SAMEN Het patiëntenmagazine van Franciscus Gasthuis & Vlietland Genieten van het leven ondanks dementie Hoe werkt een couveuse? Mobiele hospicekamer: ‘Intieme sfeer belangrijk voor afscheid en verwerking’ Neem mee! Editie 4 - 2020
Voorwoord Inhoud Uitgelicht 04 Een vernieuwde vormgeving! Voor u ligt ons magazine SAMEN met een vernieuwde vormgeving. Na een aantal jaar in de vertrouwde stijl, was het tijd voor iets nieuws. Met het nieuwe ontwerp staan onze verhalen nog meer centraal. In SAMEN vindt u nog steeds dezelfde interessante en inspirerende verhalen uit onze organisatie. Hopelijk bent u net zo enthousiast over de nieuwe vormgeving als dat wij zijn! Met de lancering van de vernieuwde vormgeving van SAMEN, komt ook het einde van 2020 in zicht. Daarmee is het ongeveer driekwart jaar geleden sinds de eerste coronapatiënt zich meldde in ons ziekenhuis. Door tijdens de coronacrisis mee te lopen op onze corona-afdelingen, heb ik meegemaakt hoe het is om daar te werken. Maar vooral heb ik mijn waardering voor mijn collega’s uit kunnen spreken; de collega’s die zo hard in de frontlinie en achter de schermen aan het werk zijn. Samen met hen en u hoop ik dat we deze situatie zo snel mogelijk achter ons kunnen laten en ook weer alle aandacht hebben voor de minder urgente zorg die ook voor veel mensen belangrijk is. Laten we daarom ook in het nieuwe jaar omkijken naar elkaar en als samenleving Samen Sterk blijven. Dat aandacht voor elkaar loont, blijkt uit het interview met Jessica en de introductie van de verplaatsbare hospicekamer (pagina 4). In deze editie van ons magazine leest u verder over hoe onze afdeling Infectiepreventie zich inzet om onze medewerkers en patiënten te beschermen tegen infecties en ziekten (pagina 16) en over hoe een elektrische neus corona opspoort (pagina 23). Ik wens u veel leesplezier! Marjolein Tasche, voorzitter Raad van Bestuur Colofon PRODUCTIE EN EINDREDACTIE Afdeling Marketing & Communicatie Franciscus Gasthuis & Vlietland Postbus 215 • 3100 AE Schiedam communicatie@franciscus.nl 010 - 893 4110 TEKSTEN Marketing & Communicatie FOTOGRAFIE Robbert Beck Levien Willemse UITGEVER BC Uitgevers B.V. • 0515 - 429 429 Postbus 416 • 8600 AK Sneek • ISSN 2667-2359 VORMGEVING MAGAZINE Hannique de Jong samen 01 12 Catrien en Doeke genieten van het leven ondanks dementie Afscheid nemen in huiselijke sfeer En verder... 02 Nieuws 06 Sneller herstel en betere voorbereiding met video 08 Dubbelinterview met ... 16 Kijkje achter de schermen Infectiepreventie 19 Kwaliteit in cijfers 21 Hoe werkt een couveuse? 23 De elektronische neus die het coronavirus opspoort 26 Portret van Hugo Steijn, ergotherapeut 25 Kinderen adviseren het ziekenhuis in de Franciscus Kinderraad 27 Mooi verhaal Monique Middeldorp baliemedewerkster polikliniek Urologie 29 Vrienden van het Vlietland Ziekenhuis 31 Puzzel en tips 32 Algemene informatie
n kort nieuws Homepagina van onze website in een nieuw jasje Franciscus bij winnaars Elsevier Beste Ziekenhuizen 2020 De Elsevier Beste Ziekenhuizen lijst is gepubliceerd. Als eindoordeel heeft Franciscus Gasthuis & Vlietland 4 ‘bolletjes’ behaald, de hoogst mogelijke score. Dit is een mooie verbetering ten opzichte van de 3 bolletjes van vorig jaar. De bolletjes laten zien hoe een ziekenhuis scoort ten opzichte van het gemiddelde voor alle ziekenhuizen: 1 bolletje is de laagste, 4 bolletjes de hoogste score. Wij zijn trots op onze medewerkers en dit resultaat! Heeft u de vernieuwde homepagina van onze website www.franciscus.nl al gezien? Naast dat de home er nu nog mooier en overzichtelijker uitziet, zowel op mobiel, tablet als desktop, is de gebruiksvriendelijkheid ook verbeterd. Op deze manier kunnen we al onze websitebezoekers nog beter bedienen. € 750.000,- subsidie voor onderzoek kinderarts Gerdien Tramper Onze kinderarts Gerdien Tramper krijgt van het Longfonds €750.000,- subsidie voor haar onderzoek naar het voorkomen van longontsteking bij te vroeg geboren baby’s. Deze kindjes hebben vaker luchtweginfecties, zoals een longontsteking. Samen met 2 collega’s onderzoekt Tramper of speciaal poeder te vroeg geboren kindjes kan helpen. Het doel van dit onderzoek is uiteindelijk de longgezondheid van deze jonge kinderen te verbeteren en gepersonaliseerde behandeling aan te bieden. Dit leidt tot een hogere levenskwaliteit voor veel kinderen en ouders en mogelijk ook minderachteruitgang van de longfunctie op lange termijn. Zorg voor patiënten in Franciscus Haven tot medio zomer 2021 Ons ziekenhuis zet de poliklinische zorg in Franciscus Haven tot medio zomer 2021 voort in de Havenpolikliniek. Tot die tijd verandert er dus niets voor onze patiënten en kunnen zij nog steeds terecht bij hun eigen arts op de vertrouwde locatie. Door de samenwerkende ziekenhuizen in de Havenpolikliniek is eerder gecommuniceerd dat de Havenpolikliniek eind 2020 stopt, omdat het pand is verkocht aan vastgoedontwikkelaar Vervat. De poliklinieken van andere ziekenhuizen in de Havenpolikliniek gaan einde van dit jaar verhuizen naar nieuwe locaties. De poliklinieken van Franciscus Gasthuis & Vlietland, die in de Havenpolikliniek zijn gevestigd, gaan in de zomer van 2021 verhuizen naar het pand Hoge Erasmus offices aan het Willemsplein 489-492. 02 samen
Meld u aan als lid van het Cliëntenpanel en denk mee met ons ziekenhuis Uw mening is belangrijk voor ons ziekenhuis. Daarom horen wij graag wat u denkt over onze kwaliteit en dienstverlening. Bent u patiënt, familielid of bezoeker? Meld u dan aan voor ons Cliëntenpanel. U ontvangt dan maximaal 4 keer per jaar een digitale vragenlijst. Zo kunt u actief meedenken over actuele onderwerpen binnen ons ziekenhuis. Voor meer informatie en aanmelden scant u de QR-code met uw mobiel, of gaat u naar www.franciscus.nl/clientenpanel. Franciscus start samenwerking met Ronald McDonald Ouders en verzorgers die in het ziekenhuis zijn met kun kind, hebben vaak de behoefte om het ziek zijn voor een moment te vergeten. Dat kan in een Ronald McDonald Huiskamer: een huiselijk rustpunt, midden in het ziekenhuis. Ons ziekenhuis gaat nauw samenwerken met het Ronald McDonald Huis Sophia Rotterdam om deze huiskamer te realiseren in de nieuwbouw van het Vrouw & Kind Centrum. Wij kijken enorm uit naar het bouwen van deze fijne plek voor ouders, verzorgers en kinderen in de toekomst. Op date met ons ziekenhuis Hij wordt niet verliefd op haar, maar op het vak! Benieuwd naar de ‘FrancisKus’ video? Als topklinisch ziekenhuis bieden wij veel opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden. Zo ook voor mbo- en hbo-Verpleegkunde studenten. Deze studenten werken tijdens hun opleiding op minimaal 3 verschillende afdelingen binnen ons ziekenhuis. Ze verlenen zorg aan bed en werken aan hun competenties. De theorie leren ze op het Albeda College of Hogeschool Rotterdam. Voor het huidige schooljaar waren er nog een aantal opleidingsplaatsen beschikbaar. Door middel van een wervingsvideo waren de vrije opleidingsplaatsen snel gevuld. In de wervingsvideo gaat de presentator op date met een verpleegkunde student. Scan de QR-code. u samen 03
n De mobiele hospicekamer: Afscheid nemen in huiselijke sfeer Wanneer patiënten komen te overlijden, willen ze dit het liefst thuis. Maar dat is niet altijd mogelijk. Om de patiënt en naasten een intiemere omgeving te kunnen bieden tijdens de laatste levensfase, introduceerde palliatieve zorg verpleegkundige Jessica Monster in ons ziekenhuis de mobiele hospicekamer. Met deze ‘verplaatsbare huiskamer’ verandert een onpersoonlijke ziekenhuiskamer naar een sfeervolle verblijfplaats. Jessica heeft de opleiding tot palliatief zorgverpleegkundige net afgerond. De palliatief verpleegkundige is gespecialiseerd in het verlenen van zorg aan patiënten die bijna komen te overlijden, of zo ziek zijn dat genezen niet meer mogelijk is. n n n ‘Wanneer je de mobiele hospicekamer betreedt, word je automatisch rustiger’ Tijdens het volgen van deze opleiding krijgt Jessica het idee om de mobiele hospicekamer te introduceren in ons ziekenhuis. Jessica: ‘Over het algemeen is een ziekenhuiskamer best kil. Met de mobiele hospicekamer richten wij de ziekenhuiskamer zo in dat het meer aanvoelt als een huiskamer. Doodgaan is nooit makkelijk, helemaal niet voor de naasten, maar met de mobiele hospicekamer proberen wij het verblijf zo aangenaam mogelijk te maken.’ 04 samen Huiselijke sfeer Met onder andere kussens en kleedjes, comfortabele stoelen en sfeervolle verlichting geeft de mobiele hospicekamer een warm gevoel. Een salontafel en schilderij kleden het geheel verder aan. Jessica: ‘Daarbij hebben wij ook een waakmand. In deze mand zitten wat puzzelboeken, geurstokken en chocola. Maar ook een boek van Nijntje dat ouders kunnen gebruiken om hun kinderen op een begrijpelijke manier uitleg te geven over het overlijden van bijvoorbeeld opa of oma.’ Vrije keuze De mobiele hospicekamer is er voor patiënten die er zo slecht aan toe zijn, dat ze niet meer ergens anders heen kunnen of willen. Op dat moment bieden Jessica en haar collega’s de hospicekamer of waakmand aan bij de naasten. Jessica: ‘Het is niet verplicht om gebruik te maken van de hospicekamer. Het is een vrije keuze van de patiënt en naasten, zij moeten zich er wel prettig bij voelen. Als dat zo is, veranderen wij de ziekenhuiskamer naar een hospicekamer. De meubels staan in ons ziekenhuis opgeslagen, dus dit kost ons slechts een kwartier.’ Ondersteuning verpleegkundigen Ook op verpleegkundigen heeft de rustige sfeer van de mobiele hospicekamer een positief effect. Omdat de hectiek van de afdeling buiten de kamer blijft, ondersteunt dit de verpleegkundigen in het verlenen van passende zorg. Jessica: ‘Op de afdeling ben je altijd druk in de weer en dit neem je vaak mee wanneer je de kamer van een patiënt binnenkomt. Maar wanneer je de mobiele hospicekamer betreedt, word je automatisch rustiger. Ook voor de verpleegkundige is de omgeving prettiger om in te verblijven. Het stelt je in staat de familie op de juiste manier te benaderen.’ Positieve bijdrage Het idee van Jessica kan rekenen op veel positieve reacties van zowel naasten van patiënten als van collega’s. Jessica: ‘Voor naasten is de intieme sfeer belangrijk voor de verwerking en het afscheid nemen. Als ons ziekenhuis met de mobiele hospicekamer positief kan bijdragen aan het laatste stukje van iemand zijn of haar leven, geeft mij dat een prettig gevoel.’
afscheid nemen... n Ervaring van een naaste ‘Mijn man lag in coma en de verpleegkundigen vroegen of zij er een sfeervolle woonkamer van mochten maken. Ik vond de nieuwe inrichting erg aangenaam. Ik had bijna het idee dat ik thuiszat en het gaf mij veel meer rust. Niet veel later overleed mijn man, maar ik vond het fijn dat ik op deze manier bij hem kon blijven.’
Sneller herstel en betere voorbereiding met video Om de behandeling voor onze orthopediepatiënten nog duidelijker te maken, zetten wij steeds meer video als voorlichting in. Zo bereiden we deze groep patiënten nog beter voor op de operatie, maar helpen we ze ook na de operatie met beweegvideo’s voor een beter herstel. Jaclyn Ventura Olivo-Scheltens, senior verpleegkundige orthopedie en Rutger Snel, fysiotherapeut hebben, samen met andere collega’s, aan de video’s gewerkt. Jaclyn: ‘Voor corona waren er voorlichtingsbijeenkomsten in ons ziekenhuis voor patiënten die een heup- of knieoperatie moesten ondergaan. Maar voor sommige patiënten is 06 samen
voorlichtingsvideo... n Rutger (links) en Jaclyn (rechts) geven beweeginstructies aan een patiënt. zij alleen een voorlichtingsfolder lezen. Je kunt de video namelijk in je eigen tijd kijken en ook je naaste of familie betrekken zodat zij weten wat je te wachten staat. Een video is ook beter te begrijpen voor patiënten die laaggeletterd zijn. We zijn ook bezig met animatievideo’s voor andere orthopedische ingrepen. Hierdoor kan straks iedere patiënt, die bij ons wordt opgenomen, een voorlichtingsvideo bekijken zodat hij of zij beter voorbereid naar het ziekenhuis komt. We verwachten de eerste animatiefilm begin 2021 in te kunnen zetten.’ het niet mogelijk om naar de bijeenkomsten te komen. Daardoor komen sommige patiënten zonder de juiste voorbereiding naar ons ziekenhuis.’ Rutger: ‘Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om een animatiefilm te maken. In deze animatie nemen we de patiënt mee in het hele proces, van binnenkomst tot voorbereiding en van de operatie tot aan de dag van ontslag.’ Betere voorbereiding Jaclyn: ‘We merken dat patiënten door het kijken van een voorlichtingsvideo beter zijn voorbereid dan wanneer Bewegen na de operatie Maar ook na de operatie is het belangrijk om te bewegen. Rutger: ‘Na de operatie helpen wij de patiënten in het ziekenhuis met de oefeningen zodat zij ze daarna zelf thuis kunnen doen. Eerst kregen ze alleen een folder mee, maar nu hebben we ook van alle oefeningen een video. De oefeningen thuis zijn belangrijk omdat in de eerste 2 weken na de operatie de patiënten meestal nog geen fysiotherapie krijgen. Dit start pas na de wondcontrole, meestal na 10 tot 14 dagen, en tot die tijd kunnen zij oefenen met de oefeningen vanuit het ziekenhuis. De beweegvideo’s zijn niet alleen oefeningen, maar geven ook voorlichting over hoe je in en uit een auto moet stappen of hoe je opstaat uit de stoel na een knie- of heupoperatie. Of hoe je een sling moet aantrekken na een schouderoperatie. De video’s zijn eigenlijk een toevoeging van kwaliteit voor de nazorg. En de naaste of familie kan ook zien wat de patiënt moet doen.’ ‘We willen dat de patiënt gezond en veilig weer naar huis gaat’ Gezond en veilig naar huis Rutger: ’We zijn constant bezig met kwaliteit. De afdeling Orthopedie is 1 van de grootste van ons ziekenhuis en we zien heel veel patiënten. We willen de voorlichting zo duidelijk mogelijk maken zodat patiënten weten wat hen te wachten staat, maar ook om ze te helpen naar een voorspoedig herstel.’ Jaclyn: ‘We willen dat de patiënt gezond en veilig weer naar huis gaat. Een betere voorbereiding helpt de patiënt in zijn revalidatieproces. Doordat de patiënt kan zien en horen wat hem of haar te wachten staat, verloopt het herstel soepeler.’ samen 07
Dubbelinterview Anneke is oud-dialyseverpleegkundige in ons ziekenhuis, Jacquelin op dit moment leerling dialyseverpleegkundige. Anneke heeft de oma van Jacqueline verpleegd en dat is een mooi toeval. Een foto uit die tijd, met de oma van Jacqueline die aan het dialyseren is, roept herinneringen op. Hoe ging het er toen aan toe op de afdeling Dialyse? En wat is er in de tussentijd allemaal veranderd? n n n Anneke verpleegde de oma van Jacqueline ‘Ik begon in de jaren ’70 als dialyseverpleegkundige in het oude Franciscus Gasthuis. Dat was op de Schiekade, vóór de verhuizing naar de Kleiweg. Ik was betrokken bij de totstandkoming van de afdeling Dialyse. In oktober 1970 ontvingen wij onze eerste dialysepatiënt. Eén van de eerste patiënten die volgde, was de oma van Jacqueline. De patiënten van toen waren veel zieker maar ook veel jonger, want patiënten ouder dan 50 jaar werden niet gedialyseerd. Dat kwam door het aantal beschikbare plaatsen. Er waren niet veel ziekenhuizen die aan dialyseren deden. Ook was de techniek voor een niertransplantatie nog niet zo ver gevorderd, dus dat gebeurde ook minder. In die tijd moesten wij de kunstnier, die helpt bij het dialyseren, nog zelf opbouwen. Dit in tegenstelling tot de kunstnier van vandaag die kant-en-klaar uit de fabriek komt. De patiënten stonden van tevoren op de weegschaal om vervolgens in het bed te gaan liggen. Ik trok mijn steriele jas aan en sloot de patiënt aan op het dialyseapparaat. De behandeling duurde toen 12 uur lang, dus vaak gingen wij bij de patiënt zitten om bijvoorbeeld een spelletje te doen. Dat kon makkelijk, want we hadden per dag plek voor 5 patiënten. Op deze manier bracht je veel tijd door met de patiënt en kreeg je echt een band met elkaar. Vandaar dat ik mij de oma van Jacqueline ook nog kan herinneren. Als ik terugdenk aan die tijd komen er grappige en leuke herinneringen naar boven. Met de nachtdialyse had je bijvoorbeeld geen technische dienst die je bij een probleem kon bellen. Zo begreep ik een keer iets niet, waarop de patiënt zei: ‘Houd mijn slangen eens vast. Ik stap uit bed en help je even.’ En als verpleegkundige woonden we in die tijd op kamers, maar we hadden geen telefoon. Dan werd je bij een probleem in de nacht dus opgehaald door de politie en naar het ziekenhuis gebracht.’ 08 samen
w ine ng met ... 50 jaar dialyse in Franciscus n n n Jacqueline volgt momenteel de opleiding tot dialyseverpleegkundige ‘Dat ik deze richting heb gekozen, heeft zeker te maken met het feit dat mijn oma een dialysepatiënt was. Ik hoorde van mijn vader de verhalen van vroeger en het leek mij een mooie combinatie tussen de handelingen die je verricht en het patiëntencontact. Ik vind het heel bijzonder dat ik nu werk op de afdeling waar mijn oma is verpleegd. Waar de dialyseverpleegkundige vroeger veel meer zelf in de gaten moest houden, krijg ik tegenwoordig hulp van de machine. Daardoor is de behandeling nu veiliger voor de patiënt en voor de medewerkers. De bloeddruk wordt bijvoorbeeld automatisch gemeten, waar je dat vroeger zelf moest doen. Daarom heb ik veel bewondering voor hoe Anneke haar vak beoefende. Ik moet nog steeds handelen als het niet goed gaat met de patiënt, maar de machine geeft een alarm wanneer het niet goed gaat. Vroeger deed men dat veel meer op gevoel en ervaring. De grootste verandering door de jaren heen, is de introductie van EPO bij het dialyseren geweest. Met het toedienen van dit hormoon, vooral bekend door het gebruik door wielrenners, kregen de patiënten veel meer energie. Dat was een goede ontwikkeling. De dialysebehandeling is namelijk nog steeds topsport voor onze patiënten. Veel van hen zijn nu veel ouder, soms wel 80 jaar, en hebben vaker bijkomende ziektes. Dus aan de ene kant is onze techniek en apparatuur verbetert, maar de patiënten zijn ouder en zwakker. De behandeling duurt nu 3 tot 4 uur en patiënten komen 3 keer per week naar onze afdeling. Op een werkdag hebben wij een behandeling in de ochtend en in de middag. Binnen ons ziekenhuis zien wij op de afdeling Dialyse in totaal ongeveer 130 patiënten op een dag. Maar nog steeds onderscheidt onze zorg zich door zorgzaamheid en persoonlijke aandacht voor de patiënt. Zij zijn vaak bij ons en het is een belangrijk onderdeel van hun dagelijks leven. We zien elkaar een beetje als eigen familie. Daarom zie ik het als mijn taak om niet alleen de best mogelijke zorg te leveren, maar ook de kwaliteit van leven in stand te houden of te verbeteren.’ samen 09
Herstelhotel Medisch Hart Bleiswijk Een sfeervol herstelhotel met persoonlijke aandacht en medische ondersteuning • Kleinschalig en 24 uur per dag zorg op maat • Zorgverzekering fysiotherapie mogelijk (afhankelijk van indicatie en voorwaarden) • Via de aanvullende verzekering kan, afhankelijk van de polisvoorwaarden, (een deel van) de verblijfkosten vergoed worden. • Eerstelijnsverblijf • Respijtzorg Wij bieden ook revalidatie Kijk voor meer informatie op www.herstelhotelbleiswijk.nl of bel 010 - 870 99 99 advertenties 11
Catrien en Doeke genieten van het leven ondanks dementie Catrien Taekema heeft vasculaire dementie. Deze aandoening kan ontstaan door beschadigde bloedvaten in de hersenen. Dokter Boon, geriater, vertelt: ‘Het komt vaak voor dat mensen met vasculaire dementie langzamer worden, zowel in denken als handelen. Soms kan iemand niet op woorden komen en vaak is er sprake van het verlies van overzicht. Daarbij kunnen patiënten ook lichamelijke klachten krijgen, zoals moeite hebben met lopen of vallen.’ Catrien is geboren in Soerabaja en heeft orthopedagogiek gestudeerd. Ze heeft korte tijd les gegeven en daarna vrijwilligerswerk verricht. Tegenwoordig gaat ze graag iedere dag een stuk hardlopen in het bos en geniet ze enorm van haar kinderen en kleinkinderen. Catrien vertelt: ‘Ik weet niet goed wanneer mijn klachten zijn begonnen, het ging eigenlijk heel geleidelijk. Lichamelijk klachten had ik niet, maar ik merkte wel dat ik een beetje ging ‘haperen’. Zo wist ik bijvoorbeeld niet meer waar ik iets had neergelegd en vergat dingen die mensen hadden gezegd. Mijn man merkte op een gegeven moment dat ik er slechter uit ging zien en toen zijn wij naar de huisarts gegaan. Ik moest een test doen en was zo nerveus dat het helemaal misging. De huisarts heeft me doorgestuurd naar Franciscus Gasthuis & Vlietland. Daar werd ik ontvangen door ontzettend lieve mensen.’ Rottig nieuws Dokter Boon werkt op de afdeling Geriatrie en vertelt: ’Binnen Franciscus is een Geheugenpolikliniek. Patiënten ondergaan hier uitgebreid lichamelijk onderzoek, waaronder een geheugenonderzoek en een scan van 12 samen het hoofd. Ook spreken wij met mensen die dichtbij de patiënt staan. Aan de hand hiervan kunnen wij eventueel een diagnose stellen.’ Catrien zegt dat ze de onderzoeken heel spannend vond: ‘Ik kwam plotseling in een molen terecht en had dit van tevoren natuurlijk nooit verwacht. Het was een stressvolle periode. Dokter Boon bracht uiteindelijk rottig nieuws, maar legde de focus op positieve dingen in mijn leven. Ik herinner me goed dat ze zei: ‘Ga lekker naar huis, naar je kinderen en kleinkinderen.’ Daar heb ik heel veel aan gehad. We hebben nog een nagesprek gehad en telefonisch contact over mijn medicatie. Dat was heel prettig.’ De buitenlucht in Ook voor haar man Doeke kwam het nieuws hard aan. ‘Het was heel confronterend en je zit met veel onzekerheden. Hoe gaat het nu verder? Gelukkig gaat het goed. Ik merk dat bepaalde handelingen lastiger gaan, bijvoorbeeld als het gaat om haar telefoon. Ook heeft ze minder gevoel voor tijd. Gelukkig is haar karakter niet veranderd, daar ben ik heel blij om. We doen veel samen en trekken er vaak op uit. We zijn graag buiten en fietsen en golven veel.’ Catrien vult aan: ‘We wonen tegenover het bos. Ik ren graag iedere ochtend een stuk om mijn conditie op pijl te houden. Wat houvast geeft is mijn dagplanning, waar ik iedere ochtend even naar kijk. Zo weet ik hoe de dag er ongeveer uitziet.’ Geniet zolang het kan Op de vraag hoe ze de toekomst voor zich zien, antwoordt Catrien: ‘De eerste shock is gelukkig voorbij. Ik voel dat mijn lijf niet helemaal is zoals het zou moeten zijn, maar op deze manier valt er goed met mijn aandoening te leven. Ik had er in eerste instantie een veel akeliger beeld bij. Misschien komt dat nog wel, maar nu gaat het goed en daar ligt onze focus op. Doeke beaamt dit: ‘Dokter Boon gaf ons het waardevolle advies dat we moeten genieten zolang dat kan. We hebben dit enorm ter harte genomen en bekijken de situatie per dag. We genieten van de kleine dingen in het leven, met name van onze kinderen en kleinkinderen.’
het verhaal van... n ” ‘De eerste shock is gelukkig voorbij’
We kennen elkaar. We zorgen voor elkaar. Bij Zonnehuisgroep Vlaardingen bieden we verpleeghuiszorg, thuiszorg en revalidatie volgens de hoogste standaarden. Maar zorg voor kwetsbare mensen gaat over méér dan systemen en protocollen. Het is ook gevoel voor wat mensen gelukkig maakt. Zoals gebondenheid aan familie, aan kennissen en aan een stad. Zo geven we onze cliënten iets ongrijp baars, maar heel belangrijks: de geborgenheid van een gemeenschap. Nieuwsgierig? Bel ons (010 475 95 95), kijk op zgvlaardingen.nl of kom langs op Dillenburgsingel 5. En ben je op zoek naar een mooie baan in de zorg? Dan ben je natuurlijk ook van harte welkom. Kijk voor meer informatie en onze vacatures op werkenbijzgvlaardingen.nl 14 advertenties
advertenties 15
n Kijkje achter de schermen: Infectiepreventie In ons ziekenhuis worden onze patiënten en medewerkers zo goed mogelijk beschermd tegen infecties en bacteriën. Om die veiligheid te kunnen garanderen, zijn medewerkers verplicht zich te houden aan verschillende richtlijnen. De afdeling Infectiepreventie ondersteunt afdelingen door samen met hen te controleren of de regels worden nageleefd en biedt bijvoorbeeld trainingen aan om medewerkers te informeren. Kristel Rietveld, deskundige Infectiepreventie, vertelt meer en geeft ons een kijkje achter de schermen. In het kort Kristel: ‘Het leuke aan mijn werk vind ik de afwisselende werkzaamheden. De ene dag zit ik met een arts om tafel om het te hebben over maatregelen om infecties te voorkomen, de andere dag op de verpleegafdeling om uitleg over hygiëne te geven. Maar op dit moment ben ik voornamelijk bezig met maatregelen tegen het coronavirus.’ Hygiënemaatregelen Binnen het ziekenhuis gelden er een aantal algemene hygiënemaatregelen, zoals een goede handhygiëne en kledingvoorschriften. Maar sinds de coronacrisis zijn er aanvullende maatregelen om de verspreiding van het virus te voorkomen. Kristel: ‘Zoals het dragen van mondmaskers, spatbrillen of schorten. Ook afstand houden is momenteel erg belangrijk. Dit zijn maatregelen die komen vanuit het RIVM en gelden voor elk ziekenhuis. Daarbij kijken wij welke aanvullende maatregelen van toepassing zijn binnen ons ziekenhuis, zoals het dragen van mondmaskers door medewerkers. Handhygiëne Kristel: ‘Elke nieuwe medewerker van ons ziekenhuis moet verplicht een digitale cursus over handhygiëne volgen. Ook doen wij elke maand metingen op de afdelingen om handhygiëne blijvend onder de aandacht te houden. Als we merken dat de aandacht voor handhygiëne afzwakt, ondernemen wij direct actie door bijvoorbeeld de afdeling een training te geven.’ 16 samen
Isolatieafdeling De mensen die erg ziek zijn dankzij een besmetting van het coronavirus, worden opgenomen op een speciale corona-afdeling. Om te zorgen dat het virus zich vanaf deze afdeling niet verder verspreidt, gelden ook hier strenge maatregelen. Kristel: ‘De corona-afdeling is afgesloten van de rest van het ziekenhuis. Alleen medewerkers die daar werken, hebben toegang tot deze afdeling. Wanneer de patiënt voldoende is hersteld, kan hij of zij naar huis om daar verder aan te sterken.’ Coronatest Ondanks dat iedereen binnen het ziekenhuis zo goed mogelijk beschermd is, kan het voorkomen dat een medewerker besmet raakt met corona. Kristel: ‘Als een medewerker klachten heeft, kan hij of zij bij ons ziekenhuis terecht voor een test. Vervolgens gaat die test naar ons laboratorium. Als de test daar is aangekomen, controleren de collega’s eerst zorgvuldig alle gegevens. Dan verwerken ze de test.’ Testuitslag Voor een medewerker die positief is getest op corona, gelden dezelfde regels als voor iemand anders. Zorgmedewerkers mogen wel werken tot aan de testuitslag. Kristel: ‘Dat kan omdat wij allemaal werken met een mondmasker. Maar als de testuitslag positief is, moet ook de zorgmedewerker thuis in isolatie. Dan starten wij direct een bron- en contactonderzoek om te kijken met wie de medewerker in contact is geweest. Als die personen klachten hebben, moeten ook zij getest worden.’ samen 17
Kwaliteit in cijfers Franciscus Gasthuis & Vlietland werkt voortdurend aan het verbeteren van de zorg. Daarom horen wij graag van patiënten hoe zij hun zorg en behandeling in ons ziekenhuis ervaren. Hiervoor gebruiken wij de FranciscusRadar waarmee patiënten via een online vragenlijst hun ervaringen delen. Alle ingevulde gegevens en antwoorden worden vertrouwelijk behandeld en verwerkt. samen 19
20 advertenties
vraag & antwoord n Hoe zit dat? Vraag van Sara: Hoe werkt een couveuse? de couveuse doorzichtig is, kunnen de verpleegkundigen de baby goed in de gaten houden. n n n Sara (12 jaar) Monya, kinderverpleegkundige Wat is een couveuse? Een couveuse is een afgesloten ruimte een waarin een zieke, of te vroeg geboren baby bekeken en verzorgd/verpleegd wordt. De couveuse is bedoeld voor baby’s die nog te gevoelig zijn om buiten de veilige warmte van de baarmoeder te kunnen. Een baby is te vroeg geboren wanneer deze voor de 37 weken zwangerschap wordt geboren. Hoe lang het kindje in de couveuse blijft, hangt af van de reden waarom hij er in ligt. Dit kunnen een paar dagen, weken of zelfs maanden zijn. Wat doet een couveuse? Een couveuse is een verwarmd huisje van doorzichtig kunststof met deurtjes. De verpleegkundige kan zelf de temperatuur van de couveuse aanpassen naar wat de baby nodig heeft. Zo krijgt de baby het lekker warm. Bij te vroeg geboren baby’s is dat belangrijk, want zij kunnen nog niet goed hun eigen temperatuur regelen. En omdat Een baby verzorgen in een couveuse De deurtjes van de couveuse kunnen open zodat ouders, met de hulp van de verpleegkundige, hun baby kunnen verzorgen. De couveuse kan ook open geklapt worden om de baby eruit te halen, want om een goede band te krijgen tussen papa, mama en de baby, is veel knuffelen belangrijk. Ons ziekenhuis betrekt de ouders zoveel mogelijk bij de zorg. Daarom mogen de ouders, wanneer zij dit hebben geleerd, hun baby zelf verzorgen in de couveuse. Ook een vraag? Heb jij ook een vraag waar jij graag antwoord op wil? Stuur jouw vraag naar communicatie@franciscus.nl en wie weet lees jij het antwoord terug in de volgende editie van dit magazine! Wanneer mag de baby uit de couveuse? De baby heeft tijd nodig om sterker te worden en te groeien. Wanneer hij sterk genoeg is, mag hij mee naar huis. Hij moet zichzelf bijvoorbeeld warm kunnen houden, goed groeien en minimaal 2 kilogram wegen. Dat is het gewicht van ongeveer 10 appels. samen 21 n Beste Sara, wat een leuke vraag! Wij leggen graag aan jou uit wat een couveuse is, hoe een baby wordt verzorgd in een couveuse en wanneer de baby er weer uit mag. Dat doen we samen met Monya, zij is kinderverpleegkundige op de afdeling Neonatologie.
22 advertenties
e-nose n De elektronische neus die het coronavirus opspoort Ons ziekenhuis heeft de elektronische neus, ook wel de e-nose genoemd, al eens ingezet bij onderzoek naar astma, COPD en longkanker. Nu is er ook onderzoek gedaan naar het opsporen van het coronavirus. Door middel van een ademanalyse via de e-nose, kan bij mensen met verdenking op corona worden vastgesteld of zij het virus wel of niet hebben. bevat vele stofjes die vanuit ons lichaam komen. Sommige moleculen zijn alleen aanwezig in de adem van mensen met een bepaalde ziekte. Onze menselijke neus kan het verschil meestal niet ruiken. De e-nose is een slim apparaatje dat dit wel kan. Het werkt net als onze neus: het kan patronen onderscheiden in lucht.’ Hans in ’t Veen, longarts in ons ziekenhuis: ‘We onderzoeken samen met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) of het coronavirus in de uitademingslucht te bepalen, of beter gezegd, te ruiken is. Het is een snelle methode om mensen te testen op het coronavirus. Wanneer iemand in de e-nose blaast, kunnen we binnen 50 seconden bij een groot deel van de mensen het virus zeker uitsluiten. Daarnaast is de test ook sneller en minder vervelend dan de test met het wattenstaafje omdat je alleen maar hoeft te blazen.‘ De elektronische neus (e-nose) In ’t Veen: ‘Uitgeademde lucht van zieke mensen is anders dan van gezonde mensen. De lucht die we uitademen, Snellere uitslag met minder testen Uit onderzoek van ons ziekenhuis, het LUMC en de GGD Amsterdam blijkt dat de vorm van testen met de e-nose een goede aanvulling is op bestaande coronatesten. Zo konden in een teststraat waar de e-nose werd ingezet 1.350 van de 1.800 geteste mensen weer naar huis, omdat zijn niet met het coronavirus waren besmet. In de toekomst hoeft er dus geen aanvullende test worden afgenomen en hoeven deze mensen ook niet in quarantaine de uitslag af te wachten. In ’t Veen: ‘De e-nose is een uitkomst voor de GGD’s en teststraten. Het wordt nu even blazen en dan weet je of het goed is of niet goed. Is die test niet goed, dan krijg je nog een aanvullende test. Ook voor verpleging in ziekenhuizen en verpleeghuizen is het een fijne test.’ Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een groot aantal apparaten besteld. Zij gaan de e-nose in 2020 bij alle teststraten inzetten. samen 23
Kinderraad n Kinderen adviseren het ziekenhuis in de Franciscus Kinderraad Als kind het ziekenhuis adviseren over wat er mogelijk nog beter kan? Dat kan in de Franciscus Kinderraad. Voor het 4e jaar adviseert de Kinderraad het ziekenhuis over uiteenlopende onderwerpen. De leden van de Kinderraad komen van verschillende scholen uit de regio van het ziekenhuis. Voor elk advies doen de kinderen uitgebreid onderzoek. Zo bezoeken zij verschillende afdelingen en interviewen zij medewerkers en patiënten. Uiteindelijk presenteren de kinderen elk advies zelf aan het ziekenhuis tijdens een officiële presentatie. Dit doet de Kinderraad onder begeleiding van medewerkers van Franciscus en de Kleine Ambassade. Raadgever Esther Alders, kinderarts, is 1 van de oprichters van de Franciscus Kinderraad: ‘Kinderen denken vanuit een bepaald perspectief en in mogelijkheden. In de Franciscus Kinderraad kunnen ze samen overleggen en spreken over dingen die zij belangrijk vinden, aansluitend op de thema’s waar zij advies over uitbrengen. Ze krijgen daarbij ondersteuning van medewerkers uit ons ziekenhuis. De Franciscus Kinderraad is op die manier een goede raadgever om verandering teweeg te brengen vanuit een andere invalshoek.’ Kinderparticipatie Kinderen mee laten denken over ontwikkelingen in het ziekenhuis, leidt volgens Esther uiteindelijk tot zorg die beter aansluit bij de behoeften van een kind. Esther: ‘Een kinderraad is dus eigenlijk onmisbaar voor een zorgorganisatie. Het is een goede manier om kinderparticipatie een serieuze plek binnen het ziekenhuis te geven.’ Raadsleden Danique en Damian zijn dit jaar raadsleden van de Franciscus Kinderraad. Allebei hopen zij met hun adviezen iets te kunnen betekenen voor anderen. Danique: ‘Ik kom vaak in het ziekenhuis. Dankzij de Kinderraad weet ik beter wat er achter de schermen gebeurt en kan ik daarover adviseren.’ Damian vult aan: ‘Doordat wij met z’n allen een advies bedenken, kunnen wij het ziekenhuis mooier of beter maken voor zieke mensen.’ Adviezen Kinderraad De Kinderraad is zeer waardevol voor Franciscus Gasthuis & Vlietland. Eerder maakte het ziekenhuis al dankbaar gebruik van de adviezen van de Kinderraad en gaven de kinderen advies over: • de bouwplannen van de kindvriendelijke acute behandelkamer • kinderen enthousiasmeren voor het werken in de zorg • hoe Franciscus meer verbinding krijgt met basisscholen samen 25
n portret van Als patiënten dagelijkse activiteiten niet goed kunnen uitvoeren als gevolg van een ziekte of aandoening, helpt de ergotherapie hen weer op weg. Hugo Steijn is ergotherapeut in ons ziekenhuis en hij bekijkt samen met de patiënt hoe hij of zij deze activiteiten weer zo goed mogelijk kan uitvoeren. Hugo: ‘Ik volgde eerst een opleiding in een andere richting, maar tijdens die opleiding wist ik plots wat ik wilde: ergotherapeut worden. Toen ben ik gestart met de opleiding tot ergotherapeut. Ik word er gelukkig van wanneer ik mensen help, dus hoe leuk is het om een vak te beoefenen wat interessant is én waar je een steentje bij kan dragen aan het herstel van de patiënt? Mijn collega’s en ik vinden dat ergotherapie onterecht een ‘geitenwollensokkenimago’ heeft. Dit vinden wij jammer omdat het juist zo’n leuk vak is. Wij helpen mensen bij het vergroten van de zelfstandigheid in het dagelijks leven. Voorbeelden van deze dagelijkse activiteiten zijn wassen, aankleden of koffie zetten. Mensen kunnen problemen hebben bij het uitvoeren van deze activiteiten vanwege een fysieke beperking, maar ook omdat er geheugenproblemen kunnen ontstaan na een beroerte. Met ergotherapie begeleiden wij deze patiënten zodat zij weer zo goed mogelijk kunnen functioneren. n n n Hugo Steijn ergotherapeut Mijn werkzaamheden zijn erg breed. Voorbeelden hiervan zijn: patiënten helpen met een juiste zithouding (in een rolstoel) en beoordelen wat de gevolgen van bijvoorbeeld een beroerte betekenen voor het plannen van een afspraak of het doen van boodschappen. Voor deze taken moeten de hersenen goed samen kunnen werken en dat samenwerken verloopt na een beroerte minder goed. Patiënten kunnen ook moeite hebben met het dichtdoen van knopen of het hanteren van bestek, hiervoor geef ik hen arm-handfunctie trainingen. Daarnaast beoordeel ik of de patiënten er klaar voor zijn om naar huis te gaan of nog revalidatie nodig hebben. De werkdag begint met het inlezen over mijn patiënten. Als het heel druk is, kijk ik wie er prioriteit heeft. Ik maak dan een planning en ga langs de patiënten. De afwisseling van verschillende afdelingen, maakt mijn werk leuk. Daardoor ga ik iedere dag met veel plezier naar mijn werk.’ 26 samen
mooi verhaal n Monique Middeldorp, baliemedewerkster polikliniek Urologie, had 30 jaar geleden haar sollicitatiegesprek bij het toenmalige Sint Franciscus Gasthuis. Ze neemt ons terug naar het jaar 1990 en vertelt hoe het er toen aan toe ging en wat er allemaal is veranderd. Monique: ‘Na ‘handjeklap’ met de afdeling P&O startte ik op de polikliniek Urologie. De wachtkamer had donkerbruine vloerbedekking. Er zaten gele tegels op de muur en de klapstoelen schoten met een knal omhoog als je opstond. Echt jaren ’70. Roken in het ziekenhuis? Het was heel normaal. Dat kun je je nu niet meer voorstellen.’ ‘Inmiddels hebben er veel vernieuwingen plaatsgevonden en dat is soms maar goed ook. Vroeger reden er namelijk automatische karretjes over een soort rails. Hier zat bijvoorbeeld linnengoed, eten of afval in en werd op deze manier naar de juiste afdeling vervoerd. Het kwam wel eens voor dat de vuile was in de verbrandingsoven eindigde en het afval in de linnenkamer.’ n n n Monique Middeldorp baliemedewerkster polikliniek Urologie ‘Ook op digitaal gebied is veel veranderd. Patiëntgegevens werden bijgehouden op papier. In het ziekenhuis waren kamers vol met dossiers en statuskaartjes. Als we dossiers van voor 1971 nodig hadden, moesten we naar de kelder en kwamen we heel wat stof en spinrag tegen. Brieven werden getypt op een typemachine. Middels carbonpapier konden kopieën gemaakt worden. Typefout? Dan moest alles opnieuw. Aan het einde van de maand werkten we de rekeningen van patiënten uit op papier. Onder het genot van een kop koffie of thee vouwden we handmatig de facturen, waarna ze op de post konden.’ ‘Inmiddels zijn we een aantal computersystemen verder en is alles gedigitaliseerd. Een mooi voorbeeld hiervan is ZorgDomein, een online platform dat digitaal contact mogelijk maakt tussen zorgverleners. Huisartsen verwijzen patiënten direct door naar Franciscus en kunnen verschillende gegevens inzien.’ ‘Ondanks dat er veel is veranderd, geniet ik nog steeds van mijn werk. De interactie met patiënten is hetzelfde gebleven en geen dag is hetzelfde. Dat maakt het zo leuk. Ook de samenwerking in een hecht team van fijne collega’s is door de jaren niet veranderd. Ik hoop dat ik dit werk in goede gezondheid tot mijn pensioen mag blijven doen.’ samen 27
VOOR ALLE ZORGVERLENERS BEDANKT VOOR JULLIE ZORG Deze advertentie is een initiatief van BC Uitgevers BV - Sneek in samenwerking met:
T n Vrienden van het Vlietland Ziekenhuis Help onze patiëntjes te vergeten dat ze ziek zijn Met Virtual Reality ervaren zieke kinderen voor even een totaal andere omgeving. Ontspanningsoefeningen, spelletjes en video’s zorgen ervoor dat onze patiëntjes vergeten ziek te zijn en niet langer in een ziekenhuisbed liggen. De Virtual Reality bril helpt om stress te verminderen en zorgt voor genoeg afl eiding tijdens vervelende ingrepen. Samen maken we het verschil! Voor dit project is € 9.861,- nodig. Helpt u ons dit te realiseren? Alle bedragen zijn even welkom. U kunt online doneren door de QR code te scannen of uw gift over te maken op ons bankrekeningnummer NL52 INGB 0682 2455 77 t.n.v. Stichting Vrienden Vlietland Ziekenhuis te Schiedam Doneer nu! Graag onder vermelding van uw naam, adres, woonplaats en projectnaam ‘VR-bril voor kinderen’. samen 29 VRIENDEN
even ontspannen n Activiteiten Sudoku 3 A 9 9 3 4 Splashtours Rotterdam Met Splashtours zie je tijdens de stadsrit de meest bijzondere en mooiste plekjes van Rotterdam. Dan komt de ‘splash’: de spectaculaire duik in de Maas. De bus blijkt ineens ook een zeewaardige boot die verder door het water langs de spectaculaire skyline van de stad vaart! Een stadstour met Splashtours Rotterdam duurt 60 minuten. De route is zorgvuldig samengesteld, zodat je het beste en mooiste te zien krijgt van Rotterdam. Tijdens de tour is ook een gids aanwezig die je het een en ander vertelt over de stad Rotterdam. Een ticket kun je online boeken via rotterdam.splashtours.nl 2 8 7 6 7 1 4 C 5 2 5 4 B 1 2 1 4 8 6 1 Mail de cijfers in de vakjes A, B en C uiterlijk 26 februari 2021 naar communicatie@franciscus.nl. Onder de goede inzendingen verloten wij het kinderboek ‘Het meisje zonder naam’ van Diney Costeloe. U kunt ook een kaartje sturen naar: Franciscus Vlietland t.a.v. Marketing & Communicatie Postbus 215, 3100 AE Schiedam u Vergeet niet uw contactgegevens en adres te vermelden! Boekentip Het meisje zonder naam Klauteren en klimmen in speeltuin Het Klauterwoud Het Klauterwoud is een speelplek voor kinderen die houden van avontuur, water en modder. Een plek waar je met stapstenen, een boomstam of een pontje het water oversteekt. Waar geen wipkip te bekennen is, maar wel een groot klauterobject en een tokkelbaan. Bij binnenkomst kom je in het Labyrint; een wirwar van heuveltjes en modderige greppeltjes die je kunt overbruggen via een boomstam. Aan het labyrint grenst een grote picknickweide. Het Klauterwoud is de perfecte plek om met je (klein)kinderen te genieten in de natuur! Het Klauterwoud ligt in de Broekpolder in Vlaardingen en is vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Kijk voor meer informatie op www.federatiebroekpolder.nl/klauterwoud 1939. Lisa Becker is 13 als haar moeder een van de laatste felbegeerde plekken op een Kindertransport weet te bemachtigen. In Londen, alleen, de taal niet machtig, moet ze zich in een voor haar vreemde wereld redden. Dat lukt haar wonderwel, met de hulp van haar pleegouders en vrienden. Maar dan begint de Blitz. Lisa raakt bewusteloos als een bom vlakbij ontploft, en wanneer ze bijkomt in het ziekenhuis weet niemand wie ze is – zijzelf ook niet… u € 12,50 I Uitgeverij De Fontein samen 31
n nuttige informatie Algemene informatie Franciscus Gasthuis & Vlietland Franciscus Gasthuis Kleiweg 500, 3045 PM Rotterdam 010 - 461 6161 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar Bezoektijden Gasthuis Patiënten kunnen alle dagen bezoek ontvangen van 15.30 tot 16.30 uur en van 18.30 tot 20.00 uur. In het weekend is bezoek ook welkom van 11.00 tot 12.00 uur. Sommige afdelingen werken met afwijkende bezoektijden, zie www.franciscus.nl/op-bezoek. Franciscus Vlietland Vlietlandplein 2, 3118 JH Schiedam 010 - 893 9393 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar Afspraak maken: 010 - 893 0000 werkdagen 7.30 - 18.00 uur Gratis pendelbus Er rijdt een pendelbus tussen Franciscus Gasthuis en Franciscus Vlietland. Een gratis service voor patiënten, hun familie en/of begeleiders en bezoekers. Kijk voor meer informatie en de dienstregeling op www.franciscus.nl/pendelbus MijnFranciscus patiëntenportaal Op MijnFranciscus ziet u wanneer uw volgende afspraak is, kunt u onderzoeksuitslagen inzien, uw persoonlijke gegevens wijzigen en meer. Ga naar www.mijnfranciscus.nl en log in met uw DigiD! Volg ons op: www.franciscus.nl Zorgkaart Nederland Geef uw mening over Franciscus Gasthuis & Vlietland of over uw arts via www.zorgkaartnederland.nl Bezoektijden Vlietland Patiënten kunnen dagelijks bezoek ontvangen van 15.30 tot 19.30 uur. In het weekend en op erkende feestdagen ook van 13.30 tot 14.15 uur. Sommige afdelingen werken met afwijkende bezoektijden, zie www.franciscus.nl/op-bezoek. Franciscus Berkel Boerhaavestraat 19 2652 EP Berkel en Rodenrijs Afspraak maken: 010 - 461 7700 werkdagen 8.00 - 16.30 uur Franciscus Haven Havenpolikliniek Haringvliet 2, 3011 TD Rotterdam werkdagen 8.00 - 16.30 uur Afspraak maken: 010 - 404 3300 Franciscus Maassluis De Vloot 206, 3144 PK Maassluis 010 - 592 1822 werkdagen 8.00 - 17.00 uur Afspraak maken: 010 - 893 0000 werkdagen 7.30 - 18.00 uur Het Oogziekenhuis Interne Geneeskunde/Bloedafname Schiedamse Vest 180 3011 BH Rotterdam werkdagen 8.30 - 17.00 uur Bereikbaarheid Al onze locaties zijn goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Kijk op www.franciscus.nl voor de ligging van de locaties en de manier waarop u er komt. /company/franciscus /franciscuszorg Via www.franciscus.nl @franciscuszorg Uw mening over onze zorg telt! Wilt u ons een compliment geven, heeft u een suggestie om o nze zorg te verbeteren of een klacht? Geef deze door aan onze cliëntvertrouwenspersonen. Kijk op www.franciscus.nl voor de contactgegevens. Als u in het ziekenhuis bent, dan vindt u hen via het Patiënten Service Bureau. 32 samen
Tijd en aandacht voor elke uitvaart Unieke locatie in Maassluis Eigentijds Gunstige tarieven Hooge Zeedijk 100 | 3143 LT Maassluis 010 – 30 73 437 info@crematoriumdedijk.nl 06 – 142 75 867 www.crematoriumdedijk.nl
1 Online Touch