0

DE BEAUVOORDSE DORPSGAZETTE - VINKEM & WULVERINGEM - LENTE 2023 - APRIL-MEI-JUNI ’23 - 41ste jg. nr. 1 - AFGIFTEKANTOOR ALVERINGEM - P209410

IN DEZE EDITIE in de schrijfresidentie luisterwandeling door het dorp met Juliana Flyps aperitieflezing Sander Wassing paaseierenraap Gezinsbond restauratieblog naast alle aanbevolen, trouwe en nieuwe sponsors, hartelijk dank voor de medewerking aan dit lentenummer aan Jef Ameeuw, Bewonersplatform Beauvoorde, Dirk Boeten, Sally Cauwelier, Marie-Cécile Clerinx, Eleni Debo, Sabine Den Herder, Eline Depoorter, Sare Depotter, Eva Devos, Bruno Dequeecker & Chris Van Hee, Johan Dezutter, Erfgoed Vlaanderen, Johan Franchois, Sylvie Frère, Yvette Goossens, Jan Huyghe, Nancy Jouret, Maxim Lambert & Delphine De Zaeyer, Véronique Lambert, Isolde Marcus, Filip Moncarey, Het Nieuwsblad, Bert Paredis & Hedwige De Jongh, Gary Neuquelman, Dirk Pauwels, Inge Rijckoort & Jo Lesy, Katrien Ryserhove, Sieglinde Steenkiste, Sofie Van Biervliet, Karlien Vansteenland, Lisa Veramme, Julien Vergote, Didier Willems, directie en de leerkrachten, leerlingen en ouderraad van GVBS 1000-poot 41ste jaargang, nr. 1 - LENTEnummer - april-mei-juni 2023 DE BEAUVOORDSE DORPSGAZETTE verschijnt driemaandelijks op het ritme van de seizoenen en is het tastbare infoblad voor al wie houdt van het tweelingendorp Beauvoorde, deelgemeente van Veurne, officieel gekend als Vinkem en Wulveringem. Eindredactie, concept, realisatie, opmaak en lay-out: Stefaan Duron Vinkemstraat, 4 - 8630 Vinkem-Beauvoorde - webredactie www.beauvoorde.be - Abonnementen/steun, reacties en suggesties/artikels +32 478 41 28 63 - stefaan.duron@telenet.be - grote bestanden via www.wetransfer.com - foto’s: max. dpi Coverfoto - © Stef Duron - Vinkem Drukker - Mediatopper Ieper - oplage: 600 ex © Bepaalde achtergronden + foto’s / Abo en financiële steun: BE22 0011 4920 2547 Voor het overnemen van artikelen en foto’s uit De Beauvoordse Dorpsgazette is schriftelijke toestemming met bronvermelding nodig. Elke auteur gaat er onvoorwaardelijk mee akkoord persoonlijk en volledig verantwoordelijk te zijn voor de inhoud (tekst én © foto’s) en de publicatie van zijn/haar artikel in deze Beauvoordse dorpsgazette. © foto’s Stef Duron - © Eddy De Rocker: achtergrond-potloodtekening (Kasteel Beauvoorde) 2

01 - COVERFOTO - © foto Stef Duron - lente 2022 02 & 03 - IN DEZE EDITIE - Dank aan velen … - Colofon - inhoud - 04 - EDITO - O O R D E E L voor je-Z E L F ... 05 > 08 - BEWONERSPLATFORM BEAUVOORDE - verslag vergadering van woensdag 1 maart ‘23 antwoord CBS op onze vragen en commentaar van het BP n.a.v. vergadering bewonersplatform d.d. 6 september ‘22 vragen aan het CBS (College van Burgemeester en Schepenen) 10 & 11 - HET KRUIDIG HOEKJE ... - Johan Dezutter - Ruwe berk of Betula Pendula 12 - HISTORISCH VEURNE in Steenkerke - 12 - IEDEREEN LEEST - meer leesplezier, meer lezers - 13 - POP UP POOWEEZIE - in nuuze taale over nuuze streeke - Dirk Pauwels 15 - LUISTERWANDELING door het dorp - start @ kasteel Beauvoorde - “Arthur Merghelynck, de man die de tijd stil deed staan” *met zoektocht voor de kinderen* 16 - MAMADEPOT ALVERINGEM - Spring ‘ns binnen, je bent meer dan welkom! - opendeurdag op 6 mei Inge Rijckoort 17 - ZWERFVUILACTIE - Mooimakers van het Bewonersplatform Beauvoorde - Eddy Vekemans 18 > 20 - TEAM G&G - politie-inspecteur Gary Neuquelman & Greg, zijn politiehond interview Stef Duron 21 > 25 - HERITA - IN DE SCHRIJFRESIDENTIE - KATRIEN RYSERHOVE, Vlaamse auteur, scenarioschrijver, zaakvoerder van een uitgeverij en productiehuis - interview Stef Duron 27 - HERITA - SANDER WASSING met De beeldenstorm en Alva’s bloedraad - aperitieflezing op 30 april, van 10 tot 12 uur - Sieglinde Steenkiste 30 - GEZINSBOND - PAASEIERENRAAP - paaszaterdagvoormiddag, van 10 tot 12 uur Johan Franchois 30 - IK STEUN DE BEAUVOORDSE DORPSGAZETTE - 31 - 45 JAAR Hof ter Daele - feestweekend 23, 24 en 25 juni - vooraf inschrijven * optreden Willy Sommers* - 32 & 33 - 1000POOT - Carnaval op school 35 - ‘t ZWAANTJEKERREMESSE - eerste zondag van juni / juli - 64 & 65 - VAN BOERENMEISJE TOT KASTEELVROUW - “De lotgevallen van Juliana Flyps en haar kasteelbewoners” vervolg 1 van - deel 8 - auteur: Jef Ameeuw - 67 > 70 - ER WAREN EENS … MUZIEK EN LIJSTJES - part 24 Dirk Boeten, DJ Vermant 72 - LENTEFOTO A° 2022 - Filip Moncarey met quote over de lente - anoniem - 73 & 74 - EVENEMENTENKALENDER - april-mei-juni ’23 link @ MAANDELIJKSE CULTUURAGENDA WESTHOEK - 75 - UIT in 8630 VEURNE - april-mei-juni ’23 Sare Depotter - Visit Veurne - 76 - “Er is geen militaire oplossing voor het conflict in Oekraïne …” Federica Mogherini, Italiaanse politica - 09, 14, 26, 28, 29, 31, 34, 35, 41, 47, 62, 63, 66, 71, 72 SPONSORS die Beauvoorde en jouw aandacht verdienen! - 52 > 61 - BEAUVOORDE TEVOREN - Ringsteking in de Westhoek auteur: Jan Huyghe 44 & 45 - ERFGOED IN BEAUVOORDE - Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk - d. 3 - Interieur van de kerk Bert Paredis 46 - BERT & HEDWIGE, WESTHOEKAMBASSADEURS Noord-Limburgse Vakantiebeurs in de Posthoorn te Hamont-Achel Bert Paredis / Stef Duron 48 > 50 - ATELIER IN BEELD - 6 en 7 mei - open studio days - 48 - Isolde Marcus - 49 - Marie-Cécile Clerinx - 50 - Sofie van Biervliet 51 - TOEREN & LOEREN - Sabine Den Herder 36 > 39 - RESTAURATIEBLOG KASTEEL BEAUVOORDE - “De 17de eeuw is meer dan Rubens en Van Dyck” Focus op Theodoor Rombouts Sieglinde Steenkiste 40 - FERM - nieuwjaarsetentje in Hof ter Daele Yvette Goossens 42 - FERM & GEZINSBOND - WINTERACTIVITEITEN & KROKUSVAKANTIE Yvette Goossens & Rita Hauspie 43 - MAG HET WAT (k)LUCHTIGER ZIJN? - Johan Dezutter - 43 - H O P L R - Via Hoplr ben je als eerste op de hoogte! Hoe lid worden? - buurtzorg & solidariteit 3

♫ The Beatles - Here comes the sun ♫ IK BEN … (eind jan. op sociale media) ../.. De trajectcontrole werkt al in Beauvoorde … gemiddeld 32 km/u en € 53 gasboete. Ze goan in Veurne rap geld genoeg èn om de vuiligheid van de “bende egoïstische vuulaards” up te kuuschen! Hopelijk is iedereen nu gewaarschuwd, ook (binnenkort) in Bulskamp en Houtem trajectcontrole. Advocaat vecht 110 snelheidsboetes aan na klachten over trajectcontrole: “Er werd te weinig voor gewaarschuwd”. Er zijn al meer dan 400 boetes uitgeschreven in 1 week tijd. Het is erover … er zijn mensen die ergere dingen uitsteken dan een paar km/u er over zitten. Dat ze daar ‘s op beboeten, dan … Doordenketje! Wie graag en bewust de snelheidsbeperkingen overtreedt, heeft meer stress en meer kans om een boete op te lopen dan iemand die zich aan de verkeersregels houdt. Vertrek 5 minuutjes vroeger dan gewoonlijk: zo win je die tijd terug die je anders sneller en onveiliger in moet halen. Ik hou niet zo van doordenkertjes van moraalriddertjes … Is dit alles wel wettelijk? Moeten er geen borden staan die de bestuurders er op wijzen dat er trajectcontrole is? Ondertussen ook eens gesurft en blijkbaar doet het er ook niet meer toe of ze er staan of niet. Waarschuwing voor trajectcontroles verdwijnt (en dat heeft al wat Vlamingen veel geld gekost). Is een land van gelegaliseerde diefstal geworden!!! Wat is er nog plezant aan het leven?? Ik walg ervan. Jij niet alleen. Pure repressie elke dag opnieuw en steeds meer. We leven effectief in een politiestaat en binnenkort in een totalitaire staat als de evolutie zich zo doorzet. Allez hup dan, iedereen aan 70-90/uur door de dorpskommen. Begrijp de frustaties. Trajectcontroles leiden eigenlijk tot weinig voor de veiligheid. Indien u moet stoppen of voorrang verleden kun je gerust weer aan hogere snelheid verder rijden, zonder een boete. Heeft dan dan zin? Dus ‘s nachts als er niemand nog op straat is, heb je meer kans om een overtreding te krijgen … Ook moet er een bord uithangen dat je gefilmd wordt. ../.. De burgemeester is de heisa over de trajectcontroles ook stilaan beu. “We hebben die enkel ingevoerd om de verkeersveiligheid in de zone 30, waar de meesten staan, te doen naleven. Als iedereen de toegelaten snelheid zou respecteren, is er geen sprake van boetes of een probleem. Overigens wil ik opmerken dat er heel veel mensen zijn die de snelheid wél naleven. We stellen na vier weken trouwens vast dat het aantal GASboetes in bijvoorbeeld de zone 30 van Beauvoorde met liefst 90% is gedaald. Dat is toch een goeie zaak?” © figuren & foto’s - FreePik - Het Nieuwsblad 4 Nikolaas Devynck (°1944) is pater bij de Orde der Benedictijnen in de SintAndriesabdij in Zevenkerken en verbonden bij het Bisdom van de Krijgsmacht. Zijn levenswijsheden en gezegden behoren reeds lang bij de uitgaven van de scheurkalender de Druivelaar. Binnenkort geeft hij een nieuwe bundel uit. Hiernaast de ommezijde van “maandag 19 maart ‘22”. Niet alleen naar aanleiding van de jaarlijkse “Tournéé minérale”maand februari, maar ook door de extra aandacht voor alcohol in de media laat dit onderwerp niemand onberoerd. “Dat is precies wat mensen doen als ze je vragen of je een drankprobleem hebt: ze willen van zichzelf weten waar ze staan op die ladder om te weten of ze zelf een probleem hebben. Mensen vergelijken graag. Het zijn vooral degenen die twijfelen over hun eigen alcoholgebruik die die vraag stellen.” - Cathérine Cools - HN 25/02/’23 - “Eigenlijk vind ik het raar dat mensen een maand niet drinken, zeggen dat ze zich zoveel beter voelen en dan toch weer drinken. Maar ik snap dat. Stoppen is moeilijk.” - Tania Van der Sanden - HN 25/02/’23 - “Toch zijn er veel mensen die willen minderen of stoppen, maar niet weten hoe. Daar hoop ik met mijn boek een antwoord op te geven.” - Cathérine Cools - HN 25/02/’23 - uitgave van Borgerhoff & Lamberigts sterker dan alle legers ter wereld, dodelijker dan alle geweerkogels. Ik spaar niemand en vind mijn slachtoffers tussen rijken en armen, jongeren en ouderen, geleerden en ongeletterden; wezen en weduwen kennen mij. Ik breng ziekte, vernietiging, wanhoop en dood. Nooit geef ik iets, ik neem alleen alles af. Ik ken geen medelijden. Ik vernietig en vermorzel. Ik sla hard en ongenadig toe. Ik ben … de alcohol. NIKOLAAS DEVYNCK O.S.B. Het ga je goed!

BP Het BP vraagt om de passage voor fietsers rond de versmalling ter hoogte van OC Caroline beter aan te duiden, liefst in een rode voor fietsers herkenbare kleur. Verslag BP-vergadering van woensdag 01 maart ’23 Aanwezigen : Yvette Goossens, Robrecht Debaillie, Stefaan Duron, Franky Thybaut, Dirk Herreman, Johan Notredame, Gaby Van Gelder, Sabine Den Herder , Griet Puype, Hedwig Franchois, Lieve Depoorter, Martine Hautekiet, Jan Buyse, Karla Desmet, Mario Bouchier, Eddy Vekemans. Verontschuldigd : Sylvie Frère, Gilberte Brynaert, Patrick Baeyens Agendapunten 1 Goedkeuring verslag vergadering 06 sept 2022 : er zijn geen opmerkingen, het verslag wordt unaniem goedgekeurd. 2 Antwoorden College van Burgemeester en Schepenen en bespreking Uittreksel uit de notulen van de zitting van het college van burgemeester en schepenen van 17 oktober 2022 Aanwezig Anne Dequidt, wn. voorzitter; Pascal Sticker, Jan Verfaillie, Jonas Bel, Guido Hoste, schepenen ; Joke Jonckheere, algemeen directeur Vragen van het bewonersplatform (BP) en antwoorden van het college van burgemeester en schepenen (CBS) en bespreking - Zone 30 BP borden 3.5T Izenberge: wat zijn de resultaten van het overleg tussen de stad Veurne en de gemeente Alveringem CBS De gemeente Alveringem zal de borden niet verplaatsen. Stad Veurne zal een tonnagebeperking invoeren in de Gouden Hoofdstraat. BP Na de Boonakkerstraat staat een bord 3,5T, uitgezonderd plaatselijk verkeer, ter hoogte van nr 2, alsook begin GoudenHoofdstraat komende van Izenberge en Houtem. - van Wilderodeplein: plaatsing afvalkorf CBS Afvalkorf is reeds geplaatst. BP Waarvoor dank! - Kasteeldreef en Boonakkerstraat: vervangen afgeknakte boompjes BP Kasteeldreef en Boonakkerstraat: vervanging van de kapotte boompjes: het BP hoopt dat deze zullen vervangen worden in de herfst 2022 CBS Het aanplanten van nieuwe bomen is gepland in november 2022 (dit over gans het grondgebied Veurne) BP Dit is ondertussen uitgevoerd. - Passage fietsers aan de 1000poot-versmalling 5 CBS Het college geeft opdracht aan de verkeersdeskundige om dit te onderzoeken en een voorstel ter goedkeuring voor te leggen. BP Hoever staat dit onderzoek? - 3 dorpen 3 wandelingen BP Voor de Ridderslotwandeling : het BP vraagt om het weggetje gaande van de Merghelynckstraat naar de Joe Englishstraat te herstellen waar de stenen schuin en los liggen om de veiligheid van de wandelaars te garanderen. Zelfde onveiligheid langs de Bergenvaart richting het Sasje van Houtem. Vraag om het snoei- en maaiwerk op de onverharde wegen en langs de Bergenvaart voor de 3 wandelingen periodiek te willen plannen? CBS Een inventaris van aan te pakken punten langs de onverharde wegen is in opmaak. Opdracht wordt gegeven om het snoei- en maaiwer op de onverharde wegen en langs de Bergenvaart voor de 3 wandelingen periodiek in te plannen. BP Het maaien is ondertussen gebeurd, de herstelling van het weggetje MerghelynckstraatJoe Englishstraat is niet gebeurd. - Opvangnetten voor bladeren BP Wanneer zullen die geplaatst worden? CBS De bladkorven werden geplaatst. BP Er werd slechts één bladkorf geplaatst, nl. aan de kerk van Vinkem.

- Onderhoud bank op het van Wilderodepleintje 7 BP De houten zitbank is (nog steeds) aan onderhoud toe. De bovenste lat van de rugleuning is rot en staat los. Het BP herhaalt zijn vraag om deze te herstellen (liefst niet te vervangen). CBS Een werkorder werd opgemaakt en goedgekeurd voor uitvoering – staat op de planning. BP Is ondertussen goed hersteld. - Petanqueveld BP Het BP vraagt of er andere locaties in aanmerking komen, gezien de afkeuring van het speelplein achter de naschoolse opvang Benjamin. CBS Het college zal de mogelijkheden voor een andere locatie onderzoeken. CB Hoe ver staat dit dossier? 3 Samenwerking BP en Beauvoordse dorpsgazette Iedereen gaat akkoord om de Beauvoordse dorpsgazette te steunen “uit sympathie”. Iedereen is bewust van de meerwaarde van dit 4-jaarlijks tijdschrift dat alle bewoners gratis een mooi inzicht geeft over wat er in Beauvoorde leeft. Het werk en de inzet van Stefaan Duron wordt hierbij heel terecht geprezen. 4 Overzicht boekhouding Het BP werkt zonder enige subsidie. De kassa bestaat sinds enkele jaren uitsluitend uit de premies ontvangen van IVVO voor deelname aan de zwerfvuilacties. Het BP was er van bij de start van de actie in 2014 bij, en nam toen ook actief deel aan 5 Zone 30 - trajectcontrole Het BP is heel tevreden met de opstart van de trajectcontroles. Na de beginperiode zouden de snelheidsovertredingen met 90% verminderd zijn. Het doel lijkt dus in zicht : de algemene snelheid binnen de zone 30 doen dalen tot een veilig niveau. Dit komt iedereen ten goede. Eén opmerking nochtans : de Blauwhuisstraat heeft sindsdien veel meer verkeer te verwerken. Dit werd door een buurtbewoner gemeld aan de politie die echter aan de vraag nog geen gevolg gaf. 6 Zwerfvuilactie maart 2023 Dit jaar zijn we nog talrijker dan vorige jaren. Maar liefst 16 bewoners schreven zich in om een deel van het toegewezen traject van 9 km (18 km bermen) afvalvrij te maken. Het traject wordt onder de deelnemers zorgvuldig verdeeld. 6 het opstarten van het project. Behalve in corona-jaren waren we er ieder jaar bij. De steun aan de Beauvoordse dorpsgazette komt bijgevolg uitsluitend voort van de bereidwillige deelnemers aan de zwerfvuilacties. 7 Kunst en cultuur in Beauvoorde Wij vernemen dat Monique Mol jammer genoeg in maart Beauvoorde verlaat, maar haar atelier nog deze zomer dienst zal doen als tentoonstellingsruimte voor haar creaties. Bij deze willen wij dan ook Monique Mol van harte danken voor de talrijke jaren dat zij Beauvoorde op de kaart zette met haar fijngevoelige kunstwerken. Er is verder nog geen echte vooruitgang in hoe de culturele toekomst van Beauvoorde er zal uitzien. De herbestemming van de kerk van Vinkem zal hier waarschijnlijk een rol in spelen. Ook de vernieuwing van de poëzieborden wordt moeilijk, gezien nu ook auteursrechten het deze volledig vrijwillig initiatief financieel moeilijk maken. 8 Herbestemming kerk van Vinkem - Er is een nieuwe werkgroep (ABOO: Audomarus Vinkem, Bertinus-Bulskamp, O.LV.Hemelvaart-Houtem, O.L.V.Hemelvaart Wulveringem) vanuit de kerkraad van Bulskamp - onder initiatief van Dirk Vandecasteele - opgestart die, steunend op hoe in andere steden bevraging naar de inwoners toe werd opgebouwd, een vragenlijst heeft opgemaakt. Stefaan Duron vroeg op 26 februari ‘23 via mail aan ieder lid van ons BP die belangstelling heeft voor een nieuwe bestemming van de kerk van Vinkem het naar deze kerk aangepaste bevragingsformulier zou willen downloaden en invullen tegen ten laatste 12 maart, en het anoniem in de bus bij Stefaan te deponeren (Vinkemstraat 4). Eenzelfde bevraging werd ook binnen de kerkraden van Bulskamp, Houtem en Wulveringem gesteld.

Er is nog enige onduidelijkheid over de bereidwilligheid van de verschillende partijen (waaronder het CKB-Centraal Kerkbestuur, PE Kanaän Veurne en de Stad Veurne) om tot een concreet voorstel te komen die rekening zou houden met de meningen van de verschillende belangengroepen (kerkraden, inwoners, stadsbestuur). Geplande vergaderingen en overleg met alle betrokken partijen zullen tot een consensus kunnen resulteren. - Terwijl het kasteel Beauvoorde zijn grondige onderhouds- en renovatiebeurt krijgt, doet Vinkemkerk dienst als stockageruimte voor de inboedel van het kasteel. Ook het materiaal van onze plaatselijke Chiro Trezebees vindt er een onderkomen. - Zodra de nodige verbeteringsen aanpassingswerken aan Vinkemkerk gerealiseerd zijn, wordt er samen met onze dorpsgemeenschap en met de goedkeuring van het Veurnse stadsbestuur bekeken wat de mogelijkheden tot herbestemming zijn. Participatie van de inwoners van Beauvoorde in dit project is voor het BP hierbij een belangrijke factor. 9 Varia Lantaarnpalen Wulveringemstraat en Kasteeldreef De staat van de lantaarnpalen vergt een ernstige onderhoudsbeurt. De verf schilfert af, en de roest geeft de palen een “antiek” tintje wat waarschijnlijk niet de bedoeling is. Vraag aanplanten van streekgebonden bomen,vanaf de N8 tot zone 30 Hier worden meningen uitgewisseld i.v.m. de opportuniteit tot het aanplanten van bomen tussen de gracht kant baan en het fietspad. Onderhoud wildgroei van wilgen tussen het fietspad en de gracht, voornamelijk ter hoogte van Frambiosa y besos tot voorbij de S-bocht. Deze wildgroei belemmert het zicht en brengt de veiligheid op het fietspad in gevaar. Fietspaden omgeving 1000poot De vraag wordt opnieuw gesteld om dit fietsgedeelte kleurrijker te maken zodat het beter opvalt. Petanqueveld De interesse voor een petanqueveld binnen het parkje van kinderopvang Benjamin blijft levendig. Kerstverlichting Er wordt gevraagd om meer aandacht te besteden aan de kerstverlichting teneinde ook de sfeer binnen de dorpskern op te vrolijken. Bij sommige slingers waren veel ledlampjes stuk. Frituurolie ophalen Een inwoner vraagt hoe mensen zonder vervoer eventueel hun frituurolie kunnen meegeven aan de gemeentelijke diensten. Blauwhuisstraat Deze straat kent verschillende problemen : meer verkeer sinds de opstart van de trajectcontroles. Beschadiging van het wegdek met voor fietsers, maar ook voor wagens, gevaarlijke putten als gevolg, en vraagt dan ook dat dit onderzocht wordt. Ook is er de vraag voor een verkeersbord max 3,5T, en ook om de zone 30 te laten doorlopen tot de Zomerweg. Deelfietsen De fietsen die in Beauvoorde stonden zijn verdwenen. Het BP vraagt om er nieuwe te plaatsen zoals in Veurne stad. Elektrische laadpaal Is dit ergens voorzien in de omgeving van het kasteel? Het bewonersplatform dankt alle aanwezigen voor hun talrijke opkomst en hun enthousiaste tussenkomsten en participatie. Wij geven iedereen opnieuw afspraak voor onze volgende vergadering op donderdag 7 september 2023 om 20.15 u, OC Caroline, Gouden-Hoofdstraat 17 Iedereen is hartelijk welkom. Aarzel niet om tussendoor ideeën of opmerkingen te delen via het e-mailadres hieronder. Met vriendelijke groeten, Voor het Bewonersplatform Beauvoorde Yvette Goossens, secretaresse Eddy Vekemans, coördinator 058 62 44 60 bewonersplatform_beauvoorde@telenet.be 7

Vragen van het bewonersplatform aan het college van burgemeester en schepenen Passage voor fietsers Hoe ver staat het onderzoek om de passage voor fietsers rond de versmalling ter hoogte van OC Caroline beter aan te duiden ? 3-dorpen-3-wandelingen Het BP vraagt of het mogelijk is om het weggetje gaande van de Merghelynckstraat naar de Joe Englishstraat te herstellen waar de stenen schuin en los liggen om de veiligheid van de wandelaars te garanderen. Zelfde onveiligheid langs de Bergenvaart richting het Sasje van Houtem. Petanqueveld De interesse voor een petanqueveld binnen het parkje van kinderopvang Benjamin blijft levendig. Het BP zou dit graag voor de zomer aangelegd zien. Lantaarnpalen Wulveringemstraat en Kasteeldreef De staat van de lantaarnpalen vergt een ernstige onderhoudsbeurt. De verf schilfert af, en de roest geeft de palen een “antiek” tintje dat waarschijnlijk niet de bedoeling is. Onderhoud wildgroei van wilgen tussen het fietspad en de gracht, voornamelijk ter hoogte van Frambiosa y besos - de bioboeren tot voorbij de S-bocht Deze wildgroei belemmert het zicht en brengt de veiligheid op het fietspad in gevaar. Kerstverlichting Er wordt gevraagd om meer aandacht te besteden aan de kerstverlichting teneinde ook de sfeer binnen de dorpskern op te vrolijken. Bij sommige slingers waren veel ledlampjes stuk. Blauwhuisstraat Deze straat kent verschillende problemen - Meer verkeer sinds de opstart van de trajectcontroles. - Beschadiging van het wegdek met voor fietsers, maar ook voor wagens, gevaarlijke putten als gevolg, men vraagt dan ook dat dit onderzocht wordt. - Ook is er de vraag voor een verkeersbord max 3,5T. - En ook om de zone 30 te laten doorlopen tot de Zomerweg. Deelfietsen De fietsen die in Beauvoorde stonden zijn verdwenen. Het BP vraagt om er nieuwe te plaatsen zoals in Veurne stad. Elektrische laadpaal Is dit ergens voorzien in de omgeving van het kasteel ? Veel toeristen gebruiken deze omgeving als vertrekpunt voor een (fiets)wandeling of een bezoek aan de verschillende bezienswaardigheden van Beauvoorde Bladkorven Vorige herfst werd één bladkorf aan de parking kerk Vinkem geplaatst. Het BP vraagt om deze zeker ook te voorzien aan de kerk van Wulveringem. 8

9

Lente betekent nieuw leven! Bomen beginnen schoorvoetend blaadjes aan te maken, bloesems bloeien, bijtjes worden terug actief, de eerste wilde planten steken de kop op. De vastenperiode, waar Christenen soberheid prediken, wordt sinds mensenheugenis ook gebruikt als zuiveringsperiode. Ook vandaag de dag heeft het lichaam echt nood aan een purge na een periode van feesten en recepties. Moeder natuur verstrekt ons hiervoor heel wat middelen, maar eentje steekt er met kop en schouders bovenuit: Ruwe berk of Betula pendula Naamgeving, synoniemen en herkomst Ruwe berk, gewone berk, witte berk, zilverberk, treurberk, … ‘Betula’ is vermoedelijk afgeleid van het Keltische ‘betu’ dat staat voor ‘slaan’ en refereert naar het Scandinavische gebruik om met berkentakjes te slaan om de bloedsomloop te stimuleren na het nemen van een sauna. ‘Pendula’ is Latijn voor ‘hangend’ en wijst op het feit dat de berk vooral hangende takken heeft. De berk komt algemeen voor in het noordelijk halfrond in Europa, Azië en Noord-Amerika, behalve rond de Middellandse Zee. Er zijn tientallen soorten hybriden, die spontaan ontstaan in de natuur. De berk verdraagt zeer goed winterse omstandigheden en kon zo overleven op Groenland en IJsland. Naast de wilg is het eveneens een pioniersboom, wat betekent dat hij op verstoorde grond één van de eerste loofbomen is die er spontaan verschijnen. Johan Dezutter Geschiedenis, traditioneel gebruik In verschillende mythen en sagen wordt de berk beschreven als symbool van vernieuwing, als bron van nieuw leven, zuiverend voor lichaam en geest. Hildegard von Bingen wees op de wond-helende werking van de bloemen. Toegepast in de volksgeneeskunde sinds de twaalfde eeuw. Zowel het blad, bast en sap werden gebruikt als remedie tegen reumatische klachten, bij bloedzuivering en vocht ophouden. In de volksgeneeskunde had het berkensap de reputatie de haargroei te stimuleren en preventief te werken bij nier- en blaasstenen. Gebruikte delen Vooral het jonge blad, geplukt in mei/juni. Soms de bast of de knoppen. Het sap, in de lente afgetapt. Inhoudsstoffen Flavonoïden, quercitine, flavonolen, catechine, etherische olie, butelinol, saponinen, looistoffen, febolzuren, betulinezuur, bitterstoffen en andere. Inwendige toepassingen: werking, indicaties Vochtafdrijvend, reinigt de urinewegen en de blaas, antibacterieel, stimuleert de uitscheiding van urinezuur, bloedreinigend, werkt ontzurend, werkt gunstig bij reumatische aandoeningen en bij huidklachten. Gebruiken bij blaasontsteking, vervuiling van bloed en/ of lichaamsvochten, huidaandoeningen (acné, eczeem, psoriasis,…), nierklachten, nierstenen, niergruis, ontsteking van de urinewegen, plasproblemen, reinigingskuur, reumatische aandoeningen (artritis, artrose, jicht,…), vochtophoping, oedeem. 10

Uitwendige toepassingen Berkensap wordt gebruikt bij roos en haaruitval. Een voetbad met berkenschors bij zweetvoeten. Ondersteunt de aanmaak van collageen en elastine in de huid en kan vroegtijdige rimpels door zonnebaden voorkomen. Verwerkingsvormen Infuus, tinctuur, vloeibaar extract, berkenwater bij detoxkuur in de lente. Culinair gebruik Het berkensap, geoogst op een zonnige dag in de vroege lente, heeft een zoetige smaak. Het kan rauw worden gedronken of als siroop na koken en indikken van het sap. Jonge berkenblaadjes kunnen toegevoegd worden aan een lenteslaatje of een lentesoep. Het berkensap kan worden gefermenteerd tot bier; kan ook worden gebruikt voor het maken van wijn, azijn, sterke drank. Economisch belang Het hout en de schors kenden vroeger veel toepassingen bij timmerlui, dakwerkers, bezem-, klompen-, manden- en wagenmakers, papierfabrikanten, leerlooiers en ververs. Tegenwoordig is het zachte, duurzame hout nog steeds een belangrijke houtleverancier voor papier, speelgoed, handvaten, katoenspoelen, lichte meubels, kwaliteitshoutskool voor kunstenaars en hout voor het roken van vis. De schors is taai, harsachtig, waterdicht en duurzaam. Ze wordt gebruikt voor kano’s, dakbedekking, drinkgerei, touw en in leerlooierijen. De buigzame twijgen zijn ideaal voor bezems, rieten dakbedekking en voor vlechtwerk. De binnenbast levert een bruine kleurstof, het blad levert een gele verfstof voor het verven van stoffen en wol. Het blad doet het goed in composthopen en bevordert de fermentatie ervan. Van het sap kan een natuurlijke lijm gemaakt worden. Johan Dezutter, Herborist - Fytotherapeut Uitbater tweedehands boekenwinkel ‘t Ezelsoortje - Wulveringemstraat 14 - Beauvoorde Bron: Groot handboek geneeskrachtige planten van Dr. Geert Verhelst 5de druk Genezen met kruiden, Jan Dries © bron foto’s - wikipedia 11

Eva Devos - Eleni Debo Missie en visie Iedereen Leest is de referentieorganisatie rond lezen en leesbevordering. De organisatie werkt programma’s en campagnes uit zoals Jeugdboekenmaand, Voorleesweek, Boekstart of de Leesjury. Samen met partners bouwt Iedereen Leest aan een sterke, brede leescultuur in Vlaanderen en Brussel. Onze missie Als referentieorganisatie rond lezen en leesbevordering wil Iedereen Leest samen met anderen bouwen aan een sterke en brede leescultuur en een inspirerend, inclusief leesklimaat creëren. Daarin krijgt leesplezier een centrale plaats. Iedereen Leest wil met kennis van zaken ondersteunend en verbindend werken in netwerken met partners uit cultuur, onderwijs en welzijn en zo gestalte geven aan een domeinoverschrijdend en duurzaam leesbevorderingsbeleid. De opdracht van Iedereen Leest wordt via een beheersovereenkomst met Literatuur Vlaanderen geconcretiseerd en ontvangt hiervoor werkingssubsidies. Iedereen Leest vzw is een erkende vereniging om fiscaal aftrekbare giften te ontvangen. Je kan onze missie ook zelf ondersteunen met een gift. Onze visie Iedereen Leest ziet leesbevordering als een hefboom die kansen creëert en toegang biedt tot leesplezier om de deur te openen naar lezen. Wie graag leest, leest meer en beter. In een maatschappij waar meervoudige ge12 letterdheid een sleutelcompetentie is, hebben lezers meer kansen op een betere lees- en taalvaardigheid. Lezen stimuleert de persoonlijke, cognitieve en emotionele ontwikkeling, het bevordert de maatschappelijke participatie en emancipatie. Lezen heeft een positieve impact op het welzijn en de gezondheid van zowel de (toekomstige) lezers als de gemeenschap. 5 speerpunten Deze 5 speerpunten komen uitgebreid aan bod www.iedereenleest.be/missie-envisie. Groeien als lezer Lezen, meer dan een boek Lezen is goed voor je Lezers maak je samen Samen competent

Pietsje ’n dooëd, en eeërlikn vint Oe Pietsje ‘n Dooëd no mien zoe komn, Morgn, mo lieëfst e bitsje loatr, Goan ‘k nem nie sjcheeëf bekiekn doarom En nie spartln lik e duuvel in ’t wiewoatr ‘k Goan nie benowd zie, oe gèèrn dan ‘k ik ook leevn, Mo ‘k gon peizn ‘n e mie zo dikwijls ol oentweekn E ne mien ol veel te veele tied e geevn Want eigenlik, verwachte ‘k nem ol e poar weekn. ‘k En lieëvr dat ’n geweune komt, Nie genieëpieg, in d’n duuk of oenverwacht Nie lik of da j’ van em benowlik dromt En nie dat ‘n komt lik e dieëf in de nacht. En is eeërlik lik gin eeën; da ‘s woar Zoendr oenderscheid van ofkomst of van ras, Miss beauty, e dikn , e fien, e leeëlikoard Zèèvs oe je steeënrieke of stroatoarme was. E kuddebeeëste of en tiep me veele macht Zot oovèèrdieg van ol ‘t upgespoarde geld Mee moe j’ goan, en is up jacht Nog vooërn daj je gie joen geld erteld. Mor oe ’t sjchooën weere is en de zunne sjchient Toen vraagn ‘k nog e poar extra eurn om me me moatn nog eeën te drienkn en up die nuttelooëze ooërlogsgraavn te treurn. Me lieëf nog eeëne ki dichte te kunn pakn, En zochte van de vreede te kunn smaakn En in ’t geluk nog eeëne ki weg te zakn om ieër en doar e twodde goeëd te maakn. Een geschenkje voor moeder– of vaderdag? Mijn bundel in het Veurns dialect: Pooweezie met e kleeëne “p” in “cahier“-vorm zoals de vorige uitgaven ... …/… “ Pooweezie met e kleeëne “p” is de vierde dichtbundel van Dirk Pauwels. Het bevat vooral veel luchtige poëzie en weerom spitse humor, woordspelingen en doordenkertjes. Hij bewandelt ook de romantische toer met werkjes als: De Reegn, ’n Ieslandvoarder, De Vrieëzeman en hij zwicht geen thema’s van oorlog en dood. In deze bundel zijn ook heel wat meesterwerken van bekende zangers “ vertaald “ naar ons unieke dialect. Kortom, vijftig pagina’s die je een zalige glimlach en een nostalgische herinnering bezorgen. Te koop voor 10 euro, te betalen op rekeningnummer BE 77 9791 7105 3542, met vermelding van je adres voor de thuisbezorging. Bedankt voor je bestelling © - Dirk Pauwels © fotocompositie - Sofie Van Biervliet © tekening roos-in-hand - FreePik 13

14

vanaf 1 april tot 30 september 2023 Ga mee op stap met Julienne Flyps, de laatste bewoonster van Kasteel Beauvoorde en de weduwe van Arthur Merghelynck. Ontdek haar leven in het kasteel en het dorp aan de hand van een sappige luisterwandeling doorheen het dorpje Wulveringem. Julienne Flyps, gespeeld door Joke Devynck, vertelt je meer over de excentrieke edelman Arthur Mergherlynck (de laatste kasteelheer), de geschiedenis van het kasteel en het dorp. De luisterwandeling is voor jong en oud en start in het bezoekerscentrum van Kasteel Beauvoorde. Aan de balie kan je een audiogids verkrijgen. Bij de audio voor de kinderen is er ook een zoektocht. Tijdens het leeghalen van het kasteel zijn de werkmannen de ketting van Arthur kwijtgespeeld. Julienne is in alle staten. Helpen jullie haar mee de ketting terug te vinden? prijs volwassenen 8 euro (met drankje inbegrepen) kinderen 6 euro (met drankje inbegrepen) openingsuren zaterdag, zondag en feestdagen: 13u – 17u - paasvakantie en zomervakantie maandag tot zondag - van 13u - 17u - © foto - Julienne Flyps - archief Jef Ameeuw © figuren - Freepik - Sieglinde Steenkiste - Projectcoördinator Beauvoorde Herita vzw - Oude Beurs 27, 2000 Antwerpen Kasteel Beauvoorde - Wulveringemstraat 10 8630 Wulveringem (Veurne) T +32 (0) 58 29 92 29 - M +32 (0)493 40 48 77 15

In het Mamadepot vind je mooie tweedehandsspullen voor kinderen en jongeren: kleding, bedjes, verzorgingsmateriaal, buggy’s, speelgoed, fietsjes, schoolgerief, kinderboeken ... allemaal voor een miniprijs. Heb jij nog kinderspullen die je zelf niet meer nodig hebt? Je kan er anderen blij mee maken. Breng ze (netjes en in bruikbare staat) gratis binnen in het Mamadepot. Mamadepot is ook ontmoeten en beleven. Iedereen is er welkom voor een gezellige babbel en om deel te nemen aan een leuke workshop. Meer dan een winkel ... Meer dan een winkel is het Mamadepot ook een warme ontmoetingsplek. Voor iedereen. Uit de dichte of iets verdere buurt. Waar je je thuis en welkom voelt. Bij een drankje is er tijd voor een toffe babbel en leer je andere fans van het Mamadepot kennen. Neem er deel aan workshops, spelnamiddagen of infomomenten. Je bent altijd meer dan welkom. Waar vind je ons? Het mamadepot Alveringem vind je in de Sint-Rijkersstraat, rechtover het gemeentehuis. We zijn gehuisvest in de Kapelanij. Volg ons op facebook of instagram voor openingsmomenten, workshops en nieuwtjes. We kunnen je nu al meedelen dat het mamadepot een grote opendeurdag houdt op zaterdag 6 mei. Tijdens dit weekend zetten heel wat Ferm-organisaties hun deuren open voor het publiek. Kom kennis maken met het mamadepot en geniet van de leuke sfeer met hapjes en drankjes. Iedereen is er van harte welkom ! Voor meer info: volg onze facebookpagina of stuur een berichtje naar mamadepotalveringem@gmail.com. Het wordt een namiddag voor groot en klein, jong en niet meer zo jong. Zien we je dan? © foto Mamadepot - v.l.n.r. - Inge Rijckoort, Yvette Goossens, Melanie Beauprez, Kelly Vandenberghe, Ingrid Dequeeker. 16

Het was lang geleden dat we nog zo talrijk waren om deel te nemen aan deze jaarlijkse actie die mede met het bewonersplatform in 2014 vorm kreeg in Veurne. Globaal gezien lijkt het erop dat het resultaat enigszins positief is, al is de actie op het ogenblik van dit schrijven nog niet helemaal afgewerkt. Wat wel opvalt is de - nog steeds - zo grote hoeveelheid blikjes. Overal verspreid, ook op de landelijke wegen. Eén nieuwkomer dit jaar : zwarte plastic zak voor en met hondenpoep! Positief zijn wel de aanmoedigingen die de deelnemers onderweg mogen ontvangen. Eén inwoner vond het zelf normaal voor zijn woning een drankje en een hapje te voorzien, waarvoor dank! Met nog twee weken te gaan zullen de deelnemers zeker nog een ronde doen, zeker na de koers “Classic Brugge-De Panne” die door Beauvoorde fietst. Dan pas zal een definitieve balans kunnen opgemaakt worden. Wel bedankt aan alle vrijwilligers, ook aan hen die zich het hele jaar door inzetten om onze omgeving en de natuur zo zuiver mogelijk en afvalvrij te houden. Eddy Vekemans, voor het bewonersplatform Beauvoorde foto’s - links, v.b.n.b. - Franky Thybaut, Ingrid (mevr. Thybaut), Brigiet Vandenberghe - rechts, v.b.n.b. - Johan Hoekman, Yvette Goosstens, Maria Vandenberghe 17

De meeste zaken worden in hoge drift aangeleerd. Is het een voordeel dat jouw hond hier veel ruimte heeft om zich uit te leven? Bij een collega zit de hond in een kennel van 25 m². Daardoor staat hij wat heviger en is dit een voordeel tijdens de training. Daarentegen heeft mijn hond meer ruimte en daardoor is hij wat zelfstandiger, en vergt de training wat meer werk. Dat hij zelfstandiger is heeft zo zijn vooren nadelen. Welke leeftijd heeft Grec nu? Beauvoordenaar Gary Neuquelman kwam in het voorjaar van 2022 in het nieuws met zijn hond Grec. Als politie-inspecteur bij de politiezone Middelkerke legde hij – samen met twee collega-hondengeleiders – zijn administratieve aannemingstest af. Daarna volgden vier maanden opleiding voor de politiehonden en hun baasjes. Hoofdinspecteur Kurt Vanryssel en zijn politiehond Rico volgden de drie politie-inspecteurs en hun honden tijdens deze opleiding op, zodat zij vanaf 1 januari 2023 het hondenteam van deze politiezone kunnen vormen. Op aanraden van zijn overste Kurt kocht Gary zijn puppy via de kennel van de Suikerdijk, bekend om hun honden die door de politie opgeleid worden, en werd in contact gebracht bij kennel van der sluize. Daar werd een nestje verwacht met de reu Pep van de Suikerdijk. Dit zijn hoofdzakelijk Mechelse herders. Ik las dat dit ras nogal dominant kan overkomen. De Mechelaar is een ‘volbloed’ met veel drift en moet enigszins afgeremd worden. Als een hond dit niet in zich heeft, kan dit er moeilijk aan toegevoegd worden. 18 Nu wordt hij 22 maanden. Door zijn schofthoogte van 64,5 cm is hij nu reeds een tweetal cm groter dan zijn soortgenoten. Mijn hond heet Y-Grec. Grec is zijn roepnaam. Hij behoort tot het NVBK (Vereniging voor hondensport, fok en stamboomregistratie). Via de kennels wordt er een letter voor de hondennaam gekozen. Voor mijn hond kwam dit neer op de Y. De NVBK streeft ernaar om iedereen te laten kennismaken met de Belgische hondensport en de registratie van hun stambomen. Het Nationaal Verbond der Belgische Kynologen (NVBK) is een overkoepelende organisatie waaronder clubs resulteren. Deze zijn ondergebracht, volgens de discipline, in verschillende onderafdelingen. Zowel de gevorderde africhter als de leek in de hondensport vindt hier zijn gading. Alle sporttakken zoals, ring, gehoorzaamheid, behendigheid, fok / tentoonstelling, waterwerk en globalring worden bestuurd door eigen com

Hoe maak je een onderscheid tussen de werkomgeving en de hond bij jou thuis? Thuis zet ik weinig appel op de hond zodat hij rust kan vinden en vrij zijn. Hij staat wel nooit af en kan vlug overgaan naar werkmodus dus moet je wel wat aandacht hebben voor de signalen die de hond geeft. Worden er enkel reuen opgeleid tot politiehond? Ook teven worden ingezet, al imponeert de reu meer door zijn gestalte, lichaamsbouw en uitstraling. Door de tijd waarin we nu leven, ben ik daarom wel tevreden met de keuze van een reu, die z’n mannetje kan staan. Een teef kan evengoed perfect werk afleveren. Zelfs kleinere Mechelaars zijn inzetbaar voor het politiewerk. Nu worden de rassen groter gekweekt met het doel als politiehond opgeleid te worden. Ze zijn imposanter en schrikken meer af. Op het terrein betekent dit dat de hond de plaats van 3 collega’s invult die op een andere locatie kunnen ingezet worden. op mijn 29ste effectief in dienst trad. Op welke leeftijd werd je interesse voor een loopbaan bij de politie gewekt? Die interesse is wel op latere leeftijd tot uiting gekomen. Met honden willen werken zat wel in me. In eerste instantie werkte ik als maatschappelijk werker en deed ik aan jeugd- en gezinsbegeleiding. Daarna trok ik voor enkele jaren vrijwillig naar het leger en werd er onderofficier bij de luchtmacht. Mijn bedoeling was om daar met honden te kunnen werken. Knieproblemen beletten me om verder een carrière bij het leger op te bouwen. Daarna koos ik op mijn 28ste voor een opleiding bij de politie, waar ik Ik ben gestart in Veurne en uiteindelijk kwam ik in Middelkerke terecht om daar met honden te kunnen werken. Hoe zit de opleiding van een politiehond ineen? Je koopt de puppy aan zeven weken en start je in feite vanaf nul. Zonder verloning, zonder zekerheid tot slagen. Het is een kwestie van zoveel mogelijk met je hond te trainen. Alle kosten zijn voor jezelf: de aankoop, de dagelijkse zorg, de dierenarts, … Ik train mijn hond in de hondenschool. Socialisatie met de hond volgde ik bij de Bulskampse hondenvereniging BHV The-Max die 19 nu haar werkterrein heeft in de Brugsesteenweg 139 te Veurne. Ondanks Grec nog een puppy was, kreeg hij er ook reeds toestelgewenning met het oog op zijn opleiding als politiehond. Daarnaast ging ik ook naar de hondenschool ‘De Kusthond’ in Oostende, waar er op ‘pakwerk’ wordt getraind op basis van ‘de Belgische ringsport’. Dit zijn uitdagende opdrachten. Zoals de meeste sporten tot zelfbescherming, heeft “de Belgische ringsport” in zijn reglement een aantal oefeningen uitgeschreven die door het africhtingsteam moeten worden aangeleerd.

Ze bevatten waak- en verdedigingsoefeningen, gehoorzaamheid en sprongen. Om de ontwikkeling van de hond geleidelijk te optimaliseren beginnen de honden in niveau (categorie) 1 om via categorie 2 te komen tot het hoogste categorie 3-niveau. Deze laatste categorie bevat in totaal 18 oefeningen die zonder onderbreking na elkaar worden uitgevoerd. De gehoorzaamheid streeft een optimale functionaliteit na, die kan weerstaan aan diverse vormen van afleiding. De sprongen testen de behendigheid, de kracht, de werklust en de gehoorzaamheid van de hond. De waak- en verdedigingsfase vereist een immense zelfcontrole van de hond. Gedurende het volledig verloop werkt de hond zonder halsband of leiband. De combinatie van afleiding, gecombineerd met de complexiteit van de inrichting van het oefenveld, eist dan ook van de hond inzicht, onderscheidingsvermogen en karaktervastheid. Voorwerpen en hindernissen worden op strategische punten geplaatst. Vergeten wij vooral niet dat de kwaliteit van de 'beet'-vol-en-vast- een bijna mytische plaats bekleedt in de Belgische ringsport. Het was in Oostende waar Grec vanaf september ’22 zijn intensieve opleiding van 4 maanden kreeg. Daarna volgde een keuring met een jury bestaande uit een externe lesgever, een lid van DACH, een commissaris en een lid van de West -Vlaamse politieschool. Het examen bestaat o.a. uit basisappel, groepsappel met nog andere honden, parcours met gehoorzaamheid, parcours met brug, ton, sprongen, apporteren, een ‘blijf’, consequente gehoorzaamheid. Het aangelijnd zoeken (op mensengeur) waarbij iemand in een gebied opgespoord moet worden, vrije zoek naar een target, is voor de politiehond ook een onderdeel van de keuringsproeven. Ook het bijtwerk op allerlei vlakken komt aan bod, zoals actie op een glad oppervlak, bij niveauverschillen en moeilijke houdingen, die in de praktijk kunnen voorkomen. Plus e meesterverdediging en het vorderen waarbij je met de hond, gewapend een gebouw ruimte per ruimte doorzoekt naar personen. Dit is allemaal heel technisch. Ondertussen is Greg geslaagd in al zijn proeven? Grec legde een mooi examen af. Ofwel blijven ze in de kennel, bij de fokker of worden ze ter adoptie aangeboden. Is er nog iets wat je zelf belangrijk acht om aan dit interview toe te voegen? Mensen die overwegen om een hond in huis te halen, wil ik sterk aanraden om er mee naar de hondenschool te gaan. Dat is echt noodzakelijk. Er wordt te snel een pup aangekocht om ermee te wandelen voor zijn plasje en zijn kakje. En voor de rest wordt er niets mee gedaan. Wanneer de honden ouder worden, dan komen de problemen. De voorbije coronatijd heeft dat wel mee bepaald. Ga vooraleer je tot aankoop overgaat, raad vragen bij een dierenarts om te horen welke hond er bij jou en je gezin thuishoort. Informeer vooraf bij een hondenschool wat de mogelijkheden zijn. Ga niet over één nacht ijs! De hond is een gezinslid. Vergeet dit vooral niet! Bhv De-Max in Veurne is een echte aanrader voor een correcte opvoeding voor je hond: www.bhv-themax.be – Brugsesteenweg 139 in Veurne. Hoe lang kan een politiehond zijn job blijven doen? Zolang een politiehond de commando’s strikt kan blijven uitvoeren, blijft die in dienst. Hij kan ook op jonge leeftijd uitvallen, bvb. door een blessure of door een opgelopen trauma tijdens zijn werk op het terrein. Hij kan bvb. een verkeerde slag gekregen hebben … Het blijft nog altijd een dier. Honden die met pensioen gaan, komen meestal terecht bij hun meester op voorwaarde dat hij voldoende ruimte voor hem heeft. 20 Als geboren Adinkerkenaar kwam Gary via Alveringem met zijn gezin in Beauvoorde terecht. Van op het hoogste punt in de Joe Englishstraat genieten ze aan de noord- en de zuidkant van een prachtig panorama. Een oase van rust op een domein waar ook plaats is voorzien voor een paardenstal, bedoeld voor de hobby van zijn echtgenote.

… in de schrijfresidentie - interview Stef Duron - 30 januari tot 13 februari ‘23 Katrien Ryserhove Vlaamse auteur, scenarioschrijver en zaakvoerder van een uitgeverij en productiehuis bio °1957 - Beernem Na een carrière als lerares begon ze in 2003 met het schrijven van haar eerste non-fictie: Hector, de moorden van Beernem. Een jaar later publiceerde ze de historische non-fictiethriller: De moorden van Beernem. Beide boeken waren gebaseerd op ware feiten en op de boeken van haar vader Alfons, dat in 1991 werd verfilmd als “De Bossen van Vlaanderen”. Daarna richtte Ryserhove zich op fictie. In 2005 publiceerde ze Regie Mortis, het eerste deel in een serie rond het politieduo Jan Hoffer en Tina van Tacq. Daarna volgden Het Wodkameisje (2006), De Forummoorden (2007) en En nu, Bojana? (2010). In 2008 schreef Ryserhove de literaire thriller en standalone: Milde waanzin. In 2012 schreef ze Zaak: De Zutter, een vervolg op De moorden van Beernem. Zij kreeg toestemming om documenten van het betreffende gerechtsdossier in te kijken. In het boek vertelt ze vanuit het perspectief van Julienne De Zutter, zus van het slachtoffer en voornaamste getuige in het proces. Het boek vormde de aanzet tot een verfilming in 2015. © foto’s + bewerking - Stef Duron 21

Vooraleer het over het doel van jouw verblijf hier in Beauvoorde te hebben, wil ik eerst graag wat informatie over jezelf weten. Onder impuls van mijn ouders heb ik gestudeerd voor leerkracht Nederlands-Geschiedenis en heb ongeveer 20 jaar les gegeven. Maar … niet met de volle goesting. Want ik wou eigenlijk schrijven en acteren. Het begon met een dagboek en later, op mijn 22ste , schreef ik een eerste roman, die werd (nog) niet uitgegeven. Ik was niet tevreden over de kwaliteit, want ik had gewoon onvoldoende tijd om het goed te doen. Toen leerde ik mijn man kennen. Dan ben je gelukkig en je wil werken. Acteren en verder studeren waren niet langer belangrijk. Ik bleef echter wel schrijven. Mijn vader (Alfons) was toen volop bezig met ‘De moorden van Beernem’, die verfilmd werden onder de titel ‘In de bossen van Vlaanderen’. Ik vond het top dat hij iets had waarin hij zich kon vastbijten. Zo’n thema wou ik ook en dan natuurlijk evenveel tijd om te schrijven. Mijn vader voelde me goed aan en zei: “Ik heb een onderwerp voor jou.” Hij diepte een jaargang op van het heemkundig tijdschrift ‘De appeltjes van het Meetjesland”. Hij wees me op een drietal bladzijden waar geschreven werd over Judith. Ik herinnerde me nog dat we in de lagere school leerden over Boudewijn met de IJzeren Arm, maar die Judith werd er eigenlijk nooit bij vernoemd. Het verhaal greep me direct bij de keel en ik ging op zoek naar de historische context. Over de 9de eeuw, de tijd waarin Judith en Boudewijn leefden, zijn erg weinig documenten en geschriften teruggevonden. En toen ik startte met mijn research bestonden er nog geen computers en was er geen internet. Mijn archief stelde in de eerste jaren dan ook niet veel voor: een fichebak met een honderdtal trefwoorden. Bovendien kon ik enkel in de schoolvakanties op zoek gaan naar gegevens. In de algemene werken over het ontstaan van Vlaanderen en de Karolingische cultuur vond ik telkens dezelfde feiten terug: de schaking van Judith door Boudewijn en de uiteindelijk erkenning van hun huwelijk door Karel de Kale, meer niet. Over de afkomst van Boudewijn spraken de historici elkaar bovendien voortdurend tegen. Daarom stelde mijn man voor om een sabbatjaar te nemen, … en ondertussen ben ik nog altijd in mijn sabbatjaar. Toen ik 35 werd, leed ik aan slapeloosheid. Samen met mijn therapeut kwamen we er snel achter dat het niet kunnen ‘schrijven’ er de oorzaak van was. Daarom stelde mijn man voor om een sabbatjaar te nemen, … en ondertussen ben ik nog altijd in mijn sabbatjaar. Tijdens dat sabbatjaar schreef ik enkele toneelscenario’s en wou die op de planken brengen. Daarvoor heb je acteurs nodig, maar ik had niet het geld om beroepsmensen te betalen en ik kreeg geen amateurs mee. Op een bepaald moment, mijn vader was toen al zes jaar overleden, was ik die mislukkingen zo beu, dat ik dacht: nu schrijf ik een monoloog en ik breng hem zelf. Maar waarover? Een gedachte flitste door mijn hoofd: ‘De moorden van Beernem!”. Ik zou het verhaal vanuit het standpunt van de vrouw benaderen. Omdat dit zodanig goed in mijn hoofd zat en ik heel weinig moest opzoeken, schreef ik – tot mijn eigen verbazing - deze monoloog in drie dagen tijd. Ik beschreef de zus van Hector De Zutter, het meest bekende slachtoffer. Daarnaast kroop ik ook in de huid van Cecile Van Outryve d’Ydewalle en in die van haar meid. Ik bracht dit stuk dertig maal op de planken. De première mocht ik spelen in het kasteel van Henri d’Udekem d’Acoz te Ruddervoorde. Door alle media-aandacht werd de vraag naar de boeken van mijn vader aangezwengeld, maar die waren al jaren uitverkocht en ik was financieel niet in staat om die alle vier opnieuw uit te geven. Daarom vatte ik die vier werken in één boek samen en gaf ‘de moorden van Beernem’ zelf uit. Dat was 22 mijn eerste uitgave. Gedurende de volgende maanden deed ik niks anders dan naar boekhandels rijden om er mijn boeken af te leveren. De voordrachten volgden elkaar snel op, wat mij een goed inkomen bezorgde. In 2005 werd ik, met het goedvinden en de steun van mijn man, zelfstandig en is zo onze uitgeverij ‘Het Moment’ ontstaan. Ik verdiepte me meer en meer in die ‘moorden van Beernem’. Ik slaagde erin om van alle kinderen van de zussen van Hector De Zutter een schriftelijke toestemming te verkrijgen om het assisendossier van hun broer in te kijken. Een halfjaar later kreeg ik ook van het parket-generaal die toestemming om in het rijksarchief van Beveren het dossier in te kijken en mijn opzoekingswerk concreter maken. Het dossier telt 1 453 (!) verhoren. Ik begon dit te lezen en zag het hele verhaal voor ogen. Vooral het leed én de moed van Julienne, de lievelingszus van Hector De Zutter, trof me. Daarom schreef ik mijn tweede boek “Zaak De Zutter” in romanvorm. Ik wou haar leven vertellen. In 2012 kwam dat boek uit. De boekvoorstelling werd druk bijge

woond. Door het enthousiasme van de mensen begon ik te praten over het maken van een langspeelfilm. Iedereen in mijn kennissenkring bleek mee te willen werken. Met 16 mensen richtten mijn man en ik de vzw Kwestigen Nacht op. Het was eind 2012. In 2015 draaiden we daadwerkelijk de film “Zaak De Zutter”. De film kwam bij Kinepolis terecht en bracht in de pluche zetels 24 000 kijkers voor het witte doek. Daarmee waren we in 2016 de twaalfde best verkochte Vlaamse film. Na de première van de film en de vele filmvoorstellingen dacht iedereen dat ik in het spreekwoordelijke zwarte gat zou terechtkomen. Helemaal niet. Het was tijd voor mijn ‘Judith en Boudewijn’. Al die jaren was ik gegevens blijven verzamelen. En nu kon ik me volledig wijden aan het schrijven van mijn trilogie over ‘Judith, de stammoeder van de graven van Vlaanderen’ mijn levenswerk! Tussendoor wil ik je vragen hoe je keuze op Beauvoorde is gevallen om te werken aan het derde deel van je trilogie over ‘Judith, de stammoeder van de graven van Vlaanderen’? Ik had, zoals eerder gezegd, overal heel wat zoekwerk verricht: in bibliotheken in België, maar ook in andere landen zoals Nederland, Frankrijk, Engeland, maar vooral online. Ik heb sedert de voorstelling van ‘Het Prangende’, deel twee in oktober ’22 bewust gewacht met het schrijven van “Het Pure”. Waarom in Beauvoorde? Wel, deel III van mijn trilogie start in het jaar 860. Op dat moment is Boudewijn de ‘comes’ van de pagi Flandrensis en Mempiscus. En vanuit Beauvoorde, met de auto of de fiets, kon ik mijn opzoekwerk verder zetten in de sfeer van de streek waar Boudewijn met de IJzeren Arm ooit leefde. En hier kon ik veertien dagen verder werken, in alle rust, zonder voordrachten, geen huishoudelijk werk, … Gewoon in stilte daaraan kunnen werken! Zalig! Hoe heb je dit opzoekwerk gedurende 20 jaar in eerste instantie kunnen combineren met je job en al het andere wat je dagelijks bezighield? Het is al meer dan 25 jaar een doorlopend project geweest, waarbij ik elke kans greep om daaraan te werken. Mijn man en ik zijn verliefd op Engeland en hebben daar al vele tochten gemaakt. Hij moest voor zijn werk regelmatig naar Londen en dan ging ik mee en keek ik daar in de bibliotheken om van alles op te zoeken. Omdat er weinig over de 9de eeuw geschreven staat, kwam ik veelal dezelfde info tegen. Beetje bij beetje vulde ik alles aan. Het is pas in 2016-’17 dat ik daar fulltime aan werk. Daar horen ook mijn voordrachten bij. Daarbij vraag ik mij af hoe je door het weinige dat over de 9de eeuw terug te vinden is, een evenwicht vindt tussen feiten en fictie? Op mijn voordracht geef ik dit voorbeeld. Judith wordt verplicht om te huwen met de koning van Wessex. Ze vertrekt eind oktober 856 en pas vier jaar later keert ze terug, tweemaal weduwe geworden. Van die vier jaar heb ik exact zes officiële feiten over haar teruggevonden, maar in gespecialiseerde werken over het dagelijkse le23 ven in de vroege middeleeuwen kon ik de context reconstrueren. Bij problemen vergeleek in de gegevens over de Romeinse tijd met die van de latere middeleeuwen. Wanneer voorwerpen, gebruiken en verhalen dezelfde bleven, durfde ik veronderstellen dat die in de vroege middeleeuwen ook bestonden. Zelf ben ik echt kritisch over wat ik schrijf, in de zin van is dit wel mogelijk. Ik vraag ook regelmatig hulp aan experten, zoals Bert Gevaert (gevechten), Luit van der Tuuk (Dorestad), Raakvlak (Brugs Erfgoed). Verder laat ik mijn personages zelf aan het woord, wat ik ook in mijn misdaadboeken doe. In ‘het Prangende’, het tweede deel van de trilogie, beschrijf ik de periode waarbij Boudewijn hier in Vlaanderen verblijft en Judith in Wessex. Boudewijn ontwikkelde zich hier in die periode tot een volwassen man, terwijl Judith als jong meisje in die tijd twee keer gehuwd was en tweemaal weduwe werd. Hun gevoelens zijn uiteraard puur fictie, maar ik probeer me zo goed als mogelijk in te leven. Ik schrijf ook traag en hetgeen ik maatschappelijk vermoed, wordt tijdens mijn opzoekwerk meestal bevestigd. Wanneer ik één pagina per dag kan schrijven, ben ik al heel tevreden. Als het écht goed gaat, dan kan dit uitzonderlijk wel eens drie bladzijden zijn. Daarbij raadpleeg ik ook mijn Diets Woordenboek. En op die manier vliegt de tijd. De middelen voor je opzoekingswerk zijn in de loop van tijd enorm geëvolueerd. Nu is het zo dat je online veel meer vindt. In het begin was het roeien met de riemen die er waren, met een fichebakje erbij. In het begin dat ik een computer had, was het schoorvoetend googelen en vaststellen dat je daarmee snellere stappen kon zetten. Nu krijg ik van alle academici

scripties, teksten en vermeldingen. De Oxford University waar ik ook een account heb, houden me op de hoogte. Ook van universiteitsstudenten die thesissen hebben gemaakt, krijg ik interessante info toegespeeld. Zo heb ik ontdekt dat er toen veel paardengraven waren. In die tijd was een paard zo belangrijk dat het zelfs – in bepaalde gevallen – een eigen graf kreeg. Dat zijn details, die ik kan verweven in mijn verhaal. In ‘Het verhaal van Vlaanderen’ op Eén komt Judith ook aan bod. Hoe heb je dit onderwerp in deze reeks ervaren en ga je akkoord met de wijze waarop dit gebracht werd? Ja en nee. De actrice die Judith vertolkt, is een volwassen vrouw. In de 9de eeuw waren ze misschien sneller rijper en volwassener dan nu, maar zij kon onmogelijk zo’n vrouw zijn. Judith was amper 15 jaar toen ze te Senlis gevangen zat! Wat mij nog stoorde was dat Boudewijn in dit verhaal zomaar even binnenwandelt, Judith vastneemt en zoent. Alsof Boudewijn te Senlis, waar zij opgesloten zat, daar zomaar als dief kon binnensluipen en wist waar ze zat. Anderzijds vind ik wel dat dit mooi verfilmd is. Dankzij het ‘verhaal van Vlaanderen’ krijgt onze geschiedenis maar ook de geschiedenis in het algemeen de aandacht die ze verdient. Deze serie is een technisch hoogstandje, wat ik wel bewonder. Wat ik beschrijf in mijn trilogie is bovenal een historisch verhaal met veel oog voor details, waarin een prachtig liefdesverhaal verweven zit. De Karolingische cultuur stond in de 9de eeuw op een hoog niveau. Met mijn boeken wil ik een zo correct mogelijke context schetsen, weg van de vroegere primitieve voorstelling van die vroege middeleeuwen. Enkele citaten “Langs deze weg wilde ik je laten weten je roman Judith Het Prille gelezen te hebben. Ik heb ervan genoten, van het oprechte verhaal, de beschrijvingen gaande van voeding tot natuur. … Ik denk dat dit boek in deze tijden zeker een steun voor velen kan betekenen.” & “Ik heb net je boek beëindigd. Ik heb er toch echt van genoten. Wat een mooi verhaal, geplaatst in de historische context. Jij kan dat nogal zeg.” & “Over Judith. Eerlijk gezegd, ik beschouwde ‘het Prille’ vooral eerder als verplichte lectuur. Eerlijk gezegd, het heeft me in grote mate geboeid, heel ongewoon en voor mezelf verrassend. Ik heb het in 9 dagen graag uitgelezen. En ik heb er zelf van gedroomd. Dit is geen captatio benevolentiae*, maar een gemeende lof. Algemeen: je hebt het je zelf wel heel moeilijk gemaakt door een deels autobiografische kalverliefde te combineren met de neerslag van een heel grondig gedocumenteerd historisch verhaal.” & “Dag Katrien. Ik heb jouw boek met ontzettend veel goesting gelezen. Je bent er in geslaagd de spanning vol te houden tot het einde. Schitterend. Jouw taal is heel aangenaam en plastisch. Ik kon me zo in het verhaal inleven. Je gebruikt een mooie taal met dikwijls mooie beeldspraak. Had ik nog les gegeven dan zou ik die beelden eruit gehaald hebben als voorbeeld. Ik denk zelfs dat ik mijn leerlingen enthousiast had gemaakt om het boek te lezen in het kader van de geschiedenis van de Middeleeuwen. Jouw beschrijving van burchten, tornooien, eetgewoontes en eten zelf, de kledij en zoveel meer boeiden me enorm en getuigen van heel, heel wat opzoekingswerk. Ongelooflijk knap. Proficiat!” & (*) – het winnen van sympathie t.o. de auteur Je bent nu gestart met het derde deel van de trilogie over Judith. Is er nog specifiek een historisch onderwerp of een tijdperk waarover je graag zou willen schrijven? Na Judith? Eerlijk gezegd: niet. Waar ik wel al mee bezig ben, is het schrijven van het scenario voor de film over Judith. Dat is heel leuk om te doen, omdat ik dan geen opzoekwerk meer hoef te doen. En dat ik mij echt op het beeld kan focussen. Met haar voordracht tilde Katrien de toehoorders in het koetshuis van het kasteel Beauvoorde van hun stoelen en voerde hen mee naar de negende eeuw, naar het boeiende en verrassende leven van Judith, de stammoeder van de graven van Vlaanderen. Via hetmoment.ryserhove.be vind je alle titels en inhoud van de boeken die Katrien Ryserhove schreef en ook hoe je ze kan bestellen. 24 Vandaar dat ik ervan droom mijn eigen ‘Judith-film’ te maken, maar door de enorme kost daarvan, zal dit mij waarschijnlijk niet lukken. Maar daarover dromen doe ik wel en wie weet? Ook ben ik benieuwd naar de reacties van de lezers van jouw boeken?

SCHOONVOORDE Maandag 30 januari 2023. Ik nam afscheid van mijn man en bleef alleen achter in Beauvoorde, alleen in mijn schrijversresidentie, waar ik zo naar verlangd had en die me nu beangstigde. De volgende morgen trok mijn hart nog meer samen. De stress had mij in zijn greep, stress omwille van het alleen zijn, de eenzaamheid, het gemis. Ik miste mijn man, maar ook mijn vertrouwde omgeving, het contact met de mensen op straat, in winkels, op café. In Beauvoorde was geen café of koffiehuis open. Winter- en weekstop. Ik sloot me op in de keuken. Ik plooide mezelf terug in dat nest waar voedsel en warmte was. Ik was ongelukkig en kon niet schrijven. Zo moest mijn hoofdpersonage van mijn boek zich gevoeld hebben! Die plotse gedachte werd een lichtpunt. Nu wist ik hoe ik haar emoties kon beschrijven. Ik voelde een lichte ontdooiing, mijn verkrampte hart kreeg weer adem. Die avond kon ik slapen. De derde dag voelde beter, de kamer vertrouwder. Ik kon werken. Ik kreeg zin in het schrijven en het schrijven kreeg weer zin. Ik begon eindelijk aan ‘Het Pure’. Het derde deel van mijn trilogie over ‘Judith, de stammoeder van de graven van Vlaanderen.’ Het ging. Het schrijven verdreef de eenzaamheid. Het werd zondag. Mijn man kwam! Welkom, oh, zo welkom was hij. We gingen wandelen, dronken een glas in ‘Poele Bart’, het plaatselijke cafeetje, en trokken daarna naar zee. Heerlijk. Elke stap, elk woord was waardevol. Werd zo intens beleefd! En dan het afscheid. Weer moeilijk. Ik wou weg van de residentie, wou mensen om me heen en belandde opnieuw in café ‘Poele Bart’. De cafébaas herkende mij en knikte vriendelijk. Ik koos een tafeltje achteraan en loste een sudoku op. Er gingen klanten weg en er kwamen nieuwe binnen. Uiteindelijk bleven een vijftal mensen hangen. Dirk, de cafébaas vroeg of ik er niet bij kwam zitten. Ik werd getrakteerd en ik trakteerde …. We lachten, we dronken en we dronken wellicht te veel, maar we verbroederden en verzusterden. Het werd later. We werden vertrouwelijk. We werden familie. We beloofden om de volgende vrijdag weer samen te komen. De tweede week werd het werk zelfs plezant. Ik toerde rond: naar Sint-Winoksbergen, Saint-Bertin … Het voelde beter en beter. Ik zat niet langer in mijn cocon. Het schrijven vlotte en mijn zoektocht leverde nieuwe gegevens op. Op vrijdagavond trok ik zoals afgesproken opnieuw naar ‘Poele Bart’. Mijn nieuwe vrienden kwamen allemaal en verwoordden exact wat de eerste ontmoeting voor ons allemaal betekend had: een uitzonderlijke avond tussen mensen die elkaar spontaan begrepen. Rita had haar accordeon mee en speelde de pannen van het dak. Wij zongen en dansten en dronken. Bovenal vierden we feest. Ik hoorde erbij, bij hen, bij ‘Schoonvoorde’! Op zondag 12 februari gaf ik mijn lezing over ‘Judith, de stammoeder van de graven van Vlaanderen’ voor een volle zaal. Ik vertelde en genoot. Het was goed geweest. Dank aan Herita, dank aan Sieglinde en Veronique voor deze prachtige kans. Dank voor de vriendschap van ‘de bende van Schoonvoorde’: Rita, Danny, Carine, Johan, Guido, Christine en Dirk. Hartelijke groet, Katrien Ryserhove 25 © foto - Stef Duron

NIEUW Heerlijke pannenkoeken als basis Als kok en bakker had Maxim een voorliefde voor lekkere en ambachtelijke voeding. Achteraan in de slagerij-bakkerij van zijn ouders ging hij aan het experimenteren met veelzijdige grondstoffen. Zo is Maxim op zoek gegaan naar een pannenkoek die zijn smaakpapillen kon opfleuren. Hij probeerde allerlei combinaties en ingrediënten. Tot op een dag in november 2017 al deze ingrediënten samenkwamen in een wonderbaarlijk bevredigende mix. “Ik voelde me net als Willy Wonka, maar dan zonder gekke kinderen.” Liters deeg werden er gemaakt, en kilo’s pannenkoeken gebakken. Mensen kwamen van ver om de lekker gebakken schijfjes te kopen. Elk weekend maakte Maxim enkele pannenkoeken voor zichzelf en zijn familie. Al snel drongen zijn bevriende collega’s bij hem aan om ook pannenkoeken voor hen te bakken. Zijn kersverse vrouw Delphine verkocht er aan de klanten in de slagerij van haar ouders en PANKOEK werd een lokaal succes. Sommige mensen reden vijftig kilometer of meer om de pannenkoeken te kopen. Lambert - De Zaeyer 26 Overname groothandel wafels en pannenkoeken Petit Baron In de zomer van 2021 kregen Maxim en Delphine de unieke kans om een bestaande industriële bakkerij over te nemen, die ook wafeltjes produceerde! Het was niet altijd rozengeur en maneschijn. De overname verliep niet volledig zoals gepland, maar Maxim en Delphine bleven hun visie van ambacht en eerlijkheid volgen. Al snel begonnen mensen met een positieve instelling mee te doen aan het project en samen bouwden ze aan het Petit Baronteam van vandaag. En raad eens waar we zo trots op zijn? Ons verhaal van passie en liefde! En vergeet niet: Het geheime ingrediënt is LIEFDE! Bedankt om deel uit te maken van ons verhaal. Het PETIT BARON-team

Zondag 30 april 2023 Van 11:00 tot 12:30 Kasteel Beauvoorde Prijs: € 5,00 (drankje inbegrepen) In de zomer van 1566 bereikten lang opgekropte religieuze, sociale en economische spanningen een hoogtepunt tijdens de Beeldenstorm. Op 15 en 16 augustus vernielden rondtrekkende beeldenstormers de godshuizen van onder meer Wulveringem, Alveringem en Adinkerke. Slechts zeer weinig kerken en kloosters bleven gespaard. In het klooster Ten Duinen werden kostbare handschriften verscheurd en het sacramentshuis uit marmer en albast vernield. Nadat de orde was hersteld kon een ferm antwoord van koning Filips II niet uitblijven: hij stuurde hertog Alva met een leger om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde Alva een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten, in de volksmond al snel bekend als de ‘Bloedraad’. Commissarissen zwermden uit over de Nederlanden en tekenden overal getuigenverklaringen op. Die vormden de basis voor ongeveer 12.000 vonnissen. Op de lijst van veroordeelden staan honderden namen van personen uit de Kasselrij Veurne. Hoe ging de Raad van Beroerten te werk en hoe verging het degenen die gevonnist werden? De Nederlandse historicus Sander Wassing geeft tekst en uitleg! Inschrijven via de website: https://www.herita.be/ nl/evenements/aperitieflezing-sander-wassing Sieglinde Steenkiste - Projectcoördinator Beauvoorde Herita vzw - Oude Beurs 27, 2000 Antwerpen Kasteel Beauvoorde - Wulveringemstraat 10 8630 Wulveringem (Veurne) T +32 (0) 58 29 92 29 - M +32 (0)493 40 48 77 Sander Wassing volgde de studie waar zijn hart naar uitgaat: geschiedenis, en deed dat aan de Universiteit Leiden. Tijdens zijn studie specialiseerde hij zich in de geschiedenis van de Nederlanden gedurende de zestiende en zeventiende eeuw. Zijn scriptie schreef hij over de Beeldenstorm (1566) en Alva’s Raad van Beroerten. Sinds augustus 2013 is hij afgestudeerd en werkzaam als freelance historicus. Daarnaast is hij werkzaam bij DOCFactory, een bedrijf dat gespecialiseerd is in informatie- en archiefmanagement. 27

NIEUW 28

Wie zijn zij? Bruno en Chris Dequeecker - Van Hee, man en vrouw, een hecht team, trotse ouders van drie prachtzonen en een kleinzoontje, zaakvoerders van Cajou Hotels in De Panne. Bruno werd samen met zijn broer en zus geboren en getogen in het hotelwezen. Mama werkte in de horeca, papa gaf les aan de hotelschool van Koksijde. Broer en zus gingen een andere richting uit. Bruno trad in de voetsporen van zijn ouders, die intussen Hotel Europe in De Panne uitbaatten. Gerard en Arlette gaven de fakkel door aan Bruno en Chris. Hotel Cajou kwam er bij met eigen restaurant. Hotel Maxim, Askoy en dan ook de vakantiewoningen De Zeespiegel en Zonneduin (Oostduinkerke). Hotel Europe, dat recent volledig opgefrist werd, wordt opengesteld voor groepen die op zeeklassen komen. Hier komen kinderen volop genieten van zon, zee, zand, duinen en lekker eten. Daarnaast werd ook de traiteurdienst PlaDuJoer gestart die intussen flink uitgegroeid is en dagelijks heerlijke maaltijden aan huis levert in De PanneAdinkerke , Koksijde en Veurne. Zeven op zeven, het hele jaar door, werken zij samen met een gemotiveerd team om iedere bezoeker een aangenaam verblijf te bezorgen en een heerlijke maaltijd te serveren. Naast de horeca heeft Bruno nog een grote passie! De koers! Net zoals de meeste Vlamingen volgt hij de koers op de voet, maar hij gaat nog een stapje verder als voorzitter van KVC Panne Sportief en organisator van de Classic Brugge - De Panne. Ieder jaar opnieuw is maart een maand vol sportieve spanning in en rond de Cajou waar er steevast ploegen logeren. Voor elk wat wils bij Cajou Hotels in De Panne. Klein en groot, oud en jong, iedereen is er meer dan welkom voor een heerlijke lunch, feesten, kort of lang verblijf! Blijft u liever thuis? Dan kan u genieten van een lekkere gezonde dagschotel die wordt thuisbezorgd. Centraal gelegen, op een paar stappen van het strand, de winkels en Plopsaland. Kortom een ideale plek voor ontspanning! Tot binnenkort! 29

Paaszaterdag 8 april ’23 - vanaf 10 tot 12 u Paaseierenraap De paashaas en de bestuursleden van de Gezinsbond Beauvoorde nodigen alle kinderen tot 12 jaar uit voor de paaseierenraap. elders … verstopt heeft. Én ze kijkt verwonderd uit om alle blije kindjes te mogen verwelkomen! Vanaf 10 tot 12 uur deelt de paashaas haar paaseieren uit aan de kinderen. In warm gezelschap van hun ouders of grootouders. Liefst een eigen paasmandje meebrengen. Gratis drankje voor iedereen Graag inschrijven vóór 1 april 2023 bij Johan Franchois: 058 29 83 89 of johan.franchois-dewaele@telenet.be Inschrijven via overschrijving op rekeningnummer BE 03738029329384 Inschrijvingen na 1 april 2023 betalen 1 euro per kind meer! Prijs 7 € voor leden Gezinsbond Beauvoorde - 10 € voor niet-leden We verzamelen om 09.45 u aan de schoolpoort van onze school de Duizendpoot! Vandaar gaan we op zoek naar de paaseieren die de paashaas in het kasteeldomein of … "Steun onze dorpskrant en steun onze gemeenschap. Onze krant is de stem van ons dorp en verbindt ons met elkaar. Samen kunnen we onze gemeenschap sterker maken en een betere toekomst creëren voor ons allemaal. " Via onderstaande bankgegevens kan je een bijdrage betalen. “Krijg je deze gazette in Beauvoorde in je brievenbus? Of … nam je deze dorpsgazette mee bij een verdeelpunt? Ben je tevreden over de inhoud? Wil je een onderwerp bespreekbaar maken, neem gerust contact op. Wil je een kleine € bijdrage leveren? Dank je wel!” 30

Inwoners van Beauvoorde genieten online van een korting van € 5 door middel van een persoonlijke code, vooraf aan te vragen via info@hofterdaele.be. Deze korting is enkel geldig voor de receptie. Tickets op > hofterdaele.be < 31

Serpentines overal ! Voorop loopt prins carnaval ! Ballerina, indiaan, Mickey Mouse er achteraan ! Tamboerijn en rammelaar, veel confetti in ons haar. Alle maskers opgezet, carnaval is dolle pret ! Foto’s van de activiteiten van de 1000-poot vind je terug op foto’s, van boven naar onder LINKS Cyriel Brusselmans - Stan Cools - Sep Philips Aiko Secq - Maxime Vansteenland - Ruiz Croes - Yassin Hafsi - Stan Cools Margo Dever - Lynn Dewitte-Rove - Juf Valerie De Baene - Haike Ramboer - Odiel Vermeesch https://www.facebook.com/vrijebasisschool.beauvoorde RECHTS Juf Caroline George - Yannis Hafsi - Lena Zoete - Anna Henderickx - Staf Joseph - Mattis Fieu - Féline Huyghe - Herlinde Benteyn Amber Dewitte-Rove - Ellie Maes - Marleen Meirlevede - Tuur Defever - Baptist Dezeure Laura Roose - Juf Rani Buseyne - Sien Vermeesch Nora Neuquelman - Lilly-Rose Cremery 32 © CARNAVAL - designed by www.freepik.com

foto’s, van boven naar onder LINKS Pauline Brusselmans - Odette Dezeure - Nora Neuquelman - Lara Philips - Lilly-Rose Cremery Stella Vermeesch - Yvonne Bruneel - Amber Dewitte-Rove - Lize Secq - Ella Mahieu Staf Germonpré MIDDEN Tuur Defever - Edward Vanraes - Sil Dezeure - Daan Cools - Baptist Dezeure RECHTS Florence Vanraes - Amélie Huyghe Brooklyn Troch - Lene Dequeecker - Juf Valerie De Baene - Rhéo Neuquelman - Raoul Dehouck - Basiel Lagrange Maxime Vansteenland - Ruiz Croes © foto clownmeisje - designed by www.freepik.com 33

NIEUW Toen onze dochter 10 jaar geleden gediagnostiseerd werd met coeliakie (= auto-immuunziekte) en daardoor strikt glutenvrij moet eten, werd ons snel duidelijk dat er nog veel tekortkomingen waren op de markt. Korte tijd daarna had ik al beslist daar ooit iets mee te doen en zo zijn we in 2017 een frituur gestart in Kortrijk waar ook mensen met diëten terecht konden. We wilden een frituur voor iedereen en voor ieder lid van het gezin. Naast allerhande dieet-eisen wilden we ook rekening houden met de vegetariërs en veganisten onder ons, met aandacht voor de verteerbaarheid en de gezondheid. In de eerste plaats zijn wij een gewone frituur met opties voor speciale noden. Laat de naam Gluti-NO je niet misleiden. Gluti-NO is gespecialiseerd in allergenenvrije gerechten, maar net zo goed kan je hier terecht voor een vers slaatje of voor een van de vele Vlaamse klassiekers op het menu. Een aantal jaren later wilden we uitbreiden naar ‘eethuis’. Op zoek naar een nieuwe locatie vonden we de weg naar de Westhoek en vonden onze thuis in Izenberge, een idyllische gemeente op een boogscheut van het Openluchtmuseum Bachten de Kupe. We zijn in Izenberge bewust gestart met het verwerken van zoveel mogelijk lokale producten in ons gamma huisbereide gerechten, steeds met veel liefde klaargemaakt. Frietjes en snacks worden gebakken in zuivere zonnebloemolie waardoor ze hun oorspronkelijke smaak behouden en lichter verteerbaar zijn. Er zijn strikt gescheiden bakketels voor de vegetarische, veganistische en allergeenvrije gerechten. We houden ons vast aan kwaliteit en van hartelijk, dicht contact met onze klanten. In de zomermaanden serveren we overheerlijke mosselen met friet. In de wintermaanden geniet je van onze lekkere suggesties. Als aangename stop voor een lekker eetmaal is Gluti-NO geen aanrader maar een must! Reserveren hoeft niet, maar is altijd handig wanneer het druk is. Online reserveren of bestellen kan op www.gluti-no.be/shop of telefonisch 058 59 55 01 Groenestraat 27 – 8691 Izenberge info@gluti-no.be – www.gluti-no.be waar je ook onze menukaart kan inkijken! Dinsdag gesloten. Feestdagen open (tenzij het op een dinsdag valt) Tijdens de week open voor groepen vanaf 30 tot max 40 personen Vanaf 1 april zijn we open tot 22.30 u. 34

zondag 4 juni ‘t Zwaantjekerremesse met rommelmarkt van 6 tot 18 uur GRATIS STANDPLAATS Info bij Julien Vergote - 058 31 12 15 zondag 2 juli - vanaf 10 u - kunst - , hobby - en boekenbeurs met rommelmarkt van 6 tot 18 uur GRATIS STANDPLAATS 35

In het Museum voor Schone Kunsten Gent loopt momenteel de eerste monografische tentoonstelling ooit gewijd aan Theodoor Rombouts (1597-1637), een tijdgenoot van Rubens en volgeling van Caravaggio. Tijdens zijn korte leven was Rombouts een gevierd barokschilder, maar na zijn dood raakte zijn artistieke nalatenschap in de vergetelheid. Ter voorbereiding van de catalogus bracht MSKcurator Frederica van Dam een bezoek aan Kasteel Beauvoorde op zoek naar Rombouts-gerelateerde werken. Tegen alle verwachtingen in trof ze niet twee, maar drie relevante doeken aan. Aan het begin van de 17de eeuw migreert Theodoor Rombouts als jonge Antwerpenaar naar Italië. Hij raakt er geïnspireerd door de revolutionaire Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) en diens opvolger Bartolomeo Manfredi (1582-1622). Terug in Antwerpen ontwikkelt Rombouts een geheel eigen artistieke identiteit. Hij weet Noord en Zuid subliem te versmelten en groeit uit tot een gevestigde waarde in het Antwerpse kunstenaarsmilieu. In zijn gevarieerde oeuvre springen vooral levendige en soms moraliserende genrevoorstellingen met elegante gezelschappen en muzikanten in het oog. De taferelen baden in het spel van licht en donker, versmolten met Rombouts’ levendige kleurenpalet. Ook de bijzonder verfijnde manier waarmee hij voorwerpen en textiel schildert, is typerend voor zijn werk. Rombouts had dus een succesvolle carrière als schilder, maar na zijn dood werd zijn kunst vaak afgemeten aan die van beroemde tijdgenoten zoals 36 © Wikipedia - door Anthony van Dyck Rubens en Van Dyck. "De stijl van Caravaggio, die Rombouts in Italië had leren kennen en zich vervolgens eigen maakte, werd eigenlijk pas terug herkend vanaf de 19de eeuw. In de eerste plaats werd er terug aandacht besteed aan de Italiaanse caravaggisten, later aan de Hollandse en nu belicht het MSK dus ook een 'Vlaamse' virtuoos van die school, " zegt Frederica van Dam enthousiast.

De kunsthistorica voerde een grote zoektocht naar Rombouts’ kernoeuvre. Na het speurwerk werden schilderijen uit privécollecties, kerken en musea in Europa en de Verenigde Staten overgebracht naar Gent, en verschillende werken speciaal ter gelegenheid van de expo gerestaureerd. Van Dams zoektocht leidde ook langs Kasteel Beauvoorde, omdat de inventaris van 'cultuurgoederen' (de nagelvaste kunstwerken in het slot) twee kopieën van Rombouts vermeldt in de slaapkamer van Julienne Flyps. Zij was de echtgenote van Arthur Merghelynck (1853-1908), de excentrieke kasteelheer die het Beauvoordse waterslot volpropte met historische voorwerpen. Tot grote verbazing trof van Dam nog een derde werk aan van belang: "Een loshangend doek in de traphal op de eerste verdieping bleek een goede atelierversie te zijn van het Drinktafereel met Bacchus. Zo'n atelierversie is een werk dat niet door de meester zelf is geschilderd, maar wel onder zijn toezicht werd vervaardigd in zijn kunstenaarsatelier. " We zetten de drie doeken uit Kasteel Beauvoorde even naast de primaire werken van Rombouts Keukenscène met verliefd koppel Een handelaar toont zijn producten aan een verliefd paar. Het is een tafereel met een overvloed aan bijwerk in de vorm van artisjokken, asperges, bloemkolen en jachtbuit. In de 17de eeuw zinspelen deze elementen moraliserend op de smaak en de tastzin, maar ook op de excessen van gulzigheid en wellust. Wie goed kijkt ziet dat de broek van de man rechts open staat. Theodoor Rombouts & Adriaen van Utrecht, 1630-1634 Voor dit werk in het Hermitage Museum van Sint-Petersburg schilderde Theodoor Rombouts de figuren en Adriaen van Utrecht het stilleven. De kunstenaars werkten wel vaker samen. In het MSK hangen momenteel twee atelierversies van dit tafereel. Kopie in Kasteel Beauvoorde, 19de eeuw Deze 19de-eeuwse kopie naar het stuk uit de Hermitage zit normaal gezien in de schouwmantel van de slaapkamer van kasteelvrouw Julienne Flyps. Het is één van de vijftig cultuurgoederen die momenteel worden gerestaureerd. 37

De verloochening van Petrus Petrus, de oude man in het geel, wordt herkend als een van Christus’ metgezellen. Kaartspelers aan de tafel links onderbreken hun spel. Petrus is geschrokken en ontkent dat hij een volgeling is van Jezus. Tijdens het Laatste Avondmaal voorspelde Christus dat Petrus hem nog voor het kraaien van de haan drie maal zou verloochenen. Het thema was in de 17de eeuw populair vanwege de band met het boetesacrament. Daar hechtte men tijdens de Contrareformatie veel belang aan. De oprecht berouwvolle zondaar kon in de biecht vergiffenis krijgen, en mocht daar des te meer op vertrouwen aangezien zelfs de zware misstap van Petrus werd vergeven. Theodoor Rombouts, ca. 1625 Dit werk uit The Princely Collections wordt momenteel tentoongesteld in het MSK. Als kleermakerszoon had Rombouts een schitterend oog voor stoffen en het plooienspel van draperingen. Kopie in Kasteel Beauvoorde, 17de-18de eeuw Deze kopie uit de slaapkamer van Julienne Flyps is nu gestockeerd wegens de restauratiewerken. De datering is onduidelijk: waarschijnlijk 17de, mogelijk 18de eeuw. 38

Drinktafereel Bacchus Gezellige feestjes zijn een populair thema bij de caravaggisten en dus ook bij Theodoor Rombouts. In dit drinktafereel zitten drie mannen aan tafel, terwijl een vrouw de meest linkse vermanend toespreekt. Misschien komt ze hem halen? Prominent vooraan zien we Bacchus met een beschonken gezichtsuitdrukking, half ontbloot bovenlijf en een dierenhuid als mantel. Theodoor Rombouts, 1634 Momenteel te bezichtigen in MSK Gent. Rombouts had de gewoonte zijn werken op originele plaatsen te signeren. Een inscriptie linksonder op de kruik leest t. rombovts. f / 1634. Atelierversie in Kasteel Beauvoorde, 17de eeuw Een onverwachte ontdekking in de trappenhal op de eerste verdieping van Kasteel Beauvoorde. Deze atelierversie wordt momenteel gestockeerd tijdens de restauratie van het slot. Waarom iedereen de tentoonstelling in het MSK moet komen ontdekken? Daar weet van Dam wel een antwoord op: "De 17de eeuw is meer dan alleen Rubens en Van Dyck. Kom ook eens proeven van een andere stijl en laat je betoveren door het opmerkelijke kleurenpalet van Rombouts. Het is echt een talent van hem om alledaagse, herkenbare scènes met heel veel expressie op doek te zetten. " De expo Theodoor Rombouts, Virtuoos van het Vlaamse caravaggisme loopt nog tot en met 23 april in het Museum voor Schone Kunsten Gent. De thematische opstelling focust op alle diverse aspecten van Rombouts’ schilderkunst. Zo wil ze ons dichter brengen bij de man achter het oeuvre: "een intelligente kunstenaar die zich graag liet inspireren door het talent van zijn collega’s maar daarbij een heel herkenbare eigen artistieke identiteit ontwikkelde, zowel voor zijn toenmalige cliënteel, als voor ons, vandaag. " Sieglinde Steenkiste Projectcoördinator Beauvoorde kasteel 39

donderdag 26 januari ‘23 Nieuwjaarsetentje Hof ter Daele In een warme en gezellige locatie werden we verwend met gevarieerde hapjes en passende drankjes, een bijzonder broodje en een dessertje. Het werd een leuke avond met spelletjes en ruimte voor een warme babbel. Zeer geslaagde avond. Yvette © foto’s Ferm - van boven naar beneden - - Marleen Meirlevede, Maria Vandenberghe, Christine Vandecasteele - Rita Hauqpie, Gerda Chaerel, Maria Louwagie - Sarah Velghe, Marleen Decroos, Donna Van Coppenolle, Ingrid Bulcke, Nele Naeyaert, Karen Hauqpie - Annie Deeren, Anne-Marie Deeren - Nele Verfaillie, Celine Vermeesch, Hilde Verfaillie 40

NIEUW De FurnaWASH is elke dag open, 7 op 7 Heb je iemand nodig, dan is de carwashstraat altijd bemand tijdens de openingsuren. Voor dringende vragen kan je ons altijd contacteren op 058 51 45 81. Carwashstraat maandag tot zaterdag: 08.30 u - 18 u zondag: 9 u - 12 u gesloten op feestdagen Selfcarwash 6 u - 22 u, van maandag tot zondag 41

In de wintermaanden kwamen we op vrijdagnamiddag samen rond leuke gezelschapsspelletjes. We kregen ook 5 weken lang turn– en geheugenoefeningen. Heel gezellig en leuke oefeningen. Dikke merci, Maria Werquin! © foto’s Ferm - boven - Marleen Meirlevede, Donna Vancoppenolle, Marleen Decroos Tijdens de krokusvakantie hebben 36 enthousiaste kids verschillende leuke receptjes leren voorbereiden en … uiteraard … proeven! Chocoladeballetjes, pannenkoekenslakken, spinnenkoekjes, oliebollen, bewaarwafels, en berenbroodjes : alles had veel succes, en was super lekker. Ferm en de Gezinsbond danken Brigitte Beddeleem om deze kooknamiddag met passie te hebben begeleid, alsook onze beste dank aan alle mama’s en oma’s en opa die mede geholpen hebben aan de bereiding van die heerlijke lekkernijen. Rita, voor de Gezinsbond, Yvette, voor FERM © foto’s Ferm - van boven naar beneden - - Elise Galle, Ester Hauspie, Gerda Chaerel, Merel Hauspie, Anna Hauspie, Stan Cools, Saar Cools - Anna Hauspie, Maria Louwagie, Saar Cools - Nina Derycke, Marleen Meirlevede, Amelie Huyghe, lesgeefster Brigitte Beddeleem - opa van Theo Neuquelman, Saar Cools 42

Mag het eens wat (k)luchtiger? - Johan Dezutter Volgens mij gaat de politie met de verkeerde mensen om, want je hoort en leest steeds vaker: De dader is een bekende van de politie … Klara: Ik heb weer zo slecht geslapen vannacht! Mama: Heb je wel de raad van de dokter opgevolgd? Klara: Ik heb mijn best gedaan! Het glas warme melk ging goed, maar het warme bad kreeg ik echt niet helemaal op … Er was eens een oud pastoorke en die was zo devoot dat hij alle aardse dingen liet voor wat ze waren. De bisschop kwam hem eens bezoeken en stelde vast dat hij zelfs geen meubelen bezat. Hij zei: Ewel pastoorke, je leeft hier toch maar armoedig hé! Het pastoorke zei: Wel nee, ik heb een meid voor alles, om te koken, te kuisen, af te wassen en zomeer. Als ik wil eten, dan zet mijn meid zich op handen en knieën, en dan zet ik mijn bord op haar rug om te eten. Goed gezien toch? Ja, zegt de bisschop, maar ik merk dat je ook geen bed hebt om in te slapen. Ewel, dat is geen probleem, zegt het pastoorke, als ik ga slapen, draai ik mijn tafel om en slaap ik tussen de poten. Tijdens een begrafenis zet de priester de kwaliteiten van de overledene in de verf. Een goede echtgenoot, plichtsbewuste huisvader en overtuigd christen … De weduwe richt zich tot één van de kinderen en vraagt: ‘Kijk eens of het wel je vader is, die in de kist ligt …’. De vrouw van de bankrover zegt: Schat ik heb dringend geld nodig! De bankrover antwoordt: Ja, ik ga het straks halen. Waarom pas straks, vraagt ze. Hij antwoordt: Nu zijn de banken nog open … Onze buurt gebruikt het buurtnetwerk HOPLR Sluit je aan via www.hoplr.com of download de app voor iPhone of Android. * buurtzorg & solidariteit * opgestart op 16 mei 2019 Statistieken van Beauvoorde sinds opstart 172 (67 %) totaal aangesloten buren (21 maart ‘23) https://help.hoplr.com/hc/nl/articles/115001036392-Hoe-registreer-ik-op-HoplrOns stadsbestuur gebruikt Hoplr om belangrijke/drngende actuele info te sturen! Via Hoplr ben je als eerste op de hoogte! 43

Bert Paredis deel 3 © foto’s Interieur van de kerk Het kerkgebouw is belangrijk, maar het meubilair, beeldsnijwerk en schilderijen uit de 17de en 18de zijn ook de moeite waard! Sfeervol interieur. Hallekerk met houten tongewelf geschoord door middel van balken, 1751, uitgezonderd het bepleisterd spitsbooggewelf van het hoofdkoor. Spitsboogvormige scheibogen op zuilen. Noordelijke muur van de middenbeuk met niet bepleisterde romaanse rondbogen en rechthoekige pijlers met halfzuilen. Dichtgemetselde doorgangen naar de verdwenen romaanse noordbeuk. Bewaarde zuidelijke kruisingspijlers met ingewerkte halfzuilen in de hoeken. Deels bewaard oud plaveisel. In het interieur zijn overblijfselen van de romaanse kerk te zien. (onder) Tongewelf met het jaartal 1751 44

Het Hoogkoor of Hoofdkoor Hoogaltaar, portiekaltaar, gemarmerde eik, 17de eeuw Op het altaar troont een eikenhouten, verguld tabernakel, 1750. Op het tabernakel een draaistoel voor de uitstelling van het H. Sacrament. (op de foto staat een kruisbeeld) Hoogaltaar is versierd met een schilderij: “De Kroning van Maria”, 1656. Het schilderij is van de hand van de Duinkerkse schilder Jan van Reyn. Het doek werd in 1661 geplaatst. Onderaan prijkt het wapen van pastoor Van der Meersch, de schenker. Op de lijst staat 1656. Het geheel is bekroond met een duif, symbool voor de Heilige Geest, en een beeld van de Hemelvaart van O.L. Vrouw, de patrones van de parochie. Foto rechts [Jan van Reyn (Jean de Reyn) °Duinkerke 1610 - +Duinkerke 20 mei 1678. Leerling bij Antoon van Dijck] Foto onderaan - Koepel in plaaster en hout “Hemelvaart van Maria” © foto’s - A° 2016 > vervolg van deel 3 in het zomernummer 2023 > 45

© foto’s Noord-Limburgse Vakantiebeurs in de Posthoorn te Hamont-Achel Het echtpaar Bert en Hedwige Paredis - De Jongh beperken zich niet tot hun vaste inbreng in de werking en bloei van de Beauvoordse kasteelsite en de historische kerk van Wulveringem. Zaterdagochtend 21 januari ‘23 vroeg hij om wandelfolders van het ‘3 dorpen 3 wandelingen’-project. Of er nog in voorraad waren? Voor alle zekerheid nam hij er ruim voldoende mee, want dit bewuste weekend gingen ze op de Noord-Limburgse Vakantiebeurs samen een toeristische stand verzorgen om er een deeltje van onze Westhoek te promoten. In de Posthoorn te Hamont-Achel vertegenwoordigden zij er het hoevehotel Bladelijn (Lampernisse), toerisme Veurne en Diksmuide en Herita kasteel Beauvoorde. Deze jaarlijkse vakantiebeurs wordt door Pasar van Hamont-Achel georganiseerd en telt ca. 120 (!) standen uit binnen– en buitenland. Op zaterdag, van 13.30 tot 18 uur waren er 700 betalende bezoekers, op zondag van 10 tot 17 uur waren er dat 2 016. Achteraf vernam ik van Bert dat de bezoekers heel wat interesse toonden voor de vier voorgestelde trekpleisters van onze Westhoek. Respect voor Bert en Hedwige die nog steeds vol enthousiasme cultuur en erfgoed promoten en hoog in het vaandel voeren. 46

47

Atelier in beeld is hét grote open atelierweekend voor beeldend kunstenaars in heel Vlaanderen en Brussel. Op 6 & 7 mei 2023 kun je opnieuw binnenkijken achter de schermen van meer dan 1400 inspirerende plekken. Ook in Beauvoorde zetten beeldend kunstenaars hun deuren open. Je ontdekt er werk uit verschillende disciplines, van beeldhouwkunst tot grafiek, van keramiek tot textielontwerp. Je krijgt een unieke inkijk in hun atelier en in hun werkproces. Atelier in beeld is een initiatief van KUNSTWERKT en vindt jaarlijks plaats in mei. Alle ateliers zijn dan gratis en zonder reservatie te bezoeken. Ontdek alle ateliers op atelierinbeeld.be. Isolde Marcus Wulveringemstraat 2A - 8630 Wulveringem (Beauvoorde) Isolde Marcus | Atelier in beeld Voor mijn werk laat ik me vooral inspireren door materialen die ik verzamel. Ik hou van de invloed van tijd, de verwering en de kleuren die ontstaan door aantasting. ‘Verloren zieltjes’ intrigeren me. Een inspirerende vorm, de kleuren van een verweerde materie, een foto of een stukje tekst zijn vaak de aanzet tot een nieuw verhaal. De beelden in gemengde techniek groeien door toevoegen, verwijderen, verdoezelen. Mijn creaties die vaak gevoelsmatig ontstaan tonen geen wereldschokkende gebeurtenissen of wantoestanden. Ik probeer de magie van kleine dingen, gedachten, ervaringen of ontmoetingen te vertalen in een beeld. ONTDEK DE GEBRUIKTE TECHNIEKEN Collage Mixed media Schilderkunst 48

ONTDEK DE GEBRUIKTE TECHNIEKEN Grafiek Schilderkunst -1- diepdruk, droge naald, reisherinneringen -2- vierkleuren hoogdruk, linosnede illustratie van een sprookje3- houtgravure, hoogdruk Marie-Cécile Clerinx Beauvoorde Pictores - Atelier de Kunstboom Gouden-Hoofdstraat 40 - 8630 Wulveringem (Beauvoorde) Marie-Cécile Clerinx | Atelier in beeld De grote kikker geschenk Rozie overwoekeren 49

O 1 h 2 d 3 O G ht is 50

O 1 h 2 d 3 O G ht s Half december ‘22 vond naar jaarlijkse traditie Toeren & Loeren plaats. Op vijf plaatsen in Beauvoorde hielden er kunstenaars hun atelier open en kon je er kennis maken met hun werk. Sabine Den Herder was er één van. Haar atelier bevindt zich op het van Wilderodepleintje in de Wulveringemstraat 7. “Toeren&Loeren 2022 was een speciale editie doordat het nu net samenviel met de start van talrijke kerstactiviteiten in en rond Veurne en de finale van het WK-voetbal. Door de onverwachte gladheid op de wegen die bewuste zondag was het rond 17 u al heel snel afgelopen. Al bij al was het een geslaagde editie en waren de bezoekers enthousiast over de gezellige en inspirerende ateliers die er te bezoeken waren in het wondermooie Beauvoorde.” Over Sabine °1974, Aalst Opleiding Beeldende Kunst Luca School of Arts, Campus Brussel/Sint-Lukas SLAC/Academie Beeldende Kunst Leuven Atelier Prosperos Heverlee “Mijn werken ontstaan door het observeren van de natuur. In de natuur kom ik tot rust en kan ik mezelf emotioneel terug opladen. Tijdens mijn dagelijkse wandelingen met mijn hond in en rond Veurne voel ik mijn verbondenheid met de natuur. Ik fotografeer natuurlijke patronen en ruwe materialen, organische vormen die ik later teken of schilder, waarbij ik mijn gevoelens en visie probeer uit te drukken in kleuren, lijnen en vlakken die in de natuur voorkomen. Voor de reeks tekeningen, schilderijen, houtsculpturen en installaties genaamd BIOFILIE (liefdevol leven) zijn BOMEN mijn inspiratiebron. Sinds onheuglijke tijden spelen bomen een belangrijke rol in ons leven. Bomen zijn reusachtige wezens met een sterke, positieve kracht. Het zijn de oudste en grootste plantwezens op onze planeet. Vogels bouwen er hun nesten. Mossen, schimmels en al51 gen leven op de stam, op de takken en soms op de bladeren. Insecten leven van de bladeren, de schors of het hout. De vruchten en zaden van de bomen zijn een belangrijke voedselbron voor mens en dier. Met deze werken wil ik het belang van natuur en kunst aantonen. Net zoals de natuur kan kunst ons gelukkig maken en een rustgevende werking hebben op onze geest. Geluk en rust, laat dat nu net de ingrediënten zijn die we met de huidige wereldproblematiek en klimaatveranderingen best kunnen gebruiken.” Renovatiewerken aan hun woning beletten Sabine om tijdens het weekend van 6 en 7 mei deel te nemen aan ‘atelier in beeld’. Indien alles volgens plan verloopt, zullen die tegen het najaar klaar zijn en kan je kennismaken met haar kunst. Sabine Den Herder Wulveringemstraat 7 8630 Beauvoorde sabine.denherder@gmail.com +32 475 51 67 70 Instagram @sabinedenherder © foto - Stef Duron

Jan Huyghe In landelijke afspanningen vertellen grote kleurrijke affiches vaak aandoenlijk over de volksvermakelijkheden ter gelegenheid van de nakende stads- of dorpskermis. Genoeg voor een nostalgische droom naar een ongekend verleden? De schietingen op de liggende en staande wip, en allerlei bollingen hebben tot vandaag de tijden overleefd. Maar wie van ons heeft weet van wedstryden mastklimmen, knieëndans, zakloop, steltenloop, kronkelloop, ezelloop, hondenloop, ganskappen, katknippelen, hanengekraai, paddesprong, pudekoers, lepelkoers, eierkoers, eierslaging, schotelstampen, seultjesteek, appeltjeknap, schaartjeknip, koordjeknip, sulferslag, kooltjeblazen, blazegevecht, sirooplikken, papeten, pistoletbijten, tot en met… muiltrekken..? En vooral, waar het in dit artikel over gaat: ringsteking!? Te paard in galop, een ring aan een stellage op een gepunte lans of speer of stok steken, spietsen. Mens en dier vereend in behendigheid, snelheid en kracht. Spektakel en spanning verzekerd. Onze Westhoek kon ervan meespreken… Dé ringsteking die de eigenlijke aanleiding was voor deze bijdrage vonden we in eerste instantie in de collectie De herbergen uit de jaren twintig van heemkundige Albert Dawyndt1. Via de website Historische Kranten troffen we de aankondiging jaren later aan in de betrokken krant2. Hierbij een afdruk: laat je verleiden, stap in onze teletijdmachine. 52

Naar de middeleeuwen Wellicht beginnen we de uitzending het best met wat toelichting bij de oorsprong van de ringsteking. Het lijkt voor de hand te liggen dat het middeleeuwse steekspel er een verre voorvader van is. De ruiter, het paard in galop, de speer en een te raken doelwit wijzen als vanzelf naar verwantschap. Volgens historici ontstaat het middeleeuwse steekspel omstreeks 1100 in de Nederlanden en NoordFrankrijk, meer bepaald in Vlaanderen, Brabant, Henegouwen en Picardië. De ridders beschouwen het als een waardig tijdverdrijf dat aansluit bij hun hoge stand, en dat tegelijk oefening biedt om doeltreffend te kunnen uithalen als ze écht ten strijde trekken. Voor die “trainingen” hanteren ze houten, uitgeholde lansen die minder impact hebben, wat niet wegneemt dat het toch een risicovolle bedoening blijft met geregeld gewonden en doden. Keizers, koningen, hertogen, graven pakken in de middeleeuwen graag uit met hofdagen. Om hun macht, rijkdom, hoofsheid en moed te etaleren. Hofdagen zijn geen bescheiden evenementen. Met wat verbeelding kunnen we ze vandaag vergelijken met een meerdaags Europees Kampioenschap in een of andere sportdiscipline. Een van de grootste hofdagen ooit wordt met Pinksteren 1184 in Mainz opgezet door keizer Frederik Barbarossa van het Heilig Roomse Rijk. Zijn “festival” is mega in (en voor) alle maten en staten. Er zijn ca. vijftienduizend aanwezigen, meest hoge en lagere edelenridders, uit heel Duitsland, Oostenrijk, maar ook uit Spanje, Frankrijk, de Nederlanden, zelfs uit de Balkan en het overzeese Engeland. Ze vinden allen onderkomen in een speciaal voor de gebeurtenis opgetrokken houten stad (hun “stadion”) aan de Rijn. Daar beleven ze van 20 tot 22 mei - naast het bedrijven van politiek - weergaloze pseudo-gevechten en sensationele steekspelen, overvloedige banketten, onvergetelijke avonden en nachten met muzikanten, zang en dans! De Limburgse minnezanger Hendrik van Veldeke (bij Hasselt, °ca. 1150-†ca.1186) is er ook en dicht erover3: wan diu ze Meginze dä was, sie wir selbe sägen. desn dorfen wir niet frägen, sie was betalle unmäzlich, (…) dä manech tusent marke wert verzeret wart und vergeben. behalve het feest dat te Mainz plaatsvond, en dat we met onze eigen ogen hebben gezien. We hoeven er niet naar te vragen: dat feest ging elke maat te boven, (…) en waar er voor vele duizenden marken verteerd en weggeschonken werd. Hertog Jan I Hier moét ik ook enige regels pennen over de tot heden illustere hertog Jan I van Brabant (1252/1254 – 1294). Hij is in zijn tijd in heel West-Europa niet enkel vermaard als politiek bemiddelaar op het hoogste niveau (tussen de elkaar vijandige koningen van Frankrijk en Engeland), maar ook als vooraanstaand Nederlands-Hoogduits dichter-minnezanger. Van zijn hand is overigens het tot vandaag bekende lied Harba lori fa! 4 Ooit start de BRT radio een folk-programma met die naam. 53 Eins meien morgens fruo, was ich uf gestan In ein schoens boungartegin solde ik spiln gan. Da vant ick drie juncfrouwen stan; [si waren so wolgetan.], Die eine sang für, diu ander sang na: ‘Harba lori fa, harba harba lori fa, harba lori fa’. Op een vroege morgen was ik opgestaan. Ik ging me amuseren in een mooie boomgaard. Daar trof ik drie jonkvrouwen aan: [ze waren zo knap.] De ene zong voor, de ander zong na: ‘Harba lori fa, harba harba lori fa, harba lori fa’. Hertog Jan is anderzijds ook beroemd (of berucht?) om zijn passies: steekspelen en vrouwen (of andersom). Kort na zijn dood schrijft Jan van Thielrode in zijn Latijnse kroniek over de hertog: “Hij josteerde5 even knap in de strijd als met de vrouwen. Zo’n goede strijder was hij dat ik niet kan zeggen met hoeveel vrouwen hij het deed. Vandaar dat hij vele kinderen heeft verwekt6.” Een gelijkaardig oordeel noteert Lodewijk van Velthem7 in z’n kroniek Voortzetting van de Spiegel Historiael (ca. 1316) Die hertoghe oec sonderlingen Dede spele maken harentare Om vrouwen, om joncvrouwen openbare, Want al dat hi conde viseren Daer hi haers willen met conde anteren Ende om sinen wille te vorderne met, Dit dede hi oec al ongelet’ In het bijzonder liet de hertog overal spelen organiseren om vrouwen en jonkvrouwen het hof te maken want al wat hij kon beramen om hun een genoegen te doen en zijn eigen verlangen te bevredigen, voerde hij uit zonder dralen. Deze afbeelding komt uit het Grose Heidelberger Liederhandschrift of de Codex Manesse, samengesteld tussen 1305-1315. Winnaar: her Walther von Klingen (1220-1286)

Ende om sinen wille te vorderne reist hij in de lente van 1294 naar Bar-leDuc (dep. Meuse, F) om er deel te nemen aan het tornooi ter gelegenheid van het huwelijk van gastheergraaf Hendrik III van Bar met Eleonora8, dochter van koning Edward I van Engeland. Geen edel huwelijk zonder een riddertornooi en zonder hertog Jan I van Brabant… Op 3 mei treedt hij daar voor een Een letterkundige expert uit eigen streek… Voor de hofdag van Mainz en de gedichten van Henjoeste9 in het strijdperk-met-paard-enlans, “in al zijn glorie, nog vol stoutmoedige plannen, een fascinerend beeld van ongeremde passie en tomeloze eerzucht”10. Zijn tegenstrever is Pierre de Bauffremont, befaamd als onoverwinnelijk. Ze geven hun paard de sporen, stormen op elkaar in… De lans van Bauffremont treft de Brabantse hertog fataal in de onderarm. Nauwelijks twee uur later is Jan I dood, 40 of 42 jaar. Gedaan met minnen en josteren. Het kan verkeren, zei Bredero (op wiens geboorte het wel nog driehonderd jaar wachten is). Eind 15de begin 16de eeuw, ca. 1500, was de glorietijd van het steekspel voorbij. Al zou het nog honderd jaar duren, 1605, eer de laatste dolende ridder uit de pen van Cervantes in Spanje ten tonele verscheen: Don Quichotte de la Mancha, de knokige nobiljon met helm, lans en schild op z’n afgepeigerd scharminkelpaard Rossinante, op zoek naar te bestrijden onrecht van burchten, windmolens en herbergen, om aldus misschien ooit in de gunst te komen van zijn gedroomde prinses Dulcinea, boerendochter… Een subliem meesterwerk dat in één grote spottende allegorie de vloer aanveegt met de onwerkelijke hoofse adellijke levensstijl die allang niet meer beantwoordt aan de nieuwe maatschappij. Historische Kranten Van de stilaan (ca. anno 1500) in onbruik verkerende steekspelen in heel West-Europa stappen we over naar zijn “erfgenaam”, de ringsteking. Hoe staat het ermee in de Westhoek? Om dat te achterhalen kamperen we een week op de site Historische Kranten (HK), regio Veurne-Diksmuide (Westhoek Noord) en regio IeperPoperinge (Westhoek Zuid). De digitale kiosk HK biedt de vorser thuis op de pc vele duizenden pagina’s vroeger (inter)nationaal en lokaal nieuws uit niet minder dan 70 kranten. Daartoe behoren vele bladen die een eerder kort bestaan kennen, maar ook andere die decennia lang in hun tijd standaard zijn. drik van Veldeke, hertog Jan I van Brabant en Lodewijk van Velthem, haal ik de mosterd vooral uit het recente boek Het Nederlandse liefdeslied in de middeleeuwen (783 p., ISBN 978 90 446 3469 3) van em. prof. dr. Frank Willaert (°1952). Ik vind het “hoofs/ hoffelijk” dit extra te onderstrepen dan enkel kort te melden in een noot onderaan. Wij (jij lezer/es en ik) hebben immers een “bandje” met hem. Van afkomst is hij… Veurnaar. Zijn thuis was een kledingzaak in de Ooststraat. Vader Maurice was onderwijzer. Na het college in Veurne studeert Frank Willaert Germaanse filologie aan de Leuvense universiteit en mediëvistiek in Poitiers. Vanaf 1984 is hij verbonden aan de Universiteit Antwerpen waar hij in 1992 hoogleraar Oudere Nederlandse Letterkunde wordt, tot zijn emeritaat - professoraal pensioen - in 2022. Professor Willaert is expert in de middeleeuwse mystiek (Hadewych en Ruusbroec) en in de minnelyriek. Sedert 1996 is hij lid van de Koninklijke Academie van Nederlandse Taal- en Letterkunde. Op z’n beurt heeft deze KANTL een nauwe band met Beauvoorde. Eigenaar-redder Arthur Merghelynck schenkt namelijk het kasteel en park in 1905 bij testament aan de Belgische Staat met exclusief gebruiksrecht voor de KANTL. Na het overlijden van Arthurs weduwe in 1941 en het einde van WO II kan die wilsbeschikking uitgevoerd worden. Het volledige domein wordt in 2003 eigendom van de Vlaamse Gemeenschap. Achtereenvolgens nemen vanaf dat jaar Stichting Vlaams Erfgoed, Erfgoed Vlaanderen en sinds 2012 Herita het beheer van het kasteeldomein waar. Telkens begin juli vindt in het park de jaarlijkse KANTL-openbare vergadering plaats, nu genoemd literair-wetenschappelijk festival. Het kruim van de Vlaamse auteurs is er trouw in groten getale op post, niet alleen om te luisteren naar de toespraken en lezingen (soms ook van professor Frank), maar ook om er daarna te genieten van elkaars gezelschap en van de onvolprezen uitgelezen Veurnambachtse koekestuten … Het leeuwenaandeel van de ringstekingen vind je dan ook – aan de hand van het trefwoord “ringsteking” – in De Dixmudenaar (18791931), De Veurnaar (1838-1937), Het Advertentieblad (1825-1914), De Boterkooper (1849-1914), De Poperinghenaar (1904-1944), Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1915), De Toekomst (1862-1894), Het Ypersch Nieuws (1929-1971), Het Wekelijks Nieuws (1946-1990). Vanzelfsprekend zou je het onderzoek kunnen uitbreiden naar andere (alle?) Vlaamse provincies en regio’s met als bron hun historische kranten. Maar dat is een al te kolossale onderneming. Vandaar dat ik me tot de Westhoek beperk, geen rijker kroon dan eigen schoon. In onderstaande tabel de oogst van deze speurtocht. 54

Ringsteking Westhoek 1841 > 1990 per blok van 10 jaar Periode 1841-50 1851-60 1861-70 1871-80 1881-90 1891-00 1901-10 1911-20 1921-30 1931-40 1941-50 1951-60 1961-70 1971-80 1981-90 Van 1841 tot 1990 % Tot. 4 17 25 31 49 39 63 19 81 47 35 67 52 53 14 596 100% P/M Sj. Kr. 4 17 25 28 14 2 Fiets And. A. Periode 1841-1880 2 1 2 1 2 2 100 43 14 28 5 3 1 3 3 2 4 2 2 1 2 1 1 voet 1/1/1 30 57 17 73 42 33 67 51 51 12 433 16,4% 7,0% 2,3% 73,3% 1 hond 1 moto Periode 1841-50 1851-60 1861-70 1871-80 Tot. 4 17 25 31 P/M Sj. Kr. 4 17 25 28 Fiets And. 2 1 voet * We noteren 77 ringstekingen, alle volgens de oorspronkelijke formule (met paard of muilezel of ezel), behalve 1 (te voet..?). * De oudste gevonden ringsteking vindt plaats in Nieuwpoort op zondag 26 september 184111, “op ezels”. * Langemark voert de lijst 1841-1880 aan met 16 edities. Daarna volgen Ieper 10, Veurne 6, Zonnebeke 6, Esen 3. De steden Diksmuide 1, Poperinge 0. Andere een enkele keer in dorpen, gehuchten. 6 1,0% Afkortingen 1ste regel: P/M = te paard en/of muilezel / Sj. = sjees, kar / Kr. = kruiwagen // in de regel 1881-1890 (rechts): telkens een ringsteking te voet, te water (?), tram (?) Samen leveren de genoemde oude kranten info over 596 ringstekingen in de Westhoek, van 1841 tot 1990 (voorlopig eindjaar van de databank). Vind ik op die wijze alle Westhoek-ringstekingen uit de oudst begonnen krant (Het Advertentieblad, 1825) tot het einde van de website HK (1990)? Vermoedelijk niet. Er zijn er zeker meer dan 596. Hoeveel? Moeilijk te zeggen. We mogen immers veronderstellen dat lang niet alle ringstekingen ter aankondiging aan krantenredacties gemeld of door de redactie opgenomen worden. En is er echt geen enkele ringsteking tussen 1825 (startjaar van Het Advertentieblad) en 1840 (eerste vondst in 1841)? Ook dat is erg twijfelachtig. Hoe dan ook, 596 ringstekingen van 1841 tot 1990 (150 jaar) lijkt me wel representatief voor onze streek: na aftrek van twee keer vier jaar oorlog + nasleep haalt de Westhoek gemiddeld 4,25 ringstekingen per jaar. Uit de tabel vallen diverse evoluties of tendensen vast te stellen. Laten we die even van dichterbij beschouwen. Ik geef ook cijfers over meer gedetailleerde aspecten die niet in de tabel kunnen staan doordat de detaillijst wel vijftien bladzijden telt… 55 Beschouwing 1 – Eerder dan 1841 vind ik geen enkel spoor van een ringsteking. Daarna lijkt het gebruik “herboren”: van 4 in het decennium 1841-1850 naar 31 in het decennium 1871-1880). Hoe valt dit te verklaren? Nergens melding van import uit een buurland, noch van een mogelijke promotor, noch van een vereniging met voortrekkersrol. Zelf durf ik een piste opperen: de naamloze kracht van de tijdsgeest, met name de late romantiek. Deze maatschappelijke stroming stelt dat de mens zich moet laten leiden door gevoel, verlangens, hoop, droom, avontuur, vrijheid, rebellie in plaats van enkel door het meet- en waarneembare, de strikte rede, regels, programma’s, strategieën van de Verlichting (die leidt tot de Franse Revolutie die uitmondt in terreur en dood). De romantici vinden integendeel de lichamelijke en geestelijke beleving van hun bestaan terug in o.m. de natuur en het levenskader van de middeleeuwen. Aldus: het onvoorspelbare, het onzekere, de mystiek, de verbeelding, de fantasie, de tover, het bovennatuurlijke aan de macht. Het hoeft dus niet te verwonderen dat precies in de romantiek de gebroeders Grimm sprookjes verzamelen, volkskundigen (o.m. E. de Coussemaker) te velde volksballaden noteren, schrijvers (o.a. H. Conscience) boeken pennen over kloosters en abdijen, draken, minnestrelen en ridders... M.a.w., het tijdsklimaat van de romantiek past in elk geval als gegoten omheen de ringsteking, verre verwante van het middeleeuwse steekspel.

* Het aantal ringstekingen stijgt: 151 in 30 jaar t.o.v. 77 in de voorbije 40 jaar. Maar… het aantal te paard of op de muil/ezel daalt spectaculair: slechts 16 in de periode 1881-1900, en géén in 1901-1910! Wat is er aan de hand? Kapers op de kust? * We merken twee belangrijke “nieuwe spelers” op het terrein. 1. Op 23 april 1882 verschijnt, in Beselare, de eerste sjees, kar… met ingespannen paarden. De tweede “met paarden ingespannen” is op 8 oktober in Sint-Jan (Ieper). Geen in 1883. In 1884 zijn er weer 2 dito ringstekingen (Veurne en Alveringem). Geen in 1885. Stilaan doorbraak: 5 in 1886 (2 x Ieper, Veurne, Dadizele, Steenkerke) / 4 in 1887 (Fortem, Dikkebus, Bulskamp, Alveringem) / 8 in 1888 (Veurne, Koksijde, Leisele, Steenkerke, Langemark, Ieper, 2 x Alveringem). Vanaf 1889 gaat het weer bergaf: 4 (Wulveringem, Veurne, Fortem, Bulskamp). In 1890 nog 2 (Steenkerke, Ieper). Uit Chants Populaires des Flamands de France van Edmond de Coussemaker, Gent 1856, p. 228 Uit De Kunstbode, 9 april 1882, p. 3 B. Periode 1881-1910 Periode 1881-90 1891-00 1901-10 Tot. 49 39 63 2 P/M Sj. Kr. 14 28 5 3 4 2 2 Fiets 30 57 And. 1/1/1 1 hond Beschouwing 2 – Waarvandaan het ringsteken met de sjees in de Westhoek komt, is niet duidelijk. Feit is wel dat de traditie – vooral de sjeesvariante - ook in Friesland en Zeeland (Walcheren) beoefend wordt. Daarover iets meer verder in deze bijdrage. De ringsteking met ingespannen paard(en) is een waarachtige en sociale uitbreiding van de volkssport. Waarachtig omdat het paard behouden blijft, sociaal omdat minstens twee personen een eenheid vormen: meestal echtgenoten (de man ment paard en sjees, de vrouw hanteert de lans). Bovendien kunnen eventueel ook kinderen plaatsnemen in het rijtuig. Meer acteurs betekent uiteraard ook meer supporters en toeschouwers, meer verteer in winkels en herbergen! 56

2. Op 3 juni 1893 verschijnt op de ringsteking van Bewesterpoort (de landerijen noordwest van Bulskamp bij Veurne en zuid van de Duinkerkevaart) ter gelegenheid van Dijkje-kermis de tweede “nieuwe speler”: de fiets. De Veurnaar van 7 juni geeft omstandig verslag van deze ringsteking met velocipeden ofte wielpeerden. Ringsteking Bewesterpoort 1893 Beschouwing 3 – Dit is werkelijk de eerste fiets-ringsteking in deze lijst. Begint de nieuwe formule dus in Veurne? Om zich daarna over heel de regio (en verder) in de provincie te verspreiden? Dankzij de medewerking van wielrijdersverenigingen? Want aan de ringsteking van V-Bew. is medewerking verleend door de Veurne Cycle-Club (VCC) die de ringsteking (mee) organiseert, zijn eigen leden en die van de dito clubs uit Diksmuide, Oostende en Duinkerke optrommelt. Resultaat: Op de ringsteking zijn vijftig wielrijders aanwezig! Een jaar later (8 juli 1894) verschijnt op mijn lijst de 2de ringsteking met het rijwiel, in De Panne. Bijna drie jaar later (25 april 1897) kondigt de 3de fiets-ringsteking zich aan: Vladslo (met “velocipeden en flikkering”). Heeft de club uit Diksmuide hun ervaring-1893 van Veurne-Bew. mee naar huis genomen? De verlichting met gaslantaarns inbegrepen? De wedstrijd in Vladslo wordt immers aangekondigd met flikkering… Van fiets-ringstekingen is van 1893 tot 1898 alvast nog geen sprake in de regio PoperingeIeper. Overigens lijkt de traditie (te paard of ingespannen) het sinds enkele jaren moeilijk te krijgen: 0 van 1894 tot 1898, vijf jaar niets! Zo lijkt het erop dat de traditie van het ringsteken te paard ernstig op apegapen ligt en dat het probeersel van de ringsteking met de fiets aanvankelijk niet doorbreekt. Is het einde nabij? 3. Helemaal niet! Na vijf jaar “nul” knalt de ringsteking met de fiets in 1899 als een raket door het luchtruim van hoofdzakelijk de Westhoek-Zuid, de regio Ieper-Poperinge. In dat jaar noteren we 20 fietsringstekingen. Verder 5 in 1900, 2 in 1901, 1 in 1903, 18 in 1904 en 15 in 1905. Voor het topjaar 1899 is het succes - zoals op 3 juni 1893 in de buurt Bewesterpoort van Bulskamp bij Veurne - toe te schrijven aan een wielrijdersclub, deze keer de Maatschappij Velo Club Yprois (MVCY). Deze vereniging organiseert in vele dorpen van het Ieperse en wat hoger tot ongeveer de IJzer, van juni tot begin oktober wielerwedstrijden. Telkens plaatst ze ook een fietsringsteking op het programma: promotie voor de velo en extra amusement voor het volk. Op zijn Feestkalander en Wedstrijden voor Velocipèden die de MVCY in de regionale pers publiceert, staan zelfs wedstrijden met fietsringstekingen in Wasquehal (F), Brugge en Torhout! Uit De Veurnaar, 7 juni 1893, p. 2 57

De topjaren 1904 en 1905 leveren resp. 19 en 13 fietsringstekingen op, meestal als extra attractie bij wielerkoersen waarbij de Ieperse wielerclub betrokken is. Al bij al brengt de periode 1891-1910 in totaal 87 ringstekingen met de fiets. Op de tweede plaats komt de formule ingespannen (met sjees): 36. De oudste, meest oorspronkelijke wijze, nl. te paard, moet vrede nemen met 16… In Veurne (1900) en aan Bewesterpoort (Veurne/ Adinkerke, 1901) probeert de organisatie het paard toch nog van stal te halen: Uit Het Weekblad van IJperen, 9 september 1899, p. 2 Dieper onderzoek in de Ieperse kranten toont aan dat Frederik Fritz Vanderstuyft, ijverige secretaris van de MVCY, de promotor-gangmaker van de hype is. Hij is in Ieper niet alleen herbergier van de Prince Albert aan de Boulevard Malou (Statieplaats), maar ook kolenhandelaar en verkoper van automobiles en velocipeden. In andere berichten, die hij zonder twijfel zelf schrijft en aan Het weekblad van IJperen bezorgt, duikt hij ook op als verdienstelijk renner, o.m. bronzen medaille in een BK (krant van 22 juli 1899). Zijn zonen Arthur en Léon worden later heuse wielerkampioenen12. Uit De Veurnaar, 8 augustus 1900, p. 1 Beschouwing 4 – Het is duidelijk dat de oorspronkelijke ringsteking (te paard) op de terugweg is. Het ros van vlees en bloed haalt het niet van het ros van staal, het “wielpeerd” (in De Veurnaar van 7 juni 1893). Dat geldt zowel voor de regio Veurne-Diksmuide als voor IeperPoperinge. Opvallend is ook dat Ieper-Poperinge met 61,50% van het aantal ringstekingen op de fiets gaat lopen. C. Periode 1911-1990 We bekijken de zeven decennia van 1911-1990 als een geheel aangezien de cijfers zonder meer boekdelen spreken. De rij 1911-1920 is minder relevant. WO I ontwricht de Westhoek ruim vier jaar, met daarna nog minstens twee jaar nasleep in de verwoeste brede frontstreek op de lijn Nieuwpoort-Diksmuide-Ieper-Heuvelland. Overigens verschijnen van 1914 tot eind 1918 nauwelijks kranten. Van het westelijk front geen nieuws… Periode 1911-20 1921-30 1931-40 1941-50 1951-60 1961-70 1971-80 1981-90 Uit Het Weekblad van IJperen, 2 april 1898, p. 2 58 Tot. 19 81 47 35 67 52 53 14 P/M Sj. Kr. 1 3 2 1 2 1 2 2 3 1 2 1 Fiets 17 73 42 33 67 51 51 12 And. 1 moto

1911-1990: aantal per formule * Te paard: 10 edities, gemiddeld 1 om de 10 jaar. De voorlaatste aan Steenstraat op 12 aug. 1988, de laatste op 25 aug. 1989 in ? * Met de sjees-ingespannen paarden: 7 edities. De laatste op 8 sept. 1933 in Nieuwkapelle. * Met de fiets: liefst 346 edities. De cijfers ogen uitstekend tot 1980. Maar in het laatste besproken decennium 1981-1990 is de terugval groot: slechts 12, waarvan de laatst gevonden op 11 sept. 1987. 1911-1952: aantal per regio (alle formules) Vanaf 1952 tot 1990 geeft de site Historische Kranten enkel de referenties (regel met trefwoord “ringsteking” en datum editie, geen gemeente). De artikels zelf kan men niet openen wegens toepassing 70 jaar auteursrecht. Vandaar dat de regionale frequentie niet verder dan 1952 kan nagegaan worden. Westhoek-Noord 1911 tot 1952: 15 Westhoek- Zuid 1911 tot 1952: 180 1841-1952: aantal per stad/dorp (alle formules) Top-10: 1. Ieper (49 ringstekingen) 2. Poperinge (38) 3. Vlamertinge (36) 4. Langemark, Veurne (23) 6. Alveringem (12) 7. Abele (11) 8. Reningelst, Zonnebeke (10) 10. Watou (9) 8 edities: Elverdinge, Oostvleteren, Poelkapelle, Sint -Jan-ter-Biezen 6: Esen, Zillebeke 5: Bikschote, Bulskamp, Reninge 4: Brielen, Dikkebus, Hollebeke, Hoogstade, Krombeke, Proven, Roesbrugge, Staden, Stavele, Westouter, Woesten, Wulveringem, Zuidschote 3: Adinkerke, De Panne, Koksijde, Loker, Passendale, Steenkerke 2: Boezinge, Geluwe, Gijvelde, Gijverinkhove, Kemmel, Klerken, Mesen, Moorslede, Oeren, Pollinkhove, Voormezele, Westvleteren, Woumen 1: Beselare, Beveren a/d IJzer, Dadizele, Diksmuide, Geluveld, Handzame, Houtem (V), Houthulst, Izenberge, Killem, Komen-ter-Biezen, Kortemark, Leisele, Lo, Merkem, Moëres, Nieuwkapelle, Nieuwkerke, Vladslo, Waasten, Wijtschate, Wulvergem, Zandvoorde Slotbeschouwing – Het is overduidelijk dat het wielpeerd, het stalen ros, de ringsteking te paard heeft verdrongen. De mens zoekt natuurlijk en altijd zijn gemak en voordeel. De uitvinding van de velocipède opent een nieuwe wereld, verhoogt de mobiliteit, verandert de maatschappij. Toestanden en dingen die er niet meer bijhoren gaan overboord. Niet alleen voor het dagelijks werk maar ook in de vrije tijd. Dat gaat op voor vele uitvindingen, het ligt gewoon voor de hand. Vandaar: waarom nog ringsteken te paard als het met de fiets kan? Daar zijn veel voordelen aan verbonden: * Niet iedereen kan paardrijden, niet iedereen heeft zelf(s) een paard. Weldra bezit iedereen wel een fiets! Zo kunnen veel meer liefhebbers aan het ringsteken deelnemen in plaats van voorheen enkel boerenzonen. 59 Voortaan kunnen bovendien ook vrouwen gemakkelijker meedoen. * Met de fiets ben je veel sneller op de wedstrijdplaats, ook verder van je huis. Gedaan met het paard uit de wei halen, optuigen, een heel eind ermee op stap, ter plaatse voer geven, ervoor zorgen enz. * Ringstekingen met de fiets zijn gemakkelijker te organiseren: een standplaats voor de paarden wordt overbodig, evenals water, hooi, stro. De wedstrijd hoeft niet langer in de wei, het kan in de dorpsstraat bij winkels en herbergen, en bij de gemeenschap. * Toch maakt de mens een kapitale fout: hij gaat compleet voorbij aan de intrinsieke identiteit van de traditie. Die traditie is niet “ringsteking” maar “ringsteking-te-paard”. Eén en ondeelbaar. Het paard hoort er wel degelijk bij, het is essentieel, inherent. Wat telt is niet enkel de ring steken, maar wel de totaalbelevenis, het ring-steken-te-paard omdat - zoals in het middeleeuwse steekspel - mens en dier in deze traditie een twee-eenheid vormen inzake snelheid, kracht en behendigheid. * Dat inzicht heeft men denkelijk niet bij de eerste ringstekingen met de fiets (1893 in VeurneBewesterpoort en 1899 in Ieper). Het enige doel van fietsfreak Fritz Vanderstuyft (een naam om ParijsRoubaix mee te winnen..!) lijkt de promotie van het rijwiel op straat en de verkoop ervan in zijn handel. Anderzijds: springt Fritz in het gat in de markt? De laatste ringsteking-te-paard in het Ieperse dateert van 1888 (de andere waren met de sjees en het paard ingespannen). Denkt hij elf jaar later, in 1899: “Het is hoog tijd voor een nieuw soort ringsteking, met de fiets?” Hoe de vork precies aan de steel zit zullen we wel nooit weten… Nevenbeschouwing – Denken we de fiets even helemaal weg. Ook dan zou de ringsteking te paard, in de veronderstelling dat ze nog bestaat ca. 1970 e.v., het in de tijd erg moeilijk hebben. De intens gemechaniseerde landbouw maakt immers het paard op de hoeven overbodig… * Hoe dan ook, op Walcheren (Zeeland) en in Friesland, is het ringrijden te paard en met de sjees, sinds eeuwen en tot vandaag in zijn authenticiteit bewaard. Daarover nog enkele alinea’s.

Walcheren In Zeeland zegt men niet “ringsteken” maar “ringrijden”. Het oudste archiefstuk erover dateert van 1687. Tachtig jaar later, 1767, is er melding van het broederschap Sint-Joris dat in Middelburg een ringrijderij houdt. In 1824 is de Nieuwlandse ringrijdersvereniging gesticht. Sedert 1950 zijn de plaatselijke clubs verzameld in een overkoepelende organisatie, de Zeeuwse Ringrijders Vereniging (ZRV). Zestien clubs uit stadjes en dorpen maken er deel van uit. Doel: zorgen voor het ringrijden als een goed georganiseerde folkloristische sport. Ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan werd in 2000 in Middelburg een standbeeld van “de ringrijder” op het koorkerkplein geplaatst. In Walcheren gebeurt het ringrijden niet goed komme ’t uut. Alles is beregeld in statuten, huishoudelijk en wedstrijdreglement. Het is ongelooflijk hoeveel aspecten in die regelgevingen voorkomen: niet gezadelde paarden, wedstrijdtenue, doorsnede van de ring, lengte en breedte van de ringbaan, opdrachten van de medewerkers (ringhanger, ringloper, schrijvers), vijf wedstrijdklassen, kampen met alsmaar nauwere ringen (tot 10 mm) bij onbesliste strijd. Ook het sjezenrijden is er strikt gereglementeerd. De Walcherse klederdracht is verplicht, sjees en paard moeten versierd zijn met natuurbloemen wat uiteraard prachtige beelden biedt. De ZRV verzorgt verder ook demonstraties op locatie. Meer info: www.rijgrijden.nl Friesland In West-Friesland is sedert 1955 de vereniging Het Friese Tuigpaard actief. Ze geeft advies aan organisaties en commissies die ringsteekwedstrijden uitschrijven. Momenteel telt de HFT zo’n 300 leden. Het beeld van het zwarte Friese tuigpaard gespannen voor een sjees blijft een geliefd plaatje om te zien. Leden van HFT komen ongeveer twintig keer per jaar uit. Dan verschijnen de schitterende combinaties in vele dorpsstraten om het publiek te vermaken en uiteraard wordt er fel gestreden om de prijzen die er te verdienen vallen. Niet alleen heren kunnen een paard gespannen voor de sjees uitbrengen. Ook dames mogen dit doen. De allermooiste rubriek binnen de tuigsport met Friezen is toch wel de rubriek tweespan. Een sjees wordt getrokken door twee Friezen en in het bakje zit nu niet alleen de heer maar ook de dame. Verder wordt er ook nog gereden met een tandem-aanspanning (twee paarden recht voor elkaar) of met klavertje drie (twee voor de sjees en eentje los ervoor) en sinds kort kennen we ook het kampioenschap in het vierspanrijden (met authentieke, veelal landauers). In alle rubrieken met Friezen voor de sjees zijn zowel dame als heer meestal gekleed in het Friese kostuum wat stamt uit ongeveer 1850. Meer info: www.friesetuigpaard.nl Noten Jan Huyghe (1) Dawyndt, A., De herbergen uit de jaren twintig, deel I, Heembibliotheek Bachten de Kupe, nr. 6, 1974, p. 57-58 (2) Het Advertentieblad, 17 mei 1867 (3) Willaert, F., Het Nederlandse liefdeslied in de middeleeuwen, Promotheus Amsterdam, 2021, p. 46-49 (4) Willaert, o.c., p. 227 (5) spelen, afgeleid van F jouer, jeu (6) Willaert, o.c., p. 573, noot 15 (7) Willaert, o.c., p. 573, noot 14 (8) Jan I zou Eleonora eigenlijk hebben willen schaken, met haar instemming, ze waren immers smoorverliefd op elkaar. (in Willaert, o.c., p. 177) (9) Joeste: (steek)spel (10) Willaert, o.c., p. 573 (11) Het Advertentieblad, 25 september, p. 3 (12) Wikipedia op naam: Arthur Vanderstuyft (°Essen, 23 nov. 1883 †Borgerhout, 6 mei 1856), Léon Vanderstuyft (°Ieper, 5 mei 1890 †Parijs, 26 feb. 1964) 60

PS - Beste lezer/es, na dagenlang gezucht en gekreun om me de kunst van het ringsteken met de fiets eigen te maken, denk ik te mogen terugblikken op een mooi resultaat, zelfs een EERSTE prijs op zondag 25 juli 1937 in Pollinkhove! Ook alweer 86 jaar geleden, maar ik herinner me het alsof het gisteren was… - En nu maar hopen dat er weer eens een echte ringsteking te paard komt in Vinkem of Wulveringem, of waarom niet in het park bij het Beauvoorde-kasteel? Een re-enactment, in de kledij van 1867!! Uit De Veurnaar, 8 juni 1888, p. 2 Uit De Halle, 1 augustus 1937, p. 4 Archief : Fotocollectie Elsevier Ringsteking in Middelburg - A° 1949 61

vrijblijvende info > Stef Duron 0478 41 28 63 - stefaan.duron@telenet.be 62

63

van boerenmeisje tot kasteelvrouw of ... Jef Ameeuw De lotgevallen van Juliana Flyps en haar kasteelbewoners. Leven tijdens het interbellum deel 8 - vervolg 1 Een groot moment in de loop van het jaar is de plechtige communie. Na twee jaar voorbereiding breekt telkens in de maand mei de grote dag aan. Het dorp staat dan gewoonlijk in rep en roer. Iedereen moet prachtig uitgedost zijn. De meisjes in een lang wit kleed; de jongens in een nieuw pak met een grote witte strik om de arm en elk met een kaars in de hand. Henri Houck zorgt jaarlijks voor de kaarsen. Zo trekt de stoet in processie vanuit het kasteelpark naar de kerk. Voor mevrouw is de plechtige communie ook een gelegenheid voor kennismaking met de jeugd van het dorp. ‘s Anderendaags, de tweede dag van de plechtige communie is er om 9 uur mis. De mooie kleren van daags voordien blijven achterwege. Na de viering trekken de kinderen naar het kasteel waar ze onthaald worden op dampende chocomelk en boterkoeken. De kinderen hebben immers nog niet ontbeten. Daarna is het plechtig moment aangebroken voor de ontvangst in de grote ridderzaal door mevrouw. Na een kort woordje van de douarière krijgen ze van haar elk een briefje van 5 frank: een schat voor die tijd! (32) Een belangrijke taak van mevrouw in de oktobertijd is eveneens het jaarlijks innen van de landpachten. Dit gebeurt steeds in een gemoedelijk gesprek tussen de pachters en de douarière. Meestal wordt alles beklonken met een goede borrel. Af en toe krijgt mevrouw ook nog een cadeau. 32) Lucien De Witte - lezing Erfgoeddag 18 april 2004 - De Beauvoordse dorpsgazette - herfst 2004 64 foto - mevrouw Marghelynck en Hélène Verbrugghe (© collectie Jef Ameeuw) Zo verloopt het leven van de kasteelvrouw in de luwte van de dag, met weinig uitschieters, af en toe een bezoekje, maar … de Merghelyncks blijven achterwege.

Eenmaal kasteelvrouw, altijd kasteelvrouw Ook na de dood van haar man blijft Juliana houden aan haar adellijke gewoontes. “Op zondag in de hoogmis van 10 uur, wanneer alle parochianen reeds braafjes hun plaats in de kerk hadden ingenomen, deed de kerkbediende Henri Houck, de grote centrale deur open en deed mevrouw in vol ornaat - met grote hoed op - haar intrede, gevolgd door mijnheer Leon en mogelijke verblijfsgasten op het kasteel en stapte plichtsvol naar de voorbehouden plaatsen in de kasteelkapel. Pas dan kon de pastoor zijn mis beginnen.” (33) foto - mijnheer Léon Flyps bij de Minerva (© collectie Jef Ameeuw) Tussen beide oorlogen is de zondagnamiddag het uitgangsmoment van mevrouw. Leon haalt dan de wagen uit en samen rijden ze naar Oostende naar de bioscoop, een grote passie van Leon. Na de film eindigt het bezoek gewoonlijk in een restaurant. foto - mijnheer Léon Flyps en mevrouw Merghelynck in het kasteelpark (© collectie Jef Ameeuw) Ondertussen gaat het leven op het kasteel zijn gang. Op mooie zomerdagen brengt mevrouw haar tijd door in het park, samen met haar neef of bezoeker of haar huishulp Mady en haar hond Duc. foto - mevr. Merghelynck met mevr. Madeleine (Mady) Deceuninck (dienstmeid) en hond Duc (© collectie Jef Ameeuw) Soms krijgt mevrouw bezoek van haar nichtje Maria Eliza Julia. Ze is de zus van Leon, heeft twee dochtertjes en woont in Antwerpen. foto - nieuwe klok voor Wulveringem - peter August David en meter Juliana Flyps (© collectie Jef Ameeuw) Als graag geziene verschijning blijft mevrouw betrokken bij de parochianen. Wanneer op 10 mei 1930 onder het beeld van de heiliege Jacobus een kleine klok wordt gewijd tijdens het pastoorschap van Achiel Van Wallegem, zijn burgemeester August David en mevrouw Juliana Flyps peter en meter. De nieuwe klok krijgt de naam JacobusAchilleus-Augustus-Juliana. 33) Lucien De Witte - lezing Erfgoeddag 18 april 2004 - De Beauvoordse dorpsgazette - herfst 2004 > vervolg 2 van deel 8 in het zomernummer 2023 > 65

66

Hallo hallo beste lezers van de Beauvoordse Dorpsgazette en muziekliefhebbers! Tijd voor ondertussen de 24ste editie van onze muzikale bijdrage aan de Beauvoordse Dorpsgazette. Lijstjes… Je bent er voor of je bent er tegen… Sorry voor diegenen die er tegen zijn maar hier volgen opnieuw enkele leuke lijstjes op vlak van muziek van vooral vroeger en een beetje nu. Back in time aan de hand van de best verkochte singles (Vlaams én internationaal) uit de voorbije decennia. We gaan van start met de best verkochte singles in Vlaanderen bij aanvang van de lente in 1973, exact 50 jaar terug dus: 1 - BIANCA – Freddy Breck 2 - BLOCK BUSTGER – The Sweet 3 - YELLOW BOOMERANG – Middle of the Road 4 - LONG HAIRED LOVER FROM LIVERPOOL – Little Jimmy Osmond 5 - VAN ’S MORGENS TOT ’S AVONDS – Willy Sommers 6 - DO YOU WANT TO TOUCH ME (OH YEAH!!) – Garry Glitter 7 - CLAP YOUR HANDS AND STAMP YOUR FEET – Bonnie St Claire feat. Unit Gloria 8 - YOU’RE SO VAIN – Carly Simon 9 - GO LIKE ELIJAH – Chi Coltrane 10 - IF YOU HOLD MY HAND – Donna Hightower Misschien niet de meest gekende zangeres in de pop- en rockgeschiedenis maar daarom zeker niet minder goed. Ze piekte even in de lente van 1973 met haar prachtige “You’re so vain”. We gaan het dus hebben over Carly Simon. Carly Simon (New York, 25 juni 1945) is een Amerikaans singer-songwriter uit de singersongwriter-boom van begin jaren zeventig, die bekend werd met het nummer You're So Vain. Carly Simon werd in 1945 geboren in New York. Samen met haar zus Lucy vormde ze het muzikale duo de Simon Sisters. In 1964 had het duo een klein hitje in de Verenigde Staten met Winkin' Blinkin' and Nod. 67 Carly Simon in haar beginjaren In 1971 kwamen Simons eerste twee soloalbums uit, Carly Simon en Anticipation. Ze won dat jaar de Grammy Award voor beste nieuwe artiest. Simon trouwde met James Taylor op 3 november 1972. Uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren: Sarah Maria Taylor (Sally, 1974) en Benjamin Simon Taylor (Ben, 1977), beiden werkzaam in de muziekwereld en actief als achtergrondzangers op cd's en concerten van hun moeder. Het huwelijk strandde in 1983. Op 23 december 1987 trouwde ze de schrijver, dichter en zakenman James Hart. In 2007 gingen ze uit elkaar. In 1972 verscheen haar derde album, No Secrets, geproduceerd door Richard Perry. Het werd een succes, mede door de wereldwijde hit You're So Vain, met de opvallende refreinregel "You're so vain, you probably think this song is about you". Het bleef lang een object van speculatie of dat nummer over een werkelijk bestaande van zichzelf vervulde man zou gaan, zij had relaties gehad met onder anderen Mick Jagger (die als achtergrondzanger te horen is), Kris Kristofferson, Cat Stevens en Warren Beatty. De laatstgenoemde noemde zijzelf als een van de drie mannen die haar tot het lied hadden geïnspireerd. In 2007 zei Beatty in een interview: "Let's be honest. That song was about me". Simon had in 1983 gezegd dat Beatty "zeker dacht dat het over hem ging - hij belde me en bedankte me voor de song". Ze onthulde ook dat de tekst een verwijzing bevatte naar de schrijver Nicholas Delbanco.

tweede kinderboek The Boy of the Bells en het jaar daarop haar derde kinderboek The Fisherman's Song, gebaseerd op het gelijknamige liedje op het album Have You Seen Me Lately. In 1997 werd er borstkanker bij haar vastgesteld en werd ze geopereerd en behandeld met chemotherapie. In 2000 bracht ze het album The Bedroom Tapes uit, dat grotendeels thuis was geschreven en opgenomen in de jaren ervoor toen ze herstellende was van haar gezondheidsproblemen. Simon heeft ook liedjes ingezongen voor Winnie the Pooh, onder andere voor Knorretjes grote film. Carly Simon, platenhoes van het album met You're so vain Haar volgende twee albums, Hotcakes (1974) en Playing Possum (1975) waren successen, maar de meeste latere albums verkochten slecht. In 1977 had ze een hit met Nobody Does It Better, van de soundtrack van de Bondfilm The Spy Who Loved Me, en haar daaropvolgende album Boys in the Trees was mede door de nieuwe aandacht een succes als vanouds. In 1980 zakte ze tijdens een optreden van uitputting ineen, waarna ze minder concerten gaf. Ook haar albums verkochten slechter en hits waren zeldzaam. In 1982 had ze een hit met het nummer Why, van de soundtrack van de film Soup for One. Het nummer werd geproduceerd door de discoformatie Chic. Vijf jaar later, in 1987, scoorde ze een hit met het nummer Coming Around Again uit de soundtrack van de film Heartburn. Het bijbehorende album werd platina in de Verenigde Staten, haar succesvolste album sinds de jaren zeventig. In 1988 nam ze het nummer Let the River Run op voor de soundtrack van de film Working Girl. Het werd zowel met een Grammy, een Golden Globe als een Oscar beloond. Paul Severs, in zijn beginjaren In 1989 had ze in België net geen top tien hit met het nummer It's Hard to be Tender. In 1990 bracht ze twee albums uit My Romance en Have You Seen Me Lately en in hetzelfde jaar verscheen haar 68 Op zeventienjarige leeftijd werd Severs gevraagd om leadzanger te worden van The Criminals, een lokaal bekende groep met een voornamelijk Engelstalig repertoire. Manager van de groep was pater Pax (Wim de Rooij) van Iets recenter (zo’n 30 jaar geleden, in 1993 dus) waren dit de 10 best verkochte Vlaamse singles: 1 - VOLLE MAAN – Mama’s Jasje 2 - EEN VROUW IS – Luc Steeno 3 - MAGIE – Philippe Robrecht 4 - HET HUIS DAT TUSSEN ROZEN STOND – Sanne 5 - NIEMAND, NIEMAND – Will Tura 6 - REGENBOOG – Mama’s Jasje 7 - LIEFDE IS MEER DAN EEN WOORD – Christoff & Lindsay 8 - WAAROM, ZEG ME WAAROM – Paul Severs 9 - KWALITEITEN (HOU VAN MIJ) – Bob Savenberg 10 - WONDERMOOI – Isabelle A. Zoals zo vaak in de jaren ’70, ’80 en ’90 stond Paul Severs bij de 10 best verkopende artiesten in Vlaanderen. Paul werd geboren in Ukkel op 26 juni 1948 en overleed in Anderlecht op 9 april 2019). Hij groeide op te Huizingen als het voorlaatste kind uit een gezin van zeven. Op college in Halle volgde hij vijf jaar avondlessen piano en kocht hij zijn eerste gitaar.

de plaatselijke paterskerk. Op aanraden van Pax stuurde de groep een demo op naar muziekproducent Jean Kluger, die op zoek was naar nieuw talent. Kluger bleek niet meteen onder de indruk van de groep, maar zag wel talent in Severs, die hij meer op de voorgrond wilde plaatsen. Bovendien vond hij dat de groep beter klonk in het Nederlands. Onder de naam Paul Severs & The Criminals werd in 1966 een eerste single uitgebracht: Geen wonder dat ik ween, gecomponeerd door Severs met een tekst van Nelly Byl. Het werd echter geen hit, en de volgende singles Met jou bij mij en Geld is maar papier evenmin. Via pater Pax kwam Severs in contact met Sylvain Tack, die zijn nieuwe manager werd. Tack gaf hem een contract bij zijn platenfirma Start, waarna verschillende singles werden uitgebracht. Met Catharina (eind 1969) en Hey baby (1970) bereikte Severs de vijftiende plaats van de Vlaamse hitparade, maar de echte doorbraak volgde later in 1970 met het nummer Ik ben verliefd op jou. Dit lied werd een grote hit in Vlaanderen en stond bijna een half jaar in de hitlijsten genoteerd. Bovendien kende het lied ook veel succes in de Franstalige versie van Crazy Horse (J'ai tant besoin de toi) en in de Engelstalige versie van Octopus (I'm so in love with you). In de eerste helft van de jaren zeventig scoorde Severs nog meer grote hits. Na het succes van Ik ben verliefd op jou verscheen in oktober 1970 een nieuwe versie van zijn eerste single Geen wonder dat ik ween, dat dit keer wel een hit werd. Ook liedjes als Irina, Vaarwel en tot weerziens, Ieder mens en Ik heb rozen voor je mee behaalden hoge noteringen in de Vlaamse hitparades. In 1974 verschenen de singles Ze komt terug en Lief, die Sylvain Tack actief promootte op zijn zee-zender Radio Mi Amigo. Severs presenteerde hier ook wekelijks een verzoekprogramma. Halverwege de jaren zeventig begon de populariteit van Severs echter af te nemen. De samenwerking met Tack stopte, waarna hij onder de hoede werd genomen door Johnny Hoes. In de jaren tachtig bracht Severs op de muzieklabels Gnome en Telstar vele singles uit, waaronder Dansen in de discotheek, Waarom, ach waarom?, Ik wens je 'n hel hier op aarde en Crazy van jou. Hij behaalde verschillende noteringen in de Vlaamse top 10. Grote successen boekte Severs echter pas weer aan het begin van de jaren negentig: met de singles Zeg 'ns meisje (1991) en Oh little darling (1992, een cover van een lied van G.G. Anderson) bereikte hij de top 10 van de Vlaamse Ultratop. Tegelijkertijd brak hij door in Wallonië, waar de Franstalige versie van Zeg 'ns meisje (getiteld Toutes les filles) een nummer 1-hit werd. Severs stond in 1994 voor het laatst in de Ultratop met Hé Suzie (een cover van Henk Wijngaard). 69 Paul Severs, de albumhoes van zijn grote hit Zeg 'ns meisje Paul Severs vierde in 2015 zijn vijftigjarig artiestenjubileum. Hij bracht de laatste jaren regelmatig nieuwe singles uit, waaronder drie duetten met Dennie Damaro en een duet met Dina Rodrigues. In 2018 verscheen zijn laatste album Verborgen parels. Behalve zijn recentere werk staan ook zijn oudere liedjes regelmatig opnieuw in de belangstelling. Zo werd Geen wonder dat ik ween gebruikt in de film Firmin en fungeerde Oh little darling als begintune voor de VTM-serie Clan. Zijn nummer Ik ben verliefd op jou werd in 2009 opgenomen in de eregalerij van de Vlaamse klassiekers van Radio 2. Op 12 maart 2019 kreeg Severs bij een fietstocht een hartaanval en werd in een kunstmatige coma gehouden. Enkele dagen en weken nadien wisselde zijn toestand tussen stabiel en kritiek alsook tussen natuurlijke coma en bij bewustzijn. Severs overleed op 9 april 2019 in het Erasmusziekenhuis in Anderlecht. Paul Severs, tijdens zijn laatste levensjaren bleef hij ook optreden

Tot slot nog een kleine uitsmijter. Volgens her en der wat opzoekingwerk zouden dit de leukste en vrolijkste lenteliedjes zijn. Let’s go! 1 - HERE COMES THE SUN – The Beatles 2 - THE TIME OF THE SEASON – The Zombies 3 - CHERRY BLOSSOM GIRL – Air 4 - BLACKBIRD – Paul McCartney 5 - APRIL IN PARIS – Ella Fitzgerald 6 - PEACH BLOSSOM – Eels 7 - SPRING IS HERE – Frank Sinatra 8 - TURKS FRUIT THEMA – Toots Thielemans 9 - MORNING HAS BROKEN – Cat Stevens 10 - HET IS ALTIJD LENTE – Peter de Koning En hoe ging die nummer 1 dan ook al weer? Juist ja…Van de hand van Georges Harrison, zo dus: Here comes the sun, doo-doo-doo-doo Here comes the sun, and I say It's alright Little darlin', it's been a long, cold, lonely winter Little darlin', it feels like years since it's been here Here comes the sun, doo-doo-doo-doo Here comes the sun, and I say It's alright Little darlin', the smile's returning to their faces Little darlin', it seems like years since it's been here Here comes the sun Here comes the sun, and I say It's alright Sun, sun, sun, here it comes Sun, sun, sun, here it comes Sun, sun, sun, here it comes Sun, sun, sun, here it comes Sun, sun, sun, here it comes Little darlin', I feel that ice is slowly melting Little darlin', it seems like years since it's been clear Here comes the sun, doo-doo-doo-doo Here comes the sun, and I say It's alright Here comes the sun, doo-doo-doo-doo Here comes the sun It's alright It's alright Heeft U misschien speciale herinneringen aan bepaalde jaartallen op vlak van uw favoriete muziek die we eens extra kunnen belichten? Laat het zeker weten voor onze volgende bijdrage in het zomernummer van de Beauvoordse Dorpsgazette. Dan is het tijd voor de 25ste bijdrage in onze muzieklijstjes. Misschien wordt het wel iets speciaals … Discobar Vermant is nog steeds te vinden op Facebook: www.facebook.com/discobarvermant. © Ultratop © Wikipedia Dirk BOETEN Discobar VERMANT 0477 666 492 The Beatles, ten tijde van Here comes the sun © achtergrond - Christoph Schütz via Pixabay 70

De Beauvoordse Dorpsgazette IBAN BE22 0011 4920 2547 BIC GEBABEBB Elke steun is welkom! Dank je wel! 71

een nieuw begin vol hoop en mogelijkheden. Een voorjaar is als een frisse start, * anoniem * © foto - Filip Moncarey - lente 2022 Tim en Guy Vanhee - Candaele uw bankagent en verzekeringsadviseur Izenbergestraat 20 8691 Leisele 058 29 90 77 - 0476 22 84 31 24/24 u bereikbaar www.vanhee-candaele.be 72

evenementen-kalender ook jij bent er van harte welkom! Raadpleeg ook de Cultuuragenda van de Westhoek (samensteller: René Essel) via volgende link: http://www.beauvoorde.be/cultuuragenda-westhoek.html De cultuuragenda wordt elke maand ververst! Beauvoorde - april 2023 • elke vrijdagnamiddag, 14 u - fietsen met FERM - start atelier Isolde Marcus (Wulveringemstraat) • vanaf 1 apr. > 30 sept., luisterwandeling ‘Arthur Merghelynck, de man dit de tijd stil deed staan’ - start aan kasteel - zoektocht voor de kinderen - • za 1 apr., 13.30 u - kindernamiddag Chiro Trezebees @ JOC • zo 2 apr., ‘t Ezelsoortje - 2dehands boekenmarkt in het kasteelpark Beauvoorde standhouders vanaf 9 u - publiek van 10 tot 16 u - - reserveren via 0479 93 36 47 - • wo 5 apr., 14 u: Seniorenkaarting in Bulskamp • paaszaterdag 8 april, 09.45 u - paaseierenraap - Gezinsbond Beauvoorde * verzamelen aan de schoolpoort 1000-poot * -vooraf inschrijven - • za 15 apr., 13.30 u - kindernamiddag - BOSSPEL - Chiro Trezebees @ JOC • za 15 april, Steenkerke - Historisch Veurne met theaterwandelingen en retrokoers - Animaties op het dorpsplein - Tentoonstelling Willem Vermandere in de kerk van Steenkerke • ma 17 apr., 19.30 u - FERM - kookles met Dries Cloet - OC Caroline • wo 19 apr., 14 u: Seniorenkaarting - Bulskamp • do 20 apr., 19.30 u - FERM - kookles met Dries Cloet - OC Caroline • za 29 apr., 13.30 u - kindernamiddag Chiro Trezebees @ JOC • zo 30 apr., - 11 > 12.30 u - aperitieflezing ‘De beeldenstorm en Alva’s bloedraad’ - Sander Wassing Koetshuis Kasteel Beauvoorde - 19.30 u - kaarting kaartersclub “Nooit Moe” - OC Caroline Beauvoorde - mei 2023 • elke vrijdagnamiddag, 14 u - fietsen met FERM - start atelier Isolde Marcus (Wulveringemstraat) • tot 30 sept., luisterwandeling ‘Arthur Merghelynck, de man dit de tijd stil deed staan’ - start aan kasteel - zoektocht voor de kinderen - • ma 1 mei, - gewestvoetbal voor de leiding van Chiro Trezebees, - vrije dag voor de 1000poot • wo 3 mei, 14 u: Seniorenkaarting in Bulskamp • vr 5 mei, FERM - Gewest Meibedevaart • za 6 mei (14 > 18u) en zo 7 mei (11 > 17u) - Atelier in Beeld - Isolde Marcus (atelier Wulveringemstraat) - Marie-Cécile Clerinx (atelier Beauvoordse Pictores - Sofie Van Biervliet (atelier Vinkemstraat 17) • zo 6 mei, Mamadepot Alveringem - opendeur - St.-Rijkersstraat (recht tegenover het gemeentehuis) • zo 7 mei, ‘t Ezelsoortje - 2dehands boekenmarkt in het kasteelpark Beauvoorde standhouders vanaf 9 u - publiek van 10 tot 16 u - - reserveren via 0479 93 36 47 - • zo 7 mei, 10 u - H. Vormsel - 1000poot • ma 8 mei, vrije dag voor de kinderen van de 1000poot - pedagogische werkdag leerkrachten • vr 12 mei, FERM - mocktails met Franky Malbrancke • za 13 mei, 13.30 u - kindernamiddag Chiro Trezebees @ JOC • wo 17 mei, 14 u: Seniorenkaarting in Bulskamp • do 18 mei, Hemelvaartdag en Eerste Communie - 1000poot 73 ——————————————OM EVENTUEEL UIT TE KNIPPEN EN AAN JE PRIKBORD TE HANGEN!——————————————————–

• vr 19 mei, vrije dag 1000poot - brugdag • ma 22 mei, 1000poot - openklasavond voor nieuwe kleuters en leerlingen • za 27 mei, 13.30 u - kindernamiddag - STRANDSPEL - Chiro Trezebees @ JOC • zo 28 mei, 19.30 u - kaarting kaartersclub “Nooit Moe” - OC Caroline • ma 29 mei, Pinkstermaandag - vrije dag voor de 1000poot - FERM met bezoek Aquaduin en duinenwandeling Beauvoorde - juni 2023 • elke vrijdagnamiddag, 14 u - fietsen met FERM - start atelier Isolde Marcus (Wulveringemstraat) • tot 30 sept., luisterwandeling ‘Arthur Merghelynck, de man dit de tijd stil deed staan’ - start aan kasteel - zoektocht voor de kinderen - • zo 4 juni - ‘t Zwaantjekerremesse - van 6 tot 18 u - Rommelmarkt met gratis standplaats Noteer zo 2 juli in je agenda voor de kunst-, hobby en boekenbeurs vanaf 10 u ook met van 6 tot 18 u - Rommelmarkt met gratis standplaats • zo 4 juni, ‘t Ezelsoortje - 2dehands boekenmarkt in het kasteelpark Beauvoorde standhouders vanaf 9 u - publiek van 10 tot 16 u - - reserveren via 0479 93 36 47 - • ma 5 > wo 7 juni, Bosklassen in de Lork voor klas 3+4 • wo 7 juni, 14 u: Seniorenkaarting in Bulskamp • wo 14 juni, 1000poot - begin proeven lager tot vr 23 juni • wo 21 juni, 14 u: Seniorenkaarting in Bulskamp • vr 23, za 24 en zo 25 juni, 45 jaar Hof ter Daele - programma en tickets via hofterdaele.be • za 24 juni, 13.30 u - EXTRA kindernamiddag Chiro Trezebees @ JOC • zo 25 juni, 19.30 u - kaarting kaartersclub “Nooit Moe” - OC Caroline • ma 26 juni, 1000poot - oudercontact lager • di 27 juni, 1000poot - schoolreis voor klas 1+2 (samen met klas 1+2 van Houtem) • wo 28 juni, 9 u - 1000poot - viering einde schooljaar + toneeltje van de geluksvogels in de kerk met priester Bart - Iedereen welkom! • do 29 juni, 1000poot - sportdag voor het lager • vr 30 juni, 1000poot - diploma-uitreiking aan derde kleuter en 6de leerjaar - halve schooldag Stuur mij een mailtje - met je idee om samen een onderwerp bespreekbaar te maken, - met info over je geplande activiteit, - met een verslagje van je activiteit, samen met foto’s (min. 400 kB), - bij de foto’s: de voor– en achternamen van de personen op de foto. - Géén PDF-bestanden aub! - Gebruik www.wetransfer.com voor grote bestanden! Wil je als bestuurslid van één van de Beauvoordse verenigingen mij het aanspreekpunt van jouw vereniging (of de wijziging ervan) - voor een vlotte communicatie met de dorpsgazette! - doormailen aub. Bedankt! - stefaan.duron@telenet.be - 0478 41 28 63 Ken je oud-Beauvoordenaren of andere geïnteresseerden die ook de dorpsgazette willen ontvangen, geef dan gerust een seintje. Het komt zo voor mekaar! - 0478 41 28 63 - Ook dank voor je steun! Elke € is welkom! - BE22 0011 4920 2547 - 74 ——————————————OM EVENTUEEL UIT TE KNIPPEN EN AAN JE PRIKBORD TE HANGEN!——————————————————–

om zich door hun verblijf te laten inspireren om een gedicht te schrijven over Veurne. De locatie en unieke ervaring van elke dichter zullen mee het gedicht kleuren. Tijdens deze week geeft de dichter ook een workshop in een Veurnse school en zal er ook een publiek optreden zijn samen met Maud Vanhauwaert. Volgende dichters gaan residentie houden te Veurne: Simone Atangana Bekono, Gerard Herman, Ruth Lasters en Iduna Paalman. 01/04/2023-03/04/2023 Palmfoor Elk jaar organiseert stad Veurne de Palmfoor op de Grote Markt. Jong en oud verzamelen om te genieten van de gezellige sfeer en de leuke attracties. Dit jaar vindt de kermis plaats van 1 tot en met 3 april 2023. Mis dit feest niet! 15/04/2023 Historisch Veurne Vijf edities lang dompelde Historisch Veurne je, in het laatste weekend van de paasvakantie, onder in historische sferen en maakte je kennis met de volkse geschiedenis van het Veurnse stadcentrum tijdens theaterwandelingen en tal van andere activiteiten. Vanaf 2022 trok Historisch Veurne naar de Veurnse deelgemeenten, met als eerste Beauvoorde. In ‘23 trekken we op 15 april naar Steenkerke. Het uitgangspunt blijft hetzelfde, je maakt tijdens theaterwandelingen kennis met het verleden van één van de meest pittoreske dorpen van de Westhoek. Maar daarnaast maken we er ook een heus volksfeest van. Een retrokoers palmt de straten van Steenkerke in, op een éénmalig dorpsplein kan je genieten van live-muziek, geniet van een huifkartocht, een gidsbeurt, kunst en zoveel meer! 22/04/2023-23/04/2023 Weekend van het Volkscafé - meer info volgt 24/04/2023-30/04/2023 residentiedichter in Avekapelle, Booitshoeke, Eggewaartskapelle en Zoutenaaie 01/05/2023-07/05/2023 residentiedichter in Beauvoorde Tijdens het poëziejaar in Veurne worden vier dichters uitgenodigd om residentie te houden in een deelgemeente van Veurne. Ze krijgen de opdracht 75 13/05/2023-14/05/2023 Westkust Fietsweekend De Westkust pakt uit met een uniek fietsweekend. De Panne, Koksijde-Oostduinkerke, Nieuwpoort, Veurne en Westtoer slaan opnieuw de handen in elkaar voor een belevingsvol fietsweekend. De organisatoren selecteerden een mix van activiteiten die langs het fietsparcours te beleven zijn. Dit uitzonderlijk fietsweekend vindt plaats op 13 en 14 mei 2023. Meer info en ticketverkoop volgt nog. 29/05/2023 Bloemenmarkt De bloemenmarkt vindt elk jaar plaats op Pinkstermaandag. Traditiegetrouw kan je dan flaneren tussen tal van leuke verkoop-en infostands. Op de Grote Markt vind je de bloemisten met hun fleurige kraampjes. Maar loop ook even door naar het Stadspark waar verschillende hobbyisten hun werken verkopen. Daarnaast voorzien we opnieuw verschillende acts en workshops voor zowel jong als oud. Hopelijk is het zonnetje verder ook van de partij, want zon, bloemen en leuke activiteiten, wat wil een mens nog meer? Afspraak op 29 mei op de Grote Markt en in het Stadspark. 24/06/2023 Vlaanderen Zingt Zing de pannen van het dak tijdens de meezingavond van Vlaanderen Zingt! Een hele avond gevuld met populaire nummers die tot het collectief geheugen behoren. Met de hulp van de zanggroep op het podium en een zangkrantje, wordt de samenzang in goede banen geleid. 25/06/2023 Kiosk4Kids De zomervakantie inzetten doen we in Veurne steeds met een heus kidsfestijn! Het Stadspark wordt omgetoverd tot een groot speelplein met leuke spelletjes en workshops. Verder zorgen muzikale optredens voor extra sfeer en gezelligheid. Naar goede gewoonte kunnen hongerige maagjes gevuld worden bij enkele eet- en drankstandjes. Bron - Visit Veurne met dank aan Sare Depotter

"Er is geen militaire oplossing voor het conflict in Oekraïne. Alleen door middel van diplomatieke inspanningen en een constructieve dialoog kunnen we een duurzame vrede tot stand brengen en de stabiliteit in de regio bevorderen." © quote - Federica Mogherini - °1973 - Rome Italiaanse politica Buitenlands Zaken en Veiligheidsbeleid voor de Europese Unie Bron: © Wikipedia Op 27 april 2017 bracht Mogherini haar eerste officiële bezoek aan Rusland. Zij sprak daar met Sergei Lavrov over onder anderen de annexatie van de Krim en discriminatie van homoseksuelen in Tsjetsjenië. Mogherini gaf te kennen dat zij de voorkeur gaf aan samenwerking boven confrontatie.

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
  37. 37
  38. 38
  39. 39
  40. 40
  41. 41
  42. 42
  43. 43
  44. 44
  45. 45
  46. 46
  47. 47
  48. 48
  49. 49
  50. 50
  51. 51
  52. 52
  53. 53
  54. 54
  55. 55
  56. 56
  57. 57
  58. 58
  59. 59
  60. 60
  61. 61
  62. 62
  63. 63
  64. 64
  65. 65
  66. 66
  67. 67
  68. 68
  69. 69
  70. 70
  71. 71
  72. 72
  73. 73
  74. 74
  75. 75
  76. 76
Home


You need flash player to view this online publication