INHOUD VOORWOORD LEDENBIJEENKOMSTEN • DACT NIEUWJAARSBIJEENKOMST • DACT LENTEDINER • DACT SUMMER CONFERENCE • INVITATION ONLY: ‘WALKING DINNER’ NIEUWE LEDEN • DACT TREASURY BEURS DACT COLLEGE TOURS PERMANENT EDUCATIE PROGRAMMA (PEP) VERENIGING BESTUUR RAAD VAN ADVIES COMMISSIE VAKTECHNIEK DACT NETWERKGROEPEN • DACT YOUNG PROFESSIONALS • DACT PLATFORM INTERIM TREASURERS LEDENTAL EN LIDMAATSCHAP PARTNERS - SPONSORS 3 4 4 4 4 6 6 8 10 12 12 14 16 18 18 18 20 22
RELEVANT BLIJVEN IN EEN VERANDERENDE WERELD Nederland is een verenigingsland bij uitstek. Je kunt geen onderwerp bedenken, of er is wel een club die gelijkgestemde betrokkenen verenigt en opkomt voor hun gemeenschappelijk belang. Voor de historici onder u: de basis hiervan ligt ver terug in de tijd. Om precies te zijn bij de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC): de eerste multinational ter wereld met vrij verhandelbare aandelen, georganiseerd als vereniging. Het ‘samen staan we sterk’ zit dus in ons nationale DNA. Maar dit DNA muteert en brokkelt af. De afgelopen twintig jaar verliezen steeds meer verenigingen, stichtingen en branche- en belangenorganisaties hun grip op de markt. De oorzaken: teruglopende ledenaantallen, vergrijzing door minder aanwas van jongeren, gebrek aan leden die de handen uit de mouwen willen steken, het drukke leven van alledag en de concurrentie van alternatieve, vaak digitale platforms. Wordt dit een voorwoord over rampspoed en kommer en kwel? Integendeel, want er zijn nog steeds verenigingen die tegen de maatschappelijke verdrukking in fier overeind staan en bruisen en bloeien. Tot mijn genoegen maakt DACT deel uit van deze selecte categorie. Bladert u dit online jaarverslag maar eens op uw gemak door en u leest en ziet het bewijs: de dynamiek spat ervan af. Niet alleen is het ledental van de vereniging in 2017 opnieuw gegroeid, ook het activiteitenprogramma trok veel belangstelling. In de volle breedte, van de workshops van het Permanent Educatie Programma (PEP) en de Summer Conference tot en met de DACT on College Tours en de (vijftiende!) Treasury Beurs. Hoe valt het succes van DACT te verklaren? Ik denk dat het met twee dingen te maken heeft: de aard van treasurers en de relevantie van ons activiteitenaanbod. Om met het eerste punt te beginnen: ‘de treasurer’ bestaat natuurlijk niet, maar onze leden vertonen wel overeenkomsten in karakter. Het zijn van nature aanpakkers, geen passieve bankzitters. Communicatief vaardig en gefocust op samenwerking en persoonlijke ontwikkeling. Vakspecialisten, maar geen saaie, grijze muizen; uit op interactie en altijd in voor een lolletje. Die mix van persoonskenmerken sluit helemaal aan bij het profiel van DACT: een vereniging waar (vak)inhoud en mens samenkomen en elkaar versterken. Even belangrijk in mijn ogen is het tweede punt: de relevantie van ons activiteitenaanbod. Sinds enkele jaren staat het verenigingsprogramma in het teken van drie met elkaar samenhangende kerndoelen: verbinden, ontwikkelen en faciliteren. Met als motto ‘voor en door de leden’. Bij de invulling hiervan zoeken we als bestuur continu naar onderwerpen die onze leden daadwerkelijk toegevoegde waarde bieden in hun dagelijkse werk en aansluiten bij hun behoeften. Daarbij treden we bewust buiten de paden van het treasuryvak an sich en komen ook beroepsvaardigheden (DACT on College Tour Soft Skills) en blikverruimende maatschappelijke thema’s (Summer Conference Behavioral Finance) aan bod. Uit evaluaties blijkt dat onze leden dit zeer waarderen. Zeer motiverend voor ons als bestuur en een stimulans om op dit spoor door te gaan. Onze DACT-partners zijn hierbij van onschatbare waarde. Graag wil ik hen op deze plek bedanken voor hun steun en betrokkenheid. DACT is dus springlevend. Iets om trots op te zijn. Maar geen reden om zelfvoldaan achterover te leunen. De wereld om ons heen verandert in snel tempo. Om naar de toekomst toe relevant te blijven voor alle leden, moeten we als vereniging alert zijn en meeveranderen. Een belangrijk punt van aandacht is de verjonging van het ledenbestand en zorgen dat het bestuur daarop aansluit. Ik heb er het volste vertrouwen dat dit gaat lukken. Afgelopen jaar is onze ‘backbone’ Robert Bogaardt na twee bestuurstermijnen afgetreden. Robert, bedankt voor alles! Brian van Onna (38) is zijn opvolger. Verderop in dit jaarverslag kunt u in een interview met hem kennismaken. Tot slot ook een speciaal woord van dank aan Frits Hensel, sinds 2009 onze bevlogen voorzitter van de Raad van Advies en (als adviseur) nauw betrokken vanaf de oprichting van de vereniging. In 2017 heeft hij zich niet meer herkiesbaar gesteld om plaats te maken voor een (jongere) opvolger. Frits, we gaan je missen! Ernst Vasbinder, voorzitter
DACT Jaarverslag 2017 4 LEDENBIJEENKOMSTEN 25 JANUARI DACT NIEUWJAARSBIJEENKOMST – DE LANDGOEDERIJ IN BUNNIK Wat zijn de (treasury)ambities voor 2017? Die vraag stond centraal in de DACT Nieuwjaarsbijeenkomst. Onder leiding van Sander van Tol (Zanders) gaven vier (corporate) treasurers een blik in de (treasury) keuken van hun organisatie en de treasurydoelstellingen voor 2017: • AkzoNobel, Gerrit-Willem Gramser, Group Treasurer; • ASML, Joan Schutte, Corporate Treasurer; • Interfood, Ernes Zelen, Corporate Treasurer; • Provincie Noord-Brabant, Thijs Spijkers, Treasurer. De interactieve bijeenkomst werd traditiegetrouw afgesloten met een nieuwjaarsborrel. 21 MAART DACT LENTEDINER – MUSEUM PANORAMA MESDAG IN DEN HAAG Het DACT Lentediner vond dit keer plaats in de magische sfeer van museum Panorama Mesdag. Gastspreker was oud-minister-president prof.dr. Jan Peter Balkenende, tegenwoordig hoogleraar aan de Erasmus Universiteit, Extern Senior Adviseur van EY en voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC). In zijn dinner speech ging Balkenende in op de ambities van de DSGC. Hij toonde aan dat ook de treasury een bijdrage kan leveren aan duurzaam ondernemen. NIBC bood het DACT Lentediner aan als start van het DACT-partnership. 8 JUNI SUMMER CONFERENCE BEHAVIORAL FINANCE – DE LANDGOEDERIJ IN BUNNIK Financiële professionals vallen bij besluitvorming vaak ten prooi aan ‘gedragsvalkuilen’. Met irrationeel handelen, het nemen van te veel risico’s en fouten als gevolg. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Wat zijn deze valkuilen? Hoe kunnen we ze herkennen? Wat is hun effect op risicobeslissingen en de financiële markten? En hoe kunnen we de impact beperken of zelfs voorkomen? Die vragen kwamen aan bod in de DACT Summer Conference over Behavioral Finance. Het programma opende met plenaire lezingen door experts in Behavioral Finance: • ‘De wonderlijke wereld van ons brein’ door Paul Smit; • ‘De impact van de irrationele mens op (micro-)instituten en de (macro-)economie’ door prof. Theo Kocken. Na de pauze konden de deelnemers kiezen uit drie werkcolleges: • ‘In de voetsporen van Daniel Kahneman’ door Sharon Kroes; • ‘De rol van psychologie op de financiële markten’ door prof. Henriëtte Prast; • ‘Treasury: fact, figures and feelings’ door Sander van Tol. Tot slot stond viersterren-generaal buiten dienst Peter van Uhm op het podium. Tussen 2008 en 2012 was hij Commandant der Strijdkrachten, de hoogste functie in het Nederlandse leger. In zijn lange loopbaan deed hij ervaring op met het werken in kleine eenheden tot het aansturen van een grote organisatie waar besluiten over leven en dood worden genomen. Op basis van die kennis liet hij zien welke basisvoorwaarden het beste garanderen dat de juiste keuzes worden gemaakt. De Summer Conference werd traditiegetrouw afgesloten met een smakelijke barbecue. De reacties van de leden waren na afloop lovend: in een evaluatie scoorde de conference gemiddeld een 8,6.
‘Een geweldige dag. Een keer wat anders dan het ‘standaard’ treasuryverhaal. Ik geef een 8,5. De tweede spreker had beter voor de eerste gemogen. Het was een lange zit zo.’ ‘Een zeer interessante conference met goede en afwisselende sprekers. Als vanouds goed verzorgd. Het werkcollege was ook prima. Al met al is de hele middag zeker een 9 waard!’
DACT Jaarverslag 2017 6 31 AUGUSTUS ‘WALKING DINNER’ VOOR NIEUWE LEDEN - DE LANDGOEDERIJ IN BUNNIK Het aantal DACT-leden blijft stijgen; een bewijs dat de vereniging leeft en voorziet in een behoefte. Door de snelle groei en de grote opkomst bij de activiteiten wordt het wel steeds lastiger om de nieuwe leden persoonlijk te leren kennen. Die kennismaking staat bij het bestuur juist hoog op de agenda. Daarom organiseert DACT sinds 2010 jaarlijks een ’walking dinner’ voor nieuwe DACT-leden. Leden die in het voorafgaande jaar lid zijn geworden, ontvangen een uitnodiging. Tijdens het diner wisselt men drie keer van tafel en van tafelgenoten. De tafels worden voorgezeten door één of twee bestuursleden. Zo kunnen de nieuwkomers de bestuursleden en hun collegaleden leren kennen, en vice versa. Het diner dient tevens als een denktank. Tijdens de tafelgesprekken hoort het bestuur graag wat men van het lidmaatschap verwacht en wat de ervaringen tot nu toe zijn. 23 EN 24 NOVEMBER 15e DACT TREASURY BEURS – HOTEL VAN ORANJE NOORDWIJK Praktijkgerichte workshops en vakinhoudelijke presentaties over actuele trends en ontwikkelingen. Informatie over de nieuwste oplossingen, producten en technieken op treasurygebied. En volop ruimte voor interactie met collega’s en vakgenoten. Dat is sinds 2003 de succesformule van de DACT Treasury Beurs, hét jaarlijkse evenement voor treasurers en andere (financiële) professionals. Op donderdag 23 en vrijdag 24 november vond de vijftiende (!) editie plaats. Ruim 600 bezoekers en vertegenwoordigers van de exposanten vonden hun weg naar de vertrouwde stek: Hotel van Oranje in Noordwijk. In 2010 is de trend gezet om voor de gasten die voorafgaand aan de beursdag in Hotel van Oranje overnachten (24-uursarrangement) op donderdagavond een Meet&Greet te organiseren. Zo’n 360 deelnemers verzamelden zich in de trendy Beachclub O van Hotel van Oranje, waar zij gastvrij werden ontvangen door sponsor ABN AMRO. Naast bezoekers aan de beurs waren ook vertegenwoordigers van de beursexposanten en het voltallige DACT-bestuur aanwezig. In een ontspannen sfeer bleef menigeen tot in de late uurtjes netwerken. De masterclass is sinds 2009 een populair programmaonderdeel van de Beurs. Op de bühne stonden de hoogleraren Arnoud Boot, Sweder van Wijnbergen, Rick van der Ploeg, Willem Vermeend en Kees Cools, en journalist-econoom Mathijs Bouman. Dit jaar was het podium voor prof.dr. Coen Teulings, hoogleraar aan de Universiteit van Cambridge en de Universiteit van Amsterdam. Hij is tevens voorzitter van het bestuur van het Tinbergen Instituut. Zoals elk jaar konden de bezoekers ’s middags inspiratie opdoen in een scala van workshops. Op het programma stonden negen verschillende sessies: • Hoe versnelt cashflow forecasting de bedrijfsgroei en welke rol heeft de treasurer? - Interfood & Cashforce • Groei met trade finance oplossingen - Philips Lighting & Deutsche Bank • Hoe werkt een Management Buy Out in de praktijk? - Fletcher Hotel Group & NIBC Mezzanine & Equity Partners • Zet uw geld in op Blockchain - ING • Impact van betaalontwikkelingen op treasury - Enigma • Continuïteit verzekerd voor Endemol Shine Group - Endemol Shine Group en Zanders • Cyber- & IT-beveiliging: waarom zijn dit prioriteiten voor treasurers? - PwC • Supply Chain Finance: A New Age of Cash Management - Constellium, Vodafone & Greensill Capital • Navigating regulatory challenges and negative rates: an award winning case study - Coca-Cola & Citibank. Tussen de programmaonderdelen door was er voldoende ruimte voor een bezoek aan de beursvloer. En natuurlijk was er ook weer volop gelegenheid om te netwerken. De DACT Treasury Beurs is als vaste waarde niet meer weg te denken uit de Nederlandse treasurywereld.
7 ‘Dit was mijn eerste kennismaking met DACT. Dank voor de goede organisatie. De dag was in één woord TOP! Zowel het plenaire gedeelte als het werkcollege krijgt van mij een 9.’
DACT Jaarverslag 2017 8 DACT COLLEGE TOURS Voortbordurend op het succes van de masterclasses tijdens de Treasury Beurs heeft DACT in 2015 aan het educatieve aanbod een nieuwe dimensie toegevoegd: de DACT College Tours. Dit programmaonderdeel bestaat uit twee varianten: kennisoverdracht op academisch niveau door topdocenten van toonaangevende (inter)nationale universiteiten en opleidingsinstituten (DACT on College Tour), en intensieve eendaagse trainingen in beroepsvaardigheden en technieken die voor de uitoefening van de treasuryfunctie onmisbaar zijn (DACT College Tour Soft Skills). De formule is in beide gevallen identiek: geen massale colleges in tot de nok gevulde zalen, maar kleinschalige workshops, zodat er veel ruimte is voor interactie. De DACT College Tours hebben inmiddels een vaste plek verworven in het jaarlijkse activiteitenaanbod en worden door de leden hoog gewaardeerd. 9 MAART DACT ON COLLEGE TOUR TREASURY MANAGEMENT – VU AMSTERDAM Op donderdag 9 maart verzorgden docenten van de Vrije Universiteit Amsterdam drie vakinhoudelijke colleges over Treasury Management: • Fiscaal Recht / Transfer Pricing door mr. Bert Brasz; • Financial Statement Analysis door drs. Elbert de With; • Corporate Finance door prof. dr. ir. Herbert Rijken. 12 SEPTEMBER DACT COLLEGE TOUR SOFT SKILLS – NBC NIEUWEGEIN Op 12 december organiseerde DACT in samenwerking met trainings- en coachingsbureau Debat.NL de tweede editie van de College Tour Soft Skills. 78 deelnemers kwamen naar het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Op basis van een vooraf aangegeven voorkeur volgden zij in kleine groepen één van de drie eendaagse vaardigheidstrainingen: • Overtuigen met een Nobelprijswinnaar. • Hoe vang ik een rat? • Strategisch onderhandelen. Aan het eind van de dag gaf Barbara Baarsma, directeur Kennisontwikkeling bij Rabobank en eindverantwoordelijk voor RaboResearch, een plenair college over de toekomst van en trends op de arbeidsmarkt. Zowel de trainingen als het slotcollege werden zeer gewaardeerd. In een evaluatie scoorde de DACT College Tour Soft Skills gemiddeld een 8,8.
‘Een van de beste trainingen die ik dit jaar heb gehad. Ik ben uit mijn comfortzone gehaald en heb er veel van opgestoken. De volgende dag al verschillende technieken herkend en bewust toegepast.’ ‘Het was een prima georganiseerde dag. De trainingen waren door de opzet in kleine groepen erg interactief. Er werd geen standaard powerpoint afgerateld en rekening gehouden met de persoonlijke leerdoelen door er gedurende de dag expliciet naar te informeren.’
DACT Jaarverslag 2017 10 DACT PERMANENT EDUCATIE PROGRAMMA Onder de noemer PEP (Permanent Educatie Programma) biedt DACT regelmatig een opleidingsactiviteit aan over een bepaald onderwerp. Het PEP-programma is primair ontwikkeld voor DACT-leden, maar staat ook open voor andere in treasury geïnteresseerde professionals. Het PEP-programma behandelt zowel traditionele vaktechnische thema’s (zoals cashmanagement, interest rate management, loan documentation en werkkapitaalbeheer) als nieuwe ontwikkelingen. DACT beschikt niet over voldoende menskracht om het opleidingsaanbod zelf te ontwikkelen en uit te voeren. De PEP-activiteiten worden daarom door DACT samen met de DACT-partners en soms andere met DACT samenwerkende partijen aangeboden. Uit de evaluaties blijkt dat het Permanent Educatie Programma voorziet in een behoefte: DACT-leden blijven up-to-date op het vakgebied en de marktontwikkelingen; de aanbieder heeft en houdt goed contact met de doelgroep. PEP-SESSIES IN 2017 • 14 maart: Cash Management en de impact van virtualisatie - Orchard Finance & ING • 4 april: In-house banks: a holistic approach - PwC • 12 mei: A treasurer’s guide to bank and capital market financing - Allen & Overy • 22 mei: RTC European Investment Bank • 22 juni: Cybercrime en betalingsverkeer: Hoe goed bent u eigenlijk op de hoogte? - Simmons&Simmons - WIELTEC • 21 september: IFRS 9 Hedge Accounting: are you ready to hedge? - EY • 4 oktober: Wat heb ik als treasurer te maken met de WACC en wat is de relatie tussen de WACC en zijn investerings- en financieringsbeslissingen? - Orchard Finance SAMENWERKING DACT EN HOGESCHOOL UTRECHT IN TREASURY MANAGEMENT MINOR In 2017 hebben 25 vierdejaars BE-studenten van de Hogeschool Utrecht een interessante minor Treasury Management afgesloten met de eindpresentaties van de opdrachten die door vier DACT-leden waren aangeleverd. Deze presentaties vonden plaats bij Royal Haskoning in Amersfoort, nadat de EndemolShine Group in september gastheer was voor de kick-off. De andere opdrachtgevers Vonovia en VTTI waren eveneens aanwezig. Ook zij toonden zich tevreden over de resultaten. De Hogeschool Utrecht zoekt voor 2018 treasurers die een groep van drie studenten een blik in de treasurykeuken willen geven. Docenten van de Hogeschool zorgen voor de begeleiding, dus de tijdsbesteding blijft beperkt tot een introductie van de opdracht en een korte feedback op de eindpresentaties. Ook treasurers die als gastspreker willen optreden voor de minor, zijn van harte welkom. Iets voor u? Mail naar Frans.boumans@hu.nl.
12 SAMENSTELLING BESTUUR COEN BORKINK studeerde Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en voltooide de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Tot 1997 was Coen werkzaam voor ING Group, waarna hij verschillende treasuryfuncties bekleedde binnen Koninklijke Volker Wessels Stevin en GrandVision (Optical retail, onder meer Pearl en Eye Wish) en NileDutch. Coen heeft een brede ervaring met complexe vraagstukken omtrent de financiële structuur van ondernemingen, corporate finance, cashmanagement en het ontwerp en de implementatie van het treasurybeleid en financieel risk management. In 2015 trad Coen in dienst bij NASPERS waar hij verantwoordelijk is voor het Projectmanagement voor verschillende Treasury projecten. Coen is in 2012 benoemd tot DACTbestuurslid. ESTHER GOEMANS is partner bij Orchard Finance, een onafhankelijk adviesbureau in Treasury en Finance dat tevens staffingoplossingen biedt. Esther is co-verantwoordelijk voor de adviespraktijk Corporate Treasury en houdt zich voornamelijk bezig met vraagstukken op het gebied van treasury-organisatie, internationaal cash management en treasurysystemen. Esther studeerde Financiële Economie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en rondde in 2003 de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de VU in Amsterdam af. Voor haar indiensttreding bij Orchard Finance vervulde zij diverse treasuryfuncties bij Lincoln Electric Europe en werkte zij als Treasurer bij Franz Haniel & Cie. GmbH in Duitsland. Esther is in 2016 tot bestuurslid benoemd als vertegenwoordiger van de branchegebonden leden. JEREMY HELMER is Group Treasurer van de beursgenoteerde Sweco Group; de leidende architectuur- en ingenieursdienstverlener van Europa. Hij is er verantwoordelijk voor de treasury-activiteiten. Jeremy heeft brede ervaring in het treasuryvak. Hiervoor bekleedde hij diverse treasuryfuncties bij andere Nederlandse beursgenoteerde corporates zoals Grontmij, Draka en Stork. Jeremy studeerde Bedrijfswetenschappen aan de VU in Amsterdam en trad in 2014 toe tot het DACT-bestuur. MARLIES JANSSEN studeerde Financiële Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 2010 is zij Head of Treasury bij Van Oord, een grote Nederlandse marine contractor. In haar huidige rol is zij verantwoordelijk voor de wereldwijde treasury en hoofd van een team van 7 professionals. Marlies begon haar carrière in 1996 met een treasurystage bij DiverseyLever (toen onderdeel van Unilever). In 1997 trad zij als Treasury Analyst in dienst bij Bausch & Lomb’s Europese treasurycenter. Na een korte periode bij Rabobank International verhuisde Marlies naar de Group Treasury van Koninklijke Vopak NV, waar zij gedurende 9 jaar verschillende treasuryrollen vervulde, waaronder Cash Manager en Treasury Controller. In 2009 werd zij gepromoveerd tot Senior Manager Corporate Treasury. In haar tijd bij Vopak leidde ze verschillende internationale projectfinancieringen. Marlies Janssen trad in 2017 toe tot het bestuur van DACT. ERIKA LICHT studeerde Rechten aan Tilburg University. Zij bekleedde diverse functies bij de overheid, in het bedrijfsleven en als advocaat in de insolventie- en familierechtpraktijk, welke praktijk zij in 2006 heeft neergelegd. In 1995 richtte zij Licht Verenigingsmanagement op, een onderneming gespecialiseerd in het management en de secretariaatsvoering van verenigingen en stichtingen en in de ontwikkeling, organisatie en uitvoering van opleidingen en congressen. Sinds begin 2010 wordt samengewerkt met SBB, secretariaatsbureau Bussum. Erika is sinds de oprichting van DACT in november 1996 secretaris van de vereniging. FRANK MUUSSE is hoofd Corporate Finance by Philips Lighting, wereldwijd marktleider in verlichting. Frank heeft 15 jaar ervaring in de financiële dienstverlening en treasury. Hij vervulde diverse treasuryfuncties, onder meer bij Philips, KPN en Wolters Kluwer. Hij heeft een master in Bedrijfseconomie aan de VU in Amsterdam en is geregistreerd als Management Accountant en Financial Manager. Naast bestuurslid van DACT (sinds 2016) is hij actief als voorzitter van het IMA Amsterdam-Netherlands chapter.
13 BRIAN VAN ONNA is sinds 2017 Group Treasurer bij ForFarmers NV, een internationaal opererende voeronderneming die complete voeroplossingen biedt voor de (biologische) veehouderij. Hiervoor bekleedde Brian (internationale) functies in treasury en corporate finance bij Darling Ingredients, VION Food Group, BHP Billiton en BMW. Hij heeft meer dan 13 jaar ervaring op het gebied van risk management, international cash management, implementatie van treasurysystemen, insurance en corporate finance. Hij studeerde Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en rondde in 2007 de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de VU in Amsterdam af. Naast bestuurslid van DACT (sinds 2017) is hij actief als bestuurslid bij een lokale vereniging. JOKE PIETERSE is sinds 2012 Treasurer van Koppert Biological Systems, de internationale marktleider op het gebied van biologische gewasbescherming en natuurlijke bestuiving. Koppert is een snelgroeiend bedrijf en heeft vestigingen in meer dan 20 landen. Joke houdt zich bezig met de financiering van de Koppert Group, het cash management, risicomanagement (verzekeringen, valuta- en renterisicomanagement) en creditmanagement. Voordat Joke in dienst kwam bij Koppert, was zij werkzaam bij verschillende banken en bij VolkerWessels. Zij zette bij VolkerWessels de inhouse bank op, implementeerde een treasury management systeem, was actief betrokken bij projectfinancieringen en werd in 2009 als Corporate Treasurer verantwoordelijk voor het treasuryteam. Joke studeerde Technische Bedrijfskunde aan de HTS in Eindhoven en trad in 2014 toe tot het DACT-bestuur. BART-JAN ROELOFSZ startte zijn loopbaan bij ING waar hij zich specialiseerde in Cash & Treasury management. In 2002 trad hij in dienst bij Endemol als Cash Manager en groeide door tot Group Treasurer, Risk & Insurance Manager. Begin 2017 maakte hij de overstap naar HERE Technologies (www.here.com). HERE is ‘s werelds grootste ‘kaart- en locatiedata provider’. Voor het grote publiek onbekend, maar ‘white-label’ achter heel veel autonavigatiesystemen. Bovendien ooit onderdeel van Philips voor het aan de NYSE genoteerd stond onder de naam ‘Navteq’. Bart-Jan is actief reservist bij de Nederlandse Krijgsmacht. Als reserveofficier der Cavalerie rijdt hij sinds 1990 als ruiter mee met het Cavalerie Ere-Escorte dat leden van het Koninklijk Huis escorteert bij officiële gelegenheden. Bart-Jan is tevens bestuurslid van het Militair Ruitersport Centrum Marcroix op de Bernhardkazerne in Amersfoort, is getrouwd en co-ouder van vier tieners. ERNST VASBINDER is sinds 1 mei 2016 als Manager Project Finance werkzaam bij Nord Stream 2 AG in Zug, Zwitserland. Nord Stream 2 AG is een projectorganisatie, opgezet voor de ontwikkeling, bouw en het gebruik van de Nord Stream 2 gaspijpleiding. Van 2007 tot mei 2016 was Ernst Corporate Treasurer bij NV Nederlandse Gasunie in Groningen en verantwoordelijk voor de unit Treasury & Risk Management, waar de activiteiten op het gebied van treasury, belastingen, verzekeringen en risicomanagement onder vallen. Vanaf eind 2000 was hij directeur Treasury & Financiële Markten bij Friesland Bank NV in Leeuwarden. Vóór Friesland Bank werkte hij ruim 13 jaar bij AEGON NV. De eerste periode van ruim 8 jaar in diverse functies binnen de Treasury-afdeling in Den Haag, waarna hij overstapte naar de businessunit Particuliere Verzekeringen in Leeuwarden waar hij, na een salesfunctie, 4 jaar eindverantwoordelijk was voor de operations-activiteiten van dit bedrijf. Ernst is Register Controller (RUG Groningen), heeft een MBA behaald aan University of Rochester / Erasmus Universiteit en heeft een BBA van Nyenrode. Naast bestuurslid/voorzitter van DACT (sinds mei 2015) is hij actief als (bestuurs)lid bij verschillende lokale verenigingen/organisaties. ROOSTER VAN AFTREDEN DACT-BESTUUR Bestuurder Coen Borkink Joke Pieterse Jeremy Helmer Ernst Vasbinder Bart-Jan Roelofsz Esther Goemans Frank Muusse Brian van Onna Marlies Janssen Benoemingsdatum 7 juni 2012 12 juni 2014 12 juni 2014 28 mei 2015 28 mei 2015 18 februari 2016 18 februari 2016 14 februari 2017 14 februari 2017 2017 2017 2018 2018 -2019 2020 Datum herbenoeming 2015 Datum aftreden 2018 2020 2020 2021 2021 2019 2022 2023 2018 beëindiging op eigen verzoek
14 SAMENSTELLING RAAD VAN ADVIES ROBI DATTATREYA studeerde Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Daarnaast was hij student-assistent en verzorgde hij colleges Bedrijfshuishoudkunde. Robi startte zijn carrière op de treasury-afdeling van Koninklijke Ahrend NV. Via BESI trad hij in 1996 in dienst bij ABN AMRO. De eerste jaren was hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling en marktintroductie van de zakelijke internetdiensten voor Investment Bank. Zijn laatste functie bij ABN AMRO was COO van de Investment Bank in Frankfurt. Via internetdrogist Pharmaplaze is Robi in 2001 begonnen met Total Solutions. Total Solutions is gespecialiseerd in treasury en de financiële sector, en levert tijdelijk en vast personeel, opleidingen en outplacementdiensten. In 2004 heeft Robi Total Solutions Middle East opgericht met vestigingen in Dubai en Abu Dhabi. Robi is één van de initiatiefnemers van DACT en was vicevoorzitter van het oprichtingsbestuur. Na zijn bestuursperiode is Robi benoemd tot erelid. GEORGE DESSING is Senior Vice President Treasury & Risk van Wolters Kluwer, een mondiale, toonaangevende aanbieder van informatie, software en solutions. In deze positie is George verantwoordelijk voor de wereldwijde treasury-, risk management en onroerend goed activiteiten van Wolters Kluwer, ter ondersteuning van de bedrijfsstrategie. Eerder bekleedde George verschillende functies bij NetHold Finance, onderdeel van de FilmNet Group, in Nederland en België. George studeerde Bedrijfseconomie aan de HEAO in Den Haag en behaalde een master in Bedrijfseconomie aan Tilburg University. George trad in 2007 toe tot het DACT-bestuur, en heeft – op grond van buitenstatutaire benoemingen – 9 jaar deel uitgemaakt van het bestuur. Hij trad in 2016 af en werd bij zijn aftreden tot erelid benoemd. LEON MERKUN studeerde Bedrijfseconomie, specialisatie Financiering en Belegging, aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voltooide de postdoctorale opleiding Financieel Economisch Management aan het Tilburg Institute for Advanced Studies (TIAS). Hij startte zijn carrière bij HSBC Investment Bank als Assistant Manager Corporate Finance en aansluitend als Account Manager Institutional Sales Equity. In 1997 stapte hij over naar KPN, waar hij achtereenvolgens onder meer Hoofd Corporate Finance, Group Treasurer en Directeur Mergers & Acquisitions en laatstelijk Financieel Directeur divisie Zakelijke Markt was. Na een interim-positie bij Achmea in 2008 was hij van 2009 tot 2012 actief als Finance Director bij de divisie Consumenten Elektronica van Harman International in Europa. In 2012 rondde hij de postdoctorale Register Controller-opleiding af aan Nyenrode Business Universiteit en in 2013 startte hij bij ING als Managing Director Transaction Services Solutions. Medio 2017 stapte bij binnen ING over naar het Structuring & Advisory team van Working Capital Solutions met als specifiek aandachtsgebied Supply Chain Finance voor multinationals. Leon was van 2004 tot en met 2010 DACT-bestuurslid. SANDER VAN TOL studeerde Financiële Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Na een korte periode als Assistent Treasurer bij het Woningbedrijf Rotterdam te hebben gewerkt, startte hij in 1996 als Treasury Consultant bij Zanders, Treasury & Finance Solutions. In 2001 werd Sander benoemd als partner van deze firma. Binnen Zanders is hij medeverantwoordelijk voor de advisering aan de Corporate Clients. Naast zijn functie bij Zanders is hij docent bij de postdoctorale Register Treasurer-opleiding aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en parttime verbonden aan de Rotterdam School of Management. Voorts is Sander spreker op internationale conferenties . Ook geeft hij trainingen in Corporate Finance en Risk Management voor onder meer Eurofinance, Euromoney en de AFP. Sander was van 2008 tot 2010 lid van het bestuur van DACT. PIETER VEUGER werd registeraccountant na zijn studie Bedrijfseconomie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanwege zijn voorliefde voor rente- en valutamanagement specialiseerde hij zich binnen PwC vanaf midden jaren negentig van de vorige eeuw in de overlap tussen treasury en accountancy. In 1998 rondde Pieter met succes de Membership Education van de Association of Corporate Treasurers in Londen af. Vlak daarna werd hij lid van DACT. Inmiddels telt het PwC-team dat zich richt op financiële instrumenten zo’n 60 professionals. Naast de focus op corporate treasuries worden ook commodity managementactiviteiten van corporates ondersteund. Samen met een aantal teamgenoten doceert Pieter IFRS- en control-aspecten bij de postdoctorale Register Treasurer-opleiding aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Verder is hij lid van de Commissie Verslaggeving en Accountancy van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
15 AFSCHEID FRITS HENSEL VOORZITTER RAAD VAN ADVIES Frits Hensel studeerde Bedrijfseconomie en Fiscaal Recht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 1970 tot en met 2005 was hij in dienst van Akzo (thans AkzoNobel). In 1982 werd hij benoemd tot directeur Financiële Zaken met wereldwijde verantwoordelijkheid voor treasury, corporate finance en investor relations. Vanaf 1993 had hij als Senior Vice President Finance ook de eindverantwoordelijkheid voor de belastingplanning en de fiscale aangiftes in alle landen waar AkzoNobel activiteiten ontplooide. Frits was daarnaast vele jaren Chairman van de Board van AkzoNobel USA en van de Board van AkzoNobel UK. Ook was hij vicevoorzitter van het Nederlandse pensioenfonds en voorzitter van de beleggingscommissies van de belangrijkste buitenlandse pensioenfondsen van AkzoNobel. Van 2001 tot en met 2013 was hij lid van de Raad van Toezicht van de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB, lid van de Raad van Commissarissen en voorzitter van het Audit Committee van ANWB BV. Hij is penningmeester van de Stichting Register Treasurer en was vanaf 2009 tot medio 2017 voorzitter van de Raad van Advies van DACT. Frits was adviseur bij de oprichting van DACT en is sinds 2006 als lid van het Treasury Beursteam nog steeds actief betrokken bij de activiteiten van DACT. BFRITS EDANKT! Frits maakt sinds 2000 deel uit van de Raad van Advies. Sinds 2009 is hij voorzitter van de Raad van Advies. Frits is van mening dat het na zoveel jaren tijd is om plaats te maken voor een opvolger. Daarom heeft hij besloten zich niet meer herkiesbaar te stellen.
DACT Jaarverslag 2017 16 COMMISSIE VAKTECHNIEK De Commissie Vaktechniek heeft het volgende takenpakket: • Het gevraagd en ongevraagd adviseren van het bestuur over relevante wet- en regelgeving en vaktechnische vraagstukken. • Het signaleren en delen van nieuwe vaktechnische ontwikkelingen, opvattingen en inzichten. • Het analyseren en becommentariëren van de conceptrapportages van (lobbyisten van) de EACT (European Association of Corporate Treasurers), (discussie)rapporten van gezaghebbende instanties, zoals de Europese Commissie of de Raad voor de Jaarverslaggeving en richtinggevende (branche)rapporten van gezaghebbende maatschappelijke en private organisaties. • Het onderhouden van contacten met de toezichthoudende en overkoepelende brancheorganisaties in de financiële sector en vaktechnische commissies van andere treasuryverenigingen. • Het formuleren van DACT-standpunten over voor het treasuryvakgebied relevante onderwerpen. • Het informeren van de leden over actuele vakontwikkelingen via een weblog, e-mailbericht of publicaties op de DACT-website. • Het geven van voorlichting aan de DACT-leden en het bevorderen van informatie-uitwisseling tussen leden in studiebijeenkomsten e.d. • Het aandragen van onderwerpen en casestudies voor PEP-bijeenkomsten. De commissie neemt deel aan board meetings van DACT en EACT, en is vertegenwoordigd in de commissie Overleg Betaalvereniging Nederland en in de nieuwe EACT Cybercrime commissie. In deze commissie hebben zitting: Andre Frugte (Orchard Finance), Patrick Kunz (Treasury Services), Frank Muusse (Philips Lighting, voorzitter) en Andre Wieringa (AP Group). De Commissie Vaktechniek heeft DACT-lid Jeroen Helders in deze Cybercrime commissie afgevaardigd. Jeroen rapporteert aan de Commissie Vaktechniek. PEP-WORKSHOP CYBERCRIME EN IFRS 9 Op 14 februari, na afloop van de DACT Algemene Ledenvergadering, organiseerde de Commissie Vaktechniek een PEP-workshop over Cybercrime en het effect van IFRS 9 op beursgenoteerde organisaties (verplicht vanaf 2018). Ook kwamen de meest relevante wijzigingen en aankomende wet- en regelgeving op het vakgebied aan de orde. ADVIEZEN EN CONSULTATIES De commissie heeft in 2017 aandacht besteed aan consultaties van het Ministerie van Financiën, European Banking Authority (EBA) en de Europese Commissie. Ook heeft de commissie op diverse standpunten van de EACT (European Association of Corporate Treasurers) gereageerd. BETAALVERENIGING NEDERLAND In de commissie Overleg Betaalvereniging Nederland zijn de volgende onderwerpen besproken: invloed en impact van PSD2 en XS2A, nieuwe dienstverlening van Rabobank voor naam /IBAN-nummercontrole, ontwikkelingen in de overstapservice, het digitaal machtigen, het proces van beëindiging van het betaalinstrument acceptgiro en de nieuwe dienstverlening Instant Payments. CORPORATE TREASURY TECHNICAL COMMITTEE In juni had de Commissie VakTechniek een ontmoeting met PwC Corporate Treasury Technical Committee (‘CTTC’). Deze PWC-commissie dankt haar bestaansrecht aan IAS32/39 en bestaat uit specialisten uit de hele wereld met een verschillende achtergrond maar met treasury als gemene deler. De deelnemers uit de verschillende landen hebben veelal een link met de nationale treasury-organisatie; nu is ook de connectie gemaakt met DACT. Er is afgesproken dat er informatie zal worden uitgewisseld en dat men wederzijds als klankbord kan fungeren. EACT CYBERCRIME COMMISSIE De EACT Cybercrime commissie is nog in oprichting en druk doende met het definiëren van haar werkterrein. Daarbij zijn voorlopig de volgende aandachtsgebieden gedefinieerd: best practices in Cyber Security, Training & Education, Repository with Incidents and Sharing intelligence with member organisations.
DACT Jaarverslag 2017 18 DACT NETWERKGROEPEN DACT YOUNG PROFESSIONALS De netwerkgroep ‘DACT Young Professionals’ biedt de ‘jongere’ leden van DACT en de leden die tot zo’n 5 jaar ervaring hebben in het treasuryvak een informeel en bovenal zeer laagdrempelig platform. De opzet is dat de deelnemers enthousiaste vakgenoten op het juiste niveau vinden die ook buiten de DACT-events wat gemakkelijker te benaderen zijn om over actuele treasury-issues van gedachten te wisselen. Activiteiten in 2017 Op 7 februari organiseerde DACT Young Professionals een bootcamp: een dagvullende work-out voor 40 ambitieuze junior treasuryprofessionals met als thema ‘Treasury in a high growth environment’. Bart Verweij, Front Office Manager bij Booking.com, behandelde een praktijkcase uit zijn organisatie. Daarnaast stonden vijf workshops op het programma, verzorgd door DACT-partners: • Cyber Security & Fraud Prevention - AON; • Financing Structures & Documentation - Clifford Chance; • Liquidity Management Solutions - Deutsche Bank; • Transfer Pricing - PWC; • Optimising Treasury Technology - Zanders Treasury & Finance Solutions. Op 14 december kwam DACT Young Professionals bijeen in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Centraal stond de treasurypraktijk en credit rating bij zuivelcoöperatie Royal FrieslandCampina. Gastspreker was Klaas Springer, Directeur Corporate Treasury van Royal FrieslandCampina. DACT PLATFORM INTERIM TREASURY (PIT) Het Platform Interim Treasury (PIT) is een netwerkgroep voor treasuryprofessionals die op interim-basis werken. Het PIT organiseert jaarlijks twee netwerkbijeenkomsten, één in het voorjaar en één in het najaar. De deelnemers wisselen hierin niet alleen vakinhoudelijk met elkaar van gedachten. Ook komen thema’s aan bod die specifiek gaan over de rol als interim-professional. Activiteiten in 2017 Op 11 april was het PIT te gast bij Financial Assets in Amsterdam. Na een welkomstwoord door Dolf de Haan (partner bij Financial Assets) gaf Marcel Kopper (Directeur Balance Sheet Management bij de Volksbank) een presentatie over de organisatie van de treasury-activiteiten bij en de invloed van nieuwe regelgeving op de Volksbank. Tot slot ging Helen Derksen in op Social Media en Personal Branding. Zij legde uit welke elementen van belang zijn om je succesvol te profileren, welke social media interessant kunnen zijn en hoe deze media werken. Op 2 november hield het PIT een Ronde Tafel Conferentie bij gastheer AON Hewitt. Na een welkomstwoord door Heleen Vaandrager, Director Sales and Innovation bij AON Hewitt, kwamen de volgende onderwerpen aan bod: • Pensioen door Jacintha den Haag, Senior Pensioen Consultant bij AON Hewitt; • Kwaliteitsimpuls gebruik Big Data op cashflow forecasting door Nicolas Christiaen en Bart Claes, respectievelijk CEO en CTO van Cashforce.
19 ‘Bouwen en verbinden’ Bestuurslid Brian van Onna Doetinchem-Rotterdam-Londen-’s-Hertogenbosch-Doetinchem. Die verhuisroute legde Brian van Onna (37) tot nu toe in z’n loopbaan af. Onderweg specialiseerde hij zich in risk management, international cash management, implementatie van treasurysystemen, insurance en corporate finance. Sinds 2017 zet hij die kennis en ervaring in als Group Treasurer bij ForFarmers NV en… als bestuurslid van DACT. Een kennismaking. Kun je kort je carrière schetsen? ‘Ik ben geboren in Doetinchem. Na de middelbare school heb ik Bedrijfskunde gestudeerd aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, in 2007 gevolgd door de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de VU in Universiteit Amsterdam. Mijn eerste baan was bij het Finance Center van BMW, als verlengstuk van een afstudeerstage. Hier heb ik veel kennis opgedaan van rentemanagement. Na 2,5 jaar ben ik overgestapt naar mijnbouwbedrijf BHP Billiton; mijn intrede in de wereld van corporate ‘haut finance’. Het werkveld was breed en fascinerend, van de uitgifte van obligatieleningen tot de financiering van acquisities. In het begin was Den Haag mijn standplaats, daarna Londen. Na drie jaar UK vonden mijn vrouw en ik het tijd om terug te keren naar Nederland. Bij vleesverwerker VION Food Group beleefde ik vakinhoudelijk de spannendste periode tot dan toe. Het bedrijf kwam in zwaar weer terecht en we moesten alles op alles zetten om de tent overeind te houden en de schulden te herfinancieren. Dat is uiteindelijk in 2013 gelukt, mede door de verkoop van de zelfstandige divisie VION Ingredients aan het Amerikaanse Darling International. Na deze transactie ben ik met VION Ingredients meegegaan om de treasuryfunctie ‘from scratch’ op te zetten. Twee jaar erna zijn wij terug verhuisd naar Doetinchem, mede vanwege gezinsuitbreiding. Om er voor mijn kinderen te kunnen zijn en minder te hoeven reizen, ben ik in 2017 als Group Treasurer in dienst getreden bij ForFarmers NV in Lochem. Bij deze internationaal opererende coöperatie van veevoederfabrieken en handelsfirma’s werk ik nog steeds, en met veel plezier. Lochem is natuurlijk minder exotisch dan Londen, maar het is wel fijn in de Achterhoek!’ Voor welke treasuryvraagstukken sta je op dit moment? ‘ForFarmers is de afgelopen jaren snel gegroeid, maar organisatorisch en procesmatig gaat nog veel ‘old school’. Zo wordt er nog veel met Excel gewerkt. Mijn belangrijkste opdracht en uitdaging ligt in de professionalisering. Er is al het nodige verbeterd, maar we moeten nog een hele efficiencyslag maken. En daar ligt nu precies mijn kracht: bouwen, bruggen slaan en mensen samenbrengen en verbinden tot een gemotiveerd team met één gemeenschappelijk doel. Daarnaast heb ik het ook druk met mijn portefeuille, die bestaat uit treasury, equity, finance en verzekeringen.’ Waarom ben je bestuurslid van DACT geworden? ‘Ik kende de vereniging al van de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer. In 2011 ben ik lid geworden. Vanaf dat moment heb ik aan allerlei workshops en ledenactiviteiten deelgenomen. Toen ik in november 2016 werd gepolst voor een bestuursfunctie, voelde ik me vereerd. DACT is een zeer professionele club, waar geen enkele treasurer of financiële professional in Nederland omheen kan. Nieuwkomers worden met open armen ontvangen, onder andere via het kennismakingsdiner. En door het brede jaarprogramma, dat voor en door de leden wordt georganiseerd, is de vereniging een mooi platform om kennis op te doen en te netwerken. Dat moet vooral zo blijven en daar wil ik als ‘bouwer en verbinder’ een actieve bijdrage aan leveren.’ Naam Leeftijd Functie Brian van Onna 37 jaar Group Treasurer bij ForFarmers NV Woonplaats Doetinchem Privé Hobby’s Bijzonderh. getrouwd, twee kinderen (Indy (3) en Valerio (1)) sporten (hardlopen, mountainbiken, tennis), Formule 1, De Graafschap liep in 2017 de TCS Amsterdam Marathon
DACT Jaarverslag 2017 20 LEDENTAL EN LIDMAATSCHAP LEDEN DACT blijft groeien. De vereniging startte 2017 met 542 leden. Gedurende het jaar beëindigden 17 leden het lidmaatschap; 66 nieuwkomers meldden zich aan. Eind 2017 telde DACT 591 leden. LIDMAATSCHAP Het lidmaatschap van DACT staat open voor kandidaten die beschikken over relevante ervaring en kennis op het gebied van treasury en op het moment van de aanvraag werkzaam zijn in het (corporate) treasuryvak of op andere wijze dagelijks betrokken zijn bij de treasury-activiteiten van de onderneming of instelling en niet onder de categorie branchegebonden leden vallen. Het DACT-lidmaatschap biedt: • aansluiting bij een hoogwaardig professioneel netwerk van vakgenoten, te raadplegen via de website en LinkedIn; • gratis toegang tot de besloten ledenbijeenkomsten; • gratis toegang tot het Permanent Educatie Programma (PEP), dat DACT in samenwerking met DACTpartners uitvoert (in bijna alle gevallen gratis voor leden); • substantiële kortingen op de seminars en opleidingen van DACT-partners; • tweemaal per jaar een grote (openbare) bijeenkomst: DACT Treasury Beurs en een themabijeenkomst (Annual Conference); • abonnement op het vakblad TMI, Treasury Management International; • toegang tot een publicatiedatabase. CONTRIBUTIE De contributie bedraagt € 175,00 per jaar, exclusief btw. INTERIM-TREASURERS Anno 2018 vormen (corporate) treasurers die niet in loondienst zijn een vaste groep binnen de corporate treasurypopulatie. Het bestuur en de Raad van Advies zijn van mening dat deze groep eveneens lid moet kunnen zijn van de beroepsvereniging. Daarom is eind 2016 een proef gestart om interim-treasurers onder voorwaarden toe te laten als lid van DACT. De proef was vooral van belang om te inventariseren welke personen zich wilden aanmelden en te waarborgen dat het om reële interim-managers gaat, zelfstandig werkend en niet in dienst van een adviesorganisatie. Er zijn op basis van deze proef drie kandidaten toegelaten. Het bestuur bereidt een statutenwijziging voor om de categorie interim-managers in de statuten op te nemen en de criteria voor toetreding vast te leggen in het huishoudelijk reglement.
DACT Jaarverslag 2017 22 DACT PARTNERS IN 2017 DACT EXPOSANTEN IN 2017 Nieuw in 2017 Nieuw in 2017
23 GROUP
DACT Postbus 279 1400 AG BUSSUM Nederland T 035-69 54 101 F 035-69 45 045 info@dact.nl www.dact.nl Redactie: Erika Licht & Geert de Vries Eindredactie: Geert de Vries Vormgeving: HLO Creative Design Agency Fotografie: Noorderstroom.nl en Tamara Verheij
1 Online Touch