2 Kolofon “Grutte Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Fiifentritichste jiergong, nûmer 1, 31 maaie 2022 Redaksje: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2, till. 351767 Meindert Brouwer, De Iennen 8, till. 352201 Auke Elzinga, Bonhommestrjitte 9, till. 365144 Beitske Tjeerdsma-de Vries, Pûsterwei 8 Kornelis van Dekken, till. 0513-684467 Kopij-adres: Grutte Gelf p/a Bonhommestrjitte 2 9283 VC Surhuizum E-mail: redactie@gruttegelf.nl Website: www.gruttegelf.nl Utjefte: Fjouwerwykliks Oplage: 480 stiks IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen. Besoarging: Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrjitte 1 T. Linker-IJtsma, till. 351663 Joop en Djoeke Postma, till. 351767
3 Even voorstellen Hallo! Ik ben Beitske Tjeerdsma-de Vries en nieuw redactielid van de Grutte Gelf. Ik ben in december 2021 met mijn gezin in Surhuizum komen wonen, op de Pûsterwei. Wij hebben het ouderlijk huis gekocht en doen mantelzorg voor mijn moeder die Alzheimer heeft. Sommige mensen zullen mij wel kennen. Ik ben een geboren en getogen Surhúster en zo voel ik me na al die jaren nog steeds. Ik ben in 1995 uitgevlogen met mijn man naar Eastermar en daarna hebben we 24 jaar in Stynsgea gewoond. We hebben samen één dochter die nu 22 jaar is, zij woont nog gezellig thuis en zij studeert in Groningen. Mijn hobby’s zijn tuinieren, creatief bezig zijn en/of doe het zelven, fotografie (natuur), uitgaan naar een concert of de schouwburg, muziek luisteren, wandelen met onze hond Desi. Momenteel zonder werk maar wel zoekend. Vorig jaar werd in de Grutte Gelf een oproep gedaan, ze zochten nieuw redactielid. Omdat ik weer in Surhuizum ging wonen leek het mij een mooie kans om met mensen uit het dorp in contact te komen. Torenspits van Surhuizum krijgt tóch een dakgoot De torenspits van Surhuizum krijgt een koperen dakgoot. Dit tot afschuw van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, maar volgens de gemeente Achtkarspelen is dit de beste optie om verdere schade aan de toren te voorkomen. Zo valt te lezen in het Friesch Dagblad van zaterdag 14 mei. De toren van Surhuizum stamt uit 1300 en is een bijzondere. Het is een van de weinige overgebleven gemetselde torenspitsen. “Fan de 25 dy’t der ea yn Fryslân wienen, binne no der noch mar trije oer”, heeft wethouder Max de Haan zich laten vertellen. Ook de kerktorens van Harich en Oudega hebben een gemetselde spits. Druprand Die van Surhuizum is evenwel de oudste. De toren met acht steunberen staat los van de kerk. Vermoedelijk werd de toren eerst voor burgerlijke doeleinden gebruikt. En er is nóg een groot verschil met de andere gemetselde spitsen. Dit zorgt nu voor problemen: er is geen druprand. Daarom sijpelt het regenwater via de spits in de buitenmuren van de toren met gevaarlijke situaties als gevolg.
4
5 “De muorren sitte fol focht en mei froast knappe de stiennen oan sawol de binnen- als de bûtenkant.” Het gevolg is dat er af en toe steensplinters naar beneden vallen. Om die reden is de toren ook afgezet en voorzien van gevarenbordjes. “It is al jierren net feillich. Dat der moast wat barre.” Niet passend Dat wordt dus een dakgoot, tegen het advies van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed in die een dergelijke constructie niet vindt passen bij de middeleeuwse toren. Vorig jaar en in 2019 werd er al tegen geageerd, maar nu komt de dakgoot er toch. Volgens De Haan zie je er straks niks van. “De reinwetterpiip wordt netsjes fuortwurke tsjin de steunbeer en as it koper aanst wat ferware is hat it deselde kleur as de stien.” In totaal wordt er 170.000 euro uitgetrokken voor de restauratiewerkzaamheden. Het geld gaat niet alleen op aan de dakgoot. De toren wordt ook opnieuw gevoegd en geïmpregneerd. Overigens hoeft niemand bang te zijn voor de stabiliteit van de toren met al die afknappende stenen in het verleden. “Dy muorren binnen in meter dik. Boppedat wurdt om de twa jier sjoen at der noch stabyl is en net fersakket.”
6
7 Nijs fan Pleatslik Belang Op tiisdei 10 maaie fûn de ledegearkomste fan Pleatslik Belang plak yn Pannenkoekenhuis Landzicht. Nei trije jier koene wy wer in kear byinoar komme. Hoewol ’t wy in wat gruttere opkomst ferwachte hiene, binne wy wiis mei de ynbring dy ’t wy krigen hawwe en dêrfoar wolle wy de oanwêzigen hertlik tankje. Hjirûnder lêze jo wa 't der dit jier dik fertsjinne yn it sintsje set waard. It mei sein wurde, se is in sintsje en sa fielt dat foar in protte bewenners ek! Al jierren hâld se har dwaande mei de biblioteek hjir yn’t doarpshûs. Ynbring en útjefte fan boeken, grutte letters, berneboeken, puzels, spultsjes, Fryske boeken en fansels it sosjale praatsje mei elkenien! Alle tiisdeitemoarns en ien kear yn ’e moanne op tongersdei; se is der en se rêd der mei. Ek op tongersdeimoarns is der gesellige kofjemoarn. Earst in bakje kofje en dêrnei kaarten, rummykub, kreatyf dwaande, puzelje, breidzje of gewoan in praatsje. Alles mag, niets moet! Omdat dit sa goed foldocht ha se no ek mienskiplike stamppotten buffetten hân, mei peaske sels in ‘paasbrunch’ en stiet der noch in ‘macaronischotel’ op ’t programma. Dit alles ûnder leafdefolle en besieljende lieding fan ús Surhuzumer Sintsje: Janet Elzinga.
8
9 Wykagint Hendrik de Haan wie oanwêzich as gastsprekker. Hy fertelde wat oer ynsidinten dy ’t yn Surhuzum spilen en hoe ’t dy har ferhâlde yn ferliking mei oare doarpen. Foar de nijsgjirrige minsken: it koe minder. Surhuzum docht it goed. Nei 6 jier naam Cora Groenhof ôfskied as bestjoerslid fan Pleatslik Belang. Cora hat har jierrenlang hurd ynset foar it bestjoer. Wy sille har entûsjasme misse. As der ien op ’e hichte wie fan wat der spile yn it doarp dan wie it Cora wol. Sy waard út namme fan Pleatslik Belang betanke foar har ynset. Nochris tige tank Cora! Wy wolle elkenien betankje foar de komst en it meitinken. Dêrneist wolle wy Pannenkoekenhuis Landzicht betankje foar de treflike service. Freonlike groetnis, Pleatslik Belang
10
11 Eerste kerkcafé geslaagd! Op 1 mei hadden wij als evangelisatiecommissie van de PKN Surhuizum voor de eerste keer het Kerkcafé “geopend”... Best wel spannend, omdat we natuurlijk niet wisten of er genoeg belangstelling voor was. Langzaam druppelden de mensen binnen en mochten we tenslotte met zo’n 20 mensen gezellig koffiedrinken. Hierna fanatiek gesjoeld en “gekeest” onder het genot van een drankje en een hapje.
12
13 Kortom het was erg gezellig en volgens de aanwezigen zeker voor herhaling vatbaar! Na de zomer gaan we elke eerste zondag van de maand open. Dat betekent dat de eerste keer weer op 4 september is, van 15.30 uur tot 17.30 uur in “it Gebou” bij de kerk. We kunnen spelletjes doen, maar bij mooi weer ook wandelen of fietsen natuurlijk. Het is bedoeld voor jong en oud en iedereen uit het dorp is van harte welkom!! Oan’t sjen op 4 september! De evangelisatiecommissie 50 jaar getrouwd Op 2 juni zijn Anne & Willy de Vries 50 jaar getrouwd. Namens de kinderen en kleinkinderen van harte gefeliciteerd!
14
15 Skûtelbank Geboren Jubileum : : Komen wonen : Tije Hielke, zoon van Atze de Haan en Lutske Wobbes en broertje van Hannah, Fenne, Marije, en Aede. Doarpstrjitte 11. 14 mei; Fedde Hepke, zoon van Hendrik en Marije Bijma en broertje van Jelke Bijma. It Mienskar 10. 2 juni a.s. zijn Anne de Vries en Willie de Vries-Poelman 50 jaar getrouwd. Vanuit Frankrijk zijn Marijke en Simon Zwart komen wonen op It Langfal 4. Berichten voor de Skûtelbank kunt u mailen naar: redactie@gruttegelf.nl Bedankt Hartelijk dank voor de vele kaarten, telefoontjes, bloemen, en bezoekjes na het overlijden van mijn lieve man, ús heit en pake Jasper Pool Het heeft ons ontzettend goed gedaan. Antje Pool, kinderen en kleinkinderen Bedankt Hierbij wil ik iedereen bedanken voor de kaarten die ik heb gekregen voor mijn 80ste verjaardag. Groeten Rinskje de Vries, de Pûs Opbrengst collecte Hartstichting 2022 De opbrengst van de deurcollecte, gehouden in de week van 11 tot en met 16 april, heeft het mooie bedrag van € 729,44 opgebracht! Alle gevers en collectanten heel hartelijk dank daarvoor! Namens de Hartstichting afdeling Surhuizum, Henny van der Veen
16
17 Zwavelzwammen Tijdens onze wekelijkse wandeltochtje kwamen we dit prachtige natuurverschijnsel tegen in onze mooie omgeving van Surhuizum, nl langs het Pûsterwei. Het blijken zwavelzwammen te zijn Het is de moeite wel waard om daar even langs te wandelen of te fietsen. Djoeke Postma-de Jong Foto’s: Djoeke Postma-de Jong en Beitske Tjeerdsma-de Vries
18
19 Promotie Zaterdag 16 april wist het eerste van korfbalvereniging DTS, door de 2e playoff wedstrijd te winnen, promotie naar de 2e klasse veilig te stellen.
20
21 Dames ASC soeverein kampioen Vrijdag 13 mei was het dan zover. Voor het eerst in de historie konden de ASC dames kampioen worden. Het team liet deze kans niet liggen en pakte de titel op een zeer overtuigende wijze. De zenuwen zijn flink aanwezig bij de dames die vandaag in groten getale aanwezig zijn. Lange wachtrijen bij de wc’s en enkele speelsters hebben net even wat meer nicotine nodig dan normaal. Ook bij de technische staf is de gezonde spanning aanwezig en dus is iedereen blij als de eerste wedstrijd eindelijk van start kan gaan, tegen de dames van Veenwouden. Het begin is wat rommelig en het is aan alles te merken dat de spanning nog wat in de benen zit van de dames. De eerste kans komt van Veenwouden maar meer dan een slap schot is het niet. De ASC dames beginnen al snel weer lekker te combineren en binnen vijf minuten is de openingstreffer al daar. Via Rolinde komt de bal bij Jellina. Deze passeert de verdediging van Veenwouden met een paar sublieme bewegingen en schiet de bal onhoudbaar in de touwen. Veenwouden wil snel de gelijkmaker maken maar Mariëtte redt op een schot van afstand. Toch is het ASC wat de beste kansen krijgt. Fokje schuift de bal in de handen van de keeper en ook Sjoukje komt net tekort om het laatste zetje te geven. Het is uiteindelijk Sybrecht die het tweede doelpunt op het scorebord zet. Na een mooie voorzet van Jellina passeert zij de keepster van Veenwouden.
22
23 De ASC dames spelen de wedstrijd simpel uit en zo zijn de eerste drie punten van de avond binnen. In de wedstrijd tegen V en V’68 zijn het de gasten uit Garijp die het eerste speldenprikje uitdelen. Het schot vliegt echter over het doel. Jellina krijgt tot twee keer toe een goede schietkans maar het net weet ze niet te vinden. Tanja, die net op tijd fit was voor deze avond, schiet de dames op voorsprong na een uitstekende pass van Amarins. Rolinde is erg actief in de voorste regionen maar zij is helaas niet erg gelukkig in de afronding vandaag. Na een prima combinatie tussen Jellina en Hillie schiet Tanja de bevrijdende tweede treffer in het doel. ASC speelt soeverein en tikt er flink op los. Hillie schiet nog op de lat en Amarins pegelt een bal over het doel na een slimme corner van Tanja. De brommer van Fokje wordt weer gejat en Mariëtte moet nog even handelend optreden maar dan is het bevrijdende eindsignaal daar. De laatste tegenstander van vanavond is Suawoude en dit wordt echt een vechtwedstrijd. ASC staat af en toe flink onder druk maar aan alles is te merken dat het team vandaag ongeslagen en zonder tegendoelpunten kampioen wil worden. De dames verdedigen met hand en tand en ook Mariëtte keept een monsterpartij. Aan de andere kant krijgen de ASC dames ook genoeg kansen. Jildou bereikt met een steekbal Lara en zij schiet de bal hoog in het doel. De keepster van Suawoude heeft alle moeite om de bal uit het doel te houden. Sjoukje heeft er ook zin in en wordt op een zeer onsportieve manier tegengehouden wanneer zij een vrije doorgang heeft richting het doel. Dit leidt nog bijna tot een akkefietje maar gelukkig zijn de gemoederen weer snel bedaard. Jellina krijgt de laatste kans van de avond maar schiet voorlangs het doel. De wedstrijd eindigt in een brilstand en dan kan het feest losbarsten. Het team levert een fantastische prestatie en is kampioen van de voorjaarscompetitie! Tot in de late uurtjes werd deze unieke belevenis, waar het team echt apetrots op mag zijn, gevierd samen met de supporters. Vrijdag 27 mei speelt het team de laatste ronde in Garijp en zal er alles aangedaan worden om ongeslagen te blijven.
24
25 Bijzondere berichten uit de media Jongetje sluit broertje op in prullenbak DRACHTEN - Het begon als een grapje, maar uiteindelijk moest de brandweer eraan te pas komen om het op te lossen. Twee broers waren aan het spelen toen zij aan de Dollard in Drachten een prullenbak open zagen staan. Een van de twee kon zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en kroop in de prullenbak. Waarop zijn broertje besloot het deurtje dicht te doen en hem op te sluiten! Aangezien het jongetje er zelf niet meer uit kon komen hebben hun ouders de brandweer gebeld. Na een beetje paniek was de jongen al snel weer rustig toen hij wist dat de brandweer op komst was. De brandweerlieden konden er wel om lachen. Ze draaiden met een speciale sleutel de prullenbak open waarna de jongen snel naar huis kon gaan om lekker te douchen. Grutte Gelf seit... It is ’m bot ôffallen om foar ôffal troch te gean, mar gelokkich hoecht der net yn de bak (dat siet hy al)
26
27 Grutte Gelf woordzoeker Zoek het woord bij het bijzondere bericht uit de media
28
29 Uit de oude doos
30
31 Jelle de Vries Bijbaan gezocht Ik ben Pieter de Zwart en ik zoek een bijbaan. Ik denk aan kleine werkzaamheden in en om huis. Ik heb geen materiaal, omdat ik hier dit jaar net mee begin. Voor € 10,00 kom ik 3 uren werken. Een grote put kost € 15,00. Betalingen kunnen alleen contant worden gedaan. Ik ben beschikbaar op maandag, dinsdag,woensdag en vrijdag, alle dagen alleen in de middag of vroege avond. Ik hoop dat het lukt en dat ik wat van jullie hoor. Met vriendelijke groeten, Pieter de Zwart, tel. 06 82077508
32 Doe mee aan De Wâldenstriid in de Noardlike Fryske Wâlden Welk team wint de ‘striid’ fan de Wâlden? Wie maakt het beste raster? Zaagt het snelst door een boomstam, zet binnen no time de kettingzaag en de plasdraspomp startklaar en wint het trekkerparcours? Vereniging Noardlike Fryske Wâlden organiseert op zaterdag 11 juni 2022 de eerste editie van ‘De Wâldenstriid’. Deze competitie voor teams van 4 tot 6 personen vindt plaats in een weiland van de familie Zeinstra aan de Rijksstraatweg 16 in Noardburgum. Er zijn verschillende opdrachten waarbij het gaat om kennis, sterk en slim zijn maar ook om samenwerken. Teams met deelnemers van 16 t/m 35 jaar kunnen zich tot en met 31 mei aanmelden bij de vereniging via info@noardlikefryskewalden.nl. Vereniging Noardlike Fryske Wâlden wil met dit evenement jongeren meer betrekken bij de uitvoering van het landschaps- en weidevogelbeheer. Het belooft een gezellige en actieve middag te worden waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en strijden om de prijzen. Het programma start om 13:00 uur en zal rond 17:00 uur afgesloten worden met een drankje en een warme hap. De organisatie gebeurt in samenwerking met Agrarische Jongeren Fryslân, Veldboom Outdoor en vele vrijwilligers. Het evenement is medemogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de provincie Fryslân. Kijk voor meer informatie ook op www.noardlikefryskewalden.nl/waldenstriid Vrijwilligers gezocht Wil je helpen om deze dag in goede banen te leiden en de deelnemers aanmoedigen? Meld je dan aan als vrijwilligers. Hiervoor ontvang je een kleine vergoeding.
33 Kom aanmoedigen! Naast de strijdende jongeren is publiek ook van harte welkom om de teams aan te moedigen en mee te genieten van deze dag. Zo zijn er op het terrein activiteiten als de kop van jut, spijkerslaan, overall-hangen en een springkussen. Er is voor ieder wat wils. Activiteiten bij De Spitkeet Opel Blitz Treffen Op 17, 18 en 19 juni staan drie dagen lang Opel Blitzen op het Spitkeet-terrein. Harmonicafestijn Op 2 juli vindt het jaarlijkse harmonicafestijn plaats. Zomer Fietstochten Van 9 juli t/m 27 augustus worden er elke zaterdag fietstochten met verschillende afstanden georganiseerd. Spitkeet Puzzeltochten Het hele seizoen lang kun je deelnemen de Spitkeet wandel-, fiets- of autopuzzeltochten. Meer informatie op www.despitkeet.nl en www.facebook.com/spitkeet
34
35 Nieuwe rubriek: Verleden en heden Na het stoppen van het zoekplaatje, gaan we u de komende tijd laten zoeken naar de verschillen tussen het verleden en het heden. Fotograaf en dorpsgenoot Mindert van Dekken heeft een foto genomen op dezelfde plek waar al een oude foto van bestaat. Op deze manier wordt mooi duidelijk wat er in de loop van de tijd is veranderd. Op facebookpagina “Fotohoek Surhuizum e.o.”, die wij u zeer aan kunnen raden, zijn ze al eens eerder vertoond. Wij vinden ze echter dermate de moeite waard, dat we u hier ook elke maand een voorbeeld voor willen schotelen. Mocht u een “verzoekplaatje” willen, dan kunt u dat uiteraard bij de redactie vermelden en wie weet kunnen we aan uw wensen voldoen. Wij vertonen alleen de foto’s, zonder nadere toelichting, op de plek na dan. Mocht u speciale herinneringen aan of leuke informatie over de foto’s hebben, dan willen wij u van harte uitnodigen die naar ons te sturen, zodat we die in de Grutte Gelf erna nog kunnen vermelden als aanvulling. U kunt dit doorgeven aan Meindert Brouwer, de Iennen 8, tel. 0512 352201 (sms of whatsapp: 06 11249922) of één van de andere redactieleden. Mailen kan naar redactie@ gruttegelf.nl of de.brouwers@hotmail.com.
36 Voeren naar Verhogen Het adres voor: • • • • • • Silo-King- inkuilmiddel Spirit Lacation- antibioticavrije melkproductie Joint FX- vor soepel paarden Clino- toxinebinder Legmeel- voor hele lekkere eieren SchelpenkalkpH regulatie mosbestrijder in uw gazon genetische potentie van de levensduur, mindering van antibiotica gebruik, minder milieuverliezen, klimaatvriendelijker boeren, maar ook... een hoger rendement van uw eigen bedrijf. It Langpaed 2 9283 TD Surhuizum 0653 488 649 www.micronutritions.com Wilt u ook adverteren in de Grutte Gelf? Mail dan naar redactie@gruttegelf.nl voor meer informatie.
37 Verleden en heden Plaats: It Sud 19 (met dank aan facebookpagina fotohoek Surhuizum e.o.)
38 Servicerubriek Alarmnummers Politie, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Dorpsbibliotheek Surhuizum Openingstijden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur en iedere eerste donderdag van de maand van 19.00-20.00 uur. Klachten openbare ruimte Geeft het door aan de gemeente Achtkarspelen via email: gemeente@achtkarspelen.nl of tel. 140511. Plaatselijk Belang Klaas Pool, voorzitter Abdoul van der Meer, secretaris, email pbsurhuzum@surhuzum.nl Gerrit de Jong, penningmeester Aafke Rijpma Treja Boersma MFC De Delfeart Marten Kloosterman, secretaris Baukje Boekema, waarn. voorz. en penningmeester Jan Rodenhuis Dennis Kolthof Sjoerd Kooistra Informatie, vragen en reserveringen: info@delfeartsurhuizum.nl Iedere dinsdagavond om 19.30 uur schilderclub in ‘De Delfeart’. Iedere donderdag om 9.30 uur gezellige koffieochtend in ‘De Delfeart’. Begrafenisvereniging “De Laatste Eer” Voorzitter Jurjen Dijkstra, onderhoud begraafplaats, tel. 351872, info@de-laatste-eer-surhuizum.nl. Uitvaartverzorgster: Hiltsje van der Brug, tel. 06-10542628. Kijk voor meer informatie op www.surhuzum.nl/verenigingen
39 Wurklist 30 mei t/m 2 juni 19 juni 21 juni 26 juni Avond4daagse vanuit de jeugdhonken in Surhuizum en Augustinusga. 9.00 uur 20.00 uur Kerk school gezins en overstap dienst op het schoolplein. Singin bij de familie Jousma op Reaskuorre (Feartswal 21, Harkema) door shantykoar de Beurtskippers. Surhúster Kuier: Ite en geniet in de Surhuizumermieden. Spreuk van de maand “Waar je van droomt, daar kun je niet van wakker liggen.” Oplossing Grutte Gelf woordzoeker Antwoord: afval Kopijsluiting Nieuwe kopij kunt u tot maandag 20 juni 2022 inleveren bij: Djoeke Postma-de Jong, Bonhommestrjitte 2 (zie ook kolofon) of telefonisch doorgeven op nummer 351767 of mailen naar: redactie@gruttegelf.nl óók online op www.gruttegelf.nl
1 Online Touch