Cardia MAGAZINE Zelf je leven inrichten Was het maar zover Extra puzzeleditie Themanummer: Geef licht DEC 202 0
Inspiratie Stef Bos: Geef Licht Het wordt steeds vroeger donker De winter is in zicht Alles keert naar binnen De gordijnen gaan weer dicht De tijd staat op een kruispunt Niemand weet waarheen De schoonheid is soms ver te zoeken De dromer staat alleen Geef licht Geef licht Voor een uitweg uit het donker Geef wat er vaak niet is Geef licht Geef licht Geef alles wat je hebt Geef de liefde een gezicht Zie de wereld om ons heen Zie de leugen die regeert Zie de ongeleide leiders Zie hun volk dat crepeert En zie de oorlog die maar doorgaat Ook al is ze ver van hier Onze wereld is te klein Om het niet te willen zien Geef licht Geef licht Geef ruimte en geef uitzicht Geef wat er vaak niet is Geef licht Geef licht Geef alles wat je hebt Geef de liefde een gezicht Hanny van der Stelt, geestelijk verzorger De Thuishaven vertelt in haar column op pagina 10 hier meer over. 2 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Inhoud 2 Inspiratie 3 Van het bestuur 4 Licht 6 Was het maar zover 8 Wet zorg en dwang 10 Inspiratie 11 Medewerker aan de het woord 12 Geestelijk verzorging bij u thuis 13 Onderwatershof 14 De Thuishaven 16 Tabitha 19 Landscheiding 20 Floriadehof 22 Zorg en ondersteuning thuis 24 Haags Ontmoeten 26 Vrijwilliger in het zonnetje 27 Van de cliëntenraad 28 Boeken 29 Recept 30 Klantenbureau 31 Puzzels Van het bestuur Beste cliënten, In mijn vrije tijd mag ik graag tennissen. Gisteravond fietste ik naar de tennisbanen bij ons in het dorp. Opeens kwam de gedachte op; “Ik heb geen mondkapje bij me”. Ik realiseerde mij vervolgens dat ik die niet nodig had op een buitenbaan. Bizar, hoe snel nieuw gedrag ingesleten raakt. Wie had vorig jaar kunnen bedenken dat we allemaal met half bedekte gezichten zouden rondlopen? Het mondkapje is een kleinigheid vergeleken bij de effecten van de Corona pandemie. Het aanpassen op een nieuwe werkelijkheid is niet makkelijk, maar we doen het toch maar met elkaar! Binnen Cardia zijn we bijzonder blij dat in de “tweede golf” de verpleeghuizen open zijn gebleven. We zijn ook redelijk gespaard gebleven qua besmettingen. Dit geeft ons ruimte om binnen de grenzen van wat kan te zoeken naar vernieuwing en kwaliteit van leven. Dit magazine laat mooie voorbeelden daarvan zien. Deze zomer hebben we gebruikt voor de ontwikkeling van een nieuw strategisch plan. Met veel creativiteit lukte het om veel mensen (digitaal) te betrekken bij de totstandkoming. Colofon UITGAVE | Cardia Magazine verschijnt 2 x per jaar en is een uitgave van Stichting Cardia. www.cardia.nl REDACTIE | communicatie@cardia.nl Claudia Weber Melanie Hazenberg Monique Scarpa Hanny van der Stelt Marieke Thoen Jos Leijen, Bureau Schrijfwerk AANMELDEN EN OPZEGGEN | U kunt zich aan- of afmelden via: info@cardia.nl VORMGEVING EN DRUK | Reclamebureau christiaanhoogeveen.nl COPYRIGHT | Cardia kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade door foutieve vermelding in het Cardia magazine. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zondervooraf schriftelijke toestemming van de redactie. Met elkaar stevenen we in Nederland af op een “zorgkloof”. Een vervelend woord wat mij betreft, maar het geeft het probleem wel goed weer. Het aantal kwetsbare ouderen dat zorg nodig heeft, neemt snel toe. De arbeidsmarkt voor zorgpersoneel blijft echter krap en ook de overheidsfinanciën zijn niet toereikend voor grootse opschaling. We leven in een tijdperk van vele (technologische) veranderingen. Wij zijn ervan overtuigd dat we vanuit onze waarden “Samen het verschil maken”. Dat is dan ook de titel die het plan heeft meegekregen. Vanuit onze sterke basis richten we onze aandacht de komende jaren op drie sleutels voor een robuuste zorgorganisatie. • Tevreden cliënten nu en in de toekomst. • Talentontwikkeling van onze medewerkers • Technologie die zo succesvol is dat we deze echt kunnen gebruiken Op 14 november was voor mij een feestelijke dag. Ik ontving de sleutel van onze nieuwe locatie Floriadehof in Zoetermeer. Wat een schitterende locatie voor uitstekende zorg en mooi werk! Met veel talent en energie is gewerkt aan de opbouw van de organisatie. Er zijn 64 bewoners van de wachtlijst geselecteerd, 80 medewerkers en 20 vrijwilligers aangenomen, stoffering en meubilering geregeld en voorraadkasten gevuld Wat een prestatie! Op 10 december werden de eerste 8 bewoners verwelkomd. Een collega vertelde dat net voor hun aankomst het voelde alsof de koning arriveerde. Vanaf deze plek mag ik u als nieuwe lezer van dit magazine warm verwelkomen. Tot slot wens ik u alle goeds en gezondheid toe. Het wordt Licht! Met hartelijke groet, Henriëtte Bertels CARDIA MAGAZINE DEC 2020 3
Licht voor elkaar 4 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Mevrouw Spaans is dit jaar 106 jaar oud geworden. Daarmee is ze de oudste bewoner van De Thuishaven, zelfs van Scheveningen. Haar kinderen zijn heel belangrijk voor haar. “Ik kan niet zonder mijn kinderen, ze doen alles voor mij.” Mevrouw Spaans vertelt samen met haar dochter Lenie over haar leven, het wonen op Scheveningen en over het licht dat haar kinderen haar geven. “Met het sluiten van Duinrust en daarmee de verhuizing naar De Thuishaven kwam ik weer op mijn oude woonlocatie terecht”, vertelt mevrouw Spaans. “In 1993 woonde ik in de seniorenflat die aan De Thuishaven verbonden is. In 2016 verhuisde ik naar Duinrust. Ik heb hier een fijn uitzicht op het grasveld. Elke dag kijk ik naar de honden buiten. Van een afstandje vind ik honden wel leuk, “ lacht ze. Mooier maken Mevrouw Spaans heeft vier dochters en een zoon. “Zij doen allemaal iets om mij te helpen en daarmee mijn dag mooier te maken. Ze betekenen heel veel voor mij. Ik heb daarnaast ook nog twaalf kleinkinderen en twaalf achterkleinkinderen. Een grote familie dus.” Verjaardag Haar dochter Lenie vult aan: “Voor de honderdste verjaardag van mijn moeder kwamen we met z’n allen bij elkaar. Ook de kleinkinderen die niet in Nederland wonen, kwamen. Helaas konden we het door de coronamaatregelen dit jaar niet groots vieren. Ze werd in mei 106, tijdens de eerste coronagolf. We mochten haar niet bezoeken. We stonden met een tafel, hapje en drankje buiten en zwaaiden naar mijn moeder en belden haar.” “Tot mijn 36e jaar droeg ik de Scheveningse dracht” Op Scheveningen Mevrouw Spaans heeft altijd op Scheveningen gewoond. “Alleen tijdens de Tweede Wereldoorlog ben ik tijdelijk in Wassenaar gaan wonen. Dit was vanwege de evacuatie”, vertelt mevrouw. “Ik heb altijd Scheveningse dracht gedragen, tot mijn 36e levensjaar. Mijn man voer op de visserij, zoals veel Scheveningers. Ik ben als dertienjarige als dienstmeisje gaan werken en later als werkster. Mijn man heeft over de visserij, het geloof en de liefde vijf boeken geschreven onder het pseudoniem: Cor van Harten. Hij wilde daarmee zijn herinneringen op papier kwijt.” Herinneringen Met haar 106 jaar heeft mevrouw Spaans veel meegemaakt. “Mijn moeder heeft in de oorlogsjaren het één en ander meegemaakt. Twee van haar kinderen zijn in de oorlogstijd geboren, waarvan één in de hongerwinter. Dat was een zware tijd”, vertelt dochter Lenie. “Van de Tweede Wereldoorlog heb ik nog veel herinneringen”, vult mevrouw Spaans aan. “Ik zal nooit vergeten hoe een trein met Joodse mensen aan mij voorbij reed. We wisten toen niet wat we nu weten. Dat beeld zal mij altijd bij blijven.” “Mijn familie is het licht in mijn leven” Familie Mevrouw Spaans heeft ook mooie dingen meegemaakt in haar leven. “Ik heb veel leuke dingen met de kinderen ondernomen. Familie is heel belangrijk voor mij. Zij zijn het licht in mijn leven.” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 5
6 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Eerste bewoonster van Floriadehof; “Was het maar zover” Mevrouw Smit kijkt er naar uit om te gaan wonen in de nieuwe woonzorglocatie Floriadehof van de organisatie Cardia; “Het lijkt mij zo gezellig om met zeven andere mensen in een woning te wonen. Ondanks dat ik best veel bezoek krijg, voel ik mij nu weleens eenzaam. “ Dementie “Mijn moeder is vergeetachtig geworden. Alleen wonen kan eigenlijk niet meer. Zij heeft ook meer structuur nodig voor de dag,” geeft dochter mevrouw Den Hoed aan. “Daarnaast is het fijn dat Floriadehof huiselijk van opzet is. En ik kan makkelijk naar haar toe want ik woon in Zoetermeer.“ Woonplaats Ook mevrouw Smit woont al ruim 40 jaar in Zoetermeer. Het is voor haar een bewuste keuze om in deze woonplaats te blijven wonen. “Via mijn casemanager werd ik op Floriadehof gewezen. Ik was al snel enthousiast. Een nieuwe locatie op een mooie plek in Rokkeveen. Ik woon straks dicht bij het winkelcentrum en het park. Vanuit mijn zit- slaapkamer kijk ik uit op de Watertoren. Daar ben ik heel blij mee. Gezelligheid Het lijkt mevrouw Smit leuk om straks met andere mensen spelletjes te gaan doen. “Ik doe zelf nog Wordfeud op mijn iPad,” geeft mevrouw Smit aan. “Daarnaast Rummikub en lees ik graag. Nog een paar weken en dan ga ik naar Floriadehof verhuizen. Was het alvast maar zover.” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 7
Zelf je leven inrichten Implementatie Wet Zorg en Dwang Op 1 januari 2020 ging de Wet zorg en dwang (Wzd) in. 2020 was een overgangsjaar. Wat houdt de wet precies in? En wat betekent dit voor cliënten en mantelzorgers? Wzd-functionaris Jeroen Janssens en projectleider Wzd Alinda Tukker vertellen er meer over. Jeroen Janssens 8 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
De Wet zorg en dwang vervangt de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz). “Beide wetten gaan over het toepassen van ‘onvrijwillige zorg’, legt Alinda uit. “Er is sprake van onvrijwillige zorg als een cliënt of zijn vertegenwoordiger níet instemt met de zorg of als de cliënt zich verzet. Het uitgangspunt in de Wzd is dat onvrijwillige zorg niet toegepast mag worden, tenzij een cliënt een gevaar is voor zichzelf of voor een ander.” Externe toets Aan de wet is een heel stappenplan gekoppeld waar een organisatie aan moet voldoen bij het toepassen van onvrijwillige zorg. “Als externe Wzd-functionaris toets ik of genoeg is geprobeerd om onvrijwillige zorg te vermijden”, legt Jeroen uit. “Daarnaast kijk ik of alle stappen van het stappenplan uit de wet zijn nagelopen.” Regels zijn dichtbij De Wet zorg en dwang gaat niet alleen over wel of niet naar buiten mogen. “Het gaat ook over zaken als een bedhek omhoog in de nacht of hoe laat iemand naar bed gaat”, vertelt Alinda. “Leven in vrijheid is normaal. Voor iedereen. Mensen hebben het recht om hun eigen leven in te richten. Dat is het uitgangspunt van de wet en ook bij Cardia.” Alle cliënten met dementie De Wet zorg en dwang geldt voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking. “Het gaat niet alleen om mensen die wonen in woonzorglocaties, maar ook voor mensen die thuis wonen”, legt Jeroen uit. “Met het maken van het beleid zijn we in de regio wel begonnen bij de zorglocaties. Nu wordt het uitgerold naar zorg thuis. Door corona gaat de implementatie iets minder snel dan we als organisaties hadden gewild.” Trainingen Afgelopen jaar heeft Cardia medewerkers in de wet geschoold. “We hebben aandachtsvelders op de locaties die alles van de wet weten”, zegt Alinda. “Zij kijken ook de dossiers na. De komende tijd gaan we nog verder mensen trainen, zodat collega’s zich meer bewust worden van de toepassingen van deze wet.” Geluk van cliënt Leven in vrijheid is de norm. Maar wat doe je als iemand die thuis woont ’s nachts gaat dwalen of vergeet het gas uit te doen. “Het is goed dat er regels zijn hoe je hiermee om moet gaan”, vindt Alinda. “En het is goed dat het welzijn en geluk van de cliënt altijd het uitgangspunt is. Daarop is onze zorg toch ook gericht.” Alinda Tukker Cardia heeft een cliëntvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang. Dit is Peter van der Laar. Hij werkt bij Zorgstem. Meer informatie vindt u op de website. CARDIA MAGAZINE DEC 2020 9
Inspiratie Geef licht! Zelfs nu onze kinderen volwassen zijn, vraag ik hen elk jaar als de wintertijd is ingetreden: “Heb je genoeg fietslampjes? Je weet dat ze hier in de meterkast liggen toch? Stop er anders een paar bij je, voor de zekerheid’. Sinds ik ooit bijna een fietser zonder verlichting aanreed, ben ik hier alert op: Zorg dat je licht geeft! Dat je zichtbaar bent in het donker. Van vroeger kent u de fietsverlichting aangedreven via de dynamo door uw voeten. En velen van u kennen als voorloper van de zaklamp de knijpkat, waarbij je pijn in je handen kreeg! Allebei lichtgevers waarbij eigen inspanning de bron was, en waarop u, mits goed onderhouden, altijd kon vertrouwen. Anders is dat bij de wegwerpfietslampjes op batterijtjes in mijn meterkast. Wel gemakkelijk, maar het licht is maar voor even, kwetsbaar voor vocht en makkelijk van fietsen af te halen. Op weg naar kerst 2020 zoeken we naar Licht: om het te ontvangen en door te geven. Naast de donkere dagen leggen ook de beperkingen vanwege het coronavirus een zwaarte en een matheid op ons samenzijn. Met name de thuiswonende ouderen die ik, veelal telefonisch, spreek vertellen: ‘Ik ben best tevreden, maar ik ben niet gelukkig’. U mist de ongedwongen gezelligheid en diepe vreugde samen met anderen, en vertelt dat u nergens ‘echt meer naar uitkijkt’ of zich voor iets moet inspannen. Ik merk het ook bij mezelf. Alsof ik het licht en de vreugde vooral uit ‘wegwerpfietslampjes’ haal, kwetsbaar en vluchtig. Waar is dat duurzame licht te vinden? In het eerste hoofdstuk van het evangelie (de goede boodschap) volgens Johannes lezen we over de geboorte van Christus als Lichtbrenger: In het Woord was leven, en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. (….) het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond. Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon (…) heeft Hem doen kennen.. De komst van Christus is een altijddurende bron van licht, een dynamo, voor ons allemaal in deze donkere dagen. Telkens houd ik me zelf dat voor. En ik vertel het lied van Stef Bos dat u op pagina twee ziet afgedrukt. God is niet ver weg, maar in een mens bij ons komen wonen. Jezus is het gezicht van Gods liefde. Voor u en voor mij. Duurzaam en voor altijd. In zijn licht en liefde, kan ik licht verspreiden! Veel licht gewenst, U bent niet alleen! Hanny van der Stelt, geestelijk verzorger/predikant bij De Thuishaven. Ps: Overal in Nederland zetten talloze lokale organisaties en kerken zich in voor mensen die hulp kunnen gebruiken. Praktische hulp nodig? Zelf een luisterend oor aan anderen willen geven? Bel met 0800 -1322 of kijk op www.nietalleen.nl 10 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
NAOMI BEKKERS & COBY VROLIJK Medewerker aan het woord Meekijken bij Het Klantenbureau Het Klantenbureau is sinds twee jaar dé plek waar alle toekomstige cliënten, mantelzorgers, familielieden en verwijzers terecht kunnen voor alle vragen over wonen, zorg en welzijn bij Cardia. We spraken Naomi Bekkers en Coby Vrolijk, die hier werken sinds de start. “We hebben het echt samen uitgevonden. Toen ik hier kwam werken twee jaar geleden, begon Het Klantenbureau net,” aldus Naomi. Klantvriendelijkheid “Het leuke aan het werken bij Het Klantenbureau vind ik de diversiteit”, vertelt Naomi. “Het ene moment is er een verplichte opname. Dan leg je alles opzij en ga je daarmee aan de slag. Het andere moment ben je met een potentiële cliënt in gesprek.” Coby is ondertussen aan de telefoon met een oudere mevrouw. Die woont al 50 jaar in haar appartement maar moet nu in een verzorgingstehuis gaan wonen. Coby vertelt haar rustig en vriendelijk hoe het bij Cardia werkt. “Ik vind het belangrijk dat we klantvriendelijk zijn”, zegt ze als het gesprek is afgelopen. “Vorige week belde ik een meneer terug die geïnformeerd had over het wonen bij Cardia. Hij vertelde dat de persoon voor wie hij belde inmiddels was overleden. Maar dat wij als enige hadden gebeld. ‘Als ze nog had geleefd, was ze naar jullie gegaan’, zei hij. Dat is een mooi compliment.” “Ik vind het belangrijk dat we klantvriendelijk zijn” Het centrale punt Het Klantenbureau is hét centrale punt waar mensen komen met allerlei vragen. Die vragen kunnen heel uiteenlopend zijn. Van contactpersonen die informatie willen tot oudere mensen die even hun verhaal kwijt willen. Dit maakt het werk afwisselend. “Het is hard werken, maar leuk om te doen.” Wilt u meer informatie over wonen, zorg en welzijn bij Cardia? Het Klantenbureau staat altijd voor u klaar. Neem contact met ons op door te bellen naar: 070 8008 888 of een e-mail te sturen naar klantenbureau@cardia.nl CARDIA MAGAZINE DEC 2020 11
Geestelijke verzorging bij u thuis Veel mensen denken bij een geestelijk verzorger aan een dominee in pak met een plechtige stem. Maar zoals ook de huisarts al lang niet meer een witte jas draagt, zien geestelijk verzorgers er gewoon uit. Wel hebben ze veel ervaring in het goed luisteren naar wat u aan vreugde en verdriet, verwondering en vertwijfeling hebt meegemaakt. Bijvoorbeeld als uw dierbare is opgenomen in een verpleeghuis, u zich zorgen maakt over de toekomst of ervaringen van vroeger u dwarszitten. Of als u of uw dierbare ernstig ziek is en niet meer beter wordt. Een geestelijk verzorger geeft geen oplossing of kant en klaar advies. Ook legt ze u geen geloofsopvatting op. Ze haalt wel uw levensverhaal tevoorschijn en kijkt met u naar bronnen van troost en houvast passend bij hoe u in het leven staat. Ze kan samen met u vorm geven aan afscheid en rouw door symbolen en rituelen. Sinds een jaar kunnen de geestelijk verzorgers ook bij u thuis komen of, als u dat prettiger vindt, telefonisch met u gesprekken voeren. Een subsidie van de overheid maakt dat mogelijk. Voor u zijn er geen kosten aan verbonden. U kunt zichzelf aanmelden of uw familielid kan dit doen. Ook kunt u de thuiszorg van Cardia vragen dit te doen. We kunnen ons voorstellen dat u aarzelt. Daarom komen we graag eenmalig op kennismakingsbezoek bij u zonder verdere verplichtingen! Voor mensen boven de 50 jaar die thuis of in een aanleunwoning wonen Aantal gesprekken maximaal 6 Kosten geen Aanmelding zelf, uw familielid of de thuiszorg van Cardia Gebied rondom Tabitha (Loosduinen) Janneke Bregman, jbregman@cardia.nl of via (tel. Tabitha) Gebied rondom de Thuishaven (Scheveningen) Hanny van der Stelt, hvdstelt@cardia.nl of via (tel. Thuishaven) Gebied rondom Onderwatershof (Rijswijk) Mirjam Röhling, mrohling@cardia.nl of via (tel. Onderwaterhof) In de loop van volgend jaar kan ook geestelijke verzorging thuis worden aangeboden rondom Landscheiding (Mariahoeve) en Floriadehof (Zoetermeer-Rokkeveen). Tot die tijd kijken we met u naar een passende oplossing. Informatie daarover kunt u krijgen bij Hanny van der Stelt 12 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
ONDERWATERSHOF locatienieuws Nominaties Planetree Persoons Award en Planetree Project Award Merkbaar verschil maken In december is Cardia twee keer genomineerd voor een Planetree Award. Vrijwilliger van Onderwatershof Nel Zeeman voor de Planetree Persoons Award en het Loopbaan zij-instromers traject voor de Planetree Project Award. Nel reageerde verrast: “Ik weet even niet wat ik moet zeggen. Ik ben niet de enige. Er zijn een heleboel vrijwilligers die zoveel goeds doen”. De Planetree Persoons Award is een award die jaarlijks wordt uitgereikt aan zorgprofessionals die mensgerichte zorg op een bijzondere en persoonsgerichte manier in de praktijk brengen. Er wordt bij deze award onder andere gekeken naar empathie en merkbaar verschil maken. Nel Zeeman zet zich al jaren in voor Onderwatershof als vrijwillige rots in de branding. Als dank hiervoor heeft Cardia haar voorgedragen voor de Planetree Persoons Award. Loopbaan zij- instroom traject Het loopbaan zij- instroom traject is daarnaast een eigen opleidingstraject van Cardia. “Zij-instromers worden opgeleid voor helpende, verzorgende of verpleegkundige. De studenten gaan één dag per week naar school en de rest leren ze in de praktijk. Cardia heeft inmiddels drie interne opleidingsklassen. Inmiddels is dit traject al bijna twee jaar bezig,” aldus Marjan Kroon, opleidingscoördinator. Het eigen opleidingstraject is één van de oplossingen voor het tekort aan zorgpersoneel. Uitreiking Half december 2020 was de uitreiking van de Awards. Ondanks de vele stemmen die we van mensen hebben ontvangen, hebben we net geen Award gewonnen. Toch zijn twee nominaties een heel mooi resultaat en zijn we er trots op! Planetree Nederland Cardia is aangesloten bij Planetree Nederland. Stichting Planetree Nederland is een non-profit organisatie die zorginstellingen inspireert, adviseert en begeleidt op het gebied van veiligheid, liefde, vakmanschap en aandacht voor mensen in kwetsbare situaties. Alles bij Planetree is erop gericht dat zorg als goede zorg wordt ervaren en met veel plezier wordt gegeven. Marjan Kroon Nel Zeeman CARDIA MAGAZINE DEC 2020 13
DE THUISHAVEN locatienieuws Samen koken en eten Hoe gaat het in de huiskamer? Sinterklaasslingers, ingepakte cadeautjes, beeldhouwkunstwerken en een lieve knuffelkat. Zomaar een paar dingen die je ziet in de huiskamer van ‘Het Oude Dorp’, op de vierde etage van De Thuishaven. Swetlana Malaya is verzorgende VIG en deze middag en avond verantwoordelijk voor negen bewoners. Ze eten samen en drinken een kopje koffie. “Voor mij is het een lichtpuntje als ik zie dat iedereen plezier heeft gehad,” zegt ze met een brede glimlach terwijl ze de peterselie snijdt. “Ruik maar, proef maar”, zegt ze tegen de al aanwezige bewoners, terwijl ze bezig is met de voorbereiding van het eten. “Ik heb een vraag voor u. Wat is dit?” Ze wijst naar de peterselie. Niemand weet het antwoord. De laatste bewoner, mevrouw Krosch-de Loo, leest rustig haar krantje. Totdat ze iets ruikt wat ze kent. “Peterselie!”, zegt ze direct. Swetlana knikt instemmend. “Inderdaad, peterselie.” Ze gaat verder met het maken van de bonensoep voor de bewoners. Mevrouw Gill snijdt het uitje, en daarna helpt mevrouw Bal-Fieret met het bakken van het uitje. Zo doet iedereen wat. Net als thuis. Iedereen helpt mee, net als thuis Kunstwerk in het torentje Een van de dingen die opvallen in deze huiskamer, is dat er veel kunstwerken staan. Mevrouw Krosch14 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
de Loo is de maker van deze kunstwerken. Toen ze 40 was, startte ze met het maken van kunst. Het begon met een klein stukje was dat ze vond toen ze haar zolder opruimde, vertelt ze. “Ik hoorde een stem die me vertelde dat ik van dat stukje was een kopje moest maken. Dat deed ik. Toen een vriendin een tijdje later bij mij op bezoek kwam en dat kopje zag, zei ze gelijk: ‘Dit is echt goed. Je moet daar iets mee doen.’ Toen ben ik begonnen met de kunstacademie.” Ze begint te stralen als ze vertelt over het bronzen beeld van Willem Drees dat nu in het Torentje van het Binnenhof hangt. Het Rijk wilde het beeld graag kopen. “Ik wilde graag een beeld van Drees maken omdat hij zoveel voor mij en voor de oudere generatie heeft betekend. Zonder hem had ik hier niet kunnen wonen!” Drees, de vader van de AOW, is voor haar een lichtpuntje uit haar leven. “Zonder Drees had ik hier niet kunnen wonen” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 15 50 jaar vriendinnen Behalve mevrouw de Loo zijn er nog andere bewoners aanwezig. Twee dames zijn al 50 jaar vriendinnen van elkaar. Nu wonen ze zelfs op dezelfde afdeling. Daar genieten ze beiden erg van. Na de mooie verhalen is het tijd om te eten. “Wat gek zeg, dat dat er zo uit ziet. Dat heb ik nou nog nooit gezien”, zegt een van de bewoners over haar broodje leverworst. Na het afsluiten van de maaltijd gaat iedereen even zijn of haar eigen gang. En dan is er koffie. Een bewoner kijkt naar het nieuws, een ander aait de kat. Het is er veilig en knus. Zomaar een middag en avond achter de schermen bij een van de huiskamers van De Thuishaven.
TABITHA locatienieuws Werken vanuit de wens van bewoners en medewerkers De facilitaire en welzijnstaken bij Tabitha hebben sinds september 2020 een hele ontwikkeling doorgemaakt. “We zijn het echt anders gaan organiseren”, zegt Petra Huisman, teamleider Facilitair. “Efficiënter en nog meer vanuit de wensen van de bewoners en medewerkers. En we hebben het gebouw gezelliger gemaakt.” Petra Huisman Kim Barberien, 1e medewerker hoteldienst “Sinds ik vaker op de afdelingen loop, hoor ik steeds meer, ben je er alweer? Ik word dus echt gezien door de medewerkers.” Jeffrey Grooteman, medewerker catering en kok “Tijdens de ontbijt- en lunchronde met de ontbijt- en lunchkar heb ik een bewoner wel eens horen zeggen: ‘Kijk eens wat een service, het lijkt wel roomservice.’” Nancy van der Meer, medewerker catering “Wat wordt er elke keer toch lekker gekookt” 16 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Eline Evers, waarnemend coördinator welzijn “Ik hoorde een bewoner zeggen: ‘Kom toch naar Tabitha, daar is het zo fijn. Je hoeft je nooit te vervelen.’” Voordat de verandering werd doorgevoerd, zijn eerst de wensen in kaart gebracht. “We hebben een onderzoek gedaan onder de bewoners en mantelzorgers”, vertelt Petra. “En we hebben aan het team gevraagd waar zij mogelijke verbeteringen zien. We hebben gekeken of we de talenten van mensen optimaal benutten. Zitten de juiste mensen op de juiste plek? Zijn ze blij met hun functie?” Zo kon het gebeuren dat er nu regelmatig een dwarsfluit klinkt in Tabitha. Dat is Birgit. Zij stuurt het team aan als eerste cateringmedewerker. Met haar ervaring vanuit het conservatorium kan zij heel goed een muziekinstrument bespelen. Dat doet ze nu af en toe terwijl ze aan het werk is. Kan zij mooi oefenen, en kunnen de bewoners genieten van haar mooie spel. “Het is fijn dat na een paar maanden het team echt meer aan het stralen is,” zegt Petra. Terug op het oude honk Petra is na 18 jaar weer terug in Tabitha, terug op het oude honk. “In 2002 heb ik hier mijn oriëntatiestage gelopen bij alle facilitaire afdelingen”, vertelt ze. “De afgelopen jaren heb ik gewerkt bij Landscheiding als teamleider en nu dus weer terug bij Tabitha. Ik begeleid nu met veel plezier stagiaires van dezelfde opleiding die ik zelf volgde. Zij staan aan het begin van hun carrière. Al mis ik Landscheiding ook, Tabitha is steeds meer eigen aan het worden.” Ook de schoonmaak is anders ingericht. De medewerkers hebben een vaste etage gekregen om schoon te houden en de kantoren worden tegenwoordig in het weekend schoongemaakt in plaats van doordeweeks. “Dit is veel efficiënter en de bewoners zien door de nieuwe indeling meer vaste gezichten,” legt Petra uit. Jochum Westerduin, medewerker welzijn “Ik voel de gezelligheid” Bob Wardenaar, kok “Ik vind het fijn dat er nog vers gekookt wordt” Cynthia Wilson-Heeren, vrijwilligerscoördinator “Ook een vrijwilliger heeft behoefte aan een luisterend oor” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 17
Katja van Breukelen, medewerker hoteldienst “Ik vind het fijn om een vaste helper van de bewoner te zijn” Eitje in de morgen “We zijn met lunchkarren gaan rijden voor bewoners die liever op hun kamer willen eten,” vervolgt Petra. “En we hebben koffie- en theerondes. Sommige bewoners vertellen dat het hier wel een hotel lijkt door die service. Ze voelen zich echt verwend. Als een bewoner graag een eitje eet in de morgen, dan regelen we dat.” Op diverse plekken in Tabitha is de inrichting aangepast. “We hebben hier en daar belevingsplekjes gecreëerd. Denk bijvoorbeeld aan een strandhoekje. Ook hebben we de gangen gewit en heel veel opgeruimd. Het is daardoor lichter en de indeling is overzichtelijker. Het geeft gelijk een andere uitstraling.” Vaste gezichten Net als bij de schoonmaak heeft ook het team Welzijn een andere indeling gekregen. “We hebben een vaste etage per medewerker,” vertelt beweegagoog Jochum Westerduin. “De bewoners zien dus vaste gezichten in ons team. En wij weten nog beter wie de bewoner is, waardoor we de activiteiten echt kunnen aansluiten op de wensen en gewoontes van een bewoner.” Het team Welzijn heeft ook de werkprocessen gestructureerd en de communicatie verbeterd. “Het werk loopt daardoor soepeler. We zijn een hecht en enthousiast team. Ons motto is: ‘Welzijn met een lach, maakt je dag’. Ik heb het echt naar mijn zin in mijn werk. Onlangs zag ik een bewoonster die wat stil is, opgenomen worden door een groep andere dames. Je zag haar helemaal opbloeien. Daar word ik blij van.” Blije bewoners, blije medewerkers De teams krijgen regelmatig complimenten van bewoners van Tabitha. “Dat doet onze medewerkers echt goed,” zegt Petra. “Van een compliment ga je natuurlijk stralen. En dan glimlach je vanzelf ook vaker. Het is een wisselwerking. Blije bewoners geven blije medewerkers, en blije medewerkers geven blije bewoners. Daar doen we het natuurlijk voor.” Willem Romp, technische dienst “U vraagt, wij draaien” Conny van Bussel, medewerker receptie “Het is fijn om het eerste gezicht te zijn” 18 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
LANDSCHEIDING locatienieuws Alleen voor mannen Dinsdagmiddag, 2 uur. In de Serre van Landscheiding komen enkele mannelijke bewoners bij elkaar. De mannengroep van Landscheiding. Sinds een maand ontmoeten ze elkaar elke dinsdagmiddag. Initiatiefnemer is Pieter Hartevelt, de geestelijk verzorger van Landscheiding. “Ik wilde het eigenlijk ‘Mannencafé Hartevelt’ noemen”, lacht hij. “Net als de jenever.” “Een paar jaar geleden hebben we ook al eens zo’n mannengroep gehad”, vertelt Pieter. “Het voorzag in een behoefte, even de mannen onder elkaar. Toen een van de bewoners verhuisde naar Frankrijk en een andere deelnemer overleed, is deze groep gestopt. De laatste tijd hoorden we van verschillende bewoners dat ze graag weer een mannengroep zouden willen. Daarom hebben we het initiatief genomen om dit te organiseren.” Krentenbrood Tijdens de ontmoeting snijden de heren verschillende onderwerpen aan. “Het kan over van alles gaan,” zegt een van de deelnemers. “Van het bakken van krentenbrood tot de Amerikaanse verkiezingen. We hebben het over wat ons bezighoudt. Ook wat in het nieuws staat, bespreken we.” “We hebben geen vast patroon van onderwerpen,” zegt Pieter. “We wisselen met elkaar van gedachten over wat bij ons opkomt.” Maison Kelder Tijdens de ontmoeting drinken de heren graag een kopje thee of koffie. Een lekker stukje taart zouden de heren er ook best bij willen hebben. Meteen gaat het gesprek over welk gebakje het lekkerst is. “Ik vind gebak van Maison Kelder echt heerlijk,” geeft een van de heren aan. Een ander maakt het niet zoveel uit waar het vandaan CARDIA MAGAZINE DEC 2020 19 komt, als het maar appeltaart is. Iedereen krijgt de gelegenheid om er wat over te zeggen. Pieter betrekt alle heren bij het gesprek. Vooral gezellig Een vrouwelijke bewoner wilde ook wel eens meepraten met de mannengroep, in het kader van emancipatie en gelijkheid. Na één keer is ze toch maar weer afgehaakt. “Zo is het toch een mannengroep gebleven,” zegt Pieter. “En misschien is dat ook maar beter. We hebben het vooral erg gezellig met elkaar. Dat maakt dat we elke week weer bij elkaar komen.” De bijeenkomst duurt tot ongeveer half vier. Daarna gaan de bezoekers van het mannencafé weer hun eigen gang. Tot volgende week!
FLORIADEHOF locatienieuws Floriadehof verwelkomt eerste bewoners 20 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Afgelopen weken hebben de medewerkers van Floriadehof de eerste bewoners mogen verwelkomen. Floriadehof is een nieuwe locatie van Cardia op een mooi plekje in Rokkeveen Zoetermeer, vlakbij het Burgemeester Hoekstrapark en Winkelcentrum Rokkeveen. Locatiemanager Annelies Kloppenborg vertelt meer over dit nieuwe verpleeghuis. Floriadehof heeft vier etages. Elke verdieping heeft twee woningen. In totaal wonen er straks 64 mensen met dementie, in elke woning acht. “Elke woning heeft een eigen woonkamer”, vertelt Annelies. “Dit is het centrale middelpunt. Hier doen we samen activiteiten en eten de huisgenoten gezellig met elkaar. In elke woning werken zoveel mogelijk dezelfde medewerkers. Zo willen we een familiegevoel creëren.” Duurzame locatie In de locatie zijn twee ruime activiteitenruimtes. Daarnaast is er een heerlijke tuin waar bewoners kunnen wandelen of van het zonnetje genieten. Floriadehof is een moderne en duurzame locatie. Het dak is voorzien van zonnepanelen. Daarnaast heeft het gebouw een warmtepomp. Dit is energiezuinig en het geeft een aangename temperatuur. In de zomer is het heerlijk koel en in de winter lekker warm. Floriade De naam ‘Floriadehof’ is niet zomaar gekozen. De naam is vorig jaar bedacht door een bewoonster uit Zoetermeer. “Het gebouw staat op het terrein waar in 1992 de Floriade plaatsvond, de grootste landbouwtentoonstelling te wereld”, legt Annelies uit. “En ‘hof’ verwijst naar de Hofstad waar het hoofdkantoor van Cardia is gevestigd. ‘Hofje’ is daarnaast synoniem met kleinschalig wonen. Dat is wat we hier willen realiseren.” Visie Om de visie van Floriadehof goed tot uiting te laten komen hebben we een bloem gekozen als symbool,” legt Annelies uit. “Een belangrijke waarde is het creëren van een veilig thuis voor onze bewoners. Wonen staat voorop en we zorgen dat zorg en behandeling goed geregeld zijn. In de locatie zijn moderne technologieën toegepast die bijdragen aan de veiligheid.” Een voorbeeld van die technologie is dat Floriadehof geen sleutels kent. De bewoners dragen een polsbandje waarmee ze hun deur kunnen openen. Annelies: “We sluiten zoveel mogelijk aan bij de individuele situatie van een bewoner. Persoonsgerichte zorg vanuit christelijke waarden, daar draait het bij ons om. We besteden veel aandacht aan levensvragen.“ Een fijn thuis Floriadehof streeft naar een warme sfeer waarin mensen zich thuis voelen. De woonkamers zijn met rustige kleuren ingericht. Kleurige bloemen aan de wanden in de gangen herinneren aan de Floriade van weleer. “De eerste bewoners reageerden heel enthousiast op de inrichting”, zegt Annelies. “Daar waren we heel blij mee. We doen het tenslotte om hen een fijn thuis te geven.” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 21
Zorgrobot Tessa geeft structuur aan de dag “Goedemiddag, Logan is jarig vandaag. Goed idee om hem even telefonisch te feliciteren?” vraagt Tessa aan een thuiszorgcliënt. Tessa is een sprekende zorgrobot. Ze helpt cliënten om structuur aan te brengen in het dagelijks leven. Ze herinnert cliënten aan kleine taken en vertelt hoe de agenda eruitziet. Anne Kramer, projectleider Tessa en teamleider van Zorg Thuis vertelt er meer over. Cardia is in december 2019 bij vijf cliënten gestart met Tessa. “We wilden ervaring opdoen en kijken of deze zorgrobot echt iets is voor onze cliënten”, vertelt Anne. “We zagen mooie resultaten. Mensen werden rustiger door Tessa en ze kregen meer structuur in de dag. Tessa geeft meldingen over belangrijke gebeurtenissen in de dag. Een mantelzorger of zorgverlener kan deze herinneringen voorprogrammeren. Dat klinkt ingewikkeld, maar met een speciale app of via de webpagina is het heel gemakkelijk te doen.” Tijd om op te staan Tessa kan ook helpen bij het opstaan en aankleden. “Ze helpt je niet overeind, maar ze laat dan een reminder horen: het is tijd om uit bed te komen en u aan te kleden. Dit kun je bijvoorbeeld na 15 minuten weer herhalen. Ook kan Tessa je vertellen dat een leuk tv-programma bijna begint of dat een medewerker van de thuiszorg er zo aankomt.” Tessa sluit aan bij het leven van de mensen. Ze wordt vooral ingezet bij mensen met geheugenverlies of dementie die nog thuis wonen. “Bij mensen die te maken hebben met regieverlies,” zegt Anne. “De boodschappen die Tessa uitspreekt, ondersteunen het zelfstandig wonen.” Anne werkt zeven jaar bij Cardia en is heel enthousiast over deze ontwikkeling. Zorg uit handen Voor mantelzorgers is het prettig dat Tessa de zorg uit handen neemt en dat er ondersteuning is bij de dagelijkse gang van zaken. “Het geeft mantelzorgers ook rust. Door de mooie resultaten gaan we Tessa nu bij meer cliënten in de thuiszorg inzetten. Het gaat om mensen met geïndiceerde zorg waarop Tessa aansluit. We gaan in gesprek met mantelzorgers en cliënt om te kijken of Tessa passend is en aansluit bij de wensen.” Wilt u ook graag een Tessa in huis? Neem dan contact op met uw wijkverpleegkundige. CARDIA MAGAZINE DEC 2020 23
locatienieuws Haags Ontmoeten: activiteiten voor wijkbewoners Plezier en vitaliteit Hét lichtpuntje van de dag. Dat is wat Haags Ontmoeten is voor de ouderen die wekelijks de activiteiten bezoeken van dit project. Haags Ontmoeten is bedoeld voor ouderen uit de wijk met regie- en / of geheugenverlies. Sinds november is Haags Ontmoeten in een nieuwe vorm gestart bij Landscheiding en bij Tabitha. We gingen in gesprek met Estrallita de Mos en Ineke van der Velde (welzijnsmedewerkers) en met Marlot Henkes, coördinator Welzijn, over het belang van dit project bij Landscheiding Wilt u zich aanmelden voor een activiteit van Haags Ontmoeten? Neem dan contact op met Marlot Henkes, via mhenkes@cardia.nl of 06 15 05 10 29 / 070 800 84 46 24 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
“De mensen die Haags Ontmoeten bezoeken vinden het zelf leuk om mee te doen, ze komen vrijblijvend. Dat is de kracht van Haags Ontmoeten,” aldus Estrallita. Estrallita de Mos geeft elke dinsdag bij Landscheiding de geheugentraining. “Wanneer mensen binnenkomen, zijn ze vaak afwachtend. Ze kunnen nog niet goed over hun dag vertellen. Ik zie een hele verandering met wanneer ze weggaan. Dan zijn ze enthousiast en kunnen ze vaak wel vertellen over wat ze vandaag hebben gedaan.” Eén van de deelnemers van de geheugentraining vertelt trots wat de geheugentraining hem heeft gebracht: “Door het boodschappenspel geef ik extra aandacht aan een bepaalde handeling. Daardoor herinner ik die handeling later ook weer. Ik weet bijvoorbeeld nog steeds dat er koffie op één van de kaarten stond.” “Het belangrijkste is dat mensen plezier hebben” Geheugentraining als spelletje De geheugentraining is voor de bezoekers van Haags Ontmoeten een spelletje. “We beginnen elke dinsdag met een hoe gaat het- rondje. We drinken een kopje koffie en dan vraag ik hoe de dag is geweest. Daarna vraag ik naar wat we vorige week hebben gedaan. Heel langzaam gaan we over naar het spelletje. Ik noem het iets leuks, dan voelen de cliënten dat er geen druk is,” aldus Estrallita. Ook bij de creatieve middag beginnen de deelnemers met een kopje koffie. “We praten wat bij over de activiteiten. Daarna gaan we knutselen. Ik laat de cliënten zoveel mogelijk zelf doen, maar geef een handreiking waar dit nodig is,” vertelt welzijnsmedewerker Ineke van der Velde. Haags Ontmoeten is opgezet als onderdeel van Den Haag Seniorvriendelijke Stad en het Actieprogramma informele zorg. Het is een preventieve voorziening om ouderen die een verhoogd risico hebben op het verlies van regie of geheugen te ondersteunen. Het doel van de activiteiten van Haags Ontmoeten is het ondersteunen van vitaliteit en het bevorderen van leefplezier. Samen met de partners wil Haags Ontmoeten locatie Landscheiding ervoor zorgen dat wijkbewoners zoveel mogelijk de eigen regie behouden. “Zoveel mogelijk zelf, maar een handreiking waar nodig” Haags Ontmoeten Locatie Landscheiding “Naast de geheugentraining en de creatieve middag kunnen wijkbewoners meedoen aan het zincafé onder leiding van de geestelijk verzorger, fietsen op de duo fiets en muziek maken tijdens de muzikale ochtend. Iedereen die van muziek houdt is welkom. We hebben dus vijf activiteiten, gericht op belangrijke leefgebieden; beweging, zingeving, ontmoeting en het geheugen wordt getraind op diverse manieren,” vertelt Marlot Henkes, coördinator Welzijn. “Daarnaast merken we dat wijkbewoners zich steeds veiliger gaan voelen bij onze medewerkers en dat levert hele mooie situaties op. Opgewekt gaan mensen naar huis, fantastisch om te zien! Door de coronatijd kan er maar een beperkt aantal deelnemers komen maar er is nog ruimte bij verschillende activiteiten. “We hopen dat er snel weer meer deelnemers naar de Haags Ontmoeten activiteiten mogen komen zodat we Landscheiding nóg meer op de kaart kunnen zetten als Haags Ontmoeten locatie.” CARDIA MAGAZINE DEC 2020 25
Vrijwilliger in het zonnetje Altijd een vriendelijk woord Els de Vries is op en top gastvrouw. Gastvrij begroet ze de bezoekers die binnenkomen bij Landscheiding. Voor bewoners heeft ze een vriendelijk woord. Sinds september 2020 is Els gastvrouw bij de locatie. Wat motiveert haar? En wat vindt ze van haar vrijwilligerswerk? “Ik had geen werk en was op zoek naar iets leuks om overdag te doen”, vertelt Els. “Ik heb meer met ouderen dan met jongeren en toen ik de vacature voor gastvrouw op een vrijwilligerswebsite zag staan, was ik direct enthousiast.” Els heeft bijna twintig jaar gewerkt als receptioniste bij een groothandel. “Ervaring als gastvrouw heb ik dus wel. Het contact met mensen vind ik heel leuk. Ik wil dat bezoekers zich welkom voelen als ze de locatie binnenkomen. Dat ze zich gezien voelen. Aan mensen die ik nu een beetje ken, vraag ik hoe het met hun moeder of vader is. Zo krijg je een fijn gesprek met elkaar.” Jas aandoen Els is de ene week één ochtend gastvrouw, de andere week een ochtend en een middag. Als het nodig is, valt ze in. “Als bewoners buiten gaan wandelen, maak ik graag een praatje met ze. Ook help ik een mevrouw met haar jas aandoen en uittrekken. Daar is ze dan zo dankbaar voor. Voor mij is het eigenlijk normaal om te doen. Een mevrouw bedankt mij ook altijd. Ik merk dat mensen blij zijn dat ik er ben, dat is mooi om te ervaren.” Een moment dat haar is bijgebleven, is het uitdragen van een overledene. “Ik heb dat nog nooit meegemaakt”, vertelt ze “De medewerkers stonden in een halve kring buiten om waardig afscheid te nemen. Dat was echt indrukwekkend.” Genieten van natuur Als Els niet aan het werk is als vrijwilliger, dan geniet ze graag van de natuur. “Als ik op mijn fiets zit, kijk ik altijd om mij heen. Er is zoveel moois buiten te zien”, glimlacht ze. “Zo zag ik vandaag een groep ganzen in een V-vorm vliegen. Een prachtig gezicht.” Naast natuurliefhebber is Els ook een dierenvriend. “Ik heb twee katten. Ze zijn allebei al aardig op leeftijd. Eén kat weet niet dat zij een poes is, want ze kan niet miauwen“, lacht Els. “En de andere is heel opdringerig. Zij zijn echt mijn maatjes. Ook mijn kinderen zijn het licht in mijn leven. Wij zijn elkaar echt tot steun. Dat is fijn.” 26 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Van de Cliëntenraad Licht Licht is een lastige titel, juist in de donkere laatste weken van het jaar. Daar komt nog bij dat dit een alles behalve “licht” jaar is geweest, ook in de lange hete zomer waren we met zijn allen niet zo zorgeloos als andere jaren. Alle ontwikkelingen rondom het coronavirus hingen als donkere wolken boven ons hoofd. Na het pittige voorjaar kwam de zomer en die ging niet alleen gepaard met veel zonneschijn en warmte maar zeker ook met enige verruiming van alle coronamaatregelen. De verpleeghuizen, restaurantjes, bioscopen, musea en scholen gingen weer open en dat alles gaf een licht (en best wel vrolijk) gevoel! En over licht gesproken, wat hebben we in Nederland met zijn allen een reuzenslag gemaakt. Digitaal vergaderen, digitaal schoollessen volgen en vanuit je eigen appartement of kamer via de computer een praatje maken met je geliefde, hebben een enorme vlucht genomen. Hoewel dit zeker niet de meest ideale situatie is, zorgt het wel voor enige verlichting. In de herfst veranderen niet alleen de kleuren van de blaadjes maar kregen we ook weer te maken met aanscherping van de beperkende maatregelen vanwege de tweede golf. En wat mij zo heel erg is opgevallen is de naleving van alle versoberingen, iets wat ook mij niet echt meeviel. Maar dat hebben we met zijn allen toch maar weer mooi gedaan. Critici zullen nu aankomen met de anti-gangers die illegale feestjes organiseerden en demonstraties hielden. Maar laten we wel bedenken dat wij een democratisch land zijn met demonstranten, zelfs tegen zware piet die we inmiddels is veranderd in de roetveegpiet. De traditionele kerstviering krijgt dit jaar een andere invulling. Ter voorkoming van besmetting zal iedere Cardia-vestiging iets organiseren om het voor haar bewoners sfeervol en gezellig te maken. Ook de buitenwacht is in afwachting van de beslissing die het Kabinet gaat nemen rond het verder versoepelen van de maatregelen. Zoals het er nu naar uitziet vieren we dit jaar de feestdagen allemaal anders dan anders en in hele kleine kring. Daarna is het de hoogste tijd voor een nieuw jaar en ondanks het vuurwerkverbod komt in het nieuwe jaar het volgende lichtje in beeld: vaccins zijn in aantocht! Ik wil niet op de zaken vooruit lopen maar ik kan me niet aan een positief gevoel onttrekken: 2021 gaat een lichter jaar worden. De laatste weken in 2020 moeten we het nog doen met een lichtknopje om licht te krijgen en de liefdevolle verzorging van het Cardia personeel. Maar mijn eindejaarswens is: sprankelend licht in 2021 voor iedereen! Henk Kauderer Voorzitter Centrale Cliëntenraad CARDIA MAGAZINE DEC 2020 27
Boeken rubriek De meeste mensen deugen - RUTGER BREGMAN De meeste mensen deugen heeft de NS Publieksprijs 2020 gewonnen De mens is een beest, zeiden de koningen. Een zondaar, zeiden de priesters. Een egoïst, zeiden de boekhouders. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens. Maar wat als we het al die tijd mis hadden? In dit boek verweeft Rutger Bregman de jongste inzichten uit de psychologie, de economie, de biologie en de archeologie. Hij neemt ons mee op een reis door de geschiedenis en geeft nieuwe antwoorden op oude vragen. Waarom veroverde juist onze soort de aarde? Hoe verklaren we onze grootste misdaden? En zijn we diep vanbinnen geneigd tot het kwade of het goede? Adembenemend, weids en revolutionair – De meeste mensen deugen herschrijft niet alleen de geschiedenis, maar werpt ook nieuw licht op onze toekomst. In deze rubriek belichten we boeken. Het Zoutpad - RAYNOR WINN Na het verlies van hun huis en het nieuws dat haar man ernstig ziek is, besluit Raynor Winn de lange, verweerde, oeroude South West Coast Path te gaan lopen. De tocht verandert het leven van het stel. Raynor Winn en haar man Moth raken binnen een paar dagen alles kwijt: ze verliezen hun huis door een speculatieschandaal en Moth blijkt een ernstige ziekte te hebben. Met de moed der wanhoop nemen ze een impulsief besluit: ze gaan de eeuwenoude South West Coast Path lopen, weg van alles en iedereen. Het is een tocht van duizend kilometer door het oeroude, verweerde landschap langs de zuidkust van Engeland. Met elke stap, door iedere ontmoeting, en ondanks alle moeilijkheden die ze onderweg tegenkomen, verandert hun tocht verder in een bijzondere ontdekkingsreis. Het zoutpad is een inspirerend verhaal over het omgaan met verdriet, de helende kracht van de natuur en de herontdekking van de ware betekenis van het leven, als je alles bent kwijtgeraakt. Raynor Winn debuteerde overweldigend met Het zoutpad, dat inter nationaal uitgroeide tot een bestseller. Ze woont en werkt in Cornwall. 28 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Recept Kerststol recept van Heel Holland Bakt Bereiding Deeg • • Ingredienten Deeg • 350 gram bloem • 25 gram verse gist • 2 eieren • 35 gram witte basterdsuiker • 7 gram zout • 0,50 stuks citroenrasp • 30 gram roomboter • 30 gram margarine • 210 milliliter water • 250 gram rozijnen • 70 gram noten • 200 gram spijs Afbakken • poedersuiker • boter, gesmolten (om het deeg mee in te smeren) • • • • Verwarm de oven voor op 200°C. Klop het ei los, voeg een scheut water (ongeveer de helft) toe en los hier de gist in op. Meng alle ingrediënten, behalve rozijnen, noten en spijs, door elkaar. Kneed het deeg met de hand of in een keukenmachine tot een soepel deeg. Als u merkt dat het deeg te droog is, voeg dan nog beetje bij beetje wat water toe. Kneed vervolgens de rozijnen en noten er doorheen. Zorg dat de rozijnen goed in het deeg zitten. Als ze te veel uit het deeg steken, worden ze snel hard en zwart tijdens het bakken. • • • • Verdeel het deeg in 2 gelijke stukken en maak hier 2 bollen van. Zo maakt u 2 kerststollen in plaats van 1 grote. Laat het deeg zo’n 15-30 minuten rijzen. Kneed het amandelspijs soepel en deel in 2 gelijke delen. Rol uit tot een mooie spijsrol. Bestuif een werkbank met bloem en pak een deegbal er bij. Rol het uit tot een rechthoekige plak met dezelfde lengte als de spijsrol. • • • • • Leg de spijsrol in het midden van de deegplak. Klap het deeg over de spijs, rol goed in en druk de randen aan. Bestrijk de bovenkant van het deeg met een opgeklopt ei. Herhaal met de tweede deegbal. Laat beide broden weer 30 minuten rusten. Afbakken • • • Bak ze 35 minuten in de voorverwarmde oven. Smelt ondertussen een beetje boter in een pannetje. Haal de broden uit de oven, leg op een afkoelrekje en bestrijk royaal met gesmolten boter en bestrooi tot slot met poedersuiker. CARDIA MAGAZINE DEC 2020 29
Contactgegevens Klantenbureau Uw vraag… onze zorg Ons klantenbureau is het centrale punt waar u terecht kunt voor al uw vragen over wonen, zorg en welzijn bij Cardia. Wilt u meer informatie over ons producten- en dienstenaanbod of heeft u een vraag over één van onze locaties? Onze medewerkers staan u graag te woord of kunnen een rondleiding voor u regelen. facebook.com/cardiazorg twitter.com/cardiazorg Centraal punt Voor al uw vragen Klantgericht Persoonlijk Ieder mens is uniek T 070 - 8008 888 @ klantenbureau@cardia.nl 30 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Extra puzzels S W I N T E R P R E T W K N S N O W B O O T S C S I E M L V E S N E E U W A U N U S A A O E T R U I J R E T N N O K N R U R E R K O S E E E O O E G S W E T H D E R S E R L T I L T S C N U A S T U W V N D N A S C W I K L A W A W A I U W U P H I W A A B R U W W U O O F Ë U T A H A M E I E IJ P K N E N I P C L E E E T IJ S B A A N W V S E R N H A N D S C H O E N E N S S R E R W T E N S O E P R ERWTENSOEP HANDSCHOENEN KOUD KRUIK LANGLAUFEN OPLOSSING Stuur uw oplossing naar communicatie@cardia.nl. Onder de inzendingen verloten wij een prijs. CARDIA MAGAZINE DEC 2020 31 MUTS OORWARMERS SCHAATSEN SKIËN SNEEUWBAL SNEEUWPOP SNEEUW SNEEUWSCHOENEN SNEEUWSCHUIVER SNEEUWVLOK SNOWBOOTS TRUI VORST WANTEN WINTER WINTERJAS WINTERPRET WIT IJS IJSBAAN
Ontcijfer de woorden De letters staan door elkaar. Aan u de taak om het juiste woord te ontrafelen. 32 CARDIA MAGAZINE DEC 2020
Ontcijfer de zin Letters staan voor een andere letter. Aan u de taak om erachter te komen wat voor kerstboodschap hier staat. Rekenpuzzel Er zijn een paar uitkomsten gegeven. Weet u de juiste in te vullen om tot deze uitkomst te komen? CARDIA MAGAZINE DEC 2020 33
34
Corona woordzoeker CARDIA MAGAZINE DEC 2020 35
Extra puzzels T S B N E S T A A H C S D N L H J O K D L W K O U D E Y S A C I E E I N U J J D K L T T A O Z R D E V E N M O R R J S J T G E K H A E O M Y O E I R S N E N B D K N N T O Y B T O R E R K R A R S D I R T M S W E D U O T L L L E K E T E T K U E W O R G P N T M T N C Z O A T S L L M M I R I N Q E N O M S L K Z S K W E W I T D M R T F E L T S J Q N E W L X B U N L E Q W P G N S B P B N M D L E WINTER KOUD SNEEUW IJS IJZEL 36 CARDIA MAGAZINE DEC 2020 STROOIEN KERSTMIS SKI ELFSTEDENTOCHT SJAAL WINTERBANDEN GLADHEID ZUURKOOL DECEMBER SLEE SCHAATSEN MUTS WANTEN BOERENKOOL ROOKWORST SNERT
1 Online Touch