HISWA magazine magazine voor 02 | april 2024 | jaargang 31 de watersportbranche Recreatie en toerisme Verschil tussen bewaarneming en huur Update elektriciteitsnetwerk Jachthavens: van vertrekpunt naar bestemming
Onbezorgd genieten De Professionele wasmachines en drogers voor op uw jachthaven Miele Professional. Immer Besser. Wanneer uw gasten aanleggen in uw haven wilt u ze de beste service bieden. Gemakkelijk en snel een (vakantie) wasje weg kunnen laten werken hoort daar zeker bij. Zelfs slaapzakken, kussens en dekbedden zijn voor de professionele wasmachines en drogers van Miele geen enkel probleem. Voordelen voor uw gasten • Bediening in 32 talen: of u nu een Duitse of Italiaanse gast heeft, iedereen kan in de eigen taal de was doen. • Makkelijk betalen: verschillende betaalsystemen kunnen eenvoudig worden aangesloten op deze machines. • Geen geknoei: ook het aansluiten van een doseersysteem is eenvoudig. Zo hoeven uw gasten zelf geen pakken wasmiddel meer te kopen. Voordelen voor u • Extra inkomsten: Plug & play betaalsystemen voor muntgeld of betaalkaarten. • Zeer zuinig: de nieuwste modellen verbruiken 22% minder water en 28% minder stroom dan de vorige generaties. Daarmee zijn ze de zuinigste op de markt. • Duurzaam: de machines zijn getest en ontwikkeld op een levensverwachting van 30.000 wasbeurten. • Compact: u heeft slechts een halve vierkante meter aan ruimte nodig voor een complete set. Meer weten over deze compacte, zuinige en duurzame wasmachines en drogers? miele.nl/professional | Telefoon: (0347) 37 88 84 | E-mail: professional@miele.nl
colofon voorwoord HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA-RECRON. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Uitgever HISWA-RECRON Storkstraat 24 3833 LB Leusden 033 - 303 97 00 communicatie@hiswarecron.nl Advertentieverkoop Dock35 Media Martijn Penning 0314 - 355 826 martijn@dock35media.nl Aan dit nummer werkten mee Stijn Boode, Paul de Groot, Michaël Steenhoff, Lisette Vos en Klaas Wiersma Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Rianne Hartog Foto cover Jachthaven Kortenhoef Vormgeving Dock35 Media B.V. Druk Senefelder Misset Doetinchem Partners in business Het vollopen van het elektriciteitsnet in Nederland is een ander issue waar veel jachthavens en andere watersportbedrijven mee te maken hebben. Audax Renewables (TOP Supplier van HISWA-RECRON) gelooft in ‘peakshaving’: een techniek om over- en ondercapaciteit beter op elkaar af te stemmen door Kennispartners bijvoorbeeld tijdelijke opslag. Tijdens het eerste TechTalk Live Event gaf Arjan Woerdeman van Audax een presentatie hierover. Zijn verhaal lees je op pagina 22. Daarmee kreeg ook dit interessante onderwerp – naast veel andere – een mooie bestemming in dit blad. Liane Jansen Hoofdredacteur Bestemming Nou, de zomervakantiebestemming is rond. Een duizendstukjespuzzel leggen met je ogen dicht was makkelijker. Van twee pubers die nog graag mee willen, wordt het gezamenlijke wensen- en eisenlijstje niet korter. Zachtjes uitgedrukt. De onderhandelingen gingen over de periode (‘nee, dan kan ik echt niet, dan heb ik een festival/bijbaan/vriendengroepvakantie/ nagelafspraak’) en mate van levendigheid tot en met de aanwezigheid van hippe uitgaansgelegenheden en de verhouding accommodatie/ligging (‘ik ga echt niet 300 meter naar het strand lopen, hoor’). Maar er is uiteindelijk unaniem een bestemming gekozen, én er blijven ook nog genoeg vakantiedagen over om in Nederland te genieten op het water met onze boot. Een bestemming: dat is ook een jachthaven steeds vaker. In plaats van een plek om direct van te vertrekken. Veel ondernemers optimaliseren hun voorzieningen en activiteiten zodat de haven een locatie wordt om langer te verblijven. Op pagina 12 vertellen Hans van der Laan en Thijs Huisman hoe zij dat succesvol aanpakken. Het is fijn als alles op een jachthaven soepel verloopt en iedereen in vakantiesfeer is. Echter soms gaat er ook wel eens iets mis. Bijvoorbeeld in de winterstalling. Joost Bosman, jurist bij HISWA-RECRON, dook in een geschil waarbij het verschil tussen bewaarneming en huur een grote rol speelde. De uitgebreide uitleg hiervan vind je op pagina 16. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 3
inhoud Artikelen Elk nummer 12 Thema: recreatie en toerisme De toekomst van jachthavens: van vertrekpunt naar bestemming. 16 Juridische kwestie: bewaarneming of huur? Aan de hand van een case over een gestolen motor uit een boot in de winterstalling. 19 CWO 3.0: een grote stap naar de toekomst De Commissie Watersport Opleidingen werkt aan een toekomstbestendig CWO. 21 Het Portret Dit keer: Yvette Mijnheer van Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars. 22 TechTalk: eerste TechTalk Live groot succes Updates over de Wet Pleziervaartuigen, batterijtechnologie en het elektriciteitsnetwerk. 07 Op Stapel 08 Ondernemersnieuws 27 Vraag & Antwoord 27 Column Stijn Boode 28 Nieuws I Mens & Bedrijf 31 Nieuws I Innovatie ADVERTEREN IN MEDIA VAN HISWA-RECRON? Neem contact op met Martijn Penning T +31 (0)314 355 826 E martijn@dock35media.nl I www.dock35media.nl 02 2024 | HISWA MAGAZINE 5 RECREACTIE 1 | februari 2024 magazine over recreatie en toerisme HISWA magazine magazine voor 01 | februari 2024 | jaargang 31 de watersportbranche er Geschillencommissie blijft onmisbaar egas Natuur, mens én onder profiteren van de duis Natuur, mens én ondernemer an de duisternis 16-01-202 Marketing De waarde van je merk Met een waterstofboot naar Engeland Influencer marketing anno 2024 06-02-2024 10
Dé makelaar or w voor wsport mak gebonden bedrijv en onrend g bonden bedrijv onr mullermak ermak Blijf op de hoogte li linkedin.com/company/muller-makelaardij 0515 43 06 23
uitgelicht Op Stapel Taeke Hadewych Dit keer een uitzonderlijke boot die momenteel een refit ondergaat bij VMG Yachtbuilders. De Taeke Hadewych is voor veel zeilers een bekende boot met een rijke geschiedenis. De boot was vroeger eigendom van het beroemde koppel Eerde Beulakker en Hedwig van den Brink. De refit vereist veel vakmanschap. Referenties en uitgewerkte tekeningen ontbreken namelijk. Toch ondergaat de boot onder leiding van ontwerper Olivier van Meer een complete interieurrenovatie waarbij alleen de tafel op dezelfde plek terug wordt geplaatst. Door de kleine opening van de boot moet het nieuwe interieur grotendeels binnen in de boot in elkaar worden gezet. VMG Yachtbuilders hergebruikt hierbij zoveel mogelijk originele elementen. Zoals het massieve hout en de sloten, om de ‘ziel’ van de Taeke Hadewych te behouden. Verder wordt de herkenbare, op maat gemaakte kunststof koepel vervangen door een nieuw exemplaar. www.vmgyachtbuilders.nl Specificaties Lengte .............................................................13.00m Breedte ............................................................4.00m Diepgang ...........................................................1.60m Gewicht ............................................................. 16 ton Zeiloppervlak aan de wind ................................... 105 m2 Motor ... Nanni N4.80, 57 kW (80 pk) + ZF25 keerkoppeling 02 2024 | HISWA MAGAZINE 7
nieuws Ondernemersnieuws HISWA-RECRON heeft 2 nieuwe leden. 1. Even Buiten Zeewolde www.evenbuiten.com 2. Camping de Tjallen nog geen website Vacatures bij HISWA-RECRON Op het kantoor van HISWA-RECRON in Leusden is een zoektocht gaande naar drie nieuwe collega’s. Er zijn vacatures voor een: • Contentspecialist (32-40 uur per week) • Projectleider human resources (28-36 uur per week) • Regiomanager Gelderland en Utrecht (40 uur per week) Meer informatie: www.hiswarecron.nl/vacatures. Kleine windmolens in Friesland mogelijk Diverse watersport- en recreatiebedrijven in Friesland hebben interesse in het plaatsen van kleine windmolens als aanvulling op zonne-energie. Deze vraag leidde tot succesvolle lobby bij het provinciebestuur: plaatsing van kleine windmolens met een maximale ashoogte voor recreatieve voorzieningen wordt mogelijk. HISWARECRON pleitte voor een brede interpretatie van het begrip recreatievoorziening, dus inclusief watersporten recreatiebedrijven. Ondernemers moeten verder de flexibiliteit hebben om windmolens zodanig te plaatsen dat gasten er minimale hinder van ondervinden. Ook is aangedrongen op een regel dat de opgewekte energie uitsluitend voor eigen verbruik moet zijn om wildgroei van windmolens te voorkomen. Een beleid dat al geldt in de agrarische sector. Het hiervoor bedoelde Ontwerp Omgevingsverordening komt in april of mei ter inzage, waarna zienswijzen ingediend kunnen worden. De definitieve vaststelling door Provinciale Staten staat gepland voor september. Daarna is de weg vrij voor gemeenten om dit duurzame initiatief binnen hun omgevingsplannen toe te staan. Meer informatie: Jan Ybema, j.ybema@hiswarecron.nl. Nieuwe jurist aan de slag Bij HISWA-RECRON is Emiel Lammers begonnen als junior jurist.Emiel volgde de studie rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Utrecht, met daarbij een focus op de bedrijvenkant. Emiel: “Met veel enthousiasme was ik op zoek naar een functie met veel kennis en diversiteit, dan zit ik bij HISWA-RECRON aan het juiste adres. Als startend jurist hoop ik met mijn leergierigheid veel te leren en de leden zo goed mogelijk van dienst te zijn.” Emiel is te bereiken via: e.lammers@ hiswarecron.nl of 033 303 97 43. 8 HISWA MAGAZINE | 02 2024
Doorontwikkeling bootdatasysteem Bij Yacht Focus adverteerden veel bedrijven met hun boten en gebruikten hun datasysteem. De overname van YachtFocus door Boats Group veroorzaakt veel onrust onder leden van HISWA-RECRON. Grotere afhankelijkheid en mogelijke prijsverhogingen liggen daar aan ten grondslag. Daarom is bij HISWA-RECRON een ICT-werkgroep van jachtmakelaars ingericht om alternatieven in kaart te brengen. Een van de mogelijkheden is het huidige bootdatasysteem dat al draait onder www.hiswa.nl verder door te ontwikkelen als bootdatamanagementsysteem. Daarnaast wordt gekeken naar andere partijen die ook als ‘invoerpartner’ kunnen functioneren. Al met al een omvangrijk project, dat forse investeringen, de nodige tijd en commitment van de leden vraagt. Strategisch een gouden kans om de onafhankelijkheid van marktpartijen te vergroten en het heft in eigen handen te nemen. Meer informatie: Michaël Steenhoff, m.steenhoff@hiswarecron.nl. Convenant met gemeente Wijdemeren Er is een convenant tussen de (water)recreatiesector en gemeente Wijdemeren getekend. Vertegenwoordigers van HISWA-RECRON, Watersportverbond, Ondernemend Wijdemeren, Vereniging Verenigde Bedrijven Boomhoek en Koninklijk Horeca Nederland zetten onlangs bij Jachthaven Kortenhoef hun handtekening. Doel van de afspraken is te komen tot een toekomstbestendig plassengebied door de inzet van voldoende middelen. Belangrijk onderdeel van het convenant is het instellen van een adviesorgaan met een goede vertegenwoordiging uit de recreatiesector. Via dit orgaan kan de sector structureel en in een vroeg stadium voorstellen inbrengen. Het orgaan kan ook advies geven aan de gemeente over de wijze van heffen en invorderen van de verblijfsrecreatiebelastingen. Meer informatie bij Gerdina Krijger, g.krijger@hiswarecron.nl. Paul van Well, nieuwe manager waterrecreatie bij HISWA-RECRON Paul van Well volgt per 1 mei a.s. de Groot op als manager waterrecreatie. Paul van Well: “Na mijn marketingstudie werkte ik eerst in de automotive. In deze rol begeleidde ik ondernemers, een constante factor in mijn carrière. Mijn recentste functie betrof het leiden van een havenbedrijf, waar ik te maken kreeg met alle beleidsterreinen die nu relevant zijn voor mijn nieuwe functie bij HISWARECRON. Ik kijk ernaar uit om samen met ondernemers de bouwstenen te leggen voor een duurzame toekomst.” Paul is te bereiken via p.vanwell@hiswarecron.nl of 033 - 303 97 32. Roadshow Welkom op het water van start Welkom op het water, de nationale watersportcampagne van HISWA-RECRON, organiseert dit jaar een roadshow langs diverse watersportevenementen. De aftrap was op Boot Holland in Leeuwarden. De roadshow heeft als doel om de watersport en werken in de watersport te promoten. Met een unieke trailer krijgen bezoekers de kans om via simulatie te ervaren wat watersport inhoudt. Daarnaast kunnen zij een watersport- en beroepen check doen. Sail Kampen, Dordt in Stoom en de HISWA te water zijn de volgende locaties van de roadshow. Meer informatie: www.hiswa.nl/evenementen. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 9
nieuws Langere WW-duur verzekerd voor werknemers HISWA-cao Bedrijven die de HISWA-cao toepassen, ontvingen informatie van de Stichting Private Aanvulling WW en WGA (SPAWW). In de HISWA-cao 2023–2024 staat dat werkgevers en werknemers zich aansluiten bij de SPAWW. Dat is de stichting die die de regeling uitvoert om een eerdere versobering op de WW (WerkloosheidsWet) en loongerelateerde WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) te compenseren. In 2016 besloot de regering de WW-duur te verkorten van maximaal 36 maanden naar 24 maanden. Voor die tijd kregen werklozen en gedeeltelijk arbeidsongeschikten langer een uitkering. De vakbonden en werkgevers spraken toen op centraal niveau af dat de gemiste maanden privaat gerepareerd konden worden in de Private Aanvulling WW en WIA, kortweg PAWW. Hiermee wordt het recht op een uitkering na betaalde arbeid weer verlengd tot het oude niveau (maximaal 36 maanden). Niet alleen de oudere, maar ook de jongere werknemers profiteren van deze reparatie. HISWARECRON en de vakbonden besloten bij de laatste cao-onderhandelingen deze reparatie in de HISWA-cao 2023–2024 op te nemen. Om deze private aanvulling te kunnen uitvoeren is de SPAWW opgericht. Werkgevers moeten de registratie bij de SPAWW zelf regelen voor hun werknemers. Meer informatie: Martin Merks, m.merks@hiswarecron.nl. Halaarlijkse trendrapportage ICOMIA beschikbaar ICOMIA heeft weer een overzicht gegeven van de branche van 1 juli 2023 tot en met 31 december 2023 in vergelijking met dezelfde periode van het voorgaande jaar, van 1 juli 2022 tot en met 31 december 2022. Hoewel er geen kwantificeerbare gegevens worden verzameld, fungeert de enquête als een barometer om economische trends in de wereldwijde watersportindustrie te signaleren. Het rapport is te downloaden via www.hiswarecron.nl/kennisbank. Benen-op-tafelsessie op 7 mei Voor de Kennispartners van HISWA-RECRON is op 7 mei 2024 weer een Benen-op-tafelsessie. In deze bijeenkomsten gaan medewerkers van HISWA-RECRON altijd in gesprek met een Kennispartner over actuele onderwerpen. Dit keer staat arbeidsmarktbranding op het programma. Aanmelden en meer informatie: www.hiswarecron.nl/agenda. Bedrijven gezocht voor watersportprogramma op RTL4 Afgelopen twee jaar heeft HISWA-RECRON vanuit het project Welkom op het water twee seizoenen van het gelijknamige tv-programma Welkom op het water uitgezonden op SBS6. Met ingang van seizoen 3 verhuist het programma naar de zaterdag om 16.30 uur op RTL4, vanaf mei 2024. In dit vernieuwde format, met de naam De Wereld van de Watersport, wordt de spetterende wereld van de watersport belicht en wordt ondere andere de Elfstedentocht gevaren. Met adembenemende beelden en boeiende content wordt de charme van de watersport overgebracht op een breed publiek. Het programma is op zoek naar bedrijven die willen meewerken. Een mooie mogelijkheid om een groot (watersport)publiek te bereiken. Bedrijven mogen het beeldmateriaal dat wordt gemaakt op hun bedrijf rechtenvrij gebruiken voor eigen marketingmiddelen zoals social media, website, nieuwsbrief of bedrijfsfilm. Meer informatie: Rick Noorlander, r.noorlander@welkomophetwater.tv. 10 HISWA MAGAZINE | 02 2024
Nieuw: meldpunt criminaliteit en ondermijning Bedrijven die te maken krijgen met ondermijning op hun bedrijf, of vermoeden dat er sprake is van criminele activiteiten op hun bedrijf of elders in de watersport- of recreatiesector, kunnen voortaan terecht bij het Meldpunt criminaliteit en ondermijning van HISWA-RECRON. Dat wordt beheerd door de Programmamanager Veilig Ondernemen: Thiald Bokkinga. Hij fungeert als een vertrouwenspersoon. Hij geeft advies en bekijkt welke verdere stappen nodig zijn. Uiteraard zijn deze gesprekken vertrouwelijk. Meer informatie: Thiald Bokkinga, t.bokkinga@hiswarecron.nl of 033 303 97 47. Wijzigingen regelgeving afspuitplaats Met de komst van de Omgevingswet zijn veel zaken veranderd of vereenvoudigd. Zo zijn het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling Milieubeheer vervangen door het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). De afspuitplaats in de jachthaven valt onder de noemer aangesloten bodemvoorziening. De Bal beschrijft dat verontreiniging van de bodem voorkomen moet worden door pleziervaartuigen af te spuiten boven een aaneengesloten bodemvoorziening. Het afvalwater moet worden geloosd in een vuilwaterriool. Maatwerkvoorschriften die in een omgevingsvergunning zijn beschreven, kunnen deze route wijzigen. Bij het bevoegd gezag, de gemeente, moet een plattegrond bekend zijn van de afspuitplaats voordat met de activiteit wordt begonnen. Bij bestaande afspuitplaatsen is dat vaak al het geval en hoeft dit niet opnieuw te worden aangeleverd. Bij beëindiging van de activiteit, als de afspuitplaats niet meer wordt gebruikt of verplaatst, dan moet er een ‘eindonderzoek bodem’ worden uitgevoerd door een erkend bedrijf volgens de norm BRL SIKB 2000 of AS SIKB 2000. Bij verplaatsing moet ook een nieuwe plattegrond worden aangeleverd bij de gemeente. Het certificaat dat bij een BRL SIKB 2000 of AS SIKB 2000 keuring hoort is drie jaar geldig. Binnen de Bal is de term ‘vloeistofdichte vloer’ vervangen door ‘vloeistofdichte bodemvoorziening’. De definitie van vloeistofdichte bodemvoorziening is een vloer, verharding of constructie waardoor stoffen niet in de bodem terecht kunnen komen. Keuring en inspecties worden onder de nieuwe wetgeving als volgt uitgevoerd: een vloeistofdichte bodemvoorziening en het vloeistofdichte deel van het vuilwaterriool moeten zo spoedig mogelijk na aanleg en vervolgens ten minste eenmaal per zes jaar beoordeeld en goedgekeurd worden door een inspectie-instantie met een erkenning bodemkwaliteit voor AS SIKB 6700. Een vloeistofdichte bodemvoorziening en het vloeistofdichte deel van het vuilwaterriool moeten jaarlijks gecontroleerd worden volgens bijlage 6 bij AS SIKB 6700. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 11
Denk na over toekomst jachthaven recreatie & toerisme column Van vertrekpunt naar bestemming Steeds vaker zijn jachthavens een locatie om langer te verblijven in plaats van een parkeerplek om direct met de boot van te vertrekken. Vakantieparken en campings zijn een inspiratiebron. ‘Een tip? Denk na over de doelgroep, en welke jachthaven je wilt zijn.’ Tekst: Lisette Vos Thijs Huisman – met een achtergrond in de marketing – exploiteert al 17 jaar twee jachthavens aan het Oldambtmeer in Oost-Groningen. Om zoveel mogelijk klanten aan boord te krijgen, bedenkt hij verschillende activiteiten voor verschillende doelgroepen. Met alleen ligplaatsen redt hij het niet. Vooral op de grote jachthaven Midwolda presenteert hij een breed aanbod voor een gevarieerd publiek, van zeillessen tot verhuur van supen surfplanken, van camperplaatsen tot een groot terras. ‘We willen een levendige haven zijn, waar sfeer is, waar mensen graag verblijven.’ Reuring Huisman heeft de twee jachthavens – naast Midwolda exploiteert hij een stadshaven in het havenkwartier Blauwestad – vanaf nul opgebouwd. ‘Een marketeer kiest wellicht eerder een specifieke doelgroep, maar wij grepen vanaf het begin alles aan om zoveel mogelijk reuring in de havens te krijgen. In dit gebied was er, toen we begonnen, letterlijk niets. We organiseren nu in Midwolda bijvoorbeeld zeillessen voor kinderen, ouders komen automatisch mee. Ze drinken een drankje op het terras of ontdekken de watersport en huren een boot.’ Het verhaal van Huisman past in een trend: een jachthaven is steeds vaker een bestemming in plaats van een plek om direct van te vertrekken. Watersportbedrijven die meegaan in die trend Watersportbedrijven hebben als verblijfplek één groot voordeel: ze liggen aan het water. vinden inspiratie bij vakantieparken en campings, waar gasten van oudsher al naar toe komen om er langer te verblijven. Met watervilla’s, activiteiten voor kinderen en een restaurant, om een paar voorbeelden te noemen, houden jachthavens hun gasten langer vast. De watersportbedrijven hebben als verblijfplek één groot voordeel: ze liggen aan het water. Inhaalslag Volgens Jappe Eggink en Klaas van Erp van Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij zijn jachthavens bezig met een inhaalslag. Vakantieparken en campings geven het goede voorbeeld om gasten meer te bieden. Een terras waar je lekkere koffie kan drinken, een pizzabakker die verse pizza’s maakt, een strandje waar kinderen kunnen spelen. Dat kan óók in de jachthaven. Veel geld hoeft het niet te kosten en het levert veel op. ‘Het zorgt voor reuring en sfeer in de haven.’ Toch vinden de makelaars dat niet alle jachthavens voor een restaurant of een zwembad moeten kiezen. Eggink en Van Erp benadrukken dat de activiteiten relevant moeten zijn voor de Thijs Huisman. Rob Vrolijks. 12 HISWA MAGAZINE | 02 2024
Jachthaven Kortenhoef heeft vier luxe watervilla’s. gekozen doelgroep. ‘Er zijn genoeg watersporters die vooral goede service willen, het onderhoud willen uitbesteden, het liefst direct gaan varen. Die hebben geen behoefte aan reuring. Een vertrekhaven heeft nog steeds bestaansrecht. Een ondernemer van dit type haven moet echter ook meegaan met de tijd. Welke faciliteiten willen zijn klanten? Hoe houd je de goede service op peil? Deze ondernemer investeert eerder in een nieuwe kraan dan in een zwembad.’ Nadenken over toekomst Adviseur Rob Vrolijks roept alle jachthavens op om na te denken over hun toekomst, ook als de haven vol ligt en het bedrijf goed loopt. De vergrijzing speelt de sector nog steeds parten, ondanks de opleving van de watersport in coronatijd, benadrukt Vrolijk. ‘Ik daag ondernemers vaak uit om eens de haven in te lopen en bij alle klanten eens na te gaan hoe lang zij nog zullen varen. Nu ligt de haven vol, maar hoe lang nog? Misschien staat het bedrijf er wel minder florissant voor dan ze denken. Ondernemers moeten niet de kop in het zand steken.’ Veel eigenaren van jachthavens zijn meer techneuten dan ondernemers, meent Vrolijks. ‘Ze denken na over wat het bedrijf nodig heeft, maar dat gaat eerder over een nieuwe afspuitinstallatie. De vraag is of dat genoeg is. Je moet je onderscheiden als haven, welke doelgroep kun je in jouw regio bedienen, ook in de toekomst, wat is mijn plek op de watersportkaart? Denk daar over na en kies, de tikker loopt door.’ Een informatief klantenonderzoek tijdens het vaarseizoen levert al veel informatie op, stelt Vrolijks. ‘Loop eens de haven in. Knoop een gesprekje aan met watersporters, ook met passanten, vraag welke faciliteiten ze nog missen. Veel mensen vinden het leuk om hun verhaal te vertellen, over het plezier van het varen en hun boot.’ Ecologische watervilla’s Eigenaar Hans van der Laan van Jachthaven Kortenhoef heeft een duidelijke visie op de toekomst. Naast de jachthaven staan in een village vier luxe en ecologische villa’s midden in de natuur aan het water. ‘Kleinschalig en op hoog niveau. Onze jachthaven geeft een permanent vakantiegevoel, dat is onze filosofie. Daar dragen de villa’s midden in de natuur aan bij. Onze gasten, of ze nu in een villa of een boot verblijven, genieten van de plek zelf.’ Aan plannen voor de toekomst geen gebrek, maar Van der Laan moet één ding van het hart: de toenemende regel- en belastingdruk voor ondernemers is een doorn in het oog. Regels voor een duurzame bedrijfsvoering zijn belangrijk, benadrukt hij, maar daar blijft het niet bij. ‘De strenge regelgeving, zoals de vele 02 2024 | HISWA MAGAZINE 13
Dé specialist in de bouw van sanitaire units van hoge kwaliteit Maatwerk dat volledig aan uw wensen voldoet Volledige ontzorging van ontwerp tot sanitaire installatie Innovatieve milieu- en energiebewuste oplossingen Onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen Units zijn schakelbaar, fl exibel en verplaatsbaar mobielbouw.nl biedt u nog veel meer informatie
recreatie & toerisme Loop eens de haven in. Knoop een gesprekje aan met watersporters en vraag welke faciliteiten ze nog missen. onderzoeken voor de aanvraag van een bouwvergunning, tot heffingen die tot het plafond gaan, hebben grote impact op onze bedrijfsvoering. We dreigen op een punt te komen dat het té veel geld kost.’ Gasten op nummer één Van die perikelen merken de gasten op jachthaven Kortenhoef niets. Zij staan elke dag op nummer één, stelt Van der Laan. ‘We zijn een familiebedrijf. Gastvrijheid en persoonlijke contact zitten in ons DNA. Een goede omgang is in deze tijd niet altijd vanzelfsprekend. Goede communicatie met klanten is de basis. Ik noem dat geen trend. Een trend is tijdelijk. De klant staat bij ons áltijd centraal.’ Zonder klanten geen onderneming, weet ook Thijs Huisman van de jachthavens in Oost-Groningen. Vorig seizoen kreeg het restaurant in jachthaven Midwolda geen vergunning meer van de gemeente. Met een foodtruck bood hij de gasten een alternatief, maar dat was een tijdelijke oplossing. ‘Dat we geen restaurant meer hebben, heeft effect. Sommige klanten hebben hun ligplaats opgezegd. Ze vinden het minder gezellig in de haven. Dit bewijst dat een haven meer is dan alleen ligplaats. Ik ga alles op alles zetten om weer een restaurant te kunnen openen.’ Een zeilschool in jachthaven Midwolda zorgt voor extra reuring en gasten. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 15
column juridisch De gestolen motor Bewaarneming of huur? Wie zonder duidelijke afspraken boten in zijn winterstalling zet, kon nog wel eens flink op zijn neus kijken als er iets fout gaat. Anders dan in de zomer wordt jou als werfbaas iets in bewaring gegeven en moet je de schade vergoeden als je het niet kunt teruggeven. We duiken in dit onderwerp aan de hand van een rechtszaak die Joost Bosman, jurist bij HISWA-RECRON, ons voorlegde. Tekst: Klaas Wiersma Enkele jaren geleden speelde er een interessante rechtszaak met, zoals wel vaker, een vervelende aanleiding. Op een wintermorgen blijkt dat de winterstalling van jachtwerf Het Gladde Water die nacht bezoekers heeft gehad. Inbrekers hebben diverse spullen gestolen uit boten, waaronder een motor uit de Najade, de boot van De Vries. De Vries is ontsteld en eist dat Het Gladde Water zijn motor vergoedt. “Waarom hebben jullie niet beter op mijn spullen gepast? Ik eis een nieuwe motor, anders stap ik naar de rechter.” Uiteindelijk spant De Vries inderdaad een rechtszaak aan. De rechtbank van Amsterdam doet uitspraak en de rechter legt daarbij uitgebreid uit welke denkwijze hij volgt om tot deze uitspraak te komen. Aard van de overeenkomst Eerst stelt de rechter vast dat de stalling van de boot van De Vries ‘een overeenkomst van bewaarneming inhoudt’. Het Gladde Water was als bewaarnemer, op grond van het bepaalde in artikel 7:602 in het Burgerlijk Wetboek, daarom bij de stalling van de Najade verplicht de zorg van een goed bewaarder in acht te nemen. Bewaarneming, wat is dat eigenlijk? Die vraag stelden we aan Joost Bosman. Hij komt deze kwesties regelmatig tegen en Een bewaarder heeft twee hoofdverplichtingen: zorgplicht en teruggaveplicht. legt het graag uit. “Bij huur, bijvoorbeeld van een ligbox, gaat het om het in gebruik geven van een zaak door de zaak in de macht van de huurder te brengen. Dat impliceert huurgenot. Bij de stalling van een boot wordt de zaak in de praktijk vaak juist niet in de macht van de huurder gebracht. Het ‘huurgenot’ bestaat daarmee enkel uit het ‘genot’ dat de werfbaas, die dus de bewaarnemer is, de boot ‘bewaart’”. De boot wordt door de booteigenaar niet gebruikt in de stalling. Bovendien kan de haven de boot veelal naar eigen inzicht op het terrein neerzetten of verplaatsen zonder dat het huurgenot wordt belemmerd. Schadevergoeding De rechter schrijft in zijn toelichting dat Het Gladde Water is gehouden om ‘de zorg van een goed bewaarder in acht te nemen’. Een bewaarder heeft twee hoofdverplichtingen: dat is zorgplicht 16 HISWA MAGAZINE | 02 2024
en teruggaveplicht. De motor is verdwenen en zoals de rechter het formuleert: ‘Het Gladde Water is zijn verplichting niet nagekomen en schiet tekort’. Maar moet Het Gladde Water nu ook de door De Vries geleden schade vergoeden? En kan de werf die schade vergoed krijgen van zijn verzekering? Verzekeren is de expertise van Ronald de Valk van Kuiper Verzekeringen (Partner in Business van HISWARECRON). De Valk: “Een werf kan zich wel tegen aansprakelijkheid willen verzekeren maar tegenwoordig staat er vaak voor miljoenen aan jachten in een stalling. Die aansprakelijkheid volledig verzekeren gaat niet altijd meer. Daarom hebben verzekeraars jaren geleden besloten om eisen aan de aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven te stellen. Hierbij is het goed om te realiseren dat het verzekerd bedrag aan aansprakelijkheid dus altijd gelimiteerd is.” Verzekeringsbeding Sindsdien zijn de bepalingen in de overeenkomst en de algemene voorwaarden tussen werven en booteigenaren steeds belangrijker geworden. Ook in de zaak rond de gestolen motor. Is er een verzekeringsbeding in de voorwaarden opgenomen met daarin de verplichting voor de bewaargever om het object te verzekeren? De rechter wil weten of er een verzekeringsbeding in de voorwaarden is opgenomen met daarin de verplichting voor de bewaargever, De Vries dus, om het object te verzekeren. Dat is inderdaad het geval. De Vries had zijn boot zelf moeten verzekeren. Omdat hij dat heeft nagelaten, staat hij nu met Het Gladde Water voor de rechter. Die doet een duidelijke uitspraak. ‘De conclusie is dat Het Gladde Water aan de op haar rustende zorgplicht heeft voldaan. Het is de werf niet toe te rekenen dat zij niet kan voldoen aan haar teruggaveverplichting jegens De Vries om de motor van zijn boot aan hem terug te geven. Van aansprakelijkheid van Het Gladde Water is dus geen sprake’. De namen in dit artikel zijn fictief. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 17
Olav Boats BV zoekt: investeerders en locaties Op zoek naar investeerders Op de bank doet uw vermogen al een tij d niet veel meer. Geld dat niet beweegt, is geld dat steeds minder waard wordt. Negatieve rentes, vermogensbelastingen of een torenhoge infl atie; laat uw vermogen daar niet aan ten prooi vallen. De stap naar een goede investering hoeft niet altij d gezet te worden in de richting van cryptovaluta, aandelen of vastgoed. Bij OLAV BOATS BV ligt uw rendement aan de kade te wachten tot u aan boord stapt. U kunt al investeren vanaf €129.000 met een verwacht rendement tussen de 8 en 10% netto. Locaties in heel Nederland gezocht Heeft u een recreatie/watersport bedrij f en een prachtige locatie waar u minimaal 5 Houseboten (8×3 / 10×3 meter) kunt plaatsen maar ontbreekt het u momenteel aan de fi nanciële middelen om deze investering zelf te kunnen doen? Of wilt u uw vermogen in andere verbeteringen binnen uw bedrij f stoppen? OLAV BOATS BV heeft voor u de oplossing. Verwachte opbrengst voor u als ondernemer tussen de €20.000 en €40.000 per seizoen! Interesse? Haal het maximale uit uw recreatiebedrij f en kom in contact met Olavboats via 036 536 00 36 of stuur een e-mail naar info@olavboats.nl. Uw rendement begint vandaag. Scan de qr-code en bekijk de rekenvoorbeelden! Raadhuisstraat 40 3891 EB Zeewolde T 036 536 00 36 M 06-53787753 info@olavboats.nl www.olavboats.nl
zeil- en vaaropleidingen CWO 3.0: een grote stap naar de toekomst Sinds de oprichting van de Commissie Watersport Opleidingen (CWO) in de jaren ’80 is er veel veranderd in de wereld van lesgeven. Van de vier oprichters – RECRON, ANWB, Watersportverbond en HISWA – zijn het Watersportverbond en HISWA-RECRON de twee overgebleven partijen die werken aan een toekomstbestendig CWO. Tekst: Paul de Groot Twee jaar geleden is het startschot gegeven voor het project CWO 3.0. Een modern nieuw keurmerk voor watersportopleidingen met als doel: heel Nederland veilig leren varen. Vanuit deze ambitie werkten het bestuur van de CWO, een stuurgroep en een projectgroep CWO 3.0 en vrijwilligers uit het veld aan drie resultaten; 1. Een erkend, eenvoudig en eenduidig diplomasysteem voor alle vormen van watersport. 2. Een professionele en daadkrachtige organisatie, die de kwaliteit per leslocatie waarborgt en tevens de regie heeft op het diplomasysteem en het digitale platform. 3. Een modern online kennisplatform, waar zeilscholen diploma’s, vorderingen en instructeurgegevens centraal kunnen registreren, kennis kunnen delen en opleidingsmaterialen kunnen vinden zoals instructieboekjes, video’s, lesvoorbereidingen en lessenreeksen. Het vernieuwde diplomasysteem en het online kennisplatform zijn begin dit jaar gelanceerd. Alle aangesloten leslocaties houden alle vorderingen, diploma’s en instructeurscertificeringen vanaf dit jaar online bij. De laatste fase betreft het herzien van de organisatiestructuur. HISWA-RECRON werkt samen met het Watersportverbond aan een nieuwe structuur. In dit traject wordt hulp van een specialist ingeschakeld. Dit zal leiden tot een voorkeursvariant die wordt getoetst bij een vertegenwoordiging van leslocaties. Het streven is zo snel mogelijk te gaan werken in deze vernieuwde, eigentijdse, organisatiestructuur. In onderstaand schema staan de wijzigingen voor het opleiden van instructeurs en opleiders. Hierin is een duidelijker onderscheid gemaakt tussen lesgeven (door de instructeur), het opleiden van instructeurs (door de leercoach) en het afronden van instructeurs (door de PvB-beoordelaar). Dit geeft meer keuze - vrijheid en een lagere drempel voor de richting waarin een instructeur zich verder wil ontwikkelen. De functies sluiten bovendien helemaal aan bij de Kwalificatie Structuur Sport (KSS), waardoor nationale en internationale erkenning gewaarborgd is. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 19
PERFECT ONDERHOUDEN PARKPADEN. HET MOOISTE WELKOM VOOR UW GASTEN! Hou uw park in optimale conditie. Een oppervlakbehandeling zorgt niet alleen voor een fraaie uitstraling, maar ook voor een extra lange levensduur van uw bestaande weg. Met de PaveCare CombiTruck zijn we bovendien in één keer klaar. Vraag nu naar de mogelijkheden of bekijk nog meer opties op PAVECARE.NL
het portret Yvette Mijnheer In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is of verband houdt met het thema. In dit nummer met recreatie en toerisme als thema is dat Yvette Mijnheer van Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars, een kennispartner van HISWA-RECRON. Tekst: Liane Jansen Wat is volgens jou de expertise van Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars? “Wij zijn gespecialiseerd in aan- en verkoop, taxaties en bedrijfsovernames in de dag- en verblijfsrecreatieve sector. Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars is al sinds 1974 actief in de makelaardij en taxaties van bedrijfsmatig vastgoed in de recreatiesector. Dit jaar vieren we dus ons 50-jarig jubileum!” Wat maakt jouw werk zo leuk? “Momenteel werk ik aan meerdere taxaties voor verschillende doeleinden. Denk aan fiscale doeleinden, voor een aankoop beslissing of voor een financiering. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker bij de waardering van vastgoed, dus daar verdiep ik mij ook steeds meer in. Het leuke aan mijn werk in de recreatie- en leisuresector is dat er veel diversiteit in zit. Ik kom bij veel prachtige bedrijven zoals jachthavens, campings, bungalow parken en dagrecreatieve bedrijven. De ene keer loop ik op een camping in Zuid-Limburg en vervolgens bekijk ik een haven in Friesland. Tevens vind ik het altijd leuk om te horen wat de drijfveer en de visie van de ondernemer is.” Jullie zijn kennispartner van ons in de HISWARECRON Business Club. Waarom is dat voor jullie van belang? Wat kunnen jullie voor onze leden betekenen? “Wij zijn al heel lang kennispartner en hechten hier grote waarde aan. HISWA-RECRON fungeert als kwaliteitslabel waar we graag bij horen. Maar we willen ook graag de aangesloten ondernemers en Banken vragen steeds vaker om ‘climate and environmental risks’ te verminderen. medewerkers van onze kennis en kunde voorzien. Graag staan wij leden te woord voor een adviesvraag over een aankoop, taxatie of verkoop. Dit mag altijd vrijblijvend zijn, bijvoorbeeld ter oriëntering. Klanten kunnen rekenen op onze uitgebreide kennis van de markt. Daarnaast vormen persoonlijke aandacht en begeleiding de kern van hoe wij werken.” Welke belangrijke trends signaleer je in de markt waar onze ondernemers niet omheen kunnen? “Duurzaamheid wordt steeds belangrijker. De urgentie om hier meer naar te handelen, neemt toe. Enerzijds vanuit de bedrijf svoering, bijvoorbeeld door toenemende kosten. Anderzijds vanuit veranderende verwachtingen vanuit de klant of gast. Zo heeft mijn collega Thijs al eens in dit blad geschreven over laadpalen die verplicht zijn in 2025. En vanuit de banken is er bijvoorbeeld de vraag om ‘climate and environmental risks’ te verminderen.” Welke bijzondere aankoop, verkoop of taxatie is je altijd bijgebleven? “Ik vind het altijd bijzonder om betrokken te zijn bij familie bedrijven waarin vaak specifieke omstandigheden en emoties spelen. Een luisterend oor en een goed advies geeft soms andere perspectieven en kan helpen om ingewikkelde casussen op te lossen. Geen verkoop- of taxatieproces is daarbij hetzelfde. Het geeft mij veel voldoening als ik kan bijdragen aan een succesvol taxatie of verkoopproces, waarbij de klant uiteindelijk tevreden is.” Biografie Yvette Mijnheer volgde een studie bij de Academie voor Vastgoed en is sinds 2017 werkzaam bij Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfs Makelaars als register-taxateur en kandidaat-makelaar. Afgelopen februari werd ze beëdigd door de NVM. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 21
Eerste TechTalk Live groot succes TechTalk Updates Wet Pleziervaartuigen en batterijtechnologie In HISWA Magazine verschijnen onder de titel Tech Talk technisch inhoudelijke artikelen. Afgelopen 27 februari vond een live uitvoering hiervan plaats: Tech Talk Live. Techneuten konden hun hart ophalen en werden en passant op schei- en natuurkundelessen getrakteerd. Tekst: Michaël Steenhoff De bijeenkomst startte met een update over de Wet Pleziervaartuigen waarbij ook de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) aanwezig was. De Wet Pleziervaartuigen is de Nederlandse vertaling van de Europese Richtlijn Pleziervaartuigen. Die wordt om de zoveel jaar herzien. De verwachting is dat er rond 2030 een nieuwe versie beschikbaar is, met daarin waarschijnlijk een verscherping van de emissie-eisen. Ook regelgeving rondom foiling vaartuigen komt eraan, gezien hun afwijkende vaareigenschappen op bijvoorbeeld het gebied van stabiliteit. Een andere wens die bij de lidstaten leeft, is het meer gedigitaliseerd aanbieden van documenten aan gebruikers. HISWA-RECRON is Waar verder onderzoek naar wordt gedaan, is de toepassing van zout (Na) batterijen. nauw betrokken bij deze ontwikkelingen om het belang van de sector te borgen. Handhaving De ILT gaf met voorbeelden aan hoe zij controleert op de juiste toepassing van de Wet Pleziervaartuigen. Dat er in de praktijk verbeteringen nodig zijn, bleek wel uit de inspecties van 2022 en 2023. In 2022 werden bij 51 van de 53 inspecties herstelmaatregelen opgelegd en in 2023 werden er bij 36 inspecties tekortkomingen geconstateerd. Bij een inspectie doorloopt de ILT de volgende stappen: aanleiding, aankondiging, inspectie, beoordeling, interpretatie, interventie en/of informeren. De ILT gaf aan dat ondernemers altijd de mogelijkheid hebben om het vaartuig alsnog aan de regelgeving te laten voldoen. Capaciteitskaart invoeding elektriciteitsnet. Bron: TenneT. Batterijtechnologie Hans van der Zaag van MG Energy Systems gaf vervolgens een presentatie over de technologie rondom de chemische samenstelling van batterijen, waarbij flink wat natuur- en scheikundige begrippen het publiek werden ingeslingerd. Er werd ook stilgestaan bij de veiligheid van lithium accu’s. De opvatting is dat dé lithium accu niet bestaat, maar er is sprake van een hele familie waarbinnen veel verschillen zijn. Vandaag de dag worden voornamelijk Lithium IJzer Fosfaat (LFP) accu’s verkocht, die bij goed gebruik zeer veilig zijn. Andere trends zijn de toenemende vraag naar meer capaciteit (kWh), dat er gewerkt wordt met hogere stromen (A) en hogere spanningen (V). Een ander aspect is dat de prijzen voor lithium accu’s de afgelopen jaren zijn gedaald waarmee deze batterijen toegankelijker zijn geworden voor een groter publiek en bredere 22 HISWA MAGAZINE | 02 2024
toepassing. Voordelen hiervan zijn dat zout ruim voorradig is en deze batterijen nog veiliger én goedkoper zijn. Het nadeel is dat er minder stroom in opgeslagen kan worden. De ‘solid state accu’ waar giganten zoals Toyota op inzetten, werd gezien als een kansrijke ontwikkeling. In deze accu is geen vloeibaar elektrolyt meer aanwezig wat de veiligheid ten goede komt en daarbij is de opslagcapaciteit van energie groter dan van lithium batterijen. Obstipatie op het net De problematiek rondom het vollopen van het elektriciteitsnet in Nederland, zowel wat betreft het leveren aan het net als de afname ervan, stond vervolgens op het programma. Bedrijven kunnen geen elektriciteitsnetaansluiting kunnen krijgen (9.400 bedrijven op de wachtlijst) en energieleveranciers gaan geld rekenen voor teruglevering of bedrijven kunnen helemaal niet meer terugleveren (10.000 bedrijven op de wachtlijst). Arjan Woerdeman van Audax Renewables (TOP Supplier van HISWARECRON) gaf in een presentatie aan dat er slimme, software gestuurde oplossingen zijn om het net te ontlasten. Zoals ‘peakshaving’: een techniek om over- en ondercapaciteit beter op elkaar af te stemmen door bijvoorbeeld tijdelijke opslag. Maar ook gedrag kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Zoals het laden van het wagenpark in de nachtelijke uren. In plaats Peakshaving kan een oplossing zijn: een techniek om over- en ondercapaciteit beter op elkaar af te stemmen. Om piekmomenten te voorkomen, kan gedrag gestuurd worden. Zoals het aantrekkelijk maken van laden in de nachtelijke uren. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 23
TechTalk van de piekmomenten aan het einde van de dag als iedereen zijn bolide weer voor de deur parkeert en de stekker in het stopcontact steekt. Prijssturing is een prima instrument om dat gedrag te beïnvloeden. Voorlopig worden de problemen op het net zeker niet kleiner dus de ontwikkeling van lokale netwerken zijn soms een interessante oplossingsrichting, bijvoorbeeld voor een jachthaven. Onderzoek: propelling our future ICOMIA, de internationale koepel van watersportbrancheorganisaties waar HISWA-RECRON lid van is, deed onderzoek naar de levencyclus van aandrijfsystemen in pleziervaartuigen en energiedragers: de Life Cycle Analysis (LCA). Doel: het verkrijgen van inzicht in de CO2 en de opties om dat te verminderen. Dit laatste ondanks het geringe aandeel in de CO2 gebruikt: gemiddeld zo’n 50 uur per jaar. Dat in combinatie met de totale levenscyclusanalyse van een vaartuig en de huidige stand van de techniek, is het lastig om een alternatieve energiedrager een positief verschil te laten maken. De toepassing van HVO100 (Hydrotreated Vegetable Oil, 100 procent) kan wel al meteen een positieve bijdrage leveren aan het verminderen van de CO2 -uitstoot. Het totale beeld is zeer genuanceerd: er is geen ‘one size fits all’-oplossing. -uitstoot van pleziervaartuigen -uitstoot van pleziervaartuigen (in de EU 0,4 procent) ten opzichte van de transportsector. Michaël Steenhoff en Jeroen van den Heuvel van HISWA-RECRON presenteerden de verrassende inzichten van het onderzoek. In het onderzoek zijn vijf energiedragers met negen boottypen met elkaar vergeleken. Belangrijke factor is dat, in vergelijking met bijvoorbeeld de auto-industrie, pleziervaartuigen weinig worden De presentaties van TechTalk Live staan op www.hiswarecron.nl/agenda. De volgende TechTalk Live is op donderdag 17 oktober 2024. Het programma is binnenkort bekend. Meer informatie In HISWA Magazine nummer 6 van december 2023 staat een uitgebreid artikel over het onderzoek. Ook online te lezen via: www.hiswarecron.nl/magazines. Het gehele onderzoek is te bestellen op www.propellingourfuture.com. Deze grafiek geeft het laagste Global Warming Potential (GWP) aan voor elk voortstuwingssysteem ten opzichte van een standaard verbrandingsmotor. Hoe lager de waarde hoe lager de GWP gedurende de levensfase van een vaartuig. Hieruit blijkt dat het gebruik van duurzaam verkregen HVO in veel gevallen de uitstoot van CO2 het meest reduceert. Bron van beide grafieken: Ricardo. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 25
Nautische advocaten legal support in stormy times Sinds 1987 gespecialiseer kwesties waarmee de ondernemer in de waterreatiebranche geconfr daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten én incasso. ele leden van HISWA-RECRON en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Slager Advocaten r hun huisadvocaat. Van Emstede & Slager Advocaten nautical lawyers | HISWA-RECRON Kennispartner Leidseplein 33-2, 1017 PS Amsterdam | +31 (0)20 675 94 94 | edwin@vanemstedeslager.nl www.nautische-advocaten.nl www.nautische-advocaten.nl
vraag & antwoord column Vraag van een lid van HISWA-RECRON: Kan ik als jachthaven mijn elektriciteitsprijs aanpassen gedurende de looptijd van de overeenkomst, dus tijdens het vaarseizoen? Stijn Boode Antwoord van HISWA-RECRON: De HISWA Algemene Voorwaarden gaan slechts over de huur/ verhuur van een ligplaats. Er is geen definitie opgenomen over het begrip ‘huur’ of ‘huurprijs’. De levering van elektriciteit betreft dus de levering van een andere, extra dienst, waarover separaat een overeenkomst kan worden gesloten. Als je als ondernemer een ligplaats hebt aangeboden inclusief het gebruik van elektriciteit - dat zit dan dus in de huurprijs - dan moet je de nieuwe prijs voor 2024 inclusief die elektriciteit - bij een overeenkomst die verlengd wordt per 1 april - uiterlijk in december 2023 communiceren. Aan die prijs ben je dus gebonden, tenzij je voor wat betreft de elektraprijs een voorbehoud hebt gemaakt. Als je als ondernemer de elektra buiten je aanbod laat vallen, dan is het beste advies om je te conformeren aan de regels die volgens de Elektriciteitswet gelden voor de reguliere energiemarkt. Een prijswijziging moet je minimaal vier weken voordat die nieuwe prijs ingaat, aankondigen. Dat kan dus ook tussentijds, mits je je maar houdt aan die termijn. Natuurlijk moet je dan op de datumwijziging wel de meterstanden opmeten, zodat de juiste prijs over de juiste kilowatturen wordt berekend. Regiomanager Gelderland en Utrecht / Projectleider Duurzaam Gastvrij Gelderland Je bent nooit klaar Als ondernemer ben je altijd met de toekomst van jouw bedrijf bezig. Je breidt je productie uit of brengt nieuwe klantvragen in kaart. Steeds vaker speelt duurzaamheid een rol. Je wilt niet alleen met de toekomst van je bedrijf bezig zijn, maar voelt ook verantwoordelijkheid voor de wereld die wij onze kinderen nalaten. Je denkt na over afvalstromen, energieverbruik en materiaalgebruik. In 2050 moeten we van het gas af zijn, maar misschien wil jij het wel eerder? Je loopt nu nog wel tegen een vol stroomnet en netcongestie aan. De capaciteit is nog niet overal toereikend. Het verduurzamen van een onderneming is een meerjarig proces. Duurzaam ondernemen is nooit klaar. Zeker niet voor een watersportbedrijf. Het zijn vaak bedrijven met een lange historie, met een productie waar veel verschillende grondstoffen en energiestromen voor nodig zijn. Het duurt nog jaren duren voordat fossiele brandstoffen in de watersport niet meer de norm zijn. Er zijn talloze wettelijke verplichtingen waaraan jouw bedrijf moet voldoen. Of je het nu leuk vindt of niet, het hoort bij het ondernemen. Laatst vertelde een ondernemer mij dat duurzaam ondernemen hem niet méér gasten opleverde. Hij vertelde ‘het verhaal’ wel aan zijn gasten, maar die hebben het niet vooraan in hun keuzeproces staan. Kwaliteit, voorzieningen en prijs waren volgens hem belangrijker. Wel merkte de ondernemer dat duurzaamheid voor zijn medewerkers steeds belangrijker werd. Zij willen echt zien dat het bedrijf stappen zet om te verduurzamen. Zeker de jongere generatie. Daarvoor moet je binnen het hele bedrijf het gesprek aangaan. Hoe kunnen we onze impact op klimaatverandering verminderen? Is onze eigen productie en die van onze inkoop verder te verduurzamen? Die vragen moet je met elkaar beantwoorden. Dat is niet alleen aan de ondernemer. Voor jachthavens helpt een keurmerk als Blauwe Vlag om ermee aan de slag te gaan. Voor iedere tak van de watersport en jachtbouw zijn er wel weer andere accenten te leggen. Vanuit HISWA-RECRON bevorderen we duurzaamheid daarom in de breedte, voor alle aangesloten watersportbedrijven. 02 2024 | HISWA MAGAZINE 27
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF In memoriam: Frits de Vries Op 7 maart overleed Frits de Vries op 79-jarige leeftijd. Hij was een van de grondleggers van ‘Varen doe je Samen!’ en wordt gezien als een gewaardeerde bruggenbouwer tussen de recreatievaart en de beroepsvaart. Samen met zijn vrouw Joke zette hij zich meer dan 40 jaar in voor de veiligheid op het water. In 2019 werd De Vries benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Boat Builder Awards open voor inzendingen IBI en METSTRADE Show organiseren dit jaar voor de tiende keer de Boat Builder Awards for Business Achievement. Ook hoofdsponsor Raymarine zet de samenwerking voort. Inzendingen zijn welkom. Er zijn 11 categorieën. Hoogtepunt van de verkiezing is het feestelijke diner in het Nationaal Scheepvaartmuseum in Amsterdam op woensdag 20 november. www.ibinews.com/bba2024 Jarno Berkhof CEO MMG Jarno Berkhof (voorheen algemeen directeur bij Lankhorst Taselaar) is de nieuwe CEO van de Mercator Marine Group (MMG), een van de grootste leveranciers van technische onderdelen en accessoires voor de watersportindustrie in Europa. MMG bestaat uit vier maritieme bedrijven in Nederland en Duitsland: Allpa Marine Equipment, Combi Noord, Technautic en Allpa GmbH. www.mercatormarinegroup.nl Veiligheidsevenement Sail Safe De hele maand april staat bij Jachtclub Scheveningen in het teken van het veiligheidsevenement Sail Safe 2024. Op het programma staan lezingen, workshops, veiligheidskeuringen en demonstraties, bedoeld voor alle schippers die varen op de Noordzee, de Waddenzee, het IJsselmeer en de Zeeuwse Wateren. Sail Safe 2024 is een samenwerking tussen KNRM, de Kustwacht, de brandweer, Watersportverbond, HISWA-RECRON en Waterrecreatie Nederland. www.jachtclubscheveningen.com/sailsafe 28 HISWA MAGAZINE | 02 2024
Yamaha neemt Torqeedo over Yamaha Motor nam van Deutz AG, de moedermaatschappij van Torqeedo, alle aandelen van Torqeedo over. Torqeedo is interessant voor Yamaha vanwege de verschillende octrooien voor elektromotoren, propellers en elektrische systemen. Naast de R&D-afdeling heeft Torqeedo capaciteit voor massaproductie van next generation milieutechnologie. www.torqeedo.com Say Carbon Yachts vraagt faillissement aan Ondanks een recente investering in het bedrijf heeft de Duitse botenbouwer Say Carbon Yachts faillissement aangevraagd. De werf heeft te maken met een lager dan verwachte groei en omzet, terwijl de ontwikkelingen en uitbreidingsplannen nog steeds een veelbelovende toekomst bieden. Het bedrijf werd in 2006 opgericht en richtte zich aanvankelijk op carbon zeilboten en RIB’s. In 2014 investeerde Karl Wagner in Say en bracht extra investeerders aan. Wagner had het Oostenrijkse Carbo Tech Composites opgericht en liet dat bedrijf groeien in de auto-industrie. www.saycarbonyachts.com Knut Frostat directievoorzitter Henri-Lloyd Knut Frostat, bekend als viervoudig deelnemer en organisatievoorzitter van de Volvo Ocean Race, is de nieuwe directievoorzitter van het kledingmerk Henri-Lloyd. Frostat, die na zijn sportieve carrière 18 jaar CEO was van de Navico Group, kwam in 2022 aan boord bij het Zwitserse Monte Rosa Sports. Dit is het moederbedrijf van Henri-Lloyd waar hij zich gaat bezighouden met financiën en verkoop. www.henrilloyd.com Recordomzet voor Hanse Hanse Yachts sloot het tweede kwartaal van het fiscale jaar 2023-2024 af met recordcijfers. De omzet steeg met 22,7 procent tot 102,5 miljoen dollar, wat ook overeenkwam met de prognoses van het bedrijf. De EBITDA (operationele kasstroom) steeg tot 7,4 miljoen dollar en de voorlopige geconsolideerde winst voor het halfjaar bedroeg 3,16 miljoen. “Dit is verreweg het beste eerste halfjaar sinds 2008 en de positieve ontwikkeling van onze cijfers is verder gestabiliseerd.”, aldus CEO Hanjo Runde. COO Stefan Zimmermann denkt dat nieuwe introducties als de Moody DS48, de aankomende Hanse modellen 360 en 590, en de aankomende Fjord 480, zorgen voor een aanhoudende succesvolle bedrijfsontwikkeling. www.hanseyachts.com 02 2024 | HISWA MAGAZINE 29
nieuws NIEUWSMENS&BEDRIJF Cornish Crabberwerf in zwaar weer De Britse botenbouwer van de klassieke gaffelgetuigde Cornish Crabbers en Shrimpers is in liquidatie. Cornish Crabbers werd opgericht in 1973. Van Roger Dongray’s ontwerp van de Cornish Shrimper 19 uit 1979 zijn meer dan 1.100 boten gebouwd. In 2009 werd het merk gekocht door Philip Langsdale nadat vorige eigenaar Select Yachts failliet was verklaard. Hij wist het bedrijf weer winstgevend te maken. Maar nu is opnieuw een curator aangesteld tijdens een bijeenkomst van schuldeisers in maart 2024. De totale schuld is opgelopen tot ruim 1 miljoen Britse Pond (1,17 miljoen euro). www.cornishcrabbers.co.uk Samenwerking ICOMIA en EBI De International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA) en European Boating Industry (EBI) gaan samenwerken om duurzaamheid, innovatie en groei binnen de watersportindustrie te bevorderen. De twee partijen tekenden een overeenkomst voor drie jaar. HISWA-RECRON is aangesloten bij zowel ICOMIA als bij EBI. www.icomia.org en www.europeanboatingindustry.eu Havenmeester van het jaar bekend Bij de jaarlijkse verkiezing van de Havenmeester van het jaar zijn voor het het afgelopen seizoen de havenmeesters van de Delta Marina gekozen. De verkiezing wordt al sinds het begin van deze eeuw georganiseerd door de KNMC (Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club). Daarbij stemmen de KNMC-leden voor een haven waar de havenmeesters gastvrijheid en dienstverlening hoog in het vaandel hebben staan. www.knmc.nl en www.deltamarina.nl Darren Vaux (President of ICOMIA) en Robert Marx (President of EBI). 30 HISWA MAGAZINE | 02 2024
NIEUWSINNOVATIE Draagbare AIS-transponder Elektronicaproducent Digital Yacht lanceert de Nomad 2, een nieuwe, draagbare AIS-transponder. De Nomad 2 is bedoeld voor maritieme gebruikers die van boot naar boot gaan zoals charterschippers, instructeurs of loodsen. Maar ook voor booteigenaren die op zoek zijn naar een AIS-systeem zonder installatie. De Nomad 2 valt onder klasse B en kan dus zenden en ontvangen. Er is geen interface, daarvoor is een extern scherm nodig zoals een mobiele telefoon of een iPad. Het systeem werkt samen met bestaande navigatiesoftware. www.digitalyacht.co.uk Nieuw: ePropulsion eLite 500W Met de batterij verwerkt in de schacht en een gewicht van 6,7 kilo is de ePropulsion eLite 500W een ideale buitenboordmotor voor achter kleine boten. De accu heeft een vermogen van 378 wattuur, volgens ePropulsion goed voor drie kwartier varen met 4,7 knopen. De inklapbare stuurhendel kan aan land gebruikt worden als handvat om de motor te dragen als een tas. De bovenkant van de schacht heeft een display en laden kan met SUB-C. www.epropulsion.com Milieuvriendelijke Phantom uit roteermal Het Canadese Vision Marine Technologies levert boten en elektrische aandrijfsystemen met de missie ‘nul vervuiling, nul uitstoot, water zonder golven en een geluidsarme omgeving’. Op de afgelopen Miami International Boat Show presenteerde Vision Marine de Phantom, een recyclebare, milieuvriendelijke motorboot: de Phantom. Door te bouwen met een rotatiemal - een ronddraaiende hete mal - is de kostprijs 70 procent lager dan die van glasvezelalternatieven. De Phantom biedt plaats aan tien passagiers. www.visionelectricboats.com Joystickbesturing nu ook voor enkele motor Het joystickbesturingssysteem van Mercury voor twee of meer motoren bestaat al meer dan tien jaar. Ook het manoeuvreren met behulp van boeg- en hekschroef kan al langer met de joystick. Een nieuwe toevoeging aan het assortiment is de joystickbesturing voor eenmotorige vaartuigen. Zijwaarts varen, zoals met meerdere schroeven, kan helaas niet. Er moet gewoon ouderwets vooruit- achteruit worden gestoken. Maar met een enkele draaibare joystick is dat een stuk eenvoudiger. www.mercury.com Smartmarine importeur Lightleaf Caron-zonnepanelen Het Nederlandse Smartmarine tekende met de Canadese producent Lightleaf Solar een overeenkomst voor de distributie van Lightleaf-zonnepanelen voor heel Europa. Deze panelen zijn gemaakt van koolstof en daardoor licht en stijf. Het SeaLeafzonnepaneel heeft een geïntegreerd relingmontagesysteem. Met een gewicht van 2,3 kilo weegt het paneel een kwart van het gewicht van een glazen zonnepaneel. www.smartmarine.nl 02 2024 | HISWA MAGAZINE 31
VARIOPOX Finishing Filler T5 NIEUW 5˚C VARIOPOX FINISHING FILLER T5 is een lage temperatuur uithardende twee componenten epoxy afwerkplamuur, ontwikkeld met de nieuwste beschikbare technologie. Deze witte afwerkplamuur is al toepasbaar vanaf 5ºC en is geschikt voor het opvullen van gaatjes en oneffenheden, ook onder de waterlijn. De twee componenten hebben een iets andere kleur om nauwkeurig mengen gemakkelijk te maken. Variopox Finishing Filler T5 is al snel goed schuurbaar en bevat geen oplosmiddelen. Voor meer informatie zie: www.doublecoat.nl. De keuze van professionals www.roodberg.com The Original
nieuws NIEUWSINNOVATIE Duurzaam zeildoek North Sails maakt voor hun zeildoeken gebruik van gerecyclede polyester vezels, garen en bio-based Dyneema, zonder dat daarbij de prestaties en levensduur van de doeken verminderen. North Sails Renew is een nieuw – North Panel Laminate – zeildoek voor cruiser zeiljachten van 25 tot 45 voet. 90 Procent van de grondstoffen in het zeil komen uit duurzame bronnen en zijn Bluesigngecertificeerd en ISCC-compliant. www.northsails.com Impactbescherming van Musto Wedstrijdzeilers, oceaanzeilers en ook toerzeilers op het IJsselmeer weten dat het aan boord met een beetje wind al flink ruig kan worden. Stoten, vallen of glijden is soms onvermijdelijk. Daarom komt Musto met zeilkleding met impactbescherming. Aan de ellebogen, heupen en knieën zijn op maat gemaakte D30-pads toegevoegd. D30 wordt ook gebruikt voor gevechtshelmen van de US Special Forces, Formule 1-auto’s en MotoGP-racepakken. www.musto.com Dubbelzijdige zonnepanelen Het Britse Marlec mag op veel belangstelling rekenen voor hun nieuwe bifacial zonnepanelen. Dubbelzijdige of bifaciale zonnepanelen vangen van twee zijdes licht op en zijn daardoor zeer geschikt voor op het water. Het wateroppervlak reflecteert relatief veel licht, het aldebo-effect. Vergeleken met een conventioneel paneel kan de vermogenswinst oplopen tot 30 procent. Het Marlec-assortiment bestaat uit drie modules: 110W, 150W en 400W. Met het albedo-effect kan een module van 400W tot 520W genereren. www.marlec.co.uk Recyclebare Grand Soleil Blue De Italiaanse scheepswerf Cantiere del Pardo komt met de Grand Soleil Blue, een dagzeiler van 33 voet. De romp is gebouwd met recyclebaar composietmateriaal van Northern Light Composites. Van dit composiet zijn de vezels van natuurlijke materialen en is de hars thermoplast. Dat wil zeggen dat de hars bij verhitting weer vloeibaar wordt zodat het materiaal opnieuw te gebruiken is. Het eerste model wordt gepresenteerd op het Cannes Yachting Festival in september 2024. www.grandsoleil.net 02 2024 | HISWA MAGAZINE 33
Marina Management Het draadloze energie beheersysteem voor uw jachthaven • Te koppelen met uw reserveringssysteem • Op afstand in-/uitschakelen van stroompunten • Energieverbruiken uitlezen • Ampère limieten instellen • MID gecertifi ceerd instellen r Meer weten? Scan de code, vul het formulier in en wij nemen vrijblijvend contact met u op. www.icy.nl ~ DUURZAAM ~ ONDERHOUDSVRIJ ~ FLEXIBEL ~ MADE IN EUROPE WIJ WENSEN ALLE NIEUWE EIGENAREN EEN SUCCESVOL SEIZOEN TOE! Wij zijn sinds 1974 gespecialiseerd in aan- en verkoop, taxaties en bedrijfsovernames in de watersport en dag- en verblijfsrecreatieve sector. Dock Marine Nederland Onze drijvende steigers en opvaardokken voor boten en jetski’s zijn uitzonderlijk stabiel. Kwalitatief hoogwaardig en bovendien veilig door het slipwerende oppervlak. We bieden oplossingen voor zowel de recreatieve watersporter als de professionele gebruiker, altijd op maat! vandeloosdrechtrbm.nl Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie! T. +31 (0)6 302 21 222 info@dockmarine-europe.nl www.dockmarine-europe.nl Verblijfsrecreatie Watersport Dagrecreatie Sport en Wellness DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR F.A. Molijnlaan 28, 8071 AG Nunspeet Tel: 0341 - 25 23 63 Informeer naar onze jachthavenzuilen en tapautomaten
Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.
SLIMME HAVEN TECHNIEK Alles voor uw jachthaven: van slimme oplaadpunten en beveiligde toegang tot efficiënte vuilwaterafvoer. VOLLEDIGE SERVICE Van advies tot uitvoering, alles onder één dak. EIGEN MONTEURS Directe en deskundige installatie en onderhoud. SERVICECONTRACTEN Voor een zorgeloze bedrijfsvoering. SCAN DE CODE Slim bedacht, goed uitgevoerd Kijk op seijsener.com of scan de code.
1 Online Touch