HISWA magazine magazine voor 03 | juni 2022 | jaargang 29 de watersportbranche Handel De post-corona botenmarkt Innovatie in de energietransitie Veel tendermerken op HISWA te water
YOU’RE INVITED! HOMEPORT OF THE LEISURE MARINE COMMUNITIES 15 - 16 - 17 NOVEMBER 2022 RAI AMSTERDAM The METSTRADE Show is the happening meeting place in Amsterdam where the international leisure marine community gathers. In a hospitable and safe environment, we make you feel at home to meet and mingle with the entire industry. Feel connected and charge yourself to optimise your business. METSTRADE FEATURES ORGANISED BY POWERED BY MEMBER OF OFFICIAL METSTRADE MAGAZINE OFFICIAL SYP MAGAZINE OFFICIAL MYP MAGAZINE BOOK YOUR STAND
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden T 033 - 303 97 00 E communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning T 0314 - 355 826 E martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Dominique van Dam, Epco Ongering, Edwin Slager, Michaël Steenhoff, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover Zeelander Yachts Vormgeving Drukte van Belang Amsterdam Druk Senefelder Misset Doetinchem Goed nieuws is er ook. Na twee jaar geduld vindt er weer een HISWA te water plaats, van 31 augustus tot en met 4 september 2022. In het artikel op pagina 18 vertelt directeur Arjen Rahusen hoe de Bataviahaven in Lelystad het decor vormt voor het grootste botenwalhalla van Nederland. Met dit jaar speciale aandacht voor de krapte op de arbeidsmarkt. Donderdag 1 september is benoemd tot Watersport Carrière Dag waarbij exposanten zich extra profileren als aantrekkelijke werkgever. Noteer deze datum alvast in je agenda. Voor nu: fijne zomervakantie en een goed seizoen! Liane Jansen Hoofdredacteur Geduld In de categorie ‘klein leed’: ik wacht al ruim zes weken op de levering van schoenen. Schoenen die ik online bestelde bij een webshop uit Verweggistan. Ze komen vast wel, maar het verlangen is groot en het geduld gering. Gelukkig bezit ik een dubbele Billy-kast vol met exemplaren in allerlei soorten en kleuren en hoef ik echt niet op kousenvoeten de deur uit. Langer wachten op je spullen behoort tegenwoordig nu eenmaal tot de usual suspects. In de jachtbouw- en watersportsector is het niet anders. Door voorraadproblemen, transportperikelen en hoge materiaalkosten moeten bootkopers rekening houden met langere levertijden. In dit nummer dat handel als centraal thema heeft, gaan we dieper in op (internationaal) zakendoen in het post-coronatijdperk. We spraken diverse ondernemers, zoals Dennis Hennevanger van Saffier Yachts: “Wij leveren deze week de laatste boot op die in 2020 is besteld. Dat is echt veel langer dan normaal.” Op pagina 12 lees je met welke uitdagingen hij en andere ondernemers te maken hebben. Maar niet alleen op dat vlak moeten ondernemers creativiteit tonen. Ook de energietransitie kost hen heel wat hoofdbrekens. Hoe zoeken zij naar vernieuwing om de toekomst op dit vlak vorm te geven? Soms zit de oplossing in onverwachte hoek, zoals je kunt lezen op pagina 16. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 3
AL 40 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl
inhoud Artikelen Elk nummer 12 De handel in 2022 en verder Blijft het corona-effect? 16 Innovatie in de energietransitie Creatieve oplossingen van watersportondernemers 18 HISWA te water 2022 Meer dan alleen boten kijken? 20 TechTalk Dit keer: het HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction 22 Het Portret Dit keer: Twan Bogert van Asa Boot Electro 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 25 Vraag & Antwoord 25 Column Geert Dijks 26 Nieuws I Innovatie 29 Nieuws I Mens & Bedrijf 33 HISWA-RECRON Business Club Nieuws 05
kalender Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA-RECRON. Augustus & september HISWA te water 31 augustus t/m 4 september Bataviahaven, Lelystad www.hiswatewater.nl Webinar Boeien en binden van medewerkers 15 september Microsoft Teams www.hiswarecron.nl/agenda Meer bijeenkomsten Houd www.hiswarecron.nl/agenda in de gaten voor een actueel overzicht van evenementen, trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. Nieuw en uniek in Nederland! Voor de boten dealer, campings en boot verhuur bedrijven en alle water liefhebbers. Geheel transparante kajaks om ook te genieten van wat er onder water te zien is terwijl je geniet op het water. - 1 pers., 2 pers., 3 pers. en 6 personen modellen en 1 model 2 persoons met de mogelijkheid om met een elektrische motor te varen. Wijsheid komt met de jaren Al 45 jaar de specialist in de recreatie bedrijfsmakelaardij. www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 Walter Müller Bevero AG Juraweg 41, 4852 Rothrist Telefon: +41 62 785 10 52 Mobile: +41 79 334 42 57 E-mail: walter.mueller@bevero.ch Web: www.bevero.ch Contactpersoon Nederland is Chris Bosch E-mail: viseerokajaks@gmail.com
uitgelicht Op Stapel Linssen 55 SL AC Variotop De Linssen 55 SL AC Variotop is het nieuwste jacht dat bij Linssen Yachts in aanbouw is. Het jacht bevindt zich op dit moment op de afdeling interieurbouw. Het is het grootste jacht uit de Linssen SL serie en de eerste SL met de kenmerkende cabrioletkap. Met drie hutten met toilet en douche, een ruime salon en de Variotop-stuurhut is dit een uniek jacht. De Linssen-Variotop wordt al sinds 1996 toegepast op de Grand Sturdy 500 en is in de loop van de jaren steeds vernieuwd en verbeterd. Inmiddels is de kap ook op de 450 en 480 verkrijgbaar. De nieuwe Linssen 55 SL AC Variotop wordt gelanceerd op de HISWA te water. www.linssenyachts.com Specificaties Afmetingen .............................................16,50 x 4,90 x 1,29 m Stahoogtes overal .......................................................2,00 m Dieseltank ........................................................... 2 x 1.185 ltr Watertank ................................................................. 960 ltr Zwartwatertank ......................................................... 400 ltr Gewicht ............................................................. ± 30.000 kg 03 2022 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON telt 10 nieuwe leden 1. Sportmomentje www.sportmomentje.nl 2. Zicht op Water www.zichtopwater.nl 3. Breskens Apartments www.breskensapartments.com 4. Beaufort Watersport www.beaufortwatersport.nll 5. Erve Raewyck www.raewyck.nl 6. Nederzandt Sport Events www.nederzandt.nl 7. Jachttechniek Holland www.jachttechniekholland.nl 8. Wagners House of Boats www.houseofboats.nl 9. JR E-Yachts www.jryachts.nl 10. Olivier Events www.olivierevents.nl Subsidieregelingen voor (water)recreatie Op aandringen van onder andere HISWA-RECRON deed het Ministerie van Economische Zaken een groot onderzoek naar subsidieregelingen voor de gastvrijheidssector. De reden is dat de regelingen worden ervaren als ontoegankelijk en daarom onvoldoende worden benut door bedrijven in toerisme en recreatie. Een van de uitkomsten is dat er in totaal 170 regelingen zijn die relevant zijn voor ondernemers in de watersport- en recreatiesector. Dat zijn overwegend regelingen op het gebied van innovatie, duurzaamheid en digitalisering. Naar aanleiding van het rapport was er een bijeenkomst met het ministerie waarin HISWA-RECRON opperde ondernemers te ondersteunen met een gebiedsgerichte of provinciale aanpak. Brancheorganisaties kunnen daar een belangrijke rol in vervullen. Samen met provincies, gemeenten en regionale destinatiemarketingorganisaties kunnen meerdere regelingen in een innovatieen duurzaamheidsprogramma worden ondergebracht. De Taskforce Gastvrijheidssector waar provincies, ministerie en branches in participeren, werkt de voorstellen verder uit. 8 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Uitspraak in dossier 9% btw voor bootverhuur Het Gerechtshof Den Haag oordeelde in hoger beroep over het al dan niet toepassen van het verlaagde btw-tarief op de verhuur/terbeschikkingstelling van kajuitzeilboten. Helaas is de uitspraak niet positief uitgevallen. Het is teleurstellend dat het nog niet is gelukt om de rechter ervan te overtuigen dat een zeiljacht is ingericht en bestemd is voor het beoefenen van zeilsport vanuit de jachthaven als sportaccommodatie. Het gerechtshof voerde de volgende argumenten aan voor toepassing van het 21% btw-tarief: • Delen van de jachthaven worden niet gebruikt voor het beoefen van sport • De kajuitzeiljachten zijn niet ingericht of bestemd voor sportbeoefening De kern van deze uitspraak is dat het gerechtshof concludeert dat: • Er geen sprake is van het gebruik van een sportaccommodatie (jachthaven) voor de daadwerkelijke sportbeoefening. • Er onderscheid moet worden gemaakt tussen zeilen als sport en recreatief zeilen. Recreatief gebruik van het vaartuig is in deze visie uitgesloten van toepassing van het verlaagde tarief. Hoewel deze uitspraak ging over kajuitzeilboten verwacht HISWA-RECRON dat elementen uit deze uitspraak door rechters ook op de terbeschikkingstelling van open zeilboten vanuit een jachthaven worden toegepast. Voor andere procedures is het daarom van belang extra nadruk te leggen op de combinatie van het beschikbaar stellen van de jachthaven en de bijbehorende (sport)voorzieningen en de verhuur van eigen boten. De verhuur van de boot is wat HISWA-RECRON betreft onderdeel van het bieden van gelegenheid tot sportbeoefening. DHK Tax Lawyers & Legal Consultants (Kennispartner van HISWA-RECRON) start namens een aantal leden een proces op. Deze leden verhuren vanuit een eigen jachthaven de boten en dat verschilt met de zaak waarin uitspraak is gedaan. Maak gebruik van de watersportplatforms van HISWA-RECRON Met een groei van ruim 825% in twee jaar tijd is het online bereik van de watersportplatforms (HISWA.nl, Vakantievaren.nl en Yachtholland.com) van HISWA-RECRON snel gegroeid. Op deze websites worden watersportklanten verbonden met HISWA Erkende Bedrijven door boekingen, doorkliks en extra mailverkeer. Elk HISWA Erkend Bedrijf heeft veel mogelijkheden om zich online op deze sites te profileren. Met boten, motoren, nieuws en/of vacatures. Meer informatie: www.hiswa.nl/ hiswa-online-watersportplatforms. BTW-handleiding jachtbouw en watersport vernieuwd Er is een nieuwe versie van de BTW-handleiding voor jachtbouw en watersport beschikbaar. In samenwerking DHK Tax & Legal (Kennispartner van HISWA-RECRON) is de handleiding vernieuwd. De handleiding geeft inzicht in de meest voorkomende btw-vraagstukken voor watersportondernemers. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/kennisbank. Nieuwe projectmanager arbeidsmarktbranding Bij HISWA-RECRON is een nieuwe projectmanager arbeidsmarktbranding gestart. “Mijn naam is Rosemarijn de Jong, ik ben 46 jaar en komende zomer verhuis ik met man en kind naar het mooie Lemmer. Ik ben dol op zeilen en buiten zijn. Ik heb veel ervaring in het leiden van projecten en het enthousiasmeren en verbinden van diverse stakeholders. Ik heb erg veel zin om samen met leden, scholen en bonden Nederland te laten weten hoe leuk het is om te werken in de watersport– en recreatiesector!” Meer informatie: r.dejong@hiswarecron.nl. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 9
nieuws Carrière centraal op HISWA te water In de stand van HISWA op de HISWA te water – van 31 augustus tot en met 4 september in Bataviahaven Lelystad – zal alles draaien om werken en leren in de jachtbouw en watersport. In een grote containerstand die in de nabijheid van het Theater aan het water staat, kunnen bezoekers terecht voor informatie en de vele vacatures bekijken. De watersporten jachtbouwsector kampt met krapte op de arbeidsmarkt. HISWA-RECRON vindt het belangrijk dat daar aandacht aan wordt besteed en wil ervoor zorgen dat de sector ook bekend wordt als aantrekkelijke werkgever. Daarnaast is donderdag 1 september uitgeroepen tot de Watersport Carrière Dag, een gezamenlijk initiatief van HISWA-RECRON, HISWA te water en Vaarplezier. De exacte invulling van deze dag wordt momenteel verder uitgewerkt. Oproep: plaats gratis je vacatures op hiswa.nl Een oproep aan alle leden: plaats je vacatures op hiswa.nl! Er staan nu al veel vacatures maar het moeten er veel meer zijn. Het is belangrijk dat we met elkaar laten zien hoe groot het personeelstekort is. Daarom hebben we een flink volume aan vacatures nodig. Elk lid kan via zijn bedrijfsprofiel op www.mijnhiswarecron.nl eenvoudig en snel zijn vacatures uploaden. De vacature staat direct zichtbaar voor werkzoekenden op www.hiswa.nl/ vacatures. Het vermelden waard: deze pagina staat op pagina 1 in Google als mensen zoeken op vacatures+watersport. Strengere eisen aan slimme apparaten Producenten en handelaren van producten die verbonden zijn met internet (Internet of Things) krijgen te maken met zwaardere eisen. Niet alleen worden er eisen ingevoerd aan het wachtwoord, ook moeten ze zijn getest op datalekken, opslaggegevens en softwareupdates. Deze eisen gelden niet alleen voor routers en camera’s, maar voor alle apparaten die over internet communiceren. Ook als dat bijvoorbeeld uitsluitend binnen de boot plaatsvindt. De ingangsdatum is nog niet definitief, maar zal naar verwachting rond 1 juli 2024 zijn. Meldplicht voor opkopers en handelaren van vaartuigen en onderdelen De overheid wil de bestrijding van heling, witwassen en vermogensdelicten verbeteren. Hiervoor is een Besluit Digitaal Opkopers Register (DOR) en Digitaal Opkopers Loket (DOL) ter consulatie voorgelegd. Dit besluit houdt in dat handelaren en opkopers van vaartuigen en onderdelen daarvan zoals (buitenboord)motoren, elektronica, nautische apparatuur en schroeven dit moeten melden in een Digitaal Opkopers Register. In dit register moet onder andere worden aangegeven: identiteit van verkoper en NAW-gegevens, datum van verwerving, omschrijving van het goed en de koopprijs. Daarnaast moet de handelaar zich melden in het Digitaal Opkopers Loket met zijn NAW-gegevens. Dit geldt dus ook voor bijvoorbeeld een werf die een ingeruilde boot uit eigen voorraad doorverkoopt. Alhoewel het besluit ter consultatie voorligt, is het in sommige gemeenten op basis van een APV al verplicht. Voor bedrijven die bemiddelen is het besluit niet van toepassing. HISWA-RECRON ziet dit als een forse administratieve lastenverzwaring voor het MKB en als een contraproductieve maatregel die zal leiden tot ongewenste verdringing van handel naar het particuliere circuit. HISWA-RECRON reageert in samenspraak met VNO-NCW op de consultatie. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/kennisbank. 10 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Uitzendingen Welkom op het water TV bekend HISWA-RECRON is nauw betrokken bij een nieuw televisieprogramma op SBS6: Welkom op het water. Hierin gaat presentator Rick Noorlander in gesprek met verschillende watersportondernemers en bezoekt hij de mooiste jachthavens, recreatie- en vaargebieden. Ook stapt hij aan boord bij de meest uiteenlopende zeil- en motorboten en behandelt hij de veiligheid op het water. Het programma is wekelijks op zondagochtend te zien op SBS6. • Zondag 12 juni t/m zondag 3 juli: 11.30 – 12.00 uur. • Herhaling zaterdag 18 juni t/m zaterdag 9 juli: 10.00 – 10.30 uur Havenafvalplan voortaan vijf jaar geldig Het Minister van Infrastructuur en Waterstaat voert wijzingen in het Activiteitenbesluit Milieubeheer en het Besluit Havenontvangstvoorzieningen door. Dit is voor jachthavens die zeegaande pleziervaartuigen ontvangen van belang, aangezien deze jachthavens een havenafvalplan moeten hebben. Een opvallende wijziging is dat de geldigheidsduur van het havenafvalplan wordt verlengd van drie naar vijf jaar. Als er binnen de termijn van vijf jaren geen wijzigingen zijn, dan kan het havenplan met nog eens vijf jaar worden verlengd. Het havenafvalplan moet tussentijds aangepast worden als in de werking van de haven, of in de bedrijfsvoering van de in de haven gevestigde havenontvangstvoorzieningen, of in het type boten dat de haven gewoonlijk aandoet, aanzienlijke veranderingen plaatsvinden. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/kennisbank/ wijzigingen-activiteitenbesluit-milieubeheer. RI&E beschikbaar in verbeterd systeem De RI&E Watersport is overgezet in een nieuw, verbeterd IT-systeem. Zo is er een mogelijkheid om delen te printen, om alle ingevulde en openstaande vragen in te zien en om per bedrijfsactiviteit de vragen te beantwoorden. Alle bedrijven die in het oude systeem een RI&E hadden ingevuld, ontvingen onlangs een inlog voor dit nieuwe systeem. Momenteel worden de RI&E-vragen geactualiseerd. Deze verbetering wordt ook doorgevoerd in het nieuwe IT-systeem, zodat ondernemers zo min mogelijk vragen opnieuw hoeven te beantwoorden. Tijdens deze actualisatie lezen de vakbonden mee. Met hun akkoord kan HISWA-RECRON een branche-erkenning aanvragen, zodat bij minder dan 25 werknemers een extra controle door een arbodienst niet meer nodig is. Meer informatie: www.hiswarecron.nl/kennisbank. Nieuwe regels voor verhuurders passagiersvaartuigen buiten Amsterdam Sinds 2022 moeten alle pleziervaartuigen die door Amsterdam varen, voorzien zijn van een doorvaartvignet. Toen HISWA-RECRON meldde dat er een onmogelijkheid is om als verhuurbedrijf doorvaartvignetten aan te vragen voor meerdere boten, gaf de gemeente aan dat er tot de zomer niet gehandhaafd zou worden. HISWA-RECRON drong vervolgens aan op een ontheffing voor het gehele jaar en een bewijs daarvan voor aan boord van de verhuurboten. Inmiddels blijkt dat de gemeente vaartuigen van verhuurders die zijn gevestigd buiten Amsterdam helemaal niet beschouwt als pleziervaartuigen, maar als passagiersvaartuigen. Een binnenhavengeldvignet (BHG-vignet) of een doorvaartvignet is dan niet van toepassing. De gemeente ontwikkelt nieuw beleid voor deze specifieke groep passagiersvaartuigen. De verwachting is dat de nieuwe regels eind dit jaar in werking treden. Meer informatie: www.hiswa.nl/ welkom-op-het-water/evenementen. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 11
handel De handel in 2022 en verder Blijft het corona-effect? Corona heeft gekke dingen gedaan met de botenmarkt. De vraag schoot door het plafond. Wat zijn de gevolgen? Blijft de hausse? Die vraag stelden we aan vier ondernemers in de watersport en aan Jeroen van den Heuvel, Hoofd Afdeling Jachtbouw en Watersport bij HISWA-RECRON. De eerste voorzichtige tekenen van een post-coronatijdperk dienen zich aan. Maar inmiddels is de invloed van de oorlog in Oekraïne duidelijk merkbaar en loopt de inflatie flink op. Tekst: Klaas Wiersma De coronamaatregelen zijn opgeheven maar de invloed van de pandemie op de watersport is nog steeds enorm. Nederlanders kozen massaal voor een vakantie in ‘eigen bubbel’ en er ontstond een run op boten. Jachtmakelaar Walter Knopper van Lemmer Nautic: “De handel is nog altijd ‘raar’. Boten worden maar mondjesmaat aangeboden. Tegelijkertijd heb ik heel veel zoekopdrachten. Normaal staan er bij ons zo’n 40 tot 50 boten in de verkoop, dat is al maanden maar de helft. Jonge jachten van na 2000 zijn binnen een paar weken verkocht, sommigen komen niet eens op de site. Dat geldt zowel voor zeil- als voor motorjachten.” Ook Jeroen van den Heuvel ziet dat ‘jong gebruikt’ soms bijna even duur is als nieuwe jachten. Hij doelt dan wel op iets nieuwere jachten dan Knopper. Toch is een markt met zo veel vraag en weinig aanbod voor een botenmakelaar niet zo gunstig als het misschien lijkt; als er geen boten zijn worden ze ook niet verkocht en genereren ze ook geen omzet. Jachten van na 2000 zijn binnen een paar weken verkocht, sommigen komen niet eens op de site. 12 HISWA MAGAZINE | 03 2022 Oplopende kosten Op de jachtbouw heeft corona een heel andere impact. Ook hier zien we dat dat de vraag het aanbod sinds de crisis flink overstijgt. Zo verkocht Saffier Yachts uit IJmuiden onlangs van het nieuwste model dagzeiler al 38 exemplaren vanaf tekening, dus nog voor bouwnummer 1 te water ging. Maar de overweldigende vraag zorgt ook voor veel uitdagingen. Directeur Dennis Hennevanger: “Materiaalprijzen rijzen de pan uit. Door de oorlog in Oekraïne stijgen de prijzen, olie en gas nemen alles mee. De kosten voor transport zijn enorm toegenomen. Vroeger kostte transport met een container 4.000 à 5.000 euro. Dat is nu 20.000 à 30.000 euro. Dat soort kosten moeten uiteindelijk toch worden doorgerekend aan de klant.” Materialen zijn niet alleen duurder, zoals bekend zijn de levertijden sinds corona ook langer en is levering vaak ongewis. Hennevanger: “Ondanks de uitdagingen hebben we alle deadlines gehaald. Maar door corona liep de wachtlijst wel op tot twee jaar. Wij leveren deze week de laatste boot op die in 2020 is besteld. Die klant heeft twee jaar gewacht, dat is echt veel langer dan normaal.”
De orderportefeuille bij Linssen Yachts is goed gevuld. Kunst- en vliegwerk Wendy Linssen van Linssen Yachts kan trots melden dat ze nog geen enkele boot te laat hebben opgeleverd. “Maar dat was wel met veel kunst- en vliegwerk, er was heel wat voor nodig.” Linssen bouwt seriematig. “Ontbreekt er ergens een onderdeel dan halen we alles uit de kast om het ergens vandaan te halen. Het onderdeel wordt er dan achteraf ingebouwd. Dat is dan wel tegen veel extra uren en efficiencyverlies hier of daar. Daarnaast hebben we aanvullende leveranciers gevonden. Onze inkoopafdeling draait nog altijd op volle toeren.” De seriebouw is mogelijk door het grotere volume maar vergt wel een zeer gestructureerde aanpak en de juiste planning. Volgens Linssen is dat zeker een uitdaging. Maar de orderportefeuille bij Linssen Yachts is goed gevuld. Vetus breekt record Marcel Borsboom, CEO bij Vetus: “Wij hebben het afgelopen fiscale jaar goed afgerond. Nog nooit in de historie van Vetus zijn er zoveel producten verkocht. Ons orderbook is op een extreem niveau, maar we hebben ook last gehad van vertragingen in leveringen. De supply chain is complexere materie geworden. Materialen zijn niet zomaar makkelijk verkrijgbaar en dat vergroot de complexiteit in het zaken doen.” Ook noemt hij de EU-sancties richting Rusland als een lastige factor. Lastige gesprekken voeren “Als de handtekening is gezet, dan staat ie.” En daarmee bedoelt Dennis Hennevanger de handtekening voor de bouw van een jacht. “Terwijl de prijzen stijgen, zijn contracten bindend. Normaal doe je na de najaarsbeurzen een correctie van 5-6 procent. Maar ten opzichte van anderhalf jaar geleden zijn de kosten al 20 procent hoger. Dan moet je heel lastige gesprekken met de klant gaan voeren. Je wilt geen contract afsluiten met een open einde.” Volgens Hennevanger worstelen veel ondernemers met deze gevolgen van de inflatie. Hij overlegt regelmatig met collega’s en overweegt om te werken met staffelprijzen; een jacht heeft een bepaalde prijs tot eind mei volgend jaar, het is dan nu al bekend dat die prijs per 1 juni bijvoorbeeld 5 procent hoger zal zijn. Bij Linssen Yachts gelden de huidige prijzen tot de zomer, in augustus gaan ze weer omhoog en gelden dan tot volgend jaar augustus. Ook Marnix Hameeteman van Nova Yachting, importeur van de merken Hallberg-Rassy, Beneteau, Monte Carl, Sargo en Excess, hanteert prijslijsten die een jaar geldig zijn. Hier gelden de prijzen van 1 januari tot 31 december. Bavaria geeft aan dat prijzen kunnen afwijken. Als dat meer is dan 10 procent kan de klant afzien van de koop. Ook bij Saffier Yachts overstijgt de vraag het aanbod. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 13
CAT-handling at its best www.roodberg.com The Original Investeren én ontspannen op de meest bijzondere locaties aan het water Ziet u het al voor zich? Een tweede woning bij de Loosdrechtse Plassen of aan de Zeeuwse Delta? Dutchen Group ontwikkelt onderscheidende projecten op prachtige plekken waar u kunt ontspannen op het water, genieten van de rust, de privacy en vooral van elkaar. Watervilla’s Zuydoever bij Loosdrecht en Waterlodges Naut bij Oude Tonge zijn unieke investeringsmogelijkheden waarbij u kunt kiezen uit diverse verhuur- en gebruiksvarianten. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie of een bezichtiging van de modelwoning op locatie. info@dutchengroup.com / 023 741 00 60 / www.dutchengroup.com
De oorlog in Oekraïne en de inflatie maken zakendoen extra complex. Gaat de rem erop? Natuurlijk is het lastig om het juiste prijsniveau te bepalen met fluctuaties in de toekomst. Maar alle ondernemers die wij spraken, geven aan dat ze zeker niets te klagen hebben. De vraag is hoe lang deze unieke situatie blijft bestaan. Volgens Wendy Linssen is het afwachten wanneer de rem erop gaat. “Het zou elke dag zover kunnen zijn dat over is, dat er een stop komt op geld uitgeven. Maar wij merken daar op dit moment nog niet iets van.” Dennis Hennevanger ziet dat de prijzen zo hoog worden dat hij verwacht dat de verkopen minder zullen worden. Maar ook bij Saffier is het orderboek voorlopig goed gevuld. Door het recente record aan orders van Vetus verwacht Marcel Borsboom dat de markten nog enige tijd levendig zullen blijven. “Maar het afkalvende consumentenvertrouwen en de algemene inflatie zullen invloed hebben op de vraag in de markt. We zien dat de markten nog steeds een aanzienlijke vraag laten zien maar verwachten wel dat dit in de tweede jaarhelft wat afzwakt.” Walter Knopper ziet al een kleine verschuiving. Er komen weer boten los. “Ik krijg steeds vaker telefoontjes van booteigenaren die zich oriënteren op de verkoop van hun boot. Vooral sloepen worden weer te koop aangeboden. Die zijn ook vaker gekocht als impulsaankoop.” En in de verhuur? Bij de verhuurbedrijven hadden de gevolgen van de pandemie een heel andere uitwerking. Nederlanders ontdekten het eigen land als vakantieland. Maar de Duitse huurders komen al twee jaar lang de grens niet over. Martin Koekebakker van Heech by de Mar: “We zien de buitenlandse huurders nu wel meer terugkomen. Signalen van normalisering Jeroen van den Heuvel, Hoofd Afdeling Jachtbouw en Watersport bij HISWA-RECRON: “Voorlopig zijn de gevolgen van corona nog volop merkbaar, zowel in de vraag als bij de uitdagingen om te kunnen leveren. De oorlog in Oekraïne en de inflatie maken zakendoen extra complex. Toch verwacht ik ook een mindering van het hoogtij.” In de makelaardij komen er voorzichtig signalen van normalisering. Maar voorlopig is dat het enige. Maar niet zoals vroeger toen die groep goed was voor de helft van onze omzet.” Heech by de Mar heeft er een nieuwe klantenkring bij en de oude komt heel langzaam terug. Martin merkt dat zijn klanten door alle coronamaatregelen wel later zijn gaan boeken. Een jaar vooruit reserveren, dat gebeurt niet meer. Mensen wachten af wat er mogelijk is. Hier is dus duidelijk wel een effect te zien van het einde van de pandemie. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 15
Onderneem zonder koudwatervrees innovatie Innovatie in de energietransitie De energietransitie in ons land is in volle gang. Ook watersportondernemers en toeleveranciers zoeken naar vernieuwing, innovatie en verschillende manieren om de toekomst op dit vlak vorm te geven. Met uitdagingen én oplossingen, die soms simpel en voor de hand liggend zijn en soms in onverwachte hoek zitten. Tekst: Dominique van Dam Een sprekend voorbeeld van verregaande innovatie op het gebied van inspelen op de veranderende energiebehoefte is de Compagnieshaven in Enkhuizen. Als eerste jachthaven in de wereld hebben zij een energieopwekkende damwand. De haven maakt gebruik van de verschillen tussen water- en landtemperatuur en wekt zo energie op die in de haven via een aansluiting op een warmtepomp gebruikt wordt. ‘Je ziet er niets van’, vertelt Jeroen Mulder, directeur van de haven. ‘Het systeem zit volledig verwerkt in de damwand en de bestrating.’ De aquathermie, ofwel de energie uit oppervlaktewater, drijft de warmtepomp aan en die verwarmt of koelt vervolgens de gebouwen. ‘Dat gebeurt met watervoerende buizen die aan de damwand gelast zijn, waar waterglycol naar een warmtepomp doorheen gaat.’ Het systeem, door de RWNA in Duitsland ontwikkeld en met Nathan Systems B.V. en Gooimeer Damwanden in Nederland doorontwikkeld tot een compleet systeem, kan in elke damwand worden toegepast. ‘Zo is het een onuitputtelijke bron van energie’, geeft Edwin de Haan, werkzaam bij Nathan Systems B.V. aan. ‘Voor andere havens, maar zeker ook voor binnensteden en andere plekken waar veel energie nodig is. De damwanden in Nederland zijn talloos, we kunnen deze techniek overal toepassen.’ Het systeem kan in elke damwand worden toegepast. COP boven de vijf De reden om deze damwand te installeren was heel praktisch voor Mulder: ‘De damwand was inmiddels zestig jaar oud en dus echt aan vervanging toe. Via-via kreeg ik de informatie over energieopwekkende damwanden. Het bleek erg simpel en kon eigenlijk niet fout gaan. Voor mij genoeg reden om dit te gaan doen. Ook het rendement is enorm hoog. Mijn COP (Coefficient of Performance – red.) zit constant boven de vijf: een energiedeel erin, levert er meer dan vijf op.’ De kantoren zijn aangesloten en ook café-restaurant De Mastenbar en het verenigingsgebouw draaien op de warmtepompinstallatie. ‘Deze winter wordt ook de watersportwinkel op het terrein aangesloten en in 2026 koppelen we het hoofdgebouw, het sanitair en de rest van ons terrein. Zo willen we volledig onafhankelijk worden.’ De reden voor onafhankelijkheid is algemener hoorbaar bij ondernemers. Zwaardere aansluitingen om piekbelastingen op het terrein aan te kunnen, zijn steeds moeilijker te verkrijgen bij de netbeheerders. Zeker in ‘congestiegebieden’ – gebieden waar transportbeperkingen worden opgelegd – is dit een probleem. Mulder: ‘Ik ben drie jaar geleden gestart met de veranderingen op energiegebied. De aanleg van de warmtepomp en van het gas af is er daar een van, maar ook isoleren en behalen van meer rendement is belangrijk. Zo willen we binnen tien jaar van het grid af waar we nu nog gedeeltelijk afhankelijk van zijn.’ 16 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Actief aan de slag Pieken afvlakken en een intelligent netwerk aanleggen, dat is de oplossing. ‘Wacht daarbij niet op de overheid, ga actief met elkaar aan de slag’, dat is het devies van Vincent Lubach, eigenaar van Jachthaven ’t Eiland te Lathum, in het stroomgebied van de IJssel. ‘Energie wordt steeds duurder, maar kleine middelen en investeringen kunnen wel al heel veel besparingen opleveren. Zo heb ik ervoor gezorgd dat bij mij de hele haven van ledverlichting is voorzien. De overgang naar led levert op een steiger een besparing op van 180 watt per uur naar 55 watt per uur. Dat betekent dat ik geen 135 kWh meer verbruik op een dag, maar onder de 100 zit. Verder plaats ik binnenkort een zonnelaadstation voor auto’s naast mijn normale laadstation.’ Pieken afvlakken en een intelligent netwerk aanleggen, dat is de oplossing. Over zonnepanelen als energiebron zijn verschillende meningen, zegt Lubach. ‘Mijn verzekering zegt: niet doen, zeker niet op de gebouwen. Maar in de vrije ruimte in de haven biedt het wel kansen. Ik bekijk alle mogelijkheden altijd, omdat ik het zelf belangrijk vind om duurzaam te zijn. En de gebruikers zijn ook op zoek naar duurzame alternatieven. De kleinkinderen verdienen een toekomst. Ik wil gewoon een stukje mooier Nederland creëren.’ Slim netwerk met accu’s Een belangrijke manier om piekbelasting in de haven op te vangen, is ervoor zorgen dat je energie kunt opslaan als die wel duurzaam opgewekt kan worden, maar amper gebruikt wordt. ’s Avonds als de zon onder is, maar de haven vol, kun je deze dan goed gebruiken. Marina Lammers, marketing manager van Main Energy, Top Supplier bij HISWA-RECRON: ‘Accu’s zijn op dit moment de manier om energie goed op te slaan op het eigen terrein. De investering is nog relatief hoog, maar de kosten dalen snel en de terugverdientijd is steeds korter. Mede door de hoge prijzen van stroom en gas op dit moment.’ Ondernemers komen, zo vertelt Lammers, naar Main Energy uit verschillende overwegingen: financieel voordeel, wetgeving en duurzaamheid. ‘Wij helpen vervolgens met het maken van plannen, het checken van mogelijkheden en eventuele zaken waar je tegenaan loopt. Niet altijd alles kan in elk gebied, dat weet je graag liever meteen. We zorgen ervoor dat je als ondernemer met de juiste partner aan tafel zit en dat je het juiste energiecontract krijgt.’ Lammers: ‘Batterijen voor energieopslag bieden we op dit moment actief aan in gebieden waar congestie een groot probleem is.’ Een belangrijke reden van de stijging van vraag naar accu’s is dat ondernemers willen uitbreiden met zwaardere aansluitingen en meer zonnepanelen. Saldering geldt alleen niet voor ondernemers, dus het is interessanter om energie op te slaan. En bij hogere piekbelasting levert de netbeheerder niet altijd, vooral niet in de eerdergenoemde congestiegebieden. ‘Heel hoge pieken vang je af door met de batterij duurzaam opgewekte energie op te slaan voor De aanleg van de warmtepompinstallatie aangesloten op de damwand van de Compagnieshaven in Enkhuizen. Met aquathermie wordt de komende jaren de hele haven verwarmd. gebruik in de uren dat de zon of wind niet levert, maar wel stroom nodig is. Zo heb je niet een aansluiting nodig die gebaseerd is op het hoogste verbruik, maar op het gemiddelde verbruik.’ Brainstormen Lubach kijkt continu verder en overlegt veel mee mede-ondernemers, partners en kennisinstituten. ‘De wet- en regelgeving zit tegen. Ondernemers moeten echt meer brainstormen, innovatief nadenken en meer met elkaar aan de slag. Zo zit ik binnenkort bij een lokaal initiatief waarin we kijken naar de mogelijkheden die de IJssel ons kan bieden. Die stroomt ontzettend hard. Dat onderzoeken we met iedereen: de gemeente, Rijkswaterstaat, ondernemers, beheerders en alle verdere belanghebbenden. De balans tussen recreatie en duurzaam ondernemen is ontzettend belangrijk. Maar soms staan willen vernieuwen en de uitvoerbaarheid nog wat tegenover elkaar.’ Mulder zegt ook, net als zijn collega aan de andere kant van het land: ‘Neem een kijkje in andere havens, deel onderling kennis, werk samen, zoek naar oplossingen. In de afgelopen jaren hebben we best goed gedraaid en we merken dat mensen in Nederland op vakantie blijven gaan, binnen hun eigen bubbel. De terugverdientijd op grote investeringen is nu korter dan ooit, door de geldende prijzen. Onderneem, zonder koudwatervrees.’ Collectief via HISWA-RECRON Energie Leden van HISWA-RECRON kunnen simpel hun energiekosten terugdringen via het inkoopcollectief HISWA-RECRON Energie. Energy Proof, HISWA-RECRON Top Supplier, biedt dat collectief aan waarbij het inkoopvoordeel op energie de basis vormt. Bart Houtkoop, eigenaar van Energy Proof vertelt: ‘Aansluiten bij HISWA-RECRON Energie bespaart veel geld op jaarbasis en je hebt als ondernemer geen omkijken meer naar je energiecontracten. We horen van onze klanten terug dat het gewoon goed geregeld is met duidelijkheid vanaf de start en een gedegen opvolging waar nodig.’ Naast het inkoopvoordeel helpt Energy Proof ook bij andere energiezaken. ‘We regelen als energieadviesbureau alles wat te maken heeft met stroom. Van contracten met netbeheerders, tot een meetdienst en bijvoorbeeld in samenwerking met Seijsener veilige netwerken voor grote jachthavens en recreatieparken. Verder adviseren we bij aanpassingen, subsidieprocessen en het doorrekenen van business cases bij grote investeringen, zoals bij het installeren van laadpalen of zonnepanelen. Zo zorgen we ervoor dat je al je energie kuntn steken in je onderneming en aan deze zaken zo min mogelijk tijd kwijt bent.’ Meer informatie www.hiswarecronenergie.nl. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 17
HISWA te water rubriek HISWA te water 2022: bedrijven centraal De watersport staat op de drempel van een nieuw tijdperk. De vraag naar nieuwe en gebruikte boten is enorm, maar er doemen veel logistieke problemen op. Hoe gaan watersportbedrijven hiermee om en zorgen ze ervoor dat ze bij consumenten in beeld komen of blijven? Tekst: Epco Ongering De HISWA te water is van 31 augustus tot en met 4 september in Bataviahaven Lelystad. De HISWA te water 2022 biedt uitstekende kansen om de kopersgroep te bereiken, maar de beurs is niet langer alleen de plek om mooie boten te bekijken. Het is een evenement waar watersportprofessionaliteit de boventoon voert. Directeur Arjen Rahusen is een tevreden man. De watersportbeurs die zijn team al een aantal jaren in de Bataviahaven van Lelystad organiseerde, gaat in 2022 eindelijk weer door. Bovendien is het evenement voor de exposanten zo goed als uitverkocht. “Schaarste is voor de verkopers natuurlijk mooi, maar het zorgt ook voor problemen. Niet iedereen kan kiezen op welke plek de stand komt en op sommige plekken moeten we nee verkopen. Maar een feit is dat bezoekers straks ongelofelijk veel nieuwe boten, merken en producten te zien krijgen. Toch draait deze editie minder om de boten dan om de bedrijven die ze exposeren. Waar vroeger verkopers op het achterdek met de armen over elkaar de klanten opwachtten, doen exposanten nu alle moeite om zich professioneel te presenteren. Je ziet dat al bij de fabrikanten van buitenboordmotoren. Die hebben eigen paviljoens waar hun dealers staan met hun boten en motoren. Ook grotere werven en dealers laten zien dat ze meer doen dan alleen goede boten leveren. Zij vertegenwoordigen soms meerdere merken, maar doen ook refits en onderhoud. Op de beurs krijgen ze de kans om zich positief en professioneel te onderscheiden.” Bezoekers krijgen ongelofelijk veel nieuwe boten, merken en producten te zien. Gaan voor groen In Lelystad zijn opvallend veel nieuwe tendermerken te bewonderen. Zoals AluShip met aluminium en elektrische boten, Qualia uit Emmeloord of Vaartland uit Stolwijk. In de Bataviahaven is duurzaamheid een kernbegrip, zoals letterlijk bij Duurzame Sloep en bij 18 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Op de Watersport Carrière Dag op 1 september draait alles om werken en leren in de watersport en jachtbouw. Tanaruz, waar we getuige zijn van de eerste 3D-geprinte sloepen. Liefhebbers van klassiek vakwerk zullen zich vergapen aan de Faraday loungeboot van Zegers Boats in de entreehal of de mooie sloepen en vletten van De Jong uit Joure. Er is veel aandacht voor elektrische en hybride aandrijvingen. Aquatec uit Woudsend heeft dit jaar als thema: we gaan voor groen. Het bedrijf neemt alle gangbare modellen in een elektro of hybride versie mee naar de beurs. De Stille Boot heeft maar liefst vier infopunten over elektrisch varen. Merken In de staalbouw zijn luxe jachten te bewonderen, zoals de Altena54 NG en de Doggersbank 66. Verder zijn er opvallende primeurs van de Boarnstream, De Alm, Vri-Jon, Natural Yachts, Steeler, Linssen en de nieuwe Super Lauwersmeer Project 54. Zeiljachten zijn vertegenwoordigd door onder meer Contest, Saffier, Bestevaer, Prior Yachting, VMG. Bekende buitenlandse merken als Swan, Solaris, X-Yacht, J-Boats, Arcona, Bénéteau, Jeanneau, Dufour, Delphia, Hanse en Bavaria zijn ook aanwezig. Voor het eerst is er ook een flinke vertegenwoordiging van de populaire zeilcatamarans. Aanwezige merken zijn Lagoon, Fountaine Pajot, Bali, Excess en Vaan. Publiekstrekkers zijn de grote snelle boten, onder andere van Princess, Flynt, Steeler, Fairline, 65, Zinder, Wajer, Pirelli, Riviera, Long Island, Capelli, Lekker Boats, Admirals Tender, Gagliotta, Van Der Heijden, Bluegame, Mulder, Holterman, Sturier en Van Der Hoven. Bijzonder uitgebreid is het segment van de houseboten waarvan vijf exemplaren in de Bataviahaven te bezichtigen zijn. Watersport Carrière Dag op 1 september In totaal zijn er rond de 300 boten op de beurs te zien. Verder zijn er veel demonstraties van flyboarden, foilen, veiligheid, onderhoud en navigatie. Donderdag 1 september is uitgeroepen tot Watersport Carrière Dag, waarbij alles draait om werken en leren in de watersport en jachtbouw. Het doel is om het professionele imago van de markt te versterken. Rahusen: “Dus niet zozeer van je hobby je werk maken, maar gaan voor een succesvolle carrière in een fijne, diverse branche.” Verkiezing Boot van het Jaar De awards voor de verkiezing Boot van het Jaar worden ook op de beurs uitgereikt. Dit jaar zijn er prijzen voor het watersportoeuvre van een persoon, voor een bijzondere watersport startup en innovatieawards in de categorieën zeilboten, motorboten en sloepen & tenders. Meer informatie over nomineren en criteria op www.bootvanhetjaar.nu. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 19
techtalk Get Energized! HISWA Jachtbouwsymposium op 14 en 15 november De energietransitie houdt ons allemaal bezig. Ook de jachtbouw- en watersportindustrie moet stappen zetten. Daarom is ‘Get Energized!’ dit jaar het thema voor het HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction op 14 en 15 november 2022 in RAI Amsterdam. Het thema verwijst niet alleen naar het energievraagstuk maar ook naar de energie die ervoor nodig is om deze uitdaging aan te gaan. In dit artikel enkele tips van de sluier. Tekst: Michaël Steenhoff Het programma bestaat net zoals de vorige editie in 2020 uit een mix van presentaties van wetenschappelijk onderzoek en de praktische toepassingen daarvan. De doelstelling van het HISWA Symposium is de wereld van onderzoek en die van de praktijk samen te brengen, kennis te delen en zo innovatie te versnellen. Kennis en resultaten van onderzoek zijn weinig waard zonder praktische toepassing en dat is waar onze industrie goed in is. Dat is hard nodig willen we de klimaatdoelstellingen halen om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen. In de Europese Klimaatwet zijn doelen vastgelegd van een klimaatneutrale EU in 2050 en een vermindering van broeikasgasemissie met 55 procent in 2030 ten opzichte van 1990. We hebben nog maar acht jaar te gaan voor 2030. Ontwerpen voor kruissnelheid Een van de onderwerpen die op de planning staat, is het ontwerp van het onderwaterschip. Veel jachten worden ontworpen op een eis voor een maximum te behalen snelheid. Onderzoek wijst uit, kijkend naar hoe (motor) jachten over de jaren gebruikt worden, dat deze topsnelheid zelden wordt gevaren. Dat betekent dus dat een jacht dan 99% van de vaartijd met de niet meest efficiënte romp rondvaart. Dus wordt er meer energie verbruikt dan wanneer het jacht ontworpen zou zijn voor kruissnelheid. Een gemiste kans want alle energie die niet wordt gebruikt is de eerste winst. Onderzoeksinstituut Marin en De Voogt/Feadship presenteren hierover hun onderzoeksresultaten. andere over de dynamische hull vane, een methode om weerstand en dus Presentaties zijn er onder energieverbruik te verminderen. Jachtarchitect Van Oossanen geeft uitleg over de dynamische hull vane, een methode om weerstand en dus energieverbruik te verminderen. Het nieuwe element is dat deze ‘onderwaterspoiler’ verstelbaar is. Lateral, een ontwerpbureau dat nauw verbonden is met superjachtbouwer Oceanco, geeft een toelichting over beschikbare alternatieve brandstoffen. Er wordt dieper ingegaan op wat de milieu-impact van deze energiedragers is en welke invloed dat heeft op het jachtontwerp. Open source De meest duurzame manier om je voort te bewegen met een boot is natuurlijk zeilen (en roeien). Ook naar het zeil, als verticale vleugel of alternatieve vormen daarvan, wordt nog steeds onderzoek gedaan om prestaties te verhogen. TU Delft laat hun onderzoeksresultaten zien waarin een verticale rotor voorzien is van ‘vleugeltips’ waardoor de prestaties van zo’n rotor aanzienlijk verbeteren. Deze techniek biedt ook voor commerciële jachten een oplossingsrichting. Verder presenteert een ontwerpteam van onder andere Vripack en Dykstra Naval Architects een ontwerp voor een groot zeiljacht waarin geen verbrandingsmotoren komen te staan. De informatie rondom dit te bouwen jacht wordt ‘open source’ ter beschikking gesteld. Een hoopvolle en zeer positieve ontwikkeling die kennisdeling en innovatie zal versnellen als dit door meerdere partijen wordt overgenomen. Verder komt Royal Huisman Shipyard met resultaten van een onderzoek naar een nieuw type vleugelzeil. 20 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Ondernemers kunnen direct in contact komen met studenten via een ‘matching app’. Matchmaking met studenten Het organiserend en wetenschappelijk comité hecht veel waarde aan de participatie van studenten aan dit symposium. Van MBO- tot WO-niveau worden studenten in de gelegenheid gesteld tegen een gereduceerd tarief deel te nemen. Het is van groot belang studenten kennis te laten maken met bedrijven die actief zijn in de jachtbouw. Deze ondernemers kunnen hen de spannende ontwikkelingen laten zien waar studenten deel van kunnen uitmaken als ze kiezen voor een carrière in de jachtbouw. Maar niet alleen als toehoorder spelen studenten een rol; studenten van de TU Delft geven ook een presentatie over de foilende waterstofboot die zij hebben ontworpen en gebouwd. Ondernemers kunnen direct in contact komen met deze studenten. Er is tegen die tijd een ‘matching app’ beschikbaar om met elkaar afspraken te maken. De Voogt&Feadship presenteren hun concept ‘Pure’ tijden het symposium. Meer informatie Het programma staat binnenkort online op www.hiswasymposium.com. Het symposium wordt hybride uitgevoerd en is zowel fysiek als digitaal te volgen. Het HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction wordt gesponsord door HISWA-RECRON, RAI Amsterdam, Feadship, Oceanco, Marin en Royal Huisman Shipyard. Meer informatie bij Michaël Steenhoff: m.steenhoff@hiswarecron.nl. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 21
het portret rubriek Twan Bogert In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met handel als thema is dat Twan Bogert. Hij is eigenaar van groothandel/ importeur ASA Boot Electro. Tekst: Liane Jansen Vertel eens iets over ASA Boot Electro: wat doen jullie en hoe positioneren jullie je? “ASA Boot Electro biedt al zeventig jaar complete oplossingen op het gebied van elektra voor de jachtbouw, met producten en complete systemen. We staan bekend om onze maatwerkoplossingen, zoals custom made schakelpanelen en op maat gemaakte systeemconfiguraties. We zijn een adviserende, technische groothandel in de maritieme sector. We hebben meer dan 5.000 artikelen in het assortiment, van bekende merken zoals Victron Energy, Philippi, Side-Power/Sleipner, Blue Sea Systems, Vimar en VDO. Jachtbouwers, installateurs, servicecentra en watersportwinkeliers hebben volop keuze in onze producten, materialen en systemen. Ook voor elektrische en hydraulische installaties in motor- en zeilboten, superjachten en kleine beroepsschepen kunnen inkopers bij ons terecht. Uiteraard speelt duurzaamheid ook een rol bij ons. Met het complete Victronpakket, vaste en flexibele zonnepanelen, Watt & Sea hydrogeneratoren en Rutland-windmolens leveren wij een compleet pakket om een boot zo autonoom en duurzaam mogelijk te bouwen.” Met betrekking tot de supply chain hebben we flinke uitdagingen om op tijd te leveren. Het bedrijf bestaat 70 jaar. Wat vind je de opvallendste ontwikkeling in al die jaren? “De energietransitie. Op dit vlak hebben wij veel expertise in huis. Stroom is cruciaal voor de veiligheid en het comfort aan boord. De gemiddelde consument wil aan boord hetzelfde comfort als thuis. Wij leveren daar samen met onze leveranciers een compleet systeem voor om dit mogelijk te maken.” Jullie zijn onlangs opnieuw lid geworden van HISWA-RECRON: waarom? “ASA is weer lid geworden na de fusie tussen HISWA en RECRON. De stappen die de afgelopen periode zijn gemaakt, geeft een beeld van een brancheorganisatie die de wind weer in de zeilen heeft. Onder andere in de coronaperiode waren veel adviezen snel en doelmatig beschikbaar. Daar heb ik veel aan gehad.” 22 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Wat merken jullie momenteel van alle perikelen in de handel? “De afgelopen twee jaar hebben wij een sterke groei doorgemaakt en daarom ook ervoor gekozen om vorig jaar een ander pand te betrekken met 30 procent meer oppervlakte. Met betrekking tot de supply chain hebben we flinke uitdagingen om goederen op tijd te leveren aan onze klanten. Een aantal van onze leveranciers heeft een zeer sterke voorraadpositie. Na onze verhuizing konden we onze voorraadpositie gelukkig ook verhogen. Daardoor realiseerden wij afgelopen jaar een goede uitleveringsgraad. Beschikbaarheid van bepaalde componenten blijft wel een zorg. Ik verwacht dat dit nog langere tijd aanhoudt.” Wat is de belangrijkste noviteit waar je op dit moment mee bezig bent? “Het pakket met solar en opslagsystemen gaan we verder uitbreiden. Daarnaast komen we met een geheel nieuwe range elektrische Vector Fin Stabilizers.” Biografie Twan Bogert is al sinds de jaren ‘90 actief in de watersportindustrie. Eerst als zelfstandig ondernemer en daarna in de retail. Hij volgde ook een opleiding tot jachtmakelaar. Daarna trad hij in dienst bij Peter Kock / ASA Boot Electro als verkoper buitendienst. Na vijf jaar maakte hij een carrièreswitch om vervolgens toch terug te keren naar de watersportindustrie. In januari 2007 nam hij ASA Boot Electro over van Peter Kock. De Galaxy Infl8 van ASA Boot Electro werd in 2019 uitgeroepen tot HISWA Product van het Jaar. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 23
We weten veel van boten, omdat we zelf ook varen. Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • In-/uitschakelen van stroom • Energieverbruik uitlezen • Ampère limieten instellen • Zonder aanpassing aan uw infrastructuur • Te koppelen met uw reserveringssysteem • MID gecertifi ceerd Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl Bespaar veel energie
vraag & antwoord column Vraag van een HISWA-RECRON-lid Wat zegt de wet over de ingebrekestelling? Geert Dijks Antwoord De ingebrekestelling is beschreven in artikel 6.82 van het Burgerlijk Wetboek. Indien je te maken hebt met een wederpartij die niet tijdig zijn verplichtingen uit een overeenkomst nakomt of zijn verplichtingen (herstelbaar) niet deugdelijk nakomt, dan kan bijvoorbeeld de overeenkomst worden ontbonden of kun je aanspraak maken op vertragingsschade of vervangingsschade. Daarvoor is dan wel vereist dat de wederpartij in verzuim verkeert. Afgezien van enkele uitzonderingen1 is voor het in verzuim brengen van de wederpartij in beginsel een ingebrekestelling nodig. En wellicht altijd voor de zekerheid verstandig. Als je niet volgens de wettelijke eisen iemand in gebreke stelt, dan kan dat ertoe leiden dat de gehele vordering wordt afgewezen. Het is dus erg belangrijk om bij een ingebrekestelling altijd de wettelijke eisen in acht te nemen. De ingebrekestelling moet: 1. schriftelijk plaatsvinden (een e-mail of een Whatsappbericht valt daar ook onder); 2. een aanmaning behelzen, waarmee; 3. een redelijke tijd voor nakoming wordt gesteld; 4. voor een in de ingebrekestelling specifiek omschreven verbintenis van de wederpartij, en; 5. een aansprakelijkstelling bevatten voor het geval niet aan de ingebrekestelling wordt voldaan. Loop dit lijstje dus altijd goed langs als je een ingebrekestelling wilt versturen. Het antwoord op deze vraag is tot stand gekomen met behulp van Van Emstede & Slager Advocaten, Kennispartner van HISWA-RECRON. 1 Bijvoorbeeld indien sprake is van een fatale termijn, indien uit een mededeling of uit de houding van de wederpartij blijkt dat de wederpartij de overeenkomst toch niet zal nagekomen of bijvoorbeeld vanwege de eisen van de redelijkheid en billijkheid. Directeur HISWA-RECRON Handel drijven Nederland exporteerde in 2019 500 miljard aan goederen per jaar waarvan 150 miljard ‘made in Holland’. We importeerden in 2019 450 miljard aan goederen. De afgelopen jaren werden de economische gevolgen van de wederzijdse afhankelijkheid tussen landen en continenten goed zichtbaar. Denk daarbij aan het handelsconflict tussen China en de Verenigde Staten sinds 2018, de heffingen tussen de EU en de VS en de gevolgen van de wereldwijde coronapandemie. Tel daar bij op: boycots, absurde importheffingen, lockdowns van landen en kwetsbare transportassen zoals het Suezkanaal. En meer recent, de gevolgen van de oorlog in Oekraïne toont des te meer aan hoe afhankelijk we zijn van verre landen. Ook de jachtbouw- en watersportsector kampt momenteel met hoge kosten, extreem lange levertijden en het feit dat soms essentiële onderdelen niet meer te krijgen zijn als gevolg van de afhankelijkheid van import van buiten de EU. Daarbij komt dat juist in onze sector er nog niet veel standaardisatie van onderdelen is. Dat komt door de enorme diversiteit van boten met unieke onderdelen. Tijd voor transitie. Een belangrijk deel van het Europees Parlement is van mening dat we minder afhankelijk moeten zijn van import van grondstoffen en materialen. We moeten onze eigen zonnepanelen, batterijen, chips en materialen kunnen produceren. Nederland kan voorop lopen. Als hightech land aan de Noordzee hebben we de kennis, expertise en ondernemerschap. Ik voorzie een ASMLchipproductiebedrijf, een zonnepanelen- en batterijfabriek, een elektromotorfabrikant en een groei aan 3D-printbedrijven in ons land. Genoeg om een boot mee te bouwen. Wie meldt zich bij het EU Innovatiefonds? 03 2022 | HISWA MAGAZINE 25
nieuws NIEUWSINNOVATIE Retrofit voor Assisted Docking Volvo Penta komt met een upgrade van het Assisted Docking-systeem voor jachteigenaren met een Volvo Penta IPS (Inboard Performance System), vanaf het jaar 2012 en verder. Het Assisted Docking-systeem van Volvo Penta geeft de stuurman betere controle bij het aanmeren van een boot. Het systeem compenseert voor dynamische variabelen zoals wind en stroom en helpt de boot op de geplande koers te blijven. Voorheen was deze technologie alleen beschikbaar voor nieuwe boten, maar Volvo wil dat de ervaring op het water van huidige klanten voortdurend verbetert. Het aanbieden van software upgrades voor het Volvo Penta IPS-systeem betekent dat booteigenaren nieuwe prestaties kunnen ontsluiten in hun bestaande vaartuigen. Assisted Docking is beschikbaar voor retrofit in de after market voor D6-IPS, D8-IPS en D11-IPS - vanaf modeljaar 2012 voor EVCE en EVC2. www.volvopenta.com Eerste zelfsturend vaartuig steekt oceaan over Na eerdere mislukte pogingen is het een groep Leuvense ingenieurs gelukt om een onbemand bootje geheel zelfstandig de Atlantische Oceaan over te laten steken, een reis van 8.000 kilometer. Het vaartuig - Mahi 2 - was voor de energievoorziening uitsluitend aangewezen op zonne-energie. Daarmee is Mahi 2 het eerste vaartuig dat op zonne-energie de oceaan oversteekt. Op 700 kilometer voor aankomst verloor het team contact met Mahi 2. Omdat het stroomverbruik in de laatste dagen was toegenomen vreesden de ingenieurs voor een lek, de bilgepump zou meer energie trekken om de boot droog te houden. Uiteindelijk landde de boot geheel intact op het strand van Martinique. Tijdens de tocht verzamelde Mahi 2 voor 2,4 terrabyte aan foto’s, video en metingen aan luchtkwaliteit, het water en het zeeleven. Het team is deze data nu aan het analyseren. www.projectmahi.com Dolby Family Ventures investeert in Sharrow Engineering Het in Detroit gevestigde Sharrow Engineering lanceerde in 2020 dochteronderneming Sharrow Marine. Het bedrijf ontwikkelde baanbrekende propellortechnologie met meer dan 70 patenten wereldwijd. Het won in dat jaar meteen de Miami International Boat Show Innovation Award. De Sharrow-schroef biedt sterk verbeterde planeer- en waterverplaatsingseigenschappen terwijl trillingen, cavitatie en geluid worden verminderd. Dolby Family Ventures, dat investeerde in Sharrow Marine, is een risicokapitaalfonds dat zich richt op de ontwikkeling van technologiebedrijven. Het fonds eert de nalatenschap van Ray Dolby (1933-2013), die het ruisonderdrukkingssysteem Dolby NR uitvond en de videorecorder hielp ontwikkelen, door in geluidsonderdrukkende technologie te investeren. www.sharrowmarine.com 26 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Silent Yachts deelt expertise en knowhow Silent Yachts, bouwer van op zonneenergie aangedreven catamarans, gaat samenwerken met het in Turkije gevestigde VisionF Yachts voor de ontwikkeling van een hybride jacht: de Silent VisionF 82. Silent Yachts ziet de samenwerking met VisionF Yachts als een kans om expertise en knowhow te delen en zo andere fabrikanten te ondersteunen. www.silent-yachts.com Victron Energy komt met nieuwe acculader De Blue Smart IP65 acculader van Victron Energy is een nieuwe professionele acculader die laadt volgens een algoritme van zeven verschillende fases. De lader geeft de accu exact het vermogen die nodig is, houdt de gezondheid ervan op peil, zorgt voor betere prestaties en een langere levensduur. Met ingebouwde Bluetooth ziet de gebruiker in welke van de zeven fases van laden de accu zich bevindt. Een diep ontladen of dode accu zal de lader proberen op te laden door deze eerst te voeden met een lage stroom. Het normale opladen wordt dan hervat zodra er voldoende spanning op de accupolen staat. Alle instellingen van de lader kunnen worden geconfigureerd met de VictronConnect-app. www.victronenergy.nl Strak ontworpen geleideoog Nu steeds meer jachten worden uitgerust met een of meerdere voorzeilen op rollers lopen er ook vaker furling-lijnen over dek. Barton Marine komt de Stanchion Bullseye, een eigentijds ontwerp van een geleideoog dat aan de scepters tot 32 mm kan worden bevestigd. De hard geanodiseerde afwerking van het oog zorgt voor een lage wrijving zodat de lijnen soepel lopen en is slijtvast. Over de metalen borgring zit een band van dyneema. De borgstang wordt met bouten vastgezet op een volledig gesloten steunplaat wat ook weer leidt tot een strakke afwerking. De Stanchion Bullseye heeft geen bewegende delen, zodat het gewicht tot een minimum beperkt blijft en er geen nieuwe gaten in het dek nodig zijn. www.bartonmarine.com NV Charts uitgebreid De Duitse kaartenmaker NV Charts komt met een nieuwe versie van de watersportapp. Kaarten kunnen voortaan constant worden bijgewerkt naar de nieuwste versie. Zodra er wijzigingen zijn verschijnt een pijltje waarop de aanpassingen worden gedownload en doorgevoerd. Verder kunnen watersporters in de autorouting-functie routes nu ook handmatig aanpassen. De derde aanpassing is de toevoeging van de VMG-functionaliteit aan de expertmodus van de app. VMG staat voor Velocity Made Good waarbij de app berekent wat de snelheid naar de boei is, in plaats van de snelheid over de grond. Een functie die vooral voor wedstrijdzeilers interessant is. www.nvcharts.com 03 2022 | HISWA MAGAZINE 27
nieuws Boten uit 3D-printer De eerste boot uit de 3D printer van het Rotterdamse Tanaruz is een 4,5 meter lange motorboot waarvan de romp geheel is vervaardigd uit gerecycled plastic. Plastic dat bovendien zelf weer opnieuw kan worden gebruikt. Tanaruz wil duurzame boten voor een lage kostprijs gaan leveren. Klanten kunnen via een app zelf een boot samenstellen. Daarbij is er keuze in formaat, vorm van de opbouw en natuurlijk de kleur van de romp. De plezierjachten worden optioneel uitgerust met elektrische motoren, accu’s en zonnepanelen. Het bedrijf wil dit jaar tot 100 plezierjachten printen en denkt in 2023 meer dan 300 boten vanuit Rotterdam te leveren. Op een tweede locatie wil Tanaruz daarom meer 3D-printers installeren, zodat twee printers tegelijk aan een boot kunnen printen en er rompen groter dan 10 meter kunnen worden geproduceerd. www.tanaruz.boats Duitse fabrikant Greenakku gaat flexibel Greenakku komt met nieuwe zonnepanelen in de Sphere-serie. Het gaat om flexibele zonnepanelen die tot 50 graden gebogen kunnen worden. De panelen zijn slechts twee millimeter dik en zeer licht in gewicht. De zonnepanelen zijn gebouwd met behulp van doorschijnende teflon ethyleen tetrafluoro-ethyleen (ETFE), een industriële coating ontworpen voor kras-en weerbestendigheid. Vooral in de maritieme sector onderscheidt ETFE zich van andere kunststoffen door zijn grote bestendigheid tegen zout water. Bovendien voorkomt het gestructureerde oppervlak uitglijden. Doordat ze zeer flexibel zijn, kunnen de Sphere-modules zich uitstekend aanpassen aan de vorm van het dek. www.greenakku.de 28 HISWA MAGAZINE | 03 2022
NIEUWSMENS&BEDRIJF America’s Cup Aquaservice exclusieve distributeur van Combi EPS Met watersportwinkel en technisch specialist Aquaservice heeft Combi EPS voortaan een exclusieve distributeur voor de bekende witgroene elektromotoren voor vaartuigen. Combi EPS-directeur Peter Jager: “Aquaservice neemt de verkoop voor z’n rekening maar ook installatie-, onderhouds- en servicewerk. Wij kunnen ons nu focussen op ontwikkeling, productie en levering waar we als fabrikant sterk in zijn.” Hij ziet ruimte voor nog meer innovatie op het gebied van vernieuwende elektrische aandrijvingen. Marc Rotering, Sales Manager bij Aquaservice vindt de samenwerking een mooie kans om een bijdrage te leveren aan de energietransitie. www.aquaservice.nl / www.combi-outboards.com niet in Nieuw Zeeland Bijzonder nieuws over de America’s Cup. Team New Zealand, houder van de cup, zal de beker niet verdedigen in eigen land maar koos Barcelona als vaarwater voor de volgende editie van het evenement. Barcelona kan meer financiële fondsen bieden dan Auckland. De America’s Cup is een zogenaamde challengers-trofee, wie de beker heeft mag alle regels bepalen bij de verdediging ervan. www.americascup.com 12V80 PRO nieuw The Greenwave reseller van Candela C-8 Met al 100 orders in de boeken is de Candela C-8 koploper in de verkoop van elektrische boten in Europa. Het bedrijf ging een exclusieve samenwerking aan met The Greenwave voor levering in de Benelux. De eerste Candela was in Goes te zien op de Benelux-bootshow voor elektrische boten. CEO Eric Caroen van The Greenwave: “Door de draagvleugeltechnologie van de Candela is er eindelijk een elektrisch vaartuig met hetzelfde prestatieniveau als benzineboten. Maar wel met veel meer comfort, zonder hekgolf en zonder geluid. Bij normaal recreatiegebruik kun je een hele dag varen zonder de accu op te laden. Geen enkele andere elektrische boot kan dat nog.” De Candela C-8 heeft een topsnelheid van dertig knopen, een bereik van vijftig mijl en kan twee uur varen met een snelheid van 22 knopen. De 8,50 meter lange romp bestaat geheel uit koolstof. De draagvleugels zijn computergestuurd wat een energiebesparing oplevert van 80%. www.candela.com / www.thegreenwave.nl paradepaardje van Rebelcell De 12V80 PRO van Rebelcell is om meerdere redenen een bijzondere accu. Deze LiFePO4 (Lithium IJzer Fosfaat) accu is speciaal ontwikkeld als ‘alles in één’accu voor kleine motorboten. De batterij is geschikt als krachtbron voor het starten van een (buitenboord)motor maar kan ook diverse schermen of een elektromotor langdurig van stroom voorzien. De 12V80 PRO vervangt dus de traditionele startservice lood-accu. En dat is merkbaar want deze cel weegt maar 10 kilo en is ook 70% kleiner. De accu levert 12V - 80 Ampere en een capaciteit van 1.02 kWh en kan probleemloos geheel worden ontladen worden zonder negatief effect op de levensduur. Opladen kan met de bijpassende lader (4-5 uur) of met de dynamo van de buitenboordmotor. Het ingebouwde Batterij Management Systeem (BMS) beschermt tegen verkeerd gebruik en zorgt voor een levensduur van tot wel 15 jaar. www.rebel-cell.com 03 2022 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws Nieuwe indeling METSTRADE 2022 De eerste indicatoren voor de METSTRADE Show 2022 zijn zeer positief. 96 procent van de bezoekers en 90 procent van de exposanten willen terugkeren. Daarnaast ontvangt METSTRADE veel aanvragen van bedrijven die actief zijn op het gebied van elektrische aandrijving en elektronica. Dat leidde tot een nieuwe en betere indeling van de beurs. De meest opvallende verandering dit jaar is de terugkeer van het SuperYacht Pavilion. Het Holland Paviljoen komt in Hal 9, waardoor er ruimte is voor uitbreiding en er een sterke en gezamenlijke Nederlandse vertegenwoordiging ontstaat. Hal 12 zal meer gericht zijn op apparatuur voor grote productiejachten met het Construction Material Pavilion (CMP) en het Italiaanse paviljoen, in samenwerking met Confindustria Nautica. METSTRADE zal ook onderdak bieden aan de terugkeer van het Innovation Lab met een speciale focus op alternatieve voortstuwing. Het Marina & Yard Pavilion (MYP) vormt dit jaar een integraal onderdeel van Hal 5. De beurs vindt plaats van 15 tot en met 17 november in RAI Amsterdam. www.metstrade.com Blauwe Vlaggen uitgereikt Op 12 mei was voor het eerst in drie jaar weer een officiële uitreiking voor de Blauwe Vlag, de internationale onderscheiding die jaarlijks wordt toegekend aan stranden en jachthavens die schoon, veilig en duurzaam zijn. De Internationale Jury voor de Blauwe Vlag van FEE International in Denemarken heeft in Nederland 189 Blauwe Vlaggen toegekend, aan 130 jachthavens en 59 stranden. Van de 130 jachthavens is maar liefst driekwart lid van HISWA-RECRON. De ceremonie vond plaats in de Hanzehaven van de gastheer gemeente Elburg. 25 jachthavens ontvangen naast een Blauwe Vlag ook de Groene Wimpel omdat zij boven op de internationale criteria voldoen aan eisen op het gebied van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen. www.blauwevlag.nl STAP-budget ook geschikt voor vaaropleiding Het STAP-budget is een nieuwe regeling van de overheid voor scholing en ontwikkeling. Werkenden of werkzoekenden kunnen jaarlijks maximaal 1.000 euro krijgen voor scholing. Vaarplezier heeft het kwalificatieprogramma voor het STAP-budget met succes doorlopen waardoor de praktijkgerichte vaaropleidingen met een STAP-budget gratis te volgen zijn. De opleiding Medewerker Watersport-/bootbedrijf is een driedaagse training. In twee dagen wordt de stof van het Klein Vaarbewijs 1 theoretisch en praktisch geoefend. De derde dag bestaat uit een veiligheidstraining bij STC-KNRM. Voor het NauPro Vaarbewijs is de basis een tweedaagse praktijktraining voor RYA Powerboat Level 2 en een aanvullende theoriedag. Met het NauPro Vaarbewijs, in combinatie met de opleiding Medewerker watersport-/bootbedrijf voldoet een werkgever aan het ‘terzake kundig’ zijn van varende medewerkers volgens de arbowetgeving. www.vaarplezier.nl/stap Yanmar verwerft meerderheidsaandeel in ELEO Met een reeks transacties waaronder een volledige exit van early stage investeerder Lumipol Group verwierf Yanmar een meerderheidsaandeel in ELEO Technologies B.V., een snelgroeiend batterijtechnologiebedrijf uit Helmond. ELEO produceert geavanceerde modulaire batterijpakketten met een eigen batterij management systeem (BMS) en innovatief thermisch management. Dit biedt aanzienlijke voordelen op het gebied van veiligheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid. ELEO zal als onderdeel van Yanmar Power Technology Co, Ltd. zelfstandig blijven opereren onder de eigen merknaam en op de huidige locatie. www.yanmar.com 30 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Jubileumfeest Watersport Academy De Kaag Watersport Academy De Kaag bestond 28 mei 70 jaar. In 1952 richtte Lex van Rijn zeilschool De Kaag op. Inmiddels is het bedrijf gegroeid tot een watersportcentrum waarin les wordt gegeven in bijna alle takken van watersport. Inmiddels staat de zoon van Lex, Guido van Rijn, aan het roer. Samen met zijn ‘crew’ bezorgt hij vele gasten elk jaar weer een fantastische belevenis op het water. Het 70-jarig bestaan werd eind mei gevierd met een groot jubileumfeest. www.dekaag.nl Saffier Yachts wint opnieuw Yacht of the Year Award Ook in 2022 won Saffier Yachts de Yacht of the Year Award. Vier keer eerder al ging de prijs naar de succesvolle IJmuidense botenbouwer. De scheepswerf lanceerde het nieuwste model Saffier Se 33 Life afgelopen september. Juryvoorzitter Jochen Rieker van Yacht Magazine: “In navolging van de winnaar van vorig jaar, de SE 27, overtreft de Saffier Se 33 Life de hoge normen die de werf heeft gesteld. De boot is niet alleen groter, maar ook net dat tikkeltje beter.” De proeven voor 2022 werden afgelopen najaar gehouden in La Rochelle en in Barcelona. De awards worden normaal gesproken uitgereikt op Boot Düsseldorf, maar voor het tweede achtereenvolgende jaar werd deze beurs geannuleerd vanwege de coronapandemie. Van de Saffier Se 33 Life werden er al 18 van de tekentafel verkocht en er zijn meer dan 46 orders binnengekomen voor leveringen tot in 2023. www.saffieryachts.com Tweede leven als deelboot Iedereen kent ze wel, verwaarloosde boten die er met de jaren niet beter op worden. Drie twintigers in Gent startten een project om deze boten een tweede leven te geven als deelboot. Het project heet STRAAL en heeft al twee boten uit het water gehaald om ze op te knappen in het atelier van STRAAL. Het drietal gaat altijd eerste op zoek naar de eigenaar van de boot. Thijs Van Wingen: “We leggen dan uit dat het belangrijk is dat zo’n boot een tweede leven krijgt, terwijl het nu vooral een drijvende kostenpost is voor hen. Bedoeling is om ze dan helemaal op te knappen en in te zetten in een deelvloot. Zo heeft de eigenaar er nog toegang toe, met een soort van peterschap. Maar uiteraard kunnen ook andere mensen de boot gebruiken, zodat er zoveel mogelijk mee gevaren wordt.” www.straal-boot.be Witsen Marine importeur Tesoro Yachts Witsen Marine in Alkmaar is exclusieve importeur van Tesoro Yachts geworden, een nieuwe lijn luxueuze sportcruisers. De boten zijn vanuit voorraad leverbaar. Er is keuze uit verschillende modellen en ook de binnen- en buitenkant kan naar wens worden aangepast. Modellen als de T38 Open Deck, T38 Cruiser, T40 Inboard en T40 Outboard spreken een doelgroep aan die van luxe, snelheid en de nieuwste technologieën houdt. Het hoofdkwartier van Tesoro is gevestigd in Spanje. www.witsenmarine.nl Watersport stijgt in populariteit Een kwart van alle Nederlanders doet aan watersport, blijkt uit nieuw onderzoek van NBTC en Waterrecreatie Nederland. De twee organisaties deden een watersportonderzoek om meer inzicht te krijgen in het aantal Nederlanders dat aan een vorm van watersport doet in eigen land, zoals zeilen, roeien, duiken, waterskiën of suppen. “De watersport heeft zich de afgelopen jaren flink ontwikkeld en is populairder geworden onder Nederlanders in vergelijking met de vorige meting in 2013. Uit het onderzoek blijkt dat 3,4 miljoen Nederlanders in 2021 een vorm van watersport hebben beoefend. Met name sloepvaren, kanoën/kajakken en suppen zijn zeer populaire watersporten”, vertelt Marieke Politiek, manager Intell & Insights bij NBTC. Marleen Maarleveld, directeur Waterrecreatie Nederland: “Mooi om te zien dat de jongeren het water weten te vinden voor sport en ontspanning. We zien ook dat watersport eigenlijk bij alle leeftijdsgroepen populair is, ook de nieuwe watersportvormen. Ten opzichte van het onderzoek in 2013 is het aandeel van jongeren bij de meeste watersportvormen gestegen.” www.waterrecreatienederland.nl/ watersportonderzoek 03 2022 | HISWA MAGAZINE 31
nieuws Personalia Mercury Mercury Marine kondigt een nieuwe regionale organisatie aan voor de Benelux, Duitsland en Zwitserland om Mercury’s leiderspositie op de Europese markt te versterken. Matthias Mueller neemt de functie van Country Manager Benelux, Duitsland & Zwitserland op zich. Mueller is sinds 2018 Country Manager van Duitsland en voegde daar in 2019 de verantwoordelijkheid voor Zwitserland aan toe. Bram Dreschler, die ruim vier jaar Country Manager voor Benelux is geweest, neemt de rol van Director Sales binnen dit gebied op zich. Eva Carlitz is aangesteld als Marketing Manager bij Mercury Marine voor Duitsland, Zwitserland en Benelux. De Duitse Carlitz werkte eerder in het Verenigd Koninkrijk als Brandmanager en in Spanje als Trade Marketing Manager. www.mercurymarine.com Bénéteau Hervé Gastinel, sinds 2015 CEO van Groupe Bénéteau, heeft met onmiddellijke ingang zijn functie neergelegd. De Raad van Bestuur maakte bekend dat zijn taken als algemeen directeur en zijn andere functies binnen de groep worden beëindigd. Jérôme de Metz, voorzitter van Bénéteau, vervangt Hervé Gastinel. www.beneteau.com Volvo Penta Volvo Penta verwelkomt Fredrik Högberg als nieuw lid van de Executive Management Group. Hij neemt de functie van President van Volvo Penta North America op zich, ter vervanging van Tony Kelleher die sinds december 2021 de functie van President bekleedde. Foto Fredrik Högberg www.volvopenta.com Varen doe je samen Felix Cohen is de nieuwe voorzitter van de veiligheidscampagne Varen doe je Samen! waar HISWA-RECRON in participeert. Hij volgt Eline Huiting van Port of Amsterdam op. Felix is een fervent watersporter en deed ruime bestuurlijke ervaring op bij diverse functies, waaronder die van directeur Consumentenbond, Voedingscentrum Nederland en (recent) Veilig Verkeer Nederland. www.varendoejesamen.nl Frederik Högberg Felix Cohen Nieuw ontwerpersduo bij Arcona Jachtwerf Arcona ging een nieuwe fase in met een geheel nieuw maar door de wol geverfd ontwerpersduo. Het resultaat is een high-performance jacht voor offshore zeilen met een kleine bemanning. Daarvoor trok Arcona niemand minder dan de succesvolle Niels Jeppesen, de oprichter van X-Yachts en voormalig ontwerper van het Deense merk en scheepsarchitect en ontwerper Ariadna Pons-Forn aan. www.arconayachts.se Boot van het Jaar verkiezing 2022: nomineren tot 1 juli De Boot van het Jaar-verkiezing vindt ook dit jaar weer plaats. De verkiezing kent vijf verschillende categorieën. Er is een oeuvre-award en een award voor de beste startup. Daarnaast zijn er drie innovatie-awards voor nieuwe zeilboten, motorboten en sloepen of tenders. Voor 1 juli 2022 moeten de aanmeldingen binnen zijn. Voorwaarde om op de keuzelijst voor de jury te worden opgenomen is dat de voordracht voldoet aan de criteria zoals ze zijn vermeld op de site www.bootvanhetjaar.nu. Uit de aanmeldingen wordt een shortlist gemaakt van drie boten per categorie. De jury gaat met alle boten proefvaren. Tijdens de HISWA te water die op 31 augustus van start gaat, worden de winnaars bekendgemaakt. www.bootvanhetjaar.nu 32 HISWA MAGAZINE | 03 2022
HISWA-RECRON Business Club HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HRBC NIEUWS LEES JE NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA-RECRON BUSINESS CLUB. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. Veel nevenactiviteiten bij jachthavens Bij jachthavens is het aantal ligplaatsen in het water een belangrijke graadmeter voor de exploitatie. Bij de beoordeling voor verkoop of taxatie is de bedrijfsvoering en daarmee exploitatie van belang vanwege het exploitatiegebonden karakter van dit type vastgoedobject. Naast de ligplaatsen zijn er ook tal van nevenactiviteiten die de aantrekkelijkheid van een haven vergroten. Een full-service aanbod is belangrijk om op die manier de doelgroep groot te houden en risico’s te spreiden. Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars (HISWA-RECRON Kennispartner) heeft daar specifiek onderzoek naar gedaan. Van alle nevenactiviteiten was een winterstalling met 62% van de jachthavens die deze voorziening boden, het meest populair. Bij winterstalling wordt een onderscheid gemaakt in overdekte en onoverdekte stalling. De capaciteit valt vaak niet uit te drukken in aantallen omdat dit afhankelijk is van maatvoeringen van de boten. Wel is het overdekt kunnen stallen in een loods met een ruime vrije hoogte een pré omdat dan ook in de hoogte gestald kan worden. Ook reparatie en onderhoud van boten (32%), handel in boten en scheepsbenodigdheden (30%) en de verhuur van stand- of slaapplaatsen (24%) zijn veel aangeboden nevenactiviteiten. Van alle jachthavens had 27% geen enkele nevenactiviteit, echter hierbij is horeca niet uitgevraagd. Vrijwel alle grote jachthavens hebben een horecavoorziening op de haven. Vooral de kleinste jachthavens met minder dan 50 ligplaatsen hebben vaak geen nevenactiviteit. www.vandeloosdrecht.nl Nieuwe mogelijkheden watersportbedrijven Wessem In het Limburgse Maasplassengebied ontwikkelt de gemeente Maasgouw samen met Ontwikkelingsmaatschappij Midden-Limburg de Nautische Boulevard. De komende jaren komt de frontlocatie vrij van dit gethematiseerde bedrijventerrein voor de watersportservice. Deze locatie vormt de schakel tussen de historische kern Wessem, de Maasboulevard, de Mauritshaven en het bedrijventerrein. Een plek voor de meer representatieve delen van de sector, zoals showrooms, makelaardij, dealerschappen en andere specialisaties. Koppeling aan ligplaatsen in de haven is mogelijk. De gemeente heeft Projectbureau Vrolijks (HISWA-RECRON Top Supplier) gevraagd een marktconsultatie te houden en in gesprek te gaan met potentiële gebruikers en deskundigen. De gemeente kan zo polsen hoe de interesse in de markt ligt en of de uitgangspunten voldoende aansluiten bij de praktijk. Zo wordt een gebiedsontwikkeling voorbereid die optimale kansen geeft voor ondernemers in de watersport. Het Maasplassengebied biedt ligplaats aan 8.000 boten, veelal relatief grote jachten. Er zijn bijzonder veel Duitse gasten; binnen twee uur rijden wonen ongeveer 10 miljoen mensen, met name in Nordrhein-Westfalen. Ook vóór corona groeide de bezetting van havens tegen de trend in. Nautische Boulevard Wessem wordt voor het gehele gebied het concentratiepunt voor watersportservice. De info voor marktconsultatie is te downloaden op www.vrolijks.nl/wessem. 03 2022 | HISWA MAGAZINE 33
HISWA-RECRON Business Club Schade door toedoen van een ander Heb je schade aan het pand door een aanrijding en is de schade (deels niet) verzekerd? Is een werknemer arbeidsongeschikt na een aanrijding in het verkeer en moet je het loon doorbetalen? Dit zijn slechts twee voorbeelden waarbij je de kosten draagt maar waarbij een andere partij verantwoordelijk is. Heb je zo’n kwestie? Aon (HISWA-RECRON Kennispartner) werkt samen met Sedgwick. Dit bedrijf biedt hulp aan als je schade hebt door toedoen van een ander. Als er een reële mogelijkheid is om de schade te verhalen, wordt dat kosteloos verzorgt. De verhaalkosten worden namelijk verhaald op de aansprakelijke partij. Zo loop je geen financieel risico. zakelijk.aonverzekeringen.nl/partners/hiswa Veilig en gezond aan het werk met een RI&E Een veilige en gezonde werkomgeving start met inzicht in de arbeidsrisico’s. Het hulpmiddel hierbij is de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Met de RI&E breng je alle arbeidsrisico’s in kaart. In het bijbehorende plan van aanpak beschrijf je hoe je de risico’s aanpakt en minimaliseert. Zo kunnen jouw werknemers gezond en veilig werken en werk je proactief aan een veilige en gezonde werkomgeving. Als watersportbedrijven kun je gebruikmaken van de RI&E HISWA Watersportindustrie via rie.hiswarecron. nl. Wil je meer weten? ArboNed (HISWA-RECRON Kennispartner) helpt je graag. www.arboned.nl/rie 34 HISWA MAGAZINE | 03 2022
Dé makelaar voor watersportgebonden bedrijven en onroerend goed mullermakelaardij.nl VIND ONS info@mullermakelaardij.nl MAIL ONS 0515 43 06 23 BEL ONS Blijf op de hoogte linkedin.com/company/muller-makelaardij
Eén app om alles te regelen! Aanleggen, appen en achterover liggen met AanUit.net Seijsener techniek. Ga maar genieten! Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Seijsener info@seijsener.com Tel. 075-6810 610 seijsener.com
1 Online Touch