeur en eigenaar van De IJssel Coatings BV. Hij is de derde generatie die aan het roer staat van dit familiebedrijf. Hij studeerde in Enschede waar hij de opleidingen Chemische Technologie aan de Hogeschool Enschede en Technische Bedrijfskunde aan de Universiteit Twente afrondde. Robbert is getrouwd en heeft 3 kinderen. HISWA MAGAZINE 1 37

Internationale verhuurmodule Ondernemers die ook gebruik wellen maken van de API voor verhuur via agentschappen wereldwijd, kunnen contact opnemen met Jan Huibers: info@yachtcharterhuibers.nl. Dwars door de stad. De motorjachten van Huibers passen ook onder de bruggen in Utrecht door. Yachtcharter Huibers ‘Onze ligging is ons geluk’ In zeven jaar tijd groeiden ze van één naar veertien boten. En ook het komende seizoen is de vloot nog weer groter. Met een topligging van de verhuurhaven met weekroutes die je via prachtige natuurgebieden brengen naar Amsterdam en Utrecht, een vooruitstrevende, innovatieve werkmentaliteit en veel enthousiasme lukt het Jan en Alijda Huibers om Yachtcharter Huibers in Heukelem te laten groeien en bloeien. Tekst: Dominique van Dam ‘Een uit de hand gelopen hobby’, noemen de twee het ontstaan van hun bedrijf. Met het zout in het bloed – Jan komt van de binnenvaart – en een eigen rijschool, voeren de twee graag zelf over de Nederlandse wateren in hun eigen boot. En zo kwam het dat ze uiteindelijk een motorjachtverhuurbedrijf hadden: ‘In de weken dat we niet konden varen, verhuurden we de boot op Marktplaats. En daar is het begonnen’, zegt Alijda. ‘We kochten een tweede boot, verdubbelden weer de vloot en zo hebben we dit jaar zestien jachten liggen, in verschillende uitvoeringen en voor verschillende gezelschappen.’ 38 Het lijkt vanzelf te gaan. Maar natuurlijk zit er veel werk achter het bouwen aan en runnen van het bedrijf. ‘De markt is behoorlijk vergrijsd en de tijd dat we als boekingskantoor terugkwamen van Boot Düsseldorf met koffers vol geld van aanbetalingen is voorbij’, zegt Jan. ‘We hebben geografisch wel een uitstekende ligging in Nederland, dichtbij Amsterdam en Utrecht. Dat is ons geluk, mensen vertrekken graag vanaf hier. En tegelijkertijd brengt dat geluk ook uitdagingen met zich mee.’ ‘Zo is onze omgeving helemaal niet ingericht op de verhuur van motorjachten. Als we een technisch onderdeel nodig hebben, zitten we regelmatig in de auto naar Friesland om het op te halen.’ En als een motorjacht bij Huibers al verhuurd is gaan ze op zoek naar een goede vervanger bij een collegaverhuurder in het land. ‘En dat lukt meestal wel, maar in de buurt is het lastig. De klant komt het jaar erna toch weer terug, blij met de service.’ De succesfactoren in de bedrijfsvoering zijn divers. Van een goede website met goede foto’s van fraai ingerichte boten en 360-graden filmpjes van elke boot tot HISWA MAGAZINE 1

aan routevoorstellen, Jan en Alijda proberen elke huurder zo voorbereid mogelijk op pad te sturen. Je boekt een beleving en de boot is daarbij slechts het middel. ‘Zonder of met weinig ervaring krijgt de huurder een vaarcursus. We focussen op beheersing van het motorjacht voor ze vertrekken. En als het nog niet goed gaat, doen we dat de volgende ochtend weer. Dat vinden ze op dat moment niet altijd leuk, maar als ze terugkomen is het steevast een van de eerste dingen die ze zeggen: jullie extra aandacht heeft mijn vakantie leuker gemaakt.’ Die persoonlijke aandacht draagt bij aan het vaargenot. ‘Je boekt een vakantie, een beleving, en de boot is daarbij slechts het middel.’ En het werkt. ‘We zijn zeer tevreden over onze bezettingsgraad.’ De wereld aan je voeten De boekingen, die nemen elk jaar toe. Hierbij spelen de HISWA-site vakantievaren.nl en de gegroeide contacten met de agentschappen een grote rol. Ook internationaal. ‘We zitten, zo bleek op de International Charter Expo in Zagreb, toch op een eilandje in Nederland. Daar lopen de grote agentschappen rond van bijvoorbeeld Scandinavië, Polen, het Verenigd Koninkrijk en de VS met eigen boekingsportals. Via hen zijn we bereikbaar voor de rest van de wereld. Onze ogen gingen open. De grotere jachten kunnen we via hun systemen aanbieden, real-time. Zij HISWA MAGAZINE 1 maken geen gebruik van onze site of vakantievaren.nl, dat is te klein.’ ‘Maar ons prachtige product, het stalen motorjacht, varen dwars door Nederland, door natuur en steden, dat is uniek in de wereld.’ Samen met Anne de Vries van Tubber bouwden ze daarom zelf een API, een technische verbinding waardoor de boten van de Nederlandse markt ook in de internationale markt aangeboden worden. ‘We sluiten een Nederlands bedrijf dat real-time beschikbaarheid kan bieden in een dag aan, de commissies stellen bedrijven zelf in. Er is veel mogelijk. De boten zijn ineens verhuurbaar via elk platform, bedrijven kunnen aanen uitzetten wat ze zelf willen. Het levert een enorm potentieel aan huurders.’ afval. ‘We kiezen bewust voor deze diesel en niet voor een biobrandstof. Bij biobrandstof gaan bacteriën in de tank groeien, die komen los door het schommelen en de filters raken verstopt. Dat veroorzaakt ellende die we met HVO Fuel niet hebben. Daarnaast is het aan boord voor de opvarenden ook gewoon fijner: de zweem van de dieselgeur is weg en de kachels zitten minder verstopt door de volledige verbranding die plaatsvindt.’ Ook voor het milieu is een hoop winst te behalen op deze manier, volgens Jan. ‘Onze jachten varen nu eenmaal door kwetsbare gebieden, ook door de Biesbosch. We willen niet dat de dieseltroep door de waterkoeling in het water komt. Ondanks dat het een heel klein beetje meer kost is HVO Fuel de moeite waard.’ ‘We zijn geen voorstander van elektrisch varen, het netwerk is er niet om accu’s op te laden en de productie van accu’s is niet heel milieuvriendelijk. Waterstoftanks zijn voor ons soort boten echt te groot. Dit is een mooie oplossing en dat zou het als we groter denken ook iets zijn voor HVO Brandstof: innovatief en vooruitstrevend Ook dichtbij huis denken ze innovatief, bijvoorbeeld als het gaat over impact van de verhuur op het milieu. Huibers is overgestapt op een alternatief voor traditionele diesel. Alle boten van Yachtcharter Huibers varen op HVO Fuel, de Neste MY Renewable Diesel, een 100% zuivere, synthetische brandstof, volledig geproduceerd uit bijvoorbeeld de rondvaartboten in Amsterdam. Niemand hoeft wat om te bouwen, het is hernieuwde energie en beter dan elektrische grijze stroom die anders gebruikt wordt.’ Samenwerkingen, groei, betere brandstoffen, ook na de eerste zeven jaar blijft Yachtcharter Huibers groeien en bloeien. ‘We blijven uitbreiden én blijven ontwikkelen.’ 39

De Brexit Noordzee-oversteek wordt papierwerk Voor de verkoop van nieuwe jachten of onderdelen, lijkt meer papierwerk het meest merkbare gevolg van Brexit. Voor de handel in gebruikte jachten over de Noordzee, kunnen de kosten voor import en keuring oplopen na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Tekst: Hans Buitelaar Die conclusie kan worden getrokken uit een inventarisatie van de voorlopige afspraken tussen onderhandelaars van het Europees Parlement en de Britse regering. Nu het Britse Lagerhuis heeft ingestemd met de voorlopige afspraken over de voortzetting van de handelsrelaties tussen Europese landen en het Verenigd Koninkrijk, gaat waarschijnlijk een overgangsregeling gelden. Dan hanteren de Britten dezelfde regels over productcertificering als die in de EU gelden. Alle goederen die in de EU worden geïmporteerd, moeten aan de eisen van het CE-keurmerk voldoen. De Britten kopiëren de richtlijnen van CE en maken daarvan hun eigen keurmerk, dat dezelfde veiligheids- en kwaliteitseisen stelt. Als de spullen uit Engeland volgens dezelfde regels worden gemaakt, resteert alleen nog het papierwerk om ervoor te zorgen dat de producten en complete jachten de Europese buitengrens over mogen. Profileren Het Europees Parlement heeft nog een stemming op de agenda over de afspraken die nu zijn gemaakt tussen de EU en de vertrekkende lidstaat, vlak voor het geplande afscheid op 31 januari. De uitkomst daarvan is nog niet zeker (op het moment van drukken van dit blad). Politici van allerlei overtuigingen kunnen de laatste stemming gebruiken om zich te profileren. In de onzekere situatie is één ding zeker: er komen douanecontroles. Overgang Vanuit de watersportindustrie is Ross Wombwell, hoofd technische dienstverlening bij brancheorganisatie British Marine, het meest betrokken bij de afspraken die de Brexit-onderhandelaars van beide zijden van de Noordzee maken. “De dag na de verkiezingen was ik al bij het ministerie van Economische

Foto: British Marine Ross Wombwell Zaken om te bespreken wat de gevolgen van de uitslag zouden zijn voor de jachtbouw en watersportindustrie,” licht hij zijn betrokkenheid toe. “Wat er ook gebeurt, we krijgen te maken met een overgangsregeling tot in ieder geval eind 2020. Het komende jaar volgen we in Engeland de regels die in de EU gelden om de handel over de Noordzee gaande te houden. Daarna hangt de manier waarop we spullen over en weer kunnen verkopen af van de inhoud van het handelsakkoord. Of van het ontbreken van zo’n akkoord. Natuurlijk zullen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk altijd handelsrelaties hebben. Als we gelijke producteisen blijven hanteren en in een handelsakkoord afspreken dat we eventuele aanpassingen van de eisen van een keurmerk altijd bespreken, is dat voor de onderlinge zaken het gemakkelijkst.” British Marine blijft net als HISWA-RECRON in ieder geval onderdeel van ICOMIA, de internationale koepel van brancheorganisaties van de watersport. Zo blijven de Britten van nabij op de hoogte van de Europese RCD, de recreational craft directive.” In de onzekere situatie is één ding zeker: er komen douanecontroles. Voor verscheping uit Nederlandse HISWA MAGAZINE 1 havens probeert de douane opstoppingen te voorkomen door het registeren van goeden vóór het inlanden al te regelen. Daarvoor is een douanenummer nodig. Dat is aan te vragen via de expediteur. HISWA-RECRON wijst exporterende leden daar al meer dan een jaar de weg in. Keuring Het lijkt erop dat de gevolgen voor de verkoop van gebruikte jachten veel ingrijpender zijn. Een gebruikte boot uit Engeland is na 31 januari een product dat wordt geïmporteerd en zal moeten voldoen aan de eisen die het CE-keur stelt. De eisen van vandaag gelden dan voor een boot uit bijvoorbeeld 1985. Uitstootnormen zijn intussen veel stringenter geworden, net als andere kwaliteitseisen. Het wordt moeilijker om een gebruikt jacht in de EU te importeren daardoor. Op het gebied van afspraken over BTW is nog niets zeker, maar de verwachting is dat een jacht waarvoor aantoonbaar BTW (VAT) is betaald in de periode dat het Verenigd Koninkrijk lid was van de EEG of de EU, in de EU niet nogmaals BTW hoeft te betalen. Zonder akkoord moeten Britse spullen worden gekeurd door een EU-erkend certificeringsbureau, wat extra keuringskosten oplevert Turks voorbeeld Wombwell ziet een aantal risicoscenario’s. Het minste risico Brexit Impact Scan Een snelle controle om te zien welke mogelijke gevolgen de Brexit voor de Nederlandse watersportbedrijven heeft, is te vinden op www.hiswarecron.nl/ kennisbank/brexit-impact-scan. is volgens hem de overgangsperiode die na 31 januari geldt tot aan het eind van 2020. Dan proberen bedrijven nog handel te drijven volgens de regels die nu gelden tussen EU-landen, zij het dat ze extra douanecontroles moeten accepteren. “Na de overgangsperiode zijn er twee mogelijkheden: er is een handelsakkoord of niet. Zonder akkoord moeten Britse spullen worden gekeurd door een EU-erkend certificeringsbureau, wat extra keuringskosten oplevert. Waarschijnlijk wordt dan ook voor EU-producten een verplichte certificering in Engeland noodzakelijk. Voor veel Engelse bedrijven zou dat het verlies van een concurrentiepositie in Europa betekenen, voor EU-bedrijven een achterstand op de Britse markt. Het volgende risico is dat een handelsakkoord wordt gesloten met ongunstige afspraken. Terwijl gunstige afspraken mogelijk zijn. Kijk maar naar de bilaterale afspraken tussen de EU en Zwitserland. Of, nog gunstiger voor de handel: de EU en Turkije. De Turken accepteren helemaal het CE-keur en hebben vrije toegang tot de Europese markt met producten die daaraan voldoen. We hopen op een dergelijke uitkomst.” 41

Op stap met ... Regiomanager Gerdina Krijger In de nieuwe rubriek Op stap met… lopen we een dagje mee met een medewerker van HISWA-RECRON. In de eerste aflevering: Gerdina Krijger, regiomanager Midden-Nederland. Hoe zet zij zich in voor de leden en waar krijgt ze energie van? Tekst: Lisette Vos Op het afgesproken tijdstip staat Gerdina Krijger, regiomanager bij HISWA-RECRON, met haar groene cabriolet op het station. In haar sportwagen legt ze jaarlijks duizenden kilometers af om leden te bezoeken. Zestien jaar lang voor HISWA, en sinds kort voor HISWA-RECRON. Gerdina heeft een afspraak bij jachthaven Kortenhoef met de jonge en ambitieuze ondernemer Hans van der Laan. Zijn bedrijf ligt midden in het gebied Oostelijke Vechtplassen. En daar speelt van alles, maar daarover later meer. Wisselwerking Tijdens de autorit dwars door de gemeente Wijdemeren legt Gerdina uit dat ze op dit moment nog het werkgebied onder Lelystad onder haar hoede heeft. 42 In de nieuwe organisatie komt er een andere indeling in regio’s: Noord, Midden en Zuid. Ze krijgt energie van gesprekken met ondernemers in haar regio, vertelt ze. ‘Ik vind de wisselwerking heel leuk. Als collectief sta je sterker, wij komen als HISWA, en nu als HISWA-RECRON, overal binnen. Ik krijg een kick als ik bij de overheid iets voor elkaar krijg, waar de leden van profiteren.’ Gerdina moet haar werkdagen als regiomanager efficiënt indelen en dagelijks prioriteiten stellen. In de watersportsector spelen veel dossiers, van klein tot groot. Ze komt op voor de belangen van de leden, onderhoudt haar uitgebreide netwerk van ondernemers en belanghouders, organiseert ledenbijeenkomsten maar ze krijgt ook vragen van individuele leden. ‘Ben ik op bezoek in een jachthaven, vraagt de eigenaar hoe hij om moet gaan met een boot die stinkt. Dan geef ik advies.’ Emissieloos varen Een groot dossier dat haar aan het hart ligt, is het beleid van de gemeente Amsterdam: in 2025 moeten alle boten in het centrum van de hoofdstad emissieloos varen (in 2030 overal). ‘Emissieloos varen stellen we niet ter discussie, maar wél de termijn. Als dit doorgaat, zijn de gevolgen voor de ondernemers enorm. Het is maar zeer de vraag of Liander voldoende energie kan leveren voor de laadpalen in de jachthavens. Bovendien is de kans groot dat veel watersporters stoppen, omdat ze niet kunnen of willen overstappen naar elektrisch varen.’ Voor dit dossier bedenkt ze een aanpak voor de strategie en lobby naar de lokale en provinciale politiek. Een beproefde methode daarbij is om een enquête onder leden of watersporters te houden. De uitkomsten gebruikt HISWA MAGAZINE 1 Nieuwe rubriek

ze om haar argumenten kracht bij te zetten. HISWARECRON en de gemeente Amsterdam onderzoeken – in dit geval samen – of watersporters de overstap willen of kunnen maken naar elektrisch varen. Ze durft te voorspellen dat Amsterdammers met een motorboot niet staan te trappelen. ‘Met de uitkomst van de enquête kunnen we op basis van feiten overleg voeren, en niet op basis van vermoedens.’ Als het nodig is, zoekt Krijger de pers om haar verhaal te onderstrepen. In de Telegraaf is het geluid van de bezorgde watersporterondernemers in Amsterdam al opgetekend. ‘Zichtbaar maken wat er onder de leden speelt, is onderdeel van mijn werk.’ Als collectief sta je sterker, wij komen als HISWA-RECRON overal binnen. Illustratief Voor haar werk als belangenbehartiger is de inbreng van ondernemers onmisbaar: de regiomanager vertelt wat er speelt in de sector en illustreert het grote verhaal vaak met een verhaal van een individuele ondernemer. Dat geldt bijvoorbeeld voor Jachthaven Kortenhoef, waar we na een korte autorit aankomen. Het bedrijf is al tientallen jaren lid van HISWA (nu van HISWA-RECRON). Directeur Hans van der Laan koos – net als zijn ouders – voor het lidmaatschap van de brancheorganisatie. Hij heeft ambitieuze plannen, met onder meer de bouw van een resort met een boomhut en drijvende iglo. Aan tafel in het havenkantoor in Kortenhoef gaat het gesprek al snel over het gebiedsakkoord over de Oostelijk Vechtplassen. Dit akkoord, waar meer dan twintig partijen een handtekening onder hebben gezet, blijft de gemoederen bezighouden. Doel is om het gebied duurzaam te ontwikkelen, met aandacht voor recreatie en natuur. Van der Laan is als ondernemer voorstander van ontwikkeling van het gebied, en steekt veel tijd in overleg, maar partijen moeten zich wel aan afspraken houden. Hij zucht: ‘Een groep bewoners gaat het akkoord op onderdelen weer ter discussie stellen.’ Reacties indienen Het gaat om bijvoorbeeld om de aanleg van de vaarverbinding tussen de Loosdrechtse Plassen en het Hilversums Kanaal, waardoor watersporters kortere rondjes in het gebied kunnen varen. Dat maakt het vaargebied veel aantrekkelijker. Bij de gemeente Wijdemeren ligt het Milieu Effect Rapport (MER) ter inzage. Jachthaven Kortenhoef en andere ondernemers trekken samen met HISWA-RECRON op om zoveel mogelijk reacties in te dienen. Van der Laan en Krijger stemmen de aanpak voor de lobby samen af. Van der Laan: ‘Je moet samen optrekken en rumoer maken, anders word je niet gehoord.’ Tijdens een korte rondleiding over zijn bedrijf laat de directeur zien waar vier energieneutrale watervilla’s komen te staan: de fundamenten zijn gelegd. Aan de rand van de haven heeft hij een natuuroever aangelegd, waar straks de ijsvogel neerstrijkt. Van der Laan wil maar zeggen: hij werkt mee en heeft oog voor de natuur. Krijger ondersteunt zijn verhaal: ‘Dat is onze boodschap aan de overheid: recreatie en natuur gaan prima samen.’ Dat is de boodschap aan de overheid: recreatie en natuur gaan prima samen. Op naar Limburg Na de afspraak stapt Gerdina Krijger in haar groene sportauto om naar Limburg te rijden. Morgen heeft ze weer een volle agenda, met onder meer een afspraak over Gastvrij Limburg. Onderweg naar het station spreekt ze met respect over de ondernemers, zoals over de directeur van Jachthaven Kortenhoef. ‘Hij durft te investeren en neemt risico. Bij de overheid wordt vaak gedacht dat het geld wel binnenkomt. Ik vertel dan hoe het echt werkt.’ En besluit ze: ‘Al mijn werk staat in het teken van onze leden. Zij moeten er beter van worden. In de nieuwe organisatie HISWA-RECRON is dat niet anders.’ De natuuroever in Jachthaven Kortenhoef. HISWA MAGAZINE 1 43

NIEUWSINNOVATIE Kleding voor matchrace professionals Drielaags membraan als stof verzekert waterdichtheid van de nieuwe HP Foil Pro kleiding van Helly Hansen. Gelaste en gelijmde naden in de jas, smock top (capuchonjack dat over het hoofd wordt aangetrokken) en korte broek zorgen ervoor dat ook op de naden geen water binnenkomt. De nieuwe kledij voor wedstrijdzeilers is bedoeld voor de zeilers van het America’s Cup team American Magic, waarvan de Noorse zeilkledingfabrikant sponsor is. Naast bescherming zijn bewegingsruimte en souplesse ook belangrijk. De smock top is het meest technische kledingstuk: met neopreen pols- en heupboorden. De professionele outfit is ook voor fans van het Amerikaanse team te koop – of voor watersporters die de functionaliteit ervan waarderen. www.hellyhansen.com Nieuwe hogedrukdiesels Yanmar Marine Europe presenteerde op Boot Düsseldorf een nieuwe lijn van zes cilinder dieselmotoren, met vermogens van 485 tot 640 mhp (marine horse power, paardekrachten berekend voor maritieme voortstuwing). De motoren betekenen een uitbreiding van het aanbod van commonrail dieselmotoren. Hierbij wordt de brandstof onder hoge druk in een roterende buis boven de verbrandingskamers gespoten, zodat de inspuiting en verbranding bijzonder efficiënt verlopen. De 6LF-motoren hebben allemaal een optimale vermogensafgifte bij 3000 toeren. De 6L- motoren leveren dit bij 2530 toeren. Met de vermogens en toerentallen van deze motoren zijn ze vooral geschikt voor planerende en halfglijdende jachten en werkboten. De motoren worden uitgerust met het nieuwe motormanagement systeem VC20, een digitale installatie voor het aflezen van alle functies aan boord, waarin naast de motorcontrolesystemen ook de elektrische boordfuncties zijn geïntegreerd. www.yanmarmarine.com Kunststof afsluiter Glasvezelversterkt nylon roest niet, is niet gevoelig voor electrolyse, is UV-bestendig en heeft een lange levensduur. Met die gedachte ontwikkelde leverancier Trudesign uit Nieuw Zeeland kogelafsluiters en huiddoorvoeren die op jachten van alle bouwmaterialen kunnen worden toegepast. De behuizing is van hard vormvast kunststof, de kogel binnenin is soepel gemaakt door de toevoeging van polymeren – een synthetische variant van rubber. Zo is de levensduur van het draaiende deel groter en ook de afsluitende werking beter lekvrij. In Nederland verkoopt Rosch Marine de kunststof afsluiters. www.roschmarine.nl 44 HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSINNOVATIE Klemmen zonder beschadigen Geen scherpe metalen tanden op een klein deel van de trimlijnen, maar een uitgerekt weefsel van vezels dat in diameter krimpt over een grotere lengte, dat is het principe waarmee de XTX powerclutch vallenstopper van Spinlock werkt. Een spiraalveer in de stopper trekt het weefsel uit, dat sterk lijkt op de buitenmantel van een moderne lijn aan boord van zeiljachten. Zo’n uitgerekt weefsel krijgt vanzelf een kleinere binnendiameter. Zo klemt het om de lijn: niet met heel veel druk en slijtage op een enkel punt, maar dankzij geleidelijk omklemmen over grotere lengte wordt de lijn onwrikbaar tegengehouden. De spiraalveer in de vallenstopper is niet eens heel sterk. Door met twee vingers aan een dop te trekken, komt spanning op de spiraalveer en ontspant het weefsel waardoor de binnendiameter losser wordt en de lijn vrij door de stopper terug kan lopen. Een naar boven zwenkende hendel is er niet meer. Ook demonteren voor onderhoud of inspectie is kinderspel. De constructie is briljant in eenvoud: een behuizing, een weefsel, een spiraalveer, een canvas bandje tussen veer en trekdop en een eindkapje met een pin om te borgen. www.spinlock.nl Vetus in SUP YellowV is de naam van een nieuw merk opblaasbare SUP-boards, die naast watersportspeeltje en trainingsplatform ook dienst kunnen doen als loopplank of drijflichaam voor bootonderhoud te water. De eerste drie producten van het merk in opblaaswatersportspullen werden op Boot Düsseldorf gepresenteerd. Het zijn SUP-boards in drie verschillende groottes: de YVSUP08 is voor kinderen, de YVSUP09 is voor boardplezier in de branding terwijl de YVSUP11 een groter stabiel board is voor toertochten, rechtopstaand peddelend. Dan is er ook nog het IVFP8 platform: bedoeld voor klussen aan de boot vanaf het water of als zwemplateau bij ankeren. Het nieuwe merk is in het leven geroepen door watersportbenodigdhedenleverancier Vetus. www.yellowv.com HISWA MAGAZINE 1 45

NIEUWSINNOVATIE Motor uit bij schipper overboord De Amerikaanse motorenfabrikant Mercury Marine introduceerde een beveiligingssysteem - 1st Mate - dat de motor uitschakelt als de stuurman of kapitein overboord valt en dat voorkomt dat de motor wordt gestart als de schipper er niet is. 1st Mate werkt met verschillende sensoren voor de kapitein en bemanning. Als de schipper of stuurman overboord gaat, wordt de motor uitgeschakeld. De bemanningsleden krijgen via de app op hun smartphones duidelijke instructies over het weer starten van de motor en de manier waarop ze terug moeten varen naar de overboord gevallen schipper. Als een bemanningslid overboord gaat terwijl de schipper er nog is, gaat het motorvermogen flink terug en ontvangt de schipper koersinstructies die terug voeren naar de drenkeling. Vooral voor snelvarende motorjachten biedt deze motorstopper een oplossing. Als de eigenaar van het jacht niet aan boord is met zijn 1st Mate-sensoren, kan de motor helemaal niet worden gestart: diefstalpreventie. De integratie van veiligheidsmiddel en anti-diefstalvoorziening in de aansturing van de motor is een noviteit. www.mercurymarine.com 46 Drietraps dieselreiniging Griffin Micro Pure zuivert diesel in de leiding van de tank naar de motor. Ook dieselalg, de groene drab die in de brandstof kan ontstaan, wordt daarbij effectief verwijderd. De installatie van de filterfabrikant uit Singapore bestaat uit een filter dat water en deeltjes uit de diesel haalt – op veel jachten bekend als de waterscheider – als eerste stap. Daarna volgt een filter dat de celwanden van de microben en bacteriën verweekt met magneten. In de derde stap wordt de diesel met ultraviolet licht helemaal gezuiverd zodat heldere brandstof naar de motor kan stromen. De verplichte bijmenging van biodiesel bij diesel uit aardolie, veroorzaakt vaak dieselalg in tanks van jachten waar de brandstof lang in staat. Laboratoriumtests wijzen uit dat de drietraps filtering door de Micro Pure effectief is. www.griffinfilter.com Spuitplamuur AkzoNobel ontwikkelde een plamuur die kan worden opgebracht door spuiten, zoals bij verf. De AwlFair SF filler is geschikt voor het wegwerken van oneffenheden in een te verven oppervlak, zoals putjes en krassen in een romp. De plamuur kan nat op nat worden aangebracht, tot twee lagen per dag. Tussen twee lagen hoeft niet te worden geschuurd. Jachtschilders kunnen een flinke tijdsbesparing realiseren met deze plamuur. www.awlgrip.com HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSINNOVATIE Doeltreffende hydraulica Verbeterde versies van het dekluik, het stuurplankje en de ontsnappingsladder. Door toepassing van hydraulische cilinders heeft Hybrid Composites uit Kaapstad, Zuid Afrika, drie boordvoorzieningen functioneler, veiliger en bedrijfszekerder gemaakt. Dekluiken zitten op ieder jacht. Op luxe jachten is het luik naadloos in het dek verzonken. Het dekluik van Hybrid Composites klapt met gebruik van innovatieve scharnieren en hydraulische cilinders helemaal open, tot het luik evenwijdig aan het dek ligt – zonder het dek aan te raken. Zo is de ruimte om snel een voorzeil door het luik te stouwen optimaal. Als het luik sluit, drukt de cilinder het stevig in het afdichtrubber. De hydraulica wordt met een elektrische pomp bediend vanuit de kuip of met een knop ernaast. Uitgekiende vormgeving van de scharnieren en hydrauliek zorgt ervoor dat het luik nooit dicht klemt als er iets tussen de omlijsting zit. Als de elektriciteit uitvalt, kan eenvoudig de druk van het hydraulische systeem worden weggenomen, zodat het luik ook met de hand te openen is. Op eenzelfde slimme manier is het scharnierende sta-plankje achter de stuurstand van een zeiljacht onder helling hydraulisch uitgevoerd. Het verhoogt het gebruiksgemak en slimme mechanische voorzieningen zorgen ervoor dat de hydrauliek nooit het opstaande plankje dichtklapt als er iets tussen zit. Uitgeklapt wordt het plankje automatisch geborgd, zodat niet voortdurend druk op de cilinder staat. Al evenzeer uitgekiend is de touwladder die onder een dekluik naar beneden kan worden getrokken om een nooduitgang te openen. Een touwladder is lastig te beklimmen op een schommelende boot – de beveiligde hydraulica van Hybrid Composites zorgt ervoor dat de ladder zich strak spant. Zo wordt de klim uit het dekluik in een noodsituatie veel stabieler. www.hybridcomposite.co.za Navigatie voor de komende eeuw Een tweedimensionale kaart? Het nieuw ontwikkelde besturingssysteem voor plotters aan boord BoatingOS maakt veel meer mogelijk. Augmented reality zal de stuurman een blik vooruit gunnen, met belangrijke navigatiegegevens als object op zijn scherm geprojecteerd. Artificiële intelligentie maakt dat het systeem zichzelf verbetert. Net als een telefoon is een apparaat door BoatingOS altijd met internet en de andere boordsystemen verbonden. De ontwikkelaars zijn Raceix uit Ierland en hun nieuwe partner Groupe Bénéteau. Op Boot Düsseldorf kondigden beide partijen hun samenwerking aan. De multifunctionele schermen van vandaag kunnen al veel, met de nieuwe software zullen ze nog veel meer kunnen. Handig bruikbare informatie wordt naar het scherm bij de stuurman gestuurd. Veel vaarwateren waarvan nog geen gedetailleerde kaarten zijn, worden al varend en zonder enige inspanning van de schipper, in kaart gebracht. BoatingOS wordt in de loop van dit jaar getest op jachten van de Groupe Bénéteau. Op de foto: Luca Brancaleon van Groupe Bénéteau en Stuart Walker van Raceix. www.boatingos.com HISWA MAGAZINE 1 47

NIEUWSINNOVATIE Koppel uit de uitlaatbocht De Japanse fabrikant van buitenboordmotoren Tohatsu presenteerde op Boot Düsseldorf: de 115 pk leverende MFS115, het sterkste model ooit van Tohatsu. De 115 pk versie wordt het topmodel in de MFS -erie met 40, 50 en 60 pk motoren. De motorenbouwers claimen op voorhand dat de motor, nu nog in prototype fase, het grootste koppel zal leveren van alle buitenboordmotoren van vergelijkbare vermogensafgifte. Het grote acceleratievermogen is te danken aan een slim ontwerp van de uitlaatbocht, dat precies de juiste combinatie van doorstroming en tegendruk oplevert bij verschillende toerentallen. De MFS115A wordt geleverd in marineblauw of beluga wit. www.tohatsu.nl Zuignap voor zwempoetsen Zwemmend met een schuurspons of borstel rond de boot om de waterlijn schoon te maken: veel schippers doen dit wanneer ze op zomerse dagen voor anker liggen en een verkoelende duik nemen. Hardnekkig vuil gaat er soms niet af. Met de nieuwe Yacht Grabber van de Duitse fabrikant Fender Design krijgen schippers met één hand houvast aan de romp om met de andere te kunnen poetsen. In feite is de Yacht Grabber een zuignap zoals glaszetters die gebruiken om grote glasplaten in kozijnen te manoeuvreren. Met een hendeltje wordt de zuignap op het gladde oppervlak vacuüm getrokken, hetzelfde hendeltje de andere kant op ontspant de zuignap weer. De Yacht Grabber was afgelopen najaar genomineerd voor een DAME-award. www.fender-design.com Stabiliteitscontrolescherm Leverancier van stabilisatiesystemen DMS Holland ontwikkelde een universeel besturingssysteem 48 voor stabilisatievinnen van alle merken. Veel eigenaren van een jacht waarop al oudere stabilisatievinnen zijn geïnstalleerd hebben moeite met het vinden van onderdelen in geval van storingen. Het universele systeem van DMS Holland stuurt de elektrische aandrijving van vinnen van alle merken aan, zodat herstel of opknappen kan worden uitgevoerd zonder het hele systeem te vervangen. Een computer vormt het hart van het systeem. Op de brug worden de functies van de stabilisatorvinnen afgelezen van een kleuren touchscreen. Hierachter is een ‘stabilisatiealgoritme’ actief. Zelfs stabilisatiesystemen die niet werken als de boot voor anker ligt, kunnen worden verbeterd met deze zero-speed stabilising dankzij DMS Universal. www.dmsholland.com HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSINNOVATIE Rendement uit stroombronnen De producten van de Franse leverancier Cristec zetten accuvoeding van verschillende bronnen om in de juiste laadstroom. Nieuw in het aanbod dit jaar is een door maritiem keuringsinstituut DNV-GL (equivalent van Lloyds) goedgekeurde acculader die de wisselstroom van het netwerk op de wal, omzet in laadstroom voor gelijkstroom accu’s, de HPOWER-cert. Ook nieuw is de 3,5 inch grote touch screen batterijmonitor die de status en laadstroom of geleverde stroom weergeeft van verschillende accu’s. Een mppt-laadstroomregelaar uit de YRANGE-serie van Cristec zorgt ervoor dat voortdurend het optimale rendement uit zonnepanelen wordt gehaald. Dit is een Maximum Power Point Tracker, die uit de veelheid van cellen waaruit een zonnepaneel bestaat, de best presterende cellen van het moment weet te vinden. Hierdoor wordt het rendementsverlies, doordat bijvoorbeeld een deel van het paneel in de schaduw ligt, sterk verminderd. www.crestec.fr/english Zwemladder – uitschuifbaar en loopplank Swissway Marine toonde twee recent ontwikkelde producten op Boot Düsseldorf. Het eerste is de Golden Gate die een combinatie vormt van uitschuifbare loopplank en zwemladde. Het andere product is de Carina Railing tele: een uitschuifbare zwemladder die in een kleine inbouwruimte past en daar als verrassend grote telescopische zwemtrap met reling uit tevoorschijn komt. De zwemladders verzinken in de romp. De Golden Gate is in horizontale stand een stabiel platform met aaneengesloten houten vlak: geschikt om van de kade naar het dek te lopen. Als het platform naar beneden zwenkt, blijven de treden horizontaal zodat de Golden Gate verandert in een trap met houten treden. Deze loopplank schuift in een inbouwkoof die even diep is als de lengte van de liggers. www.swissway.pro HISWA MAGAZINE 1 49

NIEUWSMENS&BEDRIJF Winner Yachts terug naar Nederland De productie van Winner Yachts wordt vanaf komend voorjaar verzorgd door Jachtwerf Heeg. De mallen van het Nederlandse merk van productiejachten werden na het faillissement in 2016 gekocht door een Duitse ondernemer, die de geliefde boten wilde blijven bouwen. De productie werd ondergebracht bij een werf in Polen. De kwaliteit van de jachten die de werf verlieten was niet van het niveau dat de ondernemer of de klanten verwachtten. Jachtwerf Heeg bouwt onder leiding van Geert Wijma al jaren de open zeilboot Randmeer, de Pointer 22 en 25. De Winner 8 en Winner 9 worden er vanaf voorjaar 2020 ook gebouwd. De verkoop van de ‘echt Nederlandse’ jachten blijft vooralsnog wel in Duitse handen. Wijma meldt dat bij commercieel succes zeker ook een verkooppunt in Nederland komt: zijn werf in Heeg. www.winneryachts.com Online bootjestelevise Watersportjournalist Eric van Staten breidt zijn internetactiviteiten verder uit met het wekelijks samenstellen en online beschikbaar maken van afleveringen van ‘Heel Holland Vaart’. Aan zijn platform watersport-tv.nl heeft Van Staten al bekende gezichten weten te binden als voormalig Telegraaf-Vrij redacteur en presentator van Yacht Vision Epco Ongering en elektrotechnisch specialist René Westerhuis plus zeezeiler Henk de Velde. De redactie van Heel Holland Vaart gaat in een sloep door Nederland om de plaatselijke mogelijkheden voor alle vormen van watersport te belichten. De ondernemers die in de uitzendingen aan bod komen, maken de aflevering mogelijk. Heel Holland Vaart gaat bij het begin van het vaarseizoen van start. www.watersport-tv.nl Chefs leren op de werfvloer In de schoolbanken van ROC Friese Poort maar ook in de scheepsbouwloodsen van De Vries Makkum hebben acht cursisten als eersten het lesprogramma ‘leidinggeven in de jachtbouw’ volbracht. Dit was een proefproject van de Yacht Builders Academy, waarin scholen en bedrijven samenwerken. De acht kregen afgelopen januari hun certificaat. De uitreiking ging gepaard met een feestje op de werf van Feadship De Vries in Makkum. De 50 module wordt na een evaluatie klaargemaakt om aan te bieden als cursus binnen het lespakket van studenten of als bijscholing voor werknemers uit de jachtbouw. www.yachtbuildersacademy.com HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSMENS&BEDRIJF Europese bootbouwers in project oceaanbescherming Jachtbouwers en toeleveranciers, verenigd in de European Boating Industry (EBI) sluiten zich aan bij het initiatief van de Verenigde Naties om de oceanen te beschermen: het UN Decade of Ocean Science for Sustainable Development. De brancheorganisatie wil daarmee duidelijk maken dat het de Duurzame Ontwikkelings Doelen van de landenbond steunt. HISWA-RECRON is geen lid van EBI, maar is aangesloten bij de internationale koepel van watersportbrancheorganisaties ICOMIA. www.europeanboatingindustry.eu European Power Boat of the Year De Vedette Navigator 35 is tijdens Boot Düsseldorf gekozen tot European Power Boat of the Year. Met de steile boeg, slank op de waterlijn maar breed boven water, het bakdek met het grote glazen stuurhuis annex salon en de flexibele indeling overtuigde dit jacht de jury. www.vedette.nu Koolstof in de kringloop Het sterke en lichtgewicht materiaal carbonvezel als basis voor een laminaat met epoxyhars wordt veel gebruikt voor jachten die op snelheid en prestaties zijn gericht. Helaas is het erg ingewikkeld om de dure vezels na gebruik weer los te krijgen van de hars en klaar te maken voor hergebruik. Maar het kan wel. In Europa zijn twee bedrijven die dit doen: ELG Carbon Fibre uit Engeland en CFK Valley Stade Recycling uit Duitsland. ELG kwam deze maand in het nieuws omdat het gebruikte carbonvezels van het America’s Cup syndicaat Team Ineos wist te recyclen. Van de kringloopvezels werd de bok gemaakt voor de 75 voet lange zeilboot met draagvleugels, zoals die voor de America’s Cup van 2021 is gebouwd. CFK Valley Stade Recycling won de innovatieprijs ‘Sustainable Industry Challenge’ van Groningen Economic Board, met Groningen Seaports en Chemport als partners. HISWA MAGAZINE 1 Dankzij de hoge prijs van carbon is de recycling nu al economisch haalbaar, maar de ontwikkeling opent perspectieven voor hergebruik van glasvezel en polyester. www.ineosteamuk.com www.sustainableindustrychallenge.com 51

NIEUWSMENS&BEDRIJF Tornado Sailing wordt Jeanneau-dealer Veiligheid via satelliet Netwerkbeheerder Iridium selecteerde zeven bedrijven die de wereldwijde dekking gaan verzorgen van het Global Maritime Distress and Safety System (GMDSS). Het instrument dat Iridium aanbiedt voor het wereldomspannende netwerk voor beveiligde spraakverbinding, het verzenden van alarmberichten en digitale veiligheidsberichten – zoals stormwaarschuwingen – is het eerste dat spraak, alarm en tekstberichten in een enkel, handzaam en relatief betaalbaar apparaat combineert. De LT 3100S is vanaf voorjaar 2020 beschikbaar voor de beroeps- en pleziervaart. Dan is ook het netwerk van satellietverbindingen met voldoende bandbreedte voor de drie diensten beschikbaar. De zeven aanbieders van satellietverbidingen die nu gaan samenwerken aan het netwerk van Iridium zijn Arion Communications, AST, Marlink, Marsat, NSSLGlobal, Satcom Global en Speedcast. www.iridium.com 52 Met speciale aandacht voor de kielmidzwaardmodellen van het merk, verkoopt Tornado Sailing voortaan zeiljachten van Jeanneau. Het alsmaar groeiende concern Groupe Bénéteau heeft de Poolse werf Delphia opgekocht. De droogvallende midzwaardjachten van die werf waren de ideale boten voor de Waddenzee waarmee Tornado zich onderscheidde. Maar het Franse concern haalde een streep door de productie van Delphia-zeiljachten en gaat op de werf door met het bouwen van de motorjachten die daar ook werden gebouwd. Nu Tornado Sailing jachten van Jeanneau gaat verkopen, heeft het Franse concern niet alleen de Delphiawerf, maar ook de Nederlandse dealer ingelijfd. Jeanneau is een merk van de Groupe Bénéteau. www.tornadosailing.nl Advier gaat elektrische watertaxi’s verkopen De Franse start-up Seabubbles ontwikkelde snelle elektrische watertaxi’s op draagvleugels, die de opstoppingen van de Parijse binnenstad kunnen vermijden door de Seine als verbinding te gebruiken. Ook in andere Europese steden, veel ervan met aanzienlijk meer waterwegen dan Parijs, kunnen de zwevende waterlimousines een alternatief vormen voor de taxi in de straat. Het Nederlandse Advier heeft de rechten verworven om de Seabubble te verkopen in Nederland, België, Denemarken, Duitsland en Dubai. Nu varen de draagvleugeltaxi’s nog met een schipper maar het is de bedoeling dat ze binnen enkele jaren autonoom de passagiers naar bestemmingen langs het water kunnen brengen. www.advier.nl HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSMENS&BEDRIJF Scheepsautomatisering naar autohandelaar RH Marine, specialist in het integreren van complete scheepselektronische installaties, is opgekocht door PON Holdings. PON is in Nederland vooral bekend als importeur van Volkswagen en andere Duitse automobielen. Met Volkswagen Marine, Caterpillarscheepsmotoren en het recent verworven elektrotechnisch installatiebedrijf Bakker Sliedrecht vergaarde PON inmiddels expertise in de maritieme sector. RH Marine Group bestaat uit vijf bedrijven. Radio Holland Group levert navigatie- en communicatieapparatuur aan voornamelijk schepen in de beroepsvaart. Van Berge Henegouwen ontwikkelt communicatie- en entertainmentsystemen en beveiligingsinstallaties aan superjachten. Aerius Marine levert verwarming, airconditioning en branddetectie aan cruiseschepen, marineschepen en superjachten. Ook Van Stappen & CADA Scheepselektro en Koninklijke Dirkzwager maken deel uit van RH Marine Group. Samen hebben de bedrijven meer dan 1.000 werknemers. PON Holdings omvat bedrijven met samen 14.000 medewerkers in 38 landen. www.rhmarinegroup.com Watertoerismetop Ministers, directies van grote jachtwerven en in watersport gespecialiseerde journalisten gingen tijdens de openingsdag van Boot Düsseldorf met elkaar in gesprek over de vooruitzichten voor varend vakantievieren. In deze eerste editie van de Sea Tourism Summit werd de huidige stand van de watersportindustrie besproken en werd nagedacht over de kansen voor de sector in het economisch hoogtij van deze tijd. Ook geopolitieke ontwikkelingen werden als sturende factor in de verkenningen meegenomen. HISWA MAGAZINE 1 Op het gebied van duurzaamheid en het beperken van uitstoot en vervuiling, kent de watersport – en in het bijzonder de langere varende vakantie op huurjachten – zowel kansen als uitdagingen, constateerden de sprekers en deelnemers. De grote hoeveelheid kleine werven die een paar jachten per jaar produceren, maken de logistiek in de sector moeizaam, luidde een volgende conclusie. Moderator van de afsluitende paneldiscussie was hoofdredacteur Martin Redmayne van mediabedrijf The Superyacht Group. De aandacht in de conferentie ging nadrukkelijk naar grote motorjachten, terwijl de aandacht voor zeilende charterjachten achterbleef. Het door Boot Düsseldorf en The Economist georganiseerde congres sloot af met de hoopvolle gedachte dat deze ontmoeting van toonaangevende figuren in de watersportbranche een jaarlijks evenement kan worden. De sector zou zo een overkoepelende visie op de rol van jachtbouw en watersport kunnen ontwikkelen. www.events.economist.com 53

NIEUWSMENS&BEDRIJF Nieuwe productgroep Advanced Systems Group bij Brunswick Kleine elektrische hulpmotoren, pompen en andere nautische benodigdheden van 11 bedrijven worden samengevoegd in de Advanced Systems Group. De bedrijven kunnen van elkaars distributienetwerken profiteren en kennis delen in productontwikkeling. Attwood, Garelick, MotorGuide en Whale waren al onderdeel van het watersportbenodigdhedenconcern Brunswick, die ook bedrijven als motorenfabrikant Mercury, jachtbouwer Bayliner en jachtverhuurder The Freedom Club omvat. Het Amerikaanse concern Brunswick voegt steeds meer bedrijven onder zijn beheer samen in productgroepen die een specifiek marktsegment bestrijken. Ook het Nederlandse Lankhorst Taselaar maakt deel uit van Brunswick. Brett Dibkey, al eerder in leidinggevende posities bij de bedrijven van Brunswick, wordt de directeur van de nieuwe productgroep. Advanced Systems Group ging op 1 januari 2020 van start. www.brunswick.com Opknapbeurt Haven Ameland stokt in politiek De opknapbeurt van Jachthaven Het Leijegat op Ameland is uitgesteld. De gang van zaken rond de uitbreiding van de haven is onderdeel van politieke onenigheid op het Waddeneiland. Volgens een aantal betrokken gemeenteraadsleden was er niet voldoende ruimte voor de schepen van de zeilende chartervloot voorzien in de plannen voor de uitgebreide haven. Om deze en andere redenen zijn politieke partijen in de raad verdeeld geraakt. Het is nu aan de voorzitter van Stichting Het Leijegat, die de haven van de gemeente huurt, om de kibbelende politici bij elkaar te brengen. De uitbreiding van de haven is in ieder geval tot na het komend vaarseizoen uitgesteld. www.waddenhavenameland.nl 150 banen bij Oyster De Britse werf Oyster Yachts floreert na het faillissement van 2017. Terwijl op dit moment 270 mensen werken op de drie locaties van het jachtbouwbedrijf in Wroxham, Ashmanhaugh en Southampton, wil de jachtbouwer voor het seizoen van 2020 nog 150 extra werknemers aantrekken. Polyesterwerkers, 54 jachttimmerlieden, technisch tekenaars, monteurs, elektriciens en programmeurs wil Oyster erbij hebben. De nieuwe eigenaar Richard Hadida kocht de werf in maart 2018. Oyster had toen ook goed gevulde orderboeken, maar ging ten onder aan de financiële last van een schadeclaim. www.oysteryachts.com HISWA MAGAZINE 1

NIEUWSMENS&BEDRIJF Schepenkring Jachtmakelaars uitgebreid Met ingang van 2020 is het netwerk van Schepenkring Jachtmakelaars uitgebreid met een vestiging in Dordrecht. Met dit achtste lid is de landelijke dekking van Schepenkring Jachtmakelaars compleet. Schepenkring Dordrecht opereert vanaf Jachthaven Westergoot. Deze jachthaven is gelegen tussen de Biesbosch en het oude centrum van Dordrecht. Schepenkring Dordrecht werkt actief samen met de andere Schepenkringvestigingen. Deze zijn gevestigd in Lelystad, Biddinghuizen, Warten, Lathum, Kortgene, Hattem en Roermond. www.schepenkring.nl Verhuizingen • For Sail Yachtbrokers Het nieuwe adres is: Sluisplateau 32, 4424 BK Wemeldinge Telefoon 085 0060194 www.forsailyachtbrokers.nl. • Van Baars Expert Pleziervaartuigen Het nieuwe adres is: Laanweg 35 in Schoorl. Telefoonnummers blijven ongewijzigd. www.expertpleziervaart.nl. • GT Yachtbrokers Dit bedrijf is verhuisd naar de vorige locatie van For Sail in Port Zélande. Het nieuwe adres is: K-steiger Marina Port Zélande Kabbelaarsbank 11, 3253 ME Ouddorp Telefoon 0187 663388 www.gtyachtbrokers.com. drijvende steigers & turn key marinas golfbrekers - complete jachthavens - industriële steigers speciale roeisteigers - drijvend maatwerk - huursteigers Prins Bernhardlaan 1 NL-3297 CB PUTTERSHOEK T +31 (0)78 67 77 000 E info@interboatmarinas.nl I www.interboatmarinas.nl

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS In deze rubriek leest u nieuws van de leden van HISWA-RECRON Business Club. Deze club bestaat uit partners die van toegevoegde waarde zijn voor bedrijven in de watersport en recreatie. Wilt u ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Perspectief: Het Vitaalste Bedrijf van Nederland Perspectief (TOP Supplier) werd uitgeroepen tot Het Vitaalste Bedrijf van Nederland 2019. Afgelopen december namen algemeen directeur Wim Wijnholds en commercieel directeur Peter Wijnholds de prijs in handen. Volgens de vakjury geeft Perspectief als arbodienstverlener zelf het juiste voorbeeld. Aan klanten, maar ook aan de eigen medewerkers. Er is aandacht voor vitaliteit in alle aspecten. Zowel op fysiek en mentaal vlak, als in hun strategie, cultuur en leiderschap. “We zorgen goed voor onze medewerkers. We denken mee in wat onze medewerkers willen en wat hun ambities zijn. Alles is bespreekbaar en nieuwe ideeën zijn altijd welkom. Ook worden er regelmatig bootcamps, workshops, stoelmassages en een afvalprogramma georganiseerd”, aldus algemeen directeur Wim Wijnholds. Voor de verkiezing vulden 120 bedrijven een Lifeguard Energy Scan in. Hier kwam een Net Vitality Score (NVS) uit. Er werd beoordeeld op verschillende thema’s zoals strategie, cultuur, leiderschap, gezondheid en betrokkenheid. De zoektocht naar Het Vitaalste Bedrijf, die voor de zevende keer werd georganiseerd, is een initiatief van zorgverzekeraar ONVZ en MKB-Nederland, in samenwerking met Lifeguard en Intermediair. www.perspectief.eu 56 HISWA MAGAZINE 1

Recreatie én toerisme sleutel tot succes HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS ties, aantal verhuureenheden, centrumvoorzieningen, uitstraling, thematisering en professionaliteit hebben zij gemeen dat de doelgroep afkomstig moet zijn uit de toeristische sector. Thijs Lunenburg, register-taxateur Als makelaar/taxateur komt Van de Loosdrecht (Kennispartner) dagelijks over de vloer bij vele verschillende type recreatieondernemingen. In de verblijfsrecreatieve sector bij campings, natuurkampeerterreinen, groepsaccommodaties en grootschalige vakantieparken. Ondanks de grote verscheidenheid qua locaVan de Loosdrecht valt het op dat de combinatie watersport én verblijfsrecreatie hoog gewaardeerd wordt door de consument en daarmee dit soort bedrijven enorm in trek zijn. Een ieder vist in haar vijver en probeert daarbij onderscheidend te zijn voor het type gast dat zij voor ogen heeft. Bij de dagrecreatieve sector ligt dit iets anders. Als er bijvoorbeeld gekeken wordt naar golfbanen of sportaccommodaties die een verenigingskarakter hebben, dan bepalen het aantal leden en de contributie, de continuïteit en levensvatbaarheid van dat bedrijf. Datzelfde geldt voor verenigingshavens. Een dierentuin of pretpark daarentegen Gratis kennissessie: Een gezond bedrijf Gezonde en vitale werknemers zijn productiever en verzuimen minder. Werkgevers hebben baat bij beleid voor goede arbeidsomstandigheden en het bevorderen van de gezondheid van medewerkers. Die twee versterken elkaar. Hoewel werknemers zelf hun leefstijl bepalen, kunnen ze wel bewust gemaakt worden van hun invloed op de eigen gezondheid. De manieren waarop staan centraal in de gratis kennissessie van arbodienstverlener ArboNed (TOP Supplier). Daarin komt ook het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) aan de orde. Het PMO is een gezondheidscheck die volgens de Arbowet periodiek aan werknemers moet worden aangeboden. www.arboned.nl/kennissessie-gezond-bedrijf richt zich op het toerisme en is in de watersport te vergelijken met bijvoorbeeld een zeilschool of waterskibaan. Er zijn ook veel combinatiefactoren mogelijk waarbij zowel op het toerisme als op de leden wordt ingespeeld. Een goed doordacht concept is daarbij van essentieel belang om verwachtingspatronen van beide partijen niet te schaden maar geruisloos in elkaar te laten overlopen. De watersportsector heeft daarin een goede balans. Goed geoutilleerde jachthavens hebben veelal te maken met trouwe ligplaatshouders en watersportgebonden bedrijven getijen op leden vanuit een vereniging maar ook zeker op het dagtoerisme. Uiteindelijk spelen deze factoren een belangrijke rol bij de marktwaarde van een exploitatiegebonden vastgoedobject in de recreatieve sector. www.vandeloosdrecht.nl HISWA MAGAZINE 1 57

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Subsidie beschikbaar voor leren en ontwikkeling in het MKB Met de SLIM-regeling van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil het kabinet leren en ontwikkelen in MKB-ondernemingen bevorderen. Elke MKB-ondernemer kan straks een subsidieaanvraag indienen. Met deze subsidie kunnen ondernemers de vaardigheden van hun medewerkers up to date houden, loopbaanadviezen voor medewerkers ontvangen of een bedrijfsschool oprichten. De regeling gaat jaarlijks op vaste momenten open voor aanvragen. De eerste openstelling is van 2 tot en met 31 maart. De subsidieverdeling zal gaan op basis van loting. Geïnteresseerd? Neem contact op met Venntiv (TOP Supplier), Leon Steenbergen: 06 – 25 06 77 73 of leon.steenbergen@venntiv.com. www.venntiv.nl Advies over laadpalen beschikbaar Veel bedrijven investeren momenteel in laadpunten voor elektrische auto’s van medewerkers en gasten. Het kiezen, installeren en beheren van laadoplossingen kan echter complex zijn. Leden van HISWA-RECRON die meedoen aan het inkoopcollectief HISWA Energie en de aanleg van laadpalen overwegen, kunnen voortaan profiteren van begeleiding door EnergyProof (TOP Supplier). Zo is het van belang om het beschikbare vermogen op een netwerk goed te verdelen om installatie- en capaciteitsproblemen te voorkomen. Dan kunnen meerdere elektrische auto’s tegelijk worden geladen zonder te hoeven investeren in het verzwaren van de netaansluiting. EnergyProof adviseert bedrijven bij de keuze, aanleg en het beheer van slimme laadsystemen. www.energyproof.nl 58 HISWA MAGAZINE 1

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Geslaagde netwerkborrel op Boot Düsseldorf Sinds 2015 brengt Kuiper Verzekeringen (Kennispartner) de Nederlandse watersportprofessionals op Boot Düsseldorf bij elkaar met de inmiddels traditionele netwerkborrel. Ook dit jaar kwamen honderden Nederlandse vakmensen uit de watersport- en jachtbouwindustrie samen om onder het genot van Hollandse snert en bitterballen het glas te heffen. Dit keer in de nieuwe hal 1 waar de stand stond van de verzekeraar in boten en klassieke auto’s. Dit samenzijn biedt Nederlandse exposanten op de beurs de kans om elkaar – buiten de openingstijden van de beurs – te spreken. Naast Jacco Kuiper, directeur van Kuiper Verzekeringen, liet ook beursdirecteur Arne von Heimendahl in een speech weten dat de Nederlandse bijdrage ook deze 51e beurseditie weer sterker maakt. De borrel werd mede mogelijk gemaakt door Boot Düsseldorf, Allpa, Fairwise, FW Trede Consultants, Vetus, Raymarine, Jachtbouw Nederland, Motorboot en YachtFocus. www.kuiperverzekeringen.nl HISWA MAGAZINE 1 59

HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Duurzame haven in Putten Inter Boat Marinas (TOP Supplier) voorzag WSV Nulde van een compleet nieuwe haveninrichting met duurzame maatwerkoplossingen. Dit deden zij met het meest bekende en toegepaste drijvende steigersysteem Atlantic. Dit robuuste modulaire steigersysteem met een thermisch verzinkt stalen frame is uitermate geschikt voor een groot bereik; van de traditionele beschutte jachthaven tot rivieren, grote binnenwateren en beschut kustwater. De 352 ligplaatsen bij WSV Nulde zijn voorzien van steigers met vrijboordhoogtes van 50, 60 en 70 cm Hierbij werd geen tropisch hardhout toegepast; het systeem bevat alleen duurzame onderdelen. Daarnaast voerde Inter Boat Marinas voor dit project conceptuele verbeteringen aan de vingerpieren door en ontwikkelde nieuwe kopfenders. De montagevoorbereiding werd vrijwel volledig vooraf afgerond in de werkplaats bij Inter Boat Marinas te Puttershoek, waardoor de bouwtijd ter plaatse kort was. www.interboatmarina.nl 60 HISWA MAGAZINE 1

Overname Buro Andringa door The Business Company HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS Per 1 januari 2020 is Buro Andringa te Aldeboarn overgenomen door The Business Company (TOP Supplier) uit Lemmer. Vanaf dat moment bundelen ze hun krachten samen vanuit Aldeboarn. Het samenvoegen van beide marketingbureaus geeft het nieuwe bureau een sterke marktpositie in Noord-Nederland. Buro Andringa en The Business Company kennen een vergelijkbare dienstverlening waarbij strategie en creatie centraal staan in crossmediale dienstverlening. Samen werken de bureaus voor sterke (internationale) merken zoals Damen Shipyards, Fokker, Friesland Campina, Plukon Food Group, Zijerveld Food en Zorggroep Liante. “Met deze brede basis, en klanten in een diversiteit aan sectoren, zien wij volop potentie voor een succesvolle toekomst. Professionele marketing ontstaat altijd vanuit een sterke visie en strategische onderbouwing. Dat is voor ons het vertrekpunt en tevens onze kernkwaliteit. Daarmee zijn we in staat onze klanten op het juiste SIDE-POWER niveau te kunnen adviseren en voorzien van goede marketing- en communicatieoplossingen. Watersport en jachtbouw vormen een belangrijke specialisatie die ook in de nieuwe organisatie onze volle aandacht houdt. De maakindustrie in Nederland is een klantengroep waar wij veel voor werken en die wij graag helpen internationale groei te realiseren”, aldus Remco Voorn, directeur van The Business Company. www.businesscompany.nl Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl

HISWA-RECRON BUSINESS CLUB De HISWA-RECRON Business Club bestaat uit bedrijven die diensten, producten of kennis leveren aan de watersport- en recreatiesector. Ze zijn specialist in hun vakgebied en hebben aantoonbare ervaring in deze branche. De club biedt toegevoegde waarde aan de leden van HISWA-RECRON en bestaat inmiddels uit ruim 100 partners. Partner in business Alfa Accountants en Adviseurs E wkappers@alfa.nl T 088-2532850 Kennispartner Aon E jos.kuhl@aon.nl T 071-5685733 Benegas E judith.plasman@benegas.com T 0341-723350 Bureau HTM E renedrost@bureauhtm.nl T 038-3374501 Facet Architecten & Adviseurs E johan@facet-aa.nl T 0315-237075 Kuiper Verzekeringen E r.devalk@kuiperverzekeringen.nl T 0513-614444 Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij E erp@maasrbm.nl T 073-6408888 Prosuco E messelink@prosuco.nl T 0318-495887 Seijsener Rekreatietechniek E bas.durieux@seijsener.nl T 075-6810610 Stellicher Advocaten E b.vansusante@stellicher.nl T 026-3777111 Stratech E l.olde.riekerink@stratech.nl T 053-4804080 Tommy Booking Support E frank@aicn.nl T 0318-495888 Van de Loosdrecht E info@vandeloosdrechtrbm.nl T 0341-252363 Van Emstede & Slager Advocaten E e.slager@vanemstede.nl T 020-6759494 ZKA Consultants E m.pietersma@zka.nl T 088-2100250 Zypp Advocaten E eelco@zypp.nl T 026-7024787 TOP Supplier AbelLeisure E wietze.zwart@abelleisure.nl T 0573-280772 Arboned E kim.van.Arendonk@arboned.nl T 030-2996299 Arcabo E r.schell@arcabo.nl T 0529-488900 Barrera E franco@afzethekken.nl T 0182 342088 Bidfood E gerard.franke@bidfood.nl T 088-8008900 Bio Habitat E s.serra@beneteauhabitat.com T 06-52840714 BLM Bilderbeek Linen Management E info@blmlinenmanagement.nl T 0341-436400 Boerplay E s.maassen@boerplay.com T 0183-402366 Booking Experts E info@bookingexperts.nl T 088-1168901 Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd E lycklama@ruimteenvrijetijd.nl T 06-53383550 Bureau voor vernieuwing E mail@bureauvoorvernieuwing.nl T 06-50298181 CED Nederland E recreatie@ced.group T 010-2843400 C-mark E jacquelinesteenhuis@c-mark.nl T 088-8310500 Countus Accountants en Adviseurs E a.schipper@countus.nl T 038-4552600 Cruys Consultants E info@cruysconsultants.nl T 06-30455111 CSU E marjolein.dreef@csu.nl T 0413 285 111 De Beijer Grondstoffen E roy.driessen@debeijerbv.com T 088-4006300 De Bergjes Chalet en Caravans E hans@bergjes.nl T 0475-495079 Den Otter E info@williamdenotter.nl T 0412-474282 DHK, Tax Lawyers & Legal Consultants E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl T 010-2053610 Dock 35 Media E jeroen@dock35media.nl T 0314-355833 Docuconcept / Kyocera Document Solutions E r.potkamp@docuconcept.nl T 088-3749300 Een Veilig Gevoel E info@eenveiliggevoel.nu T 088-5554888 Endurance E r.versteeg@endurance.nl T 033-4508333 Energiewacht Groep E jurgen.vnderwillik@energiewacht.nl T 038-7700024 EnergyProof E bart@energyproof.nl T 020-2333821 Facility Kwadraat Software E dick.vink@facility2.nl T 073-6891651 Flean E willem@flean.com T 088-9001575 Havenlodge E havenlodgeverkoop@gmail.com T 06-55151146 Hertzinger Satelliet Ontvangst E margo@hertzinger.nl T 033-4610337 Holiday Media E hans@holiday.nl T 073-6271240 ICY E d.vandekamp@icy.nl T 088-1231333 Initial CWS E eelco.lindenkamp@cws.com T 070-3576357 Instyle Concepts E daan@instyleconcepts.nl T 0522-244999 Inter Boat Marinas E arie.hooymeijer@interboatmarinas.nl T 078-6777000 IVA Driebergen E barendregt@iva-driebergen.nl T 0343-512780 Justion Advocaten E info@justionadvocaten.nl T 0118-623719 Kees van der Spek Stolwijk E sjoerd@keesvanderspek.nl T 0182-342590 Kolibrie HRM voor Horeca E anne-floris@kolibrie.nl T 013-5499111 KR8 Architecten en Adviseurs E ckuiper@kr8architecten.nl T 0599-235643 K-Stove Europe E ad@kstove.com T 06-10380930 Kupan E n.tenbrinke@kupan.nl T 0315-760060 Leisurebrains E verkoijen@leisurebrains.nl T 06-36069296 Lentink De Jonge Accountants en Belastingadviseurs E k.degraaf@lentinkdejonge.nl T 0341-438100 Lotec E t.loots@lotec.nl T 040-2430021 Maat Caravans E info@maatstacaravans.nl T 0184-419911 Main Energie E w.vanderleeden@mainenergie.nl T 088 0809100 Marindex E kees.dolman@marindex.nl T 0182-511511 Mediation Hilversum E chiel@chielvanpraag.nl T 035-2030000 Meijer Mediation E wim@meijer-mediation.nl T 0546-538426 Miele Nederland E wim.zwartkruis@miele.nl T 0347-378911 Muller Makelaardij E bkamp@mullermakelaardij.nl T 0515-430623 Nedflex Payrolling E n.bos@nedflex.nl T 0229-282999 Outdoor Fitness Systems E hilde@o-f-s.eu T 0032-11729650 P3 Expertise E info@p3expertise.nl T 0229-785214 Perspectief Groep E dannyvanvenetien@perspectief.eu T 0341-438710 Primagaz E mfisser@primagaz.nl T 0800-0137 Projectbureau Vrolijks E info@vrolijks.nl T 076-5339850 Recranet E milko@recranet.com T 0118-202019 Recrasol E m.pruis@energie-winkel.nl T 0118-236024 Recratief Bedrijfsmakelaars E info@recratief-bedrijfsmakelaars.nl T 0592-462844 Recreatie-Apps.nl E wilma@recreatie-apps.nl T 0318-495888 RecreatieVerzekeringen E info@recreatieverzekeringen.nl T 085-0027540 Rein Advocaten en Adviseurs E sprangers@rein.nl T 0592-345188 Rijk taxateurs/adviseurs/ rentmeesters E albert.rijk@rijk.eu T 0113-572835 Scheepsrecht Advocaten E jck@scheepsrechtadvocaten.nl T 085-8770945 Schulte Jurist en Mediator E info@awschulte.nl T 06-14315810 Second Home Check E robin@secondhomecheck.nl T 0315 843308 Shibaura Europe E fannyfranken@shibaura.com T 026-3269999 Smeba Brandbeveiliging E anja@smeba.nl T 024-3775458 SPIE Nederland E hvzandbeek@vddonk.nl T 088-3131000 The Business Company E gerda@businesscompany.nl T 0514-560166 Uw Bed Professional E wim@uwbedpro.nl T 088-3322310 Van den Berg Chalet Totaal E info@chalettotaal.nl T 0161-763523 Van der Reest Advies E nemi@vanderreestadvies.nl T 055-5382460 Van Keulen Mobielbouw E info@mobielbouw.nl T 0548-612693 Vendor E dennis.schnitzler@vendor.nl T 013-5786600 Venntiv Group E siegfried.doetjes@venntiv.com T 055-8434815 W2 Support/Walcon E peter@w2support.com T 038 3030315 Watel E robbert@watel.nl T 020-6593973 Watergames & More E paul@watergamesandmore.com T 079-2065060 Wecovi E dlandman@wecovi.com T 038-4686888 Wegter Grootverbuik E a.tergrote@wegter.nl T 0541-581600 WerffMedia E janwillem@werffmedia.nl T 0314-362505 Wijnen Recreatiebouw E recreatiebouw@vanwijnen.nl T 0570-690660 Wildkamp E info@wildkamp.nl T 0523-687500 Wola E j.denkema@wola.nl T 050-3129685 YachtFocus E info@yachtfocus.com T 020-4560995 Yalp E info@yalp.nl T 0547-289410 Zuurzoet - HR advisering E hiswa-hr@zuurzoet.nl T 06-14898388

Dé makelaar en taxateur voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed Ook op LinkedIn linkedin.com/company/muller-makelaardij VIND ONS mullermakelaardij.nl 0515 43 06 23 BEL ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS

Ga meer genieten • infrastructuur • technische producten • installatietechnieken • diensten • innovaties • adviezen • software • webshop Heerlijk varen zonder muntjes Aanuit.net van Seijsener maakt het iedereen makkelijk. Alle bezoekers van een jachthaven of camping kunnen zelf met een app de stroom- en watervoorziening aan en uit zetten. Dus ze betalen alleen wat echt gebruikt is. Wel zo eerlijk. Met de Aanuit app kunnen ook het sta- of liggeld worden verrekend. Zonder bezoek aan het havenkantoor of aan de receptie. Aanuit.net regelt alles. Wat een gemak! Bij Seijsener zijn we altijd met de toekomst bezig. Zodat we tegen iedereen kunnen blijven zeggen: Ga maar genieten! Om te beginnen op onze website en webshop. Seijsener techniek. Ga maar genieten! Seijsener info@seijsener.nl Tel. 075-6810 610 seijsener.nl

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home