HISWA magazine magazine voor 04 | augustus 2023 | jaargang 30 de watersportbranche HISWA te water Fossielvrij varen Het DNA van VAR Tenders Duurzame catamarans
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Epco Ongering, Edwin Slager, Michaël Steenhoff, Lisette Vos, Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover HISWA te water Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Voor de bezoekers aan de HISWA te water zal dat straks niet anders zijn. In de Bataviahaven van Lelystad liggen van 30 augustus tot en met 3 september maar liefst 400 boten van ruim 250 exposanten in het water. Op pagina 12 lees je alle ins en outs over de beurs. Duurzaam varen krijgt deze editie een nog grotere rol met veel aanbieders op het gebied van fossielvrije aandrijvingsvormen. Bij catamaranbouwer Vaan Yachts – een van de exposanten op de HISWA te water – zeggen ze zelfs: ‘Duurzaamheid is geen sausje, het is ons fundament.’ De meeste onderdelen die ze gebruiken, zijn van gerecycled of duurzaam biobased materiaal, van verkeersborden tot kurk. Directeur Igor Kluin vertelt er over op pagina 14. Jachtontwerpers Dykstra Naval Architects, Vripack Yachting en Vitters Shipyards gaan nog een stap verder en zijn bezig een compleet fossielvrij zeiljacht te bouwen. Veel aandacht en onderzoek gaat daarbij uit naar energieopwekking, energieopslag, energiebesparing en energiemanagement. Lees het inspirerende verhaal op pagina 18. Kennispartners Ondertussen ben ik bezig om mijn telefoon van genoeg energie te voorzien. Fietsend. In de vertrekhal hier staat een soort hometrainer, waarbij mijn fietsenergie wordt omgezet in stroom. Mooi, ik ga met 44 procent batterij het vliegtuig in. Tot op de HISWA te water! P.S. Kom langs in de HISWA-stand op de kade (KB104) en zorg ervoor dat jouw vacature daar ook zichtbaar is! Liane Jansen Hoofdredacteur Energie Met nog 23 procent batterij en de energiebesparingsmodus aan tik ik dit stukje op mijn telefoon op de luchthaven van Alicante. De zomervakantie zit er voor mij op. Een fraaie reis langs Spaanse steden, waanzinnig achterland en gezellige kustplaatsen met veel watersportreuring. Niet alleen in het nautische Alicante – de stad van The Ocean Race – maar ook in de vele jachthavens kregen we een ruime portie aan (luxe) jachten, speedboten en vissersbootjes voorgeschoteld. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 3
inhoud Artikelen Elk nummer 12 HISWA te water verlegt grenzen Tussen 30 augustus en 3 september 2023 komen in de Bataviahaven in Lelystad meer dan 400 boten van ruim 250 exposanten te liggen. 14 Vaan Yachts bouwt duurzame catamarans Het overgrote deel van alle onderdelen is van gerecycled of duurzaam biobased materiaal, van verkeersborden tot kurk. 18 Fossielvrij varen Dykstra Naval Architects, Vripack Yachting en Vitters Shipyards ontwikkelden een fossielvrij zeiljacht. De ontwikkelde kennis is als ‘open source’ voor iedereen beschikbaar. 24 Het Portret Dit keer: Ivar Loos van Var Tenders. 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 23 Vraag & Antwoord 23 Column Geert Dijks 26 Nieuws I Mens & Bedrijf 27 Nieuws I Innovatie 33 HISWA-RECRON Business Club Nieuws ADVERTEREN IN MEDIA VAN HISWA-RECRON? Neem contact op met Martijn Penning T +31 (0)314 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl 04 2023 | HISWA MAGAZINE 5 RECREACTIE 3 | mei 2023 magazine over recreatie en toerisme HISWA magazine magazine voor 02 | mei 2023 | jaargang 30 de watersportbranche Natuurinclusief ondernemen Een nieuwe kijk op de bedrijfsvoering Horeca vraagt om slim concept en nieuwe combinaties De stelling: ‘De ideale medewerker is een allrounder’ Wijziging in voorwaarden: tijdig melden aan je gasten aa tijdig melden aan je g 20-04-202 Recreatie en toerisme Het nieuwe huren Trend: campers bij jachthavens Update elektrisch varen 12-04-2023 13
uitgelicht Op Stapel Hutting 46 Explorer De herkenbare stijl van een Hutting-zeiljacht maar dan met meer comfort en betere zeileigenschappen; dat is de nieuwe Hutting 46 Explorer. Het design is van Van Ossaanen Naval Architects, gespecialiseerd in hydrodynamica en in zeiljachten die specifieke zeilprestaties vragen. De Hutting 46 heeft een grote salon met veel licht en leefruimte. Het interieur is volledig aanpasbaar; klanten kiezen zelf de indeling, kleuren en materialen. Het eerste exemplaar van het zeiljacht gaat begin september te water. www.hutting-yachts.nl Specificaties Materiaal romp: ..................................... aluminium Lengte: ................................................. 13.90 meter Breedte: ................................................ 4.20 meter Diepte: .................................................. 2.30 meter Waterverplaatsing: .................................... 14,50 ton Zeilen: ...................................................... 103,8 m² Watertanks: .......................................... 2 x 300 liter Brandstoftanks: ..........................................500 liter CE-certificering: ..................................... ..... ..... ..... A 04 2023 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON telt 2 nieuwe leden. De HISWA-RECRON Business Club verwelkomt één nieuw lid. Nieuwe leden HISWA-RECRON: Seaside Sports www.seasidesports.nl Goudberg Appartementen www.goudbergterschelling.nl Nieuw lid HISWA-RECRON Business Club: Mobile Home Lift Nederland www.mhlnederland.com In de bres voor Amsterdamse ligplaatshouders In het centrum van Amsterdam mag vanaf 2025 uitsluitend emissieloos gevaren worden. Volgens HISWA-RECRON is 2025 geen haalbare kaart en pleit voor uitzonderingen en ontheffingen voor álle Amsterdamse bedrijven en ligplaatshouders. In de Uitvoeringsagenda Uitstootvrije Mobiliteit Amsterdam 2023-2026 wordt daarin beperkt tegemoetgekomen, namelijk alleen voor watersporters die een ligplaats bij de gemeente huren. Watersporters die een ligplaats hebben in één van de vele jachthavens en een doorvaartvignet hebben, mogen na 2025 met hun brandstofmotor het centrum niet meer in. Tenzij zij bij de gemeente een duur abonnement kopen. HISWA-RECRON wil dat de gemeente het beleid aanpast, zodat álle ligplaatshouders in Amsterdam onder een ontheffing vallen. Het gaat om een groep van 4.700 ligplaatshouders met een doorvaartvignet. HISWA-RECRON lid geworden van EBI HISWA-RECRON sloot zich onlangs bij de European Boating Industry (EBI), de Europese koepel van watersportbrancheorganisaties. EBI zit goed in de Europese regelgeving en programma’s. Ze volgen circa 35 richtlijnen en projecten, die belangrijk zijn voor leden van HISWA-RECRON. Naast de technische regelgeving is EBI betrokken bij handel en toerisme. Meer informatie op www.europeanboatingindustry.eu. Certificaat heftruck: alleen praktijktoets voor gevorderden Bij HISWA-RECRON kun je het certificaat heffen met de heftruck halen na het volgen van een training. Medewerkers die al ervaring en kennis hebben van heftrucks, hoeven voortaan de training niet meer te volgen maar alleen een praktijktoets te doen. Trainingscentrum Aeres Tech verzorgde de trainingen en besteedde deze uit aan VTC. Voortaan maakt HISWA-RECRON rechtstreeks afspraken met VTC. Dit werkt sneller en efficiënter. Meer informatie en data van trainingen vind je in de agenda van HISWA-RECRON. www.hiswarecron.nl/agenda 8 HISWA MAGAZINE | 04 2023
Internationaal watersportcongres in teken van energietransitie Tijdens het jaarlijkse congres van ICOMIA - de internationale koepel van watersportbranch eorganisaties - in het Italiaanse San Remo stonden tal van onderwerpen op de agenda. Zoals duurzaamheid en klimaatverandering, technische onderwerpen verbonden aan de Richtlijn Pleziervaartuigen, de energietransitie, internationale marktonwikkelingen en statistiek. HISWA-RECRON was als lid van ICOMIA aanwezig bij het congres. Vooral over de energietransitie werd veel gesproken in relatie tot de bestaande vloot. Dan gaat het om ‘Life Cycle Assessment’ oftewel hoeveel energie en materialen gaan er in de bouw en onderhoud van een boot, hoe wordt die gebruikt en wat gebeurt ermee als de boot aan het einde van zijn leven is? Met CO2 -uitstoot als belangrijkste criterium. Meer informatie op www.icomia.com. Bij HISWA-RECRON staan momenteel drie vacatures open. Jurist (32-40 uur) Je adviseert leden van HISWA-RECRON en je collega’s over alle voorkomende vragen van juridische aard, waarbij de nadruk ligt op het overeenkomstenrecht, waaronder ook het arbeidsrecht. Ook juridische kwesties die verband houden met omgevingsrecht, lokale belastingen en andere wetgeving waar de watersport- en recreatiesector mee te maken heeft, behoren tot het werkgebied. Programmamanager veilig ondernemen (minimaal 32 uur) Als programmamanager veilig ondernemen richt je een meldingsloket in, waar ondernemers en andere betrokkenen melding kunnen maken van ondermijnend gedrag. Je hebt een signalerende en adviserende rol naar de organisatie toe. Je draagt bij aan de beleidsvorming vanuit HISWA-RECRON ten aanzien van het thema ondermijning en de uitvoering van activiteiten die daarmee verband houden. Allround medewerker arbeidsmarktbranding (32-40 uur) Op dit moment weten nog maar weinig mensen hoe veelzijdig het is om te werken in een recreatiebedrijf, zoals een bungalowpark of een camping. Dat ga jij veranderen. Jij laat Nederland kennismaken met onze fantastische bedrijven, beroepen en opleidingen. Jij bent de spil in het netwerk van HISWA-RECRON met de recreatiebedrijven, de mbo-scholen en de vakbonden FNV en CNV. Meer informatie op www.hiswarecron.nl/werkenbijhiswarecron. Motorstoring meest voorkomende probleem op het water Motorstoring – vaak veroorzaakt door vervuilde brandstof – voert de top vijf aan van meest voorkomende problemen op het water. Daarna volgen problemen met tuigage, elektra, gas of accu. Dat blijkt uit een rondgang langs onderhoud- en reparatiebedrijven van HISWA-RECRON. Nu het mooie weer aanhoudt en het watersportseizoen is losgebarsten, wordt het drukker op het water. HISWA-RECRON benadrukt – met name op de consumentensite hiswa.nl en social media kanalen - het belang van veiligheid. Behalve het kennen van de vaarregels, moeten watersporters er ook voor zorgen dat hun boot technisch in orde is. “Onze aangesloten jachtservicebedrijven zien dat veel problemen op het water worden veroorzaakt door slecht of nalatig onderhoud aan de boot. Met stip op één staan de tanks met vervuilde diesel of benzine. Dat levert gegarandeerd een motorstoring op. Maar ook technische mankementen in de gasinstallatie of daaraan verbonden verbruikers met brand of ontploffing tot gevolg, komen in de praktijk voor”, zegt Michaël Steenhoff, manager jachtbouw en jachtservice bij HISWA-RECRON. Om gevaar te voorkomen, is een goede voorbereiding noodzakelijk. Vooral bij de vele nieuwe watersporters die er sinds de coronapandemie zijn bijgekomen, wil het nog wel eens mis gaan. Ronald van Enkhuizen van Gebroeders van Enkhuizen: “Zij zijn soms nog wat onervaren en stappen niet goed voorbereid hun boot op. Een boot is nu eenmaal een technisch product dus laat in elk geval jaarlijks een grote onderhoudsbeurt uitvoeren. Dan komen eventuele gebreken of onveilige situaties naar boven. En als mensen twijfelen, zeggen we altijd: schakel een HISWA Erkend Bedrijf in. Dat weet waar je op moet letten.” 04 2023 | HISWA MAGAZINE 9
10 HISWA MAGAZINE | 04 2023
nieuws Nieuwe mbo-opleiding verbrandingsmotorentechniek ROC Da Vinci College start in september 2023 in Dordrecht met een nieuwe mbo-opleiding verbrandingsmotoren techniek voor de watersportindustrie op niveau 2, 3 en 4. In het opleidingsprogramma komen aan bod: onderhoud, diagnose, reparatie en revisie van inboard (benzine en diesel) en outboard motoren (benzine). De opleiding is geschikt voor initiële studenten. Zij volgen de volledige opleiding verbrandingsmotorentechniek met de specialisatierichting watersport één dag per week bij Da Vinci in Dordrecht. Ze krijgen daar theorie van techniek en algemene vakken zoals Nederlands, Engels, rekenen en burgerschap. In de praktijk werken en leren zij vier dagen per week in een watersportbedrijf. Als de studenten de opleiding met succes afsluiten, dan ontvangen zij een OC&W-erkend mbo-diploma. Het watersportbedrijf waar de student werkt en leert moet een SBB-erkend opleidingsbedrijf zijn. Meer informatie bij Herbert van Oord: h.vanoord@hiswarecron.nl. Jouw vacature in HISWA-stand op HISWA te water Wil je dat jouw stageplek of vacature in de grote stand van HISWA op de HISWA te water komt te hangen? Dan is het belangrijk om snel je vacature(s) te plaatsen op hiswa.nl. In de stand draait namelijk net zoals vorig jaar alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. De focus ligt op het zichtbaar maken van de vele stageplekken en vacatures in de sector. Daarnaast is er uitgebreide informatie over opleidingen in de stand beschikbaar. Alleen als lid kun je vacatures plaatsen op hiswa.nl. Dat doe je zo: • Ga naar www.mijnhiswarecron.nl en log in. • Klik in de linkerbalk op Mijn Vacatures en klik vervolgens rechtsboven op de oranje knop Vacature toevoegen. • Kies een Startdatum en Einddatum. De vacature blijft maximaal drie maanden staan. • Vul Titel, Inleiding, Vacaturetekst en je Contactgegevens in. • Selecteer onder Filters alle opties die op de vacature van toepassing zijn. • Klik rechtsonder op de oranje knop Opslaan. • Optioneel: voeg foto’s en video’s toe, bij het tabblad Media. • Publiceer de vacature: ga naar het tabblad Vacatures, activeer de optie Actief. • En voilà, de vacature staat direct zichtbaar voor werkzoekenden op www.hiswa.nl/vacatures! 04 2023 | HISWA MAGAZINE 11
thema: HISWA te water HISWA te water verlegt grenzen De HISWA te water maakt na de vorige editie een enorme groeispurt door en gaat als een recordjaar de boeken in. Tussen 30 augustus en 3 september 2023 komen in de Bataviahaven in Lelystad meer dan 400 boten van ruim 250 exposanten te liggen. Dit is een verbetering van ongeveer 20 procent ten opzichte van 2022. Tekst: Epco Ongering Het moment waarop het 400e jacht zich voor de beurs inschreef, werd door de beursorganisatie uitgebreid gevierd. Het vond plaats toen Brunia Watersport uit Biddinghuizen aankondigde met de spectaculaire G-force 10 van het Finse Greenbay Marine naar de Bataviahaven van Lelystad te komen. Deze mijlpaal betekende ook dat de beurs in alle segmenten vrijwel is uitverkocht. Beursdirecteur Arjen Rahusen is ervan overtuigd dat de juiste atmosfeer is gecreëerd om verdere groei van de beurs te kunnen verwachten. “Ondanks het matige weer in het voorjaar, merk ik dat er in de branche volop beweging en vooral innovatie plaatsvindt. Er zijn meer primeurs en nieuwe producten dan ooit en er waren nog nooit zoveel aanmeldingen voor de Boot van het Jaarverkiezing. In sommige segmenten moesten we al in maart ‘nee’ verkopen. Voor mij is dat een bewijs dat de HISWA te water nog lang niet is uitgegroeid.” Internationaal aantrekkelijk De Bataviahaven van Lelystad blijkt een uitstekende locatie voor een toonaangevende beurs. Een parkeerterrein voor 6.000 auto’s op loopafstand en een aantrekkelijk outletcentrum zijn pluspunten die niet veel andere beurzen te bieden hebben. De haven met de karakteristieke halfronde vorm ligt bovendien centraal in het land op een steenworp afstand van Schiphol en de randstad. De beurs wordt steeds aantrekkelijker als internationale De beurs wordt steeds aantrekkelijker als internationale pleisterplek voor fans van Dutch design en Dutch built jachten. pleister plek voor fans van Dutch design en Dutch built jachten. Topmerken als Wajer, Holterman, Sturiër, Steeler, De Alm, Linssen, Van der Heijden, Saffier, KMY en Altena nemen hun nieuwste modellen mee naar Lelystad. Deze Nederlandse jachten zijn voorzien van de modernste interieurtrends en de meest geavanceerde technologieën. Daar zijn internationale liefhebbers van kwaliteitsjachten dol op. Veel segmenten De opdeling van de beurs in verschillende segmenten is goed bevallen en wordt uitgebreid. Er komt een speciaal gedeelte voor snelle Scandinavische motorboten. Ook zijn veel XXL-tenders dicht bij elkaar aan de ‘boulevard’ aan de westkant van de haven te vinden. Salesmanager Alex Hoeve: “Dit jaar is er een flinke groei in het zeilbotensegment. Ten opzichte van vorig jaar komen er zeven nieuwe zeilbotenmerken. Tussen 9 en 18 meter is veel keuze voor zowel de beginnende zeiler als de blue water cruiser. Voor deze laatste groep zijn er minimaal zeven multihulls te bewonderen. Verder ligt er dit jaar weer het maximale aantal houseboats. Grote buitenboordmotorenmerken zoals Mercury, Yamaha, Suzuki en Honda hebben hun eigen paviljoen met tientallen boten die zijn voorzien van hun motoren. Onveranderd populair blijven de sloepen en tenders. Waar grote aanbieders vorig jaar vier of vijf sloepen of tenders meebrachten, komen ze nu soms met het dubbele aantal. En allemaal bieden ze hun boten met elektrische aandrijving aan.” Trends: duurzaamheid en arbeidsmarkt Uiteraard is er deze editie veel aandacht voor duurzaam varen en allerlei fossielvrije aandrijvingsvormen. Ook andere trends in de branche staan op de beurs in de spotlights. Veel bedrijven in de watersport kampen met een tekort aan gekwalificeerde mede12 HISWA MAGAZINE | 04 2023
Waar grote aanbieders vorig jaar vier of vijf sloepen of tenders meebrachten, komen ze nu soms met het dubbele aantal.. werkers. Exposanten die op zoek zijn naar nieuw personeel, kunnen dat gedurende de gehele beursperiode kenbaar maken door het tonen van de ‘werken in de watersport’ vlag. Ook geven verschillende scholen en opleidingsinstituten aandacht aan leren en werken in de watersport. Dit jaar verschijnt een gratis, 64 pagina’s dik beursmagazine met een breed scala aan informatie over de HISWA te water. Vanwege duurzaamheid wordt het magazine in een gelimiteerde oplage gedrukt. Kopers van een online ticket kunnen dit magazine gratis downloaden. Prijzen Zoals ieder jaar kiest een jury van deskundigen voorafgaand aan de beurs de boten van het jaar. Er zijn prijzen te winnen in de drie categorieën: zeiljachten, motorboten en sloepen & tenders. Tientallen exposanten zijn met voordrachten gekomen. De jury maakt hieruit een selectie van drie boten per categorie en maakt de prijswinnaars op de avond voor de beursopening bekend. Voorafgaand aan de beurs worden ook een start-up prijs en een oeuvre award toegekend. Directeur Rahusen vindt dat de watersportbranche trots kan zijn op het getoonde aanbod. “Als de voortekenen kloppen, komt er voor de branche een hoop werk aan. Niet alleen voor de werven, maar bijvoorbeeld ook voor jachthavens, aanbieders van oplaadpunten en opleiders ziet de toekomst er zonnig uit.” Stand van HISWA HISWA-RECRON is net zoals vorig jaar ook aanwezig op de beurs. In de stand – in de look & feel van het HISWA-merk – draait net zoals vorig jaar alles om werken en leren in de jachtbouw en watersport. De focus ligt op het zichtbaar maken van de vele stageplekken en vacatures in de sector. Daarnaast is er uitgebreide informatie over opleidingen in de stand beschikbaar. Je vindt de grote stand op de kade, standnummer KB104. Wil je dat jouw stageplek of vacature in de stand van HISWA komt te hangen? Ga dan naar www.mijnhiswarecron.nl en log in. Vul de vacaturetekst in en de vacature staat direct zichtbaar voor werkzoekenden op www. hiswa.nl/vacatures. Alle recente vacatures komen in de stand te hangen. Dit is een exclusieve service voor leden van HISWA-RECRON. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 13
column jachtbouw Vaan Yachts: ‘Duurzaamheid is geen sausje, het is ons fundament’ Vaan Yachts bouwt duurzame catamarans: het overgrote deel van alle onderdelen is van gerecycled of duurzaam biobased materiaal, van verkeersborden tot kurk. Volgens mede-oprichter en mede-eigenaar Igor Kluin is de jachtbouw nog geen koploper in duurzaamheid: hij pleit voor een objectieve meetlat voor duurzame producten. Tekst: Lisette Vos Igor Kluin van Vaan Yachts vaart tijdens dit interview de archipel van Stockholm binnen, waar hij in de stad de eerste Vaan R5 aan de klant aflevert. Kluin passeert op de duurzame catamaran van bijna 15 meter ontelbare eilandjes, van klein en onbewoond tot groot met typische Zweedse rode huisjes. Het uitzicht is adembenemend. Toch heeft de romantiek van het moment bij hem niet de overhand. ‘We hebben een lange weg afgelegd. Het is spannend om een boot af te leveren bij de klant.’ Sinds de oprichting van Vaan Yachts in 2018 verkochten Kluin en zijn mede-eigenaar en vrouw Nienke van ‘t Klooster wereldwijd Het aluminium van de romp bestaat uit afgedankte raamkozijnen, nummerborden en verkeersborden. 11 duurzame catamarans. Op dit moment viert de eerste klant van Vaan Yachts vakantie op de allereerste Vaan R4. ‘Ook dat is spannend. Van al onze klanten kunnen we leren. Onze catamarans zijn niet custom built. Soms wil een klant een andere oplossing dan wij hadden bedacht. Of we hebben iets over het hoofd gezien,’ vertelt Kluin aan dek van de Vaan R5. De bekleding van de banken bestaat uit gerecyclede stoffen. 14 HISWA MAGAZINE | 04 2023
Aankomst van de Vaan R5 in Stockholm. Eerste schetsen Samen met de kinderen op een zeilboot vakantie vieren. Met dat idee begon voor Igor Kluin en Nienke van ’t Klooster het avontuur, op Mallorca. Kluin groeide op het water op, zeilde al vanaf jonge leeftijd wedstrijden. Zijn vrouw had niet veel met zeilen. Toen ze in de baai een catamaran zag, leek dat dé oplossing: een stabiele boot met ruimte voor de kinderen. ‘We zijn direct de eerste schetsen gaan maken. In ons ontwerp wilden we een paar dingen verenigen. Het moest echt een zeilboot zijn, met mooi design, én duurzaam. Sailing, style, sustainability.’ De Groene Zaak Dat Kluin een duurzame catamaran wilde bouwen, lag voor de hand. Duurzaamheid is de rode draad in zijn ondernemerschap. In 2010 richtte hij met diverse andere ondernemingen De Groene Zaak op, een lobbyclub van inmiddels meer dan 200 duurzame bedrijven, in uiteenlopende sectoren: van energie- tot postbedrijf. Zelf startte Kluin zijn groene zaak in 2006: Qurrent, leverancier van duurzame energie. Het leverde hem in 2010 een plek op in de Duurzame Top 100 van Trouw. ‘Dat soort lijstjes zegt mij eerlijk gezegd niet zoveel.’ Alle onderdelen duurzaam Duurzaamheid staat op nummer 1 bij Vaan Yachts. De aandrijving van de catamaran is elektrisch, op het dak liggen zonnepanelen. Elk onderdeel moet van zo duurzaam mogelijk materiaal zijn. Het aluminium van de romp bestaat bijvoorbeeld uit afgedankte raamkozijnen, nummerborden en verkeers borden. In plaats van leer bestaat de bekleding van de banken uit gerecyclede stoffen. ‘Duurzaamheid is geen sausje over het ontwerp, het is ons fundament. Dat maakt alle keuzes complexer. Tenzij het niet anders kan, gebruiken we materialen die gerecycled zijn en die we kunnen hergebruiken.’ Een zeilboot kan niet zonder zeilen. ‘Een zeil moet zeer veel kracht kunnen dragen en niet uit elkaar vallen. Een onderdeel dat recyclebaar is, moet juist wel uit elkaar kunnen worden gehaald. Dus onze zeilen zijn niet duurzaam. Nóg niet.’ Volgens Kluin spelen de toeleveranciers een belangrijke rol in de transitie naar de bouw van duurzame boten. Ondernemers die duurzame onderdelen ontwikkelen, waar de markt nog niet altijd op zit te wachten, weten Vaan Yachts steeds beter te vinden. Ook bieden toeleveranciers – bijvoorbeeld van platen voor interieu rbouw – volgens Kluin genoeg duurzame opties aan. ‘Staan we op een beurs, biedt de toeleveranciers tientallen opties aan. Dan hoeven wij alleen de duurzame producten te zien. Dat wekt soms verbazing. Maar wij vinden dat we met acht opties al genoeg keuze hebben.’ De jachtbouw is volgens Kluin geen koploper in duurzaamheid, al vindt hij dat het aanbod op de internationale beurs METS in Amsterdam steeds groter wordt. Of botenbouwers het willen of niet: duurzaamheid gaat een steeds grotere rol spelen. Kluin: ‘Je kunt het laten gebeuren of je kiest er bewust voor. Ik denk dat je bewust voor duurzaamheid moet kiezen. Regels worden steeds strenger. Op een bepaald moment moet je maatregelen nemen, 04 2023 | HISWA MAGAZINE 15
column rubriek ADV 16 HISWA MAGAZINE | 03 2023
Het interieur van een Vaan-catamaran. Er moet een objectieve meetlat voor duurzame producten komen. omdat de overheid je die voorschrijft. En dan ben je er onvoldoende op voorbereid.’ Objectieve meetlat Kluin pleit voor een denktank, met onder anderen ondernemers uit de sector, die een objectieve meetlat voor duurzame producten ontwikkelt. ‘Je ziet in de jachtbouw, net als in andere sectoren, veel greenwashing. Dat vind ik op zich niet erg. Dat is een fase in de transitie die we doormaken. Iedereen is zich meer bewust van het belang van duurzaamheid, dat is al een stap in de goede richting. Tegelijkertijd moet het op de markt duidelijk zijn welke producten wel of niet echt duurzaam zijn.’ Kluin is trots dat Vaan Yachts in 2022 de HISWA Innovation Award won. De prijs is volgens hem een stimulans voor de sector om verder te verduurzamen. ‘We bieden met onze catamaran perspectief. We laten zien dat het wél kan. Een mooi product én duurzaam. Bij de oprichting van Qurrent hadden we maar een klein team, en nog niet veel klanten. Maar we lieten toen ook zien dat er een duurzaam alternatief was voor de levering van energie. Dat vind ik heel belangrijk. Ik hoop dat onze vonkjes overslaan. En dat we samen in de sector het vuur aansteken.’ Treintje gaat lopen Vaan Yachts – gestart met eigen geld van de eigenaren – is in ieder geval goed op koers. Recent nam het bedrijf jachtwerf Yagra Services in Hellevoetsluis over. Igor Kluin en Nienke van ’t Klooster hebben de ruimte om het productieproces van de Vaan Yachts te verbeteren. ‘Het treintje gaat lopen. We hebben ambities om verder te groeien. Als we meer boten gaan bouwen, moeten we slimmer gaan bouwen. Dat is onze volgende stap.’Maar eerst de Vaan R5 afleveren aan de klant in Stockholm. Een mooi moment. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 17
column jachtontwerp Fossielvrij varen Jachtontwerpers Dykstra Naval Architects en Vripack Yachting sloegen samen met jachtwerf Vitters Shipyards de handen ineen om in opdracht van een groep ‘impact investors’ een fossielvrij zeiljacht te ontwikkelen en te bouwen. Het unieke aan dit project is dat de ontwikkelde kennis als ‘open source’ voor iedereen beschikbaar is. Tekst: Michaël Steenhoff De opdrachtgever voor het ontwerp en de bouw van dit jacht heeft een duidelijk doel voor ogen: het zeiljacht moet kunnen varen zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen. Het gaat om het ontwerp, ontwikkeling en de bouw van een 69 meter lang tweemast zeiljacht. Vripack is verantwoordelijk voor het exterieur en interieurontwerp. Dykstra neemt het rompontwerp en de stabiliteit voor zijn rekening en Vitters Shipyard zorgt voor de bouw. De focus in dit interessante project ligt op de balans tussen energieopwekking en -verbruik, zonder aan esthetica en comfort in te leveren. De kennis en de data die hierbij worden ontwikkeld, zijn via ‘Foundation Zero’ als open bron beschikbaar voor hen die daar interesse in hebben. Zeer uniek. Het doel hiervan is de ontwikkeling van duurzaam varen te helpen versnellen. Alle beschikbare technieken worden ingezet om dit mogelijk te maken maar er zijn vier hoofdonderwerpen waarnaar aanvullend onderzoek wordt gedaan: energieopwekking, energieopslag, energiebesparing en energiemanagement. Om de tweemaster fossielvrij te maken moet de energie die wordt gebruikt aan boord, worden opgewekt en opgeslagen. Er wordt vanuit gegaan dat het ‘hotelbedrijf’, ofwel alle energieverbruik minus de energie voor de voortstuwing, moet draaien op zonneen windenergie. Het vermogen wat nodig is voor de voortstuwing wordt voornamelijk geleverd door de zeilen. Er zijn twee onderwerpen geïdentificeerd die een grote bijdrage kunnen leveren aan een fossielvrij jacht, namelijk opwekking van energie door waterkracht en zonnewarmte en -koeling. De kennis en de data die hierbij worden ontwikkeld, zijn als open bron beschikbaar voor iedereen. Waterkracht Bij het opwekken van energie kun je denken aan omkeerbare thrusters, schroefbladontwerp, warmteopslag en energie vanuit de zon en vliegers. Maar ook aan het optimaliseren van het onderwaterschip en de ‘onderwaterappendages’ ter vermindering van de weerstand. Als dit zeiljacht zich op zeilen voortbeweegt, wordt er bij een frisse bries door de zeilen ongeveer 1,5MW aan energie opgewekt, vergelijkbaar met de opbrengst van een 70m windturbine. Om het rendement van de propeller te verhogen, wordt op een slimme manier gebruik gemaakt van zogenaamde hydrogenerators. Zo wordt inkomende waterstroom verhoogd zodat er meer energie ‘geoogst’ kan worden. De ontwerpers onderzoeken nog hoe ze het rendement van de propeller in ‘generation mode’ en propulsion mode’ kunnen optimaliseren. Bij dit zeiljacht kozen ze voor twee draaiende ‘pods’ die zowel gebruikt kunnen worden voor de voortstuwing als voor energieregeneratie. Ook keken ze naar de weerstand die de appendages onder water opleveren. Zo vonden ze de optimale balans tussen weerstand en opwekkend vermogen. Zon en warmte Als het jacht niet vaart, is de eigenaar afhankelijk van opgeslagen zonne-energie voor het hotelbedrijf. Hierbij wordt niet alleen gebruik gemaakt van fotovoltaïsche energie maar ook van thermische energie. Door zonnepanelen te gebruiken die thermisch zeer goed zijn geïsoleerd, wordt warmte gewonnen (opgeslagen in water) tussen de 80 en 85 graden Celsius. Hier kun je het douche water wel mee opwarmen. De warmte wordt ook ingezet om te koelen door gebruik te maken van absorptiekoeling. Een Isolerende werking van kurk op een dek. De twee draaiende ‘pods’. 18 HISWA MAGAZINE | 04 2023
Zero emission sailing yacht. gewonnen (opgeslagen in water) tussen de 80 en 85 graden Celsius. Met zonnepanelen die thermisch zeer goed zijn geïsoleerd, wordt warmte andere methode om energie te besparen, is het goed isoleren van romp en dek. Daarom wordt een 30 mm dikke kurklaag over het metaal aangebracht. Daarnaast wordt de romp geschilderd met een infraroodreflecterende verf die de warmteopname beperkt met ongeveer 20 tot 25 procent. De testen op verschillende panelen laten een positief resultaat zien. Energieopslag en energiebesparing Om de energie op te slaan, zijn lithium-accu’s nodig met voldoende vermogen voor het autonoom functioneren van het jacht. Vanwege het gewicht van de batterijen is de positionering in het jacht belangrijk om op die manier aan de stabiliteit bij te dragen. Verder wordt onderzocht hoe energie in warmte- en koudelussen en buffers is op te slaan. Weerstandbeperking, zowel onder als boven water, watercollectie uit regen, restwarmteterugwinning uit afvalwater, natuurlijke ventilatie en wand- en plafond koeling zijn andere onderwerpen die in het traject aandacht krijgen. Voor het management van zowel de opwekking als het verbruik van de energie zijn data van groot belang. Data worden ingezet voor optimalisatie van de gebruiker sinterface (gamification) en routeplanning op basis van het weer en de energievoorraad. Bron afbeeldingen: paper HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction 2022, Foundation Zero, hydro-generation, solar, electric and heat generation, door MSc M. Leslie-Miller en Dr. B. van Somereren. Kennis vrij beschikbaar Veel van de zaken die worden ontwikkeld in dit project zijn ook toepasbaar op standaard jachten. Daarom is het goed dat deze kennis vrij beschikbaar is via de Foundation Zero. Vorig jaar was tijdens het HISWA Symposium on Yacht Design and Yacht Construction een wetenschappelijk presentatie over dit onderwerp. Het zou mooi zijn als dit initiatief tot vervolgacties leidt. Meer informatie op www.foundationzero.org en www.hiswasymposium.com. Energieverbruik op een gemiddeld jacht. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 19
vraag & antwoord column Wat kan ik als ondernemer doen als ik de ligplaats van de boot van een klant opzeg maar de klant zijn boot niet weghaalt? Geert Dijks Directeur HISWA-RECRON Antwoord van HISWA-RECRON Als jij als ondernemer de ligplaatsovereenkomst opzegt en de ligplaatshouder verwijdert zijn boot niet uit jouw haven, dan stuur je als eerste een aanmaning aan de ligplaatshouder. Hierbij maak je op grond van artikel 7:225 van het Burgerlijk Wetboek aanspraak op een bedrag ter hoogte van (minimaal) het liggeld en eventuele verdere schade. Dat baseer je op de periode tussen het moment dat de ligplaatsovereenkomst tot een einde is gekomen en het moment dat de ligplaatshouder zijn boot uit de jachthaven heeft verwijderd. In de aanmaning kun je ook aanspraak maken op de vergoeding van eventuele buitengerechtelijke kosten. Met de aanmaning maan je de ligplaatshouder aan om zijn boot op een bepaalde datum alsnog uit de jachthaven te verwijderen. Doet hij dat niet, dan geef je aan dat je een kort geding zult starten. Hierbij vorder je het verwijderen van de boot op straffe van een dwangsom en de proceskosten. Als de ligplaatshouder niet aan zijn betalingsverplichting uit hoofde van de aanmaning voldoet, heb je als ondernemer op grond van de wet en de HISWA Algemene Voorwaarden Huur en Verhuur Lig- en/of Bergplaatsen het recht om de boot onder je te houden totdat zijn vordering is voldaan. Onder de voorwaarden van artikel 9 lid 3 heb je ook het recht om de boot te verkopen zonder dat je daarvoor naar de rechter hoeft te gaan. Dit is het recht van parate executie. De HISWA Algemene Voorwaarden Huur en Verhuur Lig- en/of Bergplaatsen vind je in de Kennisbank van HISWA-RECRON: www.hiswarecron.nl/kennisbank. Dit antwoord kwam tot stand met medewerking van Edwin Slager van Van Emstede & Slager Advocaten, Kennispartner van HISWA-RECRON. Waar een klein land groot in kan zijn Nederlanders zijn vaak trots op hun land. Innovatief, relatief inclusief, meertalig, goed georganiseerd, prachtige sportprestaties en van betekenis in de wereldeconomie. Maar als inwoner en insider verbaas ik me eigenlijk hoe we dat voor elkaar krijgen. Met 342 gemeenten, 21 waterschappen, 12 provincies en 12 ministeries die - zeker op het gebied van watersport en recreatie - allemaal het eigen het wiel uitvinden. Ruim 2.200 bestuurders nemen besluiten over onze sector zonder experts of ondernemers te raadplegen die dit wiel moeten laten draaien. Nederland is groot in chaos. Niet voor niets moeten we als ondernemersvereniging veel energie stoppen in lobby aan de voorkant en soms herstel aan de achterkant van overheidsbeleid. Met in totaal 150 lobbydossiers van regionaal tot internationaal niveau. Zo voert de stad Utrecht, in navolging van Amsterdam, electric only varen in voor de binnenstad. Dus zal doorgaand vaarverkeer via het Amsterdam Rijnkanaal moeten. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weet van niks. In het Markermeer is iedereen en niemand verantwoordelijk voor de waterplanten en moeten we dus als sector zelf maaien. Verzegeling van toiletafsluiters is op onjuiste gronden ingevoerd voordat de zuiveringssystemen die klaar liggen zijn goedgekeurd. Goedkeuring kan pas als er een ‘beoordelingskader’ wordt ontwikkeld in Nederland, die overigens al bestaat in andere landen. Werk aan de winkel dus. Nederland kent een veelvoud aan belangenbehartigers, meer dan bestuurders en politici. Dat is ook nodig. Het kunnen er niet genoeg zijn om de chaos te beheersen. Ik roep alle leden op om scherp te zijn op bedoelde en onbedoelde zinloze, overbodige of schadelijke regels en dat direct door te geven aan HISWA-RECRON. Samen zijn we groter dan de paarse krokodil. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 23 het portret rubriek Ivar Loos In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spot actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit numm dat Ivar Loos, oprichter van Var Tenders. Tekst: Liane Jansen Jij bent eigenaar/directeur van het vrij nieuwe Var Tenders. Hoe positioneer je je bedrijf? “Var Tenders is ontstaan vanuit mijn passie voor watersport en techniek. Na de droom vervuld te hebben om mijn eigen luxe tender te bouwen, ontstond de droom om hier mijn bedrijf van te maken. Een aluminium tender engineeren en bouwen kost veel tijd. Zeker als je bijna alles zelf doet en hier heel precies in bent. Ik kon dus wel wat hulp gebruiken. Zo is op een natuurlijke manier mijn broer Ingmar in het bedrijf gegroeid. Toen we een koper hadden voor een nieuwe VAR950 maakte ik de stap om me 100 procent op Var Tenders te focussen. We zijn nu bijna één jaar serieus bezig. Het is een uitdaging om als nieuw merk naams24 HISWA MAGAZINE | 02 2023 | 04 2023
otlights die op dat moment in de mmer met jachtbouw als thema is Wij geloven dat de beste reclame voor een merk is dat je boten gezien worden op het water. bekendheid en vertrouwen op te bouwen bij het juiste publiek. Wij geloven dat de beste reclame voor een merk is dat je boten gezien worden op het water. Wij positioneren Var Tenders als een semi-custom botenbouwer waarbij we veel aandacht schenken aan het personaliseren van een boot. Een klant kan al zijn wensen en ideeën op tafel leggen. Wij smelten dat samen met het minimalistische design en DNA van Var Tenders. Daarnaast vinden wij klantbeleving erg belangrijk. De klant is tijdens het bouwproces altijd welkom om de voortgang te volgen. Soms komt een klant tijdens de bouw met nieuwe ideeën of inzichten, altijd een uitdaging om dit alsnog te realiseren.” Wat willen jullie zeggen met jullie slogan ‘Unique, just like you’? “De slogan ‘Unique, just like you’ geven we aan dat iedereen een boot op zijn of haar eigen manier gebruikt. Om 100 procent te kunnen genieten van een boot moet de boot volledig passen bij het gebruik van de eigenaar. Als voorbeeld: als jij als eigenaar graag duikt, dan wil je met je tender naar een baai kunnen varen, voor anker gaan en al je equipment aan boord kunnen opslaan, maar ook kunnen schoonmaken en je duikflessen weer kunnen vullen. En als jij na het duiken graag lekker wilt eten, zorgen we ervoor dat er een goede kookgelegenheid aan boord is.” Met welk doel ga je dit jaar als exposant naar de HISWA te water? “In 2022 was onze eerste deelname aan de HISWA te water. We hadden veel bekijks en interesse, maar merkten dat veel mensen ons nog niet kenden. Dit is een kwestie van tijd, je moet ieder jaar weer zichtbaar zijn op dit soort evenementen. De beurs was wel succesvol, met interessante leads. We tekenden daar het contract voor bouwnummer 2, erg leuk. Dit jaar willen we verder bouwen aan naamsbekendheid, we verwachten geen verkopen te doen tijdens de beurs. Dit komt door het proces wat vooraf gaat aan het bouwen van een custom tender. Ons demomodel VAR950 ligt te koop voor een interessante prijs en nemen we mee naar de HISWA te water 2023.” Wat brengt de toekomst? “Ik merk dat de interesse minder is dan vorig jaar. Mensen zijn toch iets huiveriger met het doen van grote aankopen. We zitten niet om werk verlegen, maar het zou mooi zijn als we rond de HISWA nog een boot verkopen. Ons doel is om steady drie tot vier boten per jaar te bouwen. Wat me opvalt, is dat er steeds meer aluminium tenders en sloepen gebouwd worden. Het is de kunst om de juiste doelgroep te bereiken en je te blijven onderscheiden van de rest. Natuurlijk is het elektrificeren en hybridiseren van boten populair, maar dat is door de accupakketten nog wel erg kostbaar. Zeker als het gaat om snelvarende boten. Onze focus ligt op wat de klant wil. Dus wil de klant elektrisch of hybride: het kan bij ons allebei. Momenteel bouwen we de tweede VAR950 af en hopen we aankomende HISWA te water te tonen. Daarnaast zijn we bezig met het ontwerp van een groter model, van zo’n 12 meter. Dat moet een sportieve dag/weekendboot worden vol met comfort en een strak en minimalistisch design.” Hoe ziet als beginnend bedrijf jullie marketingmix eruit? “Wij zijn een startend bedrijf en moeten goede afwegingen maken waar we ons marketingbudget aan besteden. We kiezen voor een gestage, maar steady groei die controleerbaar is. Wij gebruiken momenteel de social mediakanalen Facebook, Instagram en LinkedIn. Daarnaast vind ik het belangrijk om te netwerken met mensen die in dezelfde branche zitten. Je weet nooit waar een balletje begint te rollen…” Biografie Ivar Loos is van jongs af aan actief in de watersport. Hij zeilde altijd met zijn ouders en ging later zelf ook met de boot op vakantie. Hij volgde de Cios-watersportopleiding en deed daarna maritieme techniek. Ivar werkte voordat hij Var Tenders startte onder andere als engineer projectleider bij Yachtsupport. 04 2023 | HISWA MAGAZINE 25
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Robust-MT sluit zich aan bij Coalitie Duurzaam Varen Robust-MT Marine Technology – leverancier van elektrische systemen en aandrijving – sloot zich aan bij de coalitie van duurzaam varen. De aangesloten bedrijven zijn op dit moment: Boot4.nl, Combi Outboards, De Stille Boot, Drifty, E-werf, Impacd Boats, JR Yachts, Nautisch Kwartier De Evenaar, Nautix, NRG Accounting, Seijsener, TransfluidBellmarine, Tornado Sailing, Waterworld/Bietronic, We Electrify en Zuid Wester Sloep. www.duurzaam-varen.org Younique Yachts en Nauticsale samen verder als Younique Yacht Systems Jachtbouwer Younique Yachts en Nauticsale, specialist op het gebied van service en refit, bundelen hun krachten in een nieuwe joint venture genaamd Younique Yacht Systems. Younique Yachts is gespecialiseerd in luxe motor- en zeiljachten en superjacht tenders. De werf ziet zich versterkt met de expertise van Nauticsale als gecertificeerd scheepsinstallatie- en servicebedrijf. De nieuwe joint venture werkt aan een showroom in Makkum waar alle apparatuur te bekijken en te testen is. www.younique-yachts.com Service excellence programma van Mercury Marine Mercury Marine komt met een nieuw service excellence programma dat bestaat uit een verlengde garantieperiode en betere prijstransparantie. Mercury Marine verlengt de initiële fabrieksgarantie voor elke Mercury-buitenboordmotor, van een draagbaar model van 2,5 pk tot de Verado 400R, tot vijf jaar. Voorwaarde is dat alle servicebeurten bij een Mercury-dealer worden uitgevoerd volgens het voorgeschreven onderhoudsschema en alleen originele Mercury Precision Parts en Quicksilver-onderdelen en -accessoires worden gebruikt. www.mercurymarine.com Nieuwe Product Manager bij Yanmar Stijn Takes is benoemd tot Product Manager van Yanmar Marine International. Zijn focus zal liggen op de ontwikkeling van nieuwe hybride en volledig elektrische aandrijfsystemen. Takes ondersteunt vanuit het hoofd kantoor in Almere verschillende teams en speelt in op de veranderende vraag vanuit de markt op het gebied van verkoop, marketing en nieuwe productontwikkeling. www.yanmar.com/marine 26 HISWA MAGAZINE | 04 2023
Productie tufnolblokken naar Vlissingen Holland Yacht Equipment - producent van klassieke, onverwoestbare tufnolblokken – draagt de productie over aan de Gruiter in Vlissingen, leverancier op het gebied van scheepsbenodigdheden en bevoorrading voor de visserij, scheepvaart, yachting en watersport. De directie is in handen van Hans de Koning, directeur/eigenaar van de Gruiter BV. André de Boer en Francis Eckhardt van Holland Yacht Equipmenet blijven de komende periode nog actief betrokken bij zowel de productie als de overdracht van de dagelijkse bedrijfsvoering. www.hye.nl – www.vandegruiter.com Samenwerking Hallberg-Rassy en Raymarine verlengd Jachtbouwer Hallberg-Rassy verlengde met een nieuwe exclusieve leveranciersovereenkomst de bestaande samenwerking met Raymarine voor drie jaar. Raymarine levert de nieuwe Axioma 2 Pro HybridTouch-kaartplotters die eerder dit jaar werden gelanceerd. Ook de onlangs aangekondigde Axiom 2 XL premium glass bridge kaartplotters met geavanceerde netwerk- en video-integratiemogelijkheden staan op het wensenlijstje van de Zweedse scheepswerf. www.raymarine.com NIEUWSINNOVATIE Ravenswater Nautiek breidt uit Naast de jachthaven aan de Utrechtse Vaartse Rijn heeft Ravenswater Nautiek B.V. nu ook een nieuwe winkel onder de naam Eva Marine voor de verkoop van elektrische vaarproducten en - accessoires. Eva Marine bestaat uit en fysieke winkel en een webshop en is dealer van diverse merken waaronder Torqeedo, Waterworld en Elco. Binnenkort opent Eva Marine in Utrecht een Experience Center waar klanten op afspraak de verschillende producten zelf kunnen testen en ervaren. www.evamarine.nl Vuurdoop Aluula Durlyte-materiaal Aluula Durlyte is een ultralicht, sterk en recyclebaar composietmateriaal. Het materiaal maakt gebruik van een gepatenteerde fusietechnologie om technische films aan een UHMWPE-kern te hechten. Na twee jaar testen op en naast het water wordt het materiaal nu gecommercialiseerd. Zo gebruikte de Franse zeilmaker Incidence Sails Aluula Durlyte voor de versterking van de zeilen van Imoca Biotherm, deelnemer aan The Ocean Race. Dave Westwood, directeur innovatie en ontwerp van Aluula Composites: “De combinatie van Durlyte’s extreme slijtvastheid, scheurvastheid en UV-bestendigheid in combinatie met nul waterabsorptie maken het een aantrekkelijke keuze voor een technisch zeilmerk als Incidence Sails om het gewicht van hun zeilen te verminderen.” www.aluula.com 04 2023 | HISWA MAGAZINE 27
28 HISWA MAGAZINE | 04 2023
nieuws NIEUWSINNOVATIE GMR xHD3 serie open-array radars Garmins nieuwe xHD3-radars zijn de eerste magnetronmodellen met zowel scanmiddeling als verbeterde doelgrootteverwerking en verbeterde ware echosporen. Scanmiddeling helpt bij het uitfilteren van clutter en interferentie op het scherm. Doelgrootteverwerking maakt gebruik van pulsuitbreiding voor een betere interpretatie van objectvormen op het scherm. Voor ware echosporen wordt bij het zog van een boot de invloed van relatieve beweging gecorrigeerd. Zo wordt bij snel bewegende doelen de potentiële aanvaringsdreiging beter geïdentificeerd. De nieuwe GMR xHD3-radarserie is verkrijgbaar met 4, 12 of 25 kW vermogen. De xHD3-radars hebben een detectiebereik van 20 meter tot 72 zeemijl (4kW- modellen) of 96 zeemijl (12 en 25kW-modellen). www.garmin.com Zelfbedieningsovertoom voor kwart kosten sluis Bij Bunschoten is de eerste zelfbedieningsovertoom van Nederland. Inmiddels gaan er dagelijks veel boten over de dijk. De constructie is geschikt voor kleine boten en sloepen met een gewicht van maximaal twee ton. De bemanning kan blijven zitten tijdens de zes minuten op de dijk. De overtoom ontsluit de waterrijke wijk Vathorst bij Amersfoort. Prijstechnisch is de overtoom een goed alternatief voor een sluis. De kosten voor de bouw liggen rond de 1 miljoen euro. “Dat is ongeveer een kwart van de kosten die de bouw van een sluis op deze plek met zich mee zou brengen,” zegt bedenker Reinier Steensma van Waterrecreatie Advies. www.zelfbedieningsovertoom.nl DAF-diesel omgebouwd naar waterstof NPS Driven bouwt een traditionele DAFverbrandingsmotor om naar een schone, duurzame waterstofmotor voor gebruik in de bouw, constructie en binnenvaart. Peter van der Heijden, managing director van NPS Driven: “Moderne dieselmotoren kun je met een aantal aanpassingen prima laten draaien op waterstof.” Begin 2024 voert NPS Driven met klanten diverse veldtesten uit. Dan volgt nog een jaar van ontwikkeling en kalibratie. www.npsdriven.com Victron vernieuwt GX Victron Energy lanceert met de Ekrano GX de opvolger van ColorControl GX. De GX-apparatuur vormt het hart van het elektrisch systeem aan boord. Het registreert de laadstatus van alle accu’s en tanks en fungeert als het communicatiecentrum voor firmware-updates voor omvormers, laders en andere elektronica. De nieuwe Ekrano GX heeft een 7-inch touchscreen, opties voor een bluetooth-app, en maakt het mogelijk om op afstand de instellingen op een omvormer of lader te wijzigen via de Victron Remote Management-portal met wifi-connectie. www.victronenergy.nl Bijna blote voeten Australische zeilers staan erom bekend dat ze het liefst met blote voeten zeilen, zo houden ze maximaal contact met de boot. Helaas zijn boten niet altijd ingericht op het zeilen met blote voeten. Daarom heeft het Australische zeilmerk Zhik de nieuwe Superthin Bootie geïntroduceerd. Schoenen met een ultradunne, superflexibele, rubberen zool voor extra grip en voetbescherming. De dunne zool is ontworpen om het gevoel van blote voeten te evenaren. www.zhik.com 04 2023 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws
NIEUWSINNOVATIE nieuws Digitale YS Pro voor big data De YS Pro van Yacht Sentinel is een beveiligingssysteem en datalogger. Het zwarte kastje met touchscreen verzamelt gegevens via het NMEA 2000-boordnetwerk. Ook kunnen draadloze sensoren worden gekoppeld aan de YS Pro. Alle vaargegevens zijn beschikbaar voor de booteigenaar en voor derde partijen via het Partner Platform van Yacht Sentinel. Verzekeringsmaatschappijen kunnen een ‘black box-premie’ aanbieden op basis van de vaargegevens om aansprakelijkheid nauwkeuriger te kunnen bepalen en schadeafwikkeling te versnellen. Gebruiker van YS Pro betalen naast de aanschafprijs een maandelijks fee aan Yacht Sentinel. www.yacht-sentinel.com dieselstroommeters De laatste innovatie van Airmar is de digitale dieselstroommeter, de SmartFlex Diesel Flow Meter. De sensoren zijn ontworpen om samen te werken met Airmar SmartBoat Modules en bieden nauwkeurige brandstofinformatie door de analyse van debiet, temperatuur en andere parameters. Door een CAN-gebaseerde processor van de SmartFlex Diesel Flow Meters zijn de verzamelde gegevens eenvoudig toegankelijk via het NMEA 2000-netwerk. www.airmar.com Innovatieve Orbit-lieren Na de lier met meerdere versnellingen komt Ronstan opnieuw met een innovatie op het gebied van zeillieren. De nieuwe Orbit-lieren hebben een QuickTrim-functie. Met QuickTrim kunnen zeilers gemakkelijk en veilig de lijnspanning verminderen om kleine aanpassingen aan de zeiltrim te doen zonder de lierhendel te verwijderen of de lijn uit de selftailer te halen. Een kleine draai tegen de wijzers van de klok in van de selftailer hoes zorgt ervoor dat de selftailer eronder draait als een schijf terwijl de schoot losser wordt gezet. De lieren hebben een centrale aluminium as en een bewerkte aluminium trommel, waardoor ze aanzienlijk lichter zijn dan de concurrentie. www.ronstan.com Reddingsbakens verbeterd Met de nieuwe reddingsbakens ME EPIRB2 en EPIRB2 Pro geeft Ocean Signal zijn EPIRBS een update. De nieuwe reddingsbakens hebben nu een Return Link Service (RLS) en mobiele connectiviteit via Near Field Communication (NFC) en een gratis app. Het aantal gpskanalen is uitgebreid en er is een klasse 3-versie beschikbaar met handmatige activering. De Return Link Service laat de drenkeling weten dat het noodsignaal is ontvangen. De smartphone-app kan de batterij en andere functies controleren om er zeker van te zijn dat de EPIRB goed werkt. www.oceansignal.com Porsche op nautische markt Automerk Porsche betreedt de markt voor elektrische boten. Een samenwerking met Oostenrijkse Frauscher Shipyard resulteerde in de Frauscher x Porsche 850 Fantom Air. De klassieke romp van de dagcruiser is die van de bestaande Frauscher 858 Fantom Air, de aandrijftechniek komt van de toekomstige Porsche Macan electric. Porsche levert een 100 kWh lithium-ion accu, een permanent bekrachtigde synchrone elektromotor (PSM) en bijbehorende vermogenselektronica. Dankzij de 800 volt-technologie van Porsche kan de elektrische boot worden opgeladen bij DC-snellaadstations. AC-opladen is ook mogelijk. De eerste oplevering is in 2024. www.frauscherboats.com - www.porsche.com
rubriek 32 HISWA MAGAZINE | 04 2023
HISWA-RECRON Business Club HISWA-RECRONBUSINESSCLUBNIEUWS In de rubriek HRBC Nieuws lees je nieuws van de leden van de HISWA-RECRON Business Club. Wil je ook lid worden? Er zijn diverse partnerships mogelijk: Partner in Business, Kennispartner of TOP Supplier. Kijk voor meer informatie op www.hiswarecron.nl/hrbc. MAIN Energie gaat verder als Audax Renewables MAIN Energie (HISWA-RECRON Top Supplier) gaat sinds 1 mei 2023 verder onder de naam Audax Renewables. Zes jaar geleden nam de Europese energieleverancier Audax Renewables met het hoofdkantoor in Barcelona een meerderheidsbelang in MAIN Energie. De laatste jaren was de Nederlandse dochter volledig in handen van Audax, wat per 1 mei werd bestendigd met een naamswijziging. Audax Renewables biedt klanten duurzame oplossingen op maat. Het bedrijf omringt zich met diverse partners in verduurzaming, zoals batterijproducenten en zonnepaneelinstallateurs. Met de nieuwe naam Audax Renewables, dat in het Latijn ‘dapper’ betekent, onderstreept het bedrijf zijn ambitie om voorop te lopen in de energietransitie en innovatieve oplossingen te bieden. www.audaxrenewables.nl Social media trends 2023 Dagelijks maken 13,5 miljoen Nederlanders gebruik van social media. Mensen doen er inspiratie op voor hun volgende vaarvakantie, delen ervaringen over hun laatste zeiltocht of volgen de plaatselijke jachthaven. Social media komen elke dag weer terug. In het whitepaper Social Media van Red Online Marketing (HISWARECRON Top Supplier) ontdek je hoe je daar als bedrijf op kunt inspelen. Na het lezen ervan: • ben je op de hoogte van alle social media trends en ontwikkelingen • kun je de juiste content op het juiste moment online inzetten • weet je hoe je jouw doelgroep kunt aantrekken en de perfecte customer journey kunt creëren • laat je organische en paid social kanalen met elkaar samenwerken voor het beste resultaat Het whitepaper kun je hier downloaden: www.redonlinemarketing.nl/ social-media-whitepaper-aanvragen. Medewerkers gezond en veilig aan het werk De Nederlandse Arbeidsinspectie inspecteert bedrijven regelmatig op de zorg voor de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers. Daarbij controleren ze onder meer op de aanwezigheid van een Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E). Met de wettelijk verplichte RI&E breng je de arbeidsrisico’s in jouw bedrijf in kaart, zodat je deze gericht kunt aanpakken. Zo zorg je ervoor dat de medewerkers gezond en veilig hun werk kunnen blijven doen. Wil je weten hoe je zelf een start kunt maken met de RI&E? Of wil je het uitvoeren van de RI&E uitbesteden? ArboNed (HISWA-RECRON Top Supplier) kan adviseren en tips geven. www.arboned.nl/rie rie.hiswarecron.nl EnergyProof helpt Inter Boat Marinas bij verhuizing Eigenaar Erik Langerak verhuisde dit voorjaar met zijn bedrijf Inter Boat Marinas naar een gloednieuw bedrijfspand in Heinenoord. Hij is deelnemer aan HISWA-RECRON Energie van EnergyProof (HISWA-RECRON Top Supplier). “Vanuit dat collectief zijn we begeleid bij het overzetten van de energiecontracten, behouden we de voordelige tarieven en zijn andere stressvolle details opgelost”, aldus Langerak. Inter Boat Marinas ontwikkelt, produceert en installeert drijvende steigers voor jachthavens. Steigerbouw is energie-intensief. Inter Boat Marinas is daarom al jaren tevreden deelnemer van HISWA-RECRON Energie. De verhuizing naar het nieuwe pand in Heinenoord bevestigde dat nog eens. Verhuizen is immers stressvol. “Het was een tandje erger geweest als we ook nieuwe energiecontracten hadden moeten afsluiten in deze waanzinnige markt. EnergyProof stelde ons gerust; ons contract is doorgezet tegen dezelfde tarieven en voorwaarden.” www.hiswarecronenergie.nl 04 2023 | HISWA MAGAZINE 33
1 Online Touch