0

28e Jaargang • no. 8 • oktober 2020 08 Akor Bouw en Indrukwekkend bedrijfspand voor Magic Circle Trampolines in Weerselo Pagina 06 Aannemingsbedrijf Draisma transformeren monumentaal pakhuis in hartje Amsterdam Zuid Nieuwbouw IKC Het Saffier lost langgekoesterde wens in Veel animo voor terpwoningen Zwolle

Lorem ipsum Bouwmeesterschap Vakmannen in de bouw Service als garantie voor blijvende tevredenheid! Bouwcenter Nobel is met vier vestigingen (Haaksbergen, Lochem, Rijssen en Eerbeek) onderdeel van de grootste landelijke bouwmaterialengroothandel van Nederland. Met onze showrooms (Haaksbergen, Lochem & Eerbeek) onderscheiden wij ons in kennis en bouwmeesterschap. Een goed project begint bij een goede start, dat is essentieel! Cyril Schierboom meer info op: www.bouwcenternobel.nl Bouwmeester Bouwcenter Nobel Uitwisseling van relevante gegevens voor een optimale start. Klant in één dagdeel voorzien van een offerte met 3D-tekening. Offerte is altijd inclusief al het meer- en minderwerk. HAAKSBERGEN A Rietmolenweg 10 T 088 - 522 2555 LOCHEM A Aalsvoort 16 T 088 - 522 2333 EERBEEK A Voorstondensestraat 34 T 088 - 522 2345 RIJSSEN A Rijssensestraat 160 T 088 - 522 2444

Inhouds opgave 08 35 06 57 19 05 Voorwoord: “Rustig achterover leunen is er niet bij.” 06 12 16 17 Nieuwbouw Magic Circle Trampolines, Weerselo Van drie schuren in Saasveld naar indrukwekkend bedrijfspand in Weerselo Thuiswedstrijd voor Installatiebedrijf FH Loohuis De Reus Montage; harde werkers van de Veluwe Column KienhuisHoving: “Ontwerpaansprakelijkheid overnemen? Pas op!” 19 27 28 Transformatie Dépôt Zuid Amsterdam Oud Zuid Modern wooncomfort in een monumentaal pakhuis BPZ: Vroegtijdig meedenken leidt tot succes IJzerhandel Knoef en Neele Bouw & Techniek overgenomen door de Van Buuren Groep 35 39 40 Nieuwbouw terpwoningen Zwolle Veel animo voor terpwoningen Zwolle Column BIM4ALL: “Digitale regie zorgt voor een hoger rendement” De wereld aan werk. Push the reset button 45 54 Uitbreiding eigen bedrijfspand Akor Rijssen Uitbreiding met circulaire kantine Column Danny van Hal: “Corona: van dip naar doordouwen” 57 61 63 63 65 68 70 72 75 77 78 Nieuwbouw IKC Het saffier, Zwolle Het Saffier wordt opgeleverd volgens planning Het Saffier lost langgekoesterde wens in Perfecte harmonie gebouw en haar interieur Samen werken aan de toekomst Meer wooncomfort voor Het Veldhof en Het Lindenhof in Enschede Twentse bedrijven verduurzamen samen de regio Wij Techniek lanceert project “Duurzaamheid en vitaliteit” Duurzame uitbreiding voor Uzin UTZ op Stepelerveld in Haaksbergen Nieuwbouw Kees Smit op XL Businesspark Almelo KienhuisHoving en Holtman Notarissen gaan samen in Utrecht Vacaturepagina Bouwen in het Oosten 03

Voorwoord Voorwoord De Miljoenennota is weer gepresenteerd. En de Algemene Politieke beschouwingen daarna ontaardden zoals verwacht in het ouderwets “elkaar vliegen afvangen” en het positioneren en voorsorteren voor de verkiezingen in maart. Voor diegenen die denken dat er voor die tijd nog echt inhoudelijke knopen worden doorgehakt heb ik een kleine teleurstelling: dat gaat niet gebeuren in dit sterk gepolariseerde polderland. De bouw heeft een breed pakket aan maatregelen gekregen: starters hoeven geen overdrachtsbelasting meer te betalen en een nationaal garantiefonds zal ervoor zorgen dat bouwplannen sneller worden uitgevoerd. De grote vraag is echter of deze impuls voldoende voor de sector is om door te kunnen bouwen tijdens de coronacrisis? Dat valt nog te bezien. Dat is ook de mening van het Economisch Instituut voor de Bouw dat de uitwerking van het schrappen van de overdrachtsbelasting voor starters weliswaar toejuicht, maar twijfelt of dit echt zoden aan de dijk zet. Ook zijn er geluiden vanuit de financiele sector dat deze beslissing vooral een prijsopdrijvende werking zal hebben. Daarnaast voorziet ABN AMRO een daling van het bouwvolume met drie procent en problemen bij middelgrote bouwbedrijven. Berichten waar je niet vrolijk van wordt. Ook het feit dat de nationale overheid zich weer dwingender gaat bemoeien met de woningmarkt en in dit kader onder andere budgettaire mogelijkheden treft om vastgelopen of uitgestelde woningbouwprojecten, waaronder in Deventer, Zwolle en Enschede, zal zijn impact hebben. Ook worden er investeringen naar voren gehaald. Al met al hoop ik dat het stroperige karakter dat kleeft aan de provinciale overheden die de regie tot nu toe voeren, zal verdwijnen. Maar er is, gezien het verleden, reden tot enige scepsis. Door: redacteur Gerard van Leeuwen Rustig achterover leunen is er niet bij Het zullen weer spannende maanden worden. Hoe zal het coronavirus zich gedragen en wat zal dit doen met het consumentenvertrouwen. Wat zullen de regeringspartijen doen onder druk van de publieke opinie en het electoraat? Rustig achterover leunen zit er voorlopig beslist niet in. Maar dat was u als ondernemer sowieso al niet van plan! Op de cover Colofon Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Nieuwbouw Magic Circle Trampolines in Weerselo Uitgever: Bouwen in het Oosten v.o.f. Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d Tel.: (0515) 429 429 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: redactie@bouweninhetoosten.nl Redactie: Gerard van Leeuwen, Jolanda Groothuis en Reinout Burgers Eindredactie: Joeri van Leeuwen Fotografie: Wim van ‘t Hoff (Eyemagic) Accountmanagement: Digna Schoonen (06 - 442 099 10) Erik Kuipers (06 -196 859 76) en Rob van Luit (06 - 184 483 55) Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Scholma Druk, Bedum Verspreiding: Post.nl Bouwen in het Oosten 05

Door: Jolanda Groothuis Magic Circle Trampolines gaf er een klap op Van drie schuren in Saasveld naar indrukwekkend bedrijfspand in Weerselo Wat voor Bennie Keupink in 1993 begon als liefhebberij naast zijn loopbaan als administrateur en planner, resulteerde al gauw in een uit de hand gelopen hobby. Destijds bedacht hij dat handel in skelters misschien lucratief zou zijn en daarmee liet z’n gevoel hem niet in de steek. Bennie startte zijn onderneming in Saasveld op het erf van zijn schoonouders en stak elk vrij uur dat hem werd gegund in de zaak. Al gauw groeide de vraag naar het populaire buitenspeelgoed. Zelf wijt hij het aan de degelijke kwaliteit en het vertrouwen dat hij opbouwde binnen zijn klantenkring. Hiermee legde hij de basis voor een onderneming die inmiddels landelijk en ver over de grenzen naam geniet. 06 Bouwen in het Oosten

Magic Circle Trampolines Bennie Keupink: “Ze zeggen weleens; ‘een goed bedrijf staat of valt met de vrouw’, maar dat is echt zo!” Lars Keupink: “Naast het visuele aspect van ons nieuwe bedrijfspand dachten wij met ons nuchtere boerenverstand vooral praktisch.” Bart Keupink: “Het was geen kwestie van keiharde prijsafspraken, hier gaat dat gewoon nog op de blauwe ogen.” Marcel ter Haar: “Ie hebt’ pas gangs a’j de eerste schöp in de groond hebt.” Bouwen in het Oosten 07

Magic Circle Trampolines Door de jaren groeide het bedrijf en huurde Keupink op de top drie opstallen in Saasveld om de inmiddels uitgebreide voorraad trampolines en buitenspeelgoed te huisvesten. Maar hij deed het niet alleen. Bennie: “Mijn vrouw Bendien heeft me altijd gestimuleerd en nooit een onvertogen woord gesproken wanneer ik in onze vrije tijd weer op pad was. Ook stond ze volledig achter mijn besluit in 2004 om me geheel te richten op de handel. Ze zeggen weleens; “een goed bedrijf staat of valt met de vrouw”, maar dat is echt zo. Zonder haar, en inmiddels ook onze zoons Bart en Lars was ik nooit gekomen, waar we nu samen staan.” Nuchter boerenverstand Gepaste trots is zeker op zijn plaats wanneer Bennie en zijn zoons ons rondleiden door het nieuwe bedrijfspand waaraan vaklieden de laatste hand leggen. Het gebouw onderscheidt zich qua exterieur door de strakke vormgeving, zonder dat het doet denken aan een blokkendoos. Modern zwart design in combinatie met de nodige houten elementen maken dat het pand al vanaf de provinciale weg in het oog springt. “Het was één van de vereisten van de gemeente dat de nieuwbouw esthetisch gezien geen kubus zou worden”, aldus Bart en Lars Keupink. “Na het aanleveren van onze eigen schets hebben we het uiteindelijke ontwerp overgelaten aan Bouwkundig Buro Erwin Meinders. Dit werd feitelijk zonder problemen goedgekeurd. We zijn met name Leroy Ottenhof van de afdeling Bouw en Wonen dankbaar voor zijn meedenkend vermogen en snelle afwikkeling. Maar, naast het visuele aspect van ons nieuwe bedrijfspand dachten wij met ons nuchtere boerenverstand vooral praktisch; hoe kunnen we zoveel mogelijk ruimte benutten en wat zijn de eventuele uitbreidingsmogelijkheden op termijn? De huidige afmeting is 30 x 65 meter en tien meter hoog, maar in de toekomst kunnen we met vijf spantvakken vooruit. Verder was voor ons een praktische, logistieke routing van belang. Over de uitvoerende partijen waren we het gauw eens.” Degelijke vaklieden Wanneer Bendien Keupink vanuit het op handen zijnde kantoor een seintje geeft dat de koffie klaar is, schuiven ook de aannemer Marcel ter Haar, William de Reus, Jonathan van den Brink (De Reus Montage) en Marcel Bijen van FH Loohuis Installatiebedrijf aan. Unaniem zijn het degelijke vaklieden die zelf keihard meewerken op de bouw. Voor de Keupink’s was het van meet af aan duidelijk dat Marcel ter Haar de opdracht in handen zou krijgen. Bennie Keupink: “Zo werkt dat nog bij ons in de omgeving. Marcel is woonachtig in ons dorp en kennen we reeds jaar en dag. De projecten die hij realiseert zijn degelijk en goed, bovendien is het een man waar uitstekend mee te overleggen valt. Dat moeten we hebben. Voor ons was het dan ook geen issue om andere partijen te benaderen. Dat geldt eveneens voor de installateurs. FH Loohuis Installatiebedrijf en Lesscher Installatietechniek, beiden ook gevestigd in Saasveld, hebben respectievelijk de W- en E installaties in handen gekregen. Dat was geen kwestie van keiharde prijsafspraken, hier gaat dat gewoon nog op de blauwe ogen. Je gunt elkaar het beste en ieder zijn deel. Vertrouwen beschamen, dat kennen we niet.” Bendien Keupink Bouwen in het Oosten 09

Magic Circle Trampolines Vooruit denken En hoewel Marcel ter Haar er veel aan gelegen was om de nieuwbouw van het bedrijfspand in handen te krijgen, nam hij het niet als vanzelfsprekend aan. Als nuchtere Twentenaar verwoordt hij het juist: “Ie hebt’ pas gangs a’j de eerste schöp in de groond hebt.” Verbaal is hij niet lang van stof, maar in zijn hoofd denkt hij meters vooruit. Zo ook over de bouwmaatvoering van dit project. Daar kwam volgens Ter Haar het nodige bij kijken: “Echter in samenwerking met Metrica Geodesie & Maatvoering uit Oldenzaal verliep dit onderdeel van de bouw letterlijk waterpas. Daarnaast werk ik voornamelijk met ZZP-ers. Het betekent dat ik constant vooruit moet denken in mensen, tijd en capaciteit. Ik kan ze immers niet verplichten om voor mij te komen werken. Lange termijnvisie is voor mij essentieel. Qua planning wil ik precies voor ogen hebben waar ik over vier weken sta. Daarmee creëer ik overzicht, niet alleen voor mijzelf, ook de opdrachtgever weet waar hij aan toe is. Wat betreft deze bouw mag ik stellen dat de zaken goed zijn verlopen en sluit ik mij aan bij de woorden van Keupink; samenwerken met mensen uit de buurt verloopt nagenoeg altijd goed. Die willen niet voor het woord hebben dat de zaken tegenvallen. Hoewel ik hiermee beslist niet partijen van buiten Twente over één kam wil scheren. De jongens van De Reus Montage uit Elspeet hebben hier bijvoorbeeld perfect werk geleverd bij de montage van de dak- en gevelbeplating. Eerder heb ik met hen samengewerkt bij de uitbreiding van zorgboerderij De Korenschoof in Haarle (gemeente Tubbergen). En daarmee hebben we een basis gelegd voor een duurzame relatie. Zelf noemen ze zich “Harde werkers van de Veluwe”. Dat kan ik alleen maar onderstrepen.” Over Marcel ter Haar Nieuw en Verbouw Marcel ter Haar Nieuw en Verbouw is een aannemer in Saasveld, gevestigd aan de Postweg 5. Jarenlang werkte hij bij een bouwbedrijf, eerst als timmerman, vervolgens als uitvoerder. Nadat dit bedrijf failliet ging tijdens de economische crisis in 2013, besloot Marcel zelfstandig als aannemer te gaan opereren. Hij startte zijn onderneming in de schuur op zijn eigen erf, maar maakte in 2016 gebruik van de zogenoemde roodvoor-rood regeling waardoor hij de kans kreeg een nieuwe werkplaats te bouwen van tweehonderd vierkante meter. Vandaaruit bedient hij zijn opdrachtgevers die hem via mond-tot-mond reclame weten te vinden. Marcel begeleidt de projecten van start bouw tot oplevering en draagt zorg voor de coördinatie en communicatie tussen zijn klanten, de onderaannemers en vakmannen. Hij richt zich met name op woningbouw in de vrije sector, luxe buitenlocaties waaronder veranda’s en overkappingen en een stukje utiliteitsbouw. Marcel werkt hoofdzakelijk met vaste ZZP-ers en overweegt om tevens een erkend leerbedrijf te worden. Bouwen in het Oosten 11

Door: Jolanda Groothuis Magic Circle Trampolines mooie thuiswedstrijd voor Installatiebedrijf FH Loohuis Sprake van een keiharde aanbesteding was er niet. Installatiebedrijf FH Loohuis uit Saasveld kreeg de opdracht van Bennie Keupink feitelijk op basis van vertrouwen in handen voor de W-installaties van het nieuwe bedrijfspand. Marcel Bijen, verkoper bij FH Loohuis: “Noem het een vorm van goed noaberschap; Je vertrouwt en kent elkaar, dan is het al gauw een kwestie van gunnen. Uiteraard wel op basis van een eerlijke prijs.” 12 Bouwen in het Oosten

Magic Circle Trampolines Marcel Bijen was onder andere betrokken bij de nieuwbouw van Keupink’s bedrijfspand op industrieterrein De Echelpoel in Weerselo. Ten tijde van het interview (medio september) werd de laatste hand aan de werkzaamheden gelegd. “Precies volgens planning, maar daar heb ik ook nog geen minuut op geprakkiseerd”, aldus Bijen. “De aannemer, Marcel ter Haar, was tijdens deze bouw de leidende factor. We hebben door de jaren heen genoeg met elkaar samengewerkt om te weten dat je niet hoeft te twijfelen aan het denk- en werkvermogen van de ander. Bovendien hebben de mensen van Ter Haar en onze jongens vakmanschap hoog in het vaandel staan, én, ook niet onbelangrijk; ze komen allemaal uit de buurt waardoor ze aan een half woord genoeg hebben om elkaar te verstaan. In die zin was deze bouw niet zo spannend. De zaken verliepen vanaf de kick-off, afgelopen voorjaar, tot op heden voorspoedig, zonder gedoe.” Decennialang vooruit Installatiebedrijf FH Loohuis kreeg de opdracht in handen voor de W-installaties wat inhoudt dat ze volledig verantwoordelijk was voor het loodgieterswerk, het warmtebeheer, de ventilatiesystemen met volledige warmteterugwinning en de luchtwarmtepomp. Het pand dat volledig energieneutraal werd opgeleverd kan hiermee decennialang vooruit. Voor FH Loohuis is dit project er één dat qua omvang en complexiteit uitstekend past in het uitgebreide aantal disciplines die de organisatie handhaaft (zie kader bedrijfsprofiel). Nieuwe aanwas Marcel Bijen voelt zich nauw verbonden bij de organisatie waar hij inmiddels 34 jaar werkzaam voor is. “Ik ben hier na mijn schooltijd onder aan de ladder begonnen en heb diverse functies bekleed. Maar daarnaast zag ik het bedrijf ook groeien en maakte ik de overnames van andere organisaties mee. Niettemin kan ik (gelukkig!) concluderen dat de mentaliteit binnen het bedrijf niet is veranderd. Niet lullen maar poetsen, is ons credo. Ik denk dat dat de kracht is die we uitstralen, niet alleen naar onze opdrachtgevers, maar tevens naar de volgende generatie medewerkers. We mogen niet klagen over nieuwe aanwas. Bovendien zijn we zijn een erkend leerbedrijf en motiveren we de jeugd graag om te werken aan een carrière binnen onze organisatie. Afhankelijk vanwaar de interesse ligt, is het bij ons mogelijk om competentiegericht te leren en te werken, waarna er doorgestroomd kan worden in diverse richtingen. Zeker met het oog op de toekomst is ons vak er één met legio uitdagingen. Dat dragen we uit en blijkbaar ziet de volgende generatie daar fiducie in.” Marcel Bijen: “Ze komen allemaal uit de buurt waardoor ze aan een half woord genoeg hebben om elkaar te verstaan. ” Bouwen in het Oosten 13

Magic Circle Trampolines Over Installatiebedrijf FH Loohuis Installatiebedrijf FH Loohuis werd in 1959 door Frans Loohuis opgericht in Saasveld. Door overnames en uitbreidingen kwamen daar door de jaren heen vier vestigingen bij in Ootmarsum, Daarle, Hengelo en Vroomshoop. Inmiddels zijn er ruim tweehonderd vaklieden werkzaam binnen de organisatie waarbij alle installatiedisciplines onder één dak vallen. Huidig directeur Arjan Loohuis: “Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een betrouwbare partner in het ontwerpen, installeren, het verlenen van onderhoud en een 24-uurs servicedienst op installatietechnisch gebied voor zowel de particuliere, zakelijke alsmede de agrarische sector. Wij beschikken over een vakkundig en enthousiast team. Door onze persoonlijke benadering tijdens overleg en het meedenkend vermogen in het installatieontwerp, zijn wij in staat onze opdrachtgevers een optimaal technisch product aan te bieden. De korte lijnen en heldere communicatie binnen ons bedrijf zorgen voor een goede afstemming met elke opdrachtgever. Het voordeel van ons bedrijf is dat de klant alle technische installaties in één hand kan laten uitvoeren; vanaf de start van de opdracht tot aan de oplevering. Onze ervaren medewerkers verrichten werkzaamheden voor nieuwbouw, renovatie en onderhoud in zowel de particuliere, zakelijke als agrarische sector. Tot onze klantenkring behoren particulieren, bedrijven, aannemers, woningbouwcorporaties, gemeentelijke instellingen, architecten, scholen, verenigingen, gemeentes en projectontwikkelaars.” Marcel Bijen: “Ik kan gelukkig concluderen dat de mentaliteit binnen ons bedrijf, ondanks de groei, niet is veranderd. Niet lullen maar poetsen, is ons credo!” Bouwen in het Oosten 15

Door: Jolanda Groothuis De Reus Montage; harde werkers van de Veluwe William de Reus en Jonathan van den Brink zijn de bouwstenen van De Reus Montage uit Elspeet. Met hun core business, de montage van panelen, dak- en gevelbeplating kwamen ze bij de nieuwbouw van Magic Circle Trampolines op alle vlakken best uit de verf. Voor William en Jonathan was deze opdracht één van de grotere klussen en daarmee een uitdaging van formaat. Begin mei startte het tweespan met de montage van de dak- en gevelbeplating bij het nieuwe bedrijfspand van Keupink in Weerselo. Ten tijde van het interview (medio september) zijn ze de klus aan het afronden en spreken ze bijzonder positief over het verloop ervan: “Met de aannemer Marcel ter Haar hebben we eerder samengewerkt, wat dat betreft hadden we alle vertrouwen in dit project. We realiseerden ons echter wel dat we de omvang niet moesten onderschatten. De maatvoering was best complex en verdiende vooraf alle aandacht. Echter, Marcel ter Haar kennende voorzagen we geen problemen en dat bleek ook zo te zijn. Er was niets wat niet paste. Tijdens de hele bouw kwam er geen moker bij kijken, alles was waterpas.” Twee kanten op William en Jonathan werken landelijk en daarmee ook voor grote aannemers. Toch spreken ze hun genoegen uit over een bouw als deze die gerealiseerd wordt door het eenmansbedrijf van Marcel ter Haar. “Het voordeel van samenwerken met kleine bedrijven is dat het twee kanten opgaat. Het feit dat Marcel dagelijks op de bouw aanwezig was werkte positief. Het éénop-één contact ervaarden wij als bijzonder prettig. Tel daar de Twentse no-nonsense mentaliteit van de opdrachtgever en de nevenaannemers bij op en je begrijpt dat wij deze opdracht met veel plezier hebben uitgevoerd. De Keupink’s mogen trots zijn op het prachtige pand dat zij binnenkort betrekken en wij zijn dat, om hier een gedeelte aan bij te hebben mogen dragen, eveneens.” Jonathan van den Brink: “Tijdens de hele bouw kwam er geen moker bij kijken, alles was waterpas.” William de Reus: “Deze opdracht was voor ons één van de grotere klussen en daarmee een uitdaging van formaat.” 16 Bouwen in het Oosten

KienhuisHoving informeert Ontwerpaansprakelijkheid overnemen? Pas op! Opdrachtgevers willen risico’s bij bouwprojecten vermijden en leggen daarom regelmatig het ontwerprisico bij de aannemer, ook wanneer de ontwerpdocumenten afkomstig zijn van de opdrachtgever. Uit een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam van 23 juni 2020 blijkt dat dit vergaande consequenties kan hebben.1 Feiten Opdrachtgever heeft in een private aanbesteding drie partijen uitgenodigd om in te schrijven op een opdracht voor het aanpassen van de kelder onder een hotel. In de uitnodigingsbrief staat dat de aannemer de volledige ontwerpverantwoordelijkheid draagt en het ontwerprisico ten aanzien van alle (ontwerp)documenten afkomstig van de opdrachtgever. Ook draagt de aannemer het realisatie- en uitvoeringsplanningsrisico. Inschrijvers moeten uitvoerig onderzoek doen naar alle documenten uit de vraagspecificatie en alle overige (bouwtechnische) eigenschappen van het bestaande gebouw en de omgeving. Verder moeten inschrijvers een vaste, niet voor verhoging vatbare realisatievergoeding aanbieden. Er is geen ruimte om nadere kosten bij de opdrachtgever in rekening te brengen. Aannemer X krijgt de opdracht. In haar inschrijving staat dat kostenconsequenties in tijd en geld voor het aantreffen van verontreinigde grond niet zijn meegenomen in haar aanbieding. Verder staat in de overeenkomst dat de aannemer recht heeft op termijnverlenging, indien door overmacht of door voor rekening van de opdrachtgever komende omstandigheden, niet van de emer kan worden gevergd dat het werk binnen de overeengekomen tijd wordt opgeleverd. Tijdens de uitvoering stuit X op een aantal omstandigheden waarmee zij in de aanneemsom geen rekening heeft gehouden, zoals puin en obstakels in de grond, problemen rondom de fundering en bodemverontreiniging. Hierdoor is de oplevering van het werk uitgesteld. Partijen discussiëren over de vraag of X recht heeft op een kostenvergoeding en bouwtijdverlenging. Zij leggen de kwestie rechtstreeks voor aan het Gerechtshof Amsterdam (hierna: ‘het Hof’). Beoordeling X beroept zich op artikel 7:753 BW. Kort gezegd bepaalt dit artikel dat de rechter bij kostenverhogende omstandigheden de prijs kan aanpassen, mits deze omstandigheden niet aan de aannemer zijn toe te rekenen en de aannemer geen rekening heeft hoeven houden met de kans op zulke omstandigheden. Volgens het Hof zijn partijen in deze casus afgeweken van dit artikel. Opdrachtgever heeft het risico van eventuele onvoorziene omstandigheden in beginsel bij X gelegd. Dit geldt ook voor de aanspraak op bouwtijdverlenging, tenzij sprake is van overmacht of omstandigheden die voor rekening van opdrachtgever komen. X stelt dat Deze column is geschreven door: Marianne ten Feld-Sprik, advocaat bouw- en aanbestedingsrecht. e-mailadres: marianne.tenfeld@kienhuishoving.nl I Telefoonnummer: 053 - 480 42 05. zij geen onderzoek kon verrichten naar de bodemgesteldheid en de problemen rond de fundering pas later aan het licht kwamen. Het Hof gaat hier niet in mee en oordeelt dat X ervoor had kunnen kiezen op andere wijze haar risico in te schatten of af te dekken. X had bijvoorbeeld kunnen vragen om een (al dan niet) destructief onderzoek te mogen verrichten naar de ondergrond van het gebouw. De kosten- en tijdconsequenties van voornoemde omstandigheden komen dus voor rekening van X. Aangezien X voor de bodemverontreiniging expliciet een voorbehoud heeft gemaakt in haar inschrijving, komen de kosten- en tijdconsequenties hiervan wel voor rekening van opdrachtgever. Conclusie Denk niet te lichtvaardig over het overnemen van het ontwerprisico en een vaste realisatievergoeding. Het kan zinvol zijn om bij inschrijving een voorbehoud voor bepaalde kosten of omstandigheden te maken. Dit is echter niet zonder risico. Indien de aanbestedingsstukken bepalen dat inschrijvers onvoorwaardelijk akkoord moeten gaan met alle voorwaarden, kan het stellen van een voorwaarde leiden tot uitsluiting van de inschrijving. Hof Amsterdam 23 juni 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:1803. 1 21

Dépôt Zuid Door: Jolanda Groothuis Akor en Draisma nemen complexe klus over van failliete Moonen Bouwgroep Dépôt Zuid; modern wooncomfort in een monumentaal pakhuis Bouwen in het Oosten 19

Dépôt Zuid Dépôt Zuid in het hart van Amsterdam Oud-Zuid is een gebouw met een rijke geschiedenis en een tijdloze klasse. Ooit werd het ontworpen als kantoor en magazijn, waarna het in gebruik werd genomen als kunstopslag tijdens de verbouwing van het Rijksmuseum. Inmiddels behoren deze functies tot het verleden en wordt het pand getransformeerd tot achttien bijzonder luxe woningen. De bouwopgave lag in eerste instantie in handen van Bouwgroep Moonen, maar werd na het faillissement in 2018 overgenomen door de bouwcombinatie Akor Rijssen en Draisma Apeldoorn. Commercieel directeur van Akor Martin van Gent en projectleider Wilbert Hilverda spreken met recht over een zeer hoogwaardig project waarbij de gemiddelde huizenbezitter zich wellicht geen beeld kan vormen. De opdrachtgever Masterpiece Development Amsterdam bedacht een samenhangende mix van authentieke en moderne elementen die Dépôt Zuid een geheel eigen identiteit met een optimaal wooncomfort zou gaan geven. Bouwgroep Moonen stond in eerste instantie voor de uitdaging om het monumentale pakhuis met beschermd stadsgezicht, te transformeren tot luxe woningen, maar reeds in de beginfase van de bouw stagneerde de zaak doordat de aannemer faillissement aanvroeg. Complexe klus Akor Rijssen nam na rijp beraad met Draisma Apeldoorn de complexe klus aan en hiermee sloeg de bouwcombinatie bepaald niet de weg van de minste weerstand in. Martin van Gent: “Het was voor ons nog geen vanzelfsprekendheid om dit project te aanvaarden. Aan de andere kant was er eigenlijk ook geen twijfel. Tegelijkertijd hebben Draisma en Akor samengewerkt aan project ‘De Twaalf van Ruysdaels’, eveneens in het Museumkwartier in Amsterdam Oud-Zuid. Het is deels vergelijkbaar met het Dépôt; een klus met een bijzonder hoog afwerkingsniveau waarbij de architectuur zich eveneens kenmerkte door rijke detaillering en het bijzondere materiaalgebruik. Door beide opdrachten te aanvaarden, werd de basis gelegd voor een duurzame samenwerking, waar we nu van profiteren. Bij Dépôt Zuid zullen achttien woningen gerealiseerd worden, verdeeld over zes woonlagen. Het gaat hierbij om vier townhouses, twaalf loft appartementen en twee penthouses, met oppervlaktes van tweehonderd tot vijfhonderd vierkante meter. De prijsklassen variëren van twee tot vijf miljoen euro.” Wilbert Hilverda: “De manier waarop onze mensen onderling samenwerken en communiceren met de buitenwacht, kleurt het team.” Bouwen in het Oosten 21

Dépôt Zuid Oorspronkelijke architectuur Wilbert Hilverda werd na het sluiten van de bouwovereenkomst met Woningborg, ingezet als projectleider en hiermee staat hij bepaald niet voor een eenvoudige opdracht. “Het vereist nogal wat om een transformatie als deze in hartje Amsterdam succesvol en veilig te realiseren. Het is een herontwikkeling met verfijnde aanpassingen en respect voor de oorspronkelijke architectuur. Dat dwingt een hoge mate van vakmanschap af die niet elke aannemer in huis heeft. Bovendien krijgt het pakhuis, dat dateert uit 1905, zijn originele, vrijstaande vorm terug. Door de later bijgebouwde delen te verwijderen, ontstaat ruimte voor tuinen en terrassen op het zuidwesten over de volle breedte van de appartementen. De buitenzijde van Dépôt Zuid bleef in zijn geheel behouden. Tijdens de bouw stabiliseerden we de wanden, waarna de gehele binnen-constructie werd verwijderd om het vandaaruit weder op te bouwen. Bovendien werken we op een postzegellocatie, dat vereist de nodige veiligheidsmaatregelen en precisie van onze mensen. Er moet duidelijk gecommuniceerd worden over de aan- en afvoer van materialen en beperking van overlast. Een juiste verstandhouding met de gemeente en de omgeving is hierin een must.” Empathisch vermogen Na de gedeeltelijke sloop van de bijgebouwen -het pand werd weer vrijstaand gemaakt waardoor zo’n acht meter aan buitenruimte ontstondwerd in het najaar van 2019 begonnen met de bouw van de vier townhouses, twaalf loft appartementen en twee penthouses. En hoewel Wilbert Hilverda een project als deze typeert als de krenten uit de pap wordt er van zijn mensen veel gevraagd. “Naast het feit dat ieder zijn eigen specialisme heeft en daardoor een grote bijdrage levert aan het team, vraagt een bouw als deze ook een hoog empathisch vermogen in de beleving van de toekomstige bewoners. Deze mensen investeren een kapitaal en stellen daar, terecht, hoge eisen aan. De afnemers van de woningen zijn unaniem uniek, bijzonder vermogend, maar allemaal fijne mensen. De manier waarop onze mensen onderling samenwerken en Martin van Gent: “De opdrachtgever bedacht een samenhangende mix van authentieke en moderne elementen die Dépôt Zuid een geheel eigen identiteit zouden gaan geven.” communiceren met de buitenwacht, kleurt het team. Zij begrijpen het dagelijkse spel en dat maakt dit project, ondanks de complexiteit, transparant en toegankelijk.” Kolommenstructuur Het gehele ontwerp is geïnspireerd op het wereldberoemde Barcelona Paviljoen van architect Mies van der Rohe en geeft het pand een bijna museale uitstraling. Dépôt Zuid onderscheidt zich van de omgeving door zijn formaat en opvallende, lichte baksteen. De klassieke opbouw met een verticale driedeling van de gevels en de symmetrie in de horizontale verdeling, geeft het robuuste gebouw allure. De huidige architect Prast&Hooft bedacht nog meer opvallende kenmerken; donkere lijnen in het metselwerk, boogvormige ramen en een verspringende Wilbert Hilverda Martin van Gent Bouwen in het Oosten 23

Dépôt Zuid daklijn. Door daar diverse materialen, waaronder Belgisch hardsteen, cortenstaal, geglazuurde baksteen, brons en veel glas aan toe te voegen krijgt het pand een compleet nieuw uiterlijk. Binnen blijven de sfeerbepalende elementen zoveel mogelijk bewaard. Om een optimaal open ruimte te creëren, krijgt het pand kolommenwanden als draagconstructie. Wilbert Hilverda: “Het vereist nogal wat om een transformatie als deze in hartje Amsterdam succesvol en veilig te realiseren.” Waardige kroonlijst Het ontwerp van Dépôt Zuid zorgt ervoor dat in de woningen maximaal daglicht binnenkomt. Zo wordt vrijwel de gehele plint opengewerkt met grote raampartijen. De townhouses krijgen een glazen achtergevel, de hoekappartementen en penthouses aan drie zijden glas. Voor extra daglicht in de middenwoningen zorgt een lichthof dat de living met de overige ruimten verbindt. De huidige boogramen in de gevels worden nagenoeg allemaal vergroot, hierdoor valt er veel meer licht naar binnen en wordt de ruimte visueel gezien hoger. Bovendien ontstaat er zo meer contact met de straat. De dakopbouw van de penthouses is met zijn extra grote glasvlakken in de gevel een moderne en onderscheidende toevoeging aan het pand. Zij verbinden de oorspronkelijke hoektorens met elkaar en vormen een waardige kroonlijst van het gebouw. Eigen autoliften Onder het gebouw van Dépôt Zuid wordt een eigen parkeergarage gerealiseerd, te bereiken met een autolift. Er zijn 32 parkeerplaatsen beschikbaar. Liften geven vanuit de garage en de hoofdentrees direct toegang tot de woning. De garage krijgt bovendien elektrische oplaadpunten en biedt tevens ruimte aan de bergingen voor alle woningen en een gemeenschappelijke fietsenstalling. Bouwen in het Oosten 25

Dépôt Zuid Vroegtijdig meedenken leidt tot succes Reeds vele jaren is BPZ partner van AKOR als het gaat om complete binnendeurconcepten met hang- en sluitwerk. Door in een vroeg stadium gezamenlijk het proces in beeld te brengen en optimalisaties te zoeken in een ontwerp, wordt uiteindelijk het beste resultaat gezocht Matthijs Zomer van BPZ vertelt: “Bij AKOR staat samenwerken hoog in het vaandel. Wij zijn ervan overtuigd dat vroegtijdig met elkaar meedenken uiteindelijk resulteert in de economisch en praktisch beste oplossing voor zowel aannemer, eindgebruiker maar ook leverancier. Het vroegtijdig meedenken in details levert veel meer op dan die paar procent korting die achteraf tijdens een inkoopgesprek wordt gegeven. Denk bijvoorbeeld aan het gezamenlijk meedenken met kozijndetails, waardoor evt. standaard deurdiktes en afmetingen kunnen worden toegepast. Maar ook zaken als slimme keuzes in hang- en sluitwerk kunnen qua kwaliteit en integrale prijs voordelen bieden. Wij zijn content met de weg die een aannemer als AKOR durft te in te slaan op dergelijke projecten!” Op het project Dépôt Zuid mocht BPZ ook vroegtijdig meedenken. Zomer vult aan: “De opdrachtgever op dit project wist heel goed wat hij wilde, een exclusieve uitstraling voor appartementen uit het absolute topsegment. Wij hebben daarin meegedacht en in beginsel een proefelement geleverd. Dat is uiteindelijk door de opdrachtgever goedgekeurd, waarna we het verdere proces met elkaar konden inkleden. Op deze manier haal je eventuele kinderziektes in een vroeg stadium al uit een ontwerp en weet de eindklant precies wat hij mag verwachten”. BPZ is werkzaam voor de middelgrote en grote aannemers in heel Nederland. Met ruim 50 vaste medewerkers en in partnership met deurenfabrikant Van Vuuren worden aansprekende projecten gerealiseerd van Delfzijl tot Cadzand. Altijd met een flexibele inslag en vooruitstrevend als het gaat om nieuwe concepten. Het bedrijf, gevestigd in Assen, zet in 2020 ruim 30 miljoen euro om. Bouwen in het Oosten 27

Door: Jolanda Groothuis IJzerhandel Knoef en Neele Bouw & Techniek overgenomen door de Van Buuren Groep IJzerhandel Knoef uit Hengelo en Neele Bouw & Techniek uit Hardenberg zijn onlangs onderdeel geworden van de Van Buuren Groep. Aan de overnames lagen diverse redenen ten grondslag, maar zowel de eigenaar van Knoef, Hein Knoef als woordvoerder namens Neele, Theo Salomons, zeggen volledig achter de overdracht van hun zaken te staan. Het feit dat beide organisaties familiebedrijven zijn, maakt dat ze uitstekend passen binnen de structuur van de Van Buuren Groep. 28 Bouwen in het Oosten

Algemeen Hein knoef: “Deze periode heeft me wel tot nadenken aangezet, in die zin dat het leven meer inhoudt dan alleen werken.” De Van Buuren Groep kenmerkt zich door de platte en transparante structuur met korte lijnen en een heldere communicatie waarbij absolute leveringsbetrouwbaarheid en een vergaande klantgerichtheid na al die jaren nog steeds de ijzeren pijlers vormen. Meer dan alleen werken Algemeen directeur Hans Groeneveld, Hein Knoef en Theo Salomons schuiven aan tafel om te vertellen hoe de overnames tot stand zijn gekomen. Hein Knoef bijt het spits af: “Voor mezelf had ik al een langere periode duidelijk voor ogen dat ik de zaak op termijn van de hand zou doen. Dat had tweeërlei redenen; tien jaar geleden werd bij mij keelkanker geconstateerd. Ik was toen 45 jaar en volop in de running. De ziekte echter heeft een behoorlijke impact gehad op het leven van mij en mijn gezin. Op dat moment was nog maar één ding belangrijk; beter worden. Er volgden twee intensieve jaren waarbij het genezingsproces centraal stond en waarbij ik noodgedwongen de zakelijke touwtjes uit handen moest geven. Dat laatste was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ik vind het lastig om zaken te delegeren, maar had geen keuze. Het werd me echter wel duidelijk dat niemand onmisbaar is. Maar ook; hoé nadrukkelijk mijn medewerkers betrokken zijn bij het bedrijf. De zaken liepen prima door en waar ik tevens erg dankbaar voor ben; na vijf jaar werd ik genezen verklaard, ik kon mijn taken weer hervatten. Niettemin heeft deze periode me wel tot nadenken aangezet, in die zin dat het leven meer inhoudt dan alleen werken. Een andere reden om niet tot mijn 65e de zaak aan te houden had te maken met onze kinderen. Zij hebben niet de ambitie om het bedrijf over te nemen. Daarin ben ik beslist niet teleurgesteld. Het is belangrijk dat zij hun hart volgen en doen waarin ze plezier beleven. Daarvoor is het leven te mooi en te kort. Toen ik via via in contact kwam met Hans Groeneveld, algemeen directeur van de Van Buuren Groep, kwam een eventuele overname ter sprake. Ik stond er niet negatief tegenover.” Overname personeel Ook Theo Salomons vertelt namens Neele Bouw en Techniek dat hij niet negatief tegenover een brainstorm stond met Hans Groeneveld over een eventuele overname: “Jaap Neele was eerder al voornemens om een flinke stap terug te doen binnen het bedrijf. Ook hij had hiervoor diverse redenen. Feitelijk komt het erop neer dat tijdens de gesprekken die we voerden alle puzzelstukjes pasten. Van Buuren is evenals Neele een (h)echt familiebedrijf. De organisatie hecht veel waarde aan persoonlijke en langdurige relaties met haar klanten, leveranciers én medewerkers. Daarin kunnen wij ons spiegelen, het was dé basis om tot een overeenkomst te komen. Bovendien zou de overname geen gevolgen hebben voor de werkgelegenheid. Dat speelde een grote rol in onze beslissing. Van Buuren neemt, evenals bij Knoef, ons voltallige personeel over. Zij zullen derhalve geen negatieve gevolgen ondervinden van de overname. Toen Hans Groeneveld zich medio dit jaar persoonlijk voorstelde aan onze medewerkers en we samen vertelden over de Hans Groeneveld: “We zijn alle drie familiebedrijven met dezelfde cultuur. Daarom passen we uitstekend bij elkaar.” Hein Knoef Hans Groeneveld Theo Salomons Bouwen in het Oosten 29

Vakpioniers op het gebied van beton en mortels Met 9 betoncentrales in Noord en Oost Nederland lopen wij als vakpioniers voortdurend voorop bij ontwikkelingen, of het nu gaat om producten, toepassingen of maatschappelijke thema’s. Al onze locaties zijn CSC goud gecertificeerd! Kanaalstraat 20, 7550 AM Hengelo (O) Tel.: 074 - 249 33 33 e-mail: info@betoncentrale.nl www.betoncentrale.nl

Algemeen op handen zijnde plannen werd er louter positief gereageerd.” Hein Knoef onderstreept de woorden van Theo Salomons: “Onze medewerkers reageerden eveneens enthousiast. Heimelijk wisten ze wel dat er binnen een aantal jaren veranderingen zouden gaan plaatsvinden. Dat de Van Buuren Groep hun nieuwe werkgever zou worden, was voor hen een opluchting.” Persoonlijk benaderd Hans Groeneveld is reeds 33 jaar actief binnen de Van Buuren Groep en voelt zich als algemeen directeur, niet in de laatste plaats, nauw betrokken bij zijn personeel. Voor hem was het vanzelfsprekend dat hij de medewerkers van Knoef en Neele persoonlijk op de hoogte bracht van de overnames: “We zijn alle drie familiebedrijven met dezelfde cultuur. Daarom passen we uitstekend bij elkaar. Kenmerkend hierin is dat er nagenoeg geen verloop is binnen het personeelsbestand. Tevens is het ziekteverzuim erg laag. Dat zegt best veel over de bedrijfsvoering en onderlinge sfeer. Ondanks dat we nu, na de overnames, bijna tweehonderd medewerkers in dienst hebben, ken ik ze allemaal persoonlijk. Ik ben een man die graag tussen de mensen staat, hou van saamhorigheid. Wat bovendien erg werd gewaardeerd is dat er niet veel gaat veranderen binnen de bedrijven. Zowel Knoef als Neele zullen zoveel mogelijk hun eigen identiteit blijven behouden. Het logo zal worden aangepast en de huisstijl wordt geleidelijk verweven met die van de Van Buuren Groep. Verder zullen we alle drie onze positie in de bouw-, industrie- en installatiesector in het oosten van het land alleen maar versterken. Met dat uitgangspunt voor ogen zien we vol vertrouwen de toekomst tegemoet.” Inkoopcombinatie De twee overnames zorgen voor meer verschuivingen dan zich op het eerste oog laat aanzien; Van Buuren Groep is één van de oprichters van Necomij-Ivana, aandeelhouder van Ivana en lid van inkoopcombinatie ZevijNecomij. Neele en Knoef waren op hun beurt lid van Ferney, maar aangezien een bedrijf doorgaans geen lid mag zijn van twee inkoopcombinaties is Zevij-Necomij een volume rijker en Ferney twee leden armer. Over Van Buuren Groep De Van Buuren Groep werd tweehonderd jaar geleden opgericht en is uitgegroeid tot een moderne, toonaangevende technische groothandel voor de bouw-, industrie- en installatiesector. Met de hoofdvestiging in Rijssen en inmiddels elf vestigingen (na overname Knoef en Neele) in het midden en oosten van het land telt de Van Buuren Groep bijna tweehonderd medewerkers. Vanuit Rijssen worden een aantal zaken centraal geregeld. Het betreft de administratie, ICT, marketing & communicatie, logistiek, verkoop binnendienst en inkoop. Ook bevindt zich hier een verkoopvestiging en een afhaalcentrum voor de regionale klanten. De overige vestigingen van Van Buuren liggen in Almelo, Apeldoorn, Doetinchem, Hengelo en Zwolle. Redblok heeft als thuishaven Barneveld, de Hollandse IJzerwarenhandel is gevestigd in Soesterberg en Van Buuren Bouwmarkt in Wierden. Bouwen in het Oosten 31

Algemeen Theo Salomons: “Toen Hans Groeneveld zich persoonlijk voorstelde aan onze medewerkers en vertelde over de plannen werd er louter positief gereageerd.” Bouwen in het Oosten 33

Terpwoningen Zwolle Veel animo voor terpwoningen Zwolle In het eerste kwartaal van volgend jaar zal Bouwmaatschappij Ufkes Apeldoorn B.v. elf zogenaamde terpwoningen onder de naam “Hoog en Droog” opleveren in de Zwolse uitbreidingswijk Stadshagen. De opdracht werd verstrekt door ontwikkelaar DLH Ontwikkeling Zwolle, een partij waarmee volgens projectleider Jan Westerink vaker is en wordt samengewerkt. Bouwen in het Oosten 35

Wie wij zijn Met al 40 jaar ervaring op het gebied van installatietechniek is Bouwmeester een erkende speler in de markt. Wij bedienen klanten in de omgeving van Zwolle en ver daar omheen. Wij hebben ervaring in de uitvoering van nieuwbouw, onderhoud- en renovatieprojecten. Door de samenwerking met andere bouwkundigeaannemers is geen project of klus ons te groot. Wij zijn tevens aangesloten bij de branchevereniging Uneto-VNI en waarborgen daarmee onze kwaliteit. Klantgerichte vakmensen Erkend installatiebedrijf 7 dagen per week bereikbaar Waar we goed in zijn Bouwmeester Installatietechniek BV uw specialist in: • Lood- en zinkwerk • Dakwerk • CV installaties • Onderhoud en vervanging van CV ketels • Warmtepompen • Zonne-energie systemen • Gas installaties • Water installatie • Sanitaire installaties • Service en onderhoud > CONTACT ONS VRIJBLIJVEND Voor al uw: metselwerken Kalkzandsteen lijmwerk voegwerken Galileïstraat 6, 7701SK, Dedemsvaart Gerrit Reurink: O6 543 21 953 Bert Tromp: O6 5O 21O 211 info@reurinktromp.nl www.reurinktromp.nl

Terpwoningen Zwolle Het project ‘Hoog en Droog’ kwam voort uit een recente samenwerking tussen de ontwikkelaar en Ufkes. Jan Westerink: “De gunning voor de terpwoningen is in bouwteam met de ontwikkelaar tot stand gekomen. We hadden net gezamenlijk 25 woningen gerealiseerd aan in Breecamp Oost aan de noordkant van Stadshagen en zijn min of meer direct daarna met de terpwoningen gestart. De elf terpwoningen, tien twee-ondereen-kapwoningen en één vrijstaande woning, waren in een mum van tijd verkocht. De verwachting was dat met name de wat oudere consumenten belangstelling zouden tonen, maar in de praktijk zijn het vooral dertigers met één of twee kinderen die gekocht hebben. Dankzij het verkoopsucces en de korte bouwvoorbereidingstijd kon snel met de realisatie worden gestart. We zijn in juni gestart en inmiddels staan de betoncasco’s en tot en met week 45 is het hier piekdrukte. Op dit moment zijn er van ons een uitvoerder, twee timmerlieden en een projectleider aanwezig. Op kantoor houdt een werkvoorbereider de voortgang in de peiling. Voor het overige zijn het de vakmensen van onze onderaannemers. Verreweg de meeste daarvan zijn vaste relaties van ons. We liggen mooi op koers, precies volgens de planning. Weersomstandigheden of een vertraging bij nutsbedrijven daargelaten verwacht ik geen grote obstakels voor een goed verloop van de bouw.” Gasloos Hoog en Droog is een gasloos project. Jan Westerink: “De energievoorziening geschiedt door de toepassing van een lucht/waterpomp. Optioneel kunnen de kopers kiezen voor extra zonnepanelen. We bieden overigens ruim vijftig opties aan op allerlei gebieden. Je mag gerust van maatwerk spreken binnen ons Plus Woning concept, waar Hoog en Droog onder valt. In principe zijn er bepaalde zaken omkaderd, maar er is veel ruimte voor een invulling naar keuze. aanzicht met de schuine punten, de gevels die gecombineerd worden uitgevoerd met hout en metselwerk en de aluminium kaders onder de kozijnen geven de woningen een eigen karakter. Ook de positionering van de keuken in een aanbouw geeft de woningen iets eigens. Het levert veel extra woon- en leef oppervlakte op. Het gezamenlijke binnenplein pakt ook erg mooi uit.” Veelbelovend Ondanks de coronacrisis ziet de orderportefeuille van Ufkes er Jan Westerink: “Je mag gerust van maatwerk spreken binnen ons Plus Woning concept , waar Hoog en Droog onder valt.” volgens Jan Westerink “veelbelovend” uit. “We kunnen al behoorlijk ver in 2021 kijken. Toen half maart de crisis uitbrak hebben ook wij een dip gekend in het aantal aanvragen, maar na een aantal weken groeide het vertrouwen weer en inmiddels lijkt alles Door de coronaperikelen is de communicatie naar de kopers wat anders ingericht dan normaal het geval is. We werken nu met nieuwsbrieven en op gezette tijden organiseren we enkele sobere “kijkmomenten” waarbij de anderhalve meter maatregel uiteraard gerespecteerd wordt. Als de binnenwanden binnenkort geplaatst zijn is er weer zo’n ontmoeting gepland. Persoonlijk vind ik ‘Hoog en Droog’ een mooi project dat zich ook onderscheidt van andere vergelijkbare woningbouwprojecten. Het platte dak, het weer de goede kant op te gaan. Er is veel te doen omtrent de woningbouw. Wij zijn zelf vooral gericht op projecten vanaf ongeveer twintig woningen of appartementen. Ons werkgebied is circa honderd kilometer rond Apeldoorn, maar voor vaste relaties werken we ook buiten deze denkbeeldige ring. Als ik nu een blik werp zie ik projecten in Zaandam, Muiden, Arnhem en Den Haag. We werken met zo’n zeventig mensen, waaronder veertig op kantoor, 25 timmerlieden en zeven uitvoerders. We hoeven ons beslist niet te vervelen de komende tijd.” Bouwen in het Oosten 37

Dé specialist voor: constructie- / bouwstaal Trappen Balustrades/leuningwerk Luifels Schoolstraat 3, 8141 EN Heino 0572 393275 info@nivelko.nl

Door: Organisatie: Ad Struik (BouwKlup) I Moderator: Arjan te Lintelo (Accent op Ontwikkeling) I Fotografie: Erik van der Leij (Elan Producties) I Tekst: Margreet Koster (Text & Event) De BouwKlup is (online) te gast bij BINX Smartility in Groenlo. De wereld aan werk. Push the reset button Heeft corona onze werkwijze definitief veranderd? Wat moet of gaat radicaal anders? Wat zijn de gevolgen van toenemende automatisering? Wat zijn de idealen en behoeften van de verschillende generaties? Wat betekent dit voor de organisatiestructuur en -cultuur, managementstijl en werkgeverschap? 40 Bouwen in het Oosten

Algemeen Wim Davidse: “Aanstekelijk werkgeverschap – sociale innovatie - is wat we nodig hebben. Juist in tijden van crises.” Generatie Y wil werkgeluk Ruth Feenstra is HR-adviseur bij BINX: “De kernwaarden van BINX zijn door de medewerkers vastgesteld (innovatief, echt samen, kwaliteit voorop en inlevingsvermogen). In de informele cultuur - waar 50% jonger dan 35 jaar is (generatie Y dus) - spreekt men elkaar hierop aan.” BINX is een integraal bouwen installatiebedrijf dat zich richt op geïntegreerde utiliteitsbouwcontracten (van ontwerp tot en met het meerjarenonderhoud voor 15-20 jaar). BINX ziet haar rol in de toekomst steeds meer verschuiven van bouwer naar dienstverlener. Smartility staat voor smartutiliteit: de slimste manier van bouwen: “Dat betekent integrale engineering volledig in 3D. Eerst digitaal gebouwd voor de werkelijke start van de bouw. En de slimste manier van onderhouden (optimaal gebruik en voorspelbaar onderhoud met data-analyse vanuit toegepaste sensoren),” aldus technisch directeur André Guis. Het bedrijf won in november 2019 de Cobouw Award voor beste werkgever. Het ronde organigram is dynamisch en gaat uit van dienend leiderschap. De klant staat letterlijk in het midden. De directie aan de buitenkant. Er zijn geen functies, maar ‘dynamische’ rollen, het werk is minder ‘vast omlijnd’. Zo kunnen medewerkers zich maximaal ontwikkelen. Voldoening, zingeving, plezier en verbinding zorgen voor werkgeluk. Dat zijn waarden die millennials (generatie Y) aanspreken. In de bouw is de werkgelegenheid het hardst gekrompen Wim Davidse is flex- en arbeidsmarktstrateeg, spreker en hoofdredacteur van Flexmarkt Magazine. Hij start zijn betoog met ‘surfen op de golven van de vierde industriële revolutie’. Dat betekent: opletten en aanpassen dus. Technologische innovatie is 25% van je succes. Sociale innovatie 75%! Dit besef is er nog lang niet overal. Goed, maar beter: ‘aanstekelijk werkgeverschap’ – lijkt niet ons ding. Disruptie, digitalisering en de arbeidsmarkt zijn de grootste strategische uitdagingen voor werkgevers. De vierde industriële revolutie komt op ons af in vier golven: Mens en demografie, Technologie – digitalisering, deglobalisering en duurzaamheid. Davidse over de eerste twee: 1. Mens en demografie “De komende vijf jaar verwachten we in Europa een krimp van 3% van de potentiële beroepsbevolking1 . In de bouw hebben we steeds meer nieuwe mensen nodig om vergrijzing op te vangen. Mensen worden dus Ruth Feenstra – HR-adviseur BINX: “Bij BINX geen vastomlijnde functieprofielen. Dynamische rollen geven ruimte om je maximaal te ontwikkelen.” Bouwen in het Oosten 41

Algemeen Wim Davidse: “Fris in tijden van crises je bedrijf op. Dat is beter dan stoppen met marketing en opleidingen.” De radicale jaren 20 Volgens Davidse ‘landen’ alle veranderingen van de ‘radicale jaren 20’ nog te weinig. “We moeten anticiperen op de nieuwe functies en de beste energie uit de beschikbare mensen halen. Repeterende werkzaamheden worden ons dankzij digitalisering uit handen genomen.” nog schaarser. En ze hebben ingewikkelde verlanglijstjes. De missie van een bedrijf wordt arbeidsvoorwaarde. Op een krappe arbeidsmarkt is de werknemer koning. (more gains, less pains) 2 . Technologie en digitalisering Ondanks de coronacrisis, Brexit en ontwikkelingen in China gaat de economie zich vanaf 2021 herstellen. Digitalisering beïnvloedt ook de bouw. De medewerkers moeten niet alleen over kennis, maar ook over soft skills beschikken. Want het belang van communicatie en samenwerking met andere experts neemt toe.” Narcotics Anonymous 1981: “Hetzelfde blijven doen en betere resultaten verwachten. Dat is krankzinnigheid.” Niet bevriezen tijdens crises Het coronavirus zet de vierde industriële revolutie in een hogere versnelling. Veel organisaties ‘bevriezen’ In een crisis: ze stoppen met marketing en opleidingen. Davidse: “Niet doen! Het is beter om in slechte tijden je bedrijf ‘op te frissen’: wat kunnen we beter, waar gaan we mee door? Voldoet ons businessmodel na de recessie nog? Is er voldoende visie op uitdagingen en kansen van de vierde industriële revolutie? Zijn we mens- en klantgericht? Pakken we door op de innovatie?” Maak ruimte voor de nieuwe toekomst In elke crisis sneuvelt ‘oud hout’ en krijgt ‘jong hout’ ruimte. Hoewel het lastiger is in een bestaand bedrijf te innoveren, kun je daar ook ruimte creëren. “Begin – net als BINX - met een ‘Gideonsbende’, adviseert Davidse. Laat ze praten over nieuwe ontwikkelingen, de gevolgen en mogelijkheden. Laat ze met ideeën en plannen komen. Geef ze als management expliciet steun en neem zoveel mogelijk over in je strategisch plan. Moedig anderen aan mee te doen. Blijf in gesprek. Zo begint de verandering klein en groeit die heel natuurlijk. Dat is makkelijker dan je denkt - en gewoon noodzakelijk! Want als je hetzelfde blijft doen als altijd, is het krankzinnig om betere resultaten te verwachten.” 1 Iedereen tussen 15-75 jaar Bouwen in het Oosten 43

Akor Rijssen Mathea Knulst: “De aanbouw is volledig circulair, van constructie tot meubeldetail.” Door: Jolanda Groothuis Akor Rijssen breidt eigen bedrijfspand uit met circulaire kantine Bouwen in het Oosten 45

Akor Rijssen Ondanks dat het bedrijfspand van Akor Rijssen in 2007 ontworpen en gebouwd werd met een blik op de toekomst, kon recent een interne uitbreiding niet voorkomen worden. Door de groei van de organisatie kwamen de medewerkers zowel op kantoor als in de kantine in de knel te zitten. Bovendien was het wenselijk dat er diverse flexplekken zouden komen. Over de binnenkant van de kantine boog Harmeling Interieurs uit Rijssen zich en kwam daarmee verrassend voor de dag. Martin van Gent: “Door INTEX Architecten werd een nieuw onderkomen ontworpen tussen het kantoor en de werkplaats.” Bouwen in het Oosten 47

Polybouw heeft voor AKOR de circulaire gevels voor hun nieuwe pand geleverd

Akor Rijssen Met als uitgangspunt Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen besloot commercieel directeur van Akor, Martin van Gent, dat de uitbreiding van het kantoorpand duurzaam en circulair moest worden. In die zin past het in de lijn van project Dépôt Zuid in Amsterdam Oud-Zuid waar de vaklieden van Akor momenteel werken aan de transformatie van het monumentale pakhuis. Maar, naast het visuele en milieukundige aspect werd bovenal praktisch gedacht. Martin van Gent: “We hebben de afgelopen jaren een behoorlijke groei ondergaan met als gevolg dat de kantoorruimte beperkt werd. Ook ondervonden we de behoefte aan flexplekken. Door INTEX Architecten werd een nieuw onderkomen ontworpen tussen het kantoor en de werkplaats. Zij ontwierpen een ‘Akor-Café’ die multifunctioneel inzetbaar is als kantoor, vergaderruimte en uiteraard als kantine. Om een juiste invulling te geven aan het interieur richtten we ons tot Harmeling Interieurs. Zij ontfermden zich over onze interieurplannen en kwamen met een uitgekiend voorstel, dat geheel voldeed aan onze wensen.” Geproduceerd van afval Mathea Knulst van Harmeling Interieurs: “De aanbouw is volledig circulair, van constructie tot meubeldetail. Houten balken en stalen Martin van Gent: “We hebben de afgelopen jaren een behoorlijke groei ondergaan met als gevolg dat de kantoorruimte beperkt werd.” Bouwen in het Oosten 49

Akor Rijssen kolommen uit de voormalige kunstopslag van het Rijksmuseum in Amsterdam kregen een nieuw leven in de kantine die inmiddels is gerealiseerd. Een bijzonder aspect in het interieur is de bekleding van het keukengebied. De wanden zijn namelijk bekleed met innovatief circulair Solid Textile Board (leverancier Baarsen Bloemhoff) en volledig geproduceerd van afval. Je ziet nog de typische blauwe vezels van spijkerstof, die speels combineren met de witte kern van de plaat in de belijning rondom de ruimte.” Ontspanning en dynamiek De kantine biedt inmiddels plaats aan ruim honderd medewerkers en onderscheidt zich onder andere door de robuuste stamtafel in de keuken, gezellige ronde groepszitjes in het centrum en treincoupébanken voor iets meer privacy. Volgens Mathea is het een goede plek geworden om te ontspannen en, ook niet onbelangrijk, het werk voor even te laten liggen. Tegelijkertijd brengt de kantine dynamiek en interactie en is het dé plek om iets te vieren en gezellig en informeel bijeen te komen. Bouwen in het Oosten 51

Onderhoud en installatie van airco, Luchtbehandeling en Meet en regelinstallaties in de ruimste zin van het woord. Oude Schoolstraat 2 I 7468 CA Enter Mobiel: 06 - 229 903 59 E-mail: tenbrinke@klimaat-service.nl Website: www.klimaat-service.nl Vakmanschap uit het Oosten des lands Schilderswerk Behangwerk Glaswerk Onderhoud of renovatie Bruins Schilderwerken is een kleurrijk en persoonlijk familiebedrijf, waar een flexibel team van gespecialiseerde deskundigen voor u klaar staat. Kwaliteit leveren is ons doel. Wij zijn thuis in de afwerking en het onderhoud van glas- en schilderwerken, waarbij wij gebruik maken van de beste materialen en gereedschappen, snel schakelen, persoonlijk contact houden, snel, op tijd en nauwkeurig werken. T: 0548 – 54 45 60 I www.bruinsschilderwerken.nl

Akor Rijssen Mathea Knulst Mathea Knulst, hoofd ontwerpafdeling en interieurarchitect bij Harmeling was in deze de leidende factor en bedacht het compleet circulaire interieur. In de aanbouw herrees een nieuwe kantine waarin medewerkers en ook relaties kunnen samenkomen voor lunches, feestelijke momenten, inspiratiesessies en events. Bouwen in het Oosten 53

Corona: van dip naar doordouwen Voor iedereen in de bouw stond één vraag op het netvlies: hoe zou de orderportefeuille er na de Bouwvak uitzien? Zou het negatieve effect van corona doorzetten? Al vanaf eind juli en augustus waren de eerste voortekenen voorzichtig positief als je keek naar het aantal onvervulde vacatures. En in september zette deze trend stevig door. Een gunstig voorteken voor wat we nu zien: veel werk en gevulde orderportefeuilles. De bouw loopt hierin voorop, en ik zie gunstige tekenen dat de technieksector in die trend zal volgen. Kortom, van dip naar doordouwen. Zo kreeg het grote project van aannemerscombinatie Sassenvaart, al een jaar uitgesteld, in september alsnog groen licht en kon Haldu met haar mensen vol aan de bak met de bouw van een nieuwe sluis in Terneuzen. Ook de kleinere aannemers, een belangrijke groep voor de Nederlandse economie, gaat het voor de wind. Niet alleen voor Haldu Groep kwam deze positieve omslag in beeld, maar, voor zover ik kan beoordelen, ook elders in de sector. Cruciaal in dit herstel, is uiteraard dat de materialenlevering logistiek weer op gang komt. Gelukkig constateer ik ook 54 op dit vlak een goed herstel. Mijn visie is dat we licht herstellen, een mooie basis om van 2021 een stevig succes te maken. Immers, de meeste projecten lopen in 2021 door. Opschalen is het devies Bij Haldu Groep hebben we inmiddels zelfs weer behoefte aan extra mensen om alle projecten van onze opdrachtgevers te kunnen handelen. Opschalen is nu het devies en op het vlak van recruitment en ook social media hebben we extra ondersteuning in huis gehaald. Deze omslag heeft zich eind augustus/begin september in slechts twee weken voorgedaan. Ik had het voor de zomer, en midden in alle coronaperikelen, niet kunnen vermoeden. Onze vakkrachten worden zelfs alweer door de concurrentie gebeld. Rol overheid U weet dat ik regelmatig kritisch ben op de overheid. Dat blijf ik. De snelheid waarmee vergunningen afkomen loopt nog steeds achteruit. En dat geldt helaas ook voor het beschikbaar komen van bouwgrond. In mijn ogen gemiste kansen, wat door het draaien aan deze twee cruciale knoppen kan de Bouwen in het Oosten

Column overheid voor de bouw écht het verschil maken. Neem de woningbouw, de vraag is ongekend groot en de ruimte is er. Echter, met onze wirwar aan tijdrovende procedures is agrarische grond niet zomaar bouwgrond, dit zijn helaas nog steeds lange en slepende trajecten. Ik pleit er echt voor dat deze trajecten op de turbo gaan. Het gevecht om schaarse bouwlocaties mag toch niet de flessenhals worden terwijl we tegelijkertijd vechten om de economie overeind te houden? Wij willen, wij kunnen en de overheid op haar beurt moet hierin nu écht haar verantwoordelijkheid nemen. Ik las dat het kabinet 20 miljard uittrekt voor een investeringsfonds dat projecten moet steunen op drie terreinen: fysieke infrastructuur, onderzoek en ontwikkeling en onderwijs. Ik hoop van harte dat woningbouw hierin een prominente plaats krijgt. En als grond dan alsnog een probleem is, pleit ik ervoor om veel meer hoogbouw te realiseren zoals nu in Nijmegen. Pas op: stikstofdossier komt terug Nog iets over de overheid: die heeft een olifantengeheugen. Dus komt het dossier over stikstof gegarandeerd weer op tafel. Daar moeten we alsnog mee dealen. Recent heeft de Europese Commissie de klimaatdoelstellingen voor 2030 aangescherpt. Over tien jaar, in 2030, moet de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55% gedaald zijn. Ook dit dossier is dus nog lang niet van tafel. Ik zeg het u maar alvast… Danny van Hal Bouwen in het Oosten 55

IKC Het Saffier IKC Het Saffier wordt opgeleverd volgens planning Jansman Bouw opdrachtnemer op basis van DBME Begin volgende maand vindt de oplevering plaats van Integraal Kind Centrum Het Saffier in de Zwolse wijk Stadshagen. In veel projecten geldt dat een oplevering een eind markeert van een samenwerking. In Zwolle is dat bepaald niet het geval. Jansman Bouw is namelijk opdrachtnemer op basis van DBME, Design, Build, Maintain and Energy. Projectleider Gert Jansen spreekt dan ook liever van een overgang naar fase drie waar Jansman en Florion gedurende 25 jaar de relatie voortzetten in de zogenaamde onderhoud- en beheerfase. Fase 1 betrof de ontwerpfase, opgevolgd door de realisatiefase die nu dus aanstaande is. Maar gevoelsmatig is het wel degelijk een belangrijke mijlpaal om trots op terug te blikken. Bouwen in het Oosten 57

Gert Jansen vertelt dat de eerste contacten met zowel Stichting Florion als de gemeente Zwolle dateren van het medio van 2019. “In eerste instantie had de stichting een andere partij geselecteerd na een selectieprocedure, maar met die partij kwam men er niet uit. Vervolgens is opnieuw een selectieprocedure gestart en daaruit werd Jansman unaniem gekozen. Jansman heeft de draad weer opgepakt, en het Programma van Eisen binnen taakstelling gebracht. Samenwerking was de sleutel tot het succes, dit gecombineerd met transparantie en focus op de doelstellingen. Jansman had met bijna dertig scholen op de teller tal van oplossingen paraat om snel te kunnen schakelen, want de verloren tijd moest wel worden ingehaald. Dit hield verband met de geplande start van bouwactiviteiten op de huidige tijdelijke locatie. In nauw contact met de opdrachtgevers en gebruikers in de vorm van een aantal brainstormsessies zijn we in twaalf weken tijd tot een bouwaanvraag gekomen. Gelukkig hadden we al contact gehad met de welstandcommissie en overige belanghebbenden bij de gemeente. En ook de doorlopende afstemming met gemeente was uitstekend, Dat voorkwam onnodig oponthoud. De planning van de verhuizing naar de nieuwbouw, de grootste zorg voor Florion, was daarmee veilig gesteld. Jansman heeft zich de afgelopen tien jaar met name ontwikkeld ten aanzien van efficiëntie in het bouwproces, vanaf initiatief tot ontwerp, realisatie en onderhoud. Optimaal presteren is direct verbonden met een juist bouwproces. Het betaald zich altijd uit, zo ook nu bij Het Saffier. Ten opzichte van de eerste uitganspunten hebben we zwaarder ingezet op duurzaamheid en is de gevel, door de toepassing van veel duurzaam hout in combinatie met cortenstaal, substantieel gewijzigd. De look is eigentijds en past nu uitstekend op de zichtlocatie aan de Rotonde van de Tippe. Het Saffier wordt ENG, energieneutraal. We hebben aardig ervaring in dergelijke opdrachten, ook in BENG overigens. In Het Saffier 58 Bouwen in het Oosten

IKC Het Saffier CO2 reductie. De lucht wordt bijvoorbeeld continu ververst en gefilterd.” is gekozen voor juiste balans in het isoleren van de gebouwschil waardoor er ook gelegenheid was voor een fraaie glazen vliesgevel. Verder wordt gebruik gemaakt van een lucht-warmtepompinstallatie, veel zonnepanelen en ondermeer een geavanceerd daglichtsysteem. Per ruimte is het klimaat individueel regelbaar. Gebeurt er niets in een bepaald lokaal, dan wordt het klimaat op comfortstand gehouden en is het verbruik ook nihil. In de basis voldoet Het Saffier aan eisen volgens Bouwbesluit, maar door een aantal slimme keuzes heeft het gebouw het certificaat Frisse School Klasse B, dat onder andere betrekking heeft op de ventilatie, daglicht en De bouw startte eind februari, slechts een paar weken voordat de coronacrisis uitbrak. Het heeft volgens Gert Jansen niet geleid tot vertraging. “Nee, de oorspronkelijke planning ging uit van een bouwkundige oplevering in week 47 en dat gaan we halen. Door de corona hebben we wel wat aanpassingen gedaan in de overlegstructuur, dus ook wij hebben veel gebruik gemaakt van Teams. Ik denk dat dit ook wel zal blijven in de toekomst, afgewisseld met persoonlijk overleg dat als alles weer normaal is, uiteraard terug zal komen. Op de bouwplaats hebben we geen noemenswaardige problemen gekend met het werken op anderhalve meter. Het Saffier heeft een behoorlijk prefab karakter, dan heb je al minder mensen op de bouw zelf. Echt spannend was het nog niet. Het enige spannende en uitdagende thema was het tijdig aanwezig zijn van de nutsvoorzieningen. Daar hebben we al in een vroegtijdig stadium aandacht aan geschonken en zoals het zich nu laat aanzien is ook die spanning uit de lucht. De ervaring die we met deze aspecten hebben opgedaan bij vele andere projecten betaalt zich uit in zo’n situatie. Als gezegd zijn we nu de periode van onderhoud voor de komende 25 jaar aan het formaliseren. Waarbij de garantie op gebouw-gebonden energieverbruik, de relatie tussen Jansman Bouw en Florion nog eens extra bijzonder maakt.” Gert Jansen: “Samenwerking was de sleutel tot het succes, dit gecombineerd met transparantie en focus op de doelstellingen.” Bouwen in het Oosten 59

Tekst: Margreet Koster - Text & Event Fotografie: Marlie Koggel - Koggel Fotografie Sterk in grondwerk Sterk in uitvoering Aannemen van werk, recycling en verhuur www.hoogeboom-raalte.nl Tel: 0572-352250

Scholenvereniging Floron content met eindresultaat Het Saffier lost langgekoesterde wens in IKC Het Saffier Huisvestingsadviseur Wim Lengkeek van scholenvereniging Florion was vanaf de eerste planvorming rond Integraal Kindcentrum Het saffier betrokken bij het project. Hij ziet de realisatie en de aanstaande oplevering aan het eind van het jaar als een kroon op het werk na een lange periode van noeste arbeid van een heleboel mensen. “Er is lang op gewacht en het was best wel heftig voor ouders, leerlingen en leerkrachten. Maar het resultaat is een mooie, gezonde, veilige en goed geoutilleerde leer-omgeving. We hebben er zin in!” Bouwen in het Oosten 61

De eerste pogingen om tot nieuwbouw te komen in de nieuwbouwwijk De Tippe dateren van de periode 2012, 2013. Wim Lengkeek: “De gemeente had toen in principe al toestemming gegeven om te gaan bouwen. De situatie was destijds rijp voor iets nieuws. We zaten met De Sprankel aan de Klokkengieterlaan al krap met ruim 350 leerlingen. Er was al een aantal jaren sprake van een dependance. De bouwcrisis en de daarmee gepaard gaande vertraging van de ontwikkeling van De Tippe doorkruisten de plannen. De bouw op die locatie werd stop gezet. Het werd weer actueel nadat de tunnel naar De Tippe twee jaar geleden gerealiseerd was. We zijn weer begonnen met de plannen, maar de tijd bleek een andere te zijn dan acht jaar geleden. We wilden de bouw niet op een traditionele wijze laten uitvoeren. Je hebt in onze tak van sport twee geldstromen. De ene is van de gemeente en de andere van het bestuur. De gemeente heeft een simpele redenering. Die wil een gegarandeerde kwaliteit tegen de kosten die de VNG voorschrijft. Floron heeft eveneens een duidelijk belang. Een zo hoog mogelijke kwaliteit 62 (lees: leeromgeving) tegen dragelijke exploitatie- en onderhoudskosten. Dat natuurlijke spanningsveld van een relatief goedkope bouw en een dure exploitatie wilden we doorbreken. We hebben in dat kader samen met de gemeente en de aannemer intensief overleg gevoerd. Een overleg dat geleid heeft tot een mooi en voor alle betrokkenen meer dan acceptabel eindresultaat. We begrepen de enigszins voorzichtige benadering vanuit de gemeente Zwolle en anderzijds was er begrip voor onze opstelling. We krijgen wat we graag wilden: een goed gebouw dat gereed is om de geplande levensduur van veertig jaar aan te kunnen.” Goede keus Volgens Wim Lengkeek zijn de begrotingen twee of drie keer bijgesteld. “Dat was ook noodzakelijk. De kosten waren circa veertig procent hoger dan de oorspronkelijke ideeën acht jaar geleden. Uitgangspunt was, ingegeven door het terugdringen van de exploitatielasten, om het gebouw energieneutraal te bouwen. Dat betekent een gasloze opzet en de toepassing van onder andere zonnepanelen. Bouwen in het Oosten Wim Lengkeek: “We krijgen wat we graag wilden: een goed gebouw dat gereed is om de geplande levensduur van veertig jaar aan te kunnen.” We hebben een Frisse School B classificering en voldoen uiteraard aan alle criteria van het Bouwbesluit. Een actueel probleemonderwerp zoals de ventilatie is dus ondervangen. Nee, we kunnen echt decennia vooruit.” Opluchting Voor veel kinderen, ouders en leerkrachten zal het een opluchting zijn om vanaf begin januari vanuit de nieuwe locatie te kunnen opereren. Wim Lengkeek: “Het is een lange periode geweest. Sommige leerlingen hebben jarenlang geleerd vanuit De Meeuw cabines. Het is een oplossing, maar wel met de nodige beperkingen. We zijn erg blij dat de oplevering nu aanstaande is. Het betekent de afronding van een best wel heftige tijd, maar we zijn dankbaar voor de nieuwe situatie. We hebben er echt zin in. We kunnen hier in De Tippe weer tientallen jaren vooruit. We hebben er lang genoeg op gewacht.”

IKC Het Saffier Perfecte harmonie gebouw en haar interieur De opdracht voor de inrichting voor Het Saffier begon met een introductie van de architect. Na een gesprek en presentatie met de school waren ze overtuigd van de creatieve katalysator die een goede samenwerking tussen inrichter en architect kan zijn. Deze samenwerking heeft de school zeker geen windeieren opgeleverd, integendeel. Het resultaat is perfecte harmonie tussen gebouw en haar interieur, zowel in kleur en materiaal als in de vormgeving. Ook de lesmethodes zijn veelvuldig onderwerp van discussie geweest met betrekking tot het interieurconcept. Belangrijk is dat de inrichting in dienst is van de werkwijze en lesmethode. De docent moet al zijn/haar energie kunnen steken in de kinderen en het meubilair moet daar bij aansluiten om het lesgeven makkelijker te maken. Voor Het Saffier heeft dit geresulteerd in eigentijdse inrichting die erop gericht is om makkelijk de kinderen individueel te laten werken als in groepjes -en dit alles tegelijk in een lokaal- en zonder dat ze last van elkaar zullen hebben. Al met al een inrichting passend bij de waarde en onderwijsvisie van de school! Samen werken aan de toekomst Hoogeboom Raalte is sinds 1935 actief met aannemen van grond-, weg- en waterbouwwerkzaamheden, recycling, verhuur van machines en containers. Wij werken regelmatig voor gemeente Zwolle en hebben al verschillende terreinen op Stadshagen bouwrijp gemaakt. Onze medewerkers hebben, met gebruik van de hybride kraan, grond- en riolerings werkzaamheden uitgevoerd voor de nieuwbouw van IKC Het Saffier. De volgende fase is de inrichting van het terrein. Samen met Jansman Bouw werken wij aan een duurzame, circulaire economie, waarbij grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt. Zo ook bij Het Saffier. Voor de bestrating van het schoolplein worden tegels en speeltoestellen gebruikt van een andere school in Zwolle. De parkeervakken worden gestraat met water passerende straatbakstenen. Het gebied rond de school wordt door ons, in opdracht van de gemeente Zwolle, woonrijp gemaakt. De riolering wordt aangelegd en de toegangsweg voorzien van puinverharding en asfalt. Leerlingen kunnen straks veilig naar school fietsen over het vrij liggende fietspad van betonverharding met goede verlichting. Voor onze transportbewegingen gebruiken wij vrachtwagens met euro 6-motoren. Deze stoten 95% minder stikstof uit. Wij blijven vernieuwen en hebben een nieuwe Volvo minigraver van 2,5 ton en een laadschop van 5 ton aangeschaft, volledig elektrisch. De accu’s worden opgeladen door de zonnepanelen op ons bedrijfspand. Het is een mooi integraal project waarbij wij uiteenlopende werkzaamheden uitvoeren met onze bekende Sallandse mentaliteit, met kennis, korte lijnen en resultaatgericht. Kortom, sterk in uitvoering! Bouwen in het Oosten 63

Algemeen Meer wooncomfort voor Het Lindenhof en Het Veldhof in Enschede Verduurzaming van bestaand vastgoed staat de laatste jaren behoorlijk prominent op de agenda van woningcorporaties, die op hun beurt weer ingefluisterd worden door de politiek. Het landelijk actieve Woonzorg Nederland vormt daarop geen uitzondering. Momenteel lopen er in dit kader ook twee projecten in Enschede. Het zijn de appartementencomplexen van Het Lindenhof en Het Veldhof. SW Vastgoedverbetering treedt op als hoofdaannemer. Deze projecten sluiten naadloos aan op de ambitie en missie van SW Vastgoedverbetering. Samen met de vastgoedeigenaar verantwoordelijk zijn voor het langdurig behoud van het bestaande vastgoed. Zij zetten zich iedere dag in om positieve impact te maken op het gebied van vastgoed, mensen en maatschappij. Dit streven komt niet alleen terug in het resultaat, maar juist ook in de manier waarop SW Vastgoedverbetering te werk gaat. Projectleider Renovaties Lennart Vlessert licht beide projecten toe. Lennart Vlessert: “Alles gaat in een strak tempo van vijf werkdagen per appartement waarbij de bewoners in hun woning blijven.” Bouwen in het Oosten 65

“Beide projecten liggen enigszins in het verlengde van elkaar”, vertelt Lennart Vlessert. “Binnen SW hebben we een gespecialiseerd renovatieteam, we combineren op een efficiënte wijze grootschalige renovaties met verduurzamingsverbeteringen. Zij werken volgens ons WoonBeter concept, waarbij we eerst zoeken naar het beste team bij het voorliggende vraagstuk. We voeren de opdrachten uit met een aantal vaste co-makers die dus in beide projecten met ons samenwerken, met dezelfde aanspreekpunten. Ook de architect is in beide projecten dezelfde, Nijhoff Architecten. Dat levert echt veel synergie op. Met projecten als Het Lindenhof en Het Veldhof heb je het over vaste lijnen en een vergelijkbare werkwijze. Het zijn projecten met respectievelijk 133 { Het Lindenhof) en 136 ( Het Veldhof) wooneenheden. Alles gaat in een strak tempo van vijf werkdagen per appartement waarbij de bewoners in hun woning blijven. Het is dus van groot belang dat je helder en zorgvuldig communiceert met de bewoners. We zijn daar gelukkig goed op ingericht. We hebben 66 de beschikking over een eigen bewonersconsulent, Ingrid Terpstra, en ook is er een spreekuur waar zij vragen beantwoordt. Dergelijke grootschalige projecten vergen extra aandacht voor planning en communicatie. Sterker nog, het is bepalend voor het welslagen van een project. Je komt bij mensen over de vloer en dat beseffen onze vakmensen terdege.” Grote diversiteit Zowel de opdracht in Het Veldhof als Het Lindenhof kennen een grote diversiteit aan werkzaamheden, zowel aan het exterieur als het binnenwerk. Lennart Vlessert: “Evenals bij Het Veldhof als bij Het Lindenhof heb je het over verduurzaming die hand in hand gaat met een significante upgrading aan de uitstraling. De gevelbekleding is vervangen door een isolatiesysteem met minerale steenstrips, waarvan we er 200.000 plakken. Ook hebben we de beglazing vervangen, het schilderwerk uitgevoerd, de zonwering vernieuwd en hebben we de brandveiligheid verbeterd. Bouwen in het Oosten

Algemeen In dit kader hebben we in Het Veldhof alle galerijen open gemaakt. Daarnaast zijn alle draaiende delen vervangen, is de ventilatie nu CO2- gestuurd, zijn zonnepanelen geplaatst. Last but not least is ook het asbest verwijderd. De planning is ten opzichte van de eerste planning enkele maanden naar achter verschoven in verband met de coronaperikelen. Als alles volgens plan verloopt is het project volgend voorjaar afgerond. Het Veldhof omvat qua verduurzaming en groot onderhoud eveneens een breed spectrum, variërend van nieuwe cv-ketels en, evenals in Het De beide Enschedese projecten worden uitgevoerd op basis van een raamovereenkomst tussen SW vastgoedverbetering en Woonzorg Nederland. Binnenkort start een project in Deventer dat 86 wooneenheden omvat en ook voor 2021 zijn er volgens Lennart Vlessert reeds vergevorderde plannen op het terrein van verduurzaming en groot onderhoud. Lindenhof, het CO2-gestuurd maken van het ventilatiesysteem tot het vervangen van de dakbedekking en de na-isolatie van de platte daken tot een verbouwen van de entree van de buitenzijde en de recreatiezaal binnen. Het aanbrengen van zonnepanelen, valbeveiligingen en kunststofkozijnen maken ook deel uit van onze werkzaamheden. Zoals eerder gememoreerd is het open maken van de galerijen voor de brandveiligheid een essentieel punt. Bouwen in het Oosten 67

Ter Steege, DVEP Energie en Siers: Twentse bedrijven verduurzamen samen de regio Een uitzonderlijk fijne samenwerking tussen drie Twentse bedrijven levert een grote bijdrage aan de verduurzaming van de regio. Samen zijn Siers, Ter Steege en DVEP Energie nu al verantwoordelijk voor de installatie van ruim vijfduizend zonnepanelen. In totaal betekent dit meer dan 1,5 Megawatt geïnstalleerd vermogen, goed voor de productie van ruim 1.500.000 kWh groene energie per jaar. Dit is genoeg energie voor 382 huishoudens per jaar. Ter Steege, DVEP Energie en Siers zijn een partnerschap voor de lange termijn aangegaan. Met de gezamenlijke ambities en het vertrouwen dat er is tussen de bedrijven, streven zij samen naar een steeds duurzamer Twente. Wat nu al een groot succes blijkt. Samen zijn ze in staat om zeer hoge kwaliteit te garanderen, iets wat alle drie de bedrijven van essentieel belang vinden. Ter Steege De activiteiten van Ter Steege Groep, ooit begonnen als bouwbedrijf, bestaan uit veel meer dan bouwen alleen. Ter Steege vindt het belangrijk om haar panden te verduurzamen, om zo de impact op het milieu te verkleinen en aan een gasloze toekomst te werken. Dat verduurzamen doet Ter Steege onder andere door het plaatsen van zonnepanelen op de daken van haar eigen gebouwen. Met de energie die hiermee 68 wordt opgewekt, worden de kantoren, productiehallen en werkplaatsen verwarmd en de elektrische auto’s opgeladen. Zo werkt Ter Steege door heel Nederland aan het verminderen van het energieverbruik. DVEP Energie Om krachten te bundelen en de duurzaamheidsambities verder te kunnen nastreven, is DVEP Energie als duurzame energieleverancier en expert binnen de energiemarkt aangesloten bij de projecten van Ter Steege Groep. Al bij het eerste contact werd duidelijk dat de ambities en het Twentse Bouwen in het Oosten

Algemeen karakter van beide bedrijven op één lijn liggen. “Er was gelijk een gevoel van vertrouwen en dat is nooit weggegaan”, aldus Bas Wolters, manager duurzaam bij DVEP nergie. DVEP Energie begeleidt alle zonneprojecten vanaf de technische en financiële haalbaarheidsstudies, de subsidieaanvraag, het constructieadvies (onder andere netverzwaring, bliksembeveiliging), complete NEN 1010 opleverinspecties, supervisie op de realisatie tot en met het servicecontract. Het servicecontract is inclusief monitoring op dagelijkse basis, productieoverzichten, service-inspectie, schoonmaak en verzekering via fabrieksgarantie herverzekering. Zo zorgt DVEP ervoor dat alle klanten zo min mogelijk omkijken hebben naar het zonneproject terwijl ze tegelijkertijd continu op de hoogte zijn van de status en verwachtingen. Siers DVEP Energie en Siers werken al jaren succesvol samen. DVEP Energie heeft Siers betrokken bij de samenwerking met Ter Steege, om ook de kracht van Siers als solide, gecertificeerde partij te benutten bij de verduurzamingsplannen. Samen zijn ze in staat om zeer hoge kwaliteit te garanderen, iets wat alle drie de bedrijven van essentieel belang vinden. Siers Installatietechniek is gespecialiseerd in de aanleg, het beheer en het onderhoud van zonnestroominstallaties en installeert jaarlijks duizenden panelen voor verschillende opdrachtgevers in heel Nederland. Siers is InstallQ-gecertificeerd voor zonnestroominstallaties en onderscheidt zich door zich als partner te positioneren voor klanten in de zonneenergiemarkt. Siers richt zich op een integrale aanpak, waarbinnen ook de expertise van midden- en laagspanning, aarding en bliksembeveiliging kan worden ingezet. Siers heeft daarbij de uitdrukkelijke taak te zorgen voor kwaliteit en veiligheid van de installaties. Een installatie aanleggen is relatief eenvoudig, maar is complex als het gaat om veiligheid. Voorbeelden van projecten De onderstaande locaties zijn verduurzaamd als resultaat van de samenwerking: • Bouwmaat Enschede circa 1.000 panelen; • GAMMA Nijverdal circa 1.000 panelen; • Ter Steege Materieeldienst Rijssen circa 1.700 panelen; • Hoofdkantoor Ter Steege Rijssen circa 150 panelen; • Eurol Nijverdal circa 1.000 panelen. Kijkend naar de toekomst zijn er reeds nieuwe projecten in ontwikkeling. Op dit moment zijn de drie bedrijven samen onder andere gestart met het zonneproject voor het ROC in Rijssen. Ter Steege Groep, DVEP Energie en Siers werken samen aan een duurzame toekomst voor Twente. Bouwen in het Oosten 69

Wij Techniek lanceert project ‘Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit’ in de installatietechniek Fit, gezond en met plezier je loopbaan doorlopen. Dat is de inzet van het project ‘Duurzame Inzetbaarheid en Vitaliteit’ dat ontwikkelingsfonds Wij Techniek deze week is gestart, samen met een aantal regionale installatiebedrijven. De bedrijven worden bezocht door de ‘Vitaliteitsbus’. Hierin leren medewerkers van alle leeftijden en op alle functies binnen het bedrijf hoe zij fit, gezond en met plezier hun loopbaan kunnen doorlopen. 70 Bouwen in het Oosten

Algemeen Fit, gezond en met plezier je loopbaan doorlopen. Dat is de inzet van het project ‘Duurzame Inzetbaarheid en Vitaliteit’ dat ontwikkelingsfonds Wij Techniek deze week is gestart, samen met een aantal regionale installatiebedrijven. De bedrijven worden bezocht door de ‘Vitaliteitsbus’. Hierin leren medewerkers van alle leeftijden initiatiefnemers. “We hebben tijdens personeelsavonden aandacht besteed aan vitaliteit in de vorm van gezondheidsmarkten. Dit was een onverwacht groot succes. Daarna stelden we iedere collega in de gelegenheid om deel te nemen aan een uitgebreid medisch onderzoek. Mensen zijn daarop heel Gerrit van Dam: “Wij zijn een familiebedrijf en vinden het oprecht belangrijk dat mensen goed in hun vel zitten. Daar heb je als bedrijf ook het meeste aan.” en op alle functies binnen het bedrijf hoe zij fit, gezond en met plezier hun loopbaan kunnen doorlopen. Structureel Mensen werken langer en blijven vitaler in bedrijven waar een veilige werksfeer is, met ruimte voor eigen inbreng, en waar werknemers plezier hebben in hun werk. Door toenemende werkdruk, een lagere instroom en de gevolgen van de coronacrisis, is het nu belangrijk om hierin te investeren. De Vries: “Met dit project helpen we bedrijven stappen te zetten om vitaliteit een structureel onderdeel van hun personeelsbeleid te maken. We laten bovendien zien hoe dit op een hele leuke manier kan.” Eén van de deelnemers aan het project is de Van Dam Groep uit Rijssen. Directeur-eigenaar Gerrit van Dam is een van de enthousiast en bewust met hun gezondheid aan de slag zijn gegaan.” Van Dam wil daarom met de ‘Vitaliteitsbus’ graag een gevolg geven aan die eerste succesvolle sessies in zijn bedrijf. “Wij zijn een familiebedrijf en vinden het oprecht belangrijk dat mensen goed in hun vel zitten. Daar heb je als bedrijf ook het meeste aan.” Balans Zijn collega Egbert Ligtenberg, projectleider Service & Onderhoud en voorzitter van ondernemingsraad, beaamt dat: “Bij Van Dam is er echt heel veel aandacht voor de balans werk en privé. Dat merk je ook in de sfeer. Die is gemoedelijk en sociaal. De mens staat centraal, niet de euro.” Toch ziet hij ook dat er nog steeds ruimte is om te leren. “In de bus ging het vanochtend bijvoorbeeld over intimidatie. Je denkt altijd dat zoiets bij ons niet voorkomt. Maar dan leer je dat het onbedoeld toch kan gebeuren. Dat is een stukje bewustwording.” Van Dam: “Dit zijn geen onderwerpen om voor weg te lopen, dit onderwerp verdient continue aandacht.” Verschil Van Dam is trots op de resultaten van de sessies: “Het is mooi om te zien hoe we hier naartoe hebben gewerkt met elkaar en hoe enthousiast alle deelnemers zijn. Ik wil andere bedrijven ook echt aanraden hiermee aan de slag te gaan, want je merkt gewoon het verschil in de organisatie.” Technisch installatiebedrijven in de provincies Gelderland en Overijssel kunnen zich nog aanmelden voor de pilot. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Robert-Jan de Vries, regiomanager van Wij Techniek, via 0348-437319 of rj.devries@wij-techniek.nl. Wij Techniek (voorheen OTIB) is een samenwerkingsverband van de vakbonden CNV Vakmensen, De Unie en FNV metaal en de werkgeversorganisaties NVKL en Techniek Nederland. Bouwen in het Oosten 71

Duurzame uitbreiding voor Uzin Utz Nederland op Stepelerveld Uzin Utz Nederland bv (voorheen Unipro) heeft ruim 30.000 m2 grond aangekocht van de gemeente Haaksbergen om haar toekomstplannen te realiseren. De vloerenspecialist is sinds 1967 gevestigd in Haaksbergen en is sinds eind 2013 gehuisvest in een prachtig groen en duurzaam pand op het Bedrijventerrein Stepelerveld. Gemeente Haaksbergen heeft samen met o.a. Uzin Utz Nederland ambitieuze plannen op het gebied van duurzaamheid voor Bedrijventerrein Stepelerveld, waar ook de uitbreiding van Uzin Utz Nederland zal gaan plaatsvinden. Gerben Bouwmeester, directeur Uzin Utz Nederland: “Wij groeien op onze huidige locatie van 12.000 m2 uit ons jasje. Daarnaast is er binnen de Uzin Utz Group behoefte aan extra productiecapaciteit en magazijnruimte. Er is gezocht naar de meest verstandige oplossing voor de Group. Wij zijn blij dat er voor de locatie Haaksbergen is gekozen. Door deze nieuwbouw zal onze productielocatie bijna net zo groot worden als onze hoofdvestiging in Ulm en zal de logistiek voor Noord-Europa op termijn vanuit Haaksbergen gecoördineerd worden. Op de nieuwe locatie zullen wij vanaf januari 2024 ook poederproducten (egalisatie en tegellijm) gaan produceren.” Werkgelegenheid Een van de positieve gevolgen is dat het aantal arbeidsplaatsen bij Uzin Utz Nederland de komende jaren fors zal gaan groeien, want de productiecapaciteit zal verdrievoudigen. Wethouder Economie Louis Koopman: “Dit is goed nieuws voor Uzin Utz Nederland en zeker ook een mooie ontwikkeling voor de gemeente Haaksbergen. We hebben inmiddels tal van toonaangevende, economisch gezonde bedrijven die in Haaksbergen gevestigd zijn. Dit maakt onze gemeente aantrekkelijker om in te werken en in te wonen, dus juichen wij de uitbreidingsplannen van harte toe.” 72 Bouwen in het Oosten

Algemeen Onderdeel van de omgeving Het huidige pand van Uzin Utz Nederland is inmiddels een begrip in Haaksbergen en omstreken. Bouwmeester: “Het is natuurlijk niet voor niets dat ons pand in 2014 is geopend door koningin Máxima. Want, een iconisch en duurzaam pand waar kantoor- en productieruimten onder één groen dak huizen zie je niet vaak. Wij vinden het belangrijk om bij onze nieuwbouwplannen dezelfde uitgangspunten te hanteren als bij ons huidige pand. Het geheel moet passen in de omgeving en zo duurzaam mogelijk zijn. En omdat bij ons de mens altijd centraal staat willen wij met onze nieuwbouw hetzelfde werkklimaat creëren voor onze medewerkers als in het huidige pand, dus transparant, schoon, veilig, efficiënt en duurzaam.” Duurzaam bedrijventerrein Voor de inrichting van Bedrijventerrein Stepelerveld heeft de gemeente Haaksbergen met onder meer Uzin Utz Nederland grootse plannen. Wethouder Koopman: “De lat wordt op deze unieke plek door alle betrokkenen hoog gelegd. Het doel is om van Stepelerveld het duurzaamste bedrijventerrein van Twente te maken, met het hoogst haalbare duurzaamheidslabel. Dat een toonaangevend, innovatief en duurzaam bedrijf als Uzin Utz ervoor kiest op deze plek in Haaksbergen flink uit te breiden, is voor ons als gemeente een prachtig signaal. Dit is een belangrijke ontwikkeling waar wij graag onze bijdrage aan leveren, want naast extra werkgelegenheid is hier ook aandacht voor biodiversiteit, watersystemen, innovatie en noaberschap.” Uitbreiding productiecapaciteit Uzin Utz Nederland hoopt in 2022 te kunnen starten met de bouw van het nieuwe logistieke centrum en de productielocatie voor de poederproducten. Gerben van de toekomst, want hiermee kunnen onze afnemers nóg duurzamer en gezonder werken. Bovendien zullen wij deze innovatieve (parket) lijmen dichterbij de klant gaan produceren, waardoor onze ecologische footprint enorm zal verbeteren.” De interne verbouwing bij Uzin Utz Nederland zal begin september gestart worden en de planning is dat de duurzame Bouwmeester: “Haaksbergen zal door deze ontwikkelingen een nieuw en toonaangevend gezicht krijgen.” Op korte termijn wordt de productiecapaciteit bij Uzin Utz Nederland uitgebreid door een interne verbouwing. Door toename van vraag uit de markt is er behoefte aan extra productiecapaciteit voor de zogeheten 1K-STPlijmen. Bouwmeester: “Dit zijn naar onze mening dé lijmen lijmen vanaf herfst 2021 geleverd kunnen worden. Bouwmeester: “Deze uitbreiding zal een forse groei betekenen in de volumes die wij produceren. De nieuwe lijmen worden namelijk niet alleen voor Nederland, maar ook voor België, Scandinavië en Noord- en Oost-Duitsland geproduceerd. Ook dit betekent extra productie voor onze fabriek, dus volop werkgelegenheid op korte termijn.” Bouwen in het Oosten 73

Algemeen (Van links naar rechts: Arnold van der Meer (directeur supply chain), Henk Smit (gehurkt – algemeen directeur), Kees Smit (grondlegger), Ohannes Malihas (directeur retail), Mitchel Oude Nijhuis (directeur marketing en e-commerce) en Wilma de Goede (financieel directeur). Nieuwbouw Kees Smit Tuinmeubelen op XL Businesspark toch van start Na een lange aanloopperiode, met onder andere een vertraging door de stikstofcrisis, is midden in de coronacrisis de nieuwbouw van Kees Smit Tuinmeubelen toch van start gegaan. Bouwen in het Oosten 75

Toen Nederland met COVID-19 geconfronteerd werd was veel onzeker. Naast zorgen om de gezondheid, wat uiteraard het allerbelangrijkste is, nam ook bij Kees Smit Tuinmeubelen de onzekerheid toe. Deze onzekerheid had betrekking op het al dan niet openblijven van de Experience Stores XXL, het garanderen van de veiligheid voor de medewerkers en bezoekers, maar ook op de vraag hoe consumenten zich zouden gedragen. Een onzekerheid die nog steeds aanwezig is, ondanks dat deze even op zijn retour leek. Henk Smit (algemeen directeur) vertelt hierover: “Corona maakt het lastig om te ondernemen. De toekomst blijft onzeker omdat niemand weet wat er gaat gebeuren en hoe het virus zich verder verspreidt en ontwikkelt. Gelukkig hebben wij, in onze branche, mogen ervaren dat veel consumenten het afgelopen seizoen hebben geïnvesteerd in hun tuin. Maar ook voor ons blijft het desondanks spannend wat de komende tijd gaat brengen. Naast Corona, is de brand op 5 mei in ons magazijn in Vroomshoop is ons niet in de koude kleren gaan zitten. Daarom ben ik extra blij dat we kunnen melden dat we onlangs van start zijn gegaan met onze nieuwbouw op het XL Businesspark, een project waar we een paar jaar eerder geleden al zijn gestart. Te groot gedroomd Wij geloven in ons concept en hebben ondanks alle onzekerheden vertrouwen in de toekomst. Wel ben ik me er gedurende het proces van bewust geworden dat dit grote trajecten zijn. Het droompand, waarin we ons distributiecentrum, de kantoren én de Experience Store XXL samenbrengen onder één dak, is voor nu dan ook te groot gedroomd. Ondanks dat er een vergunning is afgegeven voor het gehele traject, kiezen we ervoor om de bouw op te splitsen in twee fases. Daarbij heeft de bouw van het distributiecentrum met een kantoorfunctie voor de kantoren die nu aan Twentepoort Oost gevestigd zijn, de hoogste prioriteit.” Ontwerp distributiecentrum en kantoren Het distributiecentrum heeft een footprint van 30.000 m2 . Door middel van stellingen en vloeren wordt hiermee een effectieve opslagcapaciteit van circa 85.000 m2 gecreëerd. De 32 laad- en losdocks in het distributiecentrum zijn flexibel in te zetten voor de ontvangst en de verzending van tuinmeubelen. Aan de zijkant van het pand bevindt zich een afhaalgebied. Hier komen tevens de parkeerplaatsen voor de medewerkers en de bezoekers. Het kantorendeel (ruim 1800 m2 ) bestaat uit twee verdiepingen. Deze bevindt zich aan de achterzijde van het pand (vanaf de A35 gezien). Aangezien het pand een retailbestemming heeft, rijden de bezoekers via een eigen aansluiting af- en aan. Medio september is het definitieve ontwerp door Henk Smit (algemeen directeur) en Arnold van der Meer, directeur supply chain) aan de medewerkers gepresenteerd. Bouwkundig hoofdaannemer is Lowik Bouw uit Almelo. De planning is om in september 2021 operationeel te zijn. deze sport Henk Smit: “Wij geloven in ons concept en hebben ondanks alle onzekerheden vertrouwen in de toekomst.” 76 Bouwen in het Oosten

Algemeen KienhuisHoving advocaten en notarissen en Holtman Notarissen gaan samen in Utrecht Op 1 oktober 2020 fuseerde KienhuisHoving advocaten en notarissen uit Enschede met Holtman notarissen uit Utrecht. De naam Holtman Notarissen blijft voorlopig gehandhaafd. Bestuursvoorzitter Frans Jozef van der Vaart is verheugd met deze krachtenbundeling: “De fusie betekent een substantiële uitbreiding en versterking van onder andere onze gespecialiseerde vastgoed- en gebiedsontwikkelingpraktijk. Bovendien maken we gebruik van elkaars netwerken. De fusie sterkt ons in onze ambitie om verder te groeien en dicht bij onze cliënten te staan, letterlijk en figuurlijk in Twente, maar ook daarbuiten.” Voor Holtman Notarissen zorgt deze stap voor groei en continuïteit van het kantoor. De samenwerking met advocaten brengt meerwaarde voor haar cliënten. Voor KienhuisHoving zorgt deze stap voor mogelijkheden voor een verdere profilering en uitbouw van haaractiviteiten in Utrecht en omgeving. De Utrechtse notarissen Allard Schuering en Madeleine van der Wal voegen daaraan toe: ‘‘Op beide kantoren zullen we een completere dienstverlening kunnen bieden met advocaten en notarissen op elk rechtsgebied. Onze cliënten zullen daar zeker van profiteren.’’ Holtman Notarissen Holtman Notarissen is een sterk regionaal kantoor in Utrecht. In totaal werken bij Holtman 15 medewerkers, waaronder twee notarissen en twee kandidaat-notarissen. Zij zijn gespecialiseerd in het commercieel vastgoed, ondernemingsrecht en personen- en familierecht. KienhuisHoving advocaten en notarissen KienhuisHoving advocaten en notarissen is één van de grootste juridische dienstverleners in het oosten van het land. In totaal werken bij KienhuisHoving ruim 105 medewerkers, waaronder circa 40 advocaten en 10 notarissen/ kandidaat-notarissen. De specialismen van KienhuisHoving omvatten aanbestedingsrecht, ambtenarenrecht, arbeidsrecht, banking & finance, bestuursrecht, bouwrecht, commercieel vastgoed, contracten-, proces- en aansprakelijkheidsrecht, gezondheidsrecht, huurrecht, herstructurering & insolventierecht, mededingingsrecht, omgevingsrecht, ondernemingsrecht, onderwijsrecht, pensioenrecht, personen- en familierecht, intellectueel eigendom, ICT-recht & privacy, vastgoed- en gebiedsontwikkeling. Bouwen in het Oosten 77

Vraag en aanbod

ALLES-ONDER-1-DAK VIND JE BIJ BOUWCENTER NOBEL We helpen graag een handje! Bij Bouwcenter Nobel vind je alle bouw- en afbouwmaterialen onder één dak. Kopen bij Bouwcenter Nobel betekent zekerheid. Wij zoeken steeds naar innovatieve producten, wij bieden alleen een assortiment aan van hoogwaardige kwaliteit én wij hebben een uitstekende reputatie onder professionals. Bij ons vind je dan ook precies wat je zoekt: topproducten tegen concurrerende prijzen en een top service. Van professional tot professional: samenwerking is onze kracht! meer info op: www.bouwcenternobel.nl HAAKSBERGEN A Rietmolenweg 10 T 088 - 522 2555 LOCHEM A Aalsvoort 16 T 088 - 522 2333 EERBEEK A Voorstondensestraat 34 T 088 - 522 2345 RIJSSEN A Rijssensestraat 160 T 088 - 522 2444

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80

Home