”Grutte Gelf” Doarpsblêd fan Surhuzum Doarpskuier met burgemeester De Vries In de schijnwerper: Sipke Scheepsma Vermoedelijke wolvenaanval bij Surhuizum Coby van der Veen ‘Surhúster om utens’ Nynke Eekhof op afstudeerstage in Suriname Opdat we nooit vergeten... Jiergong 37, nûmer 12 6 maaie 2025
2 Kolofon “Gru�e Gelf” is it doarpsblêd fan en foar Surhuzum Jiergong 37, nûmer 12, 6 maaie 2025 Redaksje: Kornelis van Dekken Beitske Tjeerdsma-de Vries Niek Wassink Aukje van der Veen Cora Groenhof Besoarging: Joop en Djoeke Postma, �ll. 351767 Fam. Mulder, H.J. v.d. Veenstrji�e 1 T. Linker-IJtsma, �ll. 351663 De redaksje behâldt har it rjocht foar om ynlevere kopij te wegerjen of mooglik yn te koartsjen. E-mail: redac�e@gru�egelf.nl Website: www.gru�egelf.nl Utje�e: Fjouwerwykliks Oplage: 480 s�ks IBAN: NL27 RABO 0304 2716 91
3 Doarpskuier met burgemeester De Vries: Surhuizum richt zich op de toekomst Burgemeester Jouke Douwe de Vries wil de gemeente Achtkarspelen beter leren kennen. Hij doet dat wandelend. Hij nodigt inwoners uit om met hem een wandeling in en om hun dorp te maken. Hierbij het verslag van zijn dorpskuier in Surhuizum. “As pleatslik belang wolle wy ús net dwaande hâlde mei stoepetegels, mar rjochtsje wy ús leaver op de takomst fan ús doarp.” Dat zegt voorzi�er Klaas Pool van Plaatselijk Belang in Surhuizum wanneer we elkaar ontmoeten in dorpshuis De Delfeart. Hij neemt mij vervolgens mee naar een aantal plekken in het dorp, waar plaatselijk belang in de nabije toekomst graag ontwikkeling zou willen zien. "Wat my opfalt, is hoe hecht de mienskip yn Surhuzum is”, zegt Danny van der Veen, mijn andere wandelgenoot van vanmiddag die nog maar kort lid is van plaatselijk belang. “Ik wenje hjir noch mar in jier as fiif, mar doe’t ús hûntsje lêsten fuortrûn wie, brocht ien him al gau werom.” Surhuizum telt nu ongeveer 1400 inwoners en is daarmee een klein dorp, maar qua oppervlakte was Surhuizum vroeger de grootste plaats in de grietenij Achtkarspelen. “It wie in útstrekt agrarysk doarp”, legt Pool uit. “Yn de
4 jierren ’60 wiene hjir noch sa’n 60 buorkerijen.” Enkele grote boerderijen aan de Doarpsstrji�e herinneren nog aan die �jd. Even verderop komt Feike van der Veen naar ons toe. Samen met zijn zoons hee� hij het sterk verwaarloosde pand naast zijn woning gekocht. Beide percelen wil hij samenvoegen om er een appartementencomplex voor senioren op te bouwen. Enthousiast leidt hij ons rond en laat hij tekeningen van zijn plan zien. “Der is genôch belangstelling foar dizze apparteminten,” gee� hij aan. “Foar senioaren is der fierder niks yn it doarp.” We wandelen verder naar de Doarpstsjerke en staan even s�l bij het beeld van ‘de balkenspringer’. Het beeld herinnert aan de herbouw van de kerk in 1617, nadat de kerk eind zes�ende eeuw door brand verwoest was. De 14-jarige Cornelis Egberts Gaykema sprong toen in één loop over 16 balken in de nok van de kerk. “Ferline jier hat ek de basisskoalle yn Surhuzum de namme ‘De Balkespringer’ krigen”, vertelt Pool. “Foar in soad ynwenners wie dat in ferrassende ûntwikkeling.”
5 Er zi�en nu ongeveer 70 leerlingen op de basisschool. “Dat is een posi�ve ûntwikkeling”, aldus Pool. “Tagelyk stelle wy ús as pleatslik belang de fraach: hoe sil ‘m dat yn de takomst ûntwikkelje en kin dat oantal sa bliuwe? By dat soarte fan saken moatst net yn moannen of jierren �nke, mar yn tsientallen jierren. As pleatslik belang sjogge wy it belang fan goed ûnderwiis yn de eigen mienskip. Dêrom se�e wy ús der graach foar yn om, yn gearwurking mei skoallekoepel Noventa en de gemeente, de ûntwikkelingen ek op ’e lange termyn goed yn ’e gaten te hâlden.” We lopen de Van Haersmastrji�e uit naar de Olivierstrji�e, waar Sportpark Woudlust ligt. “De kuorbalferiening brûkt mar in part fan dit terrein”, legt Pool uit. “Wy soene graach sjen dat hjir meikoarten wenten boud wurde.” Hij is dan ook blij dat hij kort voor onze wandeling van wethouder Harjan Bruining hoorde dat er over een maand of twee een voorstel naar gemeenteraad gaat. De raad wordt dan voorgesteld om een voorbereidingskrediet beschikbaar te stellen voor de bouw van 15 woningen op een deel van het kor�alterrein. Wanneer we terugwandelen naar MFC De Delfeart vertelt Pool dat hij binnenkort stopt als voorzi�er, maar dat hij betrokken zal blijven bij ini�a�even in en rondom het dorp. Hij neemt zi�ng in een nieuwe werkgroep die zich richt op de samenwerking met buurdorp Augus�nusga. “Yn de wurkgroep si�e minsken út beide doarpen. Dy gearwurking giet oer hiel praktyske dingen, lykas it tekoart oan berne-opfang dêr’t wy yn beide doarpen koartlyn mei te krijen hienen. Yn guon gefallen kinst dan as doarpen echt wat foar elkoar betsju�e. It krijen fan s�pe fan ’e gemeente by dit soarte ynisja�ven is foar ús belangryk.” De blik, ook bij Pool, blij� daarbij op de toekomst van Surhuizum gericht.
6
7 Nijs fan Pleatslik Belang Ferslach ledengearkomste Pleatslik Belang Surhuzum - 14 april 2025 Op moandeitejûn 14 april wie de jierlikse ledengearkomste fan Pleatslik Belang Surhuzum yn doarpshûs De Delfeart. Der wie in moaie opkomst en de sfear wie goed. Lykas oars waard de jûn iepene mei it ûnderdiel “Yn it sintsje se�e”. Dit jier waard Siep Folkerts yn it sintsje set foar syn jierrenlange ynset foar it doarp. Sa is er ûnder oare aktyf by it ûnderhâld fan it âlde begraafplak, by de kaartklup, wie jierren belutsen by de organisaasje fan bernesaken yn it doarp, hat er him ynset foar de tsjerke as diaken en wie hy in trou lid fan it Surhústerkoar. Ek foar de buer�erieningen It Noard, C. Schuurmanwei en Uterwei hat Siep him ynset. Yn it jierferslach s�ene wy s�l by ferskate ûnderwerpen. Bysûndere om�nken wie der foar it hertenkamp De Bistepôle. Wy binne bliid dat troch de ynset fan nije frijwilligers it hertenkamp behâlden bleaun is foar it doarp. Ek de wenningbou yn Surhuzum kaam oan de oarder. Nei in rige teloarstellings is der no wer foarútsjoch. De gemeente hat yntern jild frijmakke foar it ûntwikkeljen fan wenten. Dat betsjut dat der prosedueres opstart wurde kinne, lykas ûndersiken nei ljocht- en lûdsoerlêst. Pleatslik Belang hat de gemeente wol op it hert drukt dat de belangen fan de mienskip goed beher�ge wurde moa�e. Dêrby wurdt ûnder oare tocht oan de mooglikheid foar DTS om goed gebrûk te bliuwen meitsjen fan harren �ilden.
8
9 Der kamen ek fragen út de seal oer de nammeferoaring fan de basisskoalle, fan Johannes Looijengaskoalle nei De Balkespringer. Pleatslik Belang wie hjir net fan op ’e hichte, dat wie ek foar ús in ferrassing. Wy hawwe ek e�es s�ls�en by de gearwurking mei Doarpsbelang Stynsgea. De ôfrûne jierren hawwe wy besocht mear gear te wurkjen en de kommende �id wolle wy hjir serieuzer nei sjen. Oare ûnderwerpen dy’t oan de oarder kamen wiene de ûntwikkelingen rûnom de fuotbal�ilden yn Surhústerfean en it fernijen fan ús eigen webside. Wy binne dêrmei oan it testen. De finansjele ferslaggen fan Pleatslik Belang, Gru�e Gelf en de Ak�viteitenkommisje binne goedkard troch de leden. In bysûnder momint wie it ôfskied fan Gerrit de Jong en Klaas Pool, dy’t beide nei seis jier trouwe ynset ôfskie namen fan it bestjoer. Se binne troch it bestjoer betanke foar harren wurk. Der is noch plak foar nije bestjoersleden. Hawwe jo belangstelling? Lit it ús wi�e! Wy betankje alle oanwêzigen foar harren belutsenens en hoopje elkenien takom jier wer te sjen. Freonlike groetnis, Pleatslik Belang Surhuzum
10
11 Even voorstellen - nieuw bestuurslid Pleatslik Belang Graag stel ik mij even aan jullie voor. Mijn naam is Danny van der Veen. Samen met mijn vrouw Julia en ons dochtertje Mia (1 jaar) wonen wij sinds 2020 met veel plezier in Surhuizum. Vanaf het begin hebben wij ons thuis gevoeld in dit mooie en hechte dorp. Sinds augustus 2024 ben ik betrokken bij het Plaatselijk Belang. Dit jaar neem ik de rol van penningmeester over van Gerrit, een taak die ik graag op mij neem. Ik kijk ernaar uit om mijn steentje bij te dragen aan ons dorp en hoop op deze manier ook nog meer betrokken te zijn bij wat er speelt in Surhuizum. Mocht je vragen hebben of iets willen delen, spreek me gerust aan! Hartelijke groet, Danny van der Veen Werkzaamheden Uterwei na de bouwvak van start Na de bouwvak begint het werk aan de Uterwei, van Koartwâld tot en met de afslag naar Augus�nusga. “Het kappen van bomen en het omleggen van de meeste kabels en leidingen is achter de rug’’, aldus projectmanager Willem de Boer van de Provincie Fryslân. Tussen 13 en 25 oktober gaat dat deel van de Uterwei helemaal dicht om het werk aan de Uterwei, van Koartwâld tot en met de afslag naar Augus�nusga, uit voeren. “De aannemer werkt dan in twee ploegen van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Er komt een ovonde bij de afslag It Langfâl bij Surhuizum. Ook worden er meerdere tractorpasseer stroken aangelegd. En er komt een fietstunnel ter hoogte van de Bartemerwei-Rysloane en een fietsoversteek bij de Koaisreed. De verwach�ng is dat de werkzaamheden eind oktober/begin november klaar zullen zijn”, aldus De Boer.
12 Pannenkoekenhuis en Cafetaria
13 Tongersdeimoarn soos yn De Delfeart Tongersdeimoarn 3 april wie it wer safier yn De Delfeart, der moast in peaskes�kje makke wurde want it is hast wer peaske. Der wie wer fan alles mei naam, peasketakken, aaikes en nog oar grien. De froulju wiene der goed drok mei sadat it dizze kear be�id dien wie, mar de resultaten wiene moai. In elk gie mei in moai peaskes�k op hûs oan.
14 Het adres voor alle voorkomende graafwerkzaamheden in en rond uw tuin, wij hebben altijd een passende oplossing! *Grondverzet *Aanleg tuin *Drainage *Fundering ontgraving *Paardenbak slepen It Sud 15 9283TT Surhuizum Tel: 0653435363 www.leohoekstraminikraanverhuur.nl
15 Skûtelbank In memoriam Sikke Weening B.J. Schurerweg 1H, Surhuisterveen (Voorheen It Noard) Overleden 16 april 2025 Lee�ijd 88 jaar Geboren Verhuisd : : Komen wonen : 24 april; Liam From, zoon van Lars From en Anja Bouma, Koartwâld 22. Harm van der Veen en Fenna Schaafsma en hun kinderen zijn verhuisd van Doarpsstrjitte 35 naar de Blauwhuisterweg 25A in Surhuisterveen. Kevin van der Meer en Titia Bosklopper zijn komen wonen op de C. Schuurmanwei 6. Wij zijn blij dat wij sinds maart (weer) inwoners van Surhuizum zijn! Bent u ook nieuwsgierig wat er gebeurt in het huis achter de bouwcontainers? U kunt de verbouwing volgen op Facebook of Instagram via ‘Project van huis tot thuis’. Marije Schaafsma en Gerrit Bosma zijn komen wonen op de Doarpsstrjitte 35. Berichten voor de Skûtelbank kunt u mailen naar: redac�e@gru�egelf.nl
16 Wilt u ook adverteren in de Grutte Gelf? Mail dan naar redactie@gruttegelf.nl voor meer informatie
17 Sarah! Op woensdag 9 april werd Roelie Feenstra-Postma van de H.J. van der Veenstrji�e 50 jaar. Van harte gefeliciteerd! Bedankt! Wy wolle eltsenien tanksizze foar it meilibjen nei it ferstjerren van ús leave mem, beppe en oerbeppe Lutske Rijpma-van der Ploeg. Ek �idens har ferbliuw yn it Suyderhuys hat se faak in kaartsje út it doarp of de gemeente krigen! Wat fûn se dat moai! Ek wy as famylje docht it hiel goed dat der safolle minsken oan ús �nke no’t wy ôfskied fan ús mem nimme moasten! Wat in pro�e kaartsjes en meilibjen! Wy binne tankber dat ús mem sa lang noch by ús west hat en sjogge werom op moaie oan�nkens oan har! In hertlike groet fan Be�y en Hans Hilly en Oeds En de beppesizzers!
In de schijnwerper Sipke Scheepsma van Micro Nutri�ons Bedrijfsvorm? Micro Nutri�ons is een BV van Sipke Scheepsma uit Surhuizum. Het bedrijf is uitgegroeid en hij staat er nu niet meer alleen voor: samen met een par�me boekhouder en een full�me medewerkster blij� alles op rolletjes lopen. “De ûndernimming is like grut as ik bin,” laat Sipke met een glimlach weten. Opleiding? Bij de eerste vraag maakt Sipke direct een grap. “Ik heb de driejarige mollenvangervakschool gedaan,” houdt Sipke een �jdje stug vol. Maar als je even doorvraagt, blijkt dat hij niet veel op had met school. “Ik bin troch it libben skood. Ik ha in oplieding yn Dokkum dien. Mar mei in oplieding binne je der net. Moatst earst wi�e watst nét dwaan wolst. Doe't ik klear wie mei myn oplieding wist ik dat ik net myn hiele libben kij melke woe. Sa ha ik ek de monteursoplieding dien, en doe wist ik ek seker dat ik gjin monteur wurde woe.” Hoe is het bedrijf ontstaan (waarom hiervoor gekozen)? Al vrij jong kwam Sipke erachter dat hij graag wilde handelen. “Ik kaam derachter dat in baas net sa goed by my paste en doe bin ik foar mysels begûn. Ik ferkocht alles wat los en fêst siet: fan biezems oant tou of bestridingsmiddels.” Later is hij zich gaan specialiseren in producten voor de agrarische sector.
19 Hoe lang bestaat het bedrijf: Micro Nutri�ons bestaat al ruim 25 jaar! Wat is het doel van het bedrijf: “Wy wolle bydrage oan in sûnere feesteapel mei mear molke yn'e tank en minder an�bioa�ka,” legt Sipke uit. “Ik bin begûn mei kuilferbe�erer. En dat produkt ferkeapet goed.” Inmiddels ligt de focus op de gezondheid en levensduur van koeien. “We feroarje in ko fan 700 kilo syn sûnenstatus mei 25 gram fan ús nutriënten. In ko moat 7 oant 8 jier âld wurde kinne. Mei ús produkten soargje wy dat de sellen yn it lichem langer yntakt bliuwe.” Welke uitdagingen, wensen of toekomstplannen zijn er als ondernemer? Sipke is niet bezig met groeien om het groeien. “Ik ha mear as genôch. We wolle foaral be�er wurde yn wat we dogge: be�ere service, klanten be�er helpe. Je kinne de ko ferbe�erje, mar je moa�e ek it gewaaks en de boaiem goed fersoargje. Dêrom binne wy no ek dwaande om kuilferbe�erer hieltyd fierder te ferbe�erjen en sa de boaiem be�er te krijen.” In Surhuizum wordt kalk van Micro Nutri�ons gestrooid om de pH-waarde van de bodem en de kwaliteit van het gras te verbeteren. “De boaiem kin hast oeral ferbe�ere wurde troch kalk te struien. Kinst it hjir yn’e buorren sjen. Hiel Surhuzum sit ûnder de mos, wat in sûr yndikator is. Alle jierren kalk struie en jo ha in moaie griene blikke.” Toen Sipke zijn webshop checkte om de producten te laten zien kwam hij erachter dat een van de producten er niet meer tussen stond: “Dat is goed om te wi�en, dat is in puntsje foar moarn.” Blij� Sipke adverteerder? Sipke houdt zich scherp met een flinke stapel vakliteratuur. “Ik moat ek wi�e wat de konkurrint docht en wêr't wy ferskille. Ik moat wi�e wat in ko kostet of wat it lân yn de Pûs kostet. As ik dat net wit en it oan'e boer freegje, bin ik te let. Ik moat in folweardich petearpartner wêze.” En op de vraag hoelang Sipke nog blij� adverteren? “Salang as de Gru�e Gelf bes�et, bliuw ik dêr advertearjen. Je moa�e it net allinnich foar jesels dwaan, mar ek foar it doarp. It krantsje moat bestean bliuwe.” Niek Wassink
20
21 De fietsclub Het mooie weer komt er aan Dus kunnen we weer fietsen gaan. De fietsclub ging op 9 april weer los Fietsen via een mooie route, daarna eten in “de Dream” in Stroobos. Winterjas en handschoenen aan, want het was die middag erg koud maar ondanks de kou, was het weer gezellig en vertrouwd Omdat we allemaal AOW-ers zijn gaan we nu ’s middags, en dat vinden we allen fijn De volgende fietsmiddag was de vraag: waar gaan we heen? Er werd besloten, we gaan naar Bakkeveen Daar streken we neer op een terras voor thee, koffie en cappuccino Daarna naar de overkant voor een dikke ijsco Daar rees de vraag: hoe krijgen we 10 vrouwen s�l! Met een lekkere ijsco dus! Dan genieten we en zijn we... s�l! Daarna wordt de buienradar bekeken op de telefoon en volgt er een discussie, het is niet gewoon!! Op mijn telefoon komt er zo laat een bui voorbij dan heb jij een andere telefoon dan die van mij Want die van mij gee� een andere �jd aan Dus... voor de bui los barst, kunnen we beter weer fietsen gaan Zo hebben we veel plezier met elkaar En hopen op een mooi fietsjaar Soms fietsen we met 15 dames, soms 10 of elf Dit is een klein “rymke” voor de lege bladzijde in de Gru�e Gelf.
22
23 Vermoedelijke wolvenaanval bij Surhuizum: “It is gewoan in slach�ng” Op een weiland aan de Miedwei bij Surhuizum zijn in april dode schapen aangetroffen. Volgens schapenhouder Sikke van Dekken is de kans groot dat een wolf verantwoordelijk is voor de aanval. De dieren graasden op het land van zijn oom, waar ze normaal gesproken veilig zijn. “Ik waard belle troch myn omke. Gru�e kâns dat de wolf west hat, sei er”, zo vertelt Van Dekken. “Doe tocht ik: myn skiep rinne net sa fier derôf, ik moat der e�es hinne. Dêr trof ik twa deade skiep oan, dúdlik oanfreten.” DNA onderzoek moet uiteindelijk uitwijzen of het daadwerkelijk om een aanval van een wolf ging. Verwachte komst De boer zag het al aankomen. In de afgelopen weken zijn er vaker meldingen gedaan van een wolf in de regio. “It wie gewoan in kwestje fan �id. Hy siet earst mear rjoch�ng Bakkefean, doe tochtst: moai, dan ha wy him hjir net. Mar no is it safier.” Hoewel Van Dekken zegt dat hij gewend is dat er wel eens een schaap doodgaat, maakt dit een andere indruk. “Do bist wol wat wend, mar dit is oars. Der sit in spanning yn. De wolf is ek yn Opeinde sjoen, twa dagen e�er elkoar. Do witst net o� er moarn wer komt. It bliuwt spannend.”
24
25 Ook meldingen in omliggende dorpen Volgens het wolvenmeldpunt ‘Geen Wolf’ zijn in de nacht van woensdag op donderdag drie schapen aangevallen in de Surhuizumermieden. Twee dieren overleefden het niet, eentje moest worden geëuthanaseerd. Verder kwamen er meldingen binnen uit Gerkesklooster, Augus�nusga en Opende, waar ook schapen zijn aangevallen. Van Dekken benadrukt dat hij niet per defini�e tegen de aanwezigheid van de wolf is, maar wel tegen de manier waarop. “It is net sa dat ik wat tsjin de wolf ha. As er ien yn ’e wike komt, ien skiep meinaam en dy opyt - dan hearst my net. Mar it is it slach�ild dat se achterli�e, dêr bin ik op tsjin.” Oplossingen bieden weinig zekerheid Het overheidsadvies om wolfwerende rasters te plaatsen, ziet Van Dekken met weinig vertrouwen tegemoet. “It jout gjin garânsje. Se krûpe derûnder troch of springe deroerhinne. Ja, der is ien garânsje, dat is it jachtgewear.” Volgens de boer ligt de verantwoordelijkheid nu volledig bij de veehouders, terwijl ook de overheid haar rol zou moeten nemen. “Wa is de eigener fan dy wolf? Ik �nk de oerheid of de provinsje. Lit harren der dan ek wat oan dwaan.” Video! Bekijk de reportage van RTV NOF via h�ps://youtu.be/ 9AsRdXKLEXI of door de volgende QR-code te scannen: Dit ar�kel van O�o de Jager is overgenomen van RTV NOF.
26
27 ASC Jubileumstart: Een avond vol verhalen, sfeer en herinneringen Wat een avond! De a�rap van het jubileumjaar van ASC op vrijdag 14 maart was een daverend succes. In een tot de nok gevulde ASC-kan�ne kwamen verleden en heden op spectaculaire wijze samen in een avond die niemand snel zal vergeten. De se�ng was ronduit indrukwekkend, het decor tot in de puntjes verzorgd, en de sfeer? Die was magisch. Centraal stond de show ASC Inside, een crea�eve en humorvolle parodie op het bekende televisieprogramma Vandaag Inside. Rond een sfeervol ingerichte stamtafel schoven maar liefst 15 gasten aan in vijf blokken van �en minuten. Stuk voor stuk ASC-iconen, oud-leden, vrijwilligers en andere bijzondere betrokkenen die het rijke verleden van de club tot leven brachten met anekdotes, herinneringen en legendarische verhalen - alles kwam voorbij. De presenta�e was in handen van de geweldige Hielke Jan Ellens, een ware professional met roots in Buitenpost én sponsor van ASC. Hij leidde het gesprek met flair, humor en een warm gevoel voor de club. Zijn rol was onmisbaar in het vlekkeloos aan elkaar praten van de verhalen en het betrekken van het publiek. De muzikale omlijs�ng, verzorgd door het Stynsgeaster duo Freerk (een oud ASC-lid). Bij aanvang en bij iedere wisseling van tafel gasten werd de sfeer van Dany Vera ingebracht, perfect passend bij de parodie. En alsof dat nog niet genoeg was,
28 veranderde de kan�ne in een waar ASC-museum onder het mo�o Vertel! Vertel!!. Vijf thema�sche banners met elk een decennium aan herinneringen, oude krantenknipsels, shirts, voetbaltassen, vlaggen en unieke memorabilia vormden het decor. Buiten onder de overkapping begon de beleving al en binnen werd men ondergedompeld in een wereld vol nostalgie. Professionele lich�echniek zorgde ervoor dat ieder moment in de spotlights precies de juiste sfeer uitstraalde. Alles klopte, van begin tot eind. Kortom: het was genieten geblazen. Een warme, feestelijke en trotse start van het jubileumjaar - één waar nog lang over nagepraat zal worden. ASC hee� weer bewezen dat het niet zomaar een voetbalclub is, maar een gemeenschap met een rijk verleden en een hart van goud. Wandeltocht langs de geschiedenis van ASC: een dag vol verhalen en verbinding Op 18 april 2025 jl. was de tweede ac�viteit van 50 jaar ASC. De loopgroep ASC had een prach�ge wandelpuzzeltocht bedacht. Tach�g wandelaars genoten van een bijzondere wandeltocht langs de historische plekken van voetbalvereniging ASC. Het werd een avond waarin herinneringen tot leven kwamen en genera�es elkaar ontmoe�en.
29 De route voerde langs zes betekenisvolle loca�es, elk met hun eigen verhaal: • De kroeg waar de oprich�ng van ASC werd besproken. • Het veld tegenover de kroeg, de plek van de eerste selec�etraining. • De bosk waar de allereerste wedstrijden werden gespeeld. • Het opstellingshokje in Surhuizum waar je kon lezen in welk team je was opgesteld. • Het tennishokje op de plek van het vroegere hoofdveld. • En tot slot de huidige kan�ne, gebouwd in 1984 door vrijwilligers. Op elke loca�e werd een korte video vertoond met een anekdote van een ASC’er van het eerste uur, gemonteerd door Niek Wassink. De filmpjes eindigden met een vraag om het gesprek onderweg op gang te brengen – en dat werkte. Ook onderweg waren er nog vragen die op de app ingevuld konden worden. Zo ontstond een levendige wandelpuzzeltocht waarin werd geluisterd, gelachen en herinnerd. De tocht eindigde in de huidige kan�ne, waar door de deelnemers nog lang werd nagepraat over de mooie verhalen die deze dag zo bijzonder maakten. Een geslaagde wandeling die niet alleen de geschiedenis van ASC vertelde, maar die ook voelde als thuiskomen. Een compila�e van alle video's die �jdens de wandeltocht te zien waren over vij�ig jaar geschiedenis van ASC zijn te zien op h�ps://youtu.be/xbNRqyJMnCY of scan de QR-code! Nog te volgen ac�viteiten Voor de komende maanden staan nog twee ac�viteiten. Op 9 mei wordt voor de jeugdleden van ASC een heuse heldendag georganiseerd. Vier bekende voetballers zullen meedoen aan een ba�le tussen SC Heerenveen en FC Groningen. Tot slot zal de afslui�ng op zaterdag 21 juni plaatsvinden met een fes�val waar iederen van harte voor is uitgenodigd om een ieder te feliciteren met het 50 jarig jubileum en om vooruit te kijken op de volgende 50 jaar. Kortom komt allen.
30 Bij DE LEYEN in DROGEHAM vindt u alles op het gebied van: - uw tuin - uw dieren (vogels, paarden, pluimvee, hond en kat) - puikbeste kleiaardappelen - ijzerwaren/gereedschappen - doe-het-zelf artikelen - agrarische producten - huishoudelijke artikelen - bedrukking van bedrijfskleding - dealer gasflessen - bloemen/planten enz…enz…enz…. BESTELLINGEN KUNT U OOK PLAATSEN VIA EMAIL EN LATEN BEZORGEN INFO@DELEYENDROGEHAM.NL TEL: 0512-331502
31 Surhúster om utens VRAGEN AAN EEN OUD SURHÚSTER Naam: Coby van der Veen Kind van: Roel van der Veen en Janke van der Veen-van der Leij. Woonde op: Miedwei 3. Lee�ijd: 63 jaar Verlief, verloofd, getrouwd? Getrouwd met Johan Jansen Waar woon je nu: Geleen in Zuid-Limburg Wat hee� jou daar gebracht? Het werk van mijn man, Johan Jansen. Hij is chemicus en kreeg ruim 30 jaar terug een baan bij DSM. Wat doe je nu? Van alles. Twee ochtenden in de week geef ik wiskunde aan een groep van 10 kinderen in de lee�ijd van 12 tot 19 op de IBBO school in Geleen. IBBO staat voor Ik Ben Bewust Onderwijs. In de afgelopen jaren heb ik op school ook meegewerkt aan survival en heb ik biologielessen gegeven. Ik heb verder nog een moestuin. Qua opleiding volg ik een moestuincursus, een online wildplukcursus en ik volg een spirituele opleiding bij ons op school bij Jean Freer. Wat zijn jouw fijne herinneringen aan Surhuizum? Als kind op de boerderij spelen en in de natuur. Verder heb ik ook fijne herinneringen aan het spelen met de kinderen van school en uit de buurt en de contacten met anderen via mijn ouders. Met 18 jaar ben ik al vertrokken naar Groningen om de analistenopleiding te volgen. Daarna is het contact met de mensen uit Surhuizum ook verminderd. Wat was je favoriete plekje in Surhuizum? Dat is toch de natuur. De weilanden, de vogels, de dieren, vooral in de lente wanneer alles weer nieuw en fris is. Ook de kerktoren hoort daarbij. Van uit de
32
33 verte buiten het dorp al�jd zichtbaar en te herkennen. De Mieden is een favoriete plek. Daar ben ik opgegroeid en daar wonen en werken op dezelfde plek nog steeds mijn broer Henk met zijn gezin. Daar liggen toch mijn roots. Heb je nog contact met mensen (vrienden, familie) in Surhuizum? Met de familie in het dorp heb ik nog contact. Wat wil je verder nog kwijt: Al meer dan 30 jaar woon ik hier in Zuid-Limburg in Geleen. Een hele andere omgeving en een hele andere cultuur dan in het Noorden van het land. Hier in het zuiden zijn de mensen wat meer levensgenieters, bourgondiërs. In het noorden van het land zijn de mensen wat meer recht toe recht aan. Ze zeggen eerder wat ze ergens van vinden. Je weet eerder wat je aan een ander hebt. Het mooie is, dat ik die verschillen langzaam zie vervagen. De verschillen worden kleiner, maar de eigenheid blij� behouden. Denkt u na het lezen van deze bijdrage: ‘Och, je zou die en die eens moeten vragen’, of iemand uit uw familiekring die ergens anders woont? Mail ons dan op redac�e@gru�egelf.nl! Dan kunnen wij vragen of diegene mee wil werken aan onze rubriek. Boekje over strijd bij Blauforlaet nu ook digitaal In 1980 is een boekje geschreven door meester Henk Hofman (1938-2003) over de bevrijding bij Blauwverlaat in Achtkarspelen, 14 en 15 april 1945. Meester Hofman was inder�jd hoofd van de Johannes Looijengaskoalle in Surhuizum en hee� het geschreven met informa�e van Meint Bo�ema uit Harkema. Recentelijk is het boekje geactualiseerd en gedigitaliseerd door de s�ch�ng Oud Achtkarspelen en geplaatst op hun website. In het Friese verhaal wordt op een spannende manier verteld over de bevrijding en hoe dat zich inder�jd afspeelde. Het boekje is vaak gebruikt om voor te lezen in de hoogste groepen van de basisschool. Nu, 80 jaar na de bevrijding, is het een mooie gelegenheid om dit boekje weer onder de aandacht te brengen. Meer info: www.oudachtkarspelen.nl/publica�es (dan klikken op ontvangen materiaal).
34 Nynke Eekhof op afstudeerstage in Suriname Enkele maanden geleden had ik een stukje geschreven in de Gru�e Gelf. Hierin vertelde ik dat ik voor mijn studie vijf maanden naar Suriname zou gaan en later nog een stukje zou delen in het dorpsblad. Er zijn nu al �en weken voorbij gevlogen en wauw wat is het hier genieten zeg! Het is erg bijzonder om kennis te maken met alle verschillende culturen in Suriname. En we hebben echt al prach�ge tripjes gedaan naar het binnenland, de Brownsberg beklommen (515 meter hoog), geabseild, het kleurenfeest Holi Phagwa gevierd, gekeken hoe zeeschildpadden eieren leggen en slangen gevangen. En er staan nog veel meer leuke dingen gepland! De foto’s zijn gemaakt in twee dorpjes dichtbij bij het resort Menimi waar wij verbleven. Menimi betekend “herinner mij” in de taal van de Saramacaanse Marrons. Om bij Menimi te komen hebben we eerst een lange tocht gemaakt met bus en boot waarbij we �jdens de busreis langs veel (Illegale) goudmijnen langs kwamen. En �jdens de boo�ocht langs vele dorpjes waar mensen druk bezig waren met de afwas of de was in de rivier.
35 Wij kregen een rondleiding in twee dorpjes en maakten kennis met de cultuur van de Marrons. De Marrons zijn afstammelingen van de Afrikanen die door slavenhalers onder dwang naar Suriname zijn gebracht. Zij hebben zichzelf bevrijd van de slavernij en zijn het binnenland in gevlucht. De rok die de mevrouw en ik op de foto’s dragen heet een “Pangi”, dit is de tradi�onele kleding van een Marronvrouw. In de dorpjes werd ons veel verteld over de cultuur van de Marron gemeenschap en kregen we een rondleiding door de twee dorpjes. Hier hebben we gezien hoe op de tradi�onele wijze rijst wordt gestampt, totdat alle korrels uit de vliesjes zijn. We mochten dit ook allemaal zelf even proberen, wat best las�g was! In de avond zijn de we de jungle in gegaan om op zoek te gaan naar dieren zoals slangen, schorpioenen, kikkers en bijzondere insecten. En daarna kwam er een dansgroep uit één van de dorpjes langs, om ons hun tradi�onele dans te laten zien. Ik ben ontze�end dankbaar voor deze kans, en ik kijk uit naar wat de komende maanden nog zullen brengen! Groetjes uit Suriname, Nynke Eekhof
36 Opdat we nooit vergeten... Om 80 jaar na de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog de verhalen levend te houden en in het kader van Burgerschap, Interna�onalisering en levenslessen, organiseerde Firda Dokkum, MBOonderwijs, in april een excursiereis naar Krakau Polen. Met 3 collega’ s en 26 studenten vertrokken we in de bus rich�ng Polen. In de stad Krakau hoorden we de geschiedenis over de Joodse wijk Kazimierz en zagen we de stoelen staan op het heldenplein waar de Joden zich moesten verzamelen. We liepen langs de fabriek van Oskar Schindler en bezochten concentra�ekamp Plaszow met het grijze huis, bekend uit de film Schindlers List. Krakau is een prach�ge stad, haar geschiedenis is schrijnend. Birkenau werd ook bezocht, het grote uitgestrekte houten barakkenkamp, met de ruïnes van de gaskamers. In dit vernie�gingskamp kwamen de Joden aan in wagons via het treinspoor. Hier vond dan de selec�e plaats, rich�ng gaskamer of een nummer ontvangen, je naam en iden�teit inleveren, kampkleding aan, overdag werken en s' nachts slapen in de barakken. Aansluitend gingen we naar Auschwitz, het basiskamp met de stenen gebouwen.
37 Wanneer je onder de poort: 'Arbeit macht frei’ naar binnen loopt, word je ondergedompeld in de indrukwekkende verhalen van de verschrikkelijke dingen die hier zijn gebeurd. Blok 10 het kampziekenhuis waar mensonterende experimenten plaatsvonden. Blok 11 de gevangenis, met in de kelder de martelcellen en daarnaast op de binnenplaats de muur waar de execu�es plaats vonden. Veel foto's van toen, de kamer met honderden schoenen, kinderkleding, brillen en mensenhaar zijn s�lle getuigen, die op ons grote indruk maakten. Onvoorstelbaar wat hier ooit hee� plaats gevonden. We deelden ervaringen over wat we hebben gezien en gehoord, het zien van de bewaarde voorwerpen en kledingstukken raakte de studenten het allermeest. De laatste avond waren we in het centrum van Krakau en daar in de karaoke bar, zongen Poolse jongeren samen met onze Friese studenten: ‘Walk on, walk on, with hope in your hart and you never walk alone’. Een mooie boodschap klinkt gezamenlijk, verbonden door geschiedenis en muziek. Na deze prach�ge intensieve reis komen we allemaal weer veilig terug in Dokkum. Het was een indrukwekkende week, ieder neemt zijn eigen herinnering mee, maar we zijn het allen eens: dit mag nooit weer gebeuren. Opdat wij nooit vergeten... Aukje van der Veen
38 Dodenherdenking Dit jaar hebben een aantal leerlingen van KBS de Balkespringer bij de Dodenherdenking van 4 mei een aantal gedichten geschreven. Gedicht 1: Vandaag staan we even s�l, Denk aan mensen met moed en wil. Ze gaven alles, groot en klein, Zodat wij vrij konden zijn. Ze vochten voor een wereld zonder strijd, Voor een toekomst in vrijheid. We zeggen dankjewel in s�lte, zacht, Voor hun moed, voor hun kracht. Jinte Gedicht 2: Op deze dag zo s�l en sereen, Herdenken we hen die zijn gegaan. Ze vochten voor vrijheid, met moed en kracht, Zodat wij kunnen leven, in vrede, elke nacht. Ze gaven alles voor ons land, Zodat wij nu kunnen staan, hand in hand. Dankzij hun offer, groot en klein, Mogen wij vandaag in vrede zijn. Welmoed
39 Gedicht 3: Even s�l Er was een �jd van oorlog, Een �jd van veel verdriet. Nu leven wij in vrijheid, Maar vergeten doen wij niet. We denken aan soldaten, En mensen in gevaar. Ze waren vaak heel moedig, En hielpen elkaar. Twee minuten denken wij, Aan mensen groot en klein. Ze geven ons de vrijheid, Om al�jd onszelf te zijn. Janna, Sven, Anique
40
41 Uit de oude doos Tweede Wereldoorlog In de Tweede Wereldoorlog, op 27 juni 1942, stort in de Mieden vlakbij Kortwoude een bommenwerper neer. Op die dag komen 250 bommenwerpers terug van een bombardement op Bremen. Boven Surhuizum wordt een twee-motorige bommenwerper door een Messerschmidt, gevlogen door de nachtvlieger Oberfeldwebel Karl-Heinz Scherfling, aangevallen waarbij één van de motoren en een vleugel in brand worden geschoten. Het vliegtuig stort in Kortwoude neer. Twee van de vijf bemanningsleden, Lars en Tilly, worden eruit geslingerd, maar blijven ongedeerd. Ze worden later gearresteerd en naar een krijgsgevangenkamp in Duitsland overgebracht. De anderen zijn gewond; Hooper en West zijn er erg aan toe, boordschu�er Griffith hee� zijn been gebroken. De drie gewonden worden naar het Lu�waffe-lazaret in Amsterdam overgebracht. Na herstel worden ook zij naar een krijgsgevangenkamp in Duitsland gestuurd. Alle vijf bemanningsleden overleven de oorlog. Karl-Heinz Scherfling stort bij zijn 33ste luchtgevecht in de nacht van 20 op 21 juli 1944 neer en vindt de dood. In 1943 stort weer een bommenwerper van de Geallieerden neer. Op 28 juli 1943 stort de Amerikaanse bommenwerper Sky Queen neer in de weilanden op de grens van Kortwoude en Opende. Van de elf bemanningsleden vinden er negen de dood. De twee overlevenden, Adams en Pero�, worden eerst in het ziekenhuis van Leeuwarden verpleegd, daarna worden ze naar een krijgsgevangenkamp bij München overgebracht, waar ze aan het eind van de oorlog bevrijd worden. Overgenomen uit ‘Achtkarspelen, mensen door de tijd’. Jelle de Vries
42 Servicerubriek Alarmnummers Poli�e, buurtagent Hendrik de Haan, tel. 0900-8844 Misdaad Anoniem, tel. 0800-7000 Alarmnummer, tel. 112 Klachten openbare ruimte Gee� het door aan de gemeente Achtkarspelen via Fixi, www.fixi.nl/ achtkarspelen, e-mail: gemeente@achtkarspelen.nl of tel. 140511. Plaatselijk Belang Klaas Pool, voorzi�er Daisy de Boer, secretaris, e-mail: pbsurhuzum@surhuzum.nl Gerrit de Jong, penningmeester Aa�e Rijpma Danny van der Veen MFC De Delfeart Jesse van der Veen Jet Tadema, agendabeheer Tjitske Hofstede, secretaris Tjerkje Hansma, penningmeester Sjoerd Kooistra Yke-Bert Wijnsma Elke 1e maandag van de maand vergadering om 19.30 uur. Voor vragen/problemen enz. zijn we een kwar�er van te voren aanwezig. Informa�e, vragen en reserveringen: e-mail: info@delfeartsurhuizum.nl of tel 0612490015 (Jet) Onze agenda op www.delfeartsurhuizum.nl is up to date. Hebt u belangstelling in iets kom vrijblijvend langs. Gezellig. Dorpsbibliotheek Surhuizum Openings�jden: dinsdagochtend van 10.00-12.00 uur en iedere eerste donderdag van de maand van 19.00-21.00 uur. Begrafenisvereniging “De Laatste Eer” Voorzi�er Jurjen Dijkstra, onderhoud begraafplaats, tel. 351872, info@de-laatste-eer-surhuizum.nl. Uitvaartverzorgster: Hiltsje van der Brug, tel. 0610542628. Kijk voor meer informa�e op www.surhuzum.nl/verenigingen
43 Wurklist 9 mei 10 mei 9.45-10.30 uur 11 mei 10.30-11.15 uur 14.00-17.00 uur ASC Jeugd Heldenmiddag op Sportpark Easterbuorren in Augus�nusga. Kaboutervoetbal op Sportpark Easterbuorren in Augus�nusga. Voor kinderen van 3 en 4 jaar. Voor kinderen van 5 en 6 jaar. Drumcirkel bij Land van Eén. Spreuk van de maand “Als je ergens vrede wilt brengen, neem dan vooral geen wapens mee.” Kopijsluiting Nieuwe kopij kunt u tot vrijdag 23 mei 2025 mailen naar: redac�e@gru�egelf.nl óók online op www.gru�egelf.nl
1 Online Touch