0

Het vakblad voor de watersportbranche Jaargang 25, nummer 3, juni 2018 magazine Van plastic soep naar high-tech sloep Onderzoek naar Nederlandse vlag Kansen in beeld THEMA: Export De wereld als afzetgebied Watersportsector verovert exportpositie 25 jaar

DOMETIC HOUDT HET COOL Bezoek voor vertrek dometic.com Mobile living made easy.

VOORWOORD Made in China Gisteravond om negen uur winkelde ik even in Amerika, een uurtje later in China. De wereld is immers om de hoek. Was ik vroeger nogal huiverig om überhaupt iets online te bestellen, tegenwoordig koop ik met het grootste gemak iets uit het buitenland. Bekende winkels als Wish of AliExpress – beide Chinese webshops met veel (goedkope) producten – mogen zich verheugen in steeds grotere belangstelling en hebben een wereldwijde klantenkring. De internationalisering van webhandel is een trend die zich nog verder doorzet. Een gegeven waar de Nederlandse watersportindustrie profijt van kan hebben. Vooral in de recreatieve sector – denk aan Duitsers die hier een boot willen huren – wordt internationaal (online) zakendoen steeds belangrijker. Veel toeleveranciers en jachtbouwers hebben de wereld al als afzetgebied. Zoals superjachtbouwer Royal Huisman. Op pagina 32 een prachtig verhaal over het grootste aluminium zeiljacht ter wereld (81 meter) dat de werf nu bouwt voor een Aziaat. Veranderende eisen van overheden en andere normen op buitenlandse markten vergen echter een alerte houding van exporterende ondernemers. HISWA Magazine geeft u op pagina 22 een update van de belangrijkste ontwikkelingen. Verderop schenken we aandacht aan ‘Flying the Dutch flag’. De kans dat we in de toekomst vaker de Nederlandse vlag op superjachten zien, wordt groter. Een vergelijkend onderzoek tussen Malta, de Kaaimaneilanden en Nederland brengt de kansen in beeld, zie pagina 28. In dit nummer kunt u dus veel artikelen over export en handel lezen. Colofon HISWA Magazine is het relatie magazine van HISWA Vereniging. Het blad profileert zich als het toonaangevende vakblad van de watersport industrie. Het blad verschijnt zes keer per jaar en wordt verspreid onder watersport bedrijven en stakeholders in de watersportbranche. Ondertussen wacht ik met smart op mijn pakketje uit het buitenland. Want die exclusieve Made in Chinazonnebril kan ik met dit mooie voorjaarsweer goed gebruiken! Liane Jansen Hoofdredacteur Verkeerd fotobijschrift In HISWA Magazine nr. 6 van 2017 stond op pagina 31.een foto van de reddingboot Nh1816. In het bijschrift werd vermeld dat het ontwerp van deze boot is gebaseerd op een door Ludo van Well ontwikkelde rompvorm. Hoewel de tekst het ontwerp van de Nh1816 dus niet aan Van Well toeschrijft, zou het bijschrift nadrukkelijker onderscheid hebben kunnen maken tussen de principes van de hydrodynamica van de romp en de personen die de boot ontworpen hebben. Als de indruk is ontstaan dat de betreffende reddingboot door Van Well is ontworpen, dan is de tekst kennelijk verwarrend. De redactie van HISWA Magazine betreurt dit. De bouw van de Nh1816 was een ontwikkelingstraject van Damen, TU Delft en KNRM. Uitgangspunt was verbetering van het zeegangsgedrag op hoge snelheid (35 knopen), waarbij de technologie uit eerdere onderzoekstrajecten de basis vormden. De rompvorm van Nh1816 is het best te beschrijven als een semi-bijlboeg. Uitgever HISWA Vereniging Postbus 37111 1030 AC Amsterdam T 020 - 705 14 00 E communicatie@hiswa.nl I www.hiswa.nl Advertentieverkoop Roskam Media Frank van Gils T 06 - 53 88 82 66 E f.gils@roskammedia.nl Hoofdredacteur drs. Liane Jansen Redactiesecretariaat Tessa den Hartog Vormgeving HMM Exhibitions BV Denise Vork-Dadema Druk Zalsman Zwolle BV Foto cover Ribelle van Vitters Shipyard BV Foto: Michael Kurtz Aan dit nummer werkten mee Hans Buitelaar, Jasper Groot, Aren Jumelet, Wim Lones, Michaël Steenhoff HISWA MAGAZINE 3 3

AL MEER DAN 35 JAAR UW MAKELAAR EN TAXATEUR VAN RECREATIEBEDRIJVEN Den Bosch 073 6408 888 | Huizen 035 6236 212 | info@maasrbm.nl | www.maasrbm.nl

INHOUD Artikelen De wereld als afzetgebied De Nederlandse watersportsector neemt een steeds belangrijkere exportpositie in. Nederlandse vlag op superjachten Welke kansen heeft Nederland om vaker als vlagregister voor superjachten te fungeren? Grootste aluminium zeiljacht ter wereld Royal Huisman bouwt aan het grootste aluminium zeiljacht in de wereld. Het nieuwe binnenvaartcertificaat Voor alle vaartuigen die een binnenvaartcertificaat hebben of nodig hebben, verandert er iets. Het Portret Dit keer: Gideon Messink van de Messink Groep. Van plastic soep naar high-tech sloep Iedere minuut komt er 20.000 kilo plastic in de oceaan terecht. Van deze enorme hoeveelheid plastic afval wordt een luxe innovatief jacht gebouwd: de One Minute Boat. 36 38 34 30 26 20 Elk nummer HISWA Kalender Op Stapel Ondernemersnieuws Column Geert Dijks Column Peter Brussel Vraag & Antwoord Beursnieuws | HISWA te water Nieuws I Innovatie Nieuws I Mens & Bedrijf HISWA Business Club Nieuws HISWA Business Club Overzicht 6 9 10 29 29 33 40 42 45 50 54 HISWA MAGAZINE 3 5

HISWA KALENDER Overzicht van bijeenkomsten, evenementen, workshops, trainingen en vergaderingen van HISWA. HISWA te water AUGUSTUS Summer Event HISWA Holland Yachting Group 30 augustus n.t.b. www.hollandyachtinggroup.com SEPTEMBER HISWA te water 5 – 9 september Bataviahaven, Lelystad www.hiswatewater.nl Press Tour HISWA Orange Yachting Group 10 september HISWA-bijeenkomsten Check www.hiswa.nl/agenda voor de data van alle bijeenkomsten, vergaderingen en trainingen die HISWA Vereniging organiseert. 6 HISWA MAGAZINE 3 Bataviahaven, Lelystad www.yachtsholland.com Workshop RI&E 19 september HISWA Vereniging, Amsterdam www.hiswa.nl Holland Paviljoen op Monaco Yacht Show HISWA Holland Yachting Group 26 – 29 september Monaco www.hollandyachtinggroup.com

“ Ik wil dat mijn klanten onbezorgd vaarplezier beleven. Verstoringen of verrassingen in de bedrijfsvoering, daar kunnen we geen risico mee lopen.” Om het maximale uit uw bedrijf te halen wilt u kunnen rekenen op een adviseur die u werk en zorgen uit handen neemt. U wilt dat uw onderneming te allen tijde door blijft draaien. Want stilstand, door schade of verzuim, is achteruitgang. Geen verrassingen, maar diensten die u verder helpen. Bij Meeùs snappen we daar het belang van. De basis in orde is dan ook onze eerste prioriteit. Dit biedt u de zekerheid dat uw bedrijf goed verzekerd is én u overzicht en inzicht heeft. Vervolgens helpt uw adviseur u met relevante vraagstukken op het gebied van online, veiligheid en personeel. Met Meeùs komt u verder. meeus.com/hiswa

Jan Luijkenstraat 20 1071CN Amsterdam Exclusief voor HISWA-leden! Vraag over HISWA Algemene Voorwaarden? Advies nodig bij een geschil met een klant? Neem contact op met de Ledenservice Als HISWA-lid kunt u altijd een beroep doen op de medewerkers van Ledenservice. Ze geven snel, deskundig en gratis advies bij vragen of problemen. Ledenservice 020 705 14 02 (elke werkdag van 08.00 tot 13.00 uur) info@hiswa.nl P.S. De Ledenservice is één van de voordelen van uw HISWA-lidmaatschap. Meer voordelen op www.hiswa.nl/voordelen.

Op stapel Wajer 55 In het grootste jacht dat Wajer ooit bouwde, de Wajer 55, smelt 25 jaar ervaring samen met de nieuwste technologieën. Het elegante jacht met een lengte van 16 meter bevat innovaties die tot nu toe voorbehouden waren aan superjachten. Zo zijn de fenders automatisch te bedienen via het hoofdscherm in de cockpit en via de afstandsbediening. Verder is er een volledig automatisch vouwdak, in hoogte verstelbaar zwemplatform, hydraulische bediening van het anker, verstelbare console en cockpitvloer, drie 435 pk sterke IPS600 Volvo Penta motoren met joystick driving, Williams Turbo Jet tender in het achterschip en een glazen windscherm van vier meter breed. Er zijn al 12 jachten besteld. De Wajer 55 wordt tijdens de Monaco Yacht Show dit jaar gepresenteerd. www.wajer.com Lengte over alles 16.01 m Breedte Diepgang Gewicht Motoren CE-keur 4.40 m 1.22 m 19.5 t 3 x Volvo Penta IPS 600 D6-435 HP CE-B

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuwe leden HISWA Vereniging verwelkomt 8 nieuwe leden: Botenwinkel.nl, Carbon Saling, ESMA Expertise BV, Good Fuels Marine, Hoora Watersport, Vaan Yachts BV, Van Oosten Kwaliteitsonderhoud en Jachthaven Welgelegen. Botenwinkel.nl Hoora Watersport Botenwinkel.nl is een online platform waarop met name producten zoals rubberboten en buitenboordmotoren worden aangeboden aan de consument. www.botenwinkel.nl In Heeg, bruisend hart van het Friese merengebied, bevindt zich Hoora, bouwer en verhuurder van de bekende Hoora-valk, Motion 670 en Enduro sloep. www.hoora.nl Carbon Sailing Carbon Sailing is een nieuwe speler op de markt van carbon watersportproducten. Zij onderscheiden zich in het zelfstandig ontwerpen, ontwikkelen en produceren van zeiltechnische producten. www.carbonsailing.nl Vaan Yachts BV Vaan Yachts is een startup bedrijf dat een sportief zeilende 40ft catamaran van circulaire materialen op de markt wil brengen. www.vaanyachts.nl ESMA Expertise BV ESMA Expertise bestaat uit een team van experts op het gebied van schade, inspectie en taxatie. Daarnaast houdt het bedrijf een database bij van vermiste vaartuigen. www.esmagroup.net Van Oosten Kwaliteitsonderhoud Van Oosten Kwaliteitsonderhoud biedt onderhoud van boten op locatie aan. Van een eenmalige wasbeurt tot periodiek wassen of volledig gepoetst aan het nieuwe vaarseizoen beginnen. www.vanoostenonderhoud.nl GoodFuels Marine (HISWA Supplier) GoodFuels is marktleider op het gebied van geavanceerde duurzame brandstoffen. Al hun biobrandstoffen zijn van tweede generatie: geproduceerd uit grondstoffen die als afval of residu zijn gemarkeerd. www.goodfuels.com Jachthaven Welgelegen BV Jachthaven Welgelegen is een beschutte jachthaven in het Noordoosten en heeft ruim veertig ligplekken, voornamelijk voor boten tot 8,5 meter. De haven biedt bovendien een aantal faciliteiten, waaronder Wi-Fi, een toiletgelegenheid, drinkwater en elektra. www.jachthavenwelgelegen.nl 10 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuwe HISWA Algemene voorwaarden Watersporters, wij zijn HISWA-lid! “Even actualiseren”, zo begon HISWA Vereniging in 2016 de onderhandelingen met de ANWB en de Consumentenbond over de nieuwe set HISWA Algemene Leveringsvoorwaarden. Eerder dat jaar riep HISWA Vereniging de leden op om knelpunten te melden. Deze knelpunten en de wettelijke wijzigingen vormden de input voor de nieuwe teksten. Het proces liep minder gesmeerd, maar vrijwel alle sets zijn nu gereed. De teksten zijn in helder en begrijpelijk Nederlands herschreven. Vrijwel alle sets voorwaarden zijn nu juridisch getoetst vastgesteld binnen de SER. De besturen van de ANWB, de Consumentenbond en HISWA Vereniging hebben de voorwaarden geaccordeerd. Een uitzondering zijn de HISWA Algemene Voorwaarden voor Architecten; deze zijn niet geactualiseerd. Ze werden namelijk nauwelijks gebruikt tussen HISWA-leden en consumenten. Een andere uitzondering is er voor de HISWA Algemene Voorwaarden voor Experts. De onderhandelingen over deze set lopen nog door. Totdat er nieuwe voorwaarden zijn vastgesteld, werken de experts nog met de bestaande voorwaarden uit 2011. Het belangrijkste in de nieuwe sets voorwaarden is dat alle sets zijn ‘hertaald’. De teksten zijn nu in HISWA MAGAZINE 3 begrijpelijk Nederlands herschreven, zodat deze helder zijn voor de HISWA-leden en consumenten. De vertalingen in Duits en Engels zijn gebaseerd op de herschreven versies van de voorwaarden. De nieuwe voorwaarden gaan in op 1 juli a.s. Verder zijn op wens van HISWA-leden de begrippen duiksport en hengelsport toegevoegd. De oplettende lezer ziet overigens meer begripsaanpassingen. Het begrip ‘vaartuig’ is vervangen door ‘zaak’, en ‘aan boord’ is vervangen door ‘in of op het water’. Met deze aanpassingen wordt ingegaan op de toenemende diversiteit in de watersport. De nieuwe voorwaarden gaan in op 1 juli a.s. Meer informatie: www.hiswa.nl/voorwaarden

ONDERNEMERSNIEUWS Internationale journalistentour geslaagd De Press Tour die HISWA Holland Yachting Group eind mei organiseerde, was met een deelname van maar liefst 15 internationale journalisten een geslaagd event. Zij maakten in drie dragen uitgebreid kennis met verschillende Nederlandse superjachtwerven en hun toeleveranciers. Feadship trapte af met een vaartocht op Ammerland (Feadship Heritage Fleet) op de Kagerplassen, gevolgd door een Holland Get Connected Diner in de Harbourclub Rotterdam. De volgende dag stonden bezoeken aan jachtwerven Amels en Oceanco op het programma. Vervolgens reisde het gezelschap door naar Moonen, Heesen, Royal Huisman en Rondal. Op de laatste dag ontving Wajer Yachts de journalisten voor een tocht met hun jachten. VBH sloot de tour af met een interactieve presentatie in het Scheepvaartmuseum. Verwacht wordt dat de tour veel goede free publicity oplevert. Jachtwerven: doe mee met internationale press tour Aansluitend op de HISWA te water op 10 september wordt net zoals voorgaande jaren een internationale press tour georganiseerd. Tijdens deze tour krijgt u de gelegenheid om journalisten uit het buitenland te laten kennismaken met uw jachten. Dat levert fraaie free publicity op. Aanmelden is alleen mogelijk als u deelneemt aan HISWA Orange Yachting Group. Behalve exposanten aan de HISWA te water, zijn ook andere bedrijven die niet met hun jachten op de beurs liggen, van harte uitgenodigd om deel te nemen aan de press tour. Meer informatie: Michael Steenhoff, manager afdeling jachtbouw, m.steenhoff@hiswa.nl. Superjachten bij SAIL Amsterdam 2020 Met SAIL Amsterdam 2020 in aantocht bundelden Stichting SAIL Amsterdam en HISWA Holland Yachting Group hun krachten. De gemeenschappelijke doelstelling is om de Nederlandse superjachtsector te laten deelnemen aan SAIL Amsterdam 2020. Op deze wijze wordt Nederland als ‘Port of Call’ gepositioneerd om een nieuwe generatie superjachteigenaren te interesseren voor een superjacht van Nederlandse bodem. 12 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS HISWA en RECRON onderzoeken mogelijkheden voor samenwerking HISWA Vereniging en RECRON – brancheorganisatie voor de recreatieondernemers – gaan de komende tijd onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor verregaande samenwerking. Beide brancheorganisaties gaan in hun zoektocht naar een toekomstbestendig perspectief, bekijken in hoeverre ze complementair aan elkaar kunnen zijn. RECRON heeft een recente reorganisatie achter de rug en klimt uit een fase van krimp. Er is een nieuw bestuur aangetreden, onder leiding van voorzitter Cees Slager van Molecaten. Het bestuur wil een frisse herstart maken en graag samenwerkingsverbanden op het gebied van leisure aangaan. De eerste gesprekken met het bestuur van HISWA hebben inmiddels plaatsgevonden en zijn positief verlopen. Peter Brussel, algemeen voorzitter HISWA Vereniging: “HISWA heeft de ambitie om door schaalvergroting en het aangaan van samenwerkingsverbanden optimale dienstverlening aan leden te bieden. De kans dient zich nu aan om samen met RECRON naar een stabiele organisatie te groeien waar leden nog meer profijt uit halen. Zowel organisatorisch als inhoudelijk. Beide partijen hebben de intentie uitgesproken om samen een plan uit te werken waarin groeiambities centraal staan.” Amsterdam klaar voor superjachten HISWA Holland Yachting Group en Port of Amsterdam werken hard aan hun ambitie om Amsterdam op de kaart te zetten als belangrijke bestemming voor superjachten. Het ruime aanbod van ligplaatsen midden in het centrum van de stad, gecombineerd met uitstekende refit- en onderhoudsvoorzieningen in het havengebied, maakt Amsterdam tot een unieke place-to-be voor superjachten. In de wereld van de superjachten is sinds enkele jaren een stille transformatie aan de gang. Waar eerder de Middellandse Zee en het Caribisch gebied de boventoon voerden qua voorzieningen én qua belangstelling, zoekt de nieuwe generatie jachteigenaren naar originelere plekken. Zij zoeken hun heil steeds vaker op hogere breedtegraden. Een ontwikkeling waar NoordEuropa, met zijn prachtige natuur, gemoedelijke cultuur en avant-gardistische kunst en design, de vruchten van plukt. HISWA Vereniging heeft naast grote afdelingen op het gebied jachtbouw en handel, een behoorlijk aantal leden dat actief is in de leisure. Juist op dat vlak zijn HISWA en RECRON natuurlijke partners. Ze kunnen elkaar versterken op allerlei gebieden in het vrijetijdsdomein. Zo heeft RECRON een groot ledenvolume en is sterk in lobby, en is HISWA goed ingericht op het gebied van services, marketing en promotie. De verwachting is dat de intensieve samenwerking veel schaalvoordelen oplevert. Zoals een grotere stem richting de overheid, betere representativiteit onder stakeholders en maximale dienstverlening naar leden. Hoe de samenwerking er exact uit komt te zien, moet de komende tijd uitwijzen. HISWA en RECRON gaan met open vizier en open agenda de vervolggesprekken in. HISWA MAGAZINE 3 13

ONDERNEMERSNIEUWS Hulp bij AVG Onlangs ging de wet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in. Dat betekent onder andere dat u zorgvuldig en veilig moet omgaan met privacygevoelige informatie zoals persoonsgegevens, zowel van uw personeel als van uw klanten en relaties. Doet u dat niet, dan riskeert u een flinke boete. HISWA Vereniging helpt u graag bij het invoeren van noodzakelijke maatregelen. Hier leest u precies wat u moet regelen om aan de AVG te voldoen. U moet zorgen voor vier belangrijke zaken. Ons privacybeleidsdocument kunt u als leidraad toepassen voor uw eigen organisatie. Privacybeleid In het uitgeschreven beleidsdocument beschrijft u onder meer waarom u welke gegevens bijhoudt. U omschrijft wie verantwoordelijk is voor de gegevens en hoe de privacy is geborgd. Ook omschrijft u wanneer de gegevens worden gewist, hoe personen hun gegevens kunnen inzien of laten verwijderen. Tot slot schrijft u voor dat datalekken zo snel als mogelijk worden gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens. HISWA Vereniging heeft voor u een standaard privacybeleidsdocument opgesteld. Dit kunt u als leidraad toepassen voor uw eigen organisatie. Verder is er een sjabloon voor de registratie van persoonsgegevens voor u beschikbaar. Privacyverklaring De privacyverklaring is gebaseerd op uw privacybeleid. In de verklaring omschrijft u hoe personen hun gegevens kunnen inzien of laten verwijderen. Ook staat erin waar ze eventueel een klacht hierover kunnen indienen. Deze verklaring moet openbaar en goed leesbaar zijn. Met de tool van VeiligInternetten stelt u eenvoudig zelf een privacyverklaring op. Deze kunt u voorzien van uw eigen logo. De verklaring moet aansluiten bij uw privacybeleidsdocument. Verwerkersovereenkomst Alle partijen die met uw persoonsgegevens werken, 14 HISWA MAGAZINE 3 moeten net als u zorgvuldig omgaan met deze gegevens. Om dit goed te regelen stelt u samen een verwerkersovereenkomst vast. Vaak bieden de partijen zelf een overeenkomst aan. Let op, wees zorgvuldig bij het bepalen met wie u dergelijke overeenkomsten aangaat. Alle partijen waar u uw gegevens heen stuurt, handmatig of via een automatische verbinding, vallen hieronder. Niet alleen online platforms waar uw gegevens en producten of diensten worden gepresenteerd maar ook bijvoorbeeld het externe verzendhuis van uw nieuwsbrief of kerstkaart. HISWA Vereniging heeft voor u een standaard verwerkersovereenkomst opgesteld. Deze kunt u toepassen als de aangeboden overeenkomst van een andere partij niet voldoende zekerheid geeft. Verwerkingsregister U moet een register bijhouden met deze verwerkersovereenkomsten. HISWA Vereniging heeft een sjabloon voor dergelijk register voor u opgesteld. Alle documenten zijn exclusief en gratis beschikbaar voor HISWA-leden. Ze zijn te downloaden via www.hiswa.nl/avg.

ONDERNEMERSNIEUWS Blauwe Vlaggen voor 67 HISWA-bedrijven De internationale jury voor de Blauwe Vlag van FEE International kende dit jaar in Nederland 185 Blauwe Vlaggen toe aan 123 jachthavens en 62 stranden. Daaronder zijn maar liefst 67 HISWA-leden die dit jaar wederom de Blauwe Vlag mogen laten wapperen. De Blauwe Vlag is de internationale onderscheiding die jaarlijks wordt toegekend aan stranden en jachthavens die veilig, duurzaam en schoon zijn. In de praktijk betekent dit dat jachthavens en stranden moeten voldoen aan een aantal belangrijke criteria zoals schoon (zwem)water, goede sanitaire voorzieningen en een hoge mate van veiligheid. De Blauwe Vlag is één jaar geldig: jaarlijks wordt opnieuw aan de hand van controles bekeken of de stranden en jachthavens nog aan de vereisten voldoen. Groene Wimpel 22 jachthavens (14 HISWA-leden) ontvingen naast de Blauwe Vlag ook de Groene Wimpel, omdat zij bovenop de internationale criteria voldoen aan eisen op het gebied van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit omvat onder andere duurzame inkoop, gebruik duurzame (bouw)materialen, energiebesparing, schoonmaakmiddelen, waterbesparing, maatschappelijke betrokkenheid, groenbeheer, transport en keten-verantwoordelijkheid. Nieuwe voorzitter HISWA Holland Yachting Group Commercieel directeur van Esthec, Marcel van der Spek, is unaniem gekozen als nieuwe bestuursvoorzitter van HISWA Holland Yachting Group tijdens de jaarlijkse ledenbijeenkomst op 18 april jl. Hij wordt bijgestaan door twee nieuwe bestuursleden: Marsha van Buitenen, sales directeur bij Feadship, en Michiel Haverkorn van Rijsewijk, CEO bij Van Berge Henegouwen. Van der Spek neemt de positie over van Bas Nederpelt van Feadship. “De positie van de Nederlandse superjachtsector is verder versterkt in de afgelopen HISWA MAGAZINE 3 periode. Ik ben ervan overtuigd dat Marcel zijn nieuwe rol binnen onze club met passie gaat uitvoeren”, aldus Nederpelt. Van der Spek: “Ik kijk ernaar uit om een positieve bijdrage te leveren in samenwerking met de leden en de medebestuursleden.” Marcel van der Spek begon zijn carrière binnen de automotive industrie. Na het opzetten van een sterk Europees netwerk van negen vestigingen, startte hij samen met Rientz Bol Esthec. Esthec is een gepatenteerd, composiet decking materiaal dat geproduceerd wordt op een duurzame manier. 15

ONDERNEMERSNIEUWS Baggerplan voor IJsselmeergebied Rijkswaterstaat zet in op een meer flexibel waterpeil in het IJsselmeergebied om beter te kunnen inspelen op extremere weersomstandigheden. Daarnaast wordt voor natuurdoelen het waterpeil vanaf medio augustus, midden in het vaarseizoen, een decimeter verlaagd. Uit onderzoek van HISWA Vereniging bleek dat dit laatste punt slecht viel bij watersportondernemers, omdat hierdoor jachthavens en superjachtbouwers hinder ondervinden. Het Rijk luistert naar de kritiek en reserveert 12,1 miljoen voor baggerwerkzaamheden. Met een reservering van 12,1 miljoen uit het Deltafonds voor het extra baggeren van jachthavens en vaargeulen moeten de problemen voor de watersport worden weggewerkt. Regiomanager Noord bij HISWA Vereniging, Jan Ybema: “Na ruim drie jaar van intensieve overleggen met Rijkswaterstaat zijn we tevreden dat tegemoet is gekomen aan onze kritiek. Die wordt gedeeld met watersportgemeenten en het Watersportverbond. De watersport is veruit de grootste economische factor in het IJsselmeergebied. Als de vaaromstandigheden verslechteren, is het logisch dat je hiervoor maatregelen moet treffen. Een autosnelweg sluit je ook niet ineens af voor grotere voertuigen.” Plezierjachten zijn de afgelopen decennia significant groter geworden en steken dieper. De effecten van een geringe waterpeilverlaging zijn meteen voelbaar. Wanneer deze grotere plezierjachten in hun vaarbereik worden beperkt, heeft dit automatisch ook negatieve effecten op bestedingen bij horeca en middenstand rondom het IJsselmeergebied. Volgens HISWA is het nu zaak om eerst te baggeren en vervolgens het peilbesluit in werking te laten treden. Of een lager waterpeil ook effect heeft op extra aangroei van waterplanten, die voor veel hinder zorgen, moet nog worden onderzocht. HISWA-bootverhuurders boekbaar op Friesland.nl Met de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst tussen HISWA Vereniging en Merk Fryslân zijn boten van Friese bootverhuurders nu ook op Friesland.nl boekbaar. Dit is een belangrijke stap om het marktbereik voor verhuurders te vergroten. De afgelopen 12 jaar investeerden de HISWA-bootverhuurders die samenwerken op Vakantievaren. nl veel in een snelle en moderne boekingsmodule. Deze boekingsmodule is nu gekoppeld aan de homepage van Friesland.nl. 16 Hierdoor wordt het marktbereik met 400.000 potentiële bezoekers significant vergroot. Op Friesland.nl wordt benadrukt dat klanten een boot kunnen huren zonder vaarbewijs. Veel mensen zijn hiervan niet op de hoogte zijn en zien dit als een drempel om een boot te huren. Bent u een HISWA-bootverhuurder en wilt u meer weten over de boekingsmodule? Neem contact op met Jan Ybema: j.ybema@hiswa.nl of 06 53 83 64 55. HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Nieuw beroepscompetentieprofiel HISWA Vereniging en Netherlands Maritime Technology (NMT) ontwikkelden samen een beroepscompetentieprofiel voor (Allround) Medewerker Maritieme Techniek op mbo-niveau 2 en 3. Ook ROC Friese Poort en STC-Group waren betrokken bij de ontwikkeling van dit nieuwe profiel, en NJI en IRO onderschrijven het profiel. Het profiel op mbo-niveau 4 bestond al. Een beroepscompetentieprofiel (BCP) geeft het niveau aan van een vak-volwassen medewerker in de branche. Het profiel is bedoeld voor medewerkers in de scheeps- en jachtbouw en voor watersportmedewerkers. Iedereen in de branche, ongeacht in welk bedrijf hij of zij werkt, moet over basiskennis en -vaardigheden beschikken over bouw, reparatie en onderhoud van schepen en jachten. Het is mogelijk om verschillende beroepen uit te oefenen vanuit hetzelfde profiel. ROC Friese Poort en STC-Group gaan op basis van het BCP een kwalificatiedossier te maken. Daarin staat tot in detail beschreven hoe de scholen het onderwijs inhoudelijk vormgeven, uitvoeren en examineren. Dit alles betekent dat de mbo-opleiding Medewerker Watersportindustrie niveau 2, 3 en 4 verdwijnt. Deze gaat geheel op in de mbo-opleiding Maritieme Techniek op niveau 2, 3 en 4. Het is de bedoeling dat ROC Friese Poort al vanaf september 2018 start met het nieuwe kwalificatiedossier. STC-Group start vanaf september 2019. Verder komt er een landelijke kwalificatiestructuur met een logisch doorlopende leerlijn voor de gehele Maritieme Maakindustrie. Die loopt van vmbo, via mbo en hbo naar wo. Nieuwe vaarroutes in Groningen Het Routebureau Groningen werkt samen met verschillende watersportondernemers uit de provincie aan nieuwe vaarroutes. Tijdens een bijeenkomst met de ondernemers en HISWA Vereniging bepaalden zij de gezamenlijke strategie. Het Routebureau ontwikkelde samen met Marketing Groningen een format voor de presentatie van die nieuwe routes. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van de website varen.groningen.nl. De organisaties zien dit als een groeimodel, waarbij ze steeds meer routes presenteren. Sinds half maart staat de eerste nieuwe vaarroute online. Dat is de route Schildmeer-Damsterdiep. Rudi van Oosten van Recreatiecentrum De Otter in Steendam ontwikkelde deze veertig kilometer lange route. Die begint bij Jachthaven de Otter bij het Schildmeer en loopt via het natuurgebied ‘t Roegwold naar Appingedam. In oktober 2017 stelde de provincie Groningen de subsidieregeling Toeristische Themaroutes open. Die subsidie is bestemd voor de ontwikkeling van routes voor fietsen, wandelen en varen in de provincie. Bijkomende eis is dat een typisch Gronings thema centraal staat. De regeling staat tot oktober 2018 open voor overheden, bedrijven, culturele instellingen, natuur- en landschapsorganisaties en particulieren. In totaal is er 600.000 euro beschikbaar. HISWA MAGAZINE 3 17

ONDERNEMERSNIEUWS Succesvolle handelsmissie Italië Afgelopen april vond een handelsmissie voor toeleveranciers binnen de superjachtbouw naar Italië (Toscane en De Marken) plaats. HISWA Holland Yachting Group organiseerde in samenwerking met de Nederlandse Ambassade in Rome en Proaxxes de missie. Nederlandse deelnemers brachten bezoeken aan een aantal belangrijke Italiaanse superjachtwerven zoals Benetti Yachts, Azimut, CRN en Cantiere Delle Marche. De bedrijfsbezoeken werden gecombineerd met business-to-business bijeenkomsten. De week startte met een netwerkdiner in Viareggio, georganiseerd door de Nederlandse ambassade in Italië, een uitstekende gelegenheid om te netwerken met de Italiaanse bedrijven. Vernieuwd: online HISWA-bedrijvengids Er is hard gewerkt aan het verbeteren van de online bedrijvengids van HISWA Vereniging. Met veel moderne features is de nieuwe online gids een stap naar betere conversie richting HISWA-leden. Gebruikers kunnen nu veel sneller, beter en eenvoudiger HISWA-bedrijven zoeken. De online gids komt als eerste op www.welkomophetwater.nl. In de toekomst wordt de gids ook gekoppeld aan andere websites van HISWA voor een zo goed mogelijke zichtbaarheid en vindbaarheid. De vernieuwde gids heeft een hypermoderne interface en werkt een stuk sneller. Daarbij is een specifiek keuzemenu ontwikkeld dat zorgt voor gerichte resultaten. De bezoeker zoekt nu niet meer alleen naar een jachthaven of verhuurder, maar kan ook filteren op bijvoorbeeld een mogelijkheid voor winterstalling, de aanwezigheid van een kraan of het boottype. Alle leden van HISWA kunnen hun pagina invullen zoals zij wensen. Een tekstuele beschrijving en vermeldingen van geldende certificeringen, aangevuld met foto en video geeft bezoekers de juiste indruk. 18 HISWA MAGAZINE 3

ONDERNEMERSNIEUWS Holland Pavilion op Monaco Yacht Show De Nederlandse superjachtbouw speelt al jaren een sleutelrol bij de jaarlijkse Monaco Yacht Show. De komende editie is daarop geen uitzondering. Van 26 tot en met 29 september kleurt de haven van Monte Carlo oranje tijdens ‘s werelds grootste superjachtshow. Elk jaar worden er rond 125 superjachten gepresenteerd en nemen 580 bedrijven deel aan de beurs. Leden en partners van HISWA Holland Yachting Group presenteren er hun nieuwste superjachten, tenders, innovaties en producten. De centrale plek vormt het Holland Pavilion. Dat is dit jaar gevestigd op een nieuwe plek in het hart van de beurs: de Darse Sud. Meer informatie: www.hollandyachtinggroup.com. HISWA-leden winnen World Superyacht Awards Nederlandse jachtbouwers die zijn aangesloten bij HISWA Holland Yachting Group, vielen op 19 mei jongstleden in de prijzen tijdens de uitreiking van de World Superyacht Awards in Florence. Zes prestigieuze ‘Neptunes’ gingen naar Feadship, Vitters Shipyard, Mulder Shipyard en Amels/ Damen. Andere superjachten van Heesen Yachts, Oceanco en Royal Huisman, behoorden tevens tot de finalisten op deze avond. Als kers op de taart sleepte superjacht Faith van Feadship de begeerde prijs ‘Motorjacht van het Jaar’ in de wacht. Met de World Superyacht Awards worden vindingrijkheid en innovatie in het ontwerp, de ontwikkeling en de bouw van de meest prestigieuze luxe jachten HISWA MAGAZINE 3 onderscheiden. De prijsuitreiking in Florence, trok eigenaren, jachtbouwers en -ontwerpers van over de hele wereld. Elke prijs wordt na langdurig beraad door een jury bestaande uit vooraanstaande en ervaren superjachteigenaren, toegekend. 19

Actief op turbulente Nederlandse Temidden van schuivende verhoudingen op de wereldmarkt, levert de nautische maakindustrie van Nederland producten van topkwaliteit. Veel jachtbouwers en leveranciers van onderdelen exporteren. Veranderende eisen van overheden en andere normen op buitenlandse markten vergen een alerte houding van exporterende ondernemers. Tekst: Hans Buitelaar “Superjachtwerven en toeleveranciers van alle soorten apparatuur en uitrusting op jachten, voor grote én voor kleine jachten, hebben de wereld als afzetgebied.” Jeroen van den Heuvel, Afdelingsmanager Handel bij HISWA Vereniging, concludeert uit de cijfers van de laatste conjunctuurmeting van HISWA dat export een groot deel van de omzet oplevert van de waterBij transport is het erg belangrijk om jachten schadevrij bij de buitenlandse klant af te leveren. Krimpfolie en een speciale transportbok met duidelijk aangegeven hijspunten kunnen daarbij helpen. sportgerelateerde maakindustrie in Nederland. “Wat blijkt is dat de bedrijven in onze sector die exporteren, over het algemeen beter presteren dan de bedrijven die zich op de lokale markt richten.” Handelspolitiek Ook de werven die jachten bouwen in ‘normale’ afmetingen, vinden veel klanten buiten Nederland. Terwijl Nederlandse werven niet concurreren op seriebouw in grote aantallen, vinden toch veel jachten die naar 20 HISWA MAGAZINE 3

wereldmarkt watersportsector verovert exportpositie individuele wensen van klanten zijn gebouwd, hun weg naar het buitenland. Daarbij gaat het vooral om de landen om ons heen: Duitsland, België, Groot-Brittannië, Frankrijk en de Scandinavische landen. Zelfs in die ‘dichtbijlanden’ is momenteel onzekerheid door de Brexit. Als het Verenigd Koninkrijk de EU verlaat, valt dit buurland van het sneeuwbaleffect van heffingen niet helemaal denkbeeldig is, nu president Trump een importheffing op staal aankondigt, zijn we alvast begonnen met een lobby bij de WTO”, meldt Van den Heuvel. “In de Verenigde Staten zelf is onze collega-organisatie NMMA actief met een lobby om import- en exportbeperkingen voor Bedrijven die exporteren, realiseren grotere groeicijfers. niet meer binnen het vrije verkeer van personen en goederen dat in de EU geldt. Verder weg is er de dreiging van een importheffing op staal in de Verenigde Staten, een maatregel die eerder van kracht is geweest onder president George Bush. Dat leidde toen tot reacties in Europa, waar ook importheffingen werden geheven, waarop de Amerikanen weer extra importtarieven instelden. In die heffingenstrijd werden ook plezierjachten getroffen. HISWA en ICOMIA de internationale koepel van watersportbranche organisaties hebben toen gelobbyd en uiteindelijk oordeelde de World Trade Organisation (WTO) dat de heffingen in strijd waren met handelsakkoorden. Maar voordat het zover was, waren toch een aantal jaren importheffingen van kracht. “Omdat een herhaling HISWA MAGAZINE 3 de watersportindustrie te voorkomen. In de EU lobbyt HISWA samen met ICOMIA.” Dubbel op Importheffingen kunnen leiden tot forse prijsverhogingen, bleek bij de heffingenstrijd onder president Bush. In het voorbeeld van een Amerikaanse jachtbouwer, moest worden afgerekend bij de douane als de werf motoren, glasvezelmatten, harsen en elektronica uit Europa importeerde om in te bouwen op hun jachten. Wanneer een jacht werd verkocht aan een klant uit Europa, golden wederom importtarieven. Zo kon een jacht 25 procent duurder worden door allerlei handelsbelastingen. Op kleinere schaal gelden zulke dubbel-op tarieven soms nog. Michel Hof van Essence Yachts memoreert hoe voor een grootzeil huik een aantal keren moest worden afgerekend “Zolang er goede afspraken zijn, blijft de botenhandel in én buiten de EU in onze specifieke markt doorgaan,” verwacht Tjerk van Loenhout van GT Yachtbrokers. bij de douane. “De huik paste niet precies, de eigenaar bestelde zeilen van zijn eigen zeilmaker uit Amerika. Uiteraard boden wij de service om de huik alsnog passend te maken. Nadat eerst de complete boot was geëxporteerd naar de Verenigde Staten, werd de huik weer teruggestuurd. Die kon ik dus tegen betaling van importbelasting ophalen bij de douane. Bij het opnieuw naar de klant sturen, 21

alweer de importtarieven. Hierover zou toch een afspraak gemaakt moeten worden. Het gaat niet om import en export, maar om dienstverlening aan een product dat al op de legale manier is geëxporteerd.” In of uit EU Ondernemers die veel Britse klanten bedienen, lijken zich geen grote zorgen te maken. “Of de Brexit effect heeft op de botenverkoop naar Engeland, dat weten we nu nog niet,” meldt Tjerk van Loenhout van GT Yachtbrokers. Als partner in het internationale verkoopkanaal cruiser-racer.com en als dealer van Dehler zeiljachten in de Benelux, is de botenhandelaar veel met im- en export bezig. “Noorwegen is ook geen lid van de EU,” luidt de ontnuchterende kijk op de dreiging die van een Brexit uit kan gaan. “Zolang er goede afspraken worden gemaakt tussen Londen en Brussel, zal het verlaten van de EU hopelijk geen dramatische gevolgen hebben voor de handel tussen de Britten en het vaste land. Net als Noorwegen, kan Engeland de Europese afspraken volgen. Maar ja, zo lang de afspraken er nog niet zijn en de onderhandelingen nog lopen, weten we het niet zeker.” Britse werven bouwen nu ook onder CE-keur volgens de Recreational Craft Directive van de EU. Na een Brits vertrek zal het geen EU-wetgeving meer zijn die de werven daar volgen, maar zolang de regels gelijke strekking hebben, ontstaan geen belemmeringen, legt Van den Heuvel uit. Nederlandse werven kunnen onbelemmerd aan Engeland blijven leveren zolang dezelfde normen voor jachten blijven gelden en er geen importheffing komt.” Productnormen De hoge wettelijke standaarden die gelden binnen de EU maken het makkelijk om naar allerlei landen te exporteren. Zo merkte Michel Hof van Essence Yachts bij het exporteren van jachten naar Nederlandse werven kunnen aan Engeland blijven leveren zolang dezelfde normen voor jachten blijven gelden en er geen importheffing komt. “Het handhaven van jachtbouw volgens Europese normen is in het belang van de Britten. Wanneer andere regels zouden worden ingevoerd, moeten de werven steeds de jachten aanpassen die ze aan Europese landen leveren. Dan moeten ze met twee productielijnen gaan werken, wat kostenverhogend werkt en dus de concurrentiepositie verzwakt. de Verenigde Staten dat daar voor een boot in de categorie ‘daysailer’ veel minder strenge normen gelden dan in Europa. Dankzij de normen die hier gelden, voldoet de Essence 33 die naar Amerika wordt geëxporteerd ruim aan de voorschriften die daar gelden. “Op één puntje na”, merkt Hof op, “de afsluiter op de huiddoorvoer onder de vuilwatertank moet in de Verenigde Staten voorzien zijn van een slot. We hebben een gaatje in de hendel geboord en een oog er achter geplaatst, dat was erg makkelijk op te lossen.” Hof wijst op het belang van samenwerken met lokale partijen of gespecialiseerde expediteurs. Essence Yachts koos voor Transport Partners. “Wij proberen de exporteur en de importeur zoveel mogelijk de zorgen van het transport uit handen te nemen,” verkondigt directeur Wim Spinhoven zijn bedrijfsmodel. “Een fabrikant kan bestelde 22 HISWA MAGAZINE 3

spullen ‘af fabriek’ leveren, dan zeg je in feite: beste buitenlandse klant, hier staat -ie. Kom ‘m maar halen en regel zelf dat hij in je thuisland langs de douane komt. Dat is niet erg klantvriendelijk. Wij verzorgen het hele traject van deur tot deur, vanaf de fabrikant of werf die zijn product levert totdat de boot aan de steiger ligt in een ander land. Dat betekent dat we zorgen voor een stevige transportbok voor boten, zodat ze niet door de bemanning van allerlei vrachtschepen op eigen houtje worden vastgesjord. We pakken de boten ook in met krimpfolie, ze worden anders erg vies van roet uit de schoorstenen van zeeschepen. En bij het inklaren zorgen we ervoor dat alle toegangen, kastjes en verborgen ruimtes open en toegankelijk zijn. Als de douane er wil kijken, maken ze het desnoods met geweld open dus kun je maar beter ervoor zorgen dat ze erbij kunnen.” Voorbereid Transport Partners regelt het vervoer van Amerikaanse jachten zoals Bayliner en Stingray naar Europa, maar ook voor Nederlandse werven verzorgt hij de export naar de Verenigde Staten: voor Essence dus, maar ook voor Lekker Boats, Aluqa en anderen. In de jaren 2008 en 2009 zag hij de trans-Atlantische handel in boten instorten. Inmiddels zijn de exportactiviteiten uitgebreid met Scandinavië, het MiddenOosten, Afrika en Nieuw-Zeeland. China kent lastige importtarieven en douaneperikelen, weet Spinhoven inmiddels, maar wie HISWA MAGAZINE 3 Export en BTW “BTW volgt boot”. Afdelingsmanager jachtbouw Michaël Steenhoff van HISWA Vereniging vat kernachtig samen hoe de regels met het al dan niet rekenen van BTW door een Nederlandse werf aan een buitenlandse klant moeten worden toegepast. Bij export wordt de BTW geheven in het land van bestemming. Dat geldt bij ‘intercommunautaire export’ - binnen de EU in bestuursjargon - maar ook bij levering buiten de EU. De Europese regel is dat elk land zijn BTW-tarief mag bepalen tussen de 15 en 25 procent. Veel landen zullen dus een lager tarief hebben dan de 21 procent van Nederland. En buiten de EU al helemaal. Export waarbij de werf 0 procent BTW rekent, is dus gunstig voor de klant. “Let wel: de werf moet aantonen dat de boot daadwerkelijk naar het buitenland is getransporteerd,” waarschuwt Klaas Dijkstra van DHK Tax & Legal, een fiscaal advieskantoor gespecialiseerd in exportbegeleiding en tevens HISWA Supplier. “Anders legt de Belastingdienst alsnog een BTW-aanslag op over de verkoopwaarde van de boot. Een aankoopbon van een buitenlandse klant is niet genoeg, er moeten documenten zijn van het transport. Als een klant zelf de boot of de apparatuur komt halen, heeft de leverancier een probleem.” Overigens is de situatie bij levering aan een particulier vaak ingewikkelder dan bij levering van het ene bedrijf aan het andere. “Zo moet iemand met een Nederlands paspoort die een boot laat leveren op een Caribisch eiland, de BTW betalen zodra hij Nederlandse wateren binnenvaart,” weet Dijkstra. de juiste wegen kent kan veel kosten vermijden door via Hong Kong in te voeren. De voormalige stadsstaat kent nog altijd meer vrije handel dan het Chinese moederland. Hoewel zijn bedrijf alle perikelen kan regelen, houdt Spinhoven startende exporteurs 23

Chris Drent: “Dankzij samenwerking is de Blue Water App in gebruik bij buitenlandse havens.” voor: “Regel één is: wees voorbereid. Zorg ervoor dat je weet welke douanetarieven er zijn, wat de formaliteiten en bijzonderheden zijn om je product goed door de douane te krijgen en wat de regels zijn die gelden voor je product in het land van bestemming.” Ligplaatsenapp voor het buitenland Chris Drent ontwikkelde de Blue Water App, een programma op de mobiele telefoon waarmee watersporters informatie krijgen over jachthavens en andere voorzieiningen in en rond het vaargebied van het moment. Via de app kunnen onder andere ligplaatsen worden geboekt. Na de introductie in Nederland, volgt nu Europa als verspreidingsgebied. “Logisch dat mensen hun smartphone gebruiken voor het boeken en betalen van een ligplaats,” vindt Drent. “Ze hebben apps 24 voor de weersverwachting en de navigatie, waarom niet ook voor de passantenplaats in de haven?” Aansluiting van de Blue Water App op het systeem van reserveringen in andere landen komt tot stand via afspraken met veel gebruikte havenmanagementsoftware. Door de app te integreren in het reserveringssysteem dat havenmeesters toch al gebruiken, kost het hen geen enkele moeite en zijn ze na reservering zeker van betaling. Samenwerking met leveranciers van havenmanagementsystemen zoals Havenstar in Engeland, Pandora in Spanje of Navis3 in Italië, zorgt voor een makkelijke acceptatie van de Blue Water App aan de kant van de havens. Uitgekiende campagnes via social media moeten watersporters als gebruikers van de app werven. Wegwijzers De Nederlandse overheid ondersteunt bedrijven die exporteren met verschillende programma’s. Zo is er de Subsidieregeling bedenken van marketing in het land van bestemming. De kennis die kan worden ingekocht betreft juridische kwesties en aansprakelijkheid. Ondernemersvereniging EvoFenedex is opgericht om ondernemers te steunen bij export. Senior projectmanager international programs Peter van Rheenen geeft alvast wat tips: “Alles wat aandacht krijgt groeit. Het is belangrijk om met lokale partijen samen te werken, bijvoorbeeld een agent. Zorg ervoor dat de agent de juiste brochures heeft, steeds actuele informatie over je producten krijgt en verhalen kent over het type klanten dat je bedrijf bedient. Zo kan een agent je met de juiste klanten in contact brengen. De betalingsdiscipline is bij bedrijven in andere landen anders dan we hier gewend zijn. Het kan daarom handig zijn om met een ‘letter of credit’ te werken, die biedt garanties dat na levering het geld ook wordt overgemaakt. Voor sommige landen is het nodig Regel één is: wees voorbereid. Zorg ervoor dat je weet welke douanetarieven er zijn en wat de formaliteiten zijn. Starters International Business (SIB). Uit de opzet van de subsidies blijkt hoeveel nadruk wordt gelegd op goede voorbereiding en het doen van marktonderzoek. Ondernemers met exportplannen krijgen niet zomaar geld, maar ‘kennisvouchers’ en ‘coachingvouchers’. De coaching richt zich daarbij op het doen van marktonderzoek, het maken van een exportplan en het om duidelijk te maken dat je een anti-corruptie beleid voert. De OESO heeft daarvoor richtlijnen opgesteld.” Diplomatie Afgelopen maand april was er een handelsmissie van Nederlandse toeleveranciers naar Italiaanse werven die superjachten bouwen en repareren. Chris Schoenmakers, HISWA MAGAZINE 3

senior economisch adviseur van de Nederlandse Ambassade in Rome, deed vooraf marktonderzoek en begeleidde de missie. Hij concludeert: “De Italiaanse superjachtsector groeit. Trends in die markt zijn de ontwikkeling van ‘explorer’ jachten en meer toepassingen met groene technologie. Inmiddels is bewezen dat voor Nederlandse technologieën en know-how een plaats is binnen de Italiaanse sector.” Schoenmakers heeft bovendien vertrouwen in de bedrijfseconomische basis van de Italiaanse werven: “Na de sterke sanering die tijdens de crisisjaren plaatsvond, zijn de overgebleven superjachtwerven in het algemeen solide en solvabel en gewend om internationaal te opereren.” Om doeltreffend in de Italiaanse markt te kunnen opereren, adviseert de ambassademedewerker een eigen Italiaans filiaal of samenwerking met een agent. “Er is in de jachtbouwsector een aantal agenten actief die meerdere Nederlandse bedrijven vertegenwoordigen en hun ingangen hebben bij de werven. Zij zijn op de hoogte van nieuwe aanbestedingsprojecten, in welke fase er toegeleverd moet worden en kunnen soms gunstigere betalingsvoorwaarden bedingen dankzij hun lange band met de werven.” Meer informatie Alle informatie over export zoals de gevolgen van Brexit, whitepapers over Eerste Hulp bij Export, de BTW-almanak en nog veel meer handige documenten vindt u op www.hiswa.nl/export. HISWA MAGAZINE 3 25 Collectief Veel HISWA-bedrijven slaan de handen ineen om gezamenlijk buitenlandse markten te verkennen. HISWA Orange Yachting Group – een platform voor jachtbouw onder de 24 meter – biedt ondernemers een internationaal podium voor het online promoten van jachten en onderdelen. De groep organiseert ook collectieve deelnames aan buitenlandse beurzen zoals in Cannes. Jachten worden verder onder de aandacht van de internationale pers gebracht in een perstour. Journalisten van internationale watersportbladen bezoeken dan Nederlandse werven en krijgen de kans om testvaarten te maken. Werven en toeleveranciers in de superjachtbouw (boven de 24 meter) zijn verenigd in HISWA Holland Yachting Group,een groep die zich bezighoudt met collectieve exportpromotie. Onder de noemer Think Yachts, Think Holland is dit marketingcollectief uitgegroeid tot een beeldbepalende factor in de superjachtsector. Zo is op de toonaangevende Monaco Yacht Show het Holland Paviljoen komend najaar de grootste en centrale ontmoetingsplek. Maar ook perstours, handelsmissies en netwerkbijeenkomsten maken deel uit van het jaarlijkse programma.

Nederland is een écht superjachtbouwland. Jaarlijks leveren Nederlandse werven meerdere superjachten af. In 2016 waren het er in totaal achttien met een gemiddelde prijs van 51.5 miljoen euro per superjacht. Aanschaf is één ding, daarna moet het jacht in de vaart worden gehouden. Denk hierbij aan management, bemanning, verzekeringen, onderhoud, ligplaatsen en brandstof. Welke kansen heeft Nederland om vaker als vlagregister voor superjachten te fungeren? Tekst: Michaël Steenhoff Een veelgebruikte aanname is dat de jaarlijkse kosten voor de exploitatie van een superjacht ongeveer 10 procen zijn van de originele aanschafwaarde. Aangezien er wereldwijd meer dan 5.000 superjachten rondvaren, kan dat een enorme potentiële inkomstenbron voor de Nederlandse Zolang het jacht commercieel wordt ingezet, is Nederland vanuit fiscaal opzicht een aantrekkelijk alternatief. jachtbouwindustrie betekenen. Nu wordt er zodra een superjacht is afgeleverd, vaak koers gezet naar populaire vaargebieden zoals de Middellandse Zee of het Caraïbische gebied. HISWA Vereniging heeft als ambitie om de relatie tussen Nederlandse bedrijven en het superjacht te versterken. Het superjacht moet niet alleen gebouwd, maar ook geregistreerd, gemanaged, bemand én onderhouden worden in Nederland. Zo komt een deel van de jaarlijkse uitgaven aan een superjacht terecht bij het Nederlandse bedrijfsleven. Onder de noemer Flying the Dutch flag wordt hard gewerkt aan deze ambitie. Zo zijn er wijzigingen doorgevoerd in de Nederlandse wet- en regelgeving om meer superjachten in het Nederlandse scheepsregister te krijgen. Vooralsnog heeft dit nog niet geleid tot een grote toename van het aantal superjachten onder de Nederlandse vlag. De scheepsregisters van bijvoorbeeld Malta en de Kaaimaneilanden zijn populair. Malta heeft in Europa het grootste aantal jachten onder haar vlag. Internationaal hebben de Kaaimaneilanden de meeste superjachten geregistreerd. Malta en Kaaimaneilanden populair Stagiair Hidde van Enkhuizen voerde bij HISWA Vereniging een onderzoek uit naar de kansen om meer superjachten onder Nederlandse vlag te laten varen. Hij vergeleek de vlaggenstaten Nederland, Vaker Nederlandse vlag

Malta en de Kaaimaneilanden met elkaar. Hij achterhaalde waarom de scheepsregisters van Malta en de Kaaimaneilanden populair zijn bij eigenaren en waarom er zeer beperkt superjachten in Nederland geregistreerd worden. Op basis van de vergelijking bracht hij vervolgens in kaart wat er moet veranderen om dit te verbeteren. Allereerst is de fiscale wet- en regelgeving onderzocht. De scheepsregisters van Malta en de Kaaimaneilanden kennen fiscaal interessante regelingen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt of het gaat om een jacht wat commercieel wordt ingezet voor charter, of om jacht dat als privéjacht wordt gebruikt. In zowel Nederland, Malta als de Kaaimaneilanden kan het commerciële superjacht btw-vrij aangeschaft worden. Een privésuperjacht is daarentegen wél belast met verbruiksbelasting. In Nederland bedraagt deze verbruiksbelasting 21%. In Malta is het mogelijk om, via de Maltese Lease, de effectieve btw-druk te verlagen naar 5,4%. Deze Maltese Lease is in 2005 geïntroduceerd, maar lijkt zijn langste tijd gehad te hebben. Malta heeft namelijk van de Europese Commissie te verstaan gekregen dat het de fiscale wetgeving moet aanpassen. Zolang het jacht dus commercieel wordt ingezet, is Nederland vanuit fiscaal opzicht een aantrekkelijk alternatief. Actieve promotie Niet alleen de fiscaliteit is bepalend. Ook de serviceverlening van de scheepsregisters is een bepalende factor. In Malta is Transport Malta verantwoordelijk voor het scheepsregister en op de Kaaimaneilanden is dit ondergebracht bij het Cayman Islands Shipping Registry (CISR). In beide landen is er één organisatie die het scheepsregister onderhoudt. Zowel Transport Malta als het CISR hebben een actieve focus op superjachten. Dit uit zich door inzichtelijke informatievoorziening over de registratie van jachten en wat daarvoor nodig is. Daarnaast promoten beide organisaties actief het scheepsregister voor het superjachtsegment. Zowel Groei wereldwijde superjachtvloot Groei wereldwijde superjachtvloot en superjachtregisters van Nederland, Malta en Kaaimaneilanden Bron: www.superyachtintelligence.com/superyachts Transport Malta als het CISR is bijvoorbeeld jaarlijks aanwezig met een informatiestand op de Monaco Yacht Show. Nederland is vooralsnog niet actief wat betreft promotie van het vlagregister. In Nederland is het scheepsregister een verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). Naast I&W, die het beleid bepaalt, zijn uitvoerend de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILenT), het Kadaster en KIWA betrokken. Géén van deze partijen heeft echter een actieve focus op de registratie van superjachten. Daarnaast schort het aan één centrale plaats waar alle informatie is samengebracht die nodig is om een jacht te kunnen registreren. Bemanningsvereisten Dit informatietekort heeft ook raakvlakken met de bemanningsvereisten. Zo verzorgt deels het ILenT en deels het KIWA de bemanningscertificering in Nederland. Zowel bij het ILenT als de KIWA is de informatie toegespitst op de bemanning voor zeescheepvaart en niet voor superjachten. Hier heeft Nederland wederom een informatieachterstand ten opzichte van Malta en de Kaaimaneilanden. Regelgevingtechnisch Vergelijkend onderzoek brengt kansen in beeld op superjachten HISWA MAGAZINE 3 27

Superjachten in de haven van Valetta, hoofdstad van Malta. zijn de Nederlandse bemanningsvereisten echter vergelijkbaar met die van Malta en de Kaaimaneilanden. De Nederlandse richtlijnen voor de minimale bemanningsomvang zijn zelfs coulanter dan de richtlijnen van Malta en de Kaaimaneilanden. Dat betekent dat een superjacht dat geregistreerd is in Nederland met minder bemanning mag varen. De service van het Nederlandse scheepsregister moet verbeterd worden. Tot slot Uit het vergelijkingsonderzoek komt naar voren dat de fiscale wet- en regelgeving steeds verder gereguleerd wordt. Het is dan ook een goed moment om Nederland als vlaggenstaat voor superjachten te promoten. Voorwaarde is wel dat daarnaast de serviceverlening van het Nederlandse scheepsregister verbetert zodat er ook een goed product geleverd kan worden. Hiervoor zet HISWA Vereniging nu de nodige stappen in samenwerking met het Ministerie van I&W. Hierdoor lijkt de kans om de Nederlandse vlag vaker op superjachten te gaan zien steeds groter te worden. 28 Vlag De vlag waaronder bootbezitters varen, bepaalt de nationaliteit van het jacht. Dat betekent dat moet worden voldaan aan de wet- en regelgeving die in dat land gangbaar is. Zoals belasting die betaald moet worden, hoe het eigendom geregeld is, hoe de financiering geregeld kan worden en welke regels er gelden voor de bemanning. Jachten varen dus onder de vlag van het land waarin ze staan geregistreerd en varen dus niet altijd onder de vlag van het land waaruit de eigenaar van het jacht afkomstig is. Landen zoals Malta en de Kaaimaneilanden kennen gunstige voorwaarden voor het registreren van jachten, maar ook de Nederlandse vlag is een goede optie als het jacht gebruikt wordt voor charter. HISWA Vereniging wil de voordelen van het varen onder Nederlandse vlag in kaart brengen en deed onderzoek hoe dit verbeterd kan worden. Het onderzoeksrapport kunt u downloaden op www.hiswa.nl/dutchflag. HISWA MAGAZINE 3

COLUMN Ondernemen is grenzeloos Dat export belangrijk is voor de economie blijkt wel uit recente CBS-cijfers. In 2017 groeide de Nederlandse export met ruim tien procent en werd er 43,5 miljard euro meer geëxporteerd dan het jaar ervoor. Ook de conjunctuurmeting van HISWA Vereniging laat zien dat bedrijven die exporteren harder groeien. Europa blijft belangrijk, zeker voor de Nederlandse watersportbedrijven. Bijna 90% van de exporterende ondernemers beschouwen Europa ook in de komende drie tot vijf jaar als de meest kansrijke regio. Volgens experts winnen landen en regio’s buiten Europa, zoals India en Zuidoost-Azië, op de lange termijn terrein. Hoewel de VS en China hoog in de ranglijst van nieuw te betreden markten staan, kunnen geopolitieke spanningen en protectionisme roet in het eten gooien. De aankomende Brexit levert ook veel onzekerheden. Veel HISWA-leden werken samen om Nederlandse kwaliteitsproducten in het buitenland te promoten. Onder titels als Yachts Holland - Beyond Sailing, Bootsurlaub Holland en Think YachtsThink Holland verleiden ze buitenlandse kopers van Duitsland tot de VS. Door middel van beurspresentaties, journalistenbezoeken, handelsmissies en online marketingcampagnes. Zo was er afgelopen april een succesvolle handelsmissie van toeleveranciers naar Italië en volgt in het najaar deelname aan beurzen in Monaco en Fort Lauderdale. Samen is het goedkoper en effectiever en via HISWA krijgen deze collectieven steun en subsidie van de Nederlandse ambassades. Ondernemen is immers grenzeloos. Bij HISWA zijn vijf professionals actief op het onderwerp internationaal zakendoen voor watersportondernemers. Kijk eens op www.hiswa.nl/export. Geert Dijks Directeur HISWA Vereniging Innovatie is noodzakelijk Het wordt weer tijd voor je column en dit nummer gaat onder andere over innovatie zei Liane tegen mij. Innovatie in de watersport. In eerste instantie denk je: verandering en innovatie in de watersport? Een boot is een boot, moet varen en ligt in een haven. Maar de wereld verandert en wij als sector moeten daar in mee. Internet en de platformeconomie hebben geleid tot de opkomst van AirBNB, Über en Booking.com. In onze sector zien nieuwe platforms zoals Barqo en Tubber. Ze spelen in op behoeften van booteigenaren en boot (ver)huurders. Of we dat nu willen of niet. Innovatie is bijvoorbeeld de Blue Water App waarmee je snel en HISWA MAGAZINE 3 gemakkelijk een ligplaats vindt tijdens je vaarvakantie. Bootsharing is ook niet meer vreemd. Consumenten willen steeds meer ontzorgd worden en dat leidt tot nieuwe concepten. Vergrijzing is misschien voor sommigen een bedreiging maar is zeker ook een kans. Nadenken hoe je oudere watersporters langer op het water kunt houden vraagt om ideeën en innovatie. Het Watersportverbond is met het Zilveren Wimpel-programma daarvan een voorbeeld. Maar ook de opkomst van de houseboot is een nieuwe trend. Ik zie veel jachthavens nieuwe concepten voor een ander soort verblijf ontwikkelen. En natuurlijk zijn er op tal van terreinen technische innovaties. Vaak milieu gedreven of afkomstig uit de IT-wereld. Gps-technologie is allang niet meer weg te denken uit de watersport en zo zijn er legio voorbeelden. Innovatie maakt het leven vaak gemakkelijker en verhoogt het genot en gebruiksgemak. Ik ben dan ook zeer onder de indruk van de vele initiatieven die watersportondernemers op het terrein van innovatie ontwikkelen. Het zorgt ervoor dat onze sector springlevend blijft! Peter Brussel Algemeen voorzitter HISWA Vereniging 29

Royal Huisman – voor vrijwel 100% afhankelijk van export – is begonnen met de bouw van een 81 meter lang superjacht in opdracht van een Aziaat. Het wordt het grootste aluminium zeiljacht in de wereld. En er is meer te zien in Vollenhove. Tekst: Karin Broer Jurjen van ’t Verlaat, communicatie man van Royal Huisman, doet weer een deur open en daar staat een 56 meter lang donkerblauw glanzend zeiljacht. Gebouwd voor een Amerikaans echtpaar dat de wereldzeeën wil bevaren en af en toe met een wedstrijdje mee wil pikken. Glanzend van alle kanten, op het dek doen de mannen die bezig zijn met het monteren van interieur, de schoenen uit. Het schiet op met bouwnummer RH399, doopnaam: Aquarius. Het is een van de vier jachten waar op dit moment aan gewerkt wordt bij Royal Huisman in Vollenhove. De Meteor, een 52 meter lange schoener, in 2007 hier gebouwd, is net binnen gereden voor een refit. Elders staat de gestraalde romp van een klassiek zeiljacht, Vagrant uit 1913. En dan is er ook het allereerste begin te zien van het 81-meter lange aluminium zeiljacht, dat straks in 2020 het grootste is van de wereld, bouwnummer RH400. Daarnaast werkt Royal Huisman in Amsterdam aan de Skat, een in Duitsland gebouwd 71 meter lang Royal Huisman30 bouwt grootste HISWA MAGAZINE 3

Innovatieve schuifdeur van Rondal. motorjacht, dat voor de derde keer naar Nederland is gevaren voor onderhoud. Volop bedrijvigheid dus. “Ja, we hebben een mooie orderportefeuille”, zegt Roemer Boogaard, algemeen directeur van Royal Huisman. “Naast het op maat bouwen van jachten, richten we ons op refit en ontwikkelen we nieuwe concepten voor zowel zeilals motorjachten.” Flyers De voorgeschiedenis van de werf ligt in Ronduite, tussen de Beulakker- en de Belterwiede. Hier start Jan Jans Huisman in 1884 als scheepstimmerman. De eerste Huismannen bouwen vissersbootjes, Giethoornse punters en werkboten. Rond 1930 – als de bouw van de Flyers bouwt waarmee Conny van Rietschoten de Whitbread race (de huidige Volvo Ocean Race) wint. En nu dus superjachten. Van ’t Verlaat: “Wat Feadship is voor de motorjachten, zijn wij voor de zeiljachten.” De laatste Huisman die directeur was, Alice Huisman, besloot in 2015 een stapje terug te doen. De aandelen zijn nu onder meer in bezit van Koninklijke Doeksen, ook een familiebedrijf. Van ’t Verlaat: “81 meter is wel uitzonderlijk. De meeste vraag is naar jachten van 40 tot 60 meter. Twintig jaar geleden was 20 tot 45 meter gebruikelijk, dus het verandert wel.” Het 81 meter lange jacht kan met wat moeite in Vollenhove worden gebouwd – een van de hallen wordt straks tijdelijk verlengd. De trend in superjachten, ook bij de zeiljachten, is nog altijd groot, groter, grootst. Afsluitdijk in volle gang is – richten ze zich op de watersport. In de jaren zeventig krijgen ze wereldfaam als Huisman de Voor als het eventueel nog groter moet, heeft Huisman inmiddels twee plekken met dieper water en grotere hallen. Via een exclusieve huuroptie heeft het bedrijf de beschikking over het voormalige terrein van Holland Jachtbouw in Zaandam/Amsterdam en 300.000 vierkante meter van de Emden Dockyard. Verhuizen uit Overijssel ligt niet in de lijn der verwachting. Van ’t Verlaat: “Al het personeel woont in een flinke cirkel rond Vollenhove.” Goud En het personeel is het goud van Royal Huisman. “De kwaliteit van ons werk staat of valt met de mensen die je hebt.” Er is weinig verloop onder het personeel. Daardoor stijgt jaarlijks de gemiddelde leeftijd. Van ’t Verlaat: “Dat vangen we op door continue aanwas van jonge vakmensen. We laten stagiairs en studenten van allerlei niveaus meelopen, zowel van universiteiten als van ROC’s. De beste krijgen na afloop een contract aangeboden.” Royal Huisman heeft 330 mensen in vaste dienst, 70 daarvan werken bij zusterbedrijf Rondal dat masten, luiken en schuifdeuren maakt. Daarnaast maakt aluminium zeiljacht ter wereld HISWA MAGAZINE 3 31

roltrappen verbonden met het magazijn, zodat werknemers snel iets kunnen ophalen. Op jaarbasis scheelt dat vele uren. Lego het bedrijf gebruik van tijdelijke krachten en onderaannemers. De hoofddisciplines zijn allemaal in huis: lassen, schilderen, meubelmaken, het samenstellen van boordsystemen, bewerking van carbon composiet. “We schrijven zelfs een deel van de software”, zegt Van ’t Verlaat. “De reden is dat we zo zeker weten dat er geen afbreuk aan de kwaliteit van het jacht wordt gedaan.” Efficiëntie Kwaliteit, niks aan het toeval overlaten, dat zit diep in het bedrijf. En dat blijkt ook alle testen die voortdurend worden gedaan. In een van de bedrijfsruimten van Rondal is een timmerman druk bezig een de hele pui open hoeft, waardoor de gekoelde binnenlucht zou wegstromen”, legt Van ’t Verlaat uit. We komen in de hal waar een mast ligt van bijna 62 meter, sat domes, de gieken, alles van carbon, klaar voor bouwnummer RH399. De mallen voor de mast liggen een eindje verderop. Twee helften waarin het carbon laagje voor laagje wordt gebakken in een ruimte die kan worden opgestookt tot 90 tot 100 graden celcius. “Onze sauna”, zegt Van ’t Verlaat lachend. De inrichting van het hele complex is gericht op efficiëntie, vertelt hij. Dat betekent zo kort mogelijke loopafstanden tussen bijvoorbeeld de centrale werkvloer en de hallen waar de rompen in aanbouw Het is net Lego. Alle onderdelen die bij elkaar horen zijn geordend in bakken. tijdelijke vloer te timmeren zodat de laatste innovatie voor schuifdeuren goed kan worden getest. Die innovatie is een schuifdeur waarvan ook één paneel open kan. “Veel jachten varen rond in warme oorden. Als het buiten loeiheet is, is het prettig als niet 32 liggen. Efficiëntie verklaart ook waarom we midden in het complex een roltrap tegenkomen. “Dat is niet voor een warenhuislook, of zoals een klant zei omdat we Santa’s workshop zijn, maar dat is met het oog op efficiëntie.” De centrale werkvloer is met In de constructiehal staan grote platte bakken met daarin voorgesneden aluminium delen. Op elk onderdeel staan codes, die corresponderen met de bouwtekeningen die erbij horen. Van ’t Verlaat: “Het is net Lego, dat zit na het openen van de doos in van die plastic zakjes. Hier hebben we geen plastic zakken maar bakken, waar alle onderdelen die bij elkaar horen goed voorbereid en genummerd klaar liggen. De bouw van een jacht is een stuk complexer, maar het is allemaal plug-and-play door goede voorbereiding vóóraf.” De lassers werken aan het eerste deel van het 81 meter lange superjacht. Het sissen van het lassen klinkt hier, doorsneden met pneumatische geluiden. Verderop worden de contouren van de kiel zichtbaar. Alles wordt op zijn kop gebouwd. Straks als kiel en romp af zijn en aan elkaar gelast, wordt het geheel omgedra aid door vier enorme kranen, een kunstje waar Huisman inmiddels ruime ervaring mee heeft. De 81 meter/266 voet wordt in opdracht van ’een Aziaat’ gebouwd. Wanneer het af moet zijn, staat al op de muur. Het wordt 2020. Dit artikel verscheen eerder (november 2017) ook in het blad Maritiem Nederland. Ten tijde van dit interview was Roemer Boogaard nog directeur van Royal Huisman. Inmiddels is Jan Timmerman benoemd tot nieuwe directeur. HISWA MAGAZINE 3

Vraag & Antwoord Mag ik aan iemand onder de 18 jaar een boot verhuren? Wat staat er hierover in de HISWA Algemene Voorwaarden? Antwoord van HISWA: Het uitgangspunt is dat u als ondernemer nooit verplicht bent om een boot te verhuren. U bepaalt altijd zelf aan wie u wilt verhuren. Bij twijfel, om wat voor reden dan ook, hoeft u de boot niet te verhuren. Jongeren onder de 18 jaar mogen een overeenkomst aangaan, waarvan in normaal economisch en maatschappelijk verkeer het gebruikelijk is dat jongeren die verrichten. Het huren van een open boot hoort daar ook bij. Wettelijk gezien is de minimum leeftijd voor het zelfstandig besturen van een open motorboot (geen snelle motorboot, dus zonder vaarbewijsplicht) zonder toezicht gesteld op 12 jaar. Dus het aangaan van een huurovereenkomst voor een open boot is voor bijvoorbeeld een 16- of 17-jarige niet iets ongebruikelijks in normaal maatschappelijk en economisch verkeer. Wel is het juridisch gezien zo dat een ouder/voogd/ vertegenwoordiger een overeenkomst kan laten vernietigen als die overeenkomst is aangegaan zonder toestemming of medeweten van de ouder/ voogd. Dat zou betekenen dat vervolgens gehandeld moet worden alsof de overeenkomst nooit bestaan heeft. Een extra schriftelijke toestemming van de ouder/voogd zorgt ervoor dat het risico wordt uitgesloten. Bij eventuele schade is het verder belangrijk te realiseren dat 16- en 17-jarigen zelf aansprakelijk zijn en niet hun ouder/voogd. Jonger dan 16 jaar worden kinderen beschermd door de wet en zijn ouders in meer gevallen aansprakelijk voor schade. HISWA MAGAZINE 3 In de praktijk staan veel jongeren tot 18 jaar op de polis aansprakelijkheidsverzekering van de ouders. Kortom, indien u twijfels heeft bij goedkeuring van de ouders, laat dan een aparte toestemming tekenen door de ouder/voogd. Het is ook raadzaam om goed te checken bij uw verzekeraar hoe het in uw polis staat. Verder moet u goed opletten of er alcohol verstrekt wordt. Meerderjarigen mogen dat nooit aan minderjarigen geven binnen het verantwoordelijkheidsgebied van ondernemer. Alcohol verstrekken aan jongeren onder de 18 is zwaar strafbaar en de toezichtplicht van ondernemers gaat heel ver. Al ruim 45 jaar uw recreatiespecialist in héél Nederland Van de Loosdrecht Recreatie Makelaars ondersteunt u bij aankoop, verkoop en taxatie van jachthavens, bungalowparken en campings. Neem vrijblijvend contact op met één van onze specialisten: Adri Mijnheer, Henk-jan Kruidenier, Rianne Jansen, Kirsten van Wezep of Yvette Mijnheer. Benieuwd naar ons aanbod? www.vandeloosdrechtrbm.nl Tel. 0341 - 25 23 63 F.A. Molijnlaan 28 8071 AG Nunspeet Postbus 8 8070 AA Nunspeet DÉ RECREATIE BEDRIJFSMAKELAAR 33 Vraag van een HISWA-lid

Mis de boot niet Er komt een nieuwe koers voor binnenvaartcertificaten. Het doel hiervan is om het certificeringproces efficiënter te maken voor alle partijen. Voor alle vaartuigen die een binnenvaartcertificaat hebben of nodig hebben, verandert er iets. In dit artikel beantwoordt Aren Jumelet, senior inspecteur bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILenT), de meest gestelde vragen. Tekst: Aren Jumelet meter lengte of langer en om pleziervaartuigen waarvan de lengte x breedte x diepgang meer dan 100 m3 2018 moeten deze vaartuigen voorzien zijn van een certificaat. Wat moet een bootbezitter regelen? Voor welke vaartuigen is het nieuwe binnenvaartcertificaat van toepassing? De nieuwe certificaatplicht gaat in op 30 december 2018 en geldt voor alle vaartuigen, dus ook voor pleziervaartuigen. Hierbij gaat het om pleziervaartuigen van 20 34 Eigenaren van pleziervaartuigen die een binnenvaartcertificaat nodig hebben, moeten zich zo snel mogelijk aanmelden. Voor pleziervaartuigen die voor 2009 al in de vaart waren en na 2018 een binnenvaartcertificaat nodig hebben, geldt tot 30 december 2018 een overgangsregeling. Er komt dan alleen een toets op geen klaarblijkelijk gevaar. De aanvraag voor het certificaat moet zo snel mogelijk, uiterlijk vóór 1 november 2018, worden ingedien bij een door ILenT aangewezen klassenbureau of keuringsinstantie. Vaartuigen die na 1 november 2018 worden aangemeld, kunnen vrijwel zeker niet op tijd worden gecertificeerd en moeten vanaf 30 december 2018 aan de nieuwe eisen voldoen. Een toets op de nieuwe eisen is een stuk zwaarder dan alleen een toets op klaarblijkelijk gevaar. Pleziervaartuigen die vanaf 2009 in de vaart zijn gekomen, moeten voldoen aan de nieuwe eisen. Hoe ziet een keuring eruit en waar wordt op gelet? Als het vaartuig al voor 2009 in de vaart was, gebeurt de certificering op basis van is. Vanaf 30 december ‘geen klaarblijkelijk gevaar’. Pleziervaartuigen die na 2009 in de vaart zijn gekomen, moeten voldoen aan het ROSR of de EU-richtlijn en vanaf oktober 2018 aan de ES-TRIN, de European Standard laying down Technical Requirements for Inland Navigation vessels. Bij het onderzoek tot certificeren op basis van geen klaarblijkelijk gevaar is het uitgangspunt: een pleziervaartuig in de vaart vóór 2009 zal na 2009 niet ineens een gevaar zijn. Om vast te stellen of er geen sprake is van klaarblijkelijk gevaar moet een expert van een door de ILenT aangewezen keuringsinstantie of klassenbureau het vaartuig onderzoeken. Klaarblijkelijk gevaar kan onder andere voorkomen bij: • Cascosterkte en huiddikte • Stuurwerk en stuurmachine • Vrij zicht • Ankerinrichting • AIS en marifoonverbinding/ bediening • Gasinstallatie • Brandveiligheid • Reddingsmiddelen • Manoeuvreereigenschappen • Achterstallig of matig onderhoud Wat gebeurt er als overgangstermijn is verlopen? Als een vaartuig na 30 december HISWA MAGAZINE 3

Vragen en antwoorden over het nieuwe binnenvaartcertificaat 2018 voor een keuring wordt aangeboden, dan kan er geen gebruik gemaakt worden van een keuring op basis van klaarblijkelijk gevaar. Het vaartuig moet dan volledig voldoen aan de technische eisen zoals vermeld in hoofdstuk 26 van de ES-TRIN. Als een vaartuig al CE-gekeurd is, moet het dan ook nog voor de Binnenvaartwet gekeurd worden en zitten daar dan geen dubbelingen in? Het ROSR en de ES-TRIN houden rekening met de Richtlijn 2013/53/EG (CE-keur) voor pleziervaartuigen. Moet een vaartuig dat alleen op zee vaart, voor die enkele keer dat het op binnenwater komt, ook voor de Binnenvaartwet gekeurd worden? Gecertificeerde zeeschepen kunnen op de Nederlandse binnenwateren volstaan met de certificaten voor de zeevaart. Zij moeten ook binnenwater blijven voldoen aan de voorwaarden voor de vaart op zee. Voor alle schepen die slepen is de Binnenvaartwet ook van toepassing. Geldt dat ook voor een zeilschool die met een motorvletje een sleep Optimisten naar de plas brengt? HISWA MAGAZINE 3 De Nederlandse regelgeving is op het gebied van certificaatplicht voor kleine sleepboten strenger dan de internationale regelgeving. Per oktober 2018 wijzigt het Binnenvaartbesluit als gevolg van de implementatie van Richtlijn 2016/1629/ EU. De certificaatplicht voor kleine sleepboten wordt dan in Nederland in overeenstemming gebracht met deze richtlijn. Dat betekent dat zodra deze nieuwe regelgeving van kracht is, een zeilschool met een motorvletje de Optimisten naar de plas mag brengen en weer terug. Anticiperend op de verwachte wijzing van de regelgeving wordt er niet gehandhaafd op kleine sleepboten. Wat in ieder geval niet mag is het slepen van een vaartuig of object waarvoor een certificaat is voorgeschreven. Dat mag alleen met een daartoe gecertificeerde sleepboot. Welke documenten moeten aan boord zijn? In het Binnenvaartpolitiereglement of het Rijnvaartpolitiereglement, afhankelijk van het vaargebied, staan in artikel 1.10 welke documenten tijdens de vaart aan boord moeten zijn. Ook de tekens die gevoerd moeten worden staan in deze reglementen. Welke apparatuur moet aan boord zijn? Pleziervaartuigen van 20 meter of langer moeten een AIS aan boord hebben. Dat staat in Artikel 4.07 van het Binnenvaartpolitiereglement of Rijnvaartpolitiereglement. Meer informatie De Inspectie Leefomgeving en Transport startte onder de noemer ‘Mis de boot niet’ een voorlichtingscampagne. Op www.ilent.nl/misdebootniet staat alle informatie. 35

Het Portret Gideon Messink In de rubriek Het Portret zetten we een persoon in de spotlights die op dat moment in de actualiteit is. Dit keer: Gideon Messink, directeur van vier innovatieve watersportbedrijven, met elk hun eigen specialisme. Tekst: drs. Liane Jansen 36 HISWA MAGAZINE 3

Hoe ziet uw bedrijfsvoering en bedrijfsfilosofie eruit? “De Messink Groep bestaat uit vier bedrijven: Messink Yachting, Seaport Sailing Yachts, PR Sailing en Sailing Holland. Messink Yachting richtte ik op in 1998, na mijn carrière als professioneel zeiler. Het is een verkooporganisatie voor J/Boats, Solaris Yachts en heeft een afdeling brokerage. Seaport Sailing Yachts bestaat sinds 2004 en is een verkoop organisatie voor Nautor’s Swan Benelux. Daarbij verleent Seaport Sailing Yachts hoogwaardige jachtservice en winterstalling. PR Sailing is in 2007 opgericht en is actief op het gebied van zeilevenementen en wedstrijd organisatie. Hieronder valt ook de Business Sailing Club, een club van succesvolle ondernemers met een passie voor zeilen. Sailing Holland is het jongste bedrijf: het bestaat sinds 2014. Ik zette het in eerste instantie op voor Team Brunel in de Volvo Ocean Race 2014-2015. Daarna heb ik het voortgezet om het offshore zeilen in Nederland naar een hoger plan te trekken. Inmiddels ben ik bezig met de tweede campagne voor Team Brunel in de Volvo Ocean Race 2017-2018. Bij alle vier bedrijven ben ik nauw betrokken. Samenwerking is key. Het mooie is: we kunnen onze klanten in vrijwel elke zeilbehoefte voorzien. Of het gaat om de aankoop van een day-sailor, onderhoud, de organisatie van een evenement, de charter van een boot in de carib of zakelijke sponsoring.” HISWA MAGAZINE 3 In welk marktsegment wilt u nog iets betekenen? “Nou, onlangs zijn we importeur geworden van J/Boats, die boten passen heel goed bij ons. Ik ben erg blij met het inporteurschap; ik sta 100% achter dit merk. Het is een sportieve boot waar je zowel mee kan cruisen als wedstrijdzeilen. Goed gebouwd en een mooi design. J/Boats is een goede aanvulling op de range die we verkopen.” Waar gaat u hart sneller van kloppen? “We besteden veel aandacht aan offshore zeilen voor de jeugd, op alle niveaus. Ik vind het erg jammer dat er niet meer Nederlanders de Volvo Ocean Race varen. Er zijn maar twee Nederlandse teams terwijl er veel zeiltalent is in Nederland. Er is een grote achterstand in ervaring vergeleken met het buitenland. Dat kan en moet beter. Daar wil ik me graag voor inzetten.” U bent erg actief en ambitieus op het gebied van evenementen. Wat staat er in 2018 allemaal op stapel? “In juli is het wereldkampioenschap zeezeilen in Scheveningen, een belangrijk event voor de Nederlandse zeilsport. We gaan natuurlijk deelnemen met een J/Boat. Internationaal gezien is de Club Swan 50 een waanzinnige klasse. One Design blijft voor mij het mooist. Palma de Mallorca is het ultieme vaargebied, dus daar zijn we deze zomer veel te bekennen. Daarbij is de Rolex Swan Worlds in Porto Cervo een Biografie Op 22-jarige leeftijd voer Gideon Messink zijn eerste Whitbread Round the World Race aan boord van Philips Innovator. Na zijn carrière als professioneel zeiler werd Gideon ondernemer. Hij staat inmiddels aan het roer van vier succesvolle watersportbedrijven. Daarbij vaart hij nog steeds veel wedstrijden en coacht hij diverse teams. belangrijk evenement; veel van onze klanten liggen met hun boot in de Middellandse Zee. Verder blijft de V65 van Team Brunel na de finish van de Volvo Ocean Race in Nederland. Mensen kunnen de boot vanuit Scheveningen huren voor bijvoorbeeld bedrijfsevenementen.” Tot slot. U heeft een fraaie pay off: Miles of experience ahead! Geldt deze ook nog over 10 jaar? “Zeilen is een lifestyle. Een belevenis. Dus proberen we onze klanten mee te nemen naar evenementen. Ik wil extra service bieden door bijvoorbeeld hun boot optimaal te trimmen of door mee te gaan zeilen. Al onze medewerkers zijn enthousiaste zeilers en zijn regelmatig op de wedstrijdbaan te zien. Verder maken we een eigen magazine waarbij we proberen veel beleving over te brengen. En over 10 jaar? Ik hoef niet verder te groeien. Een stabiele organisatie met goede service, dat vind ik belangrijk.” 37

Innovatieve recycling Van plastic soep naar high-tech sloep Iedere minuut komt er 20.000 kilo plastic in de oceaan terecht. Searious Business, BeteoR en Wijk Yacht Creation slaan de handen ineen om van deze enorme hoeveelheid plastic afval een luxe jacht te bouwen. Het ontwerp en de eerste 3D-print van het model – de One Minute Boat – zijn klaar. Tekst: Michaël Steenhoff De One Minute Boat moet ervoor zorgen dat de huidige manier van plastic gebruik onder grootverbruikers verandert. Om de groeiende hoeveelheid plastic afval een halt toe te roepen zetten de initiatiefnemers van dit project in op het sluiten van de plastic kringloop. Wijk Yacht Creation ontwierp een zeewaardig jacht van gebruikte PET-flessen en maakte met behulp van 3D-printing een eerste model. Door plastic als het ware ‘op te slaan’ in een product zoals een jacht wordt de kringloop gesloten. Met als voordeel dat aan het einde van de levensloop de boot weer op verantwoorde manier gerecycled kan worden tot een nieuw product. De One Minute Boat is het eerste 3D-geprinte jacht. De One Minute Boat demonstreert goed hoe plastic herbruikbaar is, gecombineerd met een innovatieve productiemethode. 3D Printen biedt vele voordelen zoals kostenreductie en imagoverbetering zodat dit een duidelijke verbetersprong betekent naar de toekomst. Ongeveer 1.000.000 PET-flessen zullen nodig zijn om de romp en opbouw te maken. Het ontwerp en de constructie dragen niet alleen bij aan 38 HISWA MAGAZINE 3 het verminderen van de plastic berg, maar vraagt ook een minimum aan energie, waterconsumptie en CO2-emissie. U kunt meedoen Bent u jachtbouwer of toeleverancier en wilt u een bijdrage leveren aan het verkleinen van de plastic afvalberg in combinatie met een innovatief jachtontwerp? Neemt u dan contact op met Willemijn Peeters van Searious Business. Zij werkt samen met andere bedrijven en onderzoeksinstellingen aan innovatieve bedrijfsoplossingen op het gebied van plasticvervuiling. Meer informatie: www.seariousbusiness.com/ innovation-projects/one-minute-boats

Het zál maar gebeuren... Onderneem op zeker Onze watersportdesk adviseert u graag. Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 info@kuiperverzekeringen.nl www.kuiperverzekeringen.nl “Improve your boat handling” www.roodberg.comroodbergcom Choose the Original

HISWA te water 2018 Eén grote belevenis De 35e editie van de HISWA te water in de Bataviahaven in Lelystad wordt een grote belevenis. Met het nieuwe credo “I love watersport” staat de beurs in het teken van beleving en is er op en rond het water veel te doen voor bezoekers. Ze worden naast een ruim aanbod van nieuwe boten en watersportgerelateerde producten getrakteerd op een rijk gevuld programma aan activiteiten. Tekst: Jasper Groot De beleving begint al bij de aanloop naar de entree. Hier wordt de jubileumeditie met een historische walk-of-fame gevierd. Arjen Rahusen: “We nemen de bezoekers mee op reis van 35 jaar HISWA te water. Tijdens de research die we momenteel doen, komen we veel leuke verhalen, bijzondere boten en mensen tegen. Wie weet er nu bijvoorbeeld dat de eerste editie van HISWA te water in 1978 werd gehouden in Scheveningen en de beurs in het begin niet jaarlijks georganiseerd werd? Ook erg leuk is het dat een van onze exposanten en Deelnemen? Exposanten die zich al inschreven, ontvingen inmiddels hun toewijzing. Salesmanager Marieke de Vries: “Tijdens de early bird actie liep het storm met inschrijvingen en nog altijd melden nieuwe partijen zich. Nu we de eerste stroom een plekje hebben gegeven, gaan we ons opmaken voor de tweede golf.” Wilt u deelnemen aan de HISWA te water 2018 en bent u nieuwsgierig naar de mogelijkheden, neem dan zo snel mogelijk contact op met Marieke de Vries: m.de.vries@hiswa.nl of 06 13 78 02 77. 40 partners, Motorboot, tegelijk met ons zijn 35-jarig bestaan viert. Uiteraard komen zij ook voor op de walk-of-fame naar de entree. Motorboot trakteert de bezoekers bovendien op een gratis clinic snelvaren met een rib. Kijk, dat bedoelen wij nou met beleving!” Meer actie en aanbod De Bataviahaven heeft de prachtige vorm van een arena. Vanuit iedere positie is er goed zicht op het aanbod in de haven en de activiteiten die er plaatsvinden. Een van de vaste activiteiten, de Optimist On Tour, ontbreekt ook dit jaar niet. De allerjongsten kunnen hier onder begeleiding kennismaken met zeilen, suppen en kanovaren. Ook gevorderde Deze eerste editie in Lelystad moet meer bieden dan de voorgaande edities. zeilers komen aan hun trekken. In samenwerking met Zeilschool Pean kunnen ze deelnemen aan diverse zwaardboot- en windsurftrainingen. Pean gaat zelfs nog een stap verder, want wie zijn CWO III Praktijk deze zomer heeft afgerond, kan ter plaatse het theoriecertificaat binnenhalen. Zeilliefhebbers kunnen verder matchracen of genieten van de wedstrijden van de Eredivisie Zeilen die vlak voor de haven gevaren worden. Marketingmanager Jasper Groot: “Deze eerste HISWA te water in Lelystad moet meer bieden dan voorgaande edities. Ten eerste omdat we onze 35e editie vieren en ten tweede omdat we nieuwe bezoekers naar Lelystad willen trekken. Hiervoor moet ons beursaanbod in de eerste plaats interessant zijn. Verder gaan we samenwerkingen aan met het naburige museum Batavialand en Batavia Stad Fashion Outlet Lelystad. Samen met het museum Batavialand bieden we een combinatieticket aan. Zo kunnen bezoekers hun dagje uit extra goed HISWA MAGAZINE 3

s s in Lelystad Foto: Michiel Poodt besteden. Tot slot is het leuk om te melden dat we met de vijf jachthavens in Lelystad een plan uitwerken om bezoekers per boot naar Lelystad te trekken.” Oproep aan exposanten Exposanten zetten wij graag in de schijnwerpers door hun deelname te delen via onze social mediakanalen. Hiervoor ontvangen wij graag input in de vorm van (pers)berichten, video’s of foto’s van We willen bezoekers per boot naar Lelystad trekken. de producten en/of diensten die u als exposant meebrengt naar de HISWA te water. Komt u met een primeur naar de beurs? Dan ontvangen wij ook graag een persbericht voor op de website en in de persmap. HISWA MAGAZINE 3 41 Foto: Jasper van Staveren

NIEUWSINNOVATIE MLI E-12-1200 Mastervolt introduceert de eerste in een reeks nieuwe MLI-E Lithium Ion accu’s, de MLI-E 12/1200. Het is een twaalf Volt accu die 1.200 Wattuur levert, oftewel negentig ampère-uur. De MLI-E heeft een laadtijd van een uur. De accu kan tot vijfduizend keer tot tachtig procent ontladen worden zonder schade aan te richten. Dat maakt de MLI-E ideaal voor mobiele toepassingen en als stroombron voor kleine elektrische motoren. In de behuizing zit een accu-managementsysteem (BMS) ingebouwd. Dit systeem beheert en beschermt iedere cel. Verder voorkomt het overmatige ontlading, overlading en oververhitting. Ook zorgt het BMS voor het reguleren van het laadproces, zodat iedere cel snel en optimaal laadt. Een extra veiligheidsrelais is dan ook niet nodig. De MLI-E-serie is eenvoudig te installeren en te gebruiken als vervanger van een traditionele loodzuuraccu. Een bijkomend voordeel is de geïntegreerde accubewaking. Sensoren leveren informatie over de algemene toestand van de accu, inclusief laadstatus en resterende tijd. Door CAN-communicatie kan de MLI-E naadloos verbonden worden met producten van Mastervolt of andere componenten in het elektrische systeem. Het optionele EasyView 5-display toont alle informatie via een touchscreen. Het is ook mogelijk om de laadstatus via Bluetooth uit te lezen. www.mastervolt.com Ultralight 403 C Torqeedo verbeterde zijn kleinste elektrische buitenboordmotor en introduceert de Ultralight 403 C. De motor heeft een geïntegreerde accu met een capaciteit van 915 Wattuur. Dat is bijna drie keer meer dan de standaard Ultralight 403. Het gewicht van de 403 bedraagt 10,7 kilogram. De Ultralight 403 C past op alle gangbare kayaks en voor speciale toepassingen levert Torqeedo aangepaste modellen. Motor, accu en de bediening zijn waterdicht volgens IP 67. De motor is ook geschikt voor kano’s en de kleinste boten. De Ultralight 403 C heeft een bereik van 120 kilometer, afhankelijk van het type vaartuig. Het resterende bereik berekent de motor uit op basis van gps-gegevens. Het opladen van de motor kan met een zonnepaneel, ook tijdens het varen. www.torqeedo.com System Builder Online Navico ontwikkelde een verkooptool voor leveranciers, de System Builder. Die werkte tot nu toe op een iPad. Sinds kort is die System Builder ook online beschikbaar, via het klantenportal. Met de System Builder kan een accountmanager of verkoper snel een offerte opstellen voor een Navico-systeem met een aantal producten, eventueel aangevuld met installatiewerkzaamheden. Het werkt voor de producten van B&G, Simrad en Lowrance. De System Builder geeft ook tips voor ontbrekende artikelen en aanvullende verkopen. Het resultaat is een offerte, inclusief een volledige artikellijst en aanlegschema. www.navico.com 42 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSINNOVATIE 150 Pro XS Doppler-radar Raymarine introduceert met de radar Quantum 2 aanvaringspreventie op basis van Doppler-technologie. De nieuwe radar ziet objecten op zowel lange als extreem korte afstanden. De CHIRP-pulscompressie detecteert contacten op een afstand van minimaal 5,5 meter. Dat is vooral belangrijk bij het varen met slecht zicht. Het maximale bereik is meer dan 38 kilometer. Het systeem gebruikt geavanceerde Doppler-detectie om bewegende radarcontacten te markeren en een kleurcode te geven. Die kleur geeft aan of de contacten de eigen boot naderen of dat ze zich ervan verwijderen. Dit verbetert het inzicht en vermindert de kans op aanvaringen. De verstelbare TrueTrailsobjectgeschiedenis toont de bewegingsgeschiedenis van bewegende contacten. De opstarttijd van de Quantum 2 bedraagt slechts enkele seconden. Het gewicht van de radar-dome is laag en het radarsignaal loopt, naar keuze, via WiFi of kabel. www.raymarine.nl Social Map vernieuwd C-Map verbeterde C-Map Genesis Social Map. Social Map biedt nu meteen gearceerde weergaven van de beschikbare dieptegegevens voor de diverse wateren. Voorheen werd er met een symbool aangegeven of er voor een bepaald water details over dieptegegevens beschikbaar zijn. Na het klikken op dat symbool (een waterdruppel) werden de details zichtbaar. Sinds kort zijn de details meteen zichtbaar, zonder de tussenstap van een klik op het symbool. Na het downloaden zijn de kaarten geschikt voor gebruik op geschikte kaartplotters en fishfinders van Lowrance, Simrad en B&G. Social Map is een database van dieptegegevens die door gebruikers zelf zijn verzameld en verstuurd naar C-Map. www.c-map.com Foto: INN05 Social Map Mercury Marine kondigde de nieuwe 150 Pro XS-buitenboordmotor aan. Die staat volgens het merk voor een snelle acceleratie bij zware belasting. Het gewicht bedraagt ruim tweehonderd kilogram bij een cilinderinhoud van drie liter. De Transient Spark-technologie van Mercury optimaliseert het ontstekingsmoment, wat resulteert in extra koppel bij het accelereren. Het maximale toerental van de 150 Pro XS ligt tussen 5.800 en 6.000 toeren per minuut. Dat maakt het mogelijk om te kiezen uit een breed scala aan schroefmaten. De motor kan daardoor optimaal worden aangepast aan de gewenste prestatie: snelle acceleratie of topsnelheid. De nieuwe 150 Pro XS heeft een tandwieloverbrenging van 2,08 : 1. Behalve de standaard koelwateraanzuigingen aan de zijkant van het onderwaterhuis heeft deze motor vier extra koelwateraanzuigingen. Die zitten in de neus van de torpedo van het onderwaterhuis. Dat maakt een hogere montage of de installatie van een bodemplaat mogelijk. Een verdere optimalisatie zijn de motorsteunen. Die zorgen voor een betere sturing bij hoge snelheden. De 150 Pro XS heeft een elektrisch laadvermogen van zestig ampère. www.mercurymarine.com HISW 43

NIEUWSINNOVATIE Generatoren met variabele toeren Na de Piccolo 4 kVA Genverter-generator met variabele toeren introduceert WhisperPower nu een uitgebreide Piccolo-range. Die biedt nu ook modellen van acht, tien en twaalf kilovoltampère, allemaal uitgevoerd met een geluiddempende polyester kap. De belangrijkste toepassing voor de kleinste versie van vier kilovoltampère bestaat uit nieuw gebouwde en gebruikte motor- en zeiljachten tussen de 28 en 40 voet. Met de installatie van deze generator worden ze volledig onafhankelijk van walstroom. WhisperPower ontwikkelde de grotere modellen als reactie op de vraag van werven en installateurs naar generatoren met variabele toeren en dezelfde eigenschappen als de Piccolo 4 kVA. De generatoren met grotere capaciteit zijn bedoeld voor jachten tot een lengte van twintig meter. Ze fungeren dan als nacht- of hoofdgenerator. De Genverters voldoen aan de laatste emissie-eisen Tier 4 en EPA (de USA-norm). De polyester geluidskap is makkelijk los te halen. Het uitvoeren van service is daardoor eenvoudig. WhisperPower rust de generatoren uit met een touchscreen bedieningsscherm. www.whisperpower.com Stabilisatoren voor snelvarende jachten DMS Holland startte samen met Brabant Engineering de ontwikkeling van een roldempingsysteem voor snelvarende jachten tot een lengte van dertig meter. Daarmee boort DMS een geheel nieuwe markt aan voor zijn systemen. Tot nu toe monteerde het bedrijf de stabilisatoren alleen op grote superjachten. Dit nieuwe AntiRoll-dempingsysteem wordt, evenals de MagnusMaster, een seriematig te produceren stabilisator. De techniek blijft gebaseerd op high-aspect vinnen die een roterende beweging maken tijdens het varen en een klappende beweging als het jacht stilligt. Het stabiliseren bij snelvaren wordt de toegevoegde functie. www.dmsholland.com Flexibele afvalzak De Flextrash is een flexibele afvalzakhouder, met meerdere bevestigingsmogelijkheden. Behalve flexibel in gebruik heeft de houder een fraaie, strakke vormgeving. Hij is bedoeld voor gebruik in de kajuit en aan dek. De houder is gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Flextrash maakt de wasbare en vlamvertragende coverbag van gerecyclede bankstellenstof. De afvalzakken zelf zijn biologisch afbreekbaar. De afvalzakken, oftewel ‘Trashbags’ worden in sets van twintig stuks verkocht. www.flextrash.com www.technautic.nl 44 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSMENS&BEDRIJF Jetten in problemen De rechtbank verleende de Sneker scheepswerf Jetten Shipyard surseance van betaling. Dat gebeurde nadat een leverancier het faillissement van het bedrijf aanvroeg. Directeur Jeannot Grim werkte al aan een noodplan. Na de surseance kwam de bewindvoerder, samen met Grim, tot de conclusie dat een faillissement onvermijdelijk is. Voorlopig werkt de werf door om de jachten in aanbouw gereed te krijgen. Grim nam Jetten Shipyard een jaar geleden over van de broers Marcel en Sander Jetten. Zij startten de werf in 1997. Dat er wat problemen waren, wist Grim, echter de huidige financiële situatie had hij niet voorzien. In een interview met het Friesch Dagblad zei Grim: “We zijn met partijen in gesprek om een continuïteitsscenario uit te werken. Het eigenlijke probleem is dat we te goedkoop zijn. De calculaties van jachten zijn te opportunistisch geweest.” www.jettenshipyard.nl Barqo neemt Botentehuur.nl over Nieuwe directeur bij Royal Huisman Royal Huisman Shipyard heeft een nieuwe directeur. Vanaf 1 augustus 2018 is Jan Timmerman de nieuwe CEO van het bedrijf. Timmerman (52) werkte voorheen als managing director bij Euramax, een Limburgs aluminiumbedrijf. Daarvoor, tot 2010, werkte hij bij Philips, onder meer in Mexico, de Verenigde Staten en China. Timmermans voorganger was Roemer Boogaard, die al begin dit jaar de onderneming verliet. Naast Jan Timmerman zal het managementteam van Royal Huisman bestaan uit Jaap Gelling (Technisch Directeur) en Harmen Peters (Financieel Directeur). www.royalhuisman.com HISWA MAGAZINE 3 45 Botendeelplatform Barqo neemt concurrent Botentehuur.nl over. Barqo verhuurde al de boten van particulieren. Door de overname van Botentehuur.nl werkt het bedrijf nu ook samen met vijftig commerciële bootverhuurders. Barqo breidt het Nederlandse aanbod daardoor uit met ongeveer 1.700 boten. Floris van Hoogenhuyze, medeoprichter van Barqo: “Met deze overname realiseren we een forse toename in het aantal binnenlandse boten en kunnen we nog sneller opschalen. We nemen niet alleen het platform en de relaties met booteigenaren van Botentehuur. nl over, maar ook het boekingssysteem dat Botentehuur.nl heeft ontwikkeld. Deze ‘Sofware as a Service’-oplossing gaan wij verder perfectioneren, zodat nog meer commerciële partijen via dit systeem hun boten kunnen verhuren. Zo wordt botendelen ook voor hen aantrekkelijk en rendabel.” www.barqo.co www.botentehuur.nl

NIEUWSMENS&BEDRIJF Nationale Motorbootvaren Prijs Grootste showroom Jonkers Yachts opent in het weekend van 23 en 24 juni de grootste showroom voor jachten van Nederland. Jonkers is de officiële dealer van Linssen Yachts, Fairline Yachts en Jeanneau Powerboats. De showroom bevindt zich in de jachthaven van Marina Port Zélande en heeft een oppervlakte van 1.500 vierkante meter. Tijdens het openingsweekend zijn er talrijke activiteiten. Er een dagelijkse show met vrijwel het gehele modellenprogramma van Linssen Yachts. Fairline Yachts en Jeanneau Powerboats zijn vertegenwoordigd met een aantal van hun nieuwe jachten. Dat gebeurt buiten in de jachthaven, in de showroom of via virtual reality. Alexander Jonkers: “Dit nieuwe pand stelt ons in staat om nieuwe en gebruikte jachten binnen te zetten. We kunnen onze klanten nu verwelkomen in een verwarmde showroom en een onvergetelijke ervaring meegeven, ongeacht de weersomstandigheden.” www.jonkers.org 46 De Nationale Motorbootvaren Prijs wordt dit jaar voor de zesde keer toegekend. Voordrachten indienen kan tot 31 augustus aanstaande. De prijs is een initiatief van de Stichting Bevordering Motorbootvaren. Hij is bedoeld als steuntje in de rug voor initiatieven en activiteiten die bijdragen aan het plezierig, veilig en attractief varen met een motorboot in Nederland. De prijs werd in het leven geroepen vanuit de gedachte dat overal in ons land verenigingen en organisaties, maar ook vrijwilligers en particulieren in de weer zijn om het motorbootvaren te bevorderen. In 2017 was de prijs voor de Doerakclub, die viert dit jaar zijn vijftigjarig bestaan. Een onafhankelijke jury beoordeelt de voordrachten. De winnaar wordt op 8 februari 2019 bekendgemaakt, tijdens de opening van Boot Holland. www.motorbootvarenprijs.nl Veilig varen Het vaarseizoen in Friesland staat dit jaar in het teken van veiligheid en plezier op het water. SSH-Boating en 22 Friese jachtverhuurbedrijven namen hiertoe het initiatief. Dat doen ze met de tweetalige actie ‘Veilig en prettig varen doe je in Friesland! – Sicher und zufrieden skippern erlebt man in Friesland NL!’. Met de actie willen ze vaartoeristen ervan bewust maken dat veiligheid op het water en een prettige vaarvakantie hand in hand gaan. Initiatiefnemer van de actie, eigenaar van SSH-Boating en vaarcoach Horst von Vollard-Bockelberg: “Met een vaartraining aan het begin van je vaarvakantie voeg je er een waardevolle dimensie aan toe. In enkele uren leer je essentiële vaar-skills en daardoor heerst er rust aan boord en ook rust in het hoofd van de schipper en zijn crew.” www.ssh-boating.nl HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSMENS&BEDRIJF Leeser naar Sportbedrijf Lelystad Maurice Leeser vertrekt op 1 september 2018 als directeur van het Watersportverbond. Hij wordt dan directeur-bestuurder bij het Sportbedrijf Lelystad. Leeser was sinds 2011 in dienst van het Watersportverbond. Hij zorgde er mede voor dat de organisatie sportief, financieel, organisatorisch en commercieel duurzaam op de kaart werd gezet. Leeser over die periode: “Ik kijk terug op een gecompliceerde start met noodzakelijke financiële en bestuurlijke herstelmaatregelen. Dat werd opgevolgd met mooie jaren waarin we grote stappen in de watersport hebben gezet.” Voorzitter Wagemakers: “Het Watersportverbond wenst hem veel succes in zijn nieuwe functie. Het bestuur beraadt zich over zijn opvolging.” www.watersportverbond.nl Uitbreiding dealernetwerk Linssen Yachts Om de nationale en internationale groei te versnellen stelde Linssen Yachts nieuwe exclusieve dealers aan. Yachtstrade is de nieuwe vertegenwoordiger voor Italië en Nautisch Kwartier Stavoren voor Noordoost Nederland. Voor Nautisch Kwartier betekent dit een uitbreiding van het programma dat nu door de werf in Stavoren wordt verkocht. Naast de zeiljachten van Jeanneau en de catamarans van Lagoon kunnen watersporters nu ook terecht voor de Grand Sturdy’s van Linssen Yachts. Het bedrijf in Stavoren ziet dat zeilers, door vergrijzing, overstappen naar een motorjacht. Linssen-eigenaren kunnen ook voor de service, stalling, onderhoud en bemiddeling in Stavoren terecht. Yvonne Linssen over de Italiaanse markt: “In Italië hadden we geruime tijd geen distributeur. We zijn daarom zeer blij met Gianni Catto van Yachtstrade als nieuwe vertegenwoordiger voor ons merk. Naast het hoofdkantoor in Lavagna heeft Yachtstrade service centers in Cala Galera, Padova, Monfalcone en Ancona.” Beide nieuwe partners krijgen op de werf in Maasbracht een uitgebreide sales- en servicetraining. Ze krijgen verder jaarlijks tijdens dealermeetings updates van de nieuwste ontwikkelingen. www.linssenyachts.com App met werelddekking De Nederlandse startup Moorspots maakte een gratis app voor watersporters. De app bevat informatie over havens en ankerplaatsen verspreid over de hele wereld. De app is verkrijgbaar in de app-store van Apple. Met Moorspots is het mogelijk om ervaringen, foto’s en beoordelingen van havens en ankerplaatsen op te zoeken, aan te vullen en met elkaar te delen. Het basisidee was om alle informatie voor watersporters te verzamelen op een plek. Inclusief de mogelijkheid om reviews te plaatsen en gegevens te laten updaten. De Moorspots-app is Engelstalig en bedoeld om het vinden van gezellige havens en dorpjes te vereenvoudigen. Moorspots besteedde veel aandacht aan gebruiksvriendelijkheid en menustructuur. www.moorspots.com HISWA MAGAZINE 3 47

NIEUWSMENS&BEDRIJF Strategische samenwerking Webasto Thermo & Comfort en WhisperPower sloten een wereldwijde distributieovereenkomst af. De producten van WhisperPower zijn nu verkrijgbaar via het Webasto-netwerk. Dat verspreidt zich over een groot aantal landen waaronder Italië, Spanje, Groot Brittannië, Portugal, Frankrijk, België, Denemarken en Noorwegen. Tegelijkertijd krijgt WhisperPower toegang tot een vakkundig, goed werkend netwerk van specialisten op het gebied van technische producten en systemen. Het voordeel van de overeenkomst voor Webasto bestaat uit de productsynergie. Het bedrijf is nu ook in staat om de elektrische energie te leveren die nodig is voor de werking van de eigen producten. In Engeland verwierf WhisperPower in korte tijd een groot marktaandeel in de mobiele markt, dankzij de samenwerking met Webasto Thermo and Comfort UK. Het is de bedoeling om hetzelfde resultaat te bereiken in het maritieme segment. De strategische samenwerking moet Webasto helpen om een key-speler te worden in de markt van e-mobility. www.webasto.com www.whisperpower.com EMCI Register certificeert ook jachthavens Jachthavens veranderen snel. Van pure aanbieders van ligplaatsen groeien ze uit tot multi-service locaties. Daar vinden naast de traditionele havenactiviteiten ook uiteenlopende bezigheden en evenementen plaats. Hiermee verandert ook het taken- en verantwoordelijkhedenpakket van de havenmeester. De diversiteit neemt toe en voor sommige taken komt er andere of nieuwe wet- en regelgeving. EMCI Register paste de bestaande certificering van havenmeesters daarom aan. Dat garandeert de aansluiting met heden en toekomst. Naast de persoonsgebonden certificering voor havenmeesters gaat EMCI Register vanaf medio 2019 ook de certificering voor (jacht)havens uitvoeren. De onafhankelijke kwaliteitsborging op basis van EMCI-certificering schept duidelijkheid en structuur. De certificering geeft daarmee zekerheid aan watersporters, werkgevers en bezoekers van de haven. Voor de havenmeesters zelf is certificering een teken van respect en waardering. www.emci-register.com Delta Watersport dealer Novurania Delta Watersport uit Stellendam is vanaf dit jaar officieel dealer van Novurania voor Noord Europa. Delta Watersport begon in 2006 met de verkoop van Williams Jet Tenders en profileert zich als leverancier van luxe tenders. Novurania is een van oorsprong Italiaans bedrijf. Het vestigde zich in het begin van deze eeuw in de Verenigde Staten en is gespecialiseerd in het bouwen van luxe jachttenders. Door de diepe V-romp en kwalitatief hoogwaardige materialen is het een zeer stevige en stabiele boot met goede vaareigenschappen. De modelrange begint bij een 335 Deluxe met buitenboordmotor en eindigt bij een Chase 38 Inboard. www.deltawatersport.nl 48 HISWA MAGAZINE 3

NIEUWSMENS&BEDRIJF Boat Builder Awards 2018 Tot en met 21 september is het mogelijk om nominaties voor de Boat Builder Awards 2018 op te geven. Dat kan in maar liefst tien categorieën, twee meer dan in voorgaande jaren. De awards geven een compleet beeld van de watersportindustrie. Van innovatie en samenwerking tot toekomstige investeringen. Natuurlijk komen niet alleen bedrijven, maar ook personen in aanmerking voor een nominatie. Nieuw is bijvoorbeeld de Rising Star Award. Genomineerden in deze categorie moeten jonger zijn dan 35 jaar. Met de Collaborative Solution wordt de nadruk gelegd op de cruciale samenwerking tussen de bouwers van superjachten en hun toeleveranciers. www.metstrade.com/boatbuilderawards Twintig jaar Waterrecreatie Advies Reinier Steensma richtte in 1998 Waterrecreatie Advies op. Maar het begon allemaal in 1992 met een vraag van het toenmalige Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Dat vroeg zich af hoeveel boten er in het IJsselmeergebied waren en hoeveel er de komende twintig jaar bij zouden komen. Dat vond Steensma een interessante onderzoeksvraag. Een jaar later richtte hij met HISWA Vereniging, het Watersportverbond en de BBZ (traditionele chartervaart) de Stichting Waterrecreatie IJsselmeer en Randmeren op. Die startte met het gevraagde onderzoek in de watersport. In 1998 volgde de oprichting van Waterrecreatie Advies. Dat gebeurde omdat er ook voor gebieden buiten het IJsselmeergebied behoefte was aan gegevens over de watersport. Opdrachtgevers waren diverse provincies en Rijkswaterstaat. Vanaf 2002 werd er ook onderzoek onder gebruikers gedaan. Het adviesbureau benaderde passanten met vragenformulieren in allerlei vaargebieden, vanaf de Waddenzee tot het Deltagebied. Zo ontstond er inzicht in de leeftijd van watersporters, eigenschappen van boten, gevaren routes, wensen en bestedingen. In de afgelopen twintig jaar voerde Waterrecreatie Advies meer dan 250 projecten uit. De vraag naar actuele cijfers over de watersport blijft groot. Het bureau voerde samen met ingenieursbureaus, architecten, stedenbouwkundigen, ecologen en collega-adviesbureaus opdrachten uit voor ministeries, provincies, gemeenten, voor recreatie- en natuurorganisaties. Maar ook voor recreatieschappen en voor veel watersportondernemers, verenigingen en projectontwikkelaars. De opdrachtgevers kwamen onder andere uit Nederland en Vlaanderen. De opdrachten in het buitenland deed Waterrecreatie Advies voor opdrachtgevers in China, Het MiddenOosten, Afrika en Rusland. www.waterrecreatieadvies.nl HISWA MAGAZINE 3 Faillissement Bavaria Bavaria Yachtbau vroeg in april het eigen faillissement aan. Daarop werd door de rechtbank het voorlopige faillissement uitgesproken. Het zittende management behoudt daarbij alle wettelijke bevoegdheden. Lonen en salarissen van medewerkers worden doorbetaald tot en met de maand juni. Bavaria laat de werfwerkzaamheden gewoon doorlopen en streeft ernaar om alle bestelde jachten af te leveren. Tobias Brinkman werd aan het management toegevoegd. Hij is een ervaren specialist op het gebied van reorganisaties van jachtwerven. Lutz Henkel, de vorige CEO, verliet het bedrijf. Bavaria gaat nu op zoek naar een investeerder om, na een reorganisatie, met een gedegen financiële basis en een gezonde bedrijfsvoering door te starten. Bavaria Yachtbau GmbH werd opgericht in 1978. Het bedrijf heeft ongeveer zeshonderd medewerkers in dienst. Het vrijwillig aangevraagde faillissement geldt overigens alleen voor Bavaria Yachtbau GmbH. De Franse dochter Bavaria Catamarans SAS in Rochefort wordt hierdoor niet getroffen. www.bavariayachts.com 49

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS IN DE RUBRIEK HBC NIEUWS LEEST U NIEUWS VAN DE LEDEN VAN DE HISWA BUSINESS CLUB. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. Goed zicht op arbeidsrisico’s Elk bedrijf is volgens de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht een Risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E) uit te voeren. In een RI&E inventariseert u de risico’s op het gebied van arbeidsomstandigheden. Dit wordt schriftelijk vastgelegd en er is een plan van aanpak opgenomen. Daarin staat beschreven welke maatregelen u gaat nemen om de geconstateerde risico’s aan te pakken. De RI&E is een Europese verplichting en geldt in alle EU-landen. Maar hoe deze verplichting letterlijk wordt uitgevoerd, kan per land verschillen. In Nederland geldt dat als u niet gebruik maakt van een erkende branche-RI&E en/of meer dan 25 werknemers heeft, u uw RI&E moet laten toetsen door Blue Water App lanceert nieuwe versie ontwikkelen. Gebruikers krijgen voortaan uitgebreide informatie over de havens, de faciliteiten en alle attracties en services in de omgeving. Zij kunnen ook hun mening over de haven delen met andere gebruikers. Voor de havens is het management systeem van Blue Water App aangepast; zij kunnen nu nog makkelijker de boekingen en betalingen automatisch verwerken, veranderingen aanbrengen en boodschappen sturen aan vaarders in de buurt. Het havenprofiel kan snel worden aangepast met tekst, foto’s, een gecertificeerde arbo-deskundige. HISWA Supplier en arbodienstverlener ArboNed kan u daarbij helpen. Bent u nieuwsgierig of uw arbobeleid voldoet aan de wettelijke verplichtingen? Vul dan gratis de Goed Geregeld Check in. U ontvangt direct advies over hoe u uw arbobeleid nog beter kunt regelen. Belangrijk om te weten, want een actief arbobeleid levert veel op en u houdt uw bedrijf en mensen vitaal en gezond. www.arboned.nl/ goed-geregeld-check Blue Water App (HISWA Supplier), één van Europa’s grootste online boeking platforms voor jachthavens, begon het nieuwe vaarseizoen met een compleet nieuwe versie van de app. De nieuwe app is nu voorzien van de laatste software updates en is nog gebruiksvriendelijker en sneller. De basis voor de nieuwe ontwikkeling was een onderzoek onder 500 vaarders die Blue Water App gebruiken. Zij vergeleken de Blue Water App met andere apps zoals Über, Facebook en Booking. com en vroegen om voor Blue Water App hetzelfde gemakkelijke en interactieve gebruik te video’s en andere informatie. De Blue Water App is ook aangepast voor de nieuwe wetgeving voor datagebruik en zo kunnen alle gebruikers er gerust op zijn dat hun gegevens en de privacy goed worden beschermd. www.bluewaterapp.nl 50 HISWA MAGAZINE 3

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Juist gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) deelde onlangs een boete uit omdat een werkgever artikel 8 van de Arbowetgeving had overtreden. Hier staat onder andere in dat een werkgever voorlichting en onderricht moet geven over het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en ook toezicht moet houden op het gebruik hiervan. Wanneer een medewerker weigert veiligheidsschoenen te dragen, is dit dus feitelijk een overtreding van artikel 8. ‘Maar als ik mijn medewerkers nu schriftelijk laat verklaren dat zij zelf verantwoordelijk zijn?’ geven ondernemers soms aan. Ook dan blijft de werkgever verantwoordelijk. Zorg er dus voor dat u goede voorlichting en onderricht geeft over het juiste gebruik van alle persoonlijke beschermingsmiddelen, en houdt toezicht op het gebruik hiervan. Wanneer medewerkers aangeven deze middelen niet te willen gebruiken, spreek ze hier dan op aan. Het juiste gebruik van deze beschermingsmiddelen is immers voor ieders veiligheid. Heeft u vragen over dit onderwerp? U kunt terecht bij Perspectief (HISWA Supplier), veiligheidskundige Henk Meijer: henkmeijer@perspectief.eu. www.perspectief.eu Betaalbare exportpromotie Nederlandse jachtbouw De welvaart in Europa piekt. Dit is hét uitgelezen QualityBoatsHolland.com. moment om Europeanen naar uw jachtwerf te leiden. Voor bedrijven buiten het superjachtsegment, behoort ‘Quality Boats Holland’ van YachtFocus (HISWA Supplier) al vijf jaar tot de grootste en meest betaalbare initiatieven voor exportpromotie. De voorbereidingen voor de zesde jaargang zijn inmiddels in volle gang. De campagne Quality Boats Holland 2019 combineert print, beurzen en internet in één totaalaanpak. Centraal staat het luxueuze jaarboek ‘Quality Boats Holland Guide 2019’ met artikelen en advertenties van Nederlands bekendste jachtwerven en toeleveranciers. Dit Engelstalige boek wordt door een deskundig team persoonlijk verspreid op negen grote beurzen in de exportmarkten Duitsland, Frankrijk en België. Daarnaast worden de logo’s van de deelnemers gepresenteerd op de standwand, liggen hun brochures prominent voor het meepakken en wordt de bedrijfsinformatie uitgebreid getoond op de drukbezochte website Met Quality Boats Holland presenteren de Nederlandse jachtwerven zich aan 841.545 beursbezoekers voor omgerekend 177 euro per beurs. De eerste beurs van de 2019-campagne is Cannes Yachting Festival in september. Reserveren voor deelname kan vóór de zomer bij YachtFocus Media: 020-4560995 of info@yachtfocus.com. www.yachtfocus.com HISWA MAGAZINE 3 51

HISWABUSINESSCLUBNIEUWS Virtual Yachting wint Nautisch Business Management Award 2018 De uitreiking van de Nautisch Business Management Award van IVA Driebergen (HISWA Supplier) is een jaarlijks terugkerend evenement. Het is voor de tweedejaarsstudenten een van de spannendste momenten tijdens de opleiding, want op deze dag presenteren ze hun business plan. De presentaties vinden plaats ten overstaan van een vakjury die de plannen beoordeeld. De jury bestond dit jaar uit Jacco Kuiper IVA ‘94 (Kuiper Verzekeringen), Mark Muller IVA’78 (Muller Makelaardij) en Jeroen van den Heuvel (HISWA Vereniging). Ze stelden kritische vragen om te zien hoe stormvast het ondernemingsplan is. Het winnende mbo-plan is ‘Virtual Yachting’ van studenten Wouter Cornet, Roelf Lok, Thijs de Goede, Mees van der Sande en Stef Zomerdijk. Virtual Yachting gaat bedrijven helpen kosten te besparen. Door virtual reality hebben bedrijven maar één boot nodig om vervolgens alle variaties en opties te laten zien aan de klant. De software doet de rest. Handig voor op beurzen. Het winnende hbo-plan is ‘Reflux’ van studenten Carleen Meijer, Luuk Derks, Jesse Nieuwe HISWA Supplier Good Fuels Marine is als HISWA Supplier toegetreden tot de HISWA Business Club. Het bedrijf levert geavanceerde duurzame brandstoffen. “Terwijl de wereld de uitstoot van broeikasgassen vermindert, nemen de emissies van scheepvaart in de komende decennia alleen maar toe. Zonder ingrijpen is de scheepvaart in 2050 verantwoordelijk voor 16% van de wereldwijde CO2-uitstoot, vergeleken met 3% vandaag. Efficiëntere schepen en jachten 52 worden wel ontwikkeld, maar dit zal niet voldoende zijn: vervanging van de zwaar vervuilende stookolie door duurzame scheepsbrandstoffen is essentieel om duurzame scheepvaart te realiseren”, vermeldt het bedrijf op de website. Alle biobrandstoffen van Good Fuels Marine zijn tweede generatie biobrandstoffen, gemaakt van afval- of reststromen. Hierdoor zijn er geen conflicten met de voedselproductie of ontbossing, en is er geen verandede Jong en Bob Kroll. Reflux biedt de oplossing bij vervuilde jachthavens. Een filter wordt in het water geplaatst en zuigt zich vol. Het afval wordt automatisch meegezogen en opgeslagen. Het schone water stroomt er aan de onderkant weer uit. Ideaal voor alle gebruikers van het water, maar ook goed voor het milieu. www.iva-driebergen.nl ring van landgebruik. De voordelen om over te stappen op biobrandstoffen zijn legio zoals: er zijn geen operationele veranderingen nodig, de prestaties van de vloot worden verbeterd en er wordt voldaan aan emissiewetgeving zonder investeringen in de vloot. https://nl.goodfuels.com/marine HISWA MAGAZINE 3

Internationaal ondernemen begint bij HISWA Weten wat het consumentenvertrouwen in Duitsland is? Of de economische groei in Azië? Hoe uw kansen liggen in Kroatië? Hoe het internationaal geregeld is met BTW? Alle exportinformatie die u zoekt, vindt u bij HISWA. Van marktcijfers tot en met Engelstalige algemene voorwaarden. Onze exportinformatie is gratis en exclusief toegankelijk voor HISWA-leden. Nog geen HISWA-lid? Bel dan 020 705 14 02 voor meer informatie. WWW.HISWA.NL/EXPORT

HISWA BUSINESS CLUB IN BUSINESS PARTNERS De HISWA Business Club bestaat uit bedrijven die diensten of producten leveren aan de water sportindustrie, maar zelf niet tot de sector behoren. Ze zijn specialist in hun vakgebied, hebben aantoonbare ervaring in de branche. Door dit criterium ontstaat binnen de HISWA Business Club een groep van professionals, die niet alleen toegevoegde waarde aan HISWA-bedrijven kunnen bieden, maar ook aan elkaar. Inmiddels heeft de HISWA Business Club circa veertig deelnemers als Partner HISWA te water, HISWA Partner in Business, HISWA Partner in Yacht building of Supplier HISWA Vereniging. Wilt u ook lid worden van de HISWA Business Club? Bekijk de exclusieve voordelen op www.hiswa.nl > Voor bedrijven. SUPPLIERS HISWA VERENIGING Abelleisure T 0573 280 772 E info@abelleisure.nl Arboned T 030 299 64 444 E claudia.sedney@arboned.nl BlueWater App T 06 52 84 74 74 E info@bluewaterapp.nl DHK Tax Lawyers T 010 205 36 10 E dijkstra@dhk-taxandlegal.nl Endurance Partners in Hospitality B.V. T 033 450 83 33 E info@endurance.nl EnergyProof T 020 233 38 21 E info@energyproof.nl Good Fuels Marine T info@goodfuels.com E 085-8000 238 Hilversum Mediation T 035 203 00 00 E info@mediationhilversum.nl Inter Boat Marinas T 078 677 70 00 E info@interboatmarinas.nl IVA Driebergen Nautisch Business Management T 0343 51 27 80 E info@iva-driebergen.nl Jachthaven.nl B.V. T 070 34 62 283 E info@jachthaven.nl JLD Contracting T 0299 622396 E info@jldinternational.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Den Bosch) T 073 640 88 88 E info@maasrbm.nl Maas Recreatie Bedrijfsmakelaardij (vestiging Huizen) T 035 623 62 12 E info@maasrbm.nl Meijer Mediation T 0546 53 84 26 E wim@meijer-mediation.nl Mobile Miles T 020 820 83 38 E jvanvoorst@mobilemiles.nl Muller Makelaardij/Mediation T 0515 43 06 23 E info@mullermakelaardij.nl Perspectief Groep B.V. T 0341 438 700 E info@perspectief.eu Projectbureau Vrolijks T 076 533 98 50 E info@vrolijks.nl Rho Adviseurs B.V. T 0118 68 90 10 E info@rho.nl Scheepsrecht Advocaten T 085 87 70 945 E secretariaat@ scheepsrechtadvocaten.nl Schulte Mediation T 06 14 31 58 10 E info@awschulte.nl Van de Loosdrecht Recreatie Bedrijfsmakelaars T 0341 25 23 63 E info@vandeloosdrechtrbm.nl Venntiv Group B.V. T 055 843 48 15 E siegfried.doetjes@venntiv.com W2 Support BV T 038 303 03 15 E info@w2support.com YachtFocus T 020 456 09 95 E info@yachtfocus.com Zuurzoet HR advisering T 06 14 89 83 88 E HISWA-HR@zuurzoet.nl Van Emstede & Partners Advocaten Advocatenkantoor Van Emstede & Partners Advocaten te Amsterdam geeft gespecialiseerd juridisch advies in kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche wordt geconfronteerd. Contactpersoon: mr. Ivo M.F. van Emstede Jan Luijkenstraat 20 • 1071 CN Amsterdam T 020 675 94 94 F 020 675 96 30 E imf@vanemstede.nl I www.vanemstede.nl adVocatEn Van EmstEdE & PartnErs Kuiper Verzekeringen Kuiper Verzekeringen ontwikkelt unieke verzekeringsproducten voor de pleziervaart. Het bedrijf heeft een grote portefeuille in het verzekeren van eigenaren van pleziervaartuigen maar biedt ook speciale verzekeringen voor watersportbedrijven aan. Zoals een aansprakelijkheidsverzekering voor watersportbedrijven, jachtwerf- en dealerverzekeringen, charterverzekeringen en transportverzekeringen. Contactpersoon: Jacco Kuiper Breedpad 21 l 8442 AA Heerenveen T 0513 61 44 44 F 0513 62 37 42 E info@kuiperverzekeringen.nl I www.kuiperverzekeringen.nl Meeùs PARTNERS IN YACHTBUILDING Con Questa T +31 (0)88 033 18 88 E janneke@con-questa.com Holland Promotion T +31 (0)252 52 77 01 E info@hollandpromotion.nl Laarhoven Design T +31 (0)88 525 55 00 E info@laarhovendesign.nl Meeùs is één van de grootste landelijke dienstverleners in ver zekeringen, hypotheken en onroerend goed. In samenwerking met HISWA Vereniging, Delta Lloyd en ArboNed heeft Meeùs een ziekteverzuimverzekering met arbodienstverlening ontwikkeld. Een uniek product dat de verplichte administratie rondom ziekteverzuim en wet Poortwachter gemakkelijker en sneller maakt. Contactpersoon: Pieter van der Horst Rijnsburgersingel 61 • 2316 XX Leiden T 071 568 56 85 F 071 522 35 39 E p.vander.horst@meeus.com I www.meeus.com/hiswa Lanka Marble Interiors T +31 (0)297 76 17 97 E maaike@lankamarble.nl Pon Power B.V. (Caterpillar Holland) T +31 (0)78 642 05 51 E power.nl@pon-cat.com Port of Amsterdam T +31(0)20 620 98 21 Seijsener Rekreatietechniek Seijsener Rekreatietechniek is een kwaliteit en service gerichte organisatie, al 40 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen en inrichten van kampeerterreinen, bungalow parken en jachthavens. De marktleider op het gebied van technische infrastructuur voor de recreatie. Contactpersoon: Bas Durieux E alma.prins@portofamsterdam.nl Noorder IJ- en Zeeweg 11 • 1505 HG Zaandam • T 075 681 06 10 F 075 612 32 76 E bas.durieux@seijsener.nl I www.seijsener.nl Het Scheepvaartmuseum T +31 (0)20 523 22 56 E bvsteinvoorn@hetscheepvaartmuseum.nl Tuuci T +31 13 522 0471 E jborremans@tuuci.eu Van Gogh Museum T +31 (0)20 570 52 00 E abdul-harkema@ vangoghmuseum.nl

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56

Home