0

17 LUXE JACHTEN 2 TOT 9 PERSONEN ENTDECKEN SIE FRIESLAND! BOOTVERHUUR VANUIT GROU Ga met één van de 17 jachten van HW Yachtcharter op ontdekking door het prachtige natuurgebied de Alde Feanen en ontdek tevens wat Friesland nog meer te bieden heeft! Het uitgestrekte vaargebied van Friesland, Groningen en Overijssel is het paradijs voor watersport en pleziervaart. Hier in het noorden van Nederland vindt u het het grootste aaneengesloten merengebied van Europa. Afwisseling van landelijke riviertjes, door de mens gegraven kanalen en ruime meren met rust en ruimte zorgen voor een ontspannen vakantie. BOOTSVERLEIH AB GROUW Erlebe Friesland und seine grenzenlose Schönheit der Landschaft! In mehr als 4 lehrreichen Nationalparks, großflächigen Heidebeständen, unberührten Wäldern können Sie erholsame und erbauliche Spaziergänge machen. Besuche die alten Stadtkerne und genießen Sie all das, was Friesland zu bieten hat. Über das größte zusammen hängende Seengebiet Europas ist es einfach zu erklären warum man in Friesland sagt: “Magst du Wasser, dann komm nach Friesland”. HW YACHTCHARTER - JISTER 13 - 9001 XX - GROU INFO@HWYACHTCHARTER.NL - HWYACHTCHARTER.NL +31 (0)566 624062

BBQ all-in pakket - 5 soorten vlees p.p. - Gesneden stokbrood - Opgemaakte salades - 3 soorten saus - Kruidenboter Per persoon 10,95 www.melkerson.nl Adriaan Raap Gedempte haven 5 - 0566 623763 info@raap.uw-slager.nl Raadhuisstraat 11, 9001 AG Grou RESTAURANT DE KADE - lunch, borrel en diner - - Wij koken vers en veel uiT eiGen Tuin - - heerlijk ZonniG Terras aan heT WaTer - Nieuwe kade 10, grou T 0566-65 32 79 www.dekadegrou.Nl Technische Scheepsservice Bert de Jong Verkoop diverse merken scheeps- en buitenboordmotoren rubberboten Familie herberg Kano en SUP verhuur Zeillessen Terras aan het water Raadhuisstraat 18 9001 AG Grou www.herbergoerthout.nl scheepssaccessoires Onderhoud reparatie scheeps- en buitenboordmotoren botenlift- 20 ton (staande mast) binnen- en buiten winterstalling jachthaven Garde Jagersweg 14 - 9001 ZP Grou T 0566 - 62 32 34 • info@ttsbertdejong.nl www.tssbertdejong.nl

Inhoudsopgave MS Markol Welkom Welkom in Grou Grou heeft het! Het InformatiePunt Grou 5 9 11 Grou-cadeaubon 11 Roeien met GRSV Valkenkring Grou 67 68 69 Algemeen Het Wapen van Grou Grouster Weagen Winnaar Grou puzzel 2020 Fotochallenge Grou Visuele verhalenverteller aan het woord Ons dorp Horeca Zakelijk Winkelen Grou breed Business Club Grou Pleatslik Belang Grou Cultuur en Historie Grou van oudsher Het Dorpsarchief Naar school vanaf de Biggemar AR-route historisch Grou Kunst in Grou De kerken Sint Piterkerk 13 13 15 17 19 19 watersport 21 26 27 29 De historie van “Het Sint Piterfeest” 34 Commandopost Grou 37 38 Verbouwing toren Sint Piterkerk 40 De schuilkerk van Grou 43 Haveninformatie 25 Watersport voor iedereen “Varen doe je samen” Verkeersborden & brugseinen De Watersport App Zeilen KWV Frisia “Alles is Mooglik” 54 56 57 59 61 63 GWS = Grouster WaterSport 64 Grou leert Grou zeilen 67 45 45 46 46 47 met de kinderen Play Skate Court De speeltuinen 71 71 Jeugdkeatsen en kabouterkeatsen 72 Geluk is samen de natuur beleven 73 Jeugdzeilen bij KWV Frisia GWS jeugdzeilen Skipkesilen 75 75 77 Fietsen en Wandelen Pontjesroute De 8 van Grou Pontinformatie en vaartijden Grou te voet Rondleiding met gids 49 Wandelen met de hond Verder wandelen 79 82 85 85 86 87 2

Grou en Meer ‘Het huis van de vis’ IJszeilen Wilhelminapark Fûgelwacht Grou Het Handwerkcafé Grou Kaatsvereniging It Wetterlân 89 90 91 92 93 95 Activiteiten Merenloop Opening Watersportseizoen De Roeisloepenrace Grou Grouster Zeilmarathon festiviteiten Het Sint Piterfeest Sint Piterfroulju Skûtsjewike SKS Skûtsjesilen FFF Grou 122 123 126 133 115 117 118 119 Praktische informatie AED’s Grou Nuttige adressen Openbaar vervoer Handige websites Watersportvoorzieningen Zeilmakerij 121 Watersportservice bedrijven Overnachten Eten & drinken Colofon 135 135 136 137 137 Bootverhuur 137 Rondvaarten met schipper 138 138 139 140 140 Winkels 140 Plattegrond Grou 142 144 De omgeving van Grou Nationaal Park De Alde Feanen Ode aan het Friese landschap SUPclean-up Varen is vrijheid Marrekrite Wetterskip Fryslan MuZiek in Grou Apollo Brassband Sjonge Jonge Mingd Koar Grou De Pikbroeken Damesakkoord THC Oostergoo De Band VOLK Just for Fun 97 98 101 103 104 105 107 108 109 110 111 112 112 113 3 WELKOM

• Welkom in Grou • Grou heeft het! • Het InformatiePunt Grou Welkom

Welkom in Grou De Burgemeester heet u welkom Grou heeft een enerverend watersportseizoen voor de boeg. Aan de ene kant is het onduidelijk hoe het er precies voor staat wat de coronamaatregelen betreft, maar het gaat in ieder geval de goede kant uit. Er wordt steeds meer mogelijk. Aan de andere kant blijft het lastig te voorspellen wat voor zomer we krijgen. Vorig jaar was het fantastisch met veel zonuren en zelfs hittegolven, maar wat het weer gaat brengen, is altijd afwachten. Er wordt echter wel gezegd dat slecht weer niet bestaat, alleen slechte kleding en ik durf dat van harte te onderschrijven. Grou heeft in ieder geval de veelzijdigheid om elk weertype het hoofd te bieden. Het karakteristieke dorp heeft een bruisend centrum met nog gastvrije originele winkeltjes en meerdere restaurants met sfeervolle terrasjes zowel in het centrum als aan de waterkant. De watersporter heeft vanuit de sfeervolle jachthavens van Grou direct toegang tot diverse uitgestrekte meren, vaarten en grootscheeps vaarwater. Als beginpunt, tussenstop of eindbestemming is Grou dan ook een niet te missen hoogtepunt in deze watersportprovincie. Daarnaast is Grou de toegangspoort tot het nabijgelegen Nationaal Park de Alde Feanen. Dit waterrijke natuurgebied is één van de verborgen schatten die Fryslân rijk is en verdient het zeker om nader onderzocht te worden. En natuurlijk is de Fries hoofdstad vlakbij, niet alleen als bovenmatige slechtweervoorziening, maar zeker ook als evenementenpodium en culturele hotspot. In Grou en omgeving is het meer dag goed toeven. In dit magazine leest u daar alvast een voorproefje van. Doe er uw voordeel mee en mis niets van wat Grou u allemaal te bieden heeft. U bent van harte welkom. Sybrand van Haersma Buma Burgemeester gemeente Leeuwarden 5 WELKOM

Wolkom yn Grou De Boargemaster hjit jo wolkom Grou hat in spannend wettersportseizoen foar de boech. Oan de iene kant is it ûndúdlik hoe’t it der krekt foar stiet, wat de koroanamaatregels oanbelanget, mar it giet yn elts gefal de goede kant út. Der kin hieltyd mear. Oan de oare kant bliuwt it lestich en is it min te sizzen hoe‘n simmer wy krije. Ferline jier wie it fantastysk mei in soad sinne-oeren en sels hjitteweachen, mar wat it waar bringe sil, is altyd ôfwachtsjen. Der wurdt lykwols wol sein dat min waar net bestiet, allinnich in min sin en ik doar dat fan herte te ûnderskriuwen. Grou hat yn elts gefal hiel wat om elk waartype te wjerstean. It karakteristike doarp hat in brûzjend sintrum mei noch gastfrije aparte winkeltsjes en meardere restaurants mei gesellige terraskes yn it sintrum, mar ek oan it wetter. De wettersporter hat fanút de sfearfolle jachthavens fan Grou direkt tagong ta ferskate grutte marren, fearten en grutskips farwetter. As begjinpunt, tuskenstop of einbestemming is Grou dan ek in net te missen hichtepunt yn dizze wettersportprovinsje. Dêrneist is Grou de tagongspoart ta it tichteby lizzend Nationaal Park De Alde Feanen. Dizze natuer en wetterwrâld is ien fan de ferburgen skatten dy’t Fryslân ryk is en fertjsinnet it grif om neier ûndersocht te wurden. En fansels is de Fryske haadstêd fuort by, net allinnich as boppemjittige minwaarfoarsjenning, mar ek as evenemintenpoadium en kulturele hotspot. Yn Grou en omjowing is it mear dan goed besteed om te ferbliuwen. Yn dit magazine lêze jo dêr alfêst in foarpriuwke fan. Doch der wat mei en mis neat fan wat Grou jo allegearre te bieden hat. Jo binne fan herte wolkom. Sybrand van Haersma Buma Boargemaster gemeente Ljouwert 6

Welcome to Grou The Mayor welcomes you Grou is looking forward to an exciting water sports season. On the one hand, it is unclear exactly how things are going with regard to corona measures, but they are certainly going in the right direction. More and more things are becoming possible. On the other hand, it remains difficult to predict what kind of summer we will get. Last year was fantastic, with many hours of sunshine and even heat waves, but we always have to wait and see what the weather will bring. However, it is said that there is no such thing as bad weather, only bad clothing and I certainly endorse that wholeheartedly. In any case, Grou has the flexibility to cope with any type of weather. This distinctive village has a vibrant centre with welcoming original shops and several restaurants with attractive terraces, both in the centre and on the waterfront. Water sports enthusiasts have direct access from the attractive marinas of Grou to various extensive lakes, canals, and large waterways. Grou may be a starting point, stopover, or final destination for your trip, but it is always an unmissable highlight in this water sports province. In addition, Grou is the gateway to the nearby De Alde Feanen National Park. This water-rich nature reserve is one of Friesland’s hidden treasures and will certainly reward those who explore it further. Of course, Leeuwarden, the capital of Friesland is nearby. As well as being somewhere to go in unusually bad weather, it is well known for its festivals and cultural events. It is a great pleasure to spend several days In Grou and the surrounding area. Reading this magazine will give you a foretaste of this experience. Enjoy the magazine and don’t miss out on what Grou has to offer. You will be very welcome. Willkommen in Grou Der Bürgermeister heißt Sie willkommen Grou hat eine aufregende Wassersportsaison vor sich. Einerseits ist unklar, wie genau die Dinge in Bezug auf die Koronamaßnahmen laufen, aber es geht sicherlich in die richtige Richtung. Immer mehr wird möglich. Andererseits bleibt es schwierig vorherzusagen, welche Art von Sommer wir bekommen werden. Letztes Jahr war es fantastisch mit vielen Stunden Sonnenschein und sogar Hitzewellen, aber wir müssen immer abwarten, was das Wetter bringt. Es wird jedoch gesagt, dass es kein schlechtes Wetter gibt, nur schlechte Kleidung, und ich wage es, dies von ganzem Herzen zu unterstützen. Grou hat in jedem Fall die Vielseitigkeit, mit jeder Art von Wetter fertig zu werden. Das charakteristische Dorf hat ein pulsierendes Zentrum mit einladenden originellen Geschäften und mehrere Restaurants mit attraktiven Terrassen, sowohl im Zentrum als auch direkt am Wasser. Der Wassersportler hat direkten Zugang von den attraktiven Yachthäfen von Grou zu verschiedenen ausgedehnten Seen, Kanälen und großen Wasserstraßen. Als Ausgangspunkt, Zwischenstopp oder Endziel ist Grou ein unverzichtbares Highlight in dieser Wassersportprovinz. Darüber hinaus ist Grou das Tor zum nahe gelegenen Alde Feanen Nationalpark. Dieses wasserreiche Naturschutzgebiet ist einer der verborgenen Schätze von Fryslân (Friesland) und verdient es, weiter erkundet zu werden. Und natürlich ist die friesische Hauptstadt in der Nähe, nicht nur für den Fall, dass das Wetter besonders schlecht ist, sondern sicherlich auch als Bühne für Veranstaltungen und kultureller Hotspot. In Grou und Umgebung kann man ohne Probleme mehrere Tage verbringen. In dieser Zeitschrift können Sie bereits einen kleinen Vorgeschmack davon bekommen. Nutzen Sie es und verpassen Sie nicht, was Grou alles zu bieten hat. Sie sind herzlich willkommen! Sybrand van Haersma Buma Mayor of the municipality of Leeuwarden Sybrand van Haersma Buma Bürgermeister der Gemeinde Leeuwarden 7 WELKOM

Grou heeft het! Dé ideale uitvalsbasis om Friesland te ontdekken Grou, waar naar verluidt het mooiste Fries wordt gesproken, ligt midden in het hart van Friesland. De pittoreske dorpskern is gebouwd rondom de 12e-eeuwse Sint Piterkerk. Vroeger moeilijk bereikbaar, nu is het dorp hét startpunt om de pure natuur van het Friese land te ontdekken. Met de auto, over het water, op de schaats, te voet of met de fiets, kies maar. Een dorp met een uniek historisch karakter, waar gastvrijheid voorop staat. Een grote diversiteit aan gezellige restaurants, een breed winkelaanbod en veel (watergebonden) bedrijvigheid. Winkelen, lekker eten, zeilen, varen, fietsen, rondvaarten, musea en meer. Grou wordt ook wel de bakermat van de Friese cultuur genoemd. Puur en authentiek. Te veel om in één dag te beleven, te proeven en te ontdekken. De centra van de vier grote plaatsen Leeuwarden, Heerenveen, Sneek en Drachten zijn binnen een kwartier bereikbaar. Grou is daarom ook de ideale uitvalsbasis om Friesland te ontdekken. Het dorp beantwoordt volledig aan het beeld dat we van Friesland hebben, in zowel zomer als winter. Het enige dorp waar het centrum wordt omgeven door water en haar havens. In dit dorp is niet eens echt sprake van loopafstand… alles is hier op kruipafstand (LoL!) 9 WELKOM

VERKEN DE FRIESE MEREN IN EEN LUXE SLOEP OF ZEILBOOT! ✓ Grote keus boten ✓ Direct aan Nationaal Park de Alde Feanen ✓ Óók dagdelen ✓ Mooi-weer-garantie ONDEK ONZE VLOOT OP: WWW.WSBANJA.NL Meersweg 9a • Grou • www.wsbanja.nl • +31(0)566-621373

InformatiePunt Grou InformatiePunt Grou is het adres waar je onvergetelijke herinneringen aan Grou beginnen. Bekend als startpunt van de beroemde pontjes fietsroute, 8 van Grou, biedt het je zomer en winter actuele toeristische en recreatieve informatie over het dorp en haar omgeving. Je boekt er je rondvaarten en dorpswandelingen, waarin je kennismaakt met de verrassend rijke geschiedenis. Of je nu wil winkelen, tafelen, overnachten, recreëren, deelnemen aan een van de vele activiteiten of bijvoorbeeld evenementen bezoeken, de vrijwilligers van InformatiePunt Grou informeren je graag. Ook kan je er terecht voor originele Grou-souvenirs, Grou-cadeaubonnen en fairtrade artikelen. Het inpandige Dorpsarchief Grou gunt je een blik in het verleden. Aan de hand van een film, diavoorstelling, dorpscanon, als ook talrijke krantenartikelen en literatuur blijven vervlogen tijden levend. Ben je op zoek naar voorouders uit Grou, wil je informatie over een bepaalde plek in het dorp of over de geschiedenis in het algemeen, dan heb je grote kans om hier je antwoorden te vinden. Enthousiaste vrijwilligers heten je van harte welkom. Grou-cadeaubon Krijg je een Grou-cadeaubon dan weet je dat je écht wordt verwend, want Grou herbergt kwalitatief goede horeca en aantrekkelijke middenstand in een idyllische omgeving. Dankzij de brede acceptatie van de Grou-cadeaubon, door lokale horecaondernemers en winkeliers, zijn deze unieke bonnen erg geliefd. Of je ze nu zakelijk of privé cadeau doet, je weet dat je iets waardevols geeft. Krijg je een Grou-cadeaubon dan wacht een verwennerij in een van de ruim zestig aangesloten winkels en restaurants. De bonnen, met waardes tussen de € 5,- en € 50,- koop je bij het InformatiePunt aan het Halbertsma’s Plein 12 in Grou. Heb je bonnen gekregen dan kan je ze besteden bij bijna alle Grouster winkels en horecaondernemingen. De Grou-cadeaubonnen zijn te verkrijgen in het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s Plein of via de Grou-webshop op Grou.nl. InformatiePunt Grou Halbertsma’s Plein 12, 9001 AH Grou +31 (0)566 65 99 33 info@grou.nl www.grou.nl Openingstijden 1 april tot 1 oktober ma 11.00 – 15.00 uur di t/m za 10.00 – 17.00 uur zo 11.00 – 15.00 uur Openingstijden 1 oktober tot 1 april wo t/m za 10.00 – 14.00 uur   zonniggrou  zonnig_grou 11 WELKOM

• Horeca • Zakelijk • Winkelen • Grou Breed • Business Club Grou • Plaetslik Belang Grou ONS DORP

Horeca Zakelijk Culinair De restaurants in Grou, met ieder hun karakteristieke ligging, sfeer en menu, zijn wel heel uitnodigend als je lekker wil tafelen. Geïnspireerde horecaondernemers en gepassioneerde chefkoks trakteren je smaakpapillen op tongstrelende verwennerijen met streekproducten of klassiekers uit verschillende windstreken. Ook als je zin hebt in een broodje gezond, patat, pizza, hamburger of babi pangang is de Grouster horeca een aanrader. Strijk in de zomermaanden neer op een van de vele sfeervolle terrassen aan het water of in het dorp. Genietend van de boten op het water, de fietsers en de toeristen, laat je de boel de boel. In de winter bieden de restaurants je de broodnodige gezelligheid, wanneer je je, na het winkelen, lekker opwarmt bij het knapperende haardvuur. Overnachten Grou is te leuk om in één dag te ontdekken. Blijf daarom gezellig slapen. De diversiteit in overnachtingsmogelijkheden is ongekend groot. Van hotel tot vakantiehuisje, van B&B tot (woon)boot, op de camping of met de camper, in een waterhostel of jeugdherberg, en met eigen boot in één van de havens; in Grou ben je van harte welkom. Dankzij de goede bereikbaarheid, prachtige ligging, sfeervolle omgeving en de grote verscheidenheid aan evenementenlocaties, overnachtingsmogelijkheden en evenementendienstverlening, is Grou de uitgelezen plek voor de organisatie van je zakelijke evenement. Of je nu een vergadering, bedrijfsfeest, incentive, beurs of bijvoorbeeld een congres organiseert, Grou is het gastvrije decor waarin jouw bezoekers zich welkom voelen en jij alle handvatten hebt om je boodschap optimaal over te brengen. Naast de diversiteit aan locaties in het karakteristieke dorp helpt de omringende natuur je een handje bij de organisatie van jouw succesvolle evenement of vergadering. Geniet van de vergezichten of maak je evenement, vergadering of bijeenkomst memorabel door het omringende water erin te betrekken. Wat denk je van de impact van het natuurgebied de Alde Feanen? Kijk achterin dit magazine voor een gedetailleerd overzicht van alle eet- en slaapgelegenheden. 13 ONS DORP

Hallo Een buurtzame bank is een vertrouwd gezicht in de buurt. Al 100 jaar. Grou: Stationsweg 38-F Van Campen Dijkstra & Eelsingh v.o.f. Parkstraat 7 9001 AS GROU T (0566) 65 10 20 E info@vancampendijkstra.nl I www.vancampendijkstra.nl VERKOOP | AANKOOP | TAXATIES | ADVIES Parkstraat 7, Grou | 0566-650617 | Volg ons op: www.hooghiemstermakelaars.nl De Thuiskamer met haar 400 jaar oude charme is kleinschalig en besloten, de unieke locatie voor: • Overnachten als B&B of als vakantiehuis • Vergaderingen Prachtige Thuiskamer arrangementen: • Bruids arrangement • Fiets en/of sloep arrangement • Zeil en/of sloep arrangement • Mid-week arrangement • Relax-weekend arrangement Hier bent u UIT en toch THUIS! De Thuiskamer - Hoofdstraat 31, 9001 AP Grou M 06 - 226 082 47 | E info@dethuiskamer.nl www.dethuiskamer.nl

Winkelen Grou heeft je zoveel te bieden. Gezellig winkelen in een van de meest pittoresk denkbare omgevingen is daar een goed voorbeeld van. Struinend door de schilderachtige straten en steegjes in de oude dorpskern ontdek je tal van gezellige winkels en boetiekjes. De meeste bedrijven zijn familiezaken die draaien op vakmanschap en aandacht. De, stuk voor stuk, gepassioneerde ondernemers genieten ervan om je te verrassen met hun vaak exclusieve aanbod. Vanuit hun klantgerichte denken bieden ze je deskundig en eerlijk advies. Daag ze ook gerust uit met je vragen. Ze helpen je graag bij het vinden van oplossingen. In het sfeervolle Grou ben je ook verzekerd van vakmanschap. Een groot aantal Grouster middenstanders neemt regelmatig succesvol deel aan regionale en nationale vakwedstrijden. Dit houdt hen scherp en garandeert jou van innovatieve kwaliteitsproducten, gemaakt door bevlogen ondernemers. Meer informatie: winkelhartdebuorrengrou@gmail.com  winkelhartgrou 15 ONS DORP

• Thuisbezorgd in grou • bezorging op locaTie • overheerlijk sofTijs hoofdsTraaT 29, grou T 0566 62 31 35 snackbar-deroef.nl

Grou Breed ontwikkelt aanpak voor toekomst! Grou Breed doet dit voor álle inwoners, bedrijven en gasten en werkt daartoe samen met de gemeente en een groep actieve Grouster ‘kwartiermakers’! Grou Breed is een bestuurlijke bundeling van 10 organisaties die ieder voor zich veel activiteiten voor 2021 hebben voorbereid en hopen dat die kunnen worden uitgevoerd. Grou Breed is tevens het bestuurlijk aanspreekpunt voor de gemeente en maatschappelijke partners. Om ervoor te zorgen dat Grou ook een aantrekkelijke plek blijft voor ‘wonen, werken en recreëren’, ontwikkelen we gezamenlijk een visie die ook de richting bepaalt voor keuzes van morgen. Er is met de gemeente afgesproken, dat men hierop zal wachten t.b.v. de invulling van enkele delen van Grou. 2021 is daarom nu al een belangrijk jaar: een breed gedragen visie zal worden vastgesteld en die wordt ‘leidend’ voor de keuzes: waar en hoe worden (recreatie-) woningen gebouwd; keuzes qua verkeersroutes en autogebruik/parkeervoorzieningen; voorzieningen om het seizoen te verlengen; de kwaliteit van wonen, werken en recreëren; realisering van een multifunctioneel centrum, als voorziening voor inwoners en gasten; et cetera. Indien je wilt meedoen en je samen met ons wilt inzetten voor Grou, dan staan op de volgende pagina’s de bereikbaarheid van de organisatie van je keuze waar je je beschikbaarheid kunt melden. Wij wensen alle gasten en inwoners een plezierig verblijf in ons mooie dorp. Gerard Bouma Voorzitter Grou Breed 17 ONS DORP

Business Club Grou De Business Club Grou is dé zakelijke club voor alle ondernemers uit Grou en omgeving. Een actieve ondernemersvereniging die de belangen behartigt en streeft naar een optimaal ondernemersklimaat in de regio. Daarnaast creëert de Businessclub Grou een netwerkplatform en organiseert zij diverse interessante bijeenkomsten voor de leden. De Businessclub organiseert intern en extern diverse activiteiten om de binding onderling als ook naar buiten te versterken. Zo blijven we in contact met elkaar met het dorp én met de omgeving. Voorbeelden van activiteiten: ondernemersontbijt, bedrijfsbezoeken, bijeenkomsten met extrerne sprekers, Snuffelstages bij de diverse bedrijven in Grou, aanleg glasvezel, samenwerking met andere (belangen) verenigingen zoals Plaatselijk Belang Grou, Promotie Grou en Grou2030. Mis je iets in ons dorp, of wil je een onderneming starten. Meld je nu aan als lid. Met vereende krachten kunnen we verder. Samen staan we sterk en dat is de kracht van ons dorp. Pleatslik Belang Grou Pleatslik Belang Grou (PBG) behartigt de belangen van de inwoners van Grou. PBG is daarnaast het aanspreekpunt voor bewoners, maatschappelijke organisaties en de gemeente Leeuwarden, waarbij het belang van het dorp en haar inwoners centraal staat. PBG vertegenwoordigt de bevolking in talloze overleggen en werkgroepen, waarin wordt samen gewerkt aan een visie voor Grou. De belangrijke uitgangspunten zijn hierbij dat Grou zich niet alleen als hét watersportdorp van de gemeente Leeuwarden blijft ontwikkelen, maar ook buiten het watersportseizoen een aantrekkelijk en duurzaam dorp is en blijft voor inwoners, ondernemers en bezoekers. Dorpsbudget, om mooie plannen te realiseren PBG ontvangt van de gemeente jaarlijks een dorpsbudget. Met dit budget worden plannen gerealiseerd. Plannen die onder meer door de inwoners ingediend worden en die een bijdrage leveren aan het woongenot in straat, buurt óf het dorp. Met ondersteuning uit dit dorpsbudget zijn de afgelopen jaren al prachtige plannen gerealiseerd. Maar ook nu en in de toekomst blijft Pleatslik Belang Grou zich voor en met de bewoners inzetten om deze plannen te blijven realiseren. Lid worden van Pleatslik Belang Grou Wilt u de activiteiten voor Grou ondersteunen, word dan lid van Pleatslik Belang Grou voor slechts € 6,00 per jaar. Aanmelden kan via www.pbgrou.nl. Via de maandelijkse nieuwsbrief informeert PBG wat er actueel in en rond het dorp speelt. Meer informatie: www.businessclubgrou.nl info@businessclubgrou.nl  businessclubgrou  businessclub-grou  bcgrou De Karavaan van de Vriendschap: in het kader van “Een tegen eenzaamheid” werden 180 bossen pioenrozen bezorgd bij ouderen. Dit werd o.a. mede gefinancierd door PBG. Meer informatie: www.pbgrou.nl info@pbgrou.nl 19 ONS DORP

• Grou van Oudsher • Het Dorpsarchief • Naar school vanaf de Biggemar • Met AR-route historisch Grou • Kunst in Grou • De historie van “Het Sint Piterfeest” • Commandopost Grou • De kerken · Sint Piterkerk · Verbouwing toren Sint Piterkerk · De Schuilkerk van Grou Cultuur en Historie

Grou van Oudsher Grou is van oudsher een dorp van vissers, schippers en boeren. Doorsneden met vaarten en havens en alleen te bereiken over het water. Een schiereiland met scheepswerven, zeilmakerijen en andere watergebonden bedrijven. Met centraal als baken de Sint Piterkerk uit de 12e eeuw, genoemd naar de apostel Petrus, beschermheilige van vissers en schippers. Wandelend door de nauwe stegen en straatjes, met namen van havens en baaien van weleer, is het rijke historische karakter nog steeds volop te beleven. Ook was Grou ooit een bloeiend centrum van klokkenmakerijen. Al het water om Grou heen en de daardoor geïsoleerde ligging heeft gezorgd voor prachtige verhalen en tradities. Het Skûtsjesilen bijvoorbeeld dat traditioneel ieder jaar begint in Grou. Of het Sint Piterfeest dat op 21 februari wordt gevierd in plaats van het Sinterklaasfeest in december. Aan de geïsoleerde ligging van Grou kwam pas in 1842 een eind door de aanleg van een pad in westelijke richting. Grou wordt daarnaast ook wel de bakermat van de Friese cultuur genoemd. Dit is te danken aan een bijdrage aan de Friese taal door de Grouster gebroeders Halbertsma. Het Fries volkslied bijvoorbeeld is geschreven door dokter Eeltsje Halbertsma. In het Dorpsarchief is veel informatie te vinden over de historie van Grou, over deze markante broers en zijn er prachtige ‘oude’ verhalen. 21 cultuur/historie

Grou fanâlds Grou is fanâlds in doarp fan fiskers, skippers en komelkers. Trochsnien mei fearten en havens en allinnich te berikken oer it wetter. In skiereilân mei werven, seilmakkerijen en oare oan wetter-bûne bedriuwen. Mei sintraal as beaken de Sint Pitertsjerke út de 12de iuw, neamd nei de apostel Petrus, beskermhillige fan fiskers en skippers. Kuierjend troch de nauwe stegen en stritsjes, mei nammen fan havens en baaien fan eartiids, is it rike hystoaryske karakter noch altyd folop te beleven. Grou wie ek in bloeiend sintrum fan klokmakkerijen. It wetter om Grou hinne en de isolearde lizzing hat foar prachtige ferhalen en tradysjes soarge. It Skûtsjesilen bygelyks, dat tradysjoneel elk jier yn Grou begjint. Of it Sint Piterfeest, dat op 21 febrewaris fierd wurdt, ynstee fan it Sinteklaasfeest yn desimber. Der kaam earst in ein oan de isolearde lizzing fan Grou yn 1842 troch de oanlis fan in paad yn westelike rjochting. Yn Grou stie ek de widze fan de Fryske Kultuer. Tanksij de bydrage oan de Fryske taal fan de Grouster bruorren Halbertsma. It Frysk folksliet bygelyks is skreaun troch dokter Eeltsje Halbertsma. Yn Doarpsargyf is in soad informaasje te finen oer de histoarje fan Grou en oer dizze markante bruorren. Hjir steane ek prachtige ‘âlde’ ferhalen yn. 22

Grou traditionally Grou was traditionally a village of fishermen, skippers and farmers. The village was a peninsula which could only be reached by water. Most businesses were connected to water: shipbuilding, sail making and other water related businesses And central in the middle the 12th century St. Piterchurch named after apostle Peter, the patron saint of fishermen and boatmen. Walking through the alleys and narrow streets with names of harbours and bays of yesteryear, you can still feel the rich historical character of this place. Also, Grou was once a famous and thriving village of clocks manufacturers. The surrounding water of Grou and the isolated situation has resulted in wonderful stories and traditions. For example, “Skûtsjesilen” which starts in Grou every year in July of the “Sint Piterfeest” which is celebrated on the 21st of February instead of “Sinterklaas”. The celebration of Sinterklaas, common in the rest of the Netherlands, has never been celebrated in Grou. The isolated situation of Grou ended in 1842 because of the construction of the road in westerly direction. Grou is also known as the cradle of the Frisian culture. Thanks to a contribution by the brothers Halbertsma, born in Grou. The Frisian National Anthem, for example, has been written by doctor Eeltsje Halbertsma. The “Dorpsarchief” contains a lot of information about these brothers, the history of Grou and lots of old stories. Grou seine Geschichte Grou ist historisch gesehen ein Dorf, bestehend aus Fischern, Skippern und Bauern. Kanälen und Häfen durchschneiden den Ort; er ist daher nur über Wasser erreichbar. Also eine Halbinsel mit Werften, Segelmachern und anderen Unternehmen der Wasserwirtschaft. Grou wurde, mit seinem zentralen Leuchtfeuer der SaintPiter-Kirche aus dem 12. Jahrhundert, nach dem Apostel Petrus, dem Schutzpatron der Fischer und Bootsfahrer, benannt. Bei einem Spaziergang durch die engen Gassen und Straßen mit den damaligen Namen der Häfen und Buchten gibt es immer noch viel zu erleben. Früher einmal war Grou ein blühendes Zentrum der Uhrmacher. Die isolierte Lage von Grou am Wasser hat schöne Geschichten und Traditionen bewahrt. Die SkûtsjesilenMeisterschaften zum Beispiel, die traditionell jedes Jahr in Grou beginnen. Oder das St. Piter Festival, das am 21. Februar statt Sinterklaas (ähnlich Nikolaus) im Dezember gefeiert wird. Die isolierte Lage von Grou wurde erst 1842 durch den Bau eines Weges nach Westen beendet. Grou ist auch als Wiege der friesischen Kultur bekannt. Dies ist einem Beitrag der Halbertsma-Brüder, Söhne der Stadt Grou, zur friesischen Sprache zu verdanken. Die friesische Nationalhymne wurde zum Beispiel von Doktor Eeltsje Halbertsma geschrieben. Im das ‚Dorpsarchieft enthält viele Informationen über diese prominenten Brüder, die geschichte von Grou und noch viele alte geschichte. 23 cultuur/historie

TELECOM NETWERKEN ALARMSYSTEMEN CAMERASYSTEMEN BRANDBEVEILIGING GLASVEZELNETWERKEN info@avai.nl - www.avai.nl T (+3 1) 566-84 01 40 Aan- en verkoop van woningen en woonboerderijen. Waar u ook voor kiest bij ons zit u buitengewoon goed! Reitze Sybesma Saakje van der Valk Landelijk Wonen Fryslân Makelaars en taxateurs Allingawier 37 9001 LP Grou Tel. 058-2849188 fryslan@landelijk-wonen.nl

Het Dorpsarchief Duik in de historie van Grou De watersport bestaat nog maar kort, maar Grou is al vele eeuwen een waterdorp bij uitstek. Water is dan ook het centrale thema in de historie van Grou. En nog steeds levert die geschiedenis talloze mysteries op. Hoe kon het bijvoorbeeld dat al in 1125 in Grou een zo grote stenen kerk werd gebouwd midden in een onherbergzaam moerasgebied en direct aan de rand van open water. De werkgroep Dorpsarchief Grou probeert antwoorden te vinden en informatie bereikbaar te maken voor inwoners en bezoekers. Website als gids in het verleden De website dorpsarchiefgrou.nl geeft een breed spectrum van historische feiten, beelden en verhalen. Je vindt er een uitgebreid fotoboek, en er zijn talloze boeken, geschriften en plakboeken te doorzoeken. Beleef de virtuele wandeling door het dorp en zie precies wat gebleven is en wat verdwenen. Link ook door naar andere historische instellingen en bronnen, zoals Grou Eartiids en beland midden in de discussie tussen (oud-)Grousters over hun verleden. De website wordt voortdurend aangevuld. Onder “Nieuw materiaal op de site” vind je de laatste aanwinsten. Probeer ook de zoekfunctie op de website en kijk of je oude herinneringen aan mensen of plekken nostalgische informatie opleveren. Hebt u nog ergens oude foto’s, documenten, ansichtkaarten over Grou, mail ons! Samen maken we de historie compleet. Laat je meevoeren door de Grouster Tijdmachine Je komt (terug) in Grou en wilt snel een indruk krijgen van het dorpsleven in vroeger dagen. De Grouster Tijdmachine dompelt je onder in beelden van toen. Daar is ook de Grouster canon te zien met de twaalf meest bepalende historische gebeurtenissen, bouwwerken, personen of tradities. Verkozen door de Grousters zelf! Maar er is meer, dus kom kijken en laat je verrassen. De Grouster Tijdmachine is gratis toegankelijk en is te vinden in het InformatiePunt Grou (IPG) aan het Halbertsma’s Plein 12. Dorpsarchief Grou Halbertsma’s Plein 12 www.dorpsarchiefgrou.nl info@dorpsarchiefgrou.nl  Grou Eartiids 25 cultuur/historie

Naar school vanaf de Biggemar Door Ytsje Huisman – v.d. Meer We woonden op de boerderij Uilkema aan de Biggemar. We roeiden naar het dorp en school. Samen met mijn twee broers, die ouder waren dan ik. Tussen de middag konden we niet naar huis. Dan aten we altijd bij Ljibbe Hiemstra; die woonde toen tegenover het Wilhelminapark in de Westerbuurt. Ljibbe was timmerman, maar het waren slechte tijden en Ljibbe solliciteerde daarom naar de baan als koster. Die baan kreeg hij, maar in de kosterswoning mochten geen kinderen komen, zodat vader een ander kosthuis voor ons moest zoeken. Toen zijn we bij Rinze Epema (in de Kerkstraat) terecht gekomen. Rinze en Atsje. Mijn beide broers aten er ook, dus waren we er met zijn drieën. Maar toen die van school waren, moest ik alleen. Dat was niet altijd even makkelijk, want dan roeide ik alleen en dan woei het soms erg hard. Dan kon ik op De Meer niet meer tegen de wind inkomen. Dan legde ik het bootje vast op de hoek van de Galle en liep dan verder door het land naar huis. Dan stond ik dicht bij huis voor de vaart te roepen. Mijn ouders zaten dan te melken en hoorden mij niet. Op het laatst zei vader: “Dit kan zo niet langer hoor, dit moet anders”. Hij zei: “Je moet maar in het dorp blijven”. Hij haalde mij dan zaterdag ’s middags op, nadat hij het melkgeld bij de zuivelfabriek had opgehaald. Ging dan even langs bij de slager en dan roeiden we samen naar huis terug. We moesten toen op zaterdagmorgen nog naar school. Maandagochtend bracht hij mij dan weer naar Grou. Als er ijs lag, maar het was nog niet sterk genoeg, dan moesten we lopen. Je kon geen dag thuis blijven, doorzetten. Dan moesten we drie keer overgezet worden. Vader zette mij over de Mûzel en dan lopen naar de boerderij Klein Mellema. Vandaar verder met andere boerenkinderen, die altijd liepen, naar Tjitse en Anne de Groot, koemelkers op de boerderij Abeherne aan de Wergeasterfeart. Tjitse had dan ook al een geul in de vaart gemaakt. Die zette ons over en dan moesten we door het Hoflân naar de Spokebrêge. De Spokebrêge was een hoge tille (houten bruggetje). De meeste boten konden er onderdoor varen. We liepen dan verder door het land naar de overhaal aan de Rjochte Grou. Daar moesten we aan de bel trekken. Dan kwam Willems-Aal (Willem Adema), die ook al een geul in de Rjochte Grou had gemaakt, met de schouw en zette ons dan over. Het was altijd een hele onderneming, want we hadden zo’n drie kwartier werk. Roeien duurde een half uur. Dan waren we vlugger. Maar als het ijs sterk was dan konden we mooi op de schaats. De schaatsen kwamen onder en in vijf minuten waren we in de dorpskom. Och, wat was dat mooi. We schaatsten dan naar Epema en trokken daar onze klompen aan. In de dorpskom droegen ze laarzen, maar wij niet. Als het dooiweer werd moesten we ook op klompen over het ijs en er zaten dan wel dooigaten in het ijs en dan moesten we heel voorzichtig zijn. Dat was niet altijd makkelijk. Ook hadden we wel eens grote sneeuwballen onder 26

de klompen. Die moest je er dan wel even afschoppen. Vader legde ook wel een plank of ladder over de geul, want sommige boten voeren altijd door. Dat waren de ‘Stânfries’ en de ‘Lemsterboot’. Die voeren langs Grou (het Prinses Margrietkanaal was er toen nog niet) via de Biggemar en zo verder naar Leeuwarden. Het laatste schooljaar ben ik de gehele winterperiode bij Rinze en Atsje geweest, het gereis was te zwaar voor mij. Ik was tenslotte maar een lichtgewicht. Ik ben niet op de kleuterschool geweest. Met Sint Piter of het Kerstfeest konden wij niet één liedje meezingen. Ik was vijf en een half toen mocht ik al wel naar school. Ik was een vroege leerling, omdat ik voor 1 november jarig ben. School vond ik niets aan. Ik kende geen Nederlands. De juffrouw zei dat ik zo dom was. Dan had ze het over een “raam” maar ik zag nergens een raam (Fries voor ‘ram’). Juf moest mij altijd hebben, geloof ik. Vroeger naar school droegen we een schort en dan had ik een punt daarvan wel eens in de mond. Dan moest ik bij haar op de arm voor de klas. ”Kijk toch eens zo’n vieze meid”, zei ze dan. En vervolgens moest ik dan weer in de hoek staan met de handen op de rug. Nee, het was toen niet leuk op school. In de pauze moesten de kleine kinderen op het schoolplein spelen. De grote kinderen mochten ook buiten het schoolplein spelen (het schoolplein was toen niet zo erg groot). De spelletjes die we deden waren o.a. hinkelen, hoepelen, toppen, bokjespringen, knikkeren, klepperen, kaatseballen of touwtjespringen. Ook deden we ‘overtik’ en handklapspelletjes. Meester Scheffer blies op een fluitje als de pauze om was. Wij gingen dan in rijen staan en mochten klas voor klas weer naar binnen. Na de lagere school ben ik thuis op de boerderij gebleven om te helpen. Vader zei: “Jij kunt een knecht en een meid uitsparen en eten koken kun je wel bij moeder leren”. Met AR-route historisch Grou Laat de geschiedenis van Grou tot leven komen Via deze app ‘MeAR Fryslan’ kun je op interactieve manier met je smartphone/tablet dingen die zien die er niet echt zijn = augmented reality (AR). Dit gebeurt door een digitale laag die als het ware over de werkelijkheid wordt gelegd. Grou zit vol met historische verhalen en cultuur. Download de app en laat de geschiedenis tot levenkomen en verwonder en bewonder tijdens deze route Grou. 27 cultuur/historie

1 1 Hoofdstraat 1 2 Kunst in Grou Loop langs kunst in de openbare ruimte van Grou. De site leeuwardeninbeelden.nl (selecteer bij wijk Grou) bevat achtergrondinformatie over een selectie Grouster kunstwerken en de maker. De Baanveger Brons, Marmer 1991 Beeldhouwer Karianne Krabbendam Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de IJswegencentrale geschonken aan de Grouster bevolking in opdracht van de voormalige gemeente Boarnsterhim. 2 Halbertsma’s Plein De Kuiper Baksteen, brons 1991 Beeldhouwer Karianne Krabbendam Dit kunstwerk is een geschenk van de familie Halbertsma, gemaakt ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Halbertsma Fabrieken. 29 cultuur/historie

5 7 3 6 9 5 Nieuwe Kade 1 Drie Zeilers Brons, graniet, hout 1988 Beeldhouwer Karianne Krabbendam 4 3 Burstumerdyk 5 De Leerling Brons, zandsteen 1978 Beeldhouwer Suze Boschma-Berkhout 4 Suderkade De Leugenbank Baksteen, brons, hardsteenplaat 1986 Beeldhouwer Karianne Krabbendam De leugenbank is een van oudsher bestaande benaming voor een lokale plek waar bewoners samenkomen om nieuwtjes uit te wisselen. Twee oude mannetjes zitten op zo’n bank en praten over een verleden dat ze allebei kennen en waar hun belangstelling voor het grootste deel ligt. 30 6 Stationsweg 1 Fan Bûgjen Frjemd Zandsteen 1947 Beeldhouwer Arjen Goodijk Dit stenen monument is opgericht ter nagedachtenis aan de tien inwoners van Grou die gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn gesneuveld. Onder de jaarmarkering 1940-1945 valt (vertaald) vanuit het Fries te lezen: “Gevallen in de strijd tegen onrecht en slavernij”. Op de onderzijde van het monument staat “fan bûgjen fremd” (het buigen was hen vreemd) dat voorkomt in het 2e couplet van het Fries volkslied en geïnterpreteerd kan worden als “nooit door de knieën”. Dit kunstwerk is gemaakt ter gelegenheid van het 140-jarig bestaan van Koninklijke Zeilvereniging Oostergoo. 7 Jongema 6 Fisken Beton, keramiek 1967 Beeldhouwer Chris Fokma Het kunstwerk is in 1967 in opdracht gemaakt van de gemeente Idaarderadiel, voor bij de openbare Master Wielsma school in Grou. Het kunstwerk werd na afbraak van de oude school in 2012 geplaatst voor de nieuwe school. 8 Rotonde Grou Stationsweg Foar de Wyn Cortenstaal 2018 Beeldhouwer Pieter Piersma Het kunstwerk is gemaakt van cortenstaal naar ontwerp van een houten beeld van zeilschool/ jeugdherberg-vader en beeldend kunstenaar ‘Heit’ Pieter Piersma uit Heeg (1916-1993). Het heeft als titel “Foar de Wyn”.

8 12 11 10 Meersweg 16 In de Zon Hardsteen 1987 Beeldhouwer Karianne Krabbendam 11 Stationsweg 1 10 9 Halbertsma’s Plein 4 Gedenksteen Joost en Eeltje Halbertsma Natuursteen 1875 Beeldhouwer Willem Molkenboer De gedenksteen voor Joost Halbertsma is onthuld op 13 oktober 1875 tijdens de algemene vergadering van het “Selskip for Fryske Tael- en Skriftenkennisse”, dat het initiatief tot dit gedenkteken genomen had. De onthulling van de steen voor Joost Halbertsma volgende een paar jaar later, op 28 mei 1879, eveneens tijdens een jaarvergadering van het Selskip. Dr. Eeltsje Halbertsma Zandsteen 1904 Beeldhouwer Johannes Schröder De drie broers Joost, Eeltsje en Tjalling Halbertsma brachten in 1822 het boek de Lapekoer uit, met als inzet Friezen te enthousiasmeren voor het lezen en schrijven in hun eigen taal. Al snel volgden meerdere boeken en bundels, waarvan vele tot de Friese klassiekers behoren. Volksliteratuur. Vooral het proza en met name de poëzie van Eeltsje Halbertsma was populair. Om hem te eren kwam er in 1904 een beeld van hem op initiatief het ‘Selskip foar Fryske Taal- en Skriftekennisse’. Het opschrift luidt: “Oan Dr Eeltsje Halbertsma – Lju bliuwe ás Fryske tael en liet”. 12 Hoek Hellingshaven Skûtsje it Doarp Grou Brons, natuursteen 2001 Beeldhouwer Karianne Krabbendam Grou heeft in het verleden meermaals het Skûtsje wedstrijd SKS gewonnen. Om dit te vieren tezamen met het feit dat Grou het eerste SKSkampioenschap in de 21e eeuw heeft gewonnen, is een speciale commissie opgericht om een kunstwerk te realiseren dat dit viert. 13 Oedsmawei 32 Zonder Titel Beton. Hardsteen, plaatstaal 1996 Beeldhouwer Gjalt Blaauw Het kunstwerk staat op een soort landtong voor het gebouw van Rijkswaterstaat. Het bestaat uit twee objecten die in de verte doen denken aan rokende fabriekspijpen. Meer info? Filter op ‘Grou’ op: www.leeuwardeninbeelden.nl 31 cultuur/historie

Waan je terug in de tijd van de “koude oorlog” in het Museum Bescherming Bevolking Iedere eerste zondag van de maand geopend. Rondleidingen ook op afspraak. www.museumbeschermingbevolking.nl

14 Burstumerdyk Zonder Titel Beton 1993 Beeldhouwer Cobi Doevendans Deze wandplaquette is op 10 maart 1993 onthuld bij de opening van het aquaduct door toenmalig Minister van Verkeer en Waterstaat Hanja Maij Weggen. 15 Stationsweg 1 Zonder Titel Zandsteen 1942 Beeldhouwer Tjipke Visser Het raadhuis is ontworpen door A.J. Kropholler. Aan de randen van het bordes (maar ook in het gebouw) zijn verschillende decoratieve beelden en ornamenten aangebracht. De leeuwen dragen het wapen van Fryslân en van Nederland. De vissen verwijzen naar het wapen van Grou. 13 14 15 33 cultuur/historie

De historie van “Het Sint Piterfeest” Sint Piter In Nederland viert men in december het Sinterklaasfeest. Echter niet in het Friese Grou, waar in februari het Sint Piterfeest wordt gevierd. Hoe is dit ontstaan en waarom is Grou een uitzondering op de landelijke regel. Van visser tot paus De visser Simon werd door Jezus zijn discipel Petrus genoemd. Later verloochent Petrus Jezus. Petrus trekt door Palestina, komt in Rome, waar hij de kerk opbouwt. Hij wordt de 34 eerste Paus, maar onder het bewind van Nero wordt hij wreed vermoord. In de 4e eeuw heeft de R.K. kerk een gedenkdag voor Petrus ingesteld op 22 februari. Deze wordt net als vele christelijke feestdagen de dag tevoren gevierd. Petrus werd de beschermheilige van vissers en scheepslieden. De nu Hervormde kerk in Grou is sinds de 12e eeuw aan Sint Piter gewijd. Het Christendom heeft veel gebruiken van de heidense gods diensten over genomen, maar er een andere betekenis aan gegeven. Noord-Friesland Het uitvaren van de vissers werd met optochten en feest gevierd. Door de kalenderaanpassing van Paus Gregorius in 1701 werd dat jaar met 11 dagen ingekort. Dat hield in, dat in het vorig jaar gesloten huurcontracten in dat jaar korter waren en dat men de contracten van de landerijen van Sint Piter naar 5 maart en van de agrarische bedrijfsgebouwen van 1 naar 12 mei verschoof. De Sint Pitergedenkdag bleef echter op 22 februari gehandhaafd.

De bekende Grouster dokter en schrijver Eeltsje Halbertsma noemt in 1837 het Sint Piterfeest: jongeren van gegoede burgers trokken langs de huizen met ratelende kettingen, bonsden op de deuren en strooiden pepernoten. Zijn broer Joast noemt in 1855 stroopbolletjes, die in zijn jeugd al door kinderen werden gezocht. Waarschijnlijk zijn de vieringen uit de eerdere beschrijvingen niet wezenlijk veranderd. Na het verschijnen van het weekblad Frisia in 1896 worden we ieder jaar geïnformeerd door verslagen, advertenties en andere publicaties in dat blad. Kleuterjuf Riek Jansen bracht het feest op school en liet Sint Piter in het openbaar verschijnen. Riek Jansen (1879 – 1969) werd in Groningen geboren en kwam in 1901 uit Leeuwarden als leidster van de Nutsbewaarschool naar Grou. Ze bleef er tot 1906. Ze heeft Sint Piter als een soort witte Sinterklaas in school en op straat gebracht, omdat ze meende dat de Grouster kleuters zonder een dergelijk feest te kort kwamen. Niet iedereen was er dadelijk blij mee, want het was te katholiek voor Grou. Sint Piter in het dorp In het begin van de 20e eeuw was Grou nog een klein dorp, praktisch geheel omgeven door water. Twee veranderingen hebben ervoor gezorgd dat het Sint Piterfeest een ander aanzien kreeg. Ten eerste het initiatief van kleuterjuf Riek Jansen, die de Heilige in het openbaar deed verschijnen door een optocht door het dorp te houden, eerst lopend en sinds 1908 te paard. Na de rondgang ging Sint Piter naar de “bewaarschool”, waar de kinderen spelletjes deden en cadeautjes kregen. De tweede verandering was de loterijwet van 1905, die het verkopen van loten voor of tijdens het Sint Piterfeest door bakkers en de horeca verbood, wat een negatieve invloed had op de Sint Piteravondfeesten in het dorp. Na de tweede wereldoorlog krijgt het feest telkens meer allure door sprookjes voor de kinderen en ouderen , ook activiteiten in de lagere school, het eerder verschijnen van Swarte Pyt, de aankomst van Sint Piter op de zaterdag voor zijn verjaardag, het organiseren van de Sint Piterbeurs door de vrouwenverenigingen, instuiven voor oud en jong op de dag van aankomst, meer belangstelling van de media en een boven alle activiteiten staande organisatie. Daardoor is het feest niet meer weg te denken uit de Grouster gemeenschap. Tot ongeveer 1970 hadden de kleuterjuffen de totale organisatie van de gebeurtenissen in handen. Het was alleen een kleuter- en thuisfeest. De zogenaamde Sint Piterbeurs was na de tweede wereldoorlog een initiatief van de Nederlandse Vrouwen Electriciteits Vereniging (N.V.E.V.). Die ging door de leden gemaakte en verkregen geschenken op een beurs verkopen. Daarmee konden de kosten worden gedekt van het opvoeren van een toneelstukje voor en door kinderen. Later werden beide initiatieven gebundeld en voerden de onderwijzers een sprookje op. De beurs werd een activiteit van alle vrouwenverenigingen. De beurs brengt ieder jaar een groot bedrag op en komt ten goede aan het sprookje. 35 cultuur/historie

Sint Piterdei Dan grienet de wei Dan bakt mem stro Dan keallet de ko Dan leit de hin Dan hat de húsman it Nei syn sin Steeds meer plaatselijke, regionale en landelijke media besteden aandacht aan het feest, wat leidt tot de benoeming van een perschef. Sint Pitersprookje In 1950 vonden drie leerkrachten dat men in Grou zelf wel een Sint Pitersprookje kon opvoeren i.p.v. het Sinterklaassprookje in Leeuwarden te bezoeken. En zo werd in 1951 “Ali Ben Hassan” opgevoerd voor de jeugd en ’s avonds voor de ouders. Na de invoering van het tweetalig onderwijs werden vanaf 1959 alleen Friestalige sprookjes opgevoerd, geschreven door Grousters. Het eerste friestalige sprookje was “Piterke en de Marwiven”, gebaseerd op een gedicht van Eeltsje Halbertsma. De zeer eenvoudige uitvoering van 1951 groeide langzaam uit tot professionaliteit in alle onderdelen en is één van de pijlers van het Sint Piterfeest. Conflict In de roerige jaren 70, wanneer in heel Nederland sprake is van een cultuuromslag, komt Sint Piter onder vuur te liggen. Er ontstaan conflicten tussen autochtonen en nieuwe inwoners. De hoofden van de drie lagere scholen zetten de schouders eronder en organiseren in 1970 een grote bijeenkomst met de vraag: ”Hoe 36 verder met Sint Piter?”. Daaruit vloeit een breed draagvlak voort met een aantal wijzigingen in de traditionele organisatie. Er komt een Breed Sint Piterkomitee. Het eigene en bijzondere verdienen in brede zin aandacht. Sint Piteruitgaven Het enige echte Sint Piterliedje is: “Sint Piterdei, dan grienet de wei” fan Jehannes Hilarides (1648 – 1726). Het stamt uit de 17e eeuw en is opgenomen op een in 1993 uitgegeven CD. Het nog steeds meest populaire Sint Piterliedje “ ‘k Wit ien dei yn ’t jier” is van Cornelis Wielsma (1845-1922), onderwijzer te Grou. Hij schreef het in 1870 als Sinterklaasversje. Na een kleine wijziging is het bekend geworden als Sint Piterversje. In 1959 werd door onderwijzend personeel een eerste bundel verhalen en gedichtjes uitgegeven met o.a. zelfgemaakte en bewerkte (Sinterklaas-) liedjes. Nadien volgden nog vele uitgaven van boekjes, spelletjes, grammofoonplaten en een CD voor kinderen, alsmede een tweetalig voorlichtings (foto)boekje voor volwassenen. In tegenstelling tot Sinterklaas, draagt Sint Piter een witte mantel en een rode jurk, zijn paard is een zwart Fries paard. Sinterklaas heeft een schimmel. Het Sint Piterfeest is nauwelijks een commercieel feest te noemen, terwijl Sinterklaas door de commercie is veroverd. Bron: “’k Wit ien dei yn ’t jier…..”, In histoarysk oersjoch fan Sint Piter yn Grou. Utjefte fan it Sint Piter Komitee Grou Bron: Frisia, weekblad voor Grou e.o.

Commandopost Grou De Bunker Weleens in een echte bunker geweest uit de tijd van de Koude Oorlog? Dat kan in Grou! De Bunker is namelijk de grootste Bescherming Bevolking Commandopost van Nederland met museumstatus. Koude Oorlog De Commandopost van de voormalige Bescherming Bevolking – in de volksmond ‘de Bunker’ genoemd – is midden jaren zestig van de vorige eeuw gebouwd. In de tijd van de Koude Oorlog die niet alleen heel Nederland, maar de hele wereld in haar greep hield. Uniek in Nederland De Bunker is uniek vanwege de vier aparte commandostructuren. Deze hadden als doel om de provincie te kunnen blijven besturen na een mogelijke atoomaanval op de vliegbasis Leeuwarden. De Bunker heeft een oppervlakte van 1100 m2 groot en is zo ingericht dat hier 150 mensen twee weken lang konden leven en werken. Welkom in de jaren 60 Bezoek de Commandopost Grou en waan je terug in de jaren zestig van de vorige eeuw. Historische auto’s uit die tijd en zelfs een authentiek stuk Berlijnse Muur maken het plaatje helemaal compleet. Rondleiding Een rondleiding duurt gemiddeld een uur en maakt uw bezoek meer dan waard. De instaprondleidingen tijdens de open dagen zijn gratis (exclusief museum entree) reserveren is niet nodig. Buiten de open dagen zijn er ook rondleidingen mogelijk voor groepen, scholen en zakelijke evenementen. Deze kunt u boeken via het reserveringsformulier op de website. Betaling kan via pin & contant. Bezoek adres: Burstumerdyk 1, Grou www.museumbeschermingbevolking.nl cop-grou@museumbeschermingbevolking.nl  CopBBGrou Openingstijden: Het gehele jaar geopend op de eerste zondag van de maand van 11.00 tot 15.30 uur. In juli en augustus ook geopend op woensdag t/m vrijdag van: 13.00 – 16.00 uur. I.v.m. Corona kunnen de openingstijden zijn gewijzigd. Check de website ook voor exposities en activiteiten. 37 cultuur/historie

Sint Piterkerk 12e-eeuwse beeldbepalende kerk, gesticht als Katholieke Parochiekerk Bij de stichting van deze kerk speelde de Bisschop van Utrecht een belangrijke rol. De apostel Petrus werd in Utrecht bijzonder vereerd. Reeds in 1045 werd hier de SintPietersbasiliek gewijd. Ook Grou kreeg als patroon Sint-Pieter, in het Fries “Sint-Piter”. Dit is waarschijnlijk de reden waar deze kerk (uit 1180) één van de oudste maar tevens ook een van de grootste dorpskerken is van Friesland. Na de reformatie in de zestiende eeuw is de kerk en kerkgemeenschap protestants geworden. De toren is rond 1430 los van de kerk gebouwd en rond 1520 “vastgezet” aan de kerk. Na de Tachtigjarige Oorlog is tussen 1648 en 1700 vee veranderd aan de kerk. Bijvoorbeeld de ramen in de zuidelijke muur die vervangen zijn door grote gotische ramen. Rechtspraak In Grou werd ook recht gesproken. Het koor was na de Reformatie in 1580 buiten gebruik en werd in 1653 door een hoge muur van de kerk afgesloten. Het kreeg de bestemming van Rechthuis van de Grietenij Idaarderadeel (1650-1830). De Grietenijen waren, behalve bestuurscentra vooral rechtsgebieden. Het hoofd de Grietman was rechter over kleine civiele zaken en lichte misdrijven. Ernstige zaken kwamen voor het Hof van Leeuwarden. De rechtspraak in Grou gebeurde alleen niet altijd op de daarvoor bedoelde plaatsen. Vaak was de herberg ‘het toneel’ van de rechtspraak en dat pikten de Friese Staten niet. Grietman Carel van Roorda werd hierop aangesproken en dat was de reden dat het koorgedeelte van de kerk werd omgebouwd tot Rechthuis. Met op de verdieping de Rechtkamer en ondergronds de gevangenis in de duistere crypte uit de begintijd van de kerk. Rechtszittingen moesten destijds worden aangekondigd met klokkengelui. Vandaar dat Carel van Roorda het klokkentorentje op het koor liet bouwen. Uiteraard voorzien van zijn naam, wapen, wapenspreuk en het jaartal 1653. In het vaantje op het torentje zit nog altijd het Van Roorda familiewapen. Omstreeks 1832 verloor het Rechthuis z’n functie. Het orgel Reeds vóor de reformatie beschikte de kerk van Grou over een klein muurorgel. In 1654 bouwde orgelbouwer Willem Meynderts een groot orgel, het muurorgeltje werd daarbij eveneens ingezet (als ‘rugpositief’). Het had drie klavieren en een aangehangen pedaal. De orgelkast werd volgens opschrift gemaakt door Pieters Kistemaker en droeg het jaartal 1655. Het orgel stond aan de westzijde op de nog aanwezige galerij, waar nu zitplaatsen zijn. In 1853 werd dit orgel vervangen. 38

Aan de oostzijde kwam een nieuwe galerij, ondersteund door twee gemarmerde Toskaanse zuilen en daarop een nieuw en groot orgel, gebouw door L. van Dam & Zn., de derde generatie Leeuwarder orgelbouwers van Dam. Het is een mechanisch orgel met 23 stemmen, verdeeld over twee klavieren en een vrij pedaal. Het orgel was in 1908 stemmig zwart gelakt en kreeg in 1992 zijn oorspronkelijke mahoniekleur weer terug. Op het orgel staan beelden. Allegorieën voor Godsdienst, Godsvrucht en Waarheid. Activiteiten Op het prachtige van Dam orgel worden vaak orgelconcerten en gastorganisten uitgenodigd. De agenda en andere activiteiten kunt u terugvinden in de Grou Agenda. Bezoek adres: Kerstraat 4, Grou www.sintpiterkerk.nl koster@sintpiterkerk.nl +31 6 10 72 75 36 Openingstijden juli t/m augustus: 1 juli t/m 31 augustus op: wo en za van 13.00-17.00 uur Gratis entree. Elke zondag officiële dienst, afhankelijk van de mogelijkheden die Corona toestaat. 39 cultuur/historie

Verbouwing toren Sint Piterkerk Eerst een misverstand uit de weg ruimen. Veel mensen denken dat de Sint Piterkerk in een keer is gebouwd, dus de gehele kerk inclusief de toren. Dat is niet zo. Het oostelijk gelegen koor en het tussen het koor en de toren gelegen schip van de kerk dateren uit de twaalfde eeuw. Voor het koor is namelijk tufsteen gebruikt en dit bouwmateriaal is in Nederland gebruikt tot circa 1125. Zou oud moet dus het eerste deel van de Sint Piterkerk zijn. De toren dateert uit 1492. Dit is in 2019 op basis van dendrochronologisch onderzoek vastgesteld (houtdatering, uitgevoerd door dendrochronoloog Paul Borghaerts). Er zijn dus bijna drie eeuwen overheen gegaan voordat de Sint Piterkerk één gebouw is geworden. De constructie van de klokkenstoel De klokkenstoel bestaat uit drie dragende bokken waartussen (tot de Tweede Wereldoorlog) twee klokken waren ingehangen (tekening 1). De bokken zijn opgesteld van links naar rechts, (in de zuid-noord lijn) waardoor de zwaairichting van de klokken gelijk is aan de lengteas van de kerk. De bokken bestaan elk uit twee stijlen, 40 verbonden door twee geschoorde gordingen. Op de stijlenparen lagen tot kort na de oorlog waarschijnlijk overstekende dekbalken die aan de buitenkant van de stijlen waren geschoord. Op deze dekbalken was de draaias van de klokken bevestigd. De bovenste kruisen verbinden de drie bokken met het middelpunt van het kruis, precies op de middelste bok. De onderste kruisen verbinden alleen de buitenste bokken met de middelste. Eén kruis boven, twee beneden. Aanpassing constructie Na de Tweede Wereldoorlog is de constructie nog een keer versterkt en aangepast. De historische klokken waren in de oorlog gestolen om niet meer terug te komen. In 1947

Tekening 1 Tekening 2 (© Paul Borghaerts) werd de top van de klokkenstoel verlaagd door de stijlen op ongeveer anderhalve meter van boven af te zagen. Er werden extra versterkende kruisen bovenaan op de bokken aangebracht. Op de afgezaagde stijlen werd vervolgens een houten plateau gemaakt en daar staan nu twee ijzeren frames op met de nieuwe klokken die na de oorlog zijn gegoten. (tekening 2) Restauratie van de toren Van januari tot maart 2021 zijn er restauratiewerkzaamheden aan de toren verricht. Onder meer zijn de wijzerplaten aan de noord- en zuidzijde van de toren voorzien van nieuw schilderwerk en is er plaatselijk voegwerk aan de toren hersteld. Ook is het houtwerk van een veertigtal galmborden vervangen of hersteld. Meest ingrijpende is het herstel van een staander van de klokkenstoel. Tot slot zijn de dakluiken op de zuidzijde van de toren vervangen. Verbouwing van de toren De huidige kerkenraad van de Sint Piterkerk wil dat de kerk nog meer een kerk voor en van het dorp Grou wordt. De deuren moeten niet alleen op zondagochtend open, maar de kerk moet ook een plek zijn waar trouw- en rouwdiensten worden gehouden en culturele evenementen zoals lezingen en concerten. Wil je vaker en meer mensen in de kerk, dan moet je ze ook wat bieden. Een basisvoorziening die er nu niet of nauwelijks is, is een toiletvoorziening. Er is momenteel maar een toilet en die bevindt zich in de hal bij tussen het koor en het schip. Tijdens diensten of evenementen is die alleen buitenom bereikbaar. Om daarin te voorzien vindt tussen april en juni 2021 een grote verbouwing van de toren plaats. De toren wordt ontruimd van alles wat er nu in is. Een in 1992 aangebrachte zolder wordt verwijderd waardoor de eerste originele zolder op ruim vijf meter van de grond weer zichtbaar wordt. De eeuwenoude muren worden kaal en zichtbaar, alle leidingen van de vernieuwde warmte- en elektrische installatie worden weggewerkt. Om naar boven te kunnen komt er een prachtige stalen trap. In het midden van de toren komt een moderne toiletunit, ook geschikt voor rolstoelen. 41 Dit forse project kan met hulp van een aantal subsidiepartijen (waaronder Fûns Mid Fryslân, Stichting HVS en Dorpsbudget / Pleatslik Belang) worden gerealiseerd. De planning is dat in 2022 de toren open kan worden gesteld voor bezoekers, dit wel onder begeleiding. Zo wil de kerk echt een kerk voor en van het dorp zijn. Open voor bezichtig en open voor allerlei culturele evenementen. En blijvend open voor erediensten op de zondagochtend uiteraard. Zie voor openingstijden pagina 39. cultuur/historie

GROU & OMGEVING Het leukste uitje laNgs de waterkaNt ÉÉN OF TWEE DAGEN €220,- PER DAG 3-DAAGSE PRIVÉ ZEILCURSUS €620,- PER BOOT Te huur voor 3 uren of hele dag (max. 6 uur) Diverse routes | Eenvoudig reserveren via: Maximaal 4 personen per boot Garde Jagerswei 5, Grou | info@sunwheels.nl www.sunwheels.nl Op het terrein van jachtwerf De Blieken G D W O Wi lt u meer informat ie of een bez i cht iging van de wer f? Neem dan gerus t contac t met ons op. Oedsmawei 4 9001 ZJ Grou Tel . 0566-622410 www.grouws ter vlet .nl info@grouws ter vlet .nl Een moderne klassieker zonder concessies De Grouws ter vlet wordt met plez ier gebouwd. Laat u ver rassen door de pracht ige afwerking en de mooie materialen. Het schip wordt nagenoeg geheel in eigen beheer gemaak t . Nieuw iN grou!

De schuilkerk van Grou! Tussen 1550 en 1580 ontstond in Grou een Doopsgezind kerkgenootschap dat de leer van Menno Simons aanhing en werd in 1659 een kerk gesticht. In de Broederschap ontstonden langzamerhand twee stromingen, aan de ene kant een vrijzinnige richting van de Waterlanders (Lamisten), de gegoede burgerij en aan de andere kant de Vlamingen (Zonisten), meest eenvoudige burgers en boeren uit de omtrek van Grou. Deze kerk werd in 1659 gebouwd als schuilkerk achter een woonhuis aan de Hoofdstraat 44. Naam Het Grote Huis. Het was het onderkomen van de Waterlandse doopsgezinden. In 1696 ontstond in Grou een gemeente van Vlaams doopsgezinden. Zij bouwden een vermaning aan de huidige Vermaningsstraat. Deze vermaning kreeg de naam van het Kleine Huis. Beiden groepen verenigden zich uiteindelijk in 1929. Het Grote Huis werd afgebroken en daarvoor in de plaats verrees in 1829 een nieuwe vermaning. De nieuwe kerk aan de Hoofdstraat kreeg weer de vorm van een schuilkerk, hoewel dit eigenlijk niet meer nodig was, want sinds de Napoleontische tijd was er vrijheid van Godsdienst. Het uithangteken boven de poortvormige ingang met Zon en Lam duidt nog op de hereniging van de eerder genoemde twee groepen. De kerk centraal gelegen in de Hoofdstraat loop je zomaar voorbij. Het is een schuilkerk en vanaf de straatzijde ziet deze eruit als elk ander pand. Eenmaal binnen wacht een verrassing: een mooie ontvangstruimte met daarachter een prachtige kerk. Toonbeeld van een Doopsgezinde Vermaning, met een prachtig orgel. De achterkant van de kerk grenst aan de Gedempte Haven. Vroeger was dit een open vaarwater en de kerkgangers die per boot kwamen, konden hier afmeren en via de achteringang naar binnen. Het Orgel Tot aan 1872 deed een voorzanger dienst. In dat jaar werd er een orgel aangekocht, gebouwd door de gebroeders Adema te Leeuwarden. Het had elf stemmen, één manuaal en aangehangen pedaal. In 1920 werd het instrument door Bakker en Timminga gerestaureerd en uitgebreid tot een twee-klaviers orgel met 12 stemmen. In 1991 tenslotte had de laatste grote restauratie plaats door Hendriksen en Reitsma uit Nunspeet. Het orgel heeft een romantische klankkleur en leent zich daarom uitstekend voor kerk- en koorzangbegeleiding, maar ook voor solospel en voor een klein instrumentaal ensemble. Bezoek adres: Doopsgezinde Vermaning Hoofdstraat 44, Grou www.dgmidfryslan.doopsgezind.nl Openingstijden: 4 juli t/m 12 september: woe en za van 13.30 – 17.00 uur Tijdens de wekelijkse diensten ben je ook altijd van harte welkom op zondag om 10.00 uur 43 cultuur/historie

• Het wapen van Grou • Grouster Weagen • Winnaar Grou puzzel 2020 • Fotochallenge Grou • Visuele verhalenverteller aan het woord AKGEMEEN

Het wapen van Grou Grou is een van de Friese dorpen waarvan een oud dorpswapen is overgeleverd. Het komt in verschillende vormen voor. De blazoenering van het wapen luidt: In blauw twee zwemmende gouden vissen, de onderste omgekeerd; het schild gedekt met een kroon van drie bladen en twee parels; in de hoofdband van de kroon drie ruitvormige rode stenen en twee ovale groene stenen (de kroon van een vlek). (Fries: Yn blau twa swimmende gouden fisken, de ûnderste omkeard; it skyld dutsen mei in kroan fan trije blêden en twa pearels; yn de holbân fan de kroan trije rútfoarmige reade stiennen en twa ovale griene stiennen (de kroan fan in flek). De heraldische kleuren zijn: azuur (blauw) en goud (geel). Vlek=vlecke, is een dorp met meer rechten (recht van Waag en rechtspraak en veemarkt). Ze zijn als het ware in hun ontwikkeling naar stad blijven steken. De wapens voor deze vlecken onderscheiden zich van de gewone dorpswapens door de zogenaamde vleckekroon. • De blauwe ondergrond verwijst naar de waterrijke omgeving van het dorp • De vissen verwijzen naar de plaatselijke visserij De vissen uit het wapen zijn onder meer verwerkt in ornamenten op het bordes van het voormalige raadhuis van Idaarderadeel. Sinds 1983 is het wapen geregistreerd in het “Genealogysk Jierboekje” van de Fryske Akademy te Leeuwarden. Grouster Weagen (dokter Eeltsje’sankje) tekst: Eeltsje Halbertsma wize: Piter Jelles Troelstra Rôlje, rôlje, wetterweagen, rôlje en brûs om ’t âlde Grou! Miriaden foar ús eagen fleagen, stauwen om ús Grou; Rôlje, rôlje ús foarby! Hurde Friezen bliuwe wy! Hurde Friezen bliuwe wy! luister via deze QR Code Rôlje, polskje, Fryske weagen, rôlje en wâlje om ’t âlde Grou! Brûs en wiggelje âlde weagen, kroanje de âlde rûne trou! Rôlje, wâlje, âlde Grou, byld fan echte Fryske trou, byld fan echte Fryske trou. 45 Algemeen

Winnaar Grou puzzel 2020 Vanuit de vele inzendingen met de oplossing van de puzzel in het Grou Magazine, was “Sint Piter”, hebben we een prijs winnaar. Onder al deze vele inzendingen hebben we een leuke prijs verloot, een echte Grouster Silersbitter met 2 kruikjes en een Grou Cadeaubon t.w.v. € 25,- en deze is dit jaar voor Klaas Vriesema. Gefeliciteerd Klaas! Wij willen hierbij iedereen bedanken voor het insturen van de oplossing en de prachtige complimenten voor ons Grou magazine, welke in mei 2021 weer uitkomt. Aanvullende ideeën voor opname zijn altijd welkom, zo dragen we uit en hebben we met zijn allen een prachtig uithangbord voor Grou. Komend jaar wordt de Grou puzzel niet opgenomen in het Grou Magazine, maar een heuse Foto Challenge ‘The highlights van Grou’ waar ook weer een winnaars actie aan is verbonden. De redactie van het Grou Magazine hoopt ook in 2021 op spontane en overweldigende reacties en deelname. ‘HIGHLIGHTS van GROU’ Gefeliciteerd Klaas! Fotochallenge Grou Grou is een eigenzinnig dorp waar ontzettend veel te zien en te doen is. Op vakantie tijdens een week op het water, op de fiets of wandelend, op bezoek en zelfs wanneer je hier woont, zal je nog lang niet alles gezien hebben. Kijk eens door de ogen van een ander! Doe jij mee? Wij zijn daarom opzoek naar die “HIGHLIGHTS van GROU” voor jou. Is het die winkel, straat, gebouw, uitzicht, gerecht of juist dat evenement die voor jou die ‘Highlights van Grou’ vertegenwoordigen? Laat ons meekijken door jouw lens. Deze foto-challenge is een mooi en sociaal middel om samen van Grou te genieten en van alles te delen wat dit dorp te bieden heeft. Wij dagen je dan ook uit om het mooiste, leukste, gekste, vrolijkste, evenement of puurnatuur-foto vast te leggen. Stuur ons een e-mail met de originele foto (aanleveren in jpg, Jpeg en minimaal 230 dpi), aangevuld met voor- en achternaam, adres, e-mailadres. Geef een korte beschrijving (titel) van de foto en waarom deze voor jou de ‘Highlights van Grou’ vertaald. Winnaar? Een jury selecteert de ingezonden foto’s. De mooiste inzendingen worden gedeeld op Facebook, Instagram en op grou.nl, (met naamsvermelding en rechtenvrij). Via deze kanalen maken wij ook de winnaar(s) bekend. Word jij de lente-, zomer-, herfst- of winter-fotograaf van deze foto-challenge ‘Highligts van Grou’, dan ontvangt je van jouw foto een uniek setje ansichtkaarten, die tevens worden verkocht in het InformatiePunt Grou. Daarnaast ding je mee voor een plaats op de Grou-kalender. Deze kalender is vanaf 2022 verkrijgbaar in het InformatiePunt Grou of via de webshop van Grou en zo ontvang je bovenal de winnaars eer! Door mee te doen aan de Foto-challenge “Highlights van Grou” stel je de ingezonden foto’s rechtenvrij beschikbaar voor de Stichting Promotie Grou, waarmee wij deze kunnen inzetten voor de communicatiedoeleinden om Grou te promoten. Voor de aanvullende voorwaarden, check de website www.grou.nl. 46

Visuele verhalenverteller aan het woord Henk Brinkman ziet Grou elke dag weer anders Hij stapt wekelijks wel een paar keer door Grou met zijn twee mobiles en fototoestellen. “Ik laat mijn meestal verrassen door wat ik tegenkom”, laat tekstschrijver, fotograaf en videomaker Henk Brinkman weten. Eigenlijk komt hij elke keer wel terug met een fotografische digitale schat op één van zijn toestellen. “Soms kan ik gewoon niet wachten tot ik thuis ben en zet ik mijn ‘plaatjes’ van Grou al wandelend meteen op instagram of een ander online kanaal. In elk jaargetijde heeft Grou haar charmes. De winter van februari 2021 kwam wat dat betreft echt als een cadeautje. Het leverde op de pier de prachtigste natuurlijke ijsbeelden op. “Die wil je dan natuurlijk meteen vastleggen. Ik maakte nog wel een flinke smak, maar uiteindelijk leverde het zonder gebroken ledematen wel een mooie foto vanuit een bijzonder perspectief op.” Vijf miljoen views Toen de fotograaf elf jaar geleden in Grou kwam wonen was hij meteen verkocht toen hij door het pittoreske dorpje struinde. “De bijzondere evenementen zoals Sint Piter en het skûtsjesilen wilde ik graag vastleggen. Ook wilde ik Grou online graag op de kaart zetten.” Inmiddels zijn de foto’s van locaties en bedrijven in het watersportdorp op google maps de vijf miljoen views gepasseerd. “Ik probeer Grou op zoveel mogelijk manieren te promoten.” Perspectief Als tekstschrijver en fotograaf probeert hij altijd een andere invalshoek of perspectief te vinden. Dat kan vanaf de grond maar ook vanuit de lucht. “Met het prachtige centrum aan de randen van het Pikmeer kun je in de ochtend of avond met bijzonder licht bijvoorbeeld de mooiste dronefoto’s maken.” Water Voor fotografen en toeristen is het een must om niet alleen te voet of in de lucht het watersporthart van Fryslân vast te leggen maar ook eens het water op te gaan. Een paar keer per jaar regelt de Grouster fotograaf een schipper om het water op te gaan. “Maar natuurlijk kun je ook de fiets pakken en via de pontjesroute de omgeving verkennen. Kortom ik beleef Grou elke dag weer anders. Dat levert regelmatig schilderachtig mooie beelden op. Zo hoop ik vakantiegangers enthousiast te maken om ons dorp te bezoeken.” 47 Algemeen

• Haveninformatie • Watersport voor iedereen! • “Varen doe je samen” • Verkeersborden & brugseinen • De Watersport App • Zeilen · KWV Frisia · “Alles is Mooglik” · GWS = Grouster WaterSport · Grou leert Grou zeilen • MS Markol • Roeien met GRSV • Valkenkring Grou de watersport

Haveninformatie De 4 gemeentelijke jachthavens Grou Wij heten je van harte welkom in de 4 gemeentelijke havens van Grou. Als bezoeker kun je in de 4 verschillende gemeentelijke havens afmeren. De Pikmeerhaven, de Hellingshaven, de Nieuwe Kade en de Suderkade. Het centrum van Grou bevindt zich in het midden van deze 4 havens op directe loopafstand. Op de steigers vind je voorzieningen voor elektriciteit, water en afval. De Pikmeerhaven In ‘t Havenhûs (Meersweg 9a) vind je de sanitaire voorzieningen. Geopend voor passanten van de gemeentehavens, de toiletten zijn alleen via een toegangscode te gebruiken. Deze code vind je terug op je betalingsbewijs. De sanitaire voorzieningen van het Zeilcentrum behoren niet tot de gemeentelijke faciliteiten. Deze zijn geopend van 07.00 – 22.00 uur en ontvang je indien gewenst hiervoor een toegangscode, kosten gebruik van de douches € 1,-. Het afval kan worden gestort in één van de recreatieve afvalcontainers op diverse plekken in en rondom de haven. De Hellingshaven Een beschutte haven voor ongeveer 40 boten met een maximale lengte van 12 meter. Let op! Op dit moment wordt hier gebouwd. In de Hellingshaven bevinden zich aparte toiletten, de dichtstbijzijnde douches vind je in het Havenhûs en onder de muziektent op het Halbertsma’s Plein, geopend (in de maanden juni, juli en augustus) van 07.00 – 22.00 uur. Daarna zijn de toiletten gesloten. Het afval kan worden gestort in één van de recreatieve afvalcontainers in de haven. De Nieuwe Kade Met zicht op de Sint Piterkerk ligt u in het oude centrum van Grou. De dichtstbijzijnde sanitaire voorzieningen vindt u onder de muziektent op het Halbertsma’s Plein. Het afval kan worden gestort achter de houten schutting op de steiger in de recreatieve afvalcontainers. De Suderkade Met zicht op de Sint Piterkerk, ligt u in het oude centrum van Grou. De dichtstbijzijnde sanitaire voorzieningen vindt u onder de muziek- tent op het Halbertsma’s Plein. Het afval kan worden gestort achter de huizen aan de Suderkade, bereikbaar via de doorgang tussen de twee huizenblokken. Vuilwaterafvoer Mogelijkheden voor het legen van de vuilwatertank kan aan de FRO-kade in de Hellingshaven en bij steiger C in de Pikmeerhaven. De groene leenfiets Voor onze passanten hebben we de groene leenfiets klaarstaan. Deze kunt u gebruiken voor een ritje naar de apotheker, de bibliotheek of het station. Een extra service van onze havenmeesters, vraag hen naar de mogelijkheden. Havengeld, watertoeristenbelasting en voorzieningen Na aankomst kunt u zich vanaf 14.00 uur melden op het havenkantoor; de havenmeester komt ook bij u langs. Het liggeld voor een overnachting is € 1,45 per meter. De kosten voor stroom, water en sanitaire voorzieningen zijn in het havengeld verwerkt. Behalve bij gebruik van douches in het Zeilcentrum (€ 1,-) Uit veiligheidsoverwegingen vragen wij te betalen met pinpas, creditcard of via de betaalApp op uw eigen telefoon (als u uw bankzaken regelt via uw telefoon). De toegangscode voor de gemeentelijke sanitaire voorzieningen, staat op het betalingsbewijs. Stel u op de hoogte van het havenreglement dat in ‘t Havenhûs te raadplegen is. ‘t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou M: +31 (0) 6 53 15 12 98 E: havenmeestergrou@outlook.com Openingstijden 1 april tot 1 juni & 1 sept tot 1 nov 08:30 - 10:00 en 14:00 - 19:00 1 juni tot 1 sept 08:30 - 11:00 en 14:00 - 20:00    havengrou 49 watersport

Havenynformaasje De 4 gemeentlike jachthavens Grou Wy hjitte jim fan herte wolkom yn de 4 gemeentlike havens fan Grou. As besiker kinst yn de 4 gemeentlike havens oanlizze. De Pikmarhaven, de Hellingshaven, oan de Nieuwe Kade en de Suderkade. It sintrum fan Grou leit yn it midden fan dizze 4 havens op in kuierke ôfstân. Op de steigers binne foarsjennings foar elektrisiteit, wetter en ôffal. De Pikmarhaven Yn ‘t Havenhûs (Meersweg 9a) fynst de sanitêre foarsjennings. Iepen foar passanten yn de gemeentehavens, de toiletten binne allinnich fia in tagongskoade te brûken. Dizze koade fynst werom op dyn oernachtingsbewiis. De sanitêre foarsjennings fan it Zeilcentrum hearre net ta de gemeentlike fasiliteiten. Dizze binne iepen fan 07.00 – 22.00 oere en ast wolst krijst hjirfoar in tagongskoade, kosten gebrûk fan de dûsen € 1,-. It ôffal kin stoarten wurde yn ien fan de rekreative ôffalkontainers op ferskate plakken yn en rûnom de haven. De Hellingshaven In smûke haven foar sawat 40 boaten mei in maksimale lingte fan 12 meter. Tink derom! Op dit stuit wurdt hjir boud. Yn de Hellingshaven binne aparte toiletten; de dûsen binne it tichtsteby yn it Havenhûs en ûnder de muzyktinte op it Halbertsma ’s Plein: yn de moannen juny, july en augustus iepen fan 07.00 – 22.00 oere. Dêrnei binne se sluten. It ôffal kin stoarten wurde yn ien fan de rekreative ôffalkontainers yn de haven. De Nieuwe Kade Mei sicht op de Sint Pitertsjerke lizze jo yn it âlde sintrum fan Grou. 50 De sanitêre foarsjennings binne it tichtsteby ûnder de muzyktinte op it Halbertsma ’s Plein. It ôffal kin stoarten wurde achter de houten skutting op de steiger yn de rekreative ôffalkontainers. De Suderkade Mei sicht op de Sint Pitertsjerke, lizze jo yn it âlde sintrum fan Grou. De sanitêre foarsjennings, binne it tichtsteby ûnder de muzyktinte op it Halbertsma’s Plein. It ôffal kin stoarten wurde achter de huzen oan de Suderkade, berikber fia de trochgong tusken de twa huzeblokken. Smoarchwetterôffier Mooglikheden om de smoarchwettertank te leegjen kin oan de FRO-kade yn de Hellingshaven en by steiger C yn de Pikmarhaven De griene lienfyts Foar ús passanten ha we de griene lienfyts klearstean. Dizze kinne jo brûke foar in ritsje nei de apteker, de bibleteek of it stasjon. In ekstra service fan ús havenmeesters, freegje harren nei de mooglikheden. Havenjild, wettertoeristenbelesting en foarsjennings Nei oankomst kinne jo jo fan 14.00 oere melde op it havenkantoar; de havenmeester komt ek by jo del. It lisjild foar in oernachting is € 1,45 de meter. De kosten foar stroom, wetter en sanitêre foarsjennings binne yn it havenjild ferwurke. Utsein by it brûken fan dûsen yn it Zeilcentrum (€ 1,-). Ut feilichheidsomtinken wurdt frege om mei de pinpas te beteljen, kreditkaart of mei de betelApp op jo eigen telefoan (as jo de banksaken mei de telefoan regelje). De tagongskoade foar de gemeentlike sanitêre foarsjennings, stiet op it betellingsbewiis. Stel jo op de hichte fan it havenreglemint, dat yn it Havenhûs yn te sjen is. ‘t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou M: +31 (0) 6 53 15 12 98 E: havenmeestergrou@outlook.com Iepeningstiden: 1 april oant 1 juny & 1 sept. oant 1 nov 08.30 – 10.00 uur / 14.00 – 19.00 uur 1 juny oant 1 sept. 08.30 – 11.00 uur / 14.00 – 20.00 uur    havengrou

Harbour information The 4 municipal harbours Grou We would like to welcome you to the 4 municipal harbours of Grou. As a visitor you can dock in the 4 different municipal harbours. The Pikmeerhaven, the Hellingshaven, the Nieuwe Kade and the Suderkade. The centre of Grou is located in the middle of these 4 harbours within a short walking distance. On the jetties you will find facilities for electricity, water and waste. The Pikmeerhaven Public sanitary facilities can be found at ‘t Havenhûs (Meersweg 9a). Open to visitors of the municipal harbours, the toilets can only be used via an access code. You will find this code on your receipt. The sanitary facilities at the Sailing Centre are not part of the municipal facilities. The facilities here are open from 7 a.m. tot 10 p.m. and if desired, you will receive an access code, the cost of using the showers is € 1. The waste can be deposited in one of the recreational waste containers at various places in and around the harbour. The Hellingshaven A sheltered harbour for about 40 boats with a maximum length of 12 meters. Caution! Ongoing construction. In the Hellingshaven there are separate toilets, the nearest showers can be found in ‘t Havenhûs and under the bandstand on the Halbertsma’s Plein, open (in the months of June, July and August) from 7 am to 10 pm, after which the toilets are closed. The waste can be deposited in one of the recreational waste containers in the harbour.. De Nieuwe Kade With a view of the Saint Piter Church, you are in the old centre of Grou. The nearest sanitary facilities can be found under the bandstand on Halbertsma’s Plein. The waste can be deposited behind the wooden fence on the jetty in the recreational waste containers. The Suderkade With a view of the Saint Piter Church, you are in the old centre of Grou. The nearest sanitary facilities can be found under the bandstand on Halbertsma’s Plein. The waste can be deposited in the recreational waste containers, behind the house on the Suderkade, accessible via the passage between the houses. Waste water drainage You can empty your waste water tank at the FRO quay of the Hellingshaven and at jetty C in Pikmeerhaven. The green loan bike Use the green bike for free if you need to go a bit further than the town centre. For example, to visit the pharmacy, the library or the station. Ask the Harbour master about the options. Harbour fees, water tourist tax and facilities After arrival, you can report to the harbour office from 2 p.m.; the harbour master will also visit you. The mooring fee for an overnight stay is € 1,45 per meter. The costs for electricity, water and sanitation are included in the port dues. Except when using showers in the Sailing Centre (€ 1). For security reasons, we ask you to pay with debit card, credit card or via the payment app on your own phone (if you arrange your banking via your phone). The access code for the municipal sanitary facilities is on the payment receipt. Inform yourself about the port regulations, which can be consulted in the Havenhûs. ‘t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou M: +31 (0) 6 53 15 12 98 E: havenmeestergrou@outlook.com Opening times 1 April to 1 June & 1 Sept. tot 1 Nov. 08.30 – 10.00 hrs 14.00 – 19.00 hrs 1 Juni tot 1 September 08.30 – 11.00 hrs 14.00 – 20.00 hrs    havengrou 51 watersport

Hafeninformationen Die 4 städtischen Yachthäfen Grou Wir heißen Sie in den 4 städtischen Häfen von Grou herzlich willkommen! Als Besucher können Sie in den 4 verschiedenen kommunalen Häfen festmachen: Den Pikmeerhaven, den Hellingshaven, der Nieuwe Kade und der Suderkade. Das Zentrum von Grou befindet sich in der Mitte dieser 4 Häfen und ist nur einen kurzen Fußweg entfernt. Auf allen Stegen finden Sie Einrichtungen für Strom, Wasser und Müll. Der Pikmeerhaven Sie finden die sanitären Einrichtungen im ‘t Havenhûs (Meersweg 9a). Die Toiletten stehen Passanten der städtischen Häfen offen und können nur über einen Zugangscode benutzt werden. Sie finden diesen Code auf Ihrer Quittung. Die sanitären Einrichtungen des Segelzentrums sind nicht Teil der kommunalen Einrichtungen. Diese sind von 7:00 bis 22:00 Uhr geöffnet. Auf Wunsch erhalten Sie hierfür einen Zugangscode. Die Kosten für die Nutzung der Duschen betragen 1 €. Restmülle kann an verschiedenen Stellen im und um den Hafen in einem der Freizeitabfallbehälter entsorgt werden. Der Hellingshaven Dies ist ein geschützter Hafen für ca. 40 Boote mit einer maximalen Länge von 12 Metern. Momentan wird noch gebaut! In Hellingshaven gibt es separate Toiletten. Die nächsten Duschen befinden sich im Havenhûs und unter dem Musikpavillon auf dem Halbertsma-Platz, der (in den Monaten Juni, Juli und August) von 7:00 bis 22:00 Uhr geöffnet ist. Danach sind die Toiletten abgeschlossen. Restmüll kann in einem der Freizeitmüllcontainer im Hafen entsorgt werden. Der Nieuwe Kade Mit Blick auf die Saint-Piter-Kirche befinden Sie sich in der Altstadt von Grou. Die nächstgelegenen sanitären Einrichtungen befinden sich unter dem Musikpavillon am Halbertsma-Platz. Restmüll kann hinter dem Holzzaun auf dem Steg in den Freizeitabfallbehältern entsorgt werden. Die Suderkade Mit Blick auf die Saint-Piter-Kirche befinden Sie sich in der Altstadt von Grou. Die nächstgelegenen sanitären Einrichtungen befinden sich unter dem Musikpavillon am Halbertsma-Platz. Restmüll kann hinter den Häusern an der Suderkade, die über einen Durchgang zwischen den beiden Blöcken zugänglich sind. entsorgt werden. Schmutzwasseraustrag Sie können den Abwassertank am FROKai in Hellingshaven und am Steg C in Pikmeerhaven leeren. Das grüne Leihrad Wir halten das grüne Leihrad für unsere Passanten bereit. Sie können dies für eine Fahrt zum Apotheker, zur Bibliothek oder zum Bahnhof nutzen. Dies ist ein zusätzlicher Service von unseren Hafenmeistern; bei Fragen wenden Sie sich an sie und fragen nach weiteren Möglichkeiten. Hafengebühren, Wassertouristensteuer und Einrichtungen Nach der Ankunft können Sie sich ab 14:00 Uhr beim Hafenbüro melden, allerdings kommt der Hafenmeister zu Ihnen. Die Liegeplatzgebühr für eine Übernachtung beträgt € 1,45 pro Meter. Die Kosten für Strom, Wasser und sanitäre Anlagen sind in den Hafengebühren enthalten. Ausgenommen sind die Duschen im Segelcenter (1 €). Aus Sicherheitsgründen bitten wir Sie, ausschließlich Kartenzahlung zu verwenden (Debitkarte, Kreditkarte oder über Ihr Handy, z.B. apple-pay). Der Zugangscode für die kommunalen Sanitäranlagen befindet sich auf dem Zahlungsbeleg. Informieren Sie sich über die Hafenvorschriften, die im Havenhûs eingesehen werden können ‘t Havenhûs Meersweg 9a 9001 BG Grou M: +31 (0) 6 53 15 12 98 E: havenmeestergrou@outlook.com Öffnungszeiten 1. April to 1. Juni & 1. Sept. tot 1. Nov. 08.30 – 10.00 hrs & 14.00 – 19.00 hrs 1. Juni tot 1. Sept. 08.30 – 11.00 hrs & 14.00 – 20.00 hrs    havengrou 53 watersport

Watersport voor iedereen In Grou kan iedereen genieten van de watersport Heb je een eigen boot in het water, dan beschikken wij over veilige haven(s) voor iedere bootlengte. Heb je de boot op de trailer, dan ook ben je van harte welkom. Grou beschikt over drie openbare trailer hellingen (aan de Pr. Wilhelminastraat, aan de Garde Jagerswei bij de Hoflânsbrêge en op het Waterpark Yn’e Lijte). Beschik je zelf niet over een boot, maar wil je toch graag het waterrijke gebied rond Grou ontdekken? Dat kan! Bij de verschillende watersportbedrijven in Grou kun je toer- en visboten, trendy sloepen, zeiljachten en open zeilboten huren. Maar ook suppen en kano’s behoren tot de mogelijkheden. Toch liever langer weg op het water, dan zijn er ook motorjachten te huur van 2 tot 9 personen variërend in lengte van 9 tot 14 meter voorzien van alle faciliteiten die je wenst, luxe of juist origineel, voor een prachtige vaarvakantie in Friesland startend vanuit Grou. Liever niet zelf aan het roer? Laat je dan varen door aan boord te stappen van een van de rondvaartboten, een praam of zelfs een skûtsje. Watersport is ook ideaal voor een bedrijfsuitje: Voor een teambuildingsdag is Grou de ideale uitvalsbasis. Eerst vergaderen in een van de diverse unieke locaties gevolgd door ontspanning op of aan het water. In Grou is het mogelijk. Van een tochtje aan boord van de lokale beroepsvisser tot fierljeppen, van team-suppen tot onderlinge zeilwedstrijden. Hebben we het niet, dan stellen wij het voor u op maat samen. De mogelijkheden zijn enorm. In het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s plein vind je alle informatie van verhuurders, waterkaarten, vaarroutes of vraag de lokale ondernemers naar de vele mogelijkheden. De contactgegevens vind je achterin dit magazine. Wettersport foar elkenien Yn Grou kin elkenien genietsje fan de wettersport Hast jo in eigen boat yn it wetter, dan beskikke wy oer de feilige haven(s) foar elke boatlingte. Ha jo de boat op de trailer, dan binne jo likegoed fan herte wolkom. Grou hat trije iepenbiere trailerhellings (oan de Prinses Wilhelminastraat, oan de Garde Jagersweg by de Hoflânsbrêge en op it Wetterpark ‘Yn ‘e Lijte’). Hast sels net in boat, mar wolst dochs graach it wetterrike gebiet om Grou hinne ûntdekke? Dat kin! By de ûnderskate wettersportbedriuwen kinst toer- en fiskboaten, trendy sloepen, syljachten en iepen sylboaten hiere. Mar ek suppen, kano ’s hearre ta de mooglikheden. Dochs leaver langer fuort op it wetter, dan binne der ek motorjachten te hier fan 2 – 9 persoanen, fariearjend yn lingte fan 9 oant 14 meter, foarsjoen fan alle fasiliteiten dy ’t je winskje, lúkse of krekt orizjineel foar in prachtige farfakânsje yn Fryslân, begjinne fanút Grou. Leaver net sels oan it roer? Lit dy dan farre en stap oan board fan ien fan de rûnfeartboaten, in pream of leafst in skûtsje. Wettersport is ek ideaal foar in bedriuwsútstapke. Foar in teambuildingsdei is Grou de ideale útfalsbasis. Earst fergaderje yn ien fan de ferskate unike lokaasjes, folge troch ûntspanning op of oan it wetter. Yn Grou is it mooglik. Fan in tochtsje oan board fan de lokale beropsfisker oant fierljeppen, fan teamsuppen oant sylwedstriden oer en wer. Hawwe it net, dan stelle wy it foar jo op maat gear. De mooglikheden binne grut. Yn it InformatiePunt Grou oan it Halbertsma ’s Plein is alle ynformaasje fan ferhierders foar hannen, wetterkaarten, faarrûtes of freegje de lokale ûndernimmers nei alle mooglikheden. De kontaktgegevens stean achteryn dit magazine. 54

Watersports for everybody In Grou everybody can enjoy the watersport Visiting Grou by boat? We would like to welcome you in one of the 4 municipal marinas. Visiting Grou with your boat on the trailer? We would like to welcome you and use one of the three public slipways (the Pr. Wilhelminastraat, the Garde Jagerswei near the Hoflânsbrége and on the Waterpark Yn’e Lijte). If you don’t own a boat, but you still want to explore the wetland area around Grou? No problem. You are more than welcome. At several water sports companies in Grou you can rent; tour and fishing boats, trendy sloops, sailing yachts and open sailing boats. But also paddle boarding, canoes are possible are for rent. Should you prefer staying longer on the water, there are also motor yachts for rent for 2 to 9 people, varying in length from 9 to 14 meters, equipped with all the facilities, luxury or original for a beautiful sailing holiday in Friesland best starting from Grou. If you want to learn to sail, just contact one of the sailing schools in Grou. If you prefer not sit at the helm yourself, step aboard on a canal boat, a barge or even a skûtsje and enjoy a beautiful day on the water. Water sports offers a great opportunity for team building, corporate training or outing. Meetings and watersport is a perfect combination. Plan your meeting in one of the various unique locations, followed by watersports activity’s. For example; a trip on board of the local commercial fisherman, fierljeppen, team supping or to mutual sailing competitions. Just ask, the possibilities are enormous. Visit our ‘InformatiePunt Grou’ at the Halbertsma’s Plain (Square ) our Tourist Office for more information or ask the local entrepreneurs about the possibilities. The contact details can be found at the back of this magazine. Wassersport für alle In Grou kann jeder Wassersport betreiben Wenn Sie mit Ihrem eigenen Boot übers Wasser kommen, haben wir die sicheren Häfen für jede Bootslänge. Wenn Sie mit Boot auf dem Anhänger kommen, sind Sie auch sehr willkommen. Grou hat drei öffentliche Slipanlagen (an der Pr. Wilhelminastraat, an der Garde Jagerswei in der Nähe der Hoflânsbrége und am Wasserpark Yn‘e Lijte). Haben Sie selbst kein Boot, möchten aber trotzdem das wasserreiche Gebiet um Grou entdecken? Kein Problem! Bei den verschiedenen Wassersportunternehmen in Grou können Sie Touren- und Fischerboote, trendige Schaluppen, Segelyachten und offene Segelboote mieten. Aber auch Paddelboote, Kanus etc. können ausgeliehen werden. Wenn Sie länger auf dem Wasser bleiben möchten, können Sie auch Motoryachten für 2 bis 9 Personen mit einer Länge von 9 bis 14 Metern mieten, die mit allem ausgestattet sind, was Sie wünschen: von bescheiden bis luxuriös ist für jeden was dabei für einen schönen Segelurlaub in Friesland von Grou. Wir haben für jede Gruppe ein passendes Boot, um eine fantastische Zeit auf dem Wasser zu haben. Möchten Sie lieber nicht selbst am Ruder sein? Dann gibt es auch die Möglichkeit auf ein Ausflugsboot zu gehen. Oder man mietet sich ein Praam oder sogar ein Skûtsje (ein begleitetes Boot). Grou ist auch die ideale Basis für Wassersport in der Firma, z.B. für einen Teambuilding-Tag. Man könnte sich zuerst an einem der verschiedenen einzigartigen Orte treffen, dann Entspannung auf oder am Wasser suchen. Eine Reise an Bord eines örtlichen Berufsfischers nach Fierljeppen, vom Teamessen bis zu gegenseitigen Segelwettbewerben. Wenn wir es nicht schon haben, werden wir es für Sie zusammenstellen. Die Möglichkeiten sind enorm; in Grou ist so viel möglich! Am Informations-Punkt Grou am Halbertsma-Platz finden Sie alle Informationen von Vermietern, Wasserkarten, Segelrouten und vieles mehr. Oder fragen Sie die lokalen Unternehmer nach den vielen Möglichkeiten. Die Kontaktdaten finden Sie auf der Rückseite dieses Magazins. 55 watersport

“Varen doe je samen” De belangrijkste vaarregels Elk jaar komen veel toeristen naar Grou om te genieten van ons prachtige waterrijke gebied. Het hele jaar door kan worden genoten van de watersport in en rondom Grou, mits er geen ijs ligt uiteraard. Maar in de zomermaanden is sprake van seizoensdrukte op het water. Hierdoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Om de veiligheid te vergroten gelden er, net zoals op de weg, ook verkeersregels op het water. Belangrijkste tips! • Begin met een goede voorbereiding! Controleer je schip, de motor, het peil van de olie en koelwater, staat van de accu en voldoende brandstof! • Blijf uit de dode hoek van vrachtschepen (beroepsvaart). Een vuistregel; als je de schipper kunt zien, kan hij jou ook zien. Zij hebben te allen tijde voorrang en kunnen niet (snel) stoppen en zeker niet uitwijken • Zorg dat je rondom goed zicht hebt en kijk regelmatig achterom • Verander niet plotseling van koers • Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers weten wat je doet • Vaar zoveel mogelijk stuurboordwal (rechts) zo’n 2 meter uit de wal • Passeer bruggen en sluizen vlot • Denk om je snelheid in verband met de golven en de eventuele zuiging die het schip of het andere schip veroorzaakt • Anker niet bij bruggen, sluizen en in het midden van vaarwater • Laveren op de hoofdkanalen is niet toegestaan. Op de drukke vaarroutes laveren voorkomen en houd het midden altijd vrij voor de beroepsvaart • Blijf uit de buurt van visnetten. Passeer de netten altijd aan de witte kant van het bord. • Respecteer en bewaar de rust in de natuur- en woongebieden • Zwemmen in de vaargeul, bij bruggen, sluizen en wachtplaatsen is niet toegestaan. Een vaarbewijs is verplicht voor het besturen van snelle motorboten. Dit zijn alle boten die sneller kunnen varen dan 20 km/u en de vaarbewijsplicht geldt ook voor niet-snelvarende boten langer dan 15 meter • Voor alcohol gebruik gelden dezelfde regels als op de weg. Het maximale promilage is 0,5 56 Varen doe je Samen! www.varendoejesamen.nl info@varendoejesamen.nl    varendoejesamen Wie heeft voorrang? • Goed zeemanschap betekent dat je te allen tijde een aanvaring moet proberen te voorkomen. Dus, ook al heb je voorrang dan kan het zijn dat je wijkt als je ziet dat de ander geen voorrang verleent, door welke omstandigheid dan ook! • Kleine schepen (korter dan 20 meter) moeten voorrang verlenen aan de beroepsvaart, zoals vrachtschepen, passagiersschepen, rondvaartboten, veerponten en sleepboten • Een klein schip mag bij het vertrekken medewerking vragen van een ander klein schip • Het hoofdvaarwater (vaargeul) gaat voor nevenvaarwater. Schepen die stuurboordwal (rechts) houden in het hoofdvaarwater, hebben voorrang op andere schepen, ongeacht de lengte en grootte, m.u.v. de beroepsvaart • (Kleine) zeilschepen gaan voor op (door spierkracht aangedreven vaartuigen) roeiboten/kano’s, suppers, en deze gaan weer voor op (kleine) motorschepen. Dus: Zeil gaat voor spier, zeil en spier gaan voor motor

Verkeersborden en brugseinen verplichting de vaarsnelheid te beperken, zoals aangegeven in km/u verboden hinderlijke waterbeweging te veroorzaken verboden te ankeren en af te meren verboden voor zeilschepen beperkte doorvaarthoogte in meters marifoonkanaal voor nautische informatie, bijvoorbeeld kanaal 18 wachtplaats kleine schepen verplicht vóór het bord stil te houden onder bepaalde omstandigheden verplicht bijzonder op te letten in­, uit­, of doorvaren verboden ontmoeten en voorbijlopen verboden verplichting de stuur ­ boord zijde van het vaarwater te houden Doorvaart verboden Doorvaart gesloten brug toegestaan, tegenliggende vaart mogelijk Doorvaart verboden tenzij de doorvaartopening zo dicht is genaderd, dat stil houden redelijkerwijs niet meer mogelijk is Verboden doorvaartopening Doorvaart gesloten brug toegestaan, tegenliggende vaart mogelijk Doorvaart verboden, wordt aanstonds toegestaan Doorvaart toegestaan watersport

Verkeersborden & brugseinen Tijdens het vaarseizoen worden de provinciale bruggen en sluizen van 1 april tot 1 november dagelijks bediend van 09.00 – 19.00 uur. (In juni, juli & augustus tot 20.00 uur) Let op! Dit geldt niet voor alle bruggen. Kijk voor de actuele bedieningstijden op www.fryslan.frl/bedieningstijden of in de watersport app. Brugseinen • De lichten bij bruggen zijn rood en groen. • Sluit achteraan en wacht uw beurt af • Vaar altijd vlot door • Strijk bij drukke bruggen de zeilen • Volg de aanwijzingen van de brug- en sluiswachters op. Zie bijgaand de belangrijkste brugseinen. Brugbediening op afstand Sommige bruggen worden op afstand bediend met behulp van camera’s. Zorg ervoor dat je je schip binnen het zicht van de camera’s afmeert. Indien er een aanmeldknop aanwezig is, dien je daarop te drukken voor bediening. Anders gaat de brug NIET open. Ferkearsbuorden & brêgeseinen Yn it farseizoen wurde de provinsjale brêgen en slûzen fan 1 april oant 1 novimber dageliks betsjinne fan 09.00 – 19.00 oere (Yn juny, july en augustus oant 20.00 oere). Tink derom! Dit jildt net foar alle brêgen. Sjoch foar de aktuele betsjinningstiden op www.fryslan.frl/bedieningstijden of yn de wettersport App. Brêgeseinen • De ljochten by brêgen binne read, grien • Slút achter oan en wachtsje jo beurt ôf • Far altyd flot troch • Stryk by drokke brêgen de seilen • Folgje de oanwizings fan de brêge- en slûswachters op. Sjoch tafoege de wichtichste brêgeseinen Brêgebetsjinning op ôfstân Inkelde brêgen wurde op ôfstân betsjinne mei help fan kamera ‘s. Soargje derfoar dat jo jo skip yn it sicht fan de kamera ’s oanlizze. As der in oanmeldknop oanwêzich is, moat je dêrop drukke foar de betsjinning, oars giet de brêge NET iepen. Traffic signs & bridge signals During the water sports season, many bridges in Friesland are daily operated from April 1 tot November 1 from 9 a.m. to 7 p.m. (in June, July and August until 8 p.m.). Pay attention! This does not apply to all bridges. For the current operating times, see www.fryslan.frl/bediening times or the water sports app. Bridge signals • The lights at bridges are red and green • lose at the back and wait your turn • Always sail smoothly • Drop the sails at busy bridges • Follow the instructions at the bridge. See attached the main bridge signals Remote bridge control Some bridges are controlled remotely by using cameras. Make sure to moor your vessel within view of the cameras or push the red button. Verkehrsschilder & Brückensignale Während der Segelsaison vom 1. April bis 1. November werden die Provinzbrücken und Schleusen täglich von 9 bis 19 Uhr (im Juni, Juli und August bis 20 Uhr) bedient. Aber Achtung: Dies gilt nicht für alle Brücken! Die aktuellen Betriebszeiten finden Sie unter www.fryslan.frl/ bedieningstijden oder in der Wassersport-App. Brückensignale • Die Lichter an Brücken sind rot, grün und gelb • Schließen Sie auf und warten Sie, bis Sie an der Reihe sind • Segeln Sie immer zügig • Holen Sie die Segel an stark befahrenen Brücken ein • Befolgen Sie die Anweisungen der Brücken- und Schleusenhalter. • Siehe auch: beigefügte Hauptbrückensignale Fernbedienung der Brücke Einige Brücken werden mit Kameras ferngesteuert. Stellen Sie sicher, dass Sie Ihr Schiff in Sichtweite der Kameras festmachen. Wenn es eine Anmeldeschaltfläche gibt, müssen Sie diese für den Betrieb drücken, sonst öffnet sich die Brücke NICHT. 58

De watersport App De Watersport App Speciaal voor alle watersporters in Fryslân is er de ‘Watersport’ app. Deze app biedt allerlei wetenswaardigheden over de watersport in Friesland. Hier vind je altijd actuele brugtijden, Marrekrite-ligplaatsen, zwemlocaties, verkeersborden en andere handige informatie. De app is gratis verkrijgbaar voor Apple en Android. Voor meer informatie kun je ook terecht op www. fryslan.frl/watersport waar je ook een uitgebreide watersport brochure kunt downloaden of ophalen in het InformatiePunt Grou. Elektrische boot opladen Varen met een elektrische boot? We hebben in Grou 2 locaties met laadpalen, zie bijgaande kaart of op www.fryslan.frl – waterrecreatie. Wettersporters App Spesjaal foar alle wettersporters yn Fryslân is der de ‘Wettersport’App. Dizze App biedt ferskate nijsgjirrige saken oer de wettersport yn Fryslân. Hjir fynst altyd aktuele brêgetiden, Marrekrite-lisplakken, swimlokaasjes, ferkearsbuorden en oare handige ynformaasje. De App is fergees te krijen foar Apple en Android. Foar mear ynformaasje kinst ek terjochte op www.fryslan.frl/ watersport. Dêr ’t ek in wiidweidige wettersportbrosjuere download wurde kin of him ophelje yn it InformatiePunt Grou. Elektryske boat opladen Farre mei in elektryske boat? We ha yn Grou 2 lokaasjes mei laadpeallen, sjoch byfoege kaart of op www.fryslan.frl/ waterrecreatie. The Water sports App Water sports enthusiasts in Friesland can make use of the handy ‘Watersport’ App. This off ers all kinds of information about water sports in Friesland. You can find actual information over, bridge opening times, Marrekrite moorings, swimming locations, traff ic signs and other useful information. The App is available for free for Apple and Android. For more information, you can also visit www.fryslan.frl/watersport. You can also download a complete water sports brochure or get this water sports brochure at the Tourist Off ice ‘InformatiePunt Grou” Charging electric boat Sailing with an electric boat? We have 2 locations with charge points in Grou, see attached map or at www.fryslan.frl - water recreation. Die Wassersportler App Es gibt die „Watersport“-App speziell für alle Wassersportler. Diese App bietet alle Arten von Informationen über Wassersport in Friesland. Hier finden Sie immer aktuelle Brückenzeiten, Marrekrite (Liegeplätze für das Boot unterwegs in der Natur), Badestellen, Verkehrszeichen und andere nützliche Informationen. Die App ist kostenlos verfügbar für Apple und Android. Weitere Informationen finden Sie auch unter https://www.fryslan.frl/beleidsthemas/ waterrecreatie_3397/ Dort können Sie auch eine umfangreiche Wassersportbroschüre vom InformationsPunkt Grou herunterladen oder bestellen. Aufladen Elektroboot Segeln mit einem Elektroboot? Wir haben 2 Standorte mit Ladestationen in Grou, siehe Anhang Karte oder unter https://www.fryslan.frl/beleidsthemas/ waterrecreatie_3397/ unter: Kaart laadpalen. 59 watersport

60

KWV Frisia Koninklijke Watersportvereniging Frisia KWV Frisia is een actieve watersportvereniging in het hart van Friesland met een basis in de breedte van de watersport. ”Iedereen kan bij Frisia zeilen”. Hier kunnen kinderen en volwassenen (leren) zeilen en worden verschillende watersportactiviteiten georganiseerd voor jong en oud en en mensen met een fysieke of mentale beperking. Koninklijk KWV Frisia is één van de oudere verenigingen in Grou. De vereniging werd als Zeilvereniging Frisia opgericht op 28 september 1860. Tijdens het 100-jarig jubileum in 1960 verleende het Koninklijk Huis de vereniging het predikaat “Koninklijk”, waar we bijzonder trots op zijn. De vereniging is heden ten dage uitgegroeid tot een bloeiende en actieve watersportvereniging. Olympisch kampioene Marit Bouwmeester Net zo leren zeilen als Olypisch Kampioen en meervoudig medaillewinnaar Marit Bouwmeester? Dat kan bij KWV Frisia, waar haar zeilenthousiasme begon. Elke vrijdagavond is het een drukte van belang bij KWV Frisia, want dan traint de jeugd. Er wordt niet alleen gezeild in de Optimist en Splash maar er worden sinds twee jaar ook surflessen aangeboden. Al met al zijn er elke week ruim 40 jonge enthousiaste watersporters op het water om de kneepjes van het zeilen te leren. Heb je interesse? Informeer dan bij onze jeugdcommissie naar de mogelijkheden. Zeilen is voor iedereen Zeilen met een beperking , ‘Alles is Mooglik’ Binnen KWV Frisia is de commissie ‘Alles is Mooglik’ (AiM) opgericht. Deze commissie streeft er naar om zeilen mogelijk te maken voor mensen met een beperking. AiM heeft daarvoor 7 speciale boten: 3 Hansa 303’s, die zowel door 1 als 2 personen kunnen worden gezeild en 4 Hansa Liberty’s, waarvan 2 met joystick besturing. Vanuit het Zeilcentrum kan dit heel goed worden ondersteund. In en rond de accommodatie zijn alle faciliteiten aanwezig zoals een tillift voor in en uit de boot, invalidentoilet en -douche en een botenkraan. Activiteiten KWV Frisia organiseert ieder jaar een serie wedstrijden voor de open eenheidsklassen. Daarnaast organiseren we een donderdagavond competitie, toertochten en in het winterseizoen interessante lezingen voor onze leden. Onze vaste uitvalsbasis is het Marit Bouwmeester Zeilcentrum. Kortom voor iedereen is er plek bij KWV Frisia. Kijk voor meer informatie op onze website en volg ons op social media. Meer informatie www.kwvfrisia.nl activiteiten@kwvfrisia.nl wedstrijdzeilen@kwvfrisia.nl jeugdzeilen@kwvfrisia.nl aangepastzeilen@kwvfrisia.nl   kwvfrisia 61 watersport

62

“Alles is Mooglik” Zeilen met een beperking Sinds 2013 bestaat binnen zeilvereniging KWV Frisia de afdeling “Alles is Mooglik”. De afdeling met als doelstelling het zeilen voor iedereen mogelijk te maken. Chronische ziekte, lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, het maakt niet uit. AIM maakt het mogelijk. Gezeild wordt in verschillende boten. Zoals valken, twee type Hansa-boten en de SV-14. De Hansa boten, 303 en de Liberty, zijn gemakkelijk te zeilen, goed aanpasbaar en gekozen kan worden tussen alleen zeilen of met z’n tweeën zeilen. De boot is herkenbaar aan de gekleurde zeilen. U heeft ze vast wel een gezien op het Pikmeer. De SV-14 is een nieuwe boot, geschikt voor de zeiler die meer uitdaging wenst. Zeilen is vrijheid! Tijdens het zeilseizoen wordt op de donderdagavond getraind. De zeilers, vrijwilligers, ouders en adl hulpen zorgen er gezamenlijk voor dat er gezeild kan worden. Wat de ene niet kan, kan de andere wel. Gezelligheid is belangrijk maar goed leren zeilen ook. Er wordt namelijk serieus getraind voor wedstrijden. Naast meedoen aan de Frisiacup organiseert AIM en de Hansa klasse ook meerdere wedstrijden. Esther Westmaas is een van de zeilers en ondertussen een fanatieke wedstrijdzeiler. Hieronder vertelt ze haar verhaal: Toen KWV Frisia in Grou in 2015 startte met Hansa wedstrijdtrainingen, wilde ik graag bij hen komen zeilen. Ik spreek en beweeg moeilijk en buitenshuis gebruik ik een elektrische rolstoel. Er was daar echter nog geen boot met joystickbediening beschikbaar. Zij zijn toen een campagne gestart om een Hansa Liberty voor mij aan te schaff en. De gemeente Heerenveen, waar ik woon, heeft een bijdrage gegeven voor de joystick besturing. Een orthesebouwer (Bert Stevens) heeft een stoel op maat gemaakt, zodat ik pijnvrij en stevig kan zitten. De boot heeft de naam Geelgors gekregen. Alle Hansa boten in Grou hebben vogelnamen en Geelgors paste bij de kleur van de boot. Sindsdien zeil ik daar wekelijks van april tot oktober en doe ik mee aan landelijke Hansa zeilwedstrijden. In 2016 was het Hansa WK in Medemblik, het was de eerste internationale wedstrijd waaraan ik deelnam. Dit was 3 maanden nadat ik voor het eerst in Geelgors zeilde. Erg spannend, maar vooral erg leuk! Ik zeilde honderden meters achter het veld, maar dat mocht de pret niet drukken. Ik kreeg applaus als ik finishte en ik zeilde solo en was VRIJ op het water. Na dit avontuur volgden er nog verschillende. In 2017 het EK in Mèze, Frankrijk en in 2019 het EK in Portimão, Portugal. Vanuit Nederland waren er totaal 7 deelnemers, waarvan 2 van Frisia in Grou. Dit was zo ver weg dat we een sponsorcampagne hebben opgezet om het benodigde geld voor het vrachtvervoer van onze boten bij elkaar kregen. Bij dit EK deed ik voor het eerst leuk mee in de achterhoede en soms in de middenmoot! Het jaar 2020 was voor iedereen een raar jaar. Van juli tot en met september hebben we toch nog kunnen trainen in Grou, iets dat ik in mei niet verwacht had. We kijken nu vooruit naar het seizoen 2021, met in oktober 2021 het WK in Palermo, Italië. De boten moeten weer per vrachtwagen vervoerd worden, deze keer naar Zuid-Italië. We zijn weer bezig met een sponsorcampagne. Wanneer het zeilseizoen dit jaar voor ons begint is een groot vraagteken, maar zeilen zullen we! Vòòr Italië zijn er nog wedstrijden in Nederland. Het ONK is in juli in Rotterdam en de Merke wedstrijden in Grou. We hopen dat Corona tegen die tijd wat rustiger is en dat het door kan gaan. Meer informatie www.kwvfrisia.nl aangepastzeilen@kwvfrisia.nl   kwvfrisia 63 watersport

GWS = Grouwster WaterSport Het verhaal achter de haven met de kleine bootjes De vereniging Grouwster WaterSport (GWS) is opgericht op 3 januari 1935 om ‘de gewone man’ uit Grou en omgeving aan een betaalbare vaste ligplaats aan het Pikmeer te helpen, om te zorgen voor aanlegmogelijkheden in het buitengebied en om zeilwedstrijden voor ‘eenvoudige bootjes’ te organiseren. De GWS is aangesloten bij het Watersport verbond en telt nu zo’n 500 leden, verspreid over het hele land en zelfs daarbuiten. De GWS is sinds 1936 de klassenorganisatie van de ijzeren GWS-schouwen, met hun karakteristieke spriettuig. De GWS haven Loop van de dorpskern via de Meersweg richting het Theehuis aan het Pikmeer. Dan zie je aan je linkerhand een grasstrook (de Pôle), waar in de winter de bootjes op schragen overwinteren en in de zomer de tentjes op staan. Daarachter de haven bestaande uit drie lange steigers voor veelal wat kleinere bootjes. In 2017 is de haven geheel vernieuwd. 64 De schouw, onmisbaar vervoermiddel tot jaren ‘50 Een schouw was eeuwenlang een onmisbaar vervoermiddel in de waterrijke gebieden van midden Friesland. De postbode, de bakker en iedereen die buiten de dorpen op de boerderijen moest zijn, had een bootje nodig. Er zijn streken bij Grou die pas in de jaren ‘50 de luxe van verharde wegen kregen. De GWS-schouw De vereniging GWS is ook de klassen- organisatie van de karakteristieke GWS-schouwen. Een levende klasse met meer dan 70 geregistreerde schouwen, waar veel zeilwedstrijden in worden gehouden vooral op de Wijde Ee en het Pikmeer, maar ook bij Heeg, Leeuwarden (Hempens/Teerns) en Langweer.

Kunstwerk Ter ere van de nieuwe haven in 2017 is een fraai kunstwerk gemaakt. Dit prachtige kunstwerk stelt de rondspanten voor van een (zeil-)schip, gemaakt door beeldend kunstenaar Ids Willemsma, zelf lid van de GWS en een groot zeilliefhebber van de traditionele boten van deze omgeving. Dus ook van de GW- schouw. Op 18 en 19 september worden de GWS septemberwedstrijd met de GWS Kampioenschap 2021 gehouden. Een week later op 24 en 25 september wordt weer Jeugdzeilen, georganiseerd door de Commissie van Schippers en Bemanningen, Stichting Foar de Neiteam en de IFKS en SKS. Om wedstrijden te organiseren en de voorwaarden voor een eerlijke wedstrijd te bepalen, zoals de lengte van het scheepje en het aantal vierkante meters zeil, begon de GWS met het opstellen van regels. De basis werd toen gelegd voor het huidige reglement. De GWS is aangesloten bij het Watersportverbond en is een van de grootste watersportverenigingen van het land. Zeilwedstrijden Altijd is er ook voor het plezier gezeild in werkschepen zoals de schouw en grotere schepen zoals de praam en het skûtsje. Recreatief (een zondagmiddagtochtje met familie of vrienden) of om de snelste te zijn. Meer informatie: www.grouwsterwatersport.nl info@grouwsterwatersport.nl 0566 622 852  klassecommissiegws  gws schouw 65 watersport

BELEGDE BROODJES PLATESERVICE FRIET VIS R & GROU 06-5336702 Bel voor een afspraak R & GROUORO Hoofdstraat 28 Grou 0566-622600 Italiaanse Pizzeria ItPoartehus antiek & brocante Gratis advies en taxatie! In deze tijd is opruimen best fijn, maar dan komt de vraag: ‘is het kunst of is het kitsch’? Stuur duidelijke foto’s naar nienhuis@xs4all.nl of via Facebook en ontvang gratIS advIeS. Hoofdstraat 108, 9001 aP grou | 06-533 908 89 Gedempte haven 24b, Grou T 05665 16 98 | www.lacopita.nl

MS Markol Stichting Gehandicapten Watersport Grou De Stichting Gehandicapten Watersport Grou stelt zich ten doel het, zonder winstoogmerk, bevorderen van watersport gebonden recreatie in Friesland voor mensen met een beperking. Grou leert Grou Zeilen Sinds juli 2013 is in Grou het Zeilcentrum geopend. In deze tijd zijn vele nieuwe activiteiten ontstaan: De Grouster Zeilmarathon/Bedrijvencompetitie Zeilen/Splashtival en ook ‘Grou leert Grou zeilen’ zagen toen het levenslicht. Met uitzondering van het afgelopen jaar is deze cursus ‘Grou leert Grou zeilen’ jaarlijks met succes georganiseerd. Er wordt op een ontspannen manier les gegeven en de bedoeling is dat men op een gegeven moment zelfstandig met een zeilboot het water op durft. Er is een cursus voor beginners en voor gevorderden. Alle lessen zijn op een doordeweekse avond, 8 weken achterelkaar. Wij hopen in 2021 weer Grou weer te leren zeilen. En…. Elke cursusavond wordt afgesloten met de een mogelijkheid tot een gezellige nazit om de ervaringen te kunnen delen. De MS Markol kan worden geboekt door verenigingen, stichtingen of organisatie voor mensen met een handicap. De mogelijkheid bestaat een dagtocht of een meerdaags arrangement te boeken. In overleg met de gebruikers kan opmaat een route en activiteitenprogramma worden georganiseerd. De MS Markol vaart speciaal voor (oud-)Grousters die door een beperking niet meer zelf het water op kunnen. Wil jij of iemand in je omgeving heel graag nog een keer de Grouster wateren op, maar is dat om lichamelijke beperkingen niet mogelijk? Stichting Gehandicapten Watersport Grou nodigt je uit om samen met nog 1 persoon kosteloos mee te varen. Alle leeftijden zijn welkom. Let op! Afhankelijk van de Corona maatregelingen weten we wanneer we weer mogen varen, hou daarom onze website in de gaten. Je kunt aan boord zowel binnen als buiten zitten om heerlijk te genieten van je vaartocht! De Markol is juist goed toegankelijk voor minder-validen en beschikt over een invalidenlift en -toilet. Voor opgave of aanvullende rondvaarten: www.msmarkol.nl info@msmarkol.nl 06 - 38 14 37 28 Voor meer informatie: www.zeilengrou.nl info@zeilengrou.nl 06 - 22 92 89 37  zeilengrou  zeilengrou  msmarkol  SGWGrou  sgw_markol watersport

Roeien met GRSV Grouster RoeiSloep Vereniging Sinds april 1997 is de GRSV actief op en rondom de Grouster meren. GRSV doet al jaren mee aan de wedstrijden om het Nederlands Kampioenschap Sloeproeien. Per jaar worden zo’n 20 wedstrijden geroeid, zoals de legendarische Harlingen-Terschelling Race, Amsterdamse grachtenrace, Kameleonrace Terherne of onze eigen uitdagende Grouster Roeirace. De vereniging heeft 3 sloepen in haar bezit De Wetterfretter De Wetterfretter is een aluminium 8-persoons sloep. Het herenwedstrijdteam roeit in deze sloep op dinsdag- en donderdagavond. Naast het jaarlijkse onderhoud van de Wetterfretter is er dit jaar een nieuw afdekzeil voor de riemen opgekomen. Deze biedt ook ruimte voor sponsoring. De Wetterwrotter De Wetterwrotter is een polyester 8-persoons Kuiken-sloep. Het dameswedstrijdteam en het recreantenteam roeit in deze sloep. Op maandag-, dinsdag- en donderdagavond is zij vaak te zien op de wateren rondom Grou. 68 De Wetterspetter De Wetterspetter is een 6-persoons reddingssloep, de kleinste van de vloot. In 2018-2019 is de sloep gerestaureerd. De binnen- en buitenkant is nu van polyester. Hierdoor wordt het onderhoud makkelijker en kan zij weer jaren mee. Meer informatie of aanmelden voor een ‘proefvaart’ via: www.roeiracegrou.nl info@grsv.nl  grsvroeivereniging Trainingsdata wedstrijdteams: Iedere dinsdag- en donderdagavond Trainingsdata recreantenteam: Iedere maandag

Valkenkring Grou Vrienden van Valk 4 Vrienden van Valk 4 Iedereen die wel eens gezeild heeft, weet wel wat een Valk is. Vrijwel alle zeilscholen en botenverhuurders gebruiken Valken, een stabiele en ruime zeilboot van 6,50 m. Meestal Valken van polyester maar van oorsprong is het een houten boot, ontworpen in 1939 in opdracht van Cees Bruynzeel, bekend fabrikant van vloeren, deuren, keukens en potloden. Bruynzeel had in de jaren dertig een supersterk en watervast plaatmateriaal ontwikkeld, genaamd “Hechthout”. Met “Hechthout” konden in 1940 en 1941 totaal 250 Valken gebouwd worden. Die werden meteen gretig verkocht, vanwege de Duitse Bezetting waren buitenlandse vakanties onmogelijk. Cees Bruynzeel was een zeer bekend zeezeiler en voer zelf de demonstraties met de nieuwe Valk op verschillende plassen door geheel Nederland. Hij zeilde altijd met nr. 4. In Grou zeilde Cees een belangrijke wedstrijd tegen de 30m2 en 16m2 klasse, hij won die wedstrijd. Daarna werd de Valk toegelaten tot de wedstrijden door het Watersportverbond. Grou is een Walhalla voor de watersport, de Valk werd daar meteen zeer populair. Valkenkring Grou is een groepje enthousiaste “houten” Valkzeilers, jaarlijks organiseren wij een zeilweekend in houten Valken, er liggen ruim 100 houten Valk in Grou! Valk 4 gered In 2020 werd ons de Valk nr. 4 gratis aangeboden, deze had een kostbare grote restauratie nodig en dreigde te worden gesloopt. Om Valk 4 te redden hebben wij een Stichting opgericht. Met behulp van sponsors en ruim 100 donateurs is er geld opgehaald zodat deze gerestaureerd kan worden, dat gebeurt bij Jachtwerf Albert Wester in Grou. Het meeste benodigde geld is daarvoor opgehaald maar er is nog een tekort, wij zoeken daarom nog dringend aanvullende donaties en sponsors. De doelstellingen met Valk 4 De boot is in mei klaar voor gebruik. Daarna gaan wij met Valk 4 vanuit Grou dagtochtjes zeilen met ouderen en/of kwetsbaren die dat zelf niet (meer) kunnen. Dat kunnen ook mensen zijn met een burn-out of andersoortige problemen. Een lekkere zeiltocht in de frisse lucht met daarbij een goed gesprek, in zo’n prachtige houten zeilboot, daarvan knapt iedereen op! Wij snakken allemaal naar hernieuwde vrijheid en willen dat plezier graag delen met anderen. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via de contact gegevens: www.valkenkringgrou.nl info@valkenkringgrou.nl 06 - 53 44 30 20  stichtingvalkenkringgrou  valkenkringgrou watersport

• Play Skate Court • De Speeltuinen • Jeugdkeatsen & Kabouterkeatsen • Geluk is samen de natuur beleven • Jeugdzeilen bij KWV Frisia • GWS jeudzeilen • Skipkesilen met de kinderen

Play Skate Court Het Play Skate Court is “the place to be” voor een potje pleinvoetbal, basketbal, korfbal, handbal, rolstoelhockey en/of rolstoelbasketbal. Maar het is zeker ook de hotspot voor skateboarding, inline skating of -hockey, BMX freestyle of misschien wel free step. Rond het Play Skate Court ligt een 200 meter – door de KNSB goedgekeurde – skeelerbaan. Perfect voor een serieuze skeeler challenge! Het Play Skate Court op het sportcomplex Meinga is vrij toegankelijk en rolstoelvriendelijk Een echte aanrader! Ook voor de oudere kinderen is dit een heerlijke plek om te verblijven, te zwemmen, voetballen en vrienden te ontmoeten. Let op! Zwemmen is op eigen risico, een strandwacht is niet aanwezig De Speeltuinen Grou is een superactief, gezellig dorp waar sport en spel centraal staan. Dat is te zien aan de vele spelvoorzieningen. Voorzieningen voor iedereen, niet alleen voor onze kinderen maar zeker ook voor onze gasten in Grou. Trek een sportieve outfit aan en maak er een leuke dag van samen! In dit dorp geen gebrek aan speeltuinen. Schommels, glijbanen en duikelrekken zijn op verschillende plekken te vinden in Grou. Beleeftuin aan de Sudfinne In deze prachtige speeltuin staat beleving op de eerste plaats. Je kunt hier heerlijk klimmen en klauteren en met schepnetjes op zoek naar de waterdiertjes! Op deze plek is ook een prachtig beachvolleybalveld. Waterpret bij het Zeilcentrum In Grou naar het strand? Ja dat kan. Naast het Zeilcentrum is een zwemstrandje met speeltoestellen zoals een klimtoestel met glijbaan en schommels voor de kleintjes en veel zand om te zonnen en in te spelen. Speeltuin “Koningin Julianastraat” Uitgezwommen, maar nog niet uitgespeeld? Steek dan bij het zwemstrandje de Prinses Wilhelminastraat over en loop via de Koningin Julianastraat naar een openbare groene en avontuurlijke speelplaats voor kinderen. Er zijn diverse speeltoestellen van en met natuurlijke uitstraling. Deze speeltuin ligt beschut tussen de woningen. Speeltuin aan de Hoxma Gezellig spelen, rennen en genieten. Deze speeltuin ligt tussen de woningen en is te vinden tijdens de wandeling van het centrum naar de Play Skate Court Grou. met de kinderen

Jeugdkeatsen & Kabouterkeatsen 4-6 jaar Kaatsvereniging It Wetterlân Jeugdtrainen en competitiekaatsen Voor de jeugd is er trainen op maandagavond van 18:30 tot 19:30 uur. De indeling van de groepen wordt bepaald in overleg met de TC en jeugdtrainers. De indeling gaat op grond van categorie, leeftijd en kwaliteit. Op woensdagavond is er competitiekaatsen. Dit vindt plaats vóór de competitie van de senioren. De competitieavond begint om 18:30 uur en de meeste wedstrijden zijn dan ongeveer rond 19:30 uur afgelopen. Voor het competitiekaatsen kun je je op maandagavond op de training opgeven. Maar ook via onze website. Opgave moet plaats vinden voor dinsdagavond 20:00 uur. Hier geldt: te laat is te laat! Wanneer de jeugd op woensdag op het veld komt zijn de parturen al bekend en kan men meteen gaan kaatsen. Kabouterkeatsen Ben jij in het voorjaar en in de zomer graag in de buitenlucht en wil jij spelenderwijs lekker sporten? Dan is kabouterkaatsen misschien wel wat voor jou! Het Kabouterkeatsseizoen start in april op maandagavond van 18.30 – 19.00 uur. Je mag als kabouter 10 keer trainen voor maar € 10 om te kijken of het wat voor je is. Tot dan! Meer informatie en aanmelden via: www.wetterlan.nl jc.itwetterlan@gmail.com.nl 0566 - 62 21 43  kvwetterlan  kv_it_wetterlan  kvitwetterlan 72

Geluk is samen de natuur beleven Spelenderwijs de natuur ontdekken Het is een prachtige en educatieve manier om kinderen te leren over de natuur. Er zijn daarom verschillende activiteiten in en om het bezoekerscentrum in het Natuurpark De Alde Feanen, waar je kind aan kan meedoen. Vlinderhuisje maken Wat heb je nodig? melkpak | lijm | blaadjes | boomschors | liniaal | touw | potlood | groen papier Stap 1: Maak het melkpak van binnen goed schoon en droog om schimmel te voorkomen. Stap 2: Plak het melkpak vol met groen papier. Stap 3: Gebruik de liniaal en potlood om op de voorkant van het melkpak 3 rechthoekjes van 1 cm hoog en 5 cm lang onder elkaar te tekenen. Knip deze rechthoekjes eruit. Stap 4: Teken op de achterkant een deurtje van 5 bij 5 cm, knip de zijkanten en de bovenkant eruit. Stap 5: Beplak het hele pak met blaadjes en boomschors, totdat je bijna geen groen papier meer ziet. Laat de rechthoekjes aan de voorkant open en zorg dat het deurtje op de achterkant nog open kan. Stap 6: Leg een beetje schors en wat blaadjes in het pak. Stap 7: Prik twee gaatjes in de bovenkant, steek er een touwtje doorheen. Stap 8: Hang het vlinderhuisje op en wacht tot de nieuwe bewoners komen! Bron: IVN 73 met de kinderen DIT HEB JE NODIG: melkpak lijm blaadjes boomschors liniaal touw potlood groen papier

DIT HEB JE NODIG: 5 takjes een mooi blad stukje touw Bootjes maken Wist je dat je heel makkelijk zelf een bootje kunt maken? Als je een paar takjes op de grond ziet liggen, of een mooie rietstengel, heb je al bijna genoeg materiaal! Bootje van riet Riet komt veel voor in Nationaal Park De Alde Feanen. Dat komt omdat hier heel veel water is. Rietstengels zijn heel sterk. Ze buigen mee met de wind. Haal een lang blad van een rietstengel. Maak in het midden van het blad een gaatje. Vouw de punt van het blaadje van boven af door het gaatje in het blad. Nu heb je een bootje. Laat het varen in het water. Blijft je bootje drijven? Bootje van takjes Zoek 5 takjes en een mooi blad. Bind 4 takjes naast elkaar vast met touw. Steek een takje rechtop in deze takken vast, dat is je mast. Prik de mast door het blad en je boot is klaar. Vaart je bootje zelf, of moet je even blazen? In verband met het corona virus is het nog onzeker wanneer het Bezoekerscentrum weer opengaat. Ook is het nog niet zeker wanneer de activiteiten vanuit het Bezoekerscentrum weer kunnen worden opgestart. Je kunt natuurlijk altijd zelf op pad! Voor het Bezoekerscentrum kun je brochures en routes krijgen, net als bij ondernemers en toeristische informatiepunten. Actuele informatie over openingstijden en activiteiten vind je op www.np-aldefeanen.nl. 74 IVN Natuureducatie Bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen Koaidyk 8a, Earnewâld Meer informatie of reserveren: www.ivn.nl/provincie/friesland of www.np-aldefeanen.nl 0511 - 53 96 18  nationaalparkdealdefeanen  NationaalPalkAF  aldefeanen

GWS Jeugdzeilen – de toekomstige skûtsjesilers – Doel! Jongeren laten zien en ondervinden hoe leuk het is om op platbodems te zeilen. Maar ook de historische waarde, hoe het vroeger ging om te wonen en te werken met skûtsjes, is het doel van de Stichting Foar de Neiteam, wat mede omarmd is door de SKS (Commissie VSB), IFKS en het Skûtsjemuseum Earnewâld. Jeugdzeilen bij KWV Frisia Bijzonder trots is KWV Frisia op haar Jeugdcommissie “Lyts Begjin” die vanaf april t/m september vanuit het Marit Bouwmeester Zeilcentrum diverse activiteiten organiseert voor de KWV Frisia-jeugd. Frisia hanteert, daar waar mogelijk het concept “Jeugd traint Jeugd”. De trainers zijn dan ook jeugdleden van Frisia die hun sporen in de diverse wedstrijdvelden ruimschoots hebben verdiend. De Jeugdzeilers leren in kleine groepjes de fijne kneepjes van het wedstrijdzeilen, waarbij het zeilplezier voorop staat. Wedstrijdzeilen hoeft natuurlijk niet; je kunt ook trainen om gewoon goed te leren zeilen. In je eigen boot of huur een Frisia Optimist of Splash. Meer informatie via: www.kwvfrisia.nl jeugdzeilen@kwvfrisia.nl   kwvfrisia Deze organisaties hebben de handen in één geslagen om de jeugd te enthousiasmeren meer interesse te krijgen in het zeilen op en met platbodems. Het jeugdzeilen wordt elk jaar mogelijk gemaakt door de vele vrijwilligers die bestaan uit schippers en bemanningen vanuit de SKS en IFKS. Het Jeugdzeilen is bestemd voor de Friese en Hollandse jeugd met belangstelling voor het skûtsjesilen. De afgelopen jaren is gezeild met G.W.S.-schouwen, skûtsjes en pramen. Een daverend succes!! Veel jeugd is inmiddels op wedstrijdskûtsjes terug te vinden maar ook op andere platbodems. Ook dit jaar stellen de eigenaren van de G.W.S.-schouwen hun schouwen beschikbaar en zijn er ook weer skûtsjes. Geef je op!!! Interesse gewekt en ben je tussen de 8 en 18 jaar (en absoluut niet jonger), wil je graag meer weten over het skûtsjesilen en altijd al eens (onder begeleiding van ervaren instructeurs) in een G.W.S.-schouw of op een echt skûtsje willen zeilen? Meer informatie & opgeven via: www.grouwsterwatersport.nl platbodemjeugdzeilen@gmail.com 06 28 20 93 95 of 06 19 40 53 54  klassecommissiegws  gws schouw met de kinderen

SLAGERIJ DOOSJEvlees.nl Horecakwaliteit voor Thuis AMBACHT vlees van horecakwaliteit nu ook voor thuis vers kwaliteitsvlees online besteld volgende dag gekoeld thuisbezorgd 085 - 485 72 41 www.doosjevlees.nl 44/48 FB 40/44/48 OC Oedsmawei 2 9001 ZJ Grou Nederland 40/44/48 AC T +31(0)566-621719 E info@pikmeerkruiser.nl I www.pikmeerkruiser.nl

Skipkesilen GROU - Zowel tijdens de Opening van het Watersportseizoen Grou en de Grouster Merke vindt het hardzeilevenement “Scheepje zeilen en schuitje varen” oftewel het SKIPKESILEN plaats. Twee keer per jaar flapperen tientallen witte zeiltjes op het water vanaf het strandje bij het Marit Bouwmeester Zeilcentrum (Pr. Wilheminastraat 3) en strijdt de jeugd om de felbegeerde wisselbeker en de prijs van “mooist versierde Skipke”. Al sinds 1907 worden deze zeilwedstrijden (het Skipkesilen) gehouden door de jeugd met zelfgemaakte modelscheepjes en mag hierdoor zeker worden beschouwd als één van de mooiste Grouster traditie. Want Grou en het water zijn één! Een gezonde sportzin voor het “hardzeilen” wordt de jeugd bijgebracht door het te laten “Skipkesilen”. Waarin ze (al dan niet samen met ouders, grootouders, ooms, tantes etc.) proberen te bewijzen dat ook met een eenvoudig zelf te maken jachtje/klompje (foto: bouwpakket Frisia Jachtje), of erfstuk/pronkstuk die al jaren traditiegetrouw mee zeilt en van generatie op generatie gaat, bijzondere nautische kwaliteiten bezit. Er wordt gezeild in diverse klassen, namelijk de Klompklasse, Lytse en Grutte Holle, Lytse en Grutte Folle, de Meteoorklasse en de klasse van Frisia jachtjes. Van de laatste klasse is een bouwpakketje beschikbaar met een polyester rompje. Van de Meteoorklasse zijn tekeningen en een bouwbeschrijving verkrijgbaar bij ‘Jong Frisia’. Met een beetje handigheid en creativiteit worden de mooiste scheepjes in elkaar gezet en beschilderd. Ook nieuwsgierig geworden en wil je eigenlijk wel meedoen? Dat kan! Oant sjen oant Skipketiid! 77 Meer informatie of bestel het bouwpakket om mee te doen via: www.kwvfrisia.nl/skipkesilen/ skipkesilen@kwvfrisia.nl    kwvfrisia met de kinderen

• Pontjesroute De 8 van Grou • Pontinformatie en vaartijden • Grou te voet • Rondleiding met gids • Wandelen met de hond • Verder wandelen Fietsen en Wandelen

Pontjesroute Een belevenis die je niet mag missen Voor wie de prachtige omgeving van Grou wil ontdekken en beleven, beidt de fietsroute De 8 van Grou volop mogelijkheden. De 8 van Grou is een unieke fietsroute; het ene moment fiets je door het afwisselende waterrijke landschap van het Nationaal Park De Alde Feanen en het andere moment passeer je een dorpje. Om vervolgens, genietend van de natuur, verder te fietsen door weidse bloemrijke weilanden. Het bijzondere aan deze fietsroute is dat je onderweg regelmatig bij een vaarwaterkomt, waar vrijwilligers klaar staan om je met de pont naar de overkant te varen. Varen met de pont geeft een extra dimensie aan je fietstocht. Een belevenis die je niet mag missen! De 8 van Grou telt ondertussen 12 pontjes en wordt ook wel de “pontjesroute” genoemd. Gids De 8 van Grou De 8 van Grou heeft een eigen fietsgids waarin de routes, ligging en vaartijden zijn beschreven. De vier verschillende routes zijn goed te combineren, waar je ook begint. En ze starten en eindigen allemaal in Grou. Je kunt kiezen uit verschillende afstanden, variërend van 32 tot 65 kilometer. Elke route is op een kaart aangegeven inclusief fietsknooppunten en de ligging van de pontjes. Plus een globale beschrijving en enkele bezienswaardigheden. De gids De 8 van Grou is te koop in het InformatiePunt Grou, de Bruna Grou en bij verschillende adressen aan de route. Rondje door De Alde Feanen Wanneer je geen tijd hebt om de hele 8 van Grou te fietsen, fiets dan in elk geval het rondje door De Alde Feanen. Start in Grou vanaf de Hellingshaven. Hier ligt de pont Gastvrij Grou waarmee je naar de overkant vaart, om vervolgens via de pont De Burd op het gelijknamige eiland te komen. Een aanrader vanwege de cultuurhistorie van het landschap, de vele (weide)vogels en een grote groep reeën. Fiets over het eiland naar pont De Snoeckbears. Vanaf deze pont heb je twee opties: via pont De Grietman naar De Veenhoop, Nij Beets, Aldeboarn, Akkrum en Grou. Of op naar Earnewâld met pont Hin & Wer en met pont de Oerhaal via Warten weer terug naar Grou Pont De Snoekcbears en pont Gastvrij Grou Stichting Grou Aktief heeft twee pontjes in eigendom. Fietspont Gastvrij Grou vaart tussen de Hellingshaven en Waterpark Yn’e Lijte. Pont De Snoeckbears vaart over De Grêft bij het eiland De Burd. De schippers op beide pontjes zijn allen vrijwilligers. Stichting Grou Aktief wenst je veel fietsplezier! Vanwege de corona maatregelen • Check of de pont vaart en of vaartijden kloppen. • Aantal personen op de pont is beperkt door de 1,5 meter norm. • Houd rekening met wachttijden. • Ook in de wachtrij geldt 1,5 meter afstand. • Geef elkaar de ruimte. • Betaal contactloos, gepast contant of met PIN. Meer informatie: www.de8vanGrou.nl info@grouaktief.nl  pontjesroute  De8vanGrou 79 Fietsen/Wandelen

Ferry route An experience not to be missed For those who want to explore and experience the beautiful surroundings of Grou, De 8 van Grou offers plenty of opportunities. De 8 van Grou is a wonderful bike trail; one moment you are cycling through the varied watery landscape of the National Park De Alde Feanen and the next moment you are passing a picturesque village. You can then continue cycling through vast flowery meadows, enjoying the vibrant and diverse countryside. Trip through De Alde Feanen A trip through De Alde Feanen is one of the four beautiful routes of De 8 van Grou. The route begins in Grou starting from the Hellingshaven. The ferry named Gastvrij Grou waits rigged and ready to bring you to the other side where you can embark on ferry De Burd which will transport you to the beautiful island with the same name as the ferry. This enchanting island is a highlight on your trip due to the natural history, diversity of meadow birds, marsh flowers and a large herd of deer. After this trip on De Burd you continue to the ferry De Snoekbears. From this you have two options: via ferry De Grietman to De Veenhoop, Nij Beets via Aldeboarn, Akkrum and Grou. Or to Earnewâld with the ferry Hin & Wer and ferry De Oerhaal via Warten back to Grou. What makes this route so special, is that you will have to cross several waterways. Volunteer crews ferry you across the ditches and channels. The ferries (pontjes in Dutch) give an extra dimension to your ride; an experience not to be missed! De 8 van Grou has 12 ferry crossings and is also called “de Pontjesroute”. Route Guide “De 8 van Grou” De 8 van Grou has its own information brochure, with routes, operating times and the locations of the ferries. In this brochure you will find four different routes. All routes combine well wherever you begin. And they all start and finish in Grou. You can choose from distances ranging from 32 to 65 kilometres. Each route is indicated on a map showing the location of the ferries, as well as a general description and some interesting sights. The Route Guide De 8 van Grou is on sale at the Tourist Office and at several addresses on route. Sales addresses can be found on www.de8vangrou.nl. 80 Stichting Grou Aktief wishes you lots of cycling fun! Because of the corona measures • Check if the ferry times are correct. • The number of people on the ferry is limited by the 1.5 metre standard. • Take waiting times into account. • A distance of 1.5 metres also applies in the queue. • Give each other space. • Pay contactless, cash or with PIN. For more information: www.de8vanGrou.nl info@grouaktief.nl  pontjesroute  De8vanGrou

Pontjesroute 81 Fietsen/Wandelen

Pontinformatie en vaartijden 2021 Tarief: Grou Meer informatie: www.de8vanGrou.nl grouaktief@hotmail.com  pontjesroute  De8vanGrou Grou Pont Gastvrij Grou Vaart over de Rjochte Grou en De Galle tussen de Hellingshaven en Waterpark Yn’e Lijte. Dagelijks van: 1 april t/m 1 juli van 10.00-18.00 uur | 2 juli t/m 27 augustus van 10.00-22.00 uur | 28 aug t/m 27 september van 10.00-18.00 uur € 1,00. Kinderen < 12 jaar € 0,50 | 10-rittenkaart € 8,- (geldig op pont Gastvrij Grou & pont De Snoekcbears) Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: tel. 06 29 17 49 26 Grou De Burd Grou Pont De Burd Vaart over het Prinses Margrietkanaal naar De Burd. Vaart het gehele jaar. ma. & di.: wo: do: vr.: za.: 06.45-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-00.00 uur 06.45-10.00 | 11.15-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-00.00 uur 06.45-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-00.00 uur 06.45-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-02.00 uur 08.00-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-02.00 uur zo.- en feestd.: 08.00-12.30 | 13.30-18.30 | 19.30-00.00 uur Tarief: € 1,50 | Voor informatie, bel 0566 62 38 07 Sitebuorren Pont De Snoekcbears Vaart over De Grêft tussen De Burd en Sitebuorren. Dagelijks van: Sitebuorren Tarief: 1 april t/m 30 sept. van 10.00-18.00 uur € 1,00 | kinderen < 12 jaar € 0,50 | 10-rittenkaart € 8,Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden, bel 06 29 17 49 26 Hooidammen Pont De Grietman Vaart over de Wide Ie/Grietmansrak tussen De Veenhoop en De Hooidammen. Dagelijks van: 1 april t/m 30 september van 10.00-20.00 uur Tarief: Hooidammen Suwâld € 1,50 Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: tel. 06 57 99 15 11 Suwâld Zonnepont Schalkediep Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Suwâld richting Garyp. Dagelijks van: 1 april t/m 30 sept. van 10.00-18.00 uur Tarief: € 1,00 | 12- rittenkaart € 10,00 (alleen geldig op deze pont) Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: tel. 06 12 23 85 22. Afstaptip: Bij de pont is een kiosk met terras aan het water. 82

Warten Warten Zonnepont De Oerhaal Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Warten en Earnewâld. Dagelijks van: 23 april t/m 26 sept. van 10.00-18.00 uur Tarief: € 1,50 | 10-rittenkaart € 12,00 (alleen geldig op deze pont) Voor het overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: tel. 06 12 95 41 25 Earnewâld Earnewâld Pont Hin & Wer Vaart over it Wiid in Earnewâld. Dagelijks van: Tarief: 1 april t/m 31 okt. van 10.00-18.00 uur € 1,00 en kinderen < 6 jaar gratis Voor informatie, bel 06 12 14 26 31 Nije Skou Nije Skou Pont Nije Skou Vaart over it Deel, net buiten Akkrum. Dagelijks van: Tarief: Afstaptip: Terherne Nij Beets 1 april t/m 15 okt. van 10.00-18.00 uur € 1,00 Voor informatie www.nyeskou.nl | 06 57 43 06 93 of 0566 65 15 33 Bij de pont is een theeschenkerij met terras aan het water. Terherne Zonnepont Fietsa Versa Vaart over het Prinses Margrietkanaal tussen Terherne en De Sneekerhof. Dagelijks van: 1 april t/m 30 juni van 10.00-18.00 uur 1 juli t/m 31 aug. van 10.00-20.00 uur | 1 sept. t/m 15 okt. van 10.00-18.00 uur Tarief: € 1,50 Voor meer informatie www.terhernsterveer.nl, bel 06 44 15 23 62 Nij Beets Pont Jeltsje Vaart over de Nieuwe Vaart. Zelfbediening: gehele jaar toegankelijk. Tjalleberd Tjalleberd Fietspont De Deelen Vaart over de Hooivaart. Zelfbediening: gehele jaar toegankelijk. Wyns Pont De Wynser Oerset Vaart over de Dokkumer Ee. Dagelijks van: 4 april tot 26 sept. elke za. en zo. van 10.30-18.30 uur 17 mei tot 15 sept. alle werkdagen 13.00-17.30 uur. Tarief: Wyns € 1,00. Kinderen gratis. Overzetten van groepen buiten de reguliere vaartijden tijdens het vaarseizoen: tel. 058 256 11 36 83 Fietsen/Wandelen

Grou te voet Heerlijke Frisse en Friese wandelingen door en om Grou. Geen dag is hier hetzelfde, zeer divers van koud, warm, nat en droog met of zonder zon, vorst of sneeuw, in de wind of luwte. In ieder jaargetijde een plaatje, maar altijd een heerlijke tijd om met de wandelschoenen of laarzen erop uit te trekken, langs het water, door het land of door het oude centrum om Grou te voet te ontdekken. Grou kent meerdere wandelroutes die je zelf of onder leiding van een gids kunt lopen. Geniet, ervaar en beleef de historie en veelzijdigheid van een klein dorp via de vele wandelroutes die Grou rijk is. Via ‘Paad troch Grou’ Grou heeft meer dan 43 rijks monumenten in en buiten het dorp, echte pareltjes. Ervaar het heden met het verleden en ontdek deze pareltjes in Grou met de wandelroute ‘Paad troch ‘Grou’. Een wandelroute die langs maar liefst 21 mooie, oude en vele rijksmonumenten loopt. De ‘Wandelroute door Grou’ start en eindigt bij het InformatiePunt Grou. Deze ‘Wandelroute door Grou’ duurt ongeveer een uur loopt door het hele dorp. In het boekje wordt naast de route ook iedere bezienswaardigheid op een informatieve manier beschreven. De kunstwerken in Grou Geniet van de maar liefst 15 kunstwerken die Grou rijk is en door het hele dorp verspreid staan opgesteld. Ieder kunstwerk heeft zijn eigen verhaal. Wandelen Om Grou Meer van de natuur genieten, dat hebben we ook een heerlijke wandeling van zo’n 5 tot 7 kilometer Om Grou. Langs het water via het kanaal, genieten van de weidse uitzichten, over de grintpaden, langs de tuinen en de Grouster architectuur, zie en leer je Grou kennen vanuit een heel ander perspectief. Met deze route is het ook heerlijk uitwaaien. Na afloop of tijdens de wandelingen is het altijd mogelijk om tussendoor even op adem te komen in een van de 20 horeca-etablissementen die Grou rijk is. Te veel voor 1 dag? Boek een overnachting in het Hotel, de Waterhostel of een van de B&B’s en vele vakantiehuisjes die Grou rijk is en geniet langer van je uitje. De wandelroutes zijn verkrijgbaar in het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s Plein 12 Rondleiding met gids Aan de wandel met een gids door Grou en laat je meenemen in de geschiedenis van Grou. De unieke ligging van Grou, waar dit dorp als enige in Friesland het centrum is omringt door water. Met al haar straatjes en steegjes en verscholen pandjes. Vroeger werd Grou ook wel het Venetië van het Noorden genoemd, het water liep vroeger door tot in de haarvaten van het soms nauwe centrum. Nu zijn deze bijna allemaal gedempt. Interesse in een bezoekje aan het voormalig Raadhuis? Dat kan, boek een dorpswandeling onder leiding van een gids via info@grou.nl, minimaal met 4 personen, of kom langs in het InformatiePunt Grou aan het Halbertsma’s Plein 12. 85 Fietsen/Wandelen

Wandelen met de hond Ook honden gaan kwispelen van Grou. Er zijn verschillende losloop-terreinen en zelfs een hondenspeeltuin! Buiten de aangewezen losloop-gebieden moeten de honden uiteraard aan de lijn. Achter de sportvelden van voetbalvereniging GAVC aan de Burstumerdyk is een losloop-terrein met een grote hondenspeeltuin. Hier kun je samen met je hond wandelen, sporten en trainen. Zo zijn er hindernissen, tunnels, slalompalen, balansblokken en boomstammen. Er kan ook gegraven worden in de royale zandbak of gewoon lekker relaxt rondlopen en spelen met je hond. Via het wandelpad langs het Prinses Margrietkanaal, ook losloop gebied, wandel je zo naar de hondenspeeltuin. Langs het Hôflân (ten noorden van Grou over de brug naar het Hôflân) is een ruime strook met bomen en bosjes waar de honden heerlijk vrij kunnen en mogen rondrennen. Op de plattegrond achter in dit magazine zijn de losloop gebieden aangegeven.

Verder Wandelen Om Grou en op de Bird Langs het water Wil je verder wandelen en langs het water? Ook dat kan. Vanaf hotel Oostergoo langs het Theehuis en het Zeilcentrum kun je over de steigers langs de waterkant wandelen. Houd het water aan je linkerkant en vervolg je weg langs het Prinses Margrietkanaal. Hier staan diverse bankjes waar je even kunt uitrusten en genieten van het zicht over het water en de vele boten die hier passeren. Loop je het pad helemaal af, dan kun je aan het einde (rechts) over het pad door het Grousterbosje, via de sportvelden terug naar het centrum of loop je over het aquaduct langs het spoor naar het NS-station en vervolg je je weg weer richting het centrum, waarbij je het prachtige “Foar de Wyn” beeld op de rotonde passeert. Naar de overkant Pak op de Hellingshaven de ‘Gastvrij Grou’ pont naar de overkant. Dit is een fiets- en voetgangerspont. Vanaf hier loop je naar de T-splitsing, rechtsaf tot aan de volgende pont ‘De Bird’. Hier maak je de oversteek naar ’t eiland De Bird, waar je heerlijk kunt rondlopen, genieten van de natuur, het weidse uitzicht en het cultuurhistorische landschap. Daarna neem je de pontjes gewoon weer terug. Wandelnetwerk Informeer bij het InformatiePunt Grou ook naar de wandelmogelijkheden van het wandelnetwerk op basis van knooppunten. Dit is een vergelijkbaar netwerk met het fietsroutenetwerk. Tip van een local Voor een lange wandeling (10 km) steek je de spoorwegovergang over voor ‘Een rondje Friens’. Loop over het fietspad langs de Reinerswei richting Jirnsum. Over de brug bij Jirnsum ga je rechtsaf. Door het klaphek (sluiten!) loop je door de weilanden in de richting van Friens en langs de meanderende ‘De Mûzel’. Vervolg je pad door Friens en loop door op de Beslingadyk totdat die uitkomt op de Rijksweg/ Overijsselsestraatweg. Steek over naar het fietspad en wandel (linksaf) door richting Jirnsum. Op het kruispunt bij het café ‘De twee Gemeenten’ (koffie) ga je linksaf en loop je weer terug naar Grou. Dit is ook een erg leuk rondje ook op de fiets! 87 Fietsen/Wandelen

• “Het huis van de Vis” • IJszeilen • Wilhelminapark • Fûgelwacht Grou • Handwerkcafé Grou • Kaatsvereniging It Wetterlân Grou en meer…

“Het huis van de Vis” Elts mei graach ris fiskje “Een ieder mag graag vissen”. Geen betere plek dan Grou en omgeving om deze oude Friese spreuk in praktijk te brengen. Overal waar je kijkt is open water; “het huis van de vis”. Van de open ruime meren zoals het Pikmeer en de Ee tot de mooie polder ‘de Bird’. Maar ook in binnen de bebouwde kom zijn vele fraaie plekken om een hengeltje uit te gooien. Het begint echter met de juiste papieren; de toestemming om te mogen vissen. Hiervoor hebben we in Nederland de VISpas. Met dit document mag je in bijna elk water in Nederland vissen. Dit geldt zeker voor de wateren in Fryslân en dus in de omgeving van Grou. Als je in het bezit bent van de VISpas kun je overal en het gehele jaar vissen. Als gast in Grou wil je misschien alleen maar tijdens je ‘welverdiende vakantie’ hier vissen. Ook daarvoor kun je een toestemming verkrijgen in de vorm van een Weekvergunning. Wil je weten hoe het exact in elkaar steekt, ook bv speciaal voor de jeugd, kijk dan op www.sportvisserij.frl. Wil je weten waar je met de VISpas kunt en mag vissen kijk dan op www.visplanner.nl Dit geeft ook een prachtig beeld van de visrijke omgeving. Zowel de VISpas als de weekvergunning zijn verkrijgbaar bij de hengelsportwinkel ‘Jan & Japke’ in het centrum van het dorp. Hier kun je ook meteen je aas en/ of hengelmateriaal kopen. Mocht je hier een VISpas aanschaffen dan ben je direct lid van de plaatselijke hengelsportvereniging in Grou; HSV Idaarderadiel. Bij deze vereniging zijn ook de lokale sportvissers aangesloten die je heel veel kunnen vertellen over de vismogelijkheden en de specifieke stekken rondom Grou. Voor advies kun je hen bereiken op: www.hsvidaarderadeel.nl HSV Idaarderadiel heeft er ook voor gezorgd dat je in de vijvers in Grou prachtig kunt vissen. In deze dorpswateren zit een heel goed visbestand. Je kunt er volop voorns en baarzen vangen, maar ook grote karpers en snoeken van wel 1 meter groot. Om goed en veilig langs de waterkant te komen zijn er op sommige plekken mooie vissteigers gemaakt. Vissteigers: Troelstrawei – de Swanneblom – de Tsjalk - de Bears Wij wensen alle sportvissers hele goede vangsten en met name heel veel visplezier in en rondom de wateren van Grou. Toon daarbij respect voor de prachtige natuur en de gevangen vis en ruim altijd je visplek op na afloop. Ben je echt trots op je vangst, zet deze dan op de foto en plaats haar dan weer terug in het water zodat ook in de toekomst de spreuk ‘Elts mei graach ris fiskje’ blijft klinken. Sportvisserij Fryslan www.sportvisserij.frl info@visseninfriesland.nl 0566 624 455  SportvisserijFryslan  sportvisserij_fryslan HSV Idaarderadeel www.hsvidaarderadeel.nl hsv.idaarderadeel@live.nl 0566 623 218   hsvidaarderadeel 89 Grou en Meer

IJszeilen Vereniging IJsZeilenGrou Goede ideeën ontstaan vaak bij het koffiezetapparaat of aan de toog; zo ook de oprichting van de vereniging IJsZeilenGrou, die op het moment van schrijven alweer 7 jaar bestaat. Sinds jaar en dag wordt er op- en rond de wateren gezeild. Natuurlijk in de zomer, maar als er voldoende ijs ligt, ook in winter. IJszeilen is inmiddels een volwaardige sport waarbij gestreden wordt op het hoogste niveau. IJszeilers zijn er al vele jaren en in verschillende uitvoeringen. Alle leden van de vereniging zeilen in de DN klasse. Dit is de grootste klasse doordat de boot (zo noem we dat), relatief eenvoudig is te bedienen en te vervoeren. De allereerste ijszeiler werden door de boeren ingezet voor het vervoeren van de melk. De melkboten konden immers niet meer varen vanwege het ijs, dus werden ijszeilers ingezet. Normale boten werden letterlijk en figuurlijk op ‘ijzers’ gezet. Nadat het transport over de weg groeide, verdween ook deze vorm van transport. De vereniging IJsZeilenGrou, heeft hoofdzakelijk Grouster leden. Wanneer er gezeild wordt, strijden de deelnemers 90 om de Grouster IJszeilbokaal. Daarnaast organiseert de vereniging zeiltochten over het ijs. Maar ook korte tripjes naar het buitenland hebben ook plaatsgevonden wegens het ontbreken van ijs in Nederland. Grou staat bekend als watersportdorp. Hier worden veel watersportactiviteiten georganiseerd, waaronder de opening van het watersportseizoen, de Skutsjewike, vele zeilwedstrijden en natuurlijk de Grouster Roeisloepenrace. IJsZeilenGrou hoort ook zeker in dit rijtje thuis! Tot de volgende winter Vereniging IJszeilen Grou www.ijszeilengrou.eu info@ijszeilengrou.eu 06 23 82 15 88    IJsZeilenGou

Wilhelminapark Geschiedenis van het park Het Wilhelminapark is in 1892 aangelegd door de beroemde tuinarchitect Gerrit Vlaskamp. Hij hield van slingerende paden en sierlijke vormen; de zogenoemde Engelse landschapsstijl. In de loop der jaren veranderde er echter steeds iets in het park en na een eeuw was er weinig over van het oorspronkelijke ontwerp. Zo kwamen er in 1969 parkdieren naar het Wilhelminapark. Rechte hekwerken, een grote geitenstal en uitbreiding van de naastgelegen begraafplaats zorgden dat het park een drastisch ander uiterlijk kreeg. Gelukkig is daar recent weer verandering in gekomen. Na een renovatie werd in 2017 het vernieuwde Wilhelminapark geopend. Met plek voor Vlaskamps slingerende paden én ruimte voor de dieren! Stifting de Hoannepôle Al ruim vijftig jaar zorgt Stifting de Hoannepôle voor de dieren in het park. Vrijwilligers komen elke ochtend om de dieren te voorzien van schoon water en vers voer. Daarnaast zorgen ze in hun vrije tijd dat de verblijven verschoond worden en zien ze erop toe dat alle dieren gezond en wel zijn. Het leukste aan het werk Er valt eindeloos te vertellen over de dieren. Gelukkig maar, want vooral de jonge bezoekers hebben vaak oneindig veel vragen over de parkbewoners. Het leukste is als je mens en dier ziet genieten in het park. Even voorstellen, wie wonen er in het park De geitenkudde, bestaande uit twee families, bewoont de groene stal. Elke geit heeft zijn eigen karakter, en wist je dat ze beste vrienden hebben? In de winter worden ze daarom in een stalletje gezet met hun favoriete geitenmaatje. In de volière vind je parkieten, vinkjes, cavia’s en konijnen. Sommige dieren komen uit een opvang, en mogen in het park gelukkig oud worden. Met takken en touwen voor de vogels en een zandbak voor de konijnen hebben ze allemaal iets om mee te spelen. Op het hertenkamp loopt de indrukwekkende hertenbok met zijn familie. Wist je dat een bok elk jaar een nieuw gewei krijgt, omdat het in het voorjaar van zijn hoofd valt? In minder dan honderd dagen laat een hertenbok een nieuw gewei groeien. Tussen de herten door zie je kippen scharrelen. Op de vijver zwemmen wilde watervogels. Eenden, meerkoeten, waterhoentjes… Soms brengt de reiger of aalscholver een bezoek en in de winter zoeken wilde krakeenden en kuifeenden het park op. Het park bezoeken Een bezoekje aan het park is gratis en het park is open van zonsopgang tot zonsondergang. Je maakt de volièredieren gelukkig met wat vers geplukt gras en de herten lusten graag een appeltje. Kriebel de geiten achter de oren en ze zullen je steeds weer opzoeken. De hond mag, aan de lijn, mee naar het park. Let je op dat hij niet te dicht bij de jonge eendjes komt? Wilhelminapark Grou wilhelminaparkgrou@hotmail.com 06 20 57 20 44  Wilhelminaparkgrou  WilhelminaparkG 91 Grou en Meer

Fûgelwacht Grou voor de vogels in en rondom Grou De Fûgelwacht Grou is een vrijwilligersvereniging en onderdeel van de Bond van Friese Vogelwachten. Centraal staat het beschermen van weidevolgels, zoals de kievit, grutto, scholekster en tureluur, maar er gaat ook veel aandacht naar tuinvogels en watervogels, die in en rondom Grou broeden. Zo plaatst de Fûgelwacht Grou elk jaar eendekorven aan de Pikmar, want ook wilde eenden dalen in aantal. Watervogels rondom Grou Aan de waterkant in en rondom Grou zijn naast eenden veel meer watervogels te zien, zoals meerkoet, waterhoen, blauwe reiger, kapmeeuw, zilvermeeuw, mantelmeeuw, grauwe gans, fuut, aalscholver en visdief. Zwaluwen Boven het dorp Grou komen veel gierzwaluwen en huiszwaluwen voor. In de buurt van boerderijen zie je veel boerenzwaluwen in- en uit vliegen. En langs de Grêft is met hulp van het Fryske Gea een kunstwand voor oeverzwaluwen aangelegd, die de Fûgelwacht Grou onderhoudt. Hier broedden in 2020 meer dan 200 oeverzwaluwen, die hiervoor uit Afrika komen overvliegen! Zo’n betonnen wand mag onnatuurlijk lijken, maar roofdieren en roofvogels kunnen de gaten niet uitgraven en dus beschermt het juist. Oeverzwaluwen broeden tot diep in augustus, dus alle kans om ze te zien (vliegen). 92 Benieuwd wat u als watersporter kunt doen? In de eerste plaats natuurlijk genieten van alle vogels! Maar u kunt ook helpen door de vogels in de weilanden, waar u aanmeert, zo veel mogelijk met rust te laten. Het grootbrengen van de jongen duurt al gauw tot eind juni. Houd hond en poes daar dus aub aan de lijn! U kunt ons steunen door lid te worden of een eenmalige gift. Fûgelwacht Grou www.fugelwachtgrou.nl facebook@fugelwachtgrou.nl   fugelwacht  fugelwachtgrou

Handwerkcafé Grou Het handwerkcafé is 7 jaar geleden ontstaan door een paar dames die hun enthousiasme voor haken deelden. Op zaterdagochtend spraken ze af om samen te gaan haken in MFC Friesma State. Al snel schoven er meer dames aan en is het handwerkcafé uitgegroeid tot een ontmoetingsplek voor iedereen met een liefde voor handwerken. Van beginners tot gevorderden, jong en oud, iedereen is van harte welkom om aan te schuiven. Haken, breien, borduren, je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt gedaan tijdens onze bijeenkomsten. Je kunt ervoor kiezen om deel te nemen aan een van de goede doelen projecten die we aansturen, maar je kunt ook lekker komen werken aan je eigen werkstuk. Er worden al enkele jaren, door zo’n 50 vrouwen uit Grou en de directe omgeving, voor verschillende goede doelen mooie spullen gemaakt. De mensen die afhankelijk zijn van de voedselbank worden in de wintermaanden voorzien van warme winterspullen zoals sjaals, mutsen, wanten, sokken, truien en omslagdoeken. De kinderkledingbank Grou ontvangt meerdere keren per jaar een groot aantal kinderdekens, babypakketten en knuffels. Sinds 2020 wordt ook het dorpenteam Amaryllis-Zuid voorzien van ‘steuntje in de rug’ kussens, zorgenvriendjes, knuffels, dekens en babypakketten. Het dorpenteam Amaryllis-Zuid zorgt ervoor dat de mooie gemaakte spullen een goed plekje krijgen en voor troost en steun zorgen bij hun cliënten. Handwerkcafé Grou Waar: Restaurant Eten & Zo, MFC Friesma State Entree: gratis, consumpties voor eigen rekening Wanneer: Iedere maandagmiddag tussen 14.00 en 16.00 uur en iedere eerste zaterdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur  handwerkgroepgrou Het handwerkcafé is groot geworden om ‘goed te doen voor- en met elkaar’ 93 Grou en Meer

garen wol naalden accessoires boeken Gedempte haven 3a, Grou www.wolwinkel.nl 0 Snoekpuurgroen.nl Ontwerp en advies | Aanleg en renovatie | Onderhoud

Kaatsvereniging It Wetterlân De vereniging, die is opgericht in 1952, kaatst sinds een groot aantal jaren op het veld aan de A32 op sportcomplex Meinga. Kaatsen is toegankelijk voor iedereen, jong en oud zijn zomers welkom op het kaatsveld voor een training of wedstrijd. Voor kinderen vanaf 4 tot 6 jaar is er kabouterkeatsen, er worden jeugdtrainingen gegeven aan jeugd van 6 tot 18 jaar maar ook wordt er door een groot aantal senioren gekaatst. Voor de senioren is er zowel ‘It fryske spul’ als ‘sachte bal’ waarbij er met een andere bal wordt gekaatst. Verder worden er vele leuke activiteiten georganiseerd voor de jeugd zoals een kaatskamp of een clinic van hoofdklasse kaatsers. Ondanks het feit dat Grou niet midden in het kaatsgebied ligt weet de vereniging zich goed te profileren op en rond de kaatsvelden. It Wetterlân is een bloeiende vereniging met een actief bestuur, jeugdcommissie en talrijke vrijwilligers. Samen zorgen we er elk jaar weer voor dat er volop gekaatst kan worden. Ieder jaar organiseert de vereniging talrijke wedstrijden voor al haar leden, daarnaast worden ook KNKB en federatiewedstrijden georganiseerd. In de wintermaanden zijn er voor de jeugd zaaltrainingen en wordt er door de seniorenleden Wallball (muurkaatsen) beoefend. Het kaatsseizoen duurt van half april t/m half september. Het seizoen wordt jaarlijks afgesloten met de Merkepartij waar traditioneel veel kaatsers aan deelnemen. Zien we jou dit seizoen ook op het kaatsveld? Maandagavond vanaf 18:30 wordt er getraind door de jeugd, op woensdagavond om 19:00 door de senioren. Je kunt ten alle tijden een kijkje komen nemen op het kaatsveld, je bent van harte welkom. Tot dan! Meer informatie: www.wetterlan.nl secretaris@wetterlan.nl 0566 62 21 43  kvwetterlan  kv_it_wetterlan  kvitwetterlan 95 Grou en Meer

• Nationaal Park De Alde Feanen • Ode aan het Friese landschap • SUPclean-up • Varen is vrijheid • De Marrekrite • Wetterskip Fryslân De omgeving van Grou

Nationaal Park De Alde Feanen Grou, de toegangspoort Wat is een Nationaal Park? Nederland heeft 21 Nationale Parken. Samen vertellen zij het verhaal van de Nederlandse natuur. Een Nationaal Park heeft een karakteristiek landschap met bijzondere dieren en planten. In Nederland wijst de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een Nationaal Park aan. De grondeigenaren, beheerders en andere betrokkenen van de nationale parken zorgen er samen voor dat de natuur karakteristiek, bijzonder en waardevol blijft. Nationale Parken hebben als hoofddoel het beschermen van grote natuurlijke gebieden en landschappen, met daarin aanwezige plant- en diersoorten. Daarnaast zijn ook natuureducatie, natuurgerichte recreatie en onderzoek belangrijke doelen. Zie ook www.nationaalpark.nl Nationaal Park De Alde Feanen 15 jaar De Alde Feanen is een van de meest waardevolle moerasgebieden van West-Europa. Precies 15 jaar geleden kreeg dit laagveengebied daarom de status ‘Nationaal Park’. Daar zijn we heel trots op! Met bijna 20 organisaties zorgen we samen voor dit waardevolle natuurgebied. Elk jaar bezoeken honderdduizenden mensen de wandelpaden, fietsroutes en wateractiviteiten in Nationaal Park De Alde Feanen. Geniet ook van de weidse uitzichten over uitgestrekte graslanden en wuivende rietvelden, of van de beschutting van de sprookjesachtige moerasbossen. Deze enorm landschappelijke variatie zorgt voor een rijke natuur. Zo vind je hier maar liefst meer dan 450 plantensoorten. Er broeden hier ruim honderd verschillende vogelsoorten. Ook ree, vos, otter en boommarter voelen zich hier helemaal thuis. Als een gebied wordt aangewezen als Nationaal Park, weet je zeker dat de natuur heel waardevol is. En dus absoluut de moeite waard om eens te bezoeken! In verband met het coronavirus is het nog onzeker wanneer het Bezoekerscentrum weer opengaat. Ook is het nog niet zeker, wanneer de activiteiten vanuit het Bezoekerscentrum weer kunnen worden opgestart. Je kunt natuurlijk altijd zelf op pad! Voor het Bezoekerscentrum kun je brochures en routes krijgen, net als bij ondernemers en toeristische informatiepunten. Actuele informatie over openingstijden en activiteiten vind je op www.np-aldefeanen.nl Bezoek adres Koaidyk 8a, Earnewâld www.np-aldefeanen.nl bcdaldefeane@itfryskegea.nl   nationaalparkdealdefeanen  NationaalParkAF Openingstijden juli t/m oktober 1 april t/m september van 10.00 – 17.00 uur 1 oktober t/m 31 maart gesloten m.u.v. schoolvakanties 5 t/m 12 jaar € 1,00 Volwassen: € 2,00 Groepen (va. 20 pers) € 1,00 97 omgeving

gerstronaut as jonkje fan twa hie ik der gjin wurden foar it lânskip fan wolken sleatsjes en gers dat my nei de finsterbank luts it nûge my út om earne yn op te gean om earne yn wei te reitsjen en tagelyk by mysels te wêzen it iepene in rûmte yn my wylst ik op it springkessen fan ’e wolken stuitere waard ik ferteld troch wat ik seach song troch de wyn dy’t it blêd fan in sulverling omflapte yn reid en stjonksigaren lispele ik hoegde it net te betinken de wide loft en greide by ús foar hûs it fan ’e terp ôfrôlje oant alles yn my draaien bleau by pake en beppe op ’e klaai de dunen de bosk de weagen om yn te dûken en út op te dûken swarte nachten mei spjeldepripkes ljocht fan fier fuort en lang lyn alles dat dêrnei kaam dêr’t ik liiflik oan dielnaam it my foar de wyn en der tsjinyn de boeken en in takomst yntraapjen hat it my echt mear leard as it wurdleaze boerelân dat my as jongfee op ’e stâl fan thús achter de ruten of op ’e rêch yn ’e tún mei in gerske yn ’e mûle eachweidzje liet? Ode aan het Friese landschap 98

grastronaut als jongetje van twee had ik er geen woorden voor het landschap van wolken slootjes en gras dat mij naar de vensterbank lonkte het nodigde mij uit om ergens in op te gaan om ergens in kwijt te raken en tegelijkertijd bij mijzelf te blijven het opende een ruimte in mij terwijl ik op het springkussen van de wolken stuiterde werd ik verteld door wat ik zag gezongen door de wind die het blad van een zilverpopulier omklapte in riet en stinksigaren lispelde ik hoefde het niet te bedenken de weidse lucht en weilanden voor ons huis het van de terp afrollen tot alles in mij bleef draaien bij opa en oma op de klei de duinen het bos de golven om in te duiken en uit op te duiken zwarte nachten met speldenprikjes licht van ver weg en lang geleden alles wat daarna kwam waar ik lijfelijk aan deelnam het mij voor de wind en er tegenin de boeken en een toekomst intrappen heeft het mij echt meer geleerd dan het woordeloze boerenland dat mij als jongvee op de stal van thuis achter de ramen of op de rug in de tuin met een grasje in de mond liet kijkgrazen? Tsead Bruinja www.tseadbruinja.nl Duinen en dijken, bossen en stranden, meren en moerassen. Nergens anders vind je zoveel verschillende landschappen per vierkante kilometer als in Friesland. Het eigenzinnige karakter van de Friezen is zichtbaar in deze landschappen. In de terpen, weilanden, koninklijke tuinen, natuurlijke bossen en Nationaal Parken. Soms zetten zij het landschap naar hun hand, soms laten ze haar op haar beloop. In 2021 brengt Friesland, aan de hand van 5 thema’s een Ode aan haar Landschap. Dit jaar laten wij onze bezoekers zien hoe bijzonder ons landschap is en hoe je haar kunt beleven. Kijk op www.np­aldefeanen.nl/ode hoe je het landschap van Nationaal Park de Alde Feanen kunt beleven. Of op www.friesland.nl/ode voor nog meer inspiratie. 99 omgeving

Fietsverhuur prijslijst Dames-, heren- of kinderfiets Per dag ..............................................€ 10,Per week ...........................................€ 50,Mountainbike Per dag .............................................€ 20,Per week ..........................................€ 100,E-bike Per dag .............................................€ 20,Per week ..........................................€ 100,Electrische bakfiets Per dag .............................................€ 35,Per week ..........................................€ 175,In overleg brengen wij uw fietsen naar de gewenste locatie! 7 dagen huren, 5 dagen betalen openingstijden Zondag & maandag gesloten Dinsdag t/m vrijdag Zaterdag 8.30 - 18.00 9.00 - 17.00 Joop Zandberg Rijwielen Oedsmawei 14 9001 ZJ, Grou 0566 624 123 verhuur@joopzandberg.nl

SUPclean-up Samen ben je sterk! Door het vergroten van de SUPclean-up beweging verkleinen we de bijdrage aan de Plastic soup. SUPAway, een plaatselijke SUPschool met een groot hart voor schoon water! Het afgelopen jaar was watersport in eigen land drukker dan ooit. Prachtig voor de recreatie en het toerisme. De andere kant is dat deze toestroom ook invloed heeft gehad op het zwerfafval, dat was aanzienlijk meer dan andere jaren Vanuit de Gemeente Leeuwarden gaat SUPAway meewerken aan een pilot voor het project ‘Zwerfafval’. Dit betekent het schoonmaken van de waterwegen in het zuidelijk deel van de gemeente vanaf de SUP. SUPAway is onderdeel van Stichting SUPclean-up. Zij organiseren SUPclean-ups on Tour, ‘groene’ bedrijfsuitjes, ‘groene’ familie-uitjes, geven voorlichting, verkopen Ocean Trash, armbanden gemaakt van vistouw uit zee en binnenwater. Meer info op www.supaway.nl Wat voor Stichting SUPclean-up belangrijk is: Hoe meer bedrijven en mensen er mee doen met SUPcleanup hoe kleiner de bijdrage aan de Plastic Soup! Doe jij ook mee? Hoe meer mensen Zich in Zetten, hoe groter de opbrengst. Actief of passief, iedereen kan meedoen! Meer informatie: www.supcleanup.eu info@supcleanup.eu of aukje@supcleanup.eu 101 omgeving

WELKOM! 12 ➤ DAEMES OP DE GOLVEN 14 OKTOBER 2016 ➤ SB 2016 20 ➤ PIRAATJES OP HET WATER 13 AUGUSTUS 2016 ➤ SB 2016 74 ➤ DAEMES EN HEEREN 09 AUGUSTUS 2015 ➤ SB 2015 01 ➤ HEEREN OP HET WATER 14 SEPTEMBER 2011 ➤ SB 2013 19 ➤ DAEMES OP DE GOLVEN & HEEREN OP HET WATER 12 JULI 2012 ➤ SB 2012 64 ➤ DAEMES OP DE GOLVEN 03 JULI 2016 ➤ SB 2016 64 ➤ HEEREN OP HET WATER 09 OKTOBER 2016 ➤ SB 2016 21 ➤ DAEMES OP DE GOLVEN 24 AUGUSTUS 2016 ➤ SB 2016 54 ➤ HEEREN OP HET WATER 09 OKTOBER 2016 ➤ SB 2016

Varen is vrijheid Rondje Grou met “Daemes & Heeren” Als je een mooie overzichtelijke route met je sloep wilt varen in de omgeving van Grou vaar dan vooral het rondje van Grou naar Akkrum en via Jirnsum weer terug! Of andersom natuurlijk… Dorpse gezelligheid Huur een sloep, vaar met je eigen sloep of leen er een… Het pittoreske dorpje Grou is je startpunt. Natuurlijk neem je eerst iets lekkers op een van de leuke terrassen van Grou. Dan spring je in de sloep en vaart richting het Pikmeer. Weet je dat ze daar de lekkerste paling vangen? Je houdt rechts aan en via de Peanster Le duik je het Douwe Tseardrak op. Je laat je afzakken over het meanderende water richting Akkrum. Een lieflijk dorpje zoals je ze in Friesland vaak tegenkomt. Je kunt hier ook met gemak even aanleggen en van de dorpse gezelligheid genieten. Natuur en geschiedenis Als je door Akkrum vaart en rechts aanhoudt kom je vanzelf op de Kromme Knilles. Weet je dat er een heuse sage bestaat over die naam? Drink maar eens wat bij Café Kromme Knilles en laat de baas het in geuren en kleuren aan je vertellen. De reden is natuurlijk ook dat hij zo slingert… je slingert dus zo richting Jirnsum, van oorsprong een lintdorp. Ook dit dorp heeft de typische charme waar Friesland zo trots op is. Via de Kromme Grou vaar je zo het dorp Grou weer in. Dit rondje biedt een combinatie van natuurlijk en historisch Friesland. Handig om te weten: Maximale doorvaarthoogte is twee meter Het rondje vaar je in ongeveer twee uur Op Sloepenkaart Grou staat waar je heerlijk aan kunt leggen www.daemesenheeren.nl/sloepenkaart­grou­enomgeving/ Meer informatie: Daemes en Heeren ‘alles over sloepen en tenders’ www.daemesenheeren.nl info@daemesenheeren.nl 06 543 52 747 103 omgeving

Marrekrite Uw Gastheer in het buitengebied Marrekrite hét recreatieschap voor het Friese water en land, met als doel de recreatie in Friesland zo goed mogelijk te ondersteunen. Dit doen we door op water en op land voorzieningen aan te leggen en te onderhouden. Wij zijn uw gastheer in het buitengebied. Met een enorm netwerk van ongeveer 34 kilometer aan aanlegplekken, verspreid over zo’n 300 prachtige locaties en 100 MarBoeien in de provincie. We kunnen elke dag ruim 3500 schepen een gratis ligplaats in de vrije natuur bieden. Het netwerk van aanlegplekken is uniek in Nederland en zelfs in Europa. Nergens is het zo goed geregeld als in Friesland. En dat al sinds 1957. Daarnaast verzorgt Marrekrite ook het Fietsnetwerk Fryslân en Wandelnetwerk Fryslân, de knooppuntnetwerken in de provincie. Via deze netwerken kunt u prachtige fiets- of wandeltochten maken. Verderop in dit magazine vindt u een aantal routesuggesties. Knooppuntkaarten koopt u bij Informatiepunt Grou. Geniet van rust, ruimte en natuur Als recreant mag je drie dagen gratis op een Marrekrite plek liggen. We stellen het erg op prijs als je hiervoor een Marrekrite wimpel koopt. Hiervan onderhouden wij de ligplaatsen. Na die drie dagen vaar je door naar een andere plek, waar je weer drie dagen gratis kunt liggen. Houd je je hieraan, dan kunt je eindeloos door onze mooie provincie blijven zwerven. De regels op een rijtje De aanlegplaatsen bevinden zich midden in de natuur. Daarom gelden er enkele afmeerregels met respect voor onze natuur: • Aanleggen langer dan 3 dagen op dezelfde plaats is niet toegestaan. • Gooi je recreatieafval in onze vuilcontainers, niet ernaast. Niet gebruiken voor chemisch afval en grofvuil. • Honden aan de lijn. • Ruim uitwerpselen (honden én mensen) op. • Barbecues NOOIT op de steigers of op de randen van damwanden zetten. Hier kan het kunststof niet tegen. Alleen barbecues op pootjes gebruiken en deze op het gras neerzetten. Zo voorkomen we schade aan de voorzieningen en aan het terrein. 104 • Probeer bij het afmeren zoveel mogelijk aan te schuiven. • Open kampvuren zijn verboden vanwege de kans op bosbrand en overlast voor dieren. • Het kappen en snoeien van bomen en struiken is niet toegestaan. • Kamperen mag bij een beperkt aantal ligplaatsen. Zie Marrekritebord bij de aanlegsteiger. • Voorkom geluidsoverlast van radio’s, aggregaten e.d. • Vaartuigen mogen niet onbemand worden achterlaten. Een lekker stuk wandelen of fietsen en dan terugkeren op de boot is natuurlijk prima. • Respecteer het eigendom van boeren. Privéterreinen s.v.p. niet betreden. • Meer nooit af in het riet. • Vaar niet te snel. Hekgolven zijn hinderlijk voor afgemeerde boten en de oevers lijden hieronder. De Marrekrite vlaggetjes zijn voor € 15 in Grou te koop bij: het InformatiePunt Grou, Cornelder Scheepstechniek, Hubo bouwmarkt Grou, HW Yachtcharter, De Oude Seylmakerij en De Schiffart. De contactgegevens vind je achterin dit magazine. Meer informatie: Emmakade 87A 8921 AH Leeuwarden 058 212 85 81 www.marrekrite.frl

Wetterskip Fryslân Kijkt al 750 jaar vooruit. kijken. Het Wetterskop houdt de voeten droog en de dijken sterk. Zorgen voor een goed waterpeil in sloten, meren, bewaken de waterkwaliteit en zuiveren het afvalwater. Zo wordt niet alleen vandaag, maar ook morgen Fryslân en een deel van het Groninger Westerkwartier veilig en leefbaar. En dat moet blijvend worden gedaan. Wan het klimaat verandert en de zeespiegel stijgt. We hebben mee te maken met zowel extreme neerslag alsook perioden van extreme droogte. Die veranderingen vragen om een innovatieve aanpak. Samen met de inwoners, bedrijven en organisaties worden slimme, duurzame oplossingen bedacht. Steeds opzoek naar het antwoord op die ene vraag: En wat doen we morgen met het water? We maken water schoon Dagelijks ga je naar de wc, doe je de afwas en sta je onder de douche. Al dat afvalwater komt terecht in het riool. En dan? Wetterskip Fryslân zuivert het afvalwater in rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s), waarna het wordt teruggestort in het oppervlaktewater. En we zien erop toe dat anderen schoon water niet vies maken. We treden bijvoorbeeld op tegen illegale lozingen. We houden water tegen Dijken beschermen Fryslân tegen hoog water. Wetterskip Fryslân beheert dijken die ons tegen overstromingen beschermen. Ook controleren we kaden en oevers langs meren, kanalen en vaarten. Is het nodig, dan verbeteren we deze waterkeringen. We denken vooruit en anticiperen op bodemdaling en klimaatverandering. Zodat ook morgen onze voeten droog blijven. We houden water op peil Met in- en uitlaatsluizen bij de Waddenzee en het IJsselmeer en met duizenden stuwen en poldergemalen houden we het water in Fryslân en het Groninger Westerkwartier op het juiste peil. Zo proberen we droogte en wateroverlast zoveel mogelijk te voorkomen en is er voldoende water voor landbouw en natuur. Ook baggeren we de sloten en vaarten. Zodat het water goed kan doorstromen. Dijkbewaking 1960 Meer informatie: Fryslânplein 3 8914BZ Leeuwarden 058 292 22 22 www.wetterskipfryslan.nl 105 watersport

• Apollo Brassband • Sjonge Jonge • Mingd Koar Grou • De Pikbroeken • Damesakkoord • THC Oostergoo • De Band Volk • Just for Fun Joop Spykstra & The Jerrycans MuZiek in Grou

Apollo Brassband In doarp sûnder korps is as in see sûnder wetter Al 130 jaar is Apollo van de partij bij diverse activiteiten in Grou. In de beginjaren, vanaf 1892, in de vorm van een fanfare, vervolgens als harmonie en sinds 1964 als brassband. Ons 125-jarig jubileum hebben we in 2017 groots gevierd en we hopen er nog heel veel mooie muzikale jaren aan toe te voegen. Op dit moment bestaat de band uit 27 enthousiaste leden, waarvan ongeveer de helft afkomstig is uit Grou. De andere leden komen onder andere uit Sneek, Hurdegaryp en Heerenveen. Sommige leden zijn de derde generatie op rij die in het orkest speelt. Apollo repeteert elke vrijdagavond van 20:00 tot 22:00 uur in Meinga. Sinds 1999 staat de brassband onder leiding van de uit Nij Altoenae afkomstige Piet Visser. Visser bezoekt namens Apollo ieder jaar de basisscholen in Grou met een muziekproject. Hiermee willen we de Grouster jeugd op een actieve wijze bij muziek betrekken. Deze projecten zorgen o.a. voor de aanwas voor ons jeugdorkest, de KoperKids. Het leren bespelen van een muziekinstrument vergt inzet, creativiteit en doorzettings vermogen. Kwaliteiten die van pas kunnen komen in je latere leven. Met de KoperKids hebben we een prima opstap gecreëerd voor onze jeugdleden om in orkestverband te leren musiceren. De rol van muziekverenigingen binnen de gemeenschap is de laatste decennia sterk veranderd. Zo ook die van Apollo in Grou. Dat is niet meer het kleine dorpje van 130 jaar geleden waar het heel normaal gevonden werd dat we ieder feest, jubileum of voorstelling met muziek kwamen opluisteren. Iets dat onmogelijk is geworden. Dat is niet erg maar het vraagt wel flexibiliteit en aanpassingsvermogen om te kunnen blijven bestaan. Gelukkig worden we daarbij gesteund door de vele donateurs in het dorp. Ook de aansluiting bij de gemeente Leeuwarden is voor onze vereniging gunstig geweest omdat deze gemeente oog heeft voor de amateurmuziek. Natuurlijk heeft de pandemie ook zijn weerslag op onze leden en daarmee op onze vereniging. Onze activiteiten liggen al bijna een jaar stil. Een grote tegenslag voor onze ambities. Maar tegenslagen horen bij het leven en als er één ding is dat we de afgelopen maanden hebben geleerd is dat we niet zonder Apollo kunnen. Meer informatie: Brassband Apollo Grou www. Apollogrou.nl secretaris@apollogrou.nl 06 51 81 08 05   ApolloGrou 107 MuZiek in Grou

Sjonge Jonge Vocal Group Vocal Group Sjonge Jonge is een gemengd koor, opgericht in Grou in 1999. Het koor bestaat uit 19 leden en brengt een gevarieerd programma, dat onder andere bestaat uit prachtige popballads, musicalnummers vol dynamiek en swingende up tempo songs. Sjonge Jonge zingt zowel a capella als onder begeleiding van hun enthousiaste pianist Matthijs Soldaat. De koorleden hebben twee passies, namelijk zingen en gezelligheid. Deze basisvoorwaarden blijken nog altijd een heel goede match, want het is en blijft een hechte club en dat zie je niet alleen terug op het podium, maar ook na de repetitie in café de Bierhalle. Sjonge Jonge is redelijk ambitieus, maar dat kan ook niet anders met een topdirigente als Akke Bosma. Met haar geweldige technieken en kennis, geleerd aan The Royal Academy of Music in Aalborg (DK), probeert ze alles eruit te halen wat er in zit. Regisseur Alinda Talsma zorgt telkens weer voor een bijzondere 108 en effectieve koorregie, waarbij de beleving van het lied en uitstraling belangrijke toverwoorden zijn. De vocal group doet af en toe mee aan een festival en valt -vaak tot hun eigen verbazing- regelmatig in de prijzen. Zo werd Sjonge Jonge in november 2017 voor de tweede keer winnaar van de Friese Korenslag en won het koor in 2019 het popkoor festival in Steenwijk. Voor de coronacrisis kon Sjonge Jonge gelukkig nog genieten van twee zeer geslaagde, uitverkochte jubileumconcerten in de Sint Piterkerk in Grou én van het prachtige evenement The Friesian Proms. Sjonge Jonge hoopt dat het doek in 2021 weer helemaal open gaat! Meer informatie: Vocal Group Sjonge Jonge www.Sjonge-jonge.nl info@sjonge-jonge.nl 06 53 47 27 18  vocalgroupsjongejonge  sjongejongevocal  SjongeJongeGrou

Mingd Koar Grou Het koor is in 1912 opgericht naar aanleiding van het zinken van de Titanic, destijds het grootste en duurste passagiersschip van de wereld. Aanvankelijk was het een kerkkoor dat zong bij de diensten in de Fermanje, de Doopsgezinde kerk in Grou. Zes jaar later kreeg het koor zijn naam Mingd Koar Grou. Tegenwoordig komen de leden niet alleen meer uit Grou maar ook uit de omliggende dorpen. Op het repertoire staan onder andere werken van vele klassieke componisten. Na een historie met 7 dirigenten staat het koor momenteel onder leiding van Hans Algra, die met zijn deskundigheid en ervaring het koor kan laten stralen en daarmee de mensen in het hart weet te raken. Door de jaren heen zijn er veel optredens geweest, enkele opnames voor de radio, deelname aan concoursen en zelfs een concert in aanwezigheid van de koningin. In de zomer van 2018 had het koor een aandeel in het openluchtspel ‘Gabe Skroar’. De band tussen het koor en de Fermanje is altijd blijven bestaan. Tot aan de uitbraak van het coronavirus vorig jaar maart werden de wekelijkse repetities hier gehouden. Zodra de omstandigheden het toelaten zullen we op deze plek weer iedere dinsdagavond met elkaar zingen. Voor de viering van 75 jaar vrijheid is speciaal voor het koor door Baukje Wytsma de liederencyclus ‘Frede’ geschreven, die vervolgens door Sipke Hoekstra op muziek is gezet. Het lag in de bedoeling om deze ode als première uit te voeren in Engeland en vervolgens in de Sint Pitertsjerke te Grou. Door de coronabeperkingen kon dit helaas nog geen doorgang vinden. Zoals bij de meeste koren is niet alleen het samen zingen belangrijk, maar ook is het sociale aspect een bindende factor. Dit is de reden dat het koor in februari 2021 gestart is met het thuis instuderen van 4 muziekstukken van Mendelssohn. In de nabije toekomst hopen wij weer een aanvang met de wekelijkse repetities te maken. Het uiteindelijke doel is dat het koor in het jubileumjaar 2022 deze Mendelssohn muziek ten gehore zal brengen in de Sint Pitertsjerke. Heeft u belangstelling? Om te luisteren of liever nog zelf te zingen? Zodra dit weer kan, bent u altijd van harte welkom! Meer informatie: Mingd Koar Grou www.Grousterkoar.nl info@grousterkoar.nl 0566 60 17 48  grousterkoar 109 MuZiek in Grou

De Pikbroeken De Pikbroeken, een koor van ongeveer 30 leden uit Grou, waarbij 3 muzikanten, die heel veel plezier hebben om onder leiding van onze dirigent, componist en musicus Fokke de Groot wekelijks op donderdagavond te oefenen. Het koor bestaat nu ongeveer 22 jaar en werd opgericht als Shantykoor. Vele jaren trad het koor op met dit repertoire maar enkele jaren geleden is besloten om naast shantyliedjes ook evergreens, ballads en andere veel gevraagde nummers ten gehore te brengen. Regelmatig worden nieuwe liedjes toegevoegd en sommige andere verdwijnen weer na een tijdje naar de achtergrond, zodat er steeds vernieuwing van het repertoire plaatsvindt. De naam Pikbroeken komt voort uit de 17e eeuw toen houten schepen vanuit Nederland naar de West voeren om daar handel te drijven Omdat het onderweg steeds warmer werd moesten de kieren in de huid worden opgevuld met hennep en pek. (pik). De matrozen waren erg vies en mochten alleen maar onderdeks blijven. Vandaar de naam Pikbroeken. Wij hopen om in de loop van 2021 weer onze kunsten te mogen laten zien, we zijn echter wel op YouTube zichtbaar met enkele leuke filmpjes. Lijkt het je leuk om mee te zingen bij onze gezellige club ben je altijd welkom. Ook een accordeonist (e) zal erg welkom zijn. Op dit moment hebben we 3 muzikanten nl. onze dirigent met gitaar, nog een gitarist met mondharmonica en een basgitarist. Een veel gehoorde opmerking na een optreden is veelal dat het koor plezier uitstraalt en deze gezelligheid ook overbrengt naar het publiek. Een groter compliment kunnen we als koor niet krijgen en we zijn daar dan ook, naast het applaus, heel blij mee. Wij wensen u heel veel plezier in Grou en op de wateren rondom Grou en hopen dat we u spoedig bij een optreden mogen begroeten. De Pikbroeken www.pikbroeken.wordpress.com E: secretarispikbroeken@gmail.com  depikbroeken 110

Damesakkoord Wie zijn wij? Wij zijn een dameskoor van 25 leden met een repertoire van populaire Friese, Nederlandse en anderstalige liedjes. Van “Mag ik dan bij jou” tot “Tears in heaven” en van de Kast tot Abba. Al meer dan 20 jaar zingen wij meerstemmig een scala van liedjes op iedere maandagavond van 20.00 tot 22.00 uur o.l.v. onze dirigente Anna Bonnema in de bovenzaal van de Bierhalle. Hierna is er geheel vrijblijvend gelegenheid om even bij te praten tijdens onze gezellige nazit. In voorgaande jaren hebben we soms meegedaan aan een zangconcours maar in januari 2020 waren we voor het eerst present bij Locaal Vocaal in het Natuurhistorisch Museum van Leeuwarden. Allerlei koren presenteerden zich hier gedurende 20 minuten in het atrium. Het werd een zeer bijzondere ervaring en is zeker voor herhaling vatbaar. Helaas bleef het door de coronapandemie bij dit enkele optreden in 2020. In augustus zijn wij vol enthousiasme weer begonnen met het zingen en nu tijdelijk in het gebouw van de twee basisscholen, maar helaas gooide corona opnieuw roet in het eten. De Kerst Sing-in Wat we daardoor heel erg hebben gemist is onze jaarlijkse Kerst Sing-in. Op 23 december geven we altijd een kerstconcert in de Sint Piterkerk. In een sfeervolle ambiance brengen we prachtige kerstliederen ten gehore, begeleid door pianist Gert-Jan Hoekstra. Elk jaar is het weer een feest om voor jong en oud op te treden. Met veel plezier zingen wij ook nog onze kerstliederen in verzorgingstehuizen. Ons publiek is na afloop altijd zo heel erg dankbaar. De afgelopen jaren bood “Proef Grou” ons ook al een podium. Geweldig leuk om mee te maken. Natuurlijk hebben we plannen voor de toekomst. Zodra het verantwoord is, beginnen wij weer met zingen. Heb je zin om mee te zingen, neem dan contact op met ons secretariaat: Je bent van harte welkom! Meer informatie: Damesakkoord damesakkoord.grou@hotmail.com 111 MuZiek in Grou

De Band VOLK VOLK Is een band uit Grou. Volk zingt en speelt in de Friese taal. Eigen liedjes en eigengemaakte liedjes van anderen (oftewel covers ;-)) behoren tot hun repertoire (denk aan: Feeling Good, What a Wonderful World en Laat me). Met als basis folk muziek maken de bandleden muzikaal ook graag uitstapjes naar de jazz, de klezmer, het chanson en een vleugje rock and roll. Theater is een belangrijk onderdeel van hun act. En de straat is voor hen het perfecte podium. Het repertoire gaat THC Oostergoo muziekgroep Twintig jaar geleden in Grou begonnen als Trek Harmonica Club (THC) is ze inmiddels uitgegroeid tot een muziekgroep met meerdere instrumenten en een breed repertoire. De zangnummers zijn in de meerderheid en zeer divers: ballads, meezingers, en luisternummers. Oostergoo staat voor hotel Oostergoo waarmee de groep een speciale band heeft. Hier werd de club destijds opgericht, wordt geoefend en hun traditionele concert gegeven. Net als bij andere clubs, verenigingen, koren, enz. liggen ook bij muziekgroep THC Oostergoo de activiteiten momenteel stil. Onder normale omstandigheden oefent men elke zondag in hotel Oostergoo en worden per jaar zo’n twintig optredens verzorgd. Optredens bij verzorgingshuizen, festivals, jubilea, Fryske krites, enz. Jaarlijks hoogtepunt in april is het Voorjaarsconcert maar helaas kan dit voor de tweede keer niet doorgaan. Hopelijk kan dit in het najaar alsnog doorgang vinden. Dus verstandig om met enige regelmaat de website van THC Oostergoo te bezoeken. van luistermuziek tot aan dansmuziek en altijd in dat ‘eigenwijze’ fries! Genietsje der fan! Volk!! Bestaat uit: Alinda Talsma-vd Bijl (contrabas, zang), Wietske Banga (gitaar, banjo, ukellele en zang), Jelle Beks (sopraan en tenor saxofoon en zang), Ben vd Veen (trombone en sousafoon), Paul Tjepkema (percussie, gitaar en zang), Piter Banga (accordeon/piano, zang, vertalingen/ bewerkingen liedjes). Inmiddels maakt bijna iedereen in de band repertoire. Meer informatie: De Band VOLK www.debandvolk.nl nfo@debandvolk.nl 06 15 34 24 08  debandvolk Meer informatie: THC Oostergoo www.thcoostergoo.nl thcoostergoo@ziggo.nl 112

Just for fun popkoor Popkoor Just for Fun leeft als nooit tevoren. Het koor werd opgericht in 2005 en staat voor muziek, plezier, ontspanning. Het koor bestaat uit zo’n 30 leden. Tegenwoordig staat het koor onder leiding van Sander Metz. Het repertoire bestaat uit Friese, Nederlandse en Engelstalige nummers. Ook in deze Corona tijd, die met beperkingen voor iedereen gepaard gaat, zitten wij als bestuur en leden niet stil. Via creatieve oplossingen via internet kunnen wij onder leiding van onze dirigent toch bezig zijn met muziek. Hetzij niet fysiek bij elkaar zijn, maar elkaar weer te zien en te horen, maakt de saamhorigheid in ons koor weer levendig. Uiteraard hopen wij na de Corona vaccinaties echt weer bij elkaar te zijn. Wij gaan als koor er weer helemaal voor. Wij gaan met geluidsbanden en live begeleiding werken en met een nieuw of aangepast repertoire. Zoals u kunt lezen, er zit muziek in Just for Fun. Wij zijn nog op zoek naar mannen die de bas zangpartijen kunnen versterken. Uiteraard zijn nieuwe vrouwelijke leden ook welkom. We zien je heel graag op een maandagavond, om 20.00 uur eens vrijblijvend langskomen in de Doopsgezinde Kerk, Hoofdstraat 44 in Grou. En dan wanneer wij in een rustige Corona tijd met toestemming “live” mogen repeteren. Heb je belangstelling, neem dan even contact met ons op via ons emailadres justforfungrou@gmail.com. Muziek maken, gewoon voor de lol (Just for Fun) is voor ons ontspanning en plezier. Meer informatie: Popkoor Just for Fun www.justforfun-grou.nl justforfungrou@gmail.com  popkoor Just for Fun Grou  just_for_fun_grou  justforfungrou Popkoor Just for Fun, een muZikale toevoeging in je vrije tijd. 113 MuZiek in Grou

• Merenloop • Opening Watersportseizoen • De Roeisloepenrace Grou • Grouster Zeilmarathon Activiteiten

Merenloop Wat waren het twee mooie sportdagen, maart 2020. De zaterdag de start van de wandeltocht op het Halbertsmaplein, het weer bleef de wandelaars en de organisatie goed gezind. De zondag was er de jubileumloop de Merenloop, voor jong en oud een afstand. Het weer was iets slechter waardoor het een echte Merenloop werd. Wel was toen het Coronavirus op de achtergrond aanwezig en werd al gesproken over een lock down. Deze ging na het weekend ook van kracht, waardoor veel sportwedstrijden en evenementen niet meer door konden gaan. Nu een jaar later is het tijd voor de 51ste Merenloop echter het Coronavirus heerst nog steeds, waardoor de Merenloop dit jaar niet kan doorgaan. De traditionele Merenloop in het tweede weekend in maart, is in Grou een begrip. De Merenloop is voor het eerst gehouden in 1970. De trainer van de atletiekvereniging Athleta, Lammert Hoekstra, vond de rondjes om de kerk best wel saai. Een echte crossloop in Grou dat moest het worden. De toenmalige voorzitter van de atletiekvereniging Foeke de Wolf en bestuurslid Otte Bouma vonden het een prachtig initiatief. Het organiseren van een loop evenement in 1970 was sneller geregeld dan anno nu. Tegenwoordig moeten aan allerlei regels worden voldaan en verschillende vergunningen aangevraagd worden. Toen was het een kwestie van een telefoontje naar de gemeente. Om het een echte cross te laten worden een rondje bij de landeigenaren langs en de Merenloop was geboren. In de eerste jaren was er één afstand 11 km. Er werd ingeschreven in de korfbalkantine of voetbalkantine aan de Nesserdyk. De weilanden toen waren niet zo gedraineerd als nu, waardoor het stuk door de weilanden afzien was. Menig loopschoen is blijven steken in de drassige grond. Er zijn de afgelopen 50 jaar meerdere veranderingen geweest. De brug is verdwenen over het Prinses Margriet Kanaal en vervangen door een aquaduct. Er zijn meer afstanden gekomen. Het is nu een loop voor jong en oud door de komst van de kidsloop. De start/finish verhuisde naar de sporthal “de Twine” en later naar het centrum van Grou. Voor de wandelaars is er een wandelroute toegevoegd die de laatste jaren op de zaterdag voor de “echte” Merenloopdag gelopen wordt. Ieder jaar is het weer spannend of de weergoden ons goed gezind zijn. Het spreekwoord “maart roert zijn staart” is van grote invloed. Valt de regen bij bakken uit de lucht, ligt er nog ijs in de sloten of vallen de spreeuwen van de daken. Dat de Merenloop weerbestendig is hebben we 2019 gezien. Andere lopen werden afgelast vanwege slechte weersomstandigheden, eerlijkheidshalve hadden ze toen elders in het land ook bar slecht weer, ging de Merenloop ging gewoon door. De eerste keer dat de Merenloop niet doorging was in 2001. Toen moest het evenement afgelast worden vanwege de mond -en klauwzeercrisis. Volgend jaar zal de 51ste Merenloop gehouden worden, daar gaan we gewoon vanuit in het tweede volle Data 51e Merenloop Grou 12 & 13 maart 2022 weekend in maart dat zal zijn op zaterdag 12 en zondag 13 maart 2022. Kijk tegen die tijd voor meer informatie op onze site www.merenloop.nl of op onze Facebookpagina Merenloop. Blijf wandelen en sporten zodat je goed getraind bent voor de volgende Merenloop. Tot 2022. Kijk voor informatie en inschrijven op: www.merenloop.nl info@merenloop.nl  merenloop  merenloopGrou  merenloopgrou 115 Activiteiten

Opening Watersportseizoen Welkom in Gastvrij Grou! Ieder jaar viert het gezellige watersportdorp Grou de Opening van het Watersportseizoen. Het hele weekend vinden er in het centrum, op de kades en op het water diverse activiteiten voor jong en oud plaats. Gezien de omstandigheden omtrent het Coronavirus kon het evenement afgelopen jaar niet doorgaan. De opening van het Watersportseizoen in feestelijke sfeer zal in 2021 helaas ook nog niet plaatsvinden. Het evenement heeft naast een jaarlijks wisselende invulling ook een aantal vaste activiteiten, waarvan sommige zelfs bijna traditie te noemen zijn en welke bij een volgende editie ook zeker terugkomen. Een daarvan is de aankomst van de Sylkeninginne (zeilkoningin) en haar hofdame. Traditioneel meren vrijdagavond de nieuwe Sylkeninginne en hofdame met het Grouster Skûtsje aan bij Hotel Oostergoo. Samen met de burgemeester/wethouder opent de Sylkeninginne het Watersportseizoen. Extra bijzonder is dat we in de eerstvolgende editie van Opening Watersportseizoen de 50e Sylkeninginne ontvangen. Hier staan we natuurlijk uitgebreid bij stil. Een ander vast element is de Voorjaarskermis met topattracties voor iedereen. Deze kermis mag je niet missen. Uiteraard zijn er het hele weekend diverse activiteiten op het water. Denk hierbij aan skipkesilen voor de allerkleinsten, zeilwedstrijden voor deelnemers uit alle openheidsklassen, SUPclinics en de Grouster Kust Suteltocht. Goed kunnen zeilen is in de Grouster Kust Suteltocht echter niet genoeg. Deze tocht vergt ook nog een behoorlijke mate van behendigheid! Het is een prachtige zeiltocht langs de Kade waar iedere zeilboot aan mee mag doen. De Suteltocht is een terugblik op vroeger, toen alle levensmiddelen per boot werden rondgebracht. Ook op de wal is genoeg te doen. Een groot aantal watersportbedrijven stelt zijn bedrijf open voor bezoekers tijdens dit feestelijke weekend. Ga ook lekker shoppen op de gezellige braderie, in de geopende winkels en geniet van andere activiteiten zoals de Duckrace. Breng ook eens een bezoek aan het Dorpsarchief Grou in het Informatie Punt Grou. Neem hier een kijkje in het verleden van Grou middels oude filmpjes en diapresentaties. Op zaterdagmiddag is de Sint Piterkerk open voor bezichtiging. Bovendien hopen we dat we bij de eerstvolgende editie van Opening Watersportseizoen weer heerlijk kunnen genieten op de prachtige terrassen van de Grouster horeca. Ook in de avond uren is het zeker nog gezellig in Grou. Zowel vrijdag- als zaterdagavond is er fantastische live muziek in het centrum. Opening Watersportseizoen, een feestelijk weekend vol activiteiten. De organisatie van Opening Watersportseizoen hoopt in 2022 weer een fantastisch weekend te mogen organiseren. Meer informatie: Opening Watersportseizoen www.grouaktief.nl grouaktief@hotmail.com    openingwatersportseizoengrou 117 Activiteiten

De Roeilsoepenrace Grou Een jaarlijks terugkerend evenement van de vereniging GRSV. Een ware roeirace van 20 km bikkelen door nationaal Park d’ Alde Feanen en over de Grouster wateren, met 1e en 2e klasse Heren en dames. Een eventuele nieuwe datum wordt later bekend gemaakt, afhankelijk van de corona maatregelen. Tijdens deze roeirace Grou komen zo’n 70 teams, afkomstig uit heel Nederland, met ieder hun eigen sloepen, naar Grou. De start en finish vinden altijd plaats bij Herberg Oer ’t Hout: een waar spektakel om te zien en volgen, waar kracht, uithoudingsvermogen, tactiek en kundigheid en teamgeest worden getart. 118 Meer informatie: Grou Roeisloepenrace www.roeiracegrou.nl roeiracegrou@outlook.com  roeirace Grou  roeiracegrou  RoeiraceGrou

Grouster Zeilmarathon 2021 De Grouster Zeilmarathon is inmiddels een begrip in Grou en omstreken. Elk jaar in het tweede weekend van oktober wordt er gestreden om uiteindelijk dat bovenste trapje van het podium te mogen beklimmen. Aan deze tocht der tochten over Friese wateren en langs pittoreske dorpjes wordt al 6 jaar met veel plezier deelgenomen door tientallen boten. Iedereen raakte de afgelopen jaren stukje bij beetje gewend aan het ware bikkelgehalte van de Grouster Zeilmarathon. Ook dit jaar, waait de frisse wind weer door de Grouster Zeilmarathon zoals wij die inmiddels kennen… Het is elk jaar weer de vraag, ‘wyn of gjin wyn’. De afgelopen jaren mochten we genieten van een geweldige tocht met een zomers tintje en een prachtige wind. We hebben echter ook jaren gekend waarin de wind niet bereid was ons een handje te helpen. Daarom zoeken wij nu de wind op. De vernieuwde route van de Grouster Zeilmarathon kent bredere vaarwegen en meer open zeilwater. De route biedt uitdaging voor zowel de tactische zeiler, de liefhebber van zeilen op open water en de brute kracht aan boord. De route start als vanouds op het Pikmeer bij Grou. Vanuit daar zetten we koers door de Tijnje, langs Pean richting Akkrum. Het bikkelen kan beginnen. In Akkrum is volop mogelijkheid tot peddelen, jagen en bomen. Ook de mast zal hier gestreken moeten worden. Met Akkrum in de start van de marathon hebben we het zwaarste gedeelte gehad. Na Akkrum blaast de wind ons verder richting de Terkaplesterpoelen Waarna we wederom koers zetten richting Akkrum. Via de Wijde Ee koersen we richting de Alde Feanen en vervolgen we onze weg richting de Veenhoop. Wanneer we de Veenhoop gepasseerd zijn volgen er enkele tactische keuzes in de route afhankelijk van de wind. Vanaf hier is de finish in zicht. De laatste kilometers liggen voor de boeg. De finish zal weer plaatsvinden in de kom bij het Marit Bouwmeester Zeilcentrum Grou. Hoewel de aandacht van de Grouster Zeilmarahton wat meer wordt gelegd richting het echte zeilen op meer open water en tactische keuzes, blijft het karakter van de marathon hetzelfde. Starten, bikkelen, presteren, finishen en winnen, maar vooral ook genieten en plezier hebben. Ga jij komend jaar ook weer van start bij de Grouster Zeilmarathon? Datum zaterdag 9 oktober 2021 Voor meer informatie en deelname: Grouster Zeilmarathon www.grousterzeilmarathon.nl penningmeester@kwvfrisia.nl   grousterzeilmarathon  Zeilmarathon Activiteiten

• Het Sint Piterfeest • Sint Piterfroulju • Skûtsjewike • SKS Skutsjesilen • FFF Grou Festiviteiten

Het Sint Piterfeest Ieder jaar vieren de Grousters het Sint Piterfeest. Dit is een feest voor kinderen, volwassenen, Grousters en oud-Grousters. Sint Piter komt ieder jaar met zijn vriend Aldemar naar Grou ter ere van zijn verjaardag op 21 februari. Ze komen vaak aan op de pakjesboot de zaterdag voor zijn verjaardag. Heel enkel is dit, in verband met de voorjaarsvakantie, een weekend eerder. Sint Piter wordt ontvangen op de kade en loopt vervolgens, door de mensenmassa, naar it Grien (het plein in het dorp) en wordt daar verwelkomd door alle mensen en de burgemeester van de gemeente Leeuwarden. Nadat Sint Piter en Aldemar zijn toegezongen door het publiek, stapt de goedheilig man op het paard voor een rondrit door Grou. De rest van de dagen worden gevuld met activiteiten rondom het duo. Op 21 februari, pakjesavond, neemt Grou ook weer afscheid van Sint Piter en Aldemar. It Grien loopt weer vol zodat ze kunnen worden uitgezwaaid. Hoe ze vertrekken is ieder jaar weer een verrassing. Zo stapten ze in 2018 nog in een luchtballon om weer richting Spanje te vertrekken. Er gaan veel verhalen over Sint Piter. Logisch, want niemand weet precies wat de geschiedenis van Sint Piter is. Wat we wel weten is dat Sint Piter – en niet Sinterklaas – ieder jaar in februari naar Grou komt, samen met zijn trouwe vriend Aldemar. Vroeger was de heilige Sint Petrus beschermheilige van de Grouster vissers. Hij had een aandeel in de Lentefeesten en gaf fruit en snoep aan de kinderen. Misschien is daar de Sint Piterkerk in Grou gebouwd en vieren de kinderen, volwassenen, Grousters en oud-Grouster daarom op 21 februari Sint Piterdag. Aankomst: 12 februari 2022 Vertrek: 21 februari 2022 Meer informatie: www.sintpiter.nl info@sintpiter.nl  sint piter  sintpiter  sintpiterfeestgrou  sintpiterkomitee Sint Piterfeest in Grou is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland 121 festiviteiten

Sint Piterfroulju De traditie rondom deze froulju! Het is een bekend begrip in Grou. Dé Sint Piterfroulju! Maar waar komt deze traditie precies vandaan? En wat doen die froulju nu precies? Na de tweede wereldoorlog ontstond de Sint Piterbeurs, toen nog Sint Pitertentoonstelling genoemd. De dames van de N.V.E.V (Nederlandse Vrouwen Electriciteits Vereniging) organiseerden deze tentoonstelling. Al voor de herfst begonnen deze dames in groepjes handwerkjes te maken welke ze begin februari op de beurs verkochten. Nu, bijna 70 jaar later wordt dezelfde beurs nog steeds met veel plezier georganiseerd door de Sint Piterfroulju. De cake en koek is aangepast naar versgebakken appeltaart en er is plaats gemaakt voor heel veel leuke kinderspelletjes zoals touwtje trekken, ballen gooien en nagellakken. Maar de essentie is net als de locatie in Hotel Oostergoo hetzelfde gebleven. Later werd de Sint Piterbingo toegevoegd. Ook dit was weer een groot succes. De zaal zit elk jaar stampvol met ongeveer 300 fanatieke bingofanaten. Een gezellige beurs én bingo voor en door Grousters waarbij iedereen alvast in de Sint Piterstemming komt. De Sint Piterfroulju Een enthousiast stel dames die Sint Piter en zijn mooie tradities een warm hart toe dragen. Deze 12 creatieve dames organiseren onder andere de Sint Piterbeurs, de Sint Piterbingo, de Opsetaksje en Op besite by Sint Piter. Gemiddeld blijven de dames 5 jaar Sint Piterfrou en volgt daarna weer een nieuwe generatie. Dit jaar moest de traditie van de beurs en de bingo net even anders aangepakt worden door corona. Samen met het Mearke team werd een heuse Noflike Sint Piterjûn georganiseerd. Tijdens deze avond kwam de bingo én het draaiend rad toch nog even voorbij. Met trots kijken wij terug op een gezellige avond waarbij we de Sint Piterstemming konden overbrengen naar de huiskamers van vele Grousters. Met de opbrengst van de activiteiten van de Sint Piterfroulju kunnen allerlei activiteiten rondom Sint Piter worden bekostigd. Denk hierbij onder andere aan de kosten voor het Mearke. Samen een gezellig Sint Piterfeest De Sint Piterfroulju worden gesteund door vele Grouster ondernemingen. Hiervoor zijn we ze elk jaar weer erg dankbaar. Maar ook de vele vrijwilligers zijn erg belangrijk voor ons. Denk aan de dames die de verse appeltaart bakken die wij kunnen verkopen, en degene die ons helpen met alle kinderspelletjes. Maar ook de mensen die ons vooraf voorzien van prijzen voor het draaiend rad en de bingo. Het Sint Piterfeest is écht een feest voor en door Grousters. Meer informatie: www.sintpiter.nl info@sintpiter.nl  sintpiterkomiteegrou  sintpiter  sintpiterfeestgrou  sintpiterkomitee 122

Skûtsjewike Beleef het in Grou van 10 t/m 19 juli! In 2011 hebben een aantal Grouster ondernemers met een aantal vrijwilligers het plan opgevat om meer reuring –in de goede zin van het woord- te creëren. Bezoekers langer vasthouden en zo is het idee ontstaan om in de week voorafgaand aan de opening van het SKS Skûtsjeseizoen ieder dag één of meerdere activiteiten te organiseren. Door een concentratie van activiteiten in de Skûtsjewike staat tien dagen lang het watersportdorp Grou in het teken van varen, fietsen, muziek, maar vooral zeilen. Van praamvaren tot een sloepentocht en natuurlijk de start van het SKS Skûtsjesilen. 123 festiviteiten

Al uw promotieartikelen en bedrijfskleding onder één dak BEL 06 15838484 RELATIEGESCHENKEN (BEDRIJFS)TEXTIEL GESCHENKPAKKETTEN 44/48 FB 40/44/48 OC Oedsmawei 2 9001 ZJ Grou Nederland 40/44/48 AC De Finnen 12 9001XW GROU ons op T +31(0)566-621719 E info@pikmeerkruiser.nl I www.pikmeerkruiser.nl 1000m² watersporten vakantiebeleving in hét watersportdorp Grou Watersport Zeilkleding (Musto), touw en beslag, waterkaarten, schipperstruien Heren & Dames mode Holebrook, Saint James, Fabienne Chapot, Mos Mosh, Penn & Ink, POM, Lacoste, Profuomo Schoenen Dubarry, UGG, Havaianas, Ilse Jacobsen SHOP ONLINE of kom gezellig langs! Lifestyle Meubels, kussens, lampen, servies voor aan boord, Fatboy OUDESEYLMAKERIJ.NL NIEUWE KADE 3 | GROU

Wolkom yn Gou In Grou is ieder jaar de start van het SKS Skûtsjesilen. Dat geeft het dorp een bijzondere positie. Grou is anders dan anders. Het is rustig, kleinschalig, maar er valt hier heel wat te beleven. Alle activiteiten van de Skûtsjewike hebben te maken waar Grou voor staat: watersport. Het eerste weekend staat in het teken van muziek, dans nabij het Pikmar tijdens Splashtival met aansluitend gezelligheid, muziek en vermaak en vooral het genieten van een hapje en een drankje op het foodfestival Prikmar waar verschillende keukens en foodtrucks hun specialiteiten verkopen aan de bezoekers Vanaf maandag activiteiten voor jong en oud met voor ieder wat wils. Op de fiets in- en om Grou genieten, het kan tijdens de Skûtsjewike. Op woensdag de sloepentocht, inmiddels uitgegroeid tot een geweldig event met een variëteit aan artiesten en acts met altijd weer iets verrassends. Op vrijdag start het off iciële skûtsjeprogramma. De loting en feest op het Halbertsma’s plein en zaterdag de eerste wedstrijd van het SKS Skûtsjesilen. De skûtsjes zijn tiptop in orde gemaakt en de schippers met hun bemanning strijden om de eerste slag. Verschillende verenigingen in Grou nemen elk een deel van de organisatie van de activiteiten voor hun rekening. Tientallen vrijwilligers steken er veel tijd in om de Skûtsjewike tot een succes te maken. Vanaf de winter zijn 125 we volop bezig. Het dorp bruist van de energie om aan de slag te gaan. Zodra de corona regels het organiseren van evenementen weer kan en mag toestaan, steken we met z’n allen onze handen uit de mouwen om een schitterende tiende editie te organiseren. Voor nu blijf gezond en zorg goed voor jezelf en je naasten. Het laatste nieuws, inschrijven en deelname via: www.skutsjewike.nl info@skutsjewike.nl    skutsjewike festiviteiten

SKS Skûtsjesilen Op de tweede zaterdag van juli vindt altijd de eerste wedstrijd van het SKSkampioenschap Skûtsjesilen plaats. DE Start van dit jaarlijks terugkerend evenement kun je in Grou van start tot finish beleven. Traditiegetrouw liggen de 14 skûtsjes een uur voor de start in het sfeervolle centrum van het dorp. Dan worden de skûtsjes in één lange sleep door een sleepboot naar de start gebracht voor de wedstrijd op het Pikmeer en de Wijde Ee. Niet alleen de wedstrijd maar ook de sleep naar de start trekt ieder jaar opnieuw duizenden bezoekers. Ook op het water is het dan beregezellig en na de wedstrijd is het in Grou één groot feest. Schitterende traditie sinds 1854 Al in 1854 werden wedstrijden voor beurt- en vrachtschepen gehouden in Grou. Toen werd vooral gezeild 126 wanneer de schippers geen vracht hadden om op die manier nog wat te verdienen. De zeilverenigingen Oostergoo en Frisia verzorgden deze wedstrijden. Later werd in 1929 de Kommisje Skûstjesilen Grou opgericht die de wedstrijden ging organiseren. De Skûtsje Kommisje kocht in navolging van Earnewâld en Sneek in 1957 zelf een skûtsje. Zo is het traditionele wedstrijdzeilen met historische vrachtschepen behouden en uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend zeilkampioenschap tussen 14 watersportdorpen en -steden. Met schippers aan het roer, afstammend in rechte lijn van ‘skûtsje-families’ die in de vorige eeuw tenminste tien jaar in Friesland hun brood hebben verdiend met een vrachtschip. Wordt ‘It Doarp Grou’ opnieuw SKSkampioen? Douwe Visser staat sinds 2005 aan het roer van het Grouster Skûtsje. In zijn eerste seizoen werd Visser met zijn bemanning van ‘It Doarp Grou’ kampioen van de SKS. Dit herhaalde hij in het zeilseizoen van 2009. In 2011,

2012 en 2013 werd hij tweede. In 2014 werd Visser opnieuw kampioen en in 2015 en 2016 behaalde hij de derde plek. In 2017, 2018 en 2019 “een echte Hattrick”, kon de kampioenswimpel wederom in de top. Of ‘It Doarp Grou’ dit jaar opnieuw wordt beloond met de kampioenswimpel van de ‘Sintrale Kommisje Skûtsjesilen’, weten we na de laatste wedstrijd die op het Sneekermeer wordt gezeild. Competitie 2021 Zodra er meer informatie beschikbaar is over de competitie 2021 zal dit worden geplaatst op de website. De wedstrijddata voor 2021 zijn ‘voorlopig’. AGENDA Datum Za 24-07-2021 Grou Di 27-07-2021 Ma 26-07-2021 De Veenhoop Earnewâld Wo 28-07-2021 Terherne Do 29-07-2021 Langweer Vr 30-07-2021 Elahuizen Za 31-07-2021 Stavoren Ma 02-08-2021 Woudsend Wo 04-08-2021 Lemmer Do 05-08-2021 Lemmer Vr 06-08-2021 Sneek Wedstrijdplaats Waar het beste te volgen? Bij de Tynje Bij Ie-Sicht Sânemar Vanaf de pier Vanaf het strand van het dorp Langs de oever van het dorp; Mardyk Vanaf de IJsselmeerdijk Vanaf de Indyk Vanaf de pier bij het strand Vanaf de pier bij het strand Vanaf het Starteiland Schipper uitgelicht Douwe Visser Doarp Grou Kenmerken Grouster Skûtsje = Doarp Grou Eigenaar Stichting Kommisje Skûtsjesilen Grou Bouwjaar 1909 Werf Tonnage Lengte Breedte Holte Roorda, de Piip, Drachten 36 Zeilteken G Kleur bruin 19.36 3.63 1.14 Diepgang 0.43 Schipper Douwe Azn. Visser Beroep Beroepsschipper Website Plaats www.grousterskutsje.nl Grou 127 festiviteiten

Skutsje OVERZICHT DEELNEMERS SKS KAMPIOENSCHAPPEN Plaats Schipper Eildert Sietez - Akkrum Twee Gebroeders - Drachten d’Halve Maen - Drachten Twee Gebroeders - Earnewâld Doarp Grou - Grou Gerben van Manen - Heerenveen It Doarp Huzum - Huizum Oeral Thús - Joure De Jonge Jan - Langweer Rienk Ulbesz - Leeuwarden Lemster Skûtsje - Lemmer De Sneker Pan - Sneek Súdwesthoek - Stavoren Akkrum Drachten Drachten Earnewâld Grou Heerenveen Huizum Joure Langweer Pieter Ezn. Meeter Jeroen Pietersma Klaas Westerdijk Gerhard Pietersma Douwe Azn. Visser Sytze Brouwer Johannes Hzn. Meeter Rinus de Jong Harmen Brouwer Leeuwarden Willem Uzn. Zwaga Lemmer Sneek Stavoren Klaas van der Meulen - Woudsend Woudsend Albert Jzn. Visser Jappie Dzn. Visser Auke de Groot Klaas van der Meulen Teken 128

Skûtsjesilen Sneon 18 juli is de earste wedstriid fan it SKS-kampioenskip Skûtsjesilen. Dit jierlikse evenemint kinst yn Grou fan start oant finish belibje. Tradysjegetrou lizze de 14 skûtsjes in oere foar de start yn it sfearfolle sintrum fan it doarp. Dan wurde de skûtsjes yn ien lange sleep troch in sleepboat nei de start brocht foar de wedstriid op de Pikmar en Wide Ie. Net allinnich de wedstriid, mar ek de sleep nei de start lûkt elk jier op ‘e nij tûzenen besikers. Op it wetter is it dan ek altyd hiel gesellich en nei de wedstriid is it yn Grou ien grut feest. Prachtich moaie tradysje sûnt 1854 Yn 1854 waarden yn Grou al wedstriden foar beurt- en frachtskippen holden. Doe waard der foaral syld as de skippers gjin fracht hiene om sá noch wat te fertsjinjen. De sylferienings Oostergoo en Frisia hiene noed foar dizze wedstriden. Letter waard yn 1929 de Kommisje Skûtsjesilen Grou oprjochte, dy ’t de wedstriden organisearre. De Skûtsje Kommisje kocht yn neifolging fan Earnewâld en Snits yn 1957 sels in skûtsje. Sa is it tradysjonele wedstriidsilen mei histoaryske frachtskippen bewarre en útgroeid ta in jierliks sylkampioenskip tusken 14 wettersportdoarpen en –stêden. Mei skippers oan it roer, ôfstamjend yn rjochte line fan ‘skûtsjefamyljes’ dy ’t yn de foarige ieu minstens tsien jier yn Fryslân har brea fertsjinne ha mei in frachtskip. Wurdt ‘It Doarp Grou’ wer SKSkampioen? Douwe Visser stiet sûnt 2005 oan it roer fan it Grouster Skûtsje. Yn it earste seizoen waard Visser mei syn bemanning fan ‘It Doarp Grou’ kampioen fan de SKS. Dit herhelle hy yn it sylseizoen fan 2009. Yn 2011, 2012 en 2013 waard hy twadde. Yn 2014 waard Visser op ‘e nij kampioen en yn 2015 en 2016 behelle hy it tredde plak. Yn 2017 en 2018 koe de kampioenswimpel op ‘e nij yn top. Of ‘It Doarp Grou’ dit jier op ‘e nij beleanne wurdt mei de kampioenswimpel fan de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen, witte we nei de lêste wedstriid, dy ’t freed 9 augustus op de Snitsermar syld wurde sil. IFKS Skûtsjesilen Neist it SKS-kampioenskip binne der de ‘Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen’ (IFKS). Dit kampioenskip is foar 60 oant 65 IFKS goedkarde skippen yn fjouwer ferskate klassen. De IFKS is oprjochte omdat in protte skûtsje eigners net talitten waarden ta de SKS. De IFKS start jierliks op de Iselmar by Hynljippen, yn de wike nei ôfrin fan it SKS-Skûtsjesilen. 129 festiviteiten

Skûtsjesilen On the first Saturday of July starts the first race of the SKS Skûtsjesilen championship. You can experience this annual event from start to finish in Grou. Traditionally, the 14 skûtsjes will moor one hour before the start in the charming village center. Then the skûtsjes will be brought to the start, in a long drag, by a tug for the race on the Pikmar and Wide Ie. Not only the race but also the trail to the start attracts every year again thousands of visitors. During the race it’s very nice to be on the water and when the race is over Grou is the party place to be. A beautiful tradition since 1854 The first races for cargo ships were already organized in 1854 in Grou. Those days races were mainly held when the sailors had no cargo and that way they still were able to earn some money. The sailing clubs Oostergoo and Frisia organized these competitions. Later on, in 1929, the Kommisje Skûtsjesilen Grou was founded and this committee organized the races from that moment on. In 1957 the Skûtsje Kommisje bought a skûtsje. Just like Eernewâld and Sneek This way, the traditional racing with historical cargo ships was preserved and became an annual sailing championship between 14 water sports villages and cities. With skippers at the helm descended in a straight line from ‘skûtsje families’ who earned their living with a cargo ship in Fryslân for at least ten years in the last century. Will It Doarp Grou once again be the SKS-champion? Douwe Visser is helmsmen of the Grouster Skutsje since 2005. In his first season, Visser and his crew became SKS champion with It Doarp Grou. He repeated this performance in the sailing season of 2009. In 2011, 2012 and 2013 Visser finished second. In 2014, Douwe Visser became champion again and in 2015 and 2016 he finished third. In 2017 and 2018, the champion pennant could again be in top. After the last race on de Snitser Mar, which will be sailed on August 9, we will know If It Doarp Grou will be rewarded again with the Champion pennant of the Sintrale Kommisje Skûtsjesilen. IFKS Skûtsjesilen besides the SKS championship there are the ‘Open Frisian Championships Skûtsjesilen’ (the IFKS). This championship is for 60 to 65 IFKS approved vessels in four different classes. The IFKS was founded because many skûtsje owners were not admitted to the SKS. The IFKS starts annually on the IJsselmeer in Hindeloopen, the week after the SKS Championship. 130

Skûtsjesilen Jedes Jahr am erste Samstag im Juli findet die erste Regatta der SKSMeisterschaft Skûtsjes Segeln statt. Diese jährlich stattfindende Regatta können Sie in Grou von Start bis Finish verfolgen. Traditionsgemäß liegen die 14 Skûtsjes eine Stunde vor dem Start im charmanten Zentrum des Dorfes. Danach werden die Skûtsjes in einem langen Troß von einem Schleppboot zum Start des Wettbewerbs auf dem Pikmar und Wide Ie geschleppt. Nicht nur die Regatta selbst, sondern auch das Schleppen zum Startplatz, zieht jedes Jahr aufs Neue tausende Zuschauer an. Natürlich ist es dann auch auf dem Wasser sehr vergnüglich und nach Ende des Wettkampfes wird in Grou ausgiebig gefeiert. Einzigartige Tradition seit 1854 Schon 1854 wurden in Grou Regatten für Linien- und Frachtschiffe abgehalten. Damals wurde vor allem gesegelt, wenn die Schiffer keine Fracht hatten. Auf diese Weise konnten sie sich etwas dazu verdienen. Die Segelclubs Oostergoo und Frisia organisierten diese Regatten. Im Jahr 1929 wurde die Kommisje Skûtsjessilen gegründet, die ab diesem Zeitpunkt die Wettkämpfe organisierte. Die Kommisje Skûtsjessilen erwarb 1957 ein eigenes Skûtsje. Zuvor hatten Earnewâld und Sneek bereits ein Skûtsje angeschafft. So hat sich diese traditionelle Regatta historischer Frachtschiffe zu einer jährlich wiederkehrenden Segelmeisterschaft zwischen 14 Wassersport Dörfern- und Städten entwickelt. Am Ruder stehen Skipper, die in direkter Linie von Skûtsje Familien abstammen, die im vorigen Jahrhundert mindestens 10 Jahre hindurch, mit Frachtschifffahrt in Friesland, ihr Brot verdient haben. Wird ‘It Doarp Grou’ erneut SKSMeister? Douwe Visser ist seit 2005 Steuermann des Grouster Sktûsje. In seiner ersten Saison wurde er mit seiner Mannschaft van It Doarp Grou Sieger der SKS. Das gelang ihm auch in der Saison 2009. 2011, 2012 und 2013 erreichte er den zweiten Platz. 2014 wurde er erneut Sieger und 2015 und 2016 wurde er Dritter. 2017 und 2018 konnte der Meisterschaftswimpel wieder gehisst werden. Ob ‘It Doarp Grou’ dieses Jahr wieder den Titel der Sintrale Kommisje Skûtsjesilen SKS holt, wissen wir nach dem letzten Wettkampf, der am 9. August in Sneek am Snitser Mar gesegelt wird. IFKS Skûtsjesilen bgesehen von der der SKS Meisterschaft gibt es auch noch die “Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen”- IFKS. An dieser Meisterschaft können 60 bis 65 durch die IFKS genehmigte Boote in 4 verschiedenen Klassen teilnehmen. Die IFKS wurde gegründet, da viele Skûtsje Eigentümer nicht zur SKS zugelassen wurden. Die IFKS startet jährlich am IJsselmeer bei Hindeloopen, in der Woche nach Ablauf des SKS-Skûtsjesilen. 131 festiviteiten

Zin in Verse broodjes of lekker gebak? kom naar onze winkel in de hoofdstraat! Marten Boonstra De Echte Bakker Buorren 14, Akkrum | T. (0566) 652196 Hoofdstraat 66, Grou | T. (0566) 621570 info@broodbanket.frl www.broodbanket.frl

FFF Grou Ferieniging Foar Folksformaken De Ferieniging Foar Folksfermaken (kortweg: FFF) is één van de grootste verenigingen van Grou met als hoofddoel het organiseren van leuke en uitnodigende activiteiten voor de inwoners van Grou. De FFF is in 1920 opgericht toen er tijdens de zeilwedstrijden die er op en rond de Grouster meren georganiseerd werden behoefte ontstond voor zogenaamde “wal activiteiten” voor de zeilers en hun aanhang. Nu, 101 jaar later, is de FFF uitgegroeid tot een vereniging met meer dan 1300 leden en meer dan 100 vrijwilligers. De hoofdactiviteit van de FFF is het organiseren van het traditionele dorpfeest wat iedere jaar rond de tweede zondag van september wordt gehouden. De Grouster Merke, zoals het in de volksmond wordt genoemd, is een weekend waar menig Grouster naar uitkijkt! Van de volksspelen tot kinderdisco en van het Matinee tot het grote slot feest. Voor iedereen van jong tot oud is er iets leuks te doen. Naast deze festiviteiten wordt er ook ieder jaar weer gezorgd voor een gezellige kermis op en rond het Halbertma’s plein. En vergeet niet; As jim it nei it sin hawwe, dan ha wy it ek Programma volgt, zie Grou Agenda www.fffgrou.nl pr@fffgrou.nl  fffgrou  fffgrou  groustermerke 133 festiviteiten

• AED’s Grou • Nuttige Adressen • Openbaar vervoer • Handige websites • Watersportvoorzieningen • Bootverhuur • Rondvaarten met schipper • Zeilmakerij • Watersportservice bedrijven • Overnachten • Eten & drinken • Winkels • Plattegrond Grou Praktische info

PRAKTISCHE INFO nuttige adressen ALARM 112 National Alarm BRANDWEER FIREBRIGADE, FEUERWEHR 112 National Alarm POLITIE POLICE, POLIZEI 112 National Alarm Holstmeerweg 3 8934 AS Leeuwarden +31 (0)900 8844 SPOEDLIJN ARTS EMERGENCY NUMBER, NOTLINIE +31(0)566 621 122 DOKTERSWACHT DOCTORSWATCH, ARZTWARTE +31(0)900 112 7112 Praktische informatie useful addresses • nütZliche adressen HUISARTS FAMILYDOCTOR, HAUSARZT Oostergoostraat 53 +31(0)566 621 310 www.huisartsenpraktijkgrou.nl ZIEKENHUIZEN HOSPITALS, KRANKENHÄUSER Leeuwarden: MCL Henri Dunantweg 2 8934 AD Leeuwarden +31(0)58 2866 969 www.mcl.nl Heerenveen: Tjongerschans Thialfweg 44 8441 PW Heerenveen +31(0)513 685 685 www.tjongerschans.nl OOGKLINIEK EYE CLINIC, AUGENKLINIK Oog en Welzijn It Molelân 8a, Grou +31(0)566 226 600 www.oogenwelzijn.nl APOTHEEK PHARMACY, APOTHEKE Oostergoostraat 53, Grou +31(0)566 622 695 www.apotheekmidfyslan.nl TANDARTSEN DENTISTS, ZAHNÄRTZE De Huys Tandarts Oedsmawei 24 Grou Spoeddienst +31(0)900 215 3111 +31(0)566 820 028 www.dehuystandarts.nl AED’s Grou Grou een hartveilig dorp In 2019 is Pleatslik Belang Grou gestart met het project “Grou Hartveilig”. De doelstelling van dit project was om de in Grou aanwezige AED’s te verplaatsen naar een plek aan de buitenkant van de gebouwen, zodat de AED’s ook buiten sluitingstijd (24 uur per dag) bereikbaar zijn. Hiervoor zijn speciale buitenkasten gefinancierd met daarin geplaatst de AED’s. Vervolgens zijn ze aangemeld bij HartslagNU. AED's aangemeld bij HartslagNu en 24/7 beschikbaar: • Atelier Michel Koene, de Seize 4 • Buurt de Foarn • Buurt de Skou • Havengebouw Havenhûs, Meersweg • HR Oostergoo, Nieuwe Kade 1 • MFC Friesmastate, Oostergoostraat 52-54 • OSG Sevenwolden, Burstumerdyk 5 • Pont de Burd, Yn‘e Lijte • Regiobank, Parkstraat 7 • Sporthal De Twine, Tjallinga 2 Omnimed kaakchirugie en implantologie Oedsmawei 24 Grou +31(0)566 820 020 www.omnimed.nl Tandartsenpraktijk Grou Allingawier 39 Grou +31(0)566 624 850 www.tandartsengrou.nl Tilon Biensma 31a Grou +31(0)566 620 494 www.tandartsenpraktijktilon.nl DIERENARTS VETERINARIAN, TIERARZT Dierenartsenpraktijk Grou Oedsmawei 13 Grou +31(0)566 601 464 www.dierenartsgrou.nl 135

PRAKTISCHE INFORMATIE Practical Information • PRAKTISCHE INFORMATION BANKEN BANKS, BANKEN ING -Brunawinkel- | Hoofdstraat 5 Grou | +31(0)566 621 316 Rabobank -geldautomaat- | Hoofdstraat 11 Grou | +31(0)513 521500 Jumbo -geldautomaat- | Stationsweg 38f Grou | +31(0)566 625 760 Poiesz -geldautomaat- | Parkstraat 3 Grou | +31(0)566 622 012 Regiobank | Parkstraat 7 Grou | +31(0)566 651 020 | BIBLIOTHEEK LIBRARY, BIBLIOTHEK Burstumerdyk 6 Grou | 0566 621 493 FIETSVERHUUR BIKE RENTAL, FAHRRADVERLEIH Joop Zandberg Fietsplezier | Oedsmawei 14 Grou | +31(0)566 624 123 | www.joopzandberg.nl SunWheels | Garde Jagerswei 5 Grou | +31(0)6 28 77 10 76 | www.sunwheels.nl GAS Gascentrum Noord Nederland BV | Stationsweg 92 Grou | +31(0)566 625 800 | www.gascentrumgrou.nl INFORMATIEPUNT GROU INFORMATION POINT GROU, INFORMATIONSPUNKT GROU Halbertsma’s Plein 12 Grou | +31(0)566 659 933 | www.grou.nl KERKEN CHURCHES, KIRCHE Doopsgezinde gemeente Mid-Fryslân | Hoofdstraat 44 Grou | Elke zondag kerkdienst om 10.00 uur | www.dgmidfryslan.doopsgezind.nl Sint Piterkerk (PKN gemeente) | Kerkstraat Grou | Elke zondag kerkdienst om 09.30 uur | www.pkngroujirnsum.nl MUSEA MUSEUMS, MUSEEN Commandopost Grou (De Bunker) | Burstumerdyk 1 Grou | +31(0)6 5341 9233 | www.museumbeschermingbevolking.nl Dorpsarchief Grou | Halbertsma’s Plein 12 Grou | +31(0)6 222 81 175 | www.dorpsarchiefgrou.nl Mineralogisch Museum Grou | Leechlân 22 Grou | +31(0)566 623 636 | www.mineralengrou.nl POSTKANTOOR POST OFFICE, POSTAMT Brunawinkel | Hoofdstraat 5 Grou | +31(0)566 621 316 Openbaar vervoer Grou heeft een ‘eigen’ treinstation Grou-Jirnsum aan de spoorlijn Leeuwarden – Zwolle. Het station ligt ongeveer op 1,5 km van het centrum Grou. Ga je liever met de bus, dan kun je vanuit Grou met lijn 28 naar o.a. Heerenveen of Leeuwarden. In Grou zijn meerdere haltes op directe loopafstand van het centrum. Kijk voor de trein- en bustijden op de website: 9292.nl. 136

PRAKTISCHE INFO handige websites www.grou.nl www.grouaktief.nl www.degrouster.nl www.grousters.nl www.meteogrou.nl www.pbgrou.nl WATERSPORTVOORZIENINGEN USEFUL WEBSITES • GÜNSTIGER WEBSITES www.sportingrou.nl www.dorpsarchiefgrou.nl www.weerstationgrou.nl www.webcam-grou.nl www.kwvfrisia.nl/webcam-pikmeer WATERSPORT SUPPLIES • WASSERSPORTEINRICHTUNGEN Havenkantoor Harbour office, Häfenbüro Havenhûs | Meersweg 9a Grou | +31(0)6 5315 1298 Gemeentehavens Grou Marinas of Grou, Jachthäfens Grou 1 Hellingshaven 2 Nieuwe Kade 3 Pikmeerhaven 4 Suderkade Tankstations Gasstations, Tankstellen Firezone | ’t Molelân 8 Grou WSB Anja | Meersweg 9a Grou (steiger voor de boten) Esso | Stationsweg 86 Grou Trailerhellingen Pr. Wilhelminastraat 3 | Garde Jagersweg 1 | Waterpark Yn’e Lijte Vuilwaterafvoer Drainage of dirty water, Abwasserabfluss FRO-kade in de Hellingshaven Steiger C in de Pikmeerhaven BOOTVERHUUR BOAT RENTAL • BOOT VERLEIH HW Yachtcharter | Jister 13a Grou | +31(0)566 624 062 | www.hwyachtcharter.nl Jachtverhuur H.Hofstra | Biensma 3 Grou | +31(0)6 6 31 96 02 38 | www.jachtverhuurhofstra.nl Jachtwerf de Groot -Pikmeerkruiser- | Oedsmawei 2 Grou | +31(0)566 621 719 | www.pikmeerkruiser.nl WaterSportBedrijf (WSB) Anja | Meersweg 9a Grou | +31(0)566 621 373 | www.wsbanja.nl Waterpark Yn’e Lijte | Yn’e Lijte 1 Grou | +31(0)566 621 487 | www.ynelijte.nl Sloep Huren Grou | Yn’e Lijte 1, Grou | T: 0566 744 044 | W: www.sloephurengrou.nl 137

RONDVAARTEN MET SCHIPPER BOAT TRIPS WITH SKIPPER • RUNDFAHRTEN MIT SKIPPER Grutte Grize (60 personen) | Meersweg 9a Grou | +31(0)6 2292 8937 | www.gruttegrize.nl Moai Fuort -Sloeprondvaarten- | Oerhaelspaed 5 Grou | +31(0)566 623 420 | www.moaifuortgrou.nl MS Markol -voor mensen met een beperking- | Lytse Blijema 2 Grou | +31(0)6 3814 3728 | www.msmarkol.nl Watersportservice Berend Mink | Muldyk 12 Grou | +31(0)566 621 111 | www.berendmink.nl Zeillessen Sailing lessons • Segelunterricht KWV Frisia -lidmaatschap- | www.kwvfrisia.nl Sail Experience | Raadhuisstraat 18, Grou | +31(0)6 534 27 102 | www.sailexperience.frl WaterSportBedrijf (WSB) Anja | Meersweg 9a Grou | +31(0)566 621 373 | www.wsbanja.nl Watersporthostel Oer ’t Hout | Raadhuisstraat 18 Grou | +31(0)566 621 528 | www.herbergoerthout.nl Zeilen Grou -Grou leert Grou zeilen- | +31(0)6 2292 8937 | www.zeilengrou.nl ZEILMAKERIJ SAILMAKER • SEGELMACHER KTSO | Gedempte Haven 24 Grou | +31 (0)6 2864 8522 | www.ktso.nl Rolf de Jong Zeilmakerij | Singel 16d Grou | +31 (0)6 8113 3883 | www.rolfzeilmakerij.nl Zeilmakerij Bergsma | Gedempte Haven 26 Grou | +31 (0)6 4850 4143 | www.zeilmakerijbergsma.nl Zeilmakerij Dijkstra | Jister 6 Gru | +31(0)566 623 434 | www.zeilmakerijdijkstra.nl Zeilmakerij Molenaar | Kerkstraat 31 Grou | +31(0)566 621 313 | www.zeilmakerijmolenaar.nl Zeilmakerij Yntema | Singel 24 Grou | +31(0)6 5352 9515 | www.zeilmakerijyntema.nl

Watersportservice WATER SPORTS SERVICE • WASSER-SPORT-SERVICE Aqua Marina | Drachsterweg 26 Grou | +31(0)566 623 180 | www.aquamarina.nl Bert de Jong Technische Scheepsservice | Garde Jagerswei 14 Grou | +31(0)566 623 234 | www.tssbertdejong.nl Blackfish Marine Aluminium Jachtbouw | Singel 52 Grou | +31(0)6 3851 6783 | www.aluminiumboten-sloepen.nl BMarine Yacht Makelaar | Singel 12 Grou | +31(0566 688 816 | www.bmarine.nl BJ-Boten | Oedsmawei 24h Grou | +31(0)6 1159 1875 | www.bj-boten.nl Bootcentrum Geertsma | Jister 5d Grou | +31( 0)566 623 850 | www.bootcentrum-geertsma.nl Cornelder Scheepstechniek | Oedsmawei 18 Grou | +31(0)566 653 000 | www.corneldersscheepstechniek.nl De Schiffart Technische Watersportservice | Kerkstraat 30 Grou | +31(0)566 621 388 | www.schiffartgrou.nl Frisian Yachts Piersma | Singel 40a Grou | +31(0)6 2329 7446 | www.frisianyachts.nl Goos Watersport & Scheepstechniek | Singel 24 Grou | +31(0)566 621 084 | www.gooswatersport.nl Grouwster Vlet | Oedsmawei 4 Grou | +31(0)566 622 410 | www.grouwstervlet.nl H F Beheer Grou BV | Garde Jagerswei 3a Grou | +31(0)566 621 197 | www.hfbeheer.nl H.W. Jachttechniek & Jachtcharter | Jister 13 Grou | +31(0)566 624 062 | www.hwjachttechniek.nl Its Polyester | De Muldyk 119 Grou | +31(0)6 1639 5034 | www.itspolyester.nl Jachtbemidddeling Sneekerhof | Muldijk 14, Grou | 0566 620 058 | www.jachtbemiddelingsneekerhof.nl Jachthaven De Oerhaal | Garde Jagerswei 10 Grou | +31(0)6 5149 4189 | www.jachthavendeoerhaal.nl Jachthaven ST Molenaar | Garde Jagerswei 50 Grou | +31(0)6 2876 3951 | www.stmolenaar.nl Jachtservice Jepma Grou | Jister 31 Grou | +31(0)566 621 061 | www.jachtservicejepma.nl Jachtwerf Albert Wester en Zn. | Garde Jagerswei 2 Grou | +31(0)566 623 160 | www.albertwester.nl Jachtwerf De Blieken | Garde Jagerswei 4-5 Grou | +31(0)566 621 335 | www.jachtwerfdeblieken.nl Jachtwerf De Groot -Pikmeerkruiser- | Oedsmawei 2 Grou | +31(0)566 621 719 | www.pikmeerkruiser.nl Jachtwerf Leechlân | Leechlân 4 Grou | +31 (0) 5155 4218 | www.jachtwerfleechlan.nl Jurjen Mulder Jacht- en Scheepsbetimmering Grou | De Singel 34 Grou | +31(0)6 2088 5835 | www.jurjen-mulder.nl Scheepsstoffering H.J.F. de Koning | De Muldyk 5 Grou | +31(0)566 620 576 | www.hjfdekoning.nl Sloepenbouwers | Bustumerdyk 1 Grou | +31(0)6 2553 1568 | www.sloepenbouwers.nl Sloepenmarkt | Singel 12 Grou | +31(0)566 688 816 | www.sloepenmarkt.nl Strada Watersport | Singel 50 Grou | +31(0)6 5341 6003 | www.stradawatersport.nl Tienstra Nautische Dienstverlening | 1e Oosterveldstraat 3 Grou | +31(0)6 2165 5279 | www.t-n-d.nl Vetus Grou | Singel 10 Grou | +31(0)566 625 420 Watersportservice Berend Mink | Muldyk 12 Grou | +31(0)566 621 111 | www.berendmink.nl Warber Jachtservice | Singel 10j Grou | +31(0)566 623 370 | www.warberjachtservice.nl Wi-Ja | Oedsmawei 10 Grou | +31(0)566 622 454 | www.wi-ja.nl Yachtcharter Grou | Leechlan 4, Grou | 06 307 74 744 | www.yachtchartergrou.nl YachtWrapping | De Muldyk 11b Grou | +31(0)566 602 757 PRAKTISCHE INFO

overnachten ACCOMMODATION • ÜBERNACHTEN • ACCOMMODATION A. De Thuiskamer B&B of vakantiehuis | Hoofdstraat 31 Grou | +31(0)6 2260 8247 | www.dethuiskamer.nl B. Draugen B &B | J.W. Visserswei 10 Grou | T: 06 216 53 279 | www.slapenophetwater.nl C. Frisia Residentie Grou | Singel 28, Grou | T: 06 409 64 109 | www.frisiaresidentie.nl D. Herberg Oer ’t Hout | Raadhuisstraat 18 Grou | +31(0)566 621 528 | www.herbergoerthout.nl E. Hotel & restaurant Oostergoo | Nieuwe Kade 1 Grou | +31(0)566 621 309 | www.oostergoo.nl F. Housboats Jachthaven de Oerhaal | Garde Jagerswei 10, Grou | 06 514 94 189 | www.jachthavendeoerhaal.nl G. Loftbenb | De Waring 27 Grou | +31(0)6 1186 7995 | www.loftbenbgrou.nl H. Minicamping De Alde Stjelp | Leechlân 5 Grou | +31(0)566 623 414 | www.minicampingdealdestjelp.nl I. Vakantie Studio Grou | Molenstraat 16 Grou | +31(0)6 2204 8102 | www.vakantiestudiogrou.com J. Waterpark Yn’e Lijte (camping, vakantiehuisjes, Chalets, safaritenten & travel lodges) | Yn’e Lijte 1 Grou | +31(0)566 621 487 | www.ynelijte.nl Eten & Drinken EAT & DRINK • ESSEN & TRINKEN • MANGER & BOIRE • RESTAURANTS 1. Bartele’s Diner | Station Grou, Grou | 06 330 09 490 | www.bartelesdiner.nl 2. Beslag Wereldse pannenkoeken | Parkstraat 1 Grou | +31(0)6 2386 5812 | www.beslaggrou.nl 3. Bistro Pinot | Wijdesteeg 10, Grou | www.bistropinot.nl 4. Café Biljart De Bierhalle | Hoofdstraat 7 Grou | +31(0)566 621 320 | www.bierhalle.nl 5. Chinees Indisch Restaurant Kota Radja | Hoofdstraat 74 Grou | +31(0)566 621 442 | www.kotaradjagrou.nl 6. De Thuiskamer | Hoofdstraat 31 | T: +31(0)6 226 08 247 | www.dethuiskamer.nl 7. Grootcafé Treemter | Doorbraak 1 Grou | +31(0)6 5111 2741 | www.treemter.nl 8. Herberg Oer ‘t Hout | Raadhuisstraat 18 Grou | +31(0)566 621 528 | www.herbergoerthout.nl 9. Herman Serveert Grilled & Tapas | Gedempte Haven 13 Grou | +31(0)6 2386 5812 | www.hermanserveert.nl 10. Hotel & Restaurant Oostergoo | Nieuwe Kade 1 Grou | +31(0)566 621 309 | www.oostergoo.nl 11. Pizzaria La Copita | Gedempte Haven 24b, Grou | 0566 651 698 | www.lacopita.nl 12. Pizzeria & Steakhouse Mio Amore | Wijde Steeg 23 Grou | +31(0)566 624 692 | www.pizzeriagrou.nl 13. Restaurant De Kade | Nieuwe Kade 10 Grou | +31(0)566 653 279 | www.dekadegrou.nl 14. Restaurant Het Theehuis | Meersweg 9 Grou | +31(0)566 621 630 | www.hettheehuis.nl 15. Restaurant Oan ‘t Wetter | Yn’e Lijte 2 Grou | +31(0)566 622 305 | www.oantwettergrou.nl 16. Scoop Icecream | Halbertsma’s Plein 9 Grou | +31(0)566 653 715 | www.scoopicecream.nl 17. Snackbar De Roef | Hoofdstraat 29 Grou | +31(0)566 623 135 | www.snackbar-deroef.nl 18. Snackbar Tamarinde | Doorbraak 5 Grou | +31(0)566 621 727 19. Vis & Friet | Hoofdstraat 28 Grou | +31(0)566 622 600 | www.visenfriet.nl 20. Wijn, Tap & Eethuis Amicaal | Halbertsma’s Plein 14 Grou | +31(0)566 623 030 | www.amicaalgrou.nl 21. Zeilcentrum Meet & Eat | Pr. Wilhelminastraat 3 Grou | +31(0)6 1558 5795 | www.meeteat.zeilcentrumgrou.nl WINKELS SHOPS • GESCHÄFTE Aafjes Glêswurk | Parkstraat 10b Grou | www.aafjesgleswurk.frl Andreanum Bloembinderij | Parkstraat 6 Grou | www.andreanum.nl Atelier Melkerson | Raadhuisstraat 11 Grou | www.melkerson.nl 140

PRAKTISCHE INFO Atelier Vlieger | Kleine Buren 18 Grou | www.petavlieger.nl Bakkerij Marten Boonstra | Hoofdstraat 66 Grou | 0566 652 196 | www.broodbanket.frl Berino Kapsalon & Schoonheidsalon | Biensma 28 Grou | 0566 620 233 | www.berino.nl Beter Wonen | Parkstraat 12 Grou | 0566 622 722 | www.beterwonengrou.nl Boersma Schoenen | Raadhuisstraat 5 Grou | 0566 621 380 | www.boersmaschoenen.nl Brouwerij Bjuster | Raadhuisstraat 9 Grou | 0566 652 345 | www.brouwerijbjuster.nl Bruna Kantoorboekhandel | Hoofdstraat 5 Grou | 0566 621 316 | www.bruna.nl Circle of Enjoy | Gedempte Haven 11a Grou | geen | www.circleofenjoy.com Cornelder scheepvaartbenodigdheden | Oedsmawei 18 Grou | 0566 653 000 | www.cornelderscheepstechniek.nl D’ Oude Seylmakerij | Nieuwe Kade 3 Grou | 0566 621 305 | www.oudeseylmakerij.nl De Boatte Edelsmidatelier | Kleine Buren 4 Grou | 0566 622 172 | www.deboatte.nl De Mannen van den Berg Mode en Kapsels | Halbertsma’s Plein 10 Grou | 0566 769 001 | www.demannenvdberg.nl De Schiffart Watersportwinkel | Kerkstraat 30 Grou | 0566 621 388 | www.schiffartgrou.nl Friesland Kunst & Antiek Grou | Hoofdstraat 21 Grou | 0566 623 777 | www.antiek-en-kunst.nl Galerie Aukje de Haan | De Doorbraak 3 Grou | 06 249 28 895 | www.aukjedehaan.nl Hans Bootsveld Brillen en Contactlenzen | Raadhuisstraat 7 Grou | 0566 621 668 | www.hansbootsveldgrou.nl Hebbes kindermode | Halbertsma’s Plein 11 Grou | 06 124 09 657 | www.hebbesgrou.nl Hema | Hoofdstraat 1 Grou | 0566 624 847 | www.hema.nl Hubo Bouwmarkt | Stationsweg 86 Grou | 0566 623 463 | www.hubo.nl Induna Schoonheidssalon | Raadhuisstraat 10 Grou | 0566 621 223 | www.schoonheidssaloninduna.nl InformatiePunt Grou | Halbertsma’s Plein 12 Grou | 0566 659 933 | www.grou.nl Iris & Fleur | Hoofdstraat 26 Grou | 06 533 67 021 | www.facebook.com/irismodegrou It Beaken Sport- & Modehuis | Hoofdstraat 46-64 Grou | 0566 621 353 | www.itbeaken.nl It Grouster Pakhûs | Hoofdstraat 6 Grou | 0566 622 051 | geen It Poarterhûs Antiek en Brocante | Hoofdstraat 108 Grou | 06 533 90 889 | www.facebook.com/meikenienhuis Jan & Japke Dierenspeciaalzaak | Hoofdstraat 40 Grou | 0566 623 140 | www.facebook.com|dierenspeciaalzaak-Jan-en-Japke Joop Zandberg Fietswinkel | Oedsmawei 14 Grou | 0566 624 123 | www.joopzandberg.nl Jumbo Supermarkt | Stationsweg 38F Grou | 0566 625 760 | www.jumbo.com Kapsalon Bertina | Halbertsma’s Plein 4 Grou | 0566 620 466 | www.kapsalonbertina.nl Kringloop Grou | De Muldyk 3 Grou | 06 832 98 146 | www.kringloopgrou.nl Kris Janki Juwelier en Edelsmid | Gedempte Haven 24A Grou | 0566 622 090 | www.krisjanki.nl Kruidvat | Stationsweg 38C Grou | 0318 798 000 | www.kruidvat.nl Leistra Electronics | Hoofdstraat 19 Grou | 0566 621 572 | leleistra.nl Lidl Supermarkt | J.W. de Visserwei 1 Grou | 020 709 5039 | www.lidl.nl Mitra Breeuwsma Drankenspeciaalzaak | Stationsweg 38E Grou | 0566 620 125 | www.mitra.nl Moai Mode | Halbertsma’s Plein 3 Grou | 06 832 54 751 | www.moai-mode.nl Offenga Herenkapper | Halbertsma’s Plein 12 Grou | 0566 624 204 | www.offengaherenkapper.nl Overstag aan de Haven | Waachshaven 4 Grou | 06 153 68 878 | www.overstag-mode.business.site Overstag aan het Plein | Halbertsma’s Plein 13 Grou | 06 153 68 878 | www.overstag-mode.business.site Poiesz Supermarkt | Parkstraat 3 Grou | 0566 622 012 | www.poiesz-supermarkten.nl Silersshop Slijterij, Wijnhandel, Geschenken | Hoofdstraat 86 Grou | 0566 842 181 | www.silersshop.nl Silver Seven | Hoofdstraat 23 Grou | 06 428 67 089 | www.facebook.com|silversevengrou Slagerij Adriaan Raap | Gedempte Haven 5 Grou | 0566 623 763 | www.raap.uw-slager.nl Studio S Kapsalon | Drachtsterweg 2 Grou | 0566 623 800 | geen Toffe Zaken | Gedempte Haven 16a Grou | 06 418 63 486 | www.toffezakenstore.nl Vis en Friet | Hoofdstraat 28 Grou | 0566 622 600 | www.visenfriet.nl Vrouw Holle | De Doorbraak 4 Grou | 0566 700 212 | www.vrouwholle.eu Wolwinkel van Draad | Gedempte Haven 3a Grou | 0566 744 080 | www.wolwinkel.nl 141

142 Gastvrij Grou

PRAKTISCHE INFO 143

Colofon  grou.nl    zonniggrou Uitgave: Stichting Promotie Grou Redactie: Fraukje Bruggink Vertaling: Sabine Freese, Fenna Bijlstra Fotografie: Jikkie Piersma, Henk Brinkman, Foppe Hoekstra, David Reijntjes, Martin de Jong, Jelte van de Meer, Jan Zeilstra, Fonger de Vlas, Dorpsarchief Grou. En uit eigendom van verenigingen, stichtingen en particulieren. Druk: Rekladruk Oplage: 15.000 exemplaren, gratis verkrijgbaar 19de editie 2021 Het Grou magazine is mede mogelijk gemaakt door de adverteerders, Grou Marketing en de gemeente Leeuwarden. Ook adverteren of je verhaal in het Grou Magazine? Mail naar magazinegrou@grou.nl Activiteit of evenement aanmelden Mail naar agenda@grou.nl Het Grou magazine is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. De uitgever/ redactie stelt zich niet aansprakelijk voor foutieve of onvolledige gegevens. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

Iedere dag 10 uur open! g Het Theehuis voor uw lunch, lounge, borrel, diner en meer... Twee verdiepingen met uitzicht op het pikmeer. Meersweg 9, Grou • 0566 621 630 • www.hettheehuis.nl

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80
81. 81
82. 82
83. 83
84. 84
85. 85
86. 86
87. 87
88. 88
89. 89
90. 90
91. 91
92. 92
93. 93
94. 94
95. 95
96. 96
97. 97
98. 98
99. 99
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122
123. 123
124. 124
125. 125
126. 126
127. 127
128. 128
129. 129
130. 130
131. 131
132. 132
133. 133
134. 134
135. 135
136. 136
137. 137
138. 138
139. 139
140. 140
141. 141
142. 142
143. 143
144. 144
145. 145
146. 146
147. 147
148. 148

Home