0

jaargang 13 • nummer 6 • december 2017 Het internationale succes van Cor de Rover Aquanaut houdt het liever bij staal Royal Huisman levert ketch Aquarius af 21 pagina’s met bedrijfspresentaties

SIMPLY SUPERIOR ™ De nieuwe standaard voor navigeren heet Raymarine Axiom. Met zijn snelle prestaties, intuïtieve bediening en moderne technieken maakt de Axiom u zich bewust van uw omgeving, zowel boven- als onderwater. • Standaard voorzien van de nieuwe, snelle en vloeiende LightHouse 3 besturing • Ook verkrijgbaar met ingebouwde Real-Vision™ 3D sonar • Supersnelle Quadcore prestaties • Compatibel met 4-in-1 Wide Spectrum CHIRP sonartransducers • Duurzame en slanke glasconstructie, passend bij elke stuurpositie NIEUW Touchscreen multifunctionele displays. www.raymarine.nl Afb eeldingen dienen enkel ter illustratie. Foto: met dank aan SeaRay

INHOUDSOPGAVE 42 4 15 Dometic 16 Awlgrip 17 De Stille Boot 18 De IJssel Coatings 19 Curve Works 20 Webasto 21 Power Transmissions Dordrecht 28 Asa Boot Electro 29 Inno-gie 30 RotorSwing Marine 31 Amrit Watersport Jachtontwerper Cor de Rover heeft veel succes in het buitenland. Als COR D. ROVER is hij bijvoorbeeld kind aan huis bij de Italiaanse werf Benetti. Groot wil hij overigens met zijn bureau niet worden, want people management trekt hem niet. Het liefst brengt hij tekenend de dag door. Mark Bakker is de tweede generatie in het familiebedrijf AQUANAUT DUTCH CRAFTMANSHIP in Sneek, dat onder meer aan de weg timmert met de Aquanaut Andante. Weloverwogen bouwt de werf in staal. “Het moet allemaal wel betaalbaar blijven, geen opsmuk”, vindt Bakker. De ketch Aquarius wordt bij Royal Huisman in Vollenhove behoedzaam van de bouwhal naar de kade gereden. Met het ruim 56 meter lange zeilschip, een tweemaster die is ontworpen door Dykstra Naval Architects, wordt uitgebreid proefgevaren alvorens het aan de eigenaar wordt overgedragen. Lees verder op pagina 56 3 9 30ste METSTRADE breekt records, DAME awards, Pitch the Press en Boat Builder Awards 12 Kort Nieuws 22 Diana Martens, Inspectie SZW op event CompositesNL: Veel mis in de composietwereld 21 pagina’s bedrijfspresentatie 32 Van Emstede & Partners 33 MOL Logistics 34 Clion Marine 47 Faber Elektro Service 48 Raymarine 49 Padmos MID 50 Dictator 51 International 52 Mastervolt 53 Wijk Yacht Creation 25 Boot Düsseldorf meer dan volgeboekt 26 Amsterdam Jachtbouw bouwt reddingsboten om 35 Pieter Timmers, Forward Management: De Business Development Manager 37 NJI Verenigingsnieuws: Boot Holland krijgt nieuwe impuls Schepenbeurs 2.0 geslaagd Hanseboot wellicht voortgezet 40 Niels Gadelloo, Ship Install: Het comfort van digital switching 46 NJI column: Een jachtwerf is geen detective 54 Colofon en Bedrijvenindex 54 Uitgever AcquiMedia: Nieuw online mediaplatform met nieuws en vacatures 56 Nieuws van Nederlandse werven: Royal Huisman, Amels, Waterdream, Heesen, Balk, Bon Boating Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Door Laurens van Zijp De 67 meter lange Benetti Seasence: ‘fun frigate’. Ontwerper Cor de Rover over internationaal succes ‘Je moet gevoel voor 4 Jachtbouw Nederland belicht in een serie ontwerpers en ontwerpbureaus. In deze aflevering aandacht voor Cor de Rover, die zich onder meer ‘huisontwerper’ van het grote Italiaanse Benetti mag noemen. Als je wieg aan boord van een binnenvaartschip heeft gestaan, dan heb je voor het leven een band met water. En met schepen. Geen wonder dat Cor de Rover (1964) na de MTS werktuig- en scheepsbouwkunde als technisch tekenaar aan de slag ging bij het ontwerpbureau van Frank Mulder. Daar kwam zijn talent voor ontwerpen en styling aan het licht. “Ik ben erin gerold”, zegt de ontwerper terugblikkend, “vanuit de techniek werd ik vormgever; klanten vonden mijn schetsen mooi. Vandaar dat ik mij ben gaan toeleggen op ontwerpen en styling. Vandaag de dag is het leeuwendeel van mijn werk puur esthetisch. Mijn technische achtergrond komt wel van pas. Zeker als je Trefpunt aan boord van de Seasence: het zwembad. Doorbraak Na elf jaar voor Mulder te hebben gewerkt, zette De Rover in 1997 de stap naar zelfstandigheid en ging verder onder de bedrijfsnaam Cor D. Rover. Een internationale doorbraak kwam toen hij na twee jaar een stand huurde op de Monaco Boatshow. Dat leverde hem namelijk twee opdrachten op, voor een 40 meter schip en voor de verbouw van een ijsbreker tot een 120 meter jacht. Nog belangrijker, de Italiaanse werf Mondomarine klopte daarna bij hem aan voor vervolgopdrachten. Van het 40 meter ontwerp werden er uiteindelijk acht verkocht. Meer buitenlandse werven legden contact, waaronder Horizon in Taiwan en het grote Azimut-Benetti uit Italië. Daarover straks meer. verschillende markten hebben’ innovatief wilt zijn, is het goed te weten hoe iets werkt. Ik kan onderbouwen of een ontwerp te maken is.” Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Een interieurontwerp voor de Jetten Beach 75. Productie en custom built “We bedienen eigenlijk twee takken”, zegt De Rover, “productieschepen en custom built jachten. De tweede categorie is gek genoeg minder moeilijk dan de eerste. Bij custom built ontwerp je iets op basis van persoonlijke wensen van één klant. Terwijl je voor een productieschip een ontwerp moet maken dat wereldwijd verkoopt. Dan moet je culturen kennen en de grootste gemene deler vinden die aanspreekt. We maken soms een ontwerp met een platform waaraan een werf zo min mogelijk re-engineering hoeft te doen. Een modulair systeem dat variabel is in te delen, afgestemd op verschillende markten. Een boot in China heeft namelijk een andere indeling nodig dan een schip voor Amerikaanse markt of in de Med. Als je vanaf dag 1 nadenkt over die indeling, dan kun je die variëren. China is een totaal andere markt dan elders. Een schip draait daar vooral om entertainment; overnachten aan boord gebeurt zelden. Een karaokeruimte is belangrijker dan een gastenhut. Je moet beslist gevoel voor verschillende markten hebben, wil je succesvol boten verkopen.” Exterieur en interieur Lang werkte De Rover als eenpitter, maar hij merkte dat hij slagvaardiger was wanneer hij een pakket kon bieden met zowel exterieur- als interieurontwerp. Hij stelde een vijfkoppige ploeg samen en haalde zo andere specialismen in huis, naast styling: interieurontwerp, het maken van renderingen, modelling en marketing en PR. “Klanten willen ‘turn key’ voor het design en dat kunnen we ze nu bieden. Dat styling en de naval architecture gescheiden zijn, snappen ze wel en het is ook prettig wanneer de werf voor dat laatste verantwoordelijk is.” Op de vraag wat hem ontwerptechnisch gezien inspireert, zegt hij: “Ontwerpen uit de jaren 30 vind ik mooi, al is het nu ook een interessante periode, met het new edge design: scherpe lijnen en holle en bolle vlakken. BMW is daarmee begonnen. Ik De Jetten Beach 75 is vooralsnog de grootste in de aluminium Beach-lijn die Cor D. Rover ontwierp voor Jetten Shipyard, die met de Beach 45 de titel European Powerboat of the year 2017 in de wacht sleepte. probeer vooral functioneel en tijdloos te ontwerpen.” In al zijn ontwerpen vormen drie criteria een leidraad: safety, lounging en well being. Veiligheid is een vanzelfsprekendheid en staat voorop. Met lounging wordt luxe en comfort bedoeld. Banken bijvoorbeeld moeten lekker zitten. En de well being vertegenwoordigt alles wat voor de ontspanning aan boord zorgt. De bouwmaterialen maken hem niet zoveel uit; staal, aluminium of kunststof, het kan allemaal. Waar staal vroeger nog wel belemmeringen kende, is tegenwoordig veel meer vormwerk mogelijk, volgens De Rover. ‘We integreren techniek in vorm’ Anniversary design Ontwerpen van zijn naam zijn de laatste tijd geregeld in het nieuws. Vorig jaar bijvoorbeeld introduceerde Jetten Shipyard de Beach 45 van zijn hand. Een ontwerp waarmee de Friese werf een nieuw segment betrad; van staal naar aluminium en van het Sneekermeer naar de Med. Prompt werd de prestigieuze titel ‘European Powerboat of the year 2017’ gewonnen. Ook de nieuwe Zeelander Z55 heeft de aandacht getrokken. Dat ontwerp voor Zeelander Yachts uit Groot-Ammers is duidelijk afgeleid van de klassieke lobster boten aan de Amerikaanse oostkust. Grootste blikvanger dit jaar is evenwel de Benetti 63 Seasence, die op de afgelopen Monaco Yacht Show eind september werd geïntroduceerd. Daar zit een mooi verhaal aan vast. De Rover: “Toen Benetti in 2013 140 jaar bestond, nodigden ze wereldwijd zestien ontwerpers uit om een anniversary design te maken. Dat was een vrije opdracht. Al die ontwerpen werden gebundeld in een jubileumboek en naar relaties van Benetti gestuurd. Ik had een 50 meter ontwerp gemaakt - om binnen de 500 gross ton klasse te blijven -, met het buitenleven als uitgangspunt, inclusief een zwembad als trefpunt. Op een schip moet je niet alleen maar airconditioned binnen zitten, maar juist de buitenlucht beleven en het water horen en ruiken. Het schip Volop leefruimte op de Van der Valk Beach 600. 5 Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Op dit uitklapbare terras zit patent. 6 heeft een masculiene uitstraling, een beetje marine-achtig. Ik noemde het dan ook een ‘fun frigate’. Met rechte boeg en uitgesproken lijnen. Van alle ontwerpen in dat jubileumboek werd het mijne uitgekozen om te gaan bouwen. Een Amerikaanse klant bleek er gecharmeerd van te zijn, al wilde hij wel iets groters. We kwamen uit op 67 meter.” Met een glimlach vervolgt hij: “Dat Corretje uit de polder zo’n boot mag doen, daar ben ik toch wel trots op...” Patenten Een zwembad aan boord is niet iets wat De Rover zelf zou kiezen, maar het is een trend. De klant is nu eenmaal koning en die klant wil direct zwemmen zodra het schip voor anker ligt. Water oppompen uit een ballasttank duurt te lang. Daarom ontwikkelde De Rover een beweegbare zwembadbodem. Als het schip gaat varen, drukt een schaarlift de bodem omhoog, terwijl het water dan langs de randen naar beneden stroomt. De bodem sluit het bad af en met overdruk wordt het badwater ‘gefixeerd’ ballastgewicht ónder het gewichtszwaartepunt, dat bijdraagt aan de stabiliteit. Eenmaal voor anker zakt de bodem en is het bad binnen vijf ‘Op een schip moet je ook de buitenlucht kunnen beleven’ minuten gebruiksklaar. Het systeem is gepatenteerd en dat geldt ook voor het zogenoemde sky terrace op een 40 meter ontwerp. Het zijn delen van de opbouw die openvouwen tot een panoramisch terras op het bovendek. Het is gepatenteerd als een mechanisme dat lateraal windoppervlak wegneemt en het zwaartepunt reduceert. “Een kwestie van out of the box denken”, licht De Rover toe, “het laat zien hoe wij werken: puur techniek geïntegreerd in vorm.” Ruimte als uitgangspunt Tijdens de Fort Lauderdale International Boat Show werd dit najaar nog een De Rover-ontwerp gepresenteerd: de Horizon FD 85, gebouwd door de Taiwanese werf Horizon. “Een schip met een heel eigen vormgeving”, merkt De Rover op, “het uitgangspunt was ruimte. Elegantie was ondergeschikt. Er zijn vijf staterooms en de eigenaarshut is op het hoofddek. Er is een groot achterdek en een riante flybridge. Je kunt Amerikanen wel willen vertellen wat ‘mooi’ is; maar je kunt ook binnen hun eisenpakket het optimale maken en dat is wat we hier hebben gedaan.” Met succes, want er zijn inmiddels acht van verkocht. Er wordt nu gewerkt aan De CDR tender: een totaal nieuw concept... ...inclusief bijpassende kofferset. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

De Zeelander Z55, een 17 meter motorjacht van vinylester. Casco gebouwd door Adel Polyester en afgebouwd en op de markt gebracht door Zeelander Yachts in Groot-Ammers. Cor de Rover: ‘Functioneel en tijdloos ontwerpen.” een oplossing voor moeten bedenken. Bijvoorbeeld door nieuwe concepten te realiseren zoals wij met de tender doen. Of huur- of deelmarkten te stimuleren. Misschien zit de oplossing in transporten van boten naar ideale vaargebieden.” De Nederlandse jachtbouw heeft nog genoeg kansen volgens De Rover, maar die moet wel meer aansluiting zoeken op buitenlandse markten. Wat zijn bureau betreft, streeft De een 74 voeter, een als wheelhouse en een met een raised pilothouse. Het afwijken van conventionele lijnen paste De Rover ook toe bij de Beach 600 Club. Van dit ontwerp bouwt Van der Valk Shipyard in Waalwijk momenteel twee exemplaren in aluminium. Een breed schip (6 meter op 19 meter lengte) met ook weer veel ruimte en buitenbeleving. De machinekamer zit helemaal achterop, onder het zwemplatform, waar het IPS-systeem van Volvo Penta voor de aandrijving zorgt. De salon heeft een panoramisch uitzicht en dat vindt de eigenaar ook in zijn ‘hut’ voorin. Afgezien van de boegplaat heeft hij daar ramen rondom. Op dek zijn allerlei indelingen mogelijk, tot en met jacuzzi voorop. De naval architecture is trouwens uitgevoerd door Jaron Ginton Naval Architects. De 600 maakt deel uit van een lijn tussen de 16 en 34 meter. Yachting 3.0 Een totaal nieuw concept is de tender die onder zijn eigen naam bij Nauta Maritiem in Zoetermeer wordt geassembleerd. De casco’s komen uit Thailand. De boten zijn state of the art: volledig elektronisch uitgerust en krijgen zelfs een stabilisatiesysteem. Hoewel er een toilet en slaapplaatsen aan boord zijn, is het schip meer bedoeld om van hotel naar hotel te varen. Zoals je in een Bentley cabrio met de koffers achterin door Italië trekt. De tender wordt dan ook geleverd met een bijpassende kofferset, een voor haar, een voor hem. Voor mensen die het goede leven weten te waarderen. ‘Yachting 3.0’ noemt De Rover dit nieuwe bootgebruik en mikt hiermee op nieuwe toetreders. Gevraagd naar een toekomstverwachting zegt hij: “Ik zie te weinig aanwas in de markt en dat is de grootste zorg van de hele branche in Europa. We zullen daar Rover niet per se naar uitbreiding. “Anders ben ik alleen maar bezig met people management. Laat mij vooral dagelijks tekenen. Een schip is een puzzel: een automotive object met nutsvoorzieningen die moeten werken, een constructie die in stand moet blijven én een leefomgeving. Dat alles bij elkaar moet er bovendien goed uitzien. Die puzzel maakt mijn werk nog altijd bijzonder leuk!” www.cor-d-rover.com 7 Ruimte was het uitgangspunt voor de in Taiwan gebouwde Horizon FD85. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Ontdek en ervaar Het aanstaande watersportseizoen ontvouwt zich op Boot Holland 2018. Letterlijk en figuurlijk. Van kijken, meedoen en ervaren: watersportliefhebbers kunnen hun hart ophalen tijdens de beurs. Met als drijvende kracht de boten - heel veel boten. En ook motoren, vaarinnovaties, bootaccessoires en de laatste trends in waterrecreatie en funsports. Bent u klaar voor een inspirerend kijkje onder de waterlijn? 9 t/m 14 februari 2018 WTC Expo Leeuwarden Bestel uw entreekaarten voordelig online boot-holland.nl Vrijdag 9 februari 13:00 - 22:00 uur Zaterdag 10 februari 10:00 - 18:00 uur Zondag 11 februari 10:00 - 18:00 uur Maandag 12 februari 13:00 - 22:00 uur Dinsdag 13 februari 10:00 - 18:00 uur Woensdag 14 februari 10:00 - 17:00 uur

Drukte op de eerste dag van METSTRADE. Foto Rens Groenendijk 9 30ste METSTRADE breekt records De 30ste editie van METSTRADE in RAI Amsterdam heeft records gebroken met het aantal exposanten en bezoekers. Van de 16.307 unieke bezoekers die de driedaagse vakbeurs medio november ontving, kwamen er 10.500 van buiten Nederland, 6% meer dan in 2016. Ze kwamen uit 116 verschillende landen, meer dan ooit. De top-5 van bezoekers bestond uit Italië, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Spanje. Het aantal bezoekers uit Griekenland, Kroatië, Finland, de Verenigde Staten en Ierland steeg significant. De beursvloer werd bezet door niet minder dan 1552 exposanten, een stijging van 5% vergeleken met vorig jaar. De stands werden bemenst door bijna 6600 professionals. Exposanten zijn zeer lovend over de vakbeurs. Atul Gupta van het Indiase bedrijf Multiflex Marine: “METSTRADE is the Mecca of the marine industry and by far the best show of its kind anywhere in the world.” Gupta zegt zelfs dat de beurs, waar hij voor het achtste jaar aan deelnam, de basis vormt van de internationale zaken die hij doet. Zaken doen “Deze jubileumeditie was een succes omdat exposanten én bezoekers op een geweldige manier zaken konden doen”, aldus directeur maritiem Irene Dros van RAI Amsterdam. “Er was ook veel waardering voor het uitzonderlijk hoge aantal nieuwe innovatieve producten. Het nieuwe E-nnovationLAB voegde daar technologie aan toe op het gebied van elektrische en hybride voortstuwingssystemen. De basis is gelegd voor een veelbelovende showcase in de komende jaren.” Een ander op de toekomst gericht thema was de manier waarop jonge mensen in de spotlights werden gezet. Het was druk bij de METSTRADE Young Professionals Club lounge en een grachtenrondvaart voor deze doelgroep werd druk bezocht. “We hebben een duidelijke ambitie om de volgende generatie te omarmen, zowel op het gebied van mensen als technologie”, aldus Dros. “De maritieme industrie moet samenwerkingen versterken en zich richten op de meest recente ontwikkelingen in de maatschappij, gebruik maken van de nieuwste manieren van voorstuwing en productie. We geloven in een wereld waarin een verbinding bestaat tussen de iPad & game generatie, de vloggers en anderen die een enorme impact hebben op het gedrag van consumenten, en dus ook voor de aandacht van hun volgers voor luxe producten als boten. METSTRADE wordt georganiseerd door RAI Amsterdam, in samenwerking met de International Council of Marine Industry Associations (ICOMIA). Volgend jaar wordt de beurs van 13-15 november gehouden. www.metstrade.com Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Ombouwsysteem voor gehandicapte zeilers Scanstrut wint DAME Award Op METSTRADE werd de overall productprijs, de DAME Award, toegekend aan Scanstrut, dat een ombouwsysteem ontwikkelde waarmee een RS Venture open zeilboot wordt aangepast voor gehandicapte zeilers. De kant-en-klare set bevat een accu met een controller, een aangedreven grootzeillier en een joystickbesturing. Er is zelfs een optionele headset voor bediening met adem. Een gewone Venture kan in een half uur door een zeilinstructeur worden omgebouwd voor gebruik door minder-validen, zelfs mensen met een dwarslaesie. 10 De RS Venture Connect Conversion Kit was ook al winnaar in de categorie ‘Deck Equipment, Sails and Rigging’. De jury prees Scanstrut voor het afleveren van een mooi ontworpen en volledig geïntegreerde oplossing met oog voor alle details, die een groter aantal mensen met een handicap in staat stelt het water op te gaan en daar net zo van te kunnen genieten als ieder ander. Birgit Schnaase, voorzitter van de jury: “Ik werk veel in de superjachtsector en heb goede inzendingen gezien op dat gebied, maar ik was ook blij om ook producten te zien met persoonlijke toepassingen die je kunt aanraken, zien, voelen en begrijpen. Er vindt een verschuiving plaats bij de eindgebruikers van de scheepvaart - jongere generaties hebben vaak geen eigen boot en hebben uiterst toegankelijke producten nodig; de meer welgestelde klanten hebben persoonlijke, vaak zeer uiteenlopende ideeën voor wat betreft de eisen die ze stellen aan een boot en de uitrusting daarvan. We Oceanvolt Servoprop De Oceanvolt Servoprop uit Finland werd winnaar van een DAME Award in de categorie ‘Machinery, Propulsion, Mechanical and Electrical Systems and Fittings’. Het is een geïntegreerde elektromotor en saildrive, waarvan de schroef verstelbaar is. In vaanstand is de weerstand minimaal, wat onder zeil natuurlijk prettig is. Door de stand van de schroeven iets te verstellen, kan de Servoprop bovendien dienst doen als stroomopwekker: tot ongeveer 1kW bij 6 tot 8 knopen snelheid. Het is deze dubbelfunctie die de jury deed besluiten de Servoprop tot categoriewinnaar uit te roepen. De 48 volts Servoprop is er in een 10 kW en 15 kW uitvoering en weegt 65 kilo. www.oceanvolt.com Bij de opening van METSTRADE werden de winnaars van de DAME awards bekend gemaakt. Hier staan ze allemaal op de foto. moeten ons ook veel meer bewust zijn van de noodzaak om die diversiteit aan te pakken. Het verheugt ons dan ook te zien dat er producten worden ontwikkeld die inspelen op deze veranderingen in de markt.” Aan de 27e METS Design Award wedstrijd deden 122 producten uit 22 landen mee. In totaal werden 64 producten geselecteerd voor een eindbeoordeling. De jury selecteerde overall DAME winnaars en zeven categoriewinnaars. Nog eens 16 inzendingen kregen een eervolle vermelding. De overall winnaar van de DAME award: Scanstrut met een systeem voor gehandicapte zeilers. Seabin: drijvende prullenbak In de categorie ‘Marina Equipment, Boatyard Equipment and Boat Construction Tools and Materials’ was de V5 Seabin van Poralu Marine uit Frankrijk winnaar van een DAME award. De drijvende prullenbak zuigt plastic en andere troep op uit het water. Een Seabin kan in een jaar tijd een halve ton vuil uit het water halen. De timing van Marina Muiderzand in Almere, om als eerste Nederlandse jachthaven een Seabin in gebruik te nemen, was perfect in lijn met de beurs. Twee jaar geleden liep directeur Nanke den Daas van Thuishavens twee ‘surfdudes’ en botenbouwers tegen het lijf op METSTRADE, Andrew Turton en Pete Ceglinski. Zij raakte zo enthousiast over hun verhaal dat ze besloot hun crowdfundingproject te steunen. Naast Marina Muiderzand exploiteert Thuishavens Jachthaven Bruinisse, Jachthaven Naarden en Dorado Beach in Olburgen. Als de Seabin naar wens werkt, krijgen alle Thuishavens er een. www.seabinproject.com Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Alle winnaars van Boat Builder Awards op het podium in het Scheepvaartmuseum. Foto Rens Groenendijk Boat Builder Awards winnen aanzien De overkoepelde binnenplaats van het Scheepvaartmuseum vormde de avond van de tweede beursdag, 15 november, een imposant decor voor de uitreiking van de Boat Builder Awards for Business Achievement. Een groot deel van de 290 internationale gasten was per rondvaartboot door de Amsterdams grachten vanuit de RAI naar het museum gebracht, waar ze na een borreluurtje een uitstekend driegangen diner kregen aangeboden. Geen wonder dat het evenement, dat het derde jaar beleefde, steeds meer in aanzien wint, want het is ‘the place to be’ tijdens METSTRADE. Het evenement werd georganiseerd door METSTRADE en International Boat Industry magazine (IBI), in samenwerking met Raymarine. Dit jaar werd de vaart erin gehouden. De muzikale omlijsting bleef beperkt tot een pianiste en de acht winnaars en twee eervolle vermeldingen werden in hoog tempo gepresenteerd. Elke categorie wordt gesponsord. De Brit David King, medeoprichter van Princess Yachts, werd geëerd met een Lifetime Achievement Award, gesponsord door Side Power. Hij liet zich niet opjagen en nam uitgebreid de tijd voor een dankwoord, met humor doorspekt. In de categorie Retail Marketing Initiative, gesponsord door RAI Amsterdam, streek Brunswick Boat Group en Mercury Marine’s Go Boldly video met de eer. De moderne marketingbenadering, volledig gericht op de ervaring van pleziervaart en watersport, maakte indruk op de jury. In de categorie, International Dealer or Distributor Development, gesponsord door Lumishore, lagen de beoordelingen zo dicht bij elkaar dat de jury besloot tot een gedeelde eerste plaats voor Correct Craft en Fairline Yachts. Beide bedrijven werden geprezen vanwege hun twee zeer uiteenlopende, maar even succesvolle manieren om hun verkoopnetwerk te verbeteren. De categorie Boat Builder & Equipment Manufacturer Collaborative Solution, gesponsord door Ultraflex, trok veel inzendingen aan, waarvan de jury de Zodiac Nautic Group en Torqeedo een eervolle vermelding gaf voor het concept Avon eJET tender. De winnaar was een soortgelijk technologisch project: Groupe Bénéteau en Multiplast werden door de jury geprezen voor het aanzienlijk terugdringen van de tijd en kosten voor folieproductie op het Figaro 3 Yacht van de jachtbouwers - met aanzienlijk potentieel voor een meer wijdverbreid gebruik van folies op productieschepen. Pitch the Press Het is een idee dat overgewaaid is van IBEX, de Amerikaanse evenknie van METSTRADE. In het geweld van de DAME awards, en de duizenden gepresenteerde producten, vallen interessante ontwikkelingen soms buiten de aandacht. Een jury van journalisten van internationale vakbladen, onder wie Rens Groenendijk van Jachtbouw Nederland, koos op de eerste beursdag negen producten uit die huns inziens bredere aandacht verdienden. Op beursdag twee mochten de uitverkoren ondernemingen een pitch van vijf minuten houden voor een publiek van vakjournalisten en beursgangers. Daarna was er vijf minuten tijd voor het beantwoorden van vragen. De uitverkorenen waren: • MacGlide van Mactac een siliconen antifouling folie • Een op afstand bestuurbare 4K onderwatercamera van Shenzen Vxfly Intelligent Information Technology Co. Ltd. • Met behulp van warmte buigbare kurkpanelen van InnoLin by Flax Composites • DynamicTrim control System van Zipwake, met trimvlakken in afwijkende vormen • Trimcontrol Electronic Telltale van Meragitee, een sensor in het zeil voor een perfecte trim • Beweegbaar zwemplatform voor boten met buitenboordmotoren van Opacmare • Clik van PME Mare Inc., een intelligente op afstand bedienbare ankerboei met zonnecellen • Hook 2 line, een budget-programma van fishfinders van Lowrance • Een compacte gyroscoop stabilisator voor kleine boten van Seakeeper. Beetje Hollands Glorie De categorie Innovative Onboard Design Solution, gesponsord door Fusion, trok ook veel inzendingen. Het Manhattan 52 Beach Club concept van Sunseeker International werd door de jury gekozen als winnaar, vanwege de gezinsgerichte functies. En er was ook nog een vleugje Hollands Glorie: een innovatief diesel-hydraulisch aangedreven intrekbaar schroefas systeem, ontwikkeld voor het 78 voet poolexpeditie jacht, dat momenteel in aanbouw is, kreeg een eervolle vermelding. Bavaria Yachts kreeg de Innovation in Production Process Award, gesponsord door Dometic, voor de Modutec modulaire bouwtechnieken. Campion Marine werd winnaar bij het Environmental Initiative, gesponsord door UCINA, voor het gebruik van milieuvriendelijke bouwmaterialen voor de romp. Sunseeker International sleept ook nog een award in de wacht in de categorie Best Apprenticeship and Training Scheme, gesponsord door Marine Resources 11 Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Jachtbouw Nederland 6 december 2017 kort nieuws Motorboot Sneek: gericht publiek ondernemers aan Motorboot Sneek. De achttiende editie was van vrijdag 3 tot en met zondag 5 november. ‘Een heel gericht, terdege voorbereid publiek, serieuze leads én goede zaken. Bovendien veel goedkoper dan deelname aan een traditionele botenbeurs.’ Dat is samengevat de reactie van de deelnemende Ondanks het herfstige weer kwamen er opnieuw genoeg bezoekers op af. Behalve landgenoten waren er ook veel Duitsers en Zwitsers, en zelfs Fransen en Engelsen. Ditmaal deden vier nieuwe gastwerven mee: Melior Yachts, Noblesse Cruiser, Seafaring Yachts en Serious Yachts, waarmee het totaal aantal deelnemers op 22 kwam. Mooie samenwerking: wie zelf geen stek heeft in Sneek kan terecht bij een collega. Zo verschafte Aquanaut onderdak aan onder meer De Alm, Sturier en De Boarnstream. Ook andere allianties zijn mogelijk: bij Jetten werden naast de Droge Hiswa verandert 12 De organisatoren van de droge Hiswa in de RAI kondigen veranderingen aan. De HISWA Amsterdam Boat Show gaat meer aandacht schenken aan lifestyle, funsports en gadgets. De bezoeker komt het beurscomplex binnen via een andere ingang dan gebruikelijk: aan de achterkant bij de haven, waar schepen liggen. Binnen zijn de inmiddels gebruikelijke zeven ‘werelden’: Sloep, Speed, Zeilen, Onderdelen & Vraag uit de markt zette Pull Nautic aan tot een belangrijke innovatie. In de superjachtbouw bleek behoefte aan geluidsisolatiemateriaal met een sterk geluiddempend karakter en een laag toegevoegd gewicht. Ruim drie jaar onderzoek en ontwikkeling in samenwerking met Thyssen Krupp heeft geresulteerd in Bondal Naval, dat voor constructie geschikt is. “Het bestaat uit twee staalplaten van 3 mm dikte waartussen een dunne visco-elastische laag is aangebracht”, zegt René van der Mark, CEO van Pull Nautic, “het kan dienen als vervanger voor 6 mm monolitisch staal. Naast de constructieve werking heeft Bondal Naval ook Nieuwe viercilinder Steyr Op de openingsdag van METSTRADE in Amsterdam, 14 november, onthulde de Oostenrijkse fabrikant Steyr de nieuwe SEC viercilinder dieselmotor. Volgens Steyr de eerste monoblok diesel met commonrail injectie. Die zorgt voor zowel voor verbeterde prestaties als verminderde uitstoot. De motor heeft een hoog power-to-weightratio en is compact, wat inbouwmogelijkheden verruimt. De nieuwe motoren zijn modern en strak vormgegeven met panelen. Deze zijn afneembaar, waardoor de motor goed bereikbaar is voor onderhoud. Er zijn vier modellen, de SEC84E34, jachten (zie foto) de nieuwe Range Rover en de Jaguar Shooting Break getoond. Melior Yachts uit Irnsum presenteerde tijdens de beurs voor het eerst type C405 van het merk Westwood. North-Line Yachts uit Harlingen showde het topmodel, de North-Line 50. Voor het publiek is het aantrekkelijk om achter de schermen te kunnen kijken, onder meer in de nieuwe verfhal van Jetten, die certificering door verffabrikant AkzoNobel heeft opgeleverd. De voorjaarseditie van Motorboot Sneek is van 6 tot en met 8 april 2018. Gratis toegang en parkeren. www.motorbootsneek.nl Accessoires, Shop, Funsports en Klassiek. Voor funsports is twee keer zo veel ruimte gereserveerd vergeleken met vorig jaar. Nieuw is de verkiezing van het HISWA Hebbeding, een product dat het varen nog leuker of gemakkelijker maakt. De droge Hiswa is van 7 tot en met 11 maart. www.hiswarai.nl Bondal Naval: geluiddempende plaat een isolerende werking. Het materiaal hoeft dus naderhand niet te worden voorzien van een isolatielaag. Dat scheelt werk, tijd en geld. Met 48 kg/m2 is Bondal tot 25 procent lichter dan volledig behandeld staal. Bondal kan worden gelast en is onbrandbaar. Een bijkomend voordeel: aan het eind van de levenscyclus kan het materiaal direct de hoogovens in voor hergebruik. Er hoeft geen isolatielaag te worden verwijderd.” Ook voor aluminiumbouw levert Pull Nautic plaatmateriaal. Dit HexaNaval wordt voorzien van een opgeplakte isolatielaag. www.pullnautic.com SEC124E33, SEC154E40 en SEC184E41, van 59 tot 129 kW, met een koppel van 175 tot 360 Nm. Boring/slag: 85 x 94. Het drooggewicht is 234 kilo. Styer wordt vertegenwoordigd door Padmos Marine & Industrial Diesel in Brouwershaven. www.padmos.com

Caterpillar C9.3 generator vernieuwd Pon Power heeft de vernieuwde Caterpillar C9.3 generator geïntroduceerd, die af fabriek volledig IMO III gecertificeerd is. Daartoe is de generator met een katalysator uitgerust, die zich bewezen heeft op de industriële machines van Caterpillar. De generatorset is compact gebleven en daardoor goed toepasbaar op jachten. De vermogens liggen tussen de 200 en 300 ekW. Dankzij het elektronische controlesysteem heeft de C9.3 een hoog koppel bij lagere belasting en een gunstig brandstofverbruik bij hogere belasting. Pon Power en Caterpillar hebben bij de ontwikkeling van deze C9.3 generator nauw samengewerkt om de wensen van klanten optimaal te kunnen vertalen naar deze oplossing. Voor de ontwikkeling van de C9.3 is gebruik gemaakt van de ervaring die Caterpillar al jaren heeft met zuinige en schone industriële machines. Met de veranderende regelgeving in de maritieme industrie is deze beproefde oplossing als vertrekpunt genomen om de techniek te vertalen naar de maritieme sector. Waar nodig is de techniek aangepast voor de maritieme toepassing. Zo is bijvoorbeeld de materiaalkeuze gewijzigd van de katalysatorelementen om beter bestand te zijn tegen de mogelijk hogere zwavel in de scheepsdiesel. De eigenschappen die geschikt waren voor maritieme toepassing zijn ongewijzigd gebleven, zo blijft de katalysator compact en is er geen perslucht nodig om het ureum in te spuiten. Dit Technisch handboek ICOMIA De ICOMIA Technical File Generator (TFG) is een digitaal instrument om het verplichte technisch handboek te maken voor boten met CE-markering volgens de richtlijn pleziervaartuigen 2013/53 /EU (RCD). Het legt duidelijk bewijs vast dat het schip aan alle geharmoniseerde normen voldoet en levert de Declaration of Conformity voor de RCD in meerdere talen. In artikel 25 van RCD staat dat fabrikanten technische documentatie moeten opstellen die het volgende bevat: ‘Alle relevante gegevens en details van de middelen die door de fabrikant worden gebruikt om ervoor te zorgen dat het product aan de vereisten voldoet’. Volgens de makers is de TFG gebruikersvriendelijk, wat een tijdsbesparing oplevert bij het samenstellen van een technisch handboek. Momenteel is de TFG alleen nog beschikbaar voor motorschepen met vaste romp vanaf 6 meter lengte. www.icomia.tech www.ceproof.com 13 alles onder goedkeuring van de bekende classificatiemaatschappijen als DNV-GL, LR, BV en ABS. www.pon-cat.com/power/nl 360° watersport beleven boot.de Informatie in Nederland: Fairwise bv Tel. +31 (0) 70 350 1100 info@fairwise.nl www.fairwise.nl Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Jachtbouw Nederland 6 december 2017 kort nieuws WhisperPower: veel nieuws Op de vakbeurs METSTRADE presenteerde het Nederlandse WhisperPower tal van noviteiten. De Genverter Piccolo generator serie is uitgebreid met een 8 kVA en een 10 kVA versie, voorzien van een variabele toeren techniek. Nieuw is ook de Genverter watergekoelde compacte generator van 15 kVA (afgebeeld), eveneens met variabele toeren. De nieuwe WhisperPower BM Smart Shunt is een centraal meetinstrument dat de 12, 24 of 48 V DC energiehuishouding monitort en de laad/ontlaadstatus van de accu weergeeft. Aan het Orange pakket heeft WhisperPower een 3 kW omvormer toegevoegd, geschikt voor 12 V accusystemen. De WP-Sine 12/3000 levert 3000 Watt aan vermogen met een zuivere sinusspanning en zeer stabiele frequentie. Het apparaat weegt slechts 6,9 kg en is zeer compact: 53,9 x 23 x 11,5 cm. Het piekvermogen is 6 kW. Geschikt voor onder meer kleine wasmachines, keukenapparatuur, inductie koken, zwaar gereedschap en dergelijke. Op het gebied van systeemintegratie en productontwikkeling gaat WhisperPower intensiever samenwerken met Yachtcontrol in Hattem. www.whisperpower.com Hybride verwarmingsketel Kabola In de categorie ‘Machinery, Propulsion, Mechanical and Electrical Systems and Fittings’ was er een eervolle DAME-vermelding op de METSTRADE vakbeurs voor de KB-Ecoline Hybrid van Kabola Heating Systems. Het is een hybride verwarmingsketel die op diesel én elektriciteit werkt. In de haven kan de ketel op walstroom branden, waardoor de boot droog en vorstvrij blijft. De brander heeft een zogenoemde blauwe vlam die een hoge kerntemperatuur bereikt tot 1600 graden. Dat zorgt voor een optimale verbranding 14 zonder roetuitstoot. Goed voor het milieu en het houdt de ketel van binnen schoon, wat onderhoudskosten scheelt. Het energie- en brandstofverbruik is laag, terwijl de Ecoline Hybrid een zeer hoog rendement heeft. De KB Ecoline is als cv-ketel, met boilerregeling en als combi-ketel leverbaar. Er zijn verschillende modellen met een capaciteit variërend van 8 tot 70 kW. Het kleinste model, de KB20 weegt compleet 65 kilo. www.kabola.nl Antifouling International Micron LZ is een nieuwe polijstende antifouling van International die geschikt is voor applicatie op schepen in zoet, zout en brak water. Micron LZ is specifiek ontwikkeld voor de Nederlandse wateren en biedt maximaal één vaarseizoen bescherming tegen aangroei van waterplanten, dierlijke organismen en slijmvorming. De antifouling is compatibel met een groot aantal ondergronden (met uitzondering van aluminium) en heeft een verbeterd kleurbehoud. Micron LZ is het resultaat van uitgebreid onderzoek en ontwikkeling, gebaseerd op feedback van klanten. Is leverbaar in vier kleuren en kan worden aangebracht met een nylon vachtroller, een kwast of airless spuitapplicatie. www.international-yachtpaint.com AIS transponder Ocean Signal Ocean Signal heeft de ATA100 Class A AIS Transponder op de markt gebracht. Het is een gecombineerde oplossing voor binnenwateren en SOLAS, waarbij dynamische en statische data van schepen met AIS wordt uitgewisseld. Doel is het vermijden van aanvaringen en het verhogen van de veiligheid voor zowel de beroeps- als de pleziervaart. De transponder is ontwikkeld om te voldoen aan de nieuwste IMO-voorwaarden en IEC-standaards. The ATA100 is volgens Ocean Signal de enige Class A AIS transponder die voldoet aan waterbestendigheidsnorm IPX. Het lcd-scherm is 7 inch en biedt realtime informatie van het scheepvaartverkeer. De kaart van de kustlijn en radarbeelden kunnen op verschillende manieren in beeld worden gebracht. Een standaard target lijst kan worden aangepast om onmiddellijk gedetailleerde informatie te verschaffen over schepen in de buurt. Het apparaat beschikt over een eenvoudige AIS-functionaliteit om berichten te kunnen versturen en ontvangen. Door een alarmfunctie kan onmiddellijk notificatie worden gegeven van potentiële problemen of gevaren. Het nieuwe Class A apparaat is compatible met het rescueME MOB1 man overboard AIS/DSC device en is programmeerbaar om tot 30 MOBand units te accommoderen. www.oceansignal.com

DOMETIC: WERELDWIJDE SPECIALIST VAN HVAC SYSTEMEN Dometic levert alles om het leven van de mensen onderweg zo comfortabel en aangenaam mogelijk te maken. Tijdens het werk of in de vrije tijd. Naast kant-en-klare oplossingen biedt Dometic ook maatwerk. We ondersteunen de klant in zijn keuze, installatie en inbedrijfstelling van de producten. Om na aanschaf in de hele wereld service te kunnen bieden. En dit al meer dan 50 jaar. Geschiedenis wordt gevormd door gebeurtenissen of ontwikkelingen en is een continu proces. Elke levering, elke servicebeurt, elke ontwikkeling voor een nog milieuvriendelijker product. Het zijn slechts een paar ingrediënten die geschiedenis waardevol maakt. Van oudsher is Dometic sterk op het gebied van HVAC. Er zijn verschillende typen leverbaar: split-unit, self contained, chiller. Desgewenst ook gecombineerd met verwarming. Met gebruiksvriendelijke bedieningspanelen kunnen koeling en verwarming worden ingesteld, naar keuze centraal of per vertrek. Dometic heeft een wereldwijd verkoop- en servicenetwerk en is vertegenwoordigd in 28 landen en alle grote havens. De merken Condaria, Cruiseair, Marine Air en Sealand zijn onderdeel van de Dometic familie. Welke uitdaging heeft u voor ons? Neem contact op met: Thierry Batenburg Sales Manager M: +31 (0)6 22 90 16 76 E: thierry.batenburg@dometic.com Verkoop binnendienst: T: +31 (0)76 50 29 010 E: sales@dometic.nl DOMETIC.COM 15

overzicht van METS deelnemers Toonaangevend in de jachtbouw AkzoNobel maakt essentiële producten die inspireren en het dagelijks leven prettiger maken. Als internationaal vooraanstaande verf- en coatingsonderneming en een belangrijk producent van specialistische chemicaliën leveren we essentiële ingrediënten, essentiële bescherming en essentiële kleuren voor consumenten en industrie wereldwijd. Binnen de jachtbouw is AkzoNobel de onbetwiste marktleider met Awlgrip jachtlakken voor professioneel gebruik. De geavanceerde Awlgrip jachtlakken genieten een wereldwijde reputatie van vertrouwen en respect. Deze reputatie komt voort uit constante technische innovatie, strenge kwaliteitscontroles en passie voor perfectie, die wordt weerspiegeld in de ongeëvenaarde afwerking van de Awlgrip topcoats. Deze afwerking is sinds lange tijd toonaangevend en vormt de standaard waarmee alle andere topcoats worden vergeleken. 16 Een wereldwijd netwerk van goed opgeleid hulpvaardig personeel, vermaard voor hun praktijkgerichte, probleemoplossende aanpak, vormt een belangrijk fundament onder Awlgrip’s unieke reputatie. Het Awlgrip assortiment wordt verder ondersteund door: • Toegankelijke en uitgebreide up-to-date online informatie en ondersteuning voor applicateurs. • Duidelijke veiligheidsrichtlijnen en online demonstratievideo’s voor applicateurs. • Constante innovatieve productontwikkeling die het leven van applicateurs makkelijker en aangenamer maakt, met niet alleen verbeterde functionele kwaliteiten, maar ook betere milieukwaliteiten. Tijdens METS is Awlgrip HDT Clear geïntroduceerd, onze nieuwste product ontwikkeling in de Awlgrip Topcoats range, prima te gebruiken in combinatie met Awlcraft SE de basecoat waarvoor wij nu bijna 18.000 kleurrecepten beschikbaar hebben. Voor meer informatie kunt u uiteraard terecht bij uw Awlgrip vertegenwoordiger. Awlgrip is wereldwijd de nummer één voor de professionele gebruiker, op zoek naar constante kwaliteit, duurzaamheid, makkelijke repareerbaarheid en de beste technische ondersteuning. Raadpleeg voor meer informatie over Awlgrip onze website www.awlgrip.com AkzoNobel Gebouw 24 – Kamer 217 Rijksstraatweg 31 2171 AJ Sassenheim Tel.: 071-3085374 www.akzonobel.com Jachtbouw Nederland 6 december 2017

De tijd voor verandering is NU De wereld is aan het veranderen. De overgang van verbrandingsmotoren naar elektrische aandrijvingen is volop gaande. Ook in de watersport! Op steeds meer plekken in Nederland en daarbuiten wordt varen met verbrandingsmotoren beperkt, of duurder gemaakt. Elektrisch varen is dan de oplossing. Dat is niet alleen schoon, maar ook stil. En: steeds meer watersporters gaan die rust waarderen. Toch waren er nog wat bezwaren. Zoals de prijs, de angst om niet ver genoeg te kunnen varen en soms de nog onbekende techniek. Met WaterWorld nemen we die bezwaren weg. Deze inboard motoren zijn niet duurder dan een dieselmotor, zelfs niet als je de accu’s meerekent. Ze zijn efficiënt, wat helpt in de actieradius. De techniek is simpel gehouden: motor en regelaar zijn als één geheel op dezelfde fundering te plaatsen als van de dieselmotor. Waterkoeling is niet nodig, dat scheelt gedoe. En wij helpen u graag met het juiste pakket accu’s en lader waar uw klanten mee vooruit kunnen. Het standaard full colour display geeft hen bovendien alle informatie over snelheid, actieradius, accu-% en vermogen. Zodat zij zonder zorgen kunnen genieten! Kijk op TheElectricDrive.com of neem contact met ons op! Verkoop en distributie: De Stille Boot It Butlan 9, 8621 DV Heeg Tel. 0515-20 20 50 WaterWorld@TheElectricDrive.com 17

Double Coat Cabin Varnish, nieuwe technologie voor een prachtig interieur Al vele jaren is de IJssel Coatings één van de meest innoverende Nederlandse verfproducenten actief binnen de jachtconservering. In het oog springende vernieuwingen van de laatste jaren zijn onder andere de 2-componenten epoxy plamuur in een eenvoudige kitkoker, het Double Coat Color Systeem en natuurlijk onze Variopox plamuurmachine De IJssel Coatings, Systeemleverancier óók voor uw blanke zijdeglans interieur afwerking Wat ooit begon met de 2-componenten lak Double Coat is de afgelopen 30 jaar uitgegroeid tot een volledig verfsysteem voor het conserveren van jachten. Waarom bij nieuwbouw en renovatie van uw schip/van een jacht alleen aandacht besteden aan de buitenzijde en vervolgens de binnenzijde aan haar lot overlaten? Nu kunt u met IJmopox FR coating alle ruimtes snel en duurzaam roestwerend afwerken. IJmopox FR coating gecombineerd met Double Coat maakt dit systeem zeer geschikt voor het afwerken van machinekamers of verblijfsruimtes. Dit systeem is tevens gecertifi ceerd voor lage vlamverspreiding (“Surface spread of fl ame”). Nieuw in ons assortiment is een blanke 2 componenten watergedragen zijdeglans lak. Op eenvoudige wijze kan nu met een roller een prachtige zijdeglans afwerking gerealiseerd worden. 18 • IJmopox FR coating Een hoogwaardige roestwerende coating zeer geschikt voor het afwerken van oppervlaktes aan de binnenzijde van jachten, inclusief de bilges. Dit product laat zich eenvoudig verspuiten, maar is tevens zeer geschikt om met de rol of kwast te verwerken. Zoals alle IJmopox producten is ook IJmopox FR coating al vanaf 5 ºC te verwerken. IJmopox FR coating is tot drie weken na applicatie overschilderbaar met Double Coat zonder te schuren. • Double Coat Onze zeer hoogwaardige twee componenten polyester DD lak voor onder andere een superieure afwerking van de binnenzijde. Double Coat is eenvoudig met een rol of kwast te verwerken. Vooral tijdens onderhoud en reparaties van moeilijk te bereiken plaatsen is dit handig. Double Coat is leverbaar in hoogglans en zijdeglans in meer dan 1,000 kleuren. Door het toevoegen van Double Coat Antislip poeder kan men loopvlakken afwerken in dezelfde kleur. Omdat Double Coat bestand is tegen een reeks van chemicaliën is reinigen van het oppervlak, ook na lekkages, eenvoudig • Double Coat Cabin Varnish Is een watergedragen twee componenten transparante zijdeglans vernis. De vernis is gebaseerd op de laatste generatie polyurethaan techniek en geeft een prachtig zijdeglans resultaat. Double Coat Cabin Varnish is speciaal ontwikkeld voor een hoogwaardige afwerking van houten interieurdelen en kan men met een roller of kwast aanbrengen. Door het hout voor te behandelen met Variopox injectiehars en af te werken met minimaal 3 lagen Double Coat Cabin Varnish bereikt men een zijdeglans resultaat zonder strepen en nerven. Leverbaar in een 750 ml set, vanaf 10°C te verwerken met een kwast en de Double Coat schuimroller. De IJssel Coatings is gespecialiseerd in 2-componenten materialen: producten op basis van epoxy, polyurethaan en onverzadigde polyesterharsen. Al sinds 1930 ontwikkelen, produceren en distribueren wij kwaliteitsproducten voor professionals en particulieren. Onze producten vinden hun toepassing in onder andere de jacht- en carrosserie bouw en de vezelversterkte kunststof industrie De IJss produc esterha wij kw produc De IJssel Coatings BV Centrumbaan 960 2841 MH Moordrecht Telefoon 0182 372177 Fax 0182 374191 Sales@de-ijssel-coatings.nl www.doublecoat.nl

Curved Panels & Assemblies No tooling No waste UNIQUE PANELS FROM ONE RECONFIGURABLE MOULD We make use of a reconfigurable mould which is based on pin-bed technology. The mould is equipped with a membrane that conforms to the curved shape required. This means we can manufacture unique panels off of a single mould. Quick turnaround times and lower costs are achieved compared to conventional manufacture. CURVED COMPOSITE PANELS AND ASSEMBLIES Hatches · covers · interiors If you require curved composite panels for any application quickly and cost-effectively, ask us for a quotation. With over a decade of composite design and manufacturing experience, we can find you a solution that will not compromise on quality. Prefer to keep production in-house? We also offer solutions for cost effective moulds based on panel assemblies. 3D FOAM CORE KITTING We thermoform and trim foam panels for kits. Not only can we provide a mapping service but we also do nesting to ensure minimum waste. The benefits included are: • Full-size foam core panels can be formed in one go • Minimal spring-back • Forming up to 200°C • Edge trimming tolerance to within ± 2mm THERMOFORMING ACRYLIC PANELS • We form acrylic panels into singly and doubly curved shapes for parts such as windscreens and portholes. • Thicknesses up to 10 mm depending on shape. • Very fast turnaround. • Especially suitable for one-off or small series production Serving Europe’s Shipbuilders: • Fast affordable production using automated configurable mould • Hand lamination • Thermoforming • Vacuum infusion 19 Curveworks Contact: Tahira Ahmed, Director T: +31 (0) 79 360 2870 t.ahmed@curveworks.nl www.curveworks.nl

Webasto: compleet comfort aan boord! Het productassortiment van Webasto Marine is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Op het gebied van verwarmen, koelen en comfort bent u bij Webasto aan het juiste adres. Dankzij de intensieve samenwerking met jachtbouwers wereldwijd, vaak al in de ontwerpfase, dragen we gezamenlijk zorg voor een perfecte integratie van onze producten in het ontwerp van de boot. Dankzij hoogstaande kwaliteit en perfecte after-sales, staan onze producten garant voor jarenlang zorgeloos bootcomfort. Klimaatsystemen – verwarmen en koelen De luchtverwarmers van Webasto zijn al vele jaren een vertrouwde keuze. Ze zijn compact, stil, zuinig met brandstof en eenvoudig te installeren. Op het gebied van airconditioning heeft Webasto een uitgebreide keuze. Het omvangrijke product portfolio reikt van compacte airco systemen tot grote chiller systemen met koelcapaciteiten tot wel 1.000.000 BTU/h. Onlangs is de succesvolle BlueCool V-serie uitgebreid met de V64 T & V77 T. Deze chillersystemen met variabele snelheid bieden een koelcapaciteit van 50.000 BTU tot 77.000 BTU. Het MyTouch bedieningselement combineert een intuïtieve bediening met een stijlvol design en is mede dankzij de uitgebreide range inbouwframes perfect te integreren in het bootinterieur. 20 Zonweringoplossingen Met meer dan 10 jaar ervaring op het gebied van maritieme daksystemen presenteert Webasto haar gloednieuwe Marine Shading Solutions Range. Met het Folding Shade & Rolling Shade systeem wordt een perfecte schuilplaats gecreëerd voor zonnige dagen op het water. De systemen zijn ontworpen voor gebruik boven de cockpit, het achterdek of the flybridge en kunnen met één druk op de knop worden bediend. Dankzij de slimme en ongecompliceerde ontwerpen zijn de producten gemakkelijk aan te passen. Het vormt een perfecte match met het ontwerp van de boot. Daken en raamverduistering Bootdaken zijn een wereldwijde trend. Steeds meer jachtbouwers kiezen voor een Webasto schuifdak in het bootontwerp. Onze engineers adviseren u graag over de toepassingsmogelijkheden in uw bootontwerp. Sinds 2013 is Webasto ook vertegenwoordiger van Oceanair in de Benelux. Oceanair beschikt over een uitgebreid assortiment verduisteringsproducten voor ramen en luiken: maatwerk voor het interieur van elke boot. Warm water, koelkasten en vriezers Onder de naam Indel Webasto Marine leveren we een breed assortiment aan comfortproducten: koelkasten, vriezers, boilers en warmtewisselaars. Dankzij de ruime keuze kan voor iedere beschikbare ruimte een passende oplossing gevonden worden. Nieuw is de kleinste koelbox op de markt, de Travelbox TB13. Deze draagbare koelbox kan worden gebruikt als koelkast of vriezer (13 liter inhoud). Door het compacte ontwerp is de TB13 ideaal voor sloepen, kleinere boten of kortere reistrips. Webasto Thermo & Comfort Benelux B.V. Constructieweg 47 8263 BC Kampen Nederland Telefoonnummer: +31 (0) 38 337 11 37 E-mail: info.nl@webasto.com Bedrijfsspecifieke kerngegevens: Lucht- en waterverwarmers Airconditioningsystemen: self-contained en chiller tot 1.000.000 BTU Elektrische schuifdaken & zonweringsoplossingen Verduisteringsproducten voor ramen en luiken Koel- en vriesapparatuur Boilers en warmwateroplossingen www.webasto.nl www.webasto-marine.nl

Boegschroeven, maar dan anders. Waarom zou je een standaard boeg- of hekschroef in een uniek jacht bouwen? Dit vroeg Martin de Groot zich af toen hij in 2016 besloot om naast de boegschroeven voor de beroepsvaart ook boegschroeven voor de jachtbouw te ontwikkelen. Nu ruim een jaar later presenteert Power Transmissions Dordrecht vol trots haar nieuwste technologie in boegschroefsystemen. POWER PTD brengt de wensen van onze klanten in kaart en stelt daarop een boegschroefsysteem samen. Dit systeem is volledig gebaseerd op hetgeen onze klant voor ogen heeft. Deze manier van werken is voor de mensen van PTD gebruikelijk vanuit haar opdrachten voor de beroepsvaart, waar de klant meestal ook de gebruiker is. Als uitgangspunt nemen wij vaak de beschikbare energiebronnen aan boord. Uiteraard kan geluidsreductie, integratie in een groter besturingssysteem of de manier van bedienen ook het uitgangspunt zijn. De nieuwste ontwikkeling is de PTD-350 boegschroef met 24 Volt AC draaistroom motor en frequentie geregelde besturing. Met deze nieuwe technologie bieden we een 10 kW boegschroef met een tunneldiameter van 350mm aan die traploos en zeer vloeiend bediend kan worden. Dit systeem kan wel gewoon op 24 Volt DC worden aangesloten. Door de frequentieregelaar worden piekbelastingen voorkomen en dit komt de levensduur van de accu’s en andere componenten ten goede. Er zijn inmiddels een aantal sets geplaatst in patrouillevaartuigen van 16 meter. Dit tot grote tevredenheid van de gebruikers! TRANSMISSIONS Voor de ballastpompen van PTD worden al jaren de haakse overbrengingen (staartstukken) van Rheinstrom gebruikt. In de ballastpompen draaien deze overbrengingen vaak uren continu en hebben ze hun duurzaamheid inmiddels bewezen. Sinds 2016 assembleert PTD deze Rheinstrom staartstukken in eigen huis, waarmee de onderdeelvoorziening voor zowel de ballastpompen als de boegschroeven gegarandeerd is. Alle onderdelen van alle modellen zijn op voorraad en los verkrijgbaar. Tevens heeft PTD een ruilsysteem voor gereviseerde staartstukken. DORDRECHT Vanuit het centrum van varend Nederland verkopen wij onze systemen. Uiteraard adviseren wij u graag over de beste oplossing en staan u graag te woord via telefoon of e-mail. Power Transmissions Dordrecht B.V. Grevelingenweg 23 3313 LB Dordrecht Tel. +31(0)78 616 55 99 info@powertransmissionsdordrecht.com www.ptd-boegschroeven.nl www.powertransmissionsdordrecht.com 21

Arnold de Bruijn van Netherlands Maritime Technology hield een toespraak over de doelen van zijn organisatie en de problemen bij de toepasbaarheid van composieten in lijn met SOLASregels. De interim richtlijnen van de IMO van juni 2017 staan het gebruik van elementen van FRP onder voorwaarden toe op schepen. Over vier jaar worden de regels geëvalueerd. Diana Martens van Inspectie SZW op event CompositesNL: Tekst en foto’s Rens Groenendijk Veel mis in de composietwereld De Nederlandse branchevereniging voor de composietindustrie, CompositesNL, organiseerde een event in het Airborne Automation Centre in Ypenburg-Den Haag. De 130 deelnemers kregen lezingen voorgeschoteld van deskundigen uit de wereld van composieten. Ze kregen het flink om de oren van Diana Martens, coördinerend inspecteur van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid. 22 Martens presenteerde de resultaten van inspecties in de periode 2016-2017 van 32 bedrijven in de composietbranche, waar personeel werkt met gevaarlijke stoffen, en daar bleek veel mis te zijn. Maar liefst 28 bedrijven (87%) hadden de zaken niet op orde, voornamelijk op het gebied van inventariseren en beoordelen. De inspecteurs constateerden dat het met name mis gaat met de risicostoffen styreen, aceton, methyleenchloride en oplosmiddelen. Bij boren, zagen en frezen kwamen flinke hoeveelheden stof vrij, waarin zich resten monomeren en styreen bevinden. ‘Niet normaal’ Martens verwoordde de visie van de Inspectie SZW: “Werknemers moeten gezond en veilig kunnen werken met gevaarlijke stoffen. Blootstelling waar je ziek van wordt, moet niet als normaal geaccepteerd worden. Dat is het wettelijk kader waar we ons aan moeten houden.” De inspectie gaat uit van vier stappen die een bedrijf moet doorlopen om aan te tonen dat het personeel verantwoord met gevaarlijke stoffen kan werken. De eerste stap is inventariseren met welke gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, de eigenschappen vastleggen en onderzoeken of ze eventueel kankerverwekkend zijn. Stap twee is het beoordelen of de werknemers in een situatie terecht kunnen komen die gevaarlijk is voor de gezondheid, of ze blootgesteld worden aan grenswaarden, hoe vaak en hoe lang. Stap drie is werknemers beschermen tegen gezondheidsrisico’s met tijdelijke en structurele maatregelen en de ontwikkeling van een arbeidshygiënische strategie. Stap vier is het geheel borgen, veranderingen signaleren, voorlichting en instructies geven en medisch onderzoek laten verrichten. Borging continu proces Martens: “De wereld verandert voortdurend, ook de gevaarlijke stoffen waarmee wordt gewerkt en de wetgeving. Dit proces van borging moet je continu herhalen. De inspectie gaat meer aandacht besteden aan het werken met kankerverwekkende stoffen. We verlangen gewoon dat er extra maatregelen worden genomen. Een masker of persoonlijke beschermingsmiddelen geven, daar kan niet mee worden volstaan. De werkgever Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Diana Martens, coördinerend inspecteur van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid, had de aandacht van het publiek voor haar lezing over de regels voor het toepassen van composiet. moet ook kijken of er een vervangende stof kan worden gebruikt en moet ook kunnen aantonen waarom dat niet mogelijk is. Ook moet geïnventariseerd worden hoe vaak en wanneer de werknemer met deze stoffen heeft gewerkt. Als er maatregelen bekend zijn waardoor je gezonder kunt werken, en als het technisch uitvoerbaar is, moet het gewoon gedaan worden. Dat is een verandering in de wetgeving.” Tegenvallend resultaat Het resultaat van de inspectie in 2016 en 2017 bij 32 bedrijven viel Martens erg tegen. “Dat het bij 28 van de 32 bedrijven niet in orde was, vinden wij een hoog handhavingspercentage. Er is ook nog een stap nul, wij noemen dat het gezond verstand. Dat we een bedrijf binnenkomen en zeggen, dit kan beslist niet, hier moeten direct maatregelen worden genomen. Het zwaartepunt bij de overtredingen ligt bij stap één en twee, de inventarisatie en beoordeling van de blootstelling.” Reeks tips Martens gaf een reeks tips die voor veel composietbedrijven direct tot verbetering van de arbeidsomstandigheden kunnen leiden. Volgens haar betreft het hier geen grote investeringen: “Er kan direct mee worden begonnen. Het vergt een bepaalde discipline.” • Vervangen van hars door laag styreen emitterende polyesterhars (LSE), met een lagere blootstelling bij uitdampen; • Gebruik van reinigingsmiddelen op waterbasis; • Gebruik van adequate afzuigsystemen; • Good housekeeping‘ kan blootstelling aanzienlijk beperken; • Transport van hars via een gesloten systeem; • Afdekken van vaten met hars; • Gesloten bakken voor het reinigen van rollers en kwasten; • Opruimen van gemorste hars; • Deponeren van spuit- en lamineerafval in afgesloten afvalbakken; • Stoffilters van afzuiginstallaties regelmatig reinigen en vervangen. Waarschuwingen De inspectie geeft voor de meeste onderdelen waar het scheef zit een waarschuwing en er wordt een bepaalde tijd gegeven om de situatie te verbeteren. “Als we terugkomen in het bedrijf en dat heeft na onze waarschuwing geen maatregelen genomen, dan volgen er boetes. We staan nu op het punt die controles te gaan uitvoeren.” “De inspectie ziet met name overtredingen bij de kleine bedrijven die composiet verwerken, die worstelen met wat ze moeten doen, met de beoordeling en inventarisatie”, aldus Martens. “Ik adviseer bedrijven elkaar te helpen om de situatie te verbeteren. Er is redelijk wat deskundigheid nodig om alle stappen uit te voeren. Misschien kan de brancheorganisatie hier een rol in spelen. Samen doen is beter dan dat iedereen het wiel gaat uitvinden.” Martens beseft dat de problematiek veel breder is, want er wordt met nog veel meer stoffen gewerkt dan zij heeft genoemd. Zelfs bij de grotere bedrijven komt de inspectie tegen dat maar 30% het goed doet met composieten. De inspectie ziet een hoge blootstelling bij het aanbrengen van glasvezel. Martens: “Er zijn voldoende goede oplossingen voor beschikbaar, denk aan vacuümtechniek, robots, een goede afzuiging, geforceerde ventilatie. Het vergt waarschijnlijk wel een investering, maar die krijg je terug omdat medewerkers niet ziek worden. Er zijn genoeg alternatieven om gezond en veilig te werken, maar je zal het samen moeten doen. Daar wil de inspectie graag een gesprekspartner in zijn, kom met goede oplossingen, dan zijn we bereid om afspraken te maken.” Een vraag uit de zaal: of het strengere toezicht niet zal leiden tot overheveling van productie naar landen waar minder strenge regels zijn. Martens: “In Europees verband zijn in principe de regels gelijk. Het kan zijn dat de ene inspectie op bepaalde punten wat meer nadruk legt dan de andere, maar het onderwerp risico’s met gevaarlijke stoffen krijgt overal meer aandacht.” De hoogte van de boetes voor overtreding van de arbowet zijn niet hoog en hangen af van de grootte van een bedrijf. “Als werknemers ziek worden is de last voor een bedrijf hoger”, aldus Martens. “Je moet niet van de mentaliteit uitgaan dat het een werkgever niet boeit of zijn werknemer de pensioenleeftijd haalt.” Nieuwe stijl Met het event, dat plaatsvond op 18 oktober, wilde de composiet branchevereniging CompositesNL leden en niet-leden bijeenbrengen om haar nieuwe stijl van opereren te presenteren. “CompositesNL richt zich op drie speerpunten: promotie van de composiet technologie, bijeenbrengen van kennis en innovatie, ontwikkelen van redelijke en billijke regelgeving. Deze bijeenkomst is de ontmoetingsplaats voor alle partijen die actief zijn op het gebied van composiet. Dat is een sterk cross-sectoraal thema en dus divers. Dat blijkt uit het aantal aanwezigen, meer dan 130”, aldus Marcus Kremers, voorzitter van CompositesNL. De diversiteit bleek ook uit de verschillende lezingen. Naast de inspectie van arbeidsen milieuregels was er aandacht voor automatisering van productieprocessen, van luchtvaart tot maritiem, nationaal en internationaal. De middag werd afgesloten met een tour door de bedrijven Airborne en KVE Composites. Ontmoetingsplaats CompositesNL wil fungeren als een ontmoetingsplaats om met elkaar van gedachten te wisselen, elkaar te inspireren en samenwerkingen aan te gaan om uiteindelijk tot groei en duurzame bedrijfsresultaten te komen. Tijdens het event zijn drie nieuwe initiatieven aangekondigd: versterking van internationale promotie van composiet, een cross-sectorale samenwerking op het gebied van composiet en maritiem en het versterken van het thermoplast composiet cluster in Nederland. CompositesNL vertegenwoordigt de belangen van alle organisaties in Nederland die betrokken zijn bij de ontwikkeling, productie, onderhoud en hergebruik van producten waarin composiet technologie een rol speelt. CompositesNL bevordert het duurzame gebruik van composiet producten door het ontwikkelen van nieuwe toepassingen en vergroten van de acceptatie van composiet technologie in de markt. Composiet producten hebben toegevoegde maatschappelijke waarde voor consumenten, burgers, bedrijven en overheden, aldus CompositesNL. Marcus Kremers vormt samen met Maarten Labordus en Laurent Morel het nieuwe bestuur sinds april 2017. In Jachtbouw Nederland nr 3 van dit jaar werd reeds ruime aandacht aan de nieuwe koers van CompositesNL geschonken. www.compositesNL.nl 23 Jachtbouw Nederland 6 december 2017

U HEEFT EEN IDEE VOOR EEN GEWELDIG NIEUW CONCEPT, EEN VISIE VOOR EEN NIEUWE BOOT ... Bij Wijk Yacht Creation helpen we uw visie te realiseren! Wij ondersteunen u bij de eerste stap in het ontwerpproces: We ontwerpen GRATIS één algemeen plan per persoon of bedrijf! Neem contact met ons op als u klaar bent om aan uw toekomst te bouwen: +3170 4 16 17 28 info@yachtcreation.com www.yachtcreation.com YACHT CREATION

Boot Düsseldorf meer dan volgeboekt Circa honderd Nederlandse exposanten hebben zich aangemeld voor de 49ste editie van de grootste bootshow ter wereld, waarvan 25 jacht- en bootbouwers. In hal 17 zijn het de bouwers van stalen en polyester motorjachten die zich presenteren: Abim, Boarnstream, Interboat, Elling, Pollard, Serious, Sterkenburg en Super Lauwersmeer. De Limburgse botenbouwer Linssen pakt in deze hal flink uit met maar liefst zeven schepen, waaronder de primeurs Grand Sturdy 45.0 AC en de Grand Sturdy 500 AC Variotop. In hal 13 (watertoerisme) is bovendien Linssen Boating Holidays aanwezig. In hal 16 zijn Nederlandse bouwers van zeiljachten present: Contest, C-Yacht en Hutting, en in de naastgelegen hal 15 de kleinere zeilboten van Heeg en Saffier. Voor hal 7a - de Super Yacht Show - staan Storm, Holterman, Jongert, KM, Gebr. Van Enkhuizen en Wim van der Valk op de rol. Steeler Yachts parkeert zijn motorjachten opnieuw brutaalweg tussen de superjachten in hal 6. De Steeler NG52 S-line is genomineerd als European Powerboot of the Year 2018, wat opmerkelijk is, want het is voor het vierde achtereenvolgende jaar dat een schip van deze Friese bouwer wordt genomineerd, waarvan er twee uiteindelijk werden uitverkoren. ondanks tijdige aanmelding. Ook Psea Yachts had weer een plekje op de beurs willen hebben, maar viste eveneens achter het net. Beursdirecteur Michelidakis gaf op de persconferentie eerlijk toe dat Boot Düsseldorf meer dan volgeboekt is en dat er een wachtlijst is. “We moeten woekeren met de ruimte. De reden is niet het wegvallen van hal 1 en 2, want we hebben hal 8 daarvoor in de plaats. Het aanbod is gewoon crazy! Door binnen de hallen te schuiven proberen we het zo goed mogelijk op te lossen, maar spijtig genoeg kunnen we niet aan iedereen plaats bieden.” Michelidakis constateerde bovendien dat sommige Nederlandse bedrijven zich pas na de deadline in juni hebben aangemeld. Hal 1 en 2 zijn gesloopt om plaats te maken voor een nieuwe hal, die in de toekomst ook door Boot Düsseldorf gebruikt kan worden. Grote jachten De beurstrend voor 2018 is grote jachten. Michelidakis: “Dat geeft de beurs een indrukwekkende dynamiek. In hal 6 komen vijf jachten van 30 meter te liggen en één van zelfs 35 meter, waarvan de flybridge in de hal wordt opgebouwd. Ze worden op pontons begin januari al via de haven van Rotterdam aangevoerd.” Ook trailerbare boten met buitenboordmotoren zijn erg in trek, dat is een groeiend marktsegment, aldus de beursdirecteur. Start Boating Directeur Petros Michelidakis van Boot Düsseldorf. Achter het net Mulder Shipyard had graag met een schip in de hal 6 voor superjachten gestaan, maar daar bleek geen plaats voor te zijn, Boot Düsseldorf zal geld blijven steken in de Duitse campagne Start Boating, twee jaar geleden geïnitieerd door het Bundesverband Wassersportwirtschaft (BVWW). Doel is de watersport onder de aandacht van een jong publiek te brengen. Jürgen Tracht van het BVWW: “In 2017 hebben bijna 3700 mensen een gratis proefvaart gemaakt met een motor- of zeilboot van tussen de 4 en 10 meter tijdens zes regionale evenementen. Via social media zijn meer dan 2 miljoen mensen bereikt. Afgezien van de huidige economische ontwikkeling blijft de interesse in watersport onverminderd groot en daar heeft ook Start Boating aan bijgedragen.” Door Rens Groenendijk Boot Düsseldorf komt in zicht en daarom belegde de Duitse beursorganisatie voor Nederlandse en Belgische journalisten een persconferentie in de maritieme ambiance van het Deltahotel in Vlaardingen. Directeur Petros Michelidakis gaf tekst en uitleg bij het beursprogramma, waarin ook Nederlandse deelnemers weer een belangrijke rol spelen. Maar van 20 tot en met 28 januari is er geen plaats voor iedereen. Het marktsegment ‘uitrusting & accessoires’ blijft sterk groeien, aldus het BVWW. Tracht ziet als belangrijke oorzaak de vergrijzing van de watersport, die dus ook zijn positieve kanten heeft. “De doorsneeleeftijd van booteigenaren is 61 jaar. Ouderen brengen meer tijd op hun boot door en wensen op het gebied van comfort en veiligheid een hogere uitrustingsstandaard. Hoogwaardige toebehoren zoals verwarming, koel- en kooktechniek, maar ook multimedia staan hoog op het verlanglijstje. Omdat beschikbare jachten langer gebruikt worden zijn regelmatig investeringen nodig in het waarde behoud van jachten.” 25 Jürgen Tracht van het Duitse watersportverbond BVWW Nieuwe hal De nieuwe hal 8a wordt bezet door trendsporten, zoals (wind)surfen, kitesurfing, stand-up-paddling en wakeboarden. Het bassin in de 13.000 m2 grote hal is 65 meter lang en biedt daardoor ruimte aan spectaculaire demonstraties. Voor het eerst ter wereld is er een tow-in windsurfing show. Een 9 meter brede en 1,5 meter hoge kunstmatige golf, die vorig jaar door 1500 surfers werd bereden, en waar prof-surfers demonstraties geven, zal naar verwachting weer veel bekijks trekken. En dat allemaal om de jeugd te interesseren voor de watersport. “De Stand-up-paddlers van nu zijn de bootkopers van de toekomst”, aldus Michelidakis. www.boot.de Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Tekst Laurens van Zijp De 6,50 meter lange Zero na de conversie tot pleziervaartuig. 26 Amsterdam Jachtbouw bouwt reddingsboten om Zero: tweede leven als elektro-sloep In Amsterdam-Noord bouwt Amsterdam Jachtbouw bijzondere boten. Voormalige reddingssloepen krijgen een conversie van diesel naar elektrisch en worden geschikt gemaakt voor recreatief gebruik. Hergebruik en vergroening zijn sleutelwoorden. Gelukkig bestaan ze nog: mensen die een goed betaalde carrière opgeven om hun hart te volgen en ‘iets’ met boten gaan doen. Olivier Venema is zo iemand. Als bedrijfswetenschapper ging hij op een goede dag aan de slag bij een sloepenproject van een sociale werkplaats in Amsterdam. Dat gaf hem meer voldoening en bovendien leerde hij veel over het werken aan boten. In 2015 zette hij een volgende stap en richtte Amsterdam Jachtbouw op. Gericht op de ver- en opbouw van sloepen, al kunnen klanten er ook terecht voor reparatie, refit en schilderwerk. Venema: “Ik wilde verder in het botenbouwen, maar niet hetzelfde doen als anderen. Daarom besloot ik mij op een nichemarkt te richten en oude reddingboten op te kopen en die te gaan ombouwen. Het toeval wilde dat een oude vriend van mij bezig was om een elektromotor te ontwikkelen die beter betaalbaar moest zijn dan de bestaande motoren in kleine vermogens. Hij had een AC inductiemotor anders gewikkeld, zodat deze zoveel mogelijk de diesel benadert. Met de meeste koppel tussen 0 en 1000 omwentelingen. Hij vroeg mij te helpen om de vertaalslag naar een bootmotor te maken.” Elektromotor Venema heeft zijn sloepenserie de naam Zero meegegeven. De eerste boot van 6,50 meter lengte is voorzien van een Green Marine Motors elektromotor van 5 kW. Deze bleek bij de proefvaart de verwachtingen te overtreffen. “De motor is krachtig genoeg om te manoeuvreren; binnen een bootlengte ligt de sloep stil. Bij een kruissnelheid van 8 knoop is er amper verbruik.” De sloep kan met het relatief kleine accupakket van 225 ampère (48 volt) een dag lang non stop varen. De elektromotoren zijn onderhoudsvrij en luchtgekoeld. Ze worden in Duitsland gefabriceerd en in Nederland geassembleerd. Wat elektrisch varen betreft, heeft Venema het tij mee. De bewustwording en acceptatie onder de watersporters groeit en ook de overheden hebben er meer oog voor. In Amsterdam bijvoorbeeld is de eerste ‘e-haven’ al geopend; weliswaar voor rondvaartboten, maar het laat een ontwikkeling zien. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Amsterdam Jachtbouw richt zich op klanten die niet het geijkte Groen gemaakt Amsterdam Jachtbouw koopt oude reddingsloepen uit de offshore op. Deze vaartuigen zijn nog goed, maar worden uit voorzorg vervangen. Ze zijn stevig gebouwd. Venema zorgt voor hergebruik van de casco’s door ze een tweede leven te geven. Hij haalt ze volledig kaal en bouwt ze weer op voor recreatief gebruik. Daarbij wordt de boot waar mogelijk ‘groen’ gemaakt: de diesel maakt zoals gezegd plaats voor de elektromotor en de vetgesmeerde schroefas wordt vervangen door een watergesmeerde. Eventueel gebruikt hout is duurzaam geteeld. Mooi detail: het roer van rvs plaat heeft teakhouten wangen en een uitgefreesd logo in de kop. In plaats van giftige antifouling krijgt het onderwaterschip Finsulate. Een nieuw aangroeiwerend product dat bestaat uit een zelfklevende folie met microvezels. Onderwaterorganismen kunnen niet op deze vezels hechten, waardoor de romp op een milieuvriendelijke manier vrij blijft van aangroei. Amsterdam Jachtbouw is inmiddels dealer van het materiaal. Unieke boot De sloepen worden in standaarduitvoering gemaakt en kunnen naar wens van de klanten rijker worden uitgerust. Die klanten zijn volgens Venema watersporters die iets anders willen dan het geijkte. Die een unieke boot willen met kwaliteit. “Ik verwerk alleen maar goede spullen, een net iets dikkere schroefas, een zwaardere motor en daar komt nog het groene aspect bij. In de nabije toekomst wil ik de motor volledig onder de vloer wegwerken, zodat er nog meer leefruimte aan boord ontstaat.” Vol optimisme zegt hij: “De koper is er; daarvan ben ik overtuigd. Ik moet hem alleen nog zien te vinden.” www.amsterdamjachtbouw.nl Een van de twee accubakken. Olivier Venema: van bedrijfswetenschapper tot botenbouwer. De Green Marine Motors elektromotor van 5 kW. 27 Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Asa Boot Electro B.V. is al sinds 1952 een gespecialiseerde technische groothandel in producten, materialen en systemen voor jachtbouwers, installateurs, service centra en watersportwinkeliers. Met 10 enthousiaste specialisten adviseren, verkopen en ondersteunen wij producten voor elektrische- en hydraulische installaties in motor- en zeilboten, superjachten en kleine beroepsschepen. Wij bieden een volledig programma materialen, producten en complete systemen van gerenommeerde fabrikanten. • Stroomvoorziening aan boord Accu’s, acculaders, omvormers, dynamo regelaars, dieselgeneratoren, sleepgeneratoren, zonnepanelen en windgeneratoren. • Distributie en schakeling Distributie- en schakelpanelen, ‘ digital switching’, zekeringsystemen, bekabeling, walstroomaansluitingen, stekkers en connectoren. • Verlichting en LED armaturen Lampen, vervangende LED lampen, navigatieverlichting, interieurverlichting, luxe armaturen, onderwaterverlichting, dimmers en technische verlichting. • Instrumenten en communicatie Marifoons, antennes, loudhailers, C-Map digitale cartografie, multifunctionele plotters, motorinstrumenten, navigatieinstrumenten, tankbemetering, ‘vessel monitoring systemen’ en NMEA netwerking. • Pompen 28 Bilgepompen, waterpompen, olie- en brandstofdistributie systemen. • Watersystemen Waterdrukpompen, hydrofoors, boilers, watermakers en leidingsystemen. • Scheepssystemen Ruitenwissers, scheepshoorns, compressoren, hydraulische systemen en luikliften. • Besturing en stabilisatie Elektrische- en hydraulische boeg/hekschroeven, stuursystemen, hydraulische stabilisatoren en trimsystemen. • Electrische aandrijving E-propulsion binnenboordmotoren, hybride generatoren voor diesel elektrisch varen. Naast deze kwaliteitsproducten kunnen wij tevens maatwerkoplossingen leveren zoals bijvoorbeeld hydraulische boeg/ hekschroef systeemconfiguraties met tanks, monitoring & stabilizers. Onze technische adviseurs kunnen tevens een compleet systeem advies voor uw schip verzorgen, waarbij wij deze compleet met CAD tekeningen, specificaties voor u uitwerken. Asa Boot Electro b.v. De Dollard 1 1454 AT Watergang Telefoon: 020 4369100 Fax: 020 4369109 Email: info@asabootelectro.nl Website: www.asabootelectro.nl Medewerkers 10 Activiteiten Gespecialiseerde adviserende groothandel in producten, materialen voor elektrische- en hydraulische systemen in pleziervaartuigen, superjachten en kleine beroepsschepen. Distributeur/importeur Alfatronix, Aqua Signal, Aqualuma, Attwood, Berker, Blue Sea Systems, Cabin, C-Map, Cormar, Cobra Marine, Dampf, Energy Research, Fischer Panda, Gianneschi, Green Marine Hubbell, Katadyn, Lenco Marine, Marco, Mast Products, Nautic-Led, Offshore, Philippi, Pro-Car, Rutland, Shakespeare, Side-Power / Sleipner Motor, Spectra Watermakers, Sterling Power, Sunware Solar, VDO, Victron Energy, Vimar, Watt & Sea.

Ervaar de duurzame kracht van infrarood! • Uw werkruimte efficiënt en aangenaam verwarmen tegen een fractie van de energiekosten? • Geen ongewenste verspreiding meer van stofdeeltjes tijdens het spuiten? • Lamineren en lakken bij homogene temperaturen? INNO-GIE heeft voor u de oplossing! Het afzuigen van polyesterdampen zonder warmteverlies, spuiten of verven bij een temperatuur voor optimale hechting, een minimum verwerkingstemperatuur, de afwezigheid van wervelende stofdeeltjes, een houten deck lamineren bij homogene temperaturen…vanaf nu is dit zelfs in de winter allemaal geen probleem meer! Voor professionals in jachtbouw- en reparatie is het toepassen van stralingswarmte enorm waardevol. Onze infrarood Heatscreens doen wat ze moeten doen, en dat is efficiënt verwarmen en tegelijkertijd besparen op energiekosten én bijdragen aan duurzaamheid! Hoe werkt dit? Stralingswarmte verwarmt direct het object en niet de lucht eromheen zoals bij confectiewarmte. De energetische voordelen van infraroodverwarming zorgen ervoor dat u, ook in de koude maanden, tegen lagere energiekosten effectiever kunt verwarmen en dus meer productie kunt draaien. De Heatscreens hebben een lange levensverwachting en zijn onderhoudsvrij, CO² neutraal, IP 65 stof- en waterbestendig, energiezuinig, flexibel in hergebruik, 98% recyclebaar en volledig veilig (CE-conform / SGS gecertificeerd) Voor meer informatie of een afspraak, bezoek www.inno-gie.nl “ In feite komt elke grotere ruimte waar schilder- en onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd voor dit systeem in aanmerking!” “Inno-gie is in staat diverse soorten bedrijfsruimtes, kantoren, woningen, maar vooral loodsen, magazijnen, drydocks etc. te verwarmen met infrarood warmtepanelen. Afhankelijk van de opstelling kan er een enorme besparing gerealiseerd worden, goed voor zowel bedrijfsleven als milieu.” 29

‘We know where you want to go’ Theo Koop (79) grondlegger van Koop Nautic, verkocht jaren geleden zijn bedrijf in vin gebaseerde stabilisatieproducten. De rust die dit teweeg bracht, bood hem echter weinig voldoening. Uiteindelijk zou zijn jaren lange interesse in het Magnus effect hem motiveren een vernieuwend product te ontwikkelen. RotorSwing Marine, in feite een relatief jong bedrijf, werd door Koop opgericht om invulling te geven aan zijn lang gekoesterde wens om de Magnus stabilisator aan de man te brengen. Uw bedrijf bestaat pas 5 jaar maar uw inzichten lijken onmisbaar geweest te zijn bij de ontwikkeling van de elektrische Magnus stabilisator. ‘Jaren van trial and error gingen vooraf aan de ontwikkeling van de huidige RotorSwing. Lang voordat RotorSwing Marine werd opgericht bouwde ik verschillende prototype Magnus stabilisatoren. Het duurde echter enige tijd voordat ik vorm gaf aan de huidige zwenkbare rotor.’ 30 Een stille pijn valt van het gezicht van Koop af te lezen wanneer we vragen naar het ontstaan van een concurrerend product dat binnen afzienbare tijd werd geproduceerd door een voormalig distributeur van RotorSwing. Had u geen patent aangevraagd op uw vinding? ‘Feit is dat iedereen een Magnus stabilisator mag produceren. Pijn is voor mij echter een dwingende prikkeling. Het inspireerde mij om op mijn leeftijd toch nog constructeur te spelen en belangrijke technologische toevoegingen te ontwikkelen.’ Hoe onderscheiden uw producten zich in de huidige markt? ‘Ik wenste de toekomst van RotorSwing Marine en haar trouwe werknemers veilig te stellen. En dat kon enkel vanuit het oogpunt van technologische vooruitstrevendheid in combinatie met de juiste patenten.’ Een glimp van een trots maskeert het gezicht van Koop wanneer hij verteld over de brandstof besparende technologie en ZeroSpeed functionaliteit van zijn hand. ‘Gelukkig mag niemand deze technologie namaken. We bemerken nu een duidelijke marktverschuiving richting ZeroSpeed functionaliteit. In Nederland is daar nauwelijks markt voor. De aanvragen voor dit systeem komen dan ook hoofzakelijk van rond het middellandse zeegebied.’ Berust u zich in uw laatste vinding? ‘Bepaald niet! Wij zijn nog druk bezig met de ontwikkeling van het WING systeem. Dit veelbelovende vin ontwerp zal naar mijn mening de Magnus stabilisatoren uiteindelijk verdringen. We zien dat veel mensen hun twijfels hebben bij de weerstand die de rotors kunnen veroorzaken. De lange slanke WING vin wekt vertrouwen. Mensen zijn nu eenmaal vertrouwd met het beproefde concept van een vleugel.’ Theo Koop aan het werk in 1972. RotorSwing Marine BV Schuttersstraat 26B 6191 RZ BEEK (L) T: +31 (0)6 254 425 72 E: info@rotorswing.com www.rotorswing.com

Comfortabel verwarmen en koken aan boord Amrit Watersport Comfortabel, oorverdovend stil en zuinig Het hele jaar door er lekker warm bij zitten tegen een laag brandstof- en stroomverbruik. Dat is mogelijk met de Finse SAFIRE dieselkachels van Amrit Watersport. Voor een behaaglijk verwarmde ruimte is een goede luchtcirculatie onontbeerlijk. De SAFIRE kachels zijn daarom voorzien van meerdere uitgangen voor de warme lucht. Dit komt de verspreiding van warmte ten goede. De moderne brandertechniek zorgt voor een optimale en schone verbranding met een blauwe vlam. Er zijn vijf kachels met een verwarmingsvermogen van 1,6 tot 3,6 kilowatt. Deze kachels kunnen elk formaat boot verwarmen, het hele jaar door. De optionele Safire GSM module maakt bidirectionele communicatie met de SAFIRE dieselkachel mogelijk. Dat betekent dat de kachel op afstand in- en uitgeschakeld kan worden, temperatuur en accuspanning uitlezen en een temperatuur alarm instellen. Geen gevaarlijk gedoe meer met koken op gas De SAFIRE cera22 Diesel Kookplaat maakt koken mogelijk op de brandstof die in de meeste plezierjachten toch al aan boord is: diesel. De keramische kookplaat met een vermogen van 2,2 kW beschikt over twee kookzones en heeft een elegante rvs uitstraling. De Diesel Kookplaat kan worden geïnstalleerd in alle recreatievoertuigen. Amrit Watersport haalde enkele jaren geleden de ambachtelijke SAFIRE producten naar Nederland en sleepte het exclusieve dealerschap voor de het Europese vasteland in de wacht. De SAFIRE dieselkachels zijn een ambachtelijk Fins product, geproduceerd in een familiebedrijf met 30 jaar ervaring in het ontwerpen van brandstofgebaseerde kachels. Amrit heeft natuurlijk veel kennis en ervaring met de inbouw van de systemen en biedt volledige ondersteuning gedurende het hele installatietraject. Het dealernetwerk omvat al meerdere plaatsen In Nederland en Amrit is nog op zoek naar uitbreiding. Safire heeft de volgende producten in het assortiment: • • • Safire Marine heaters 1,6 – 3,6 Kw Safire cera22 keramische kookplaat Safire Chalet heaters 2,0 – 3,8 kW Natuurlijk is SAFIRE ook online bereikbaar op www.safire.nu. Meer informatie over de Safire verwarmings- en kookapparatuur? Neem contact met ons op. Contactgegevens: Mart Verheul Amrit Watersport L.J. Costerstraat 5, 6827 AR Arnhem T +31 263703055 info@amritwatersport.nl Safire verwarming wordt geproduceerd in de EU. www.amritwatersport.nl 31

Mr. Ivo M.F. van Emstede, de stormvaste advocaat In de waterrecreatiebranche is er eigenlijk niemand die hem niet kent, mr. Ivo M.F. van Emstede. De advocaat die al bijkans 30 jaren gespecialiseerd is in juridische kwesties waarmee ondernemers in de waterrecreatiebranche kunnen worden geconfronteerd. Nautisch advocaat Mr. Ivo van Emstede is de grondlegger van de 13 sets algemene voorwaarden van HISWA Vereniging en heeft hij zijn input gegeven bij het opstellen van de recent (2014) opgestelde (nieuwe) NJI voorwaarden. Dit laatste gecombineerd met de praktijk van mr. Van Emstede die voor circa 95% bestaat uit zaken die hij voor de ondernemers in de waterrecreatiebranche behartigt dan geldt hij met recht als dè nautisch advocaat van Nederland. 32 Vakman Mr. Van Emstede is advocaat maar door zijn in de loop der jaren opgebouwde kennis, is hij bovendien een vakman voor zover het de ‘technische’ kant van de zaak betreft. Een nautisch expert zal hij zich niet noemen maar velen weten inmiddels dat hij een nautisch expertiserapport kan analyseren en daarop, zo nodig, een gedegen commentaar kan geven. Praktijk-/proceservaring Een advocaat ontleent zijn kunde niet alleen aan de kennis ‘uit de boeken’ maar ook aan zijn (proces)praktijk. Mr. Van Emstede kan terugvallen op een netwerk van (praktijk)deskundigen met daarin ondermeer jachtbouwers, nautisch experts, jachthavenexploitanten, jachtmakelaars, jachtarchitecten, etc. bij wie hij te rade kan gaan voor advies en informatie. Het resultaat van de door mr. Van Emstede gevoerde procedures heeft invloed op door rechters te wijzen vonnissen. Een helder advies en geen onnodige kosten Mr. Van Emstede vertaalt de inhoud van een juridische procedure of van de brieven van de advocaat van de wederpartij in lekentaal en zijn adviezen zijn voor de leek immer helder. Is de kans op succes minder dan 50% of in geval het financieel belang te gering is dan raadt mr. Van Emstede zijn cliënt vrijwel altijd af om een (kostbare) procedure te starten. Voor meer informatie, zie de website van mr. Van Emstede: www.vanemstede.nl.

Zekerheid en kwaliteit: laat u ontzorgen Luxe, kwaliteit en innovatie: als jachtbouwer legt u de focus op méér dan tevreden klanten. U stelt alles op alles om de wens van uw klant te overtreffen. Dan kunt u het zich niet permitteren als de bouw of nazorg van een jacht vertraging oploopt. Bijvoorbeeld door onderdelen die te laat of beschadigd arriveren. Heeft u er wel eens over nagedacht om uw transportzorgen door een professionele partner uit handen te laten nemen? Op de juiste plaats, op het juiste moment Waar een bedrijf uitblinkt in kwaliteit, moet het kunnen vertrouwen op goede partners. Die dezelfde kwaliteit even hoog in het vaandel hebben, met hart voor het vak. Gelukkig kunt u vertrouwen op een logistiek dienstverlener die alles in huis heeft om aan de strenge eisen te voldoen. Bij MOL Logistics krijgt u namelijk advies over de manier van transport, de wijze van verpakken, de benodigde douanedocumenten en wanneer iets de deur uit moet om het op tijd op de gewenste locatie te krijgen. Of het onderdeel nu via de lucht, over zee of via de weg wordt vervoerd. U kunt er op vertrouwen dat het op het juiste tijdstip, in de juiste conditie en op de juiste plaats is. Kwaliteit en snelle reactie Daarnaast kunt u ervan uitgaan dat de geboden kwaliteit gewaarborgd is en blijft. MOL Logistics is namelijk gecertificeerd op een breed terrein: AEO (douane), ISO 9001 (kwaliteit) en IATA (luchtvracht). Ook kunt u erop bouwen dat we snel reageren, korte lijnen hebben en ervoor zorgen dat er altijd iemand bereikbaar is voor noodoproepen of spoedtransporten. Vertrouw op onze logistieke expertise Neem contact met ons op om onze aanpak in de praktijk te ervaren: bel 013 - 5373 373 of stuur een email naar info@mol-logistics.nl. Uw vakmensen kunnen zo verder met waar ze goed in zijn: het ontwerpen, construeren en onderhouden van jachten. MOL Logistics (Netherlands) BV Siriusstraat 45 5015 BT Tilburg +31 (0)13 – 5373 373 info@mol-logistics.nl www.mol-logistics.nl 33

Hoogwaardige aircosystemen voor boten en jachten Duurzame aircosystemen, maximaal comfort Stiller, Energiezuiniger én comfortabeler. Dat zijn de uitgangspunten voor de complete lijn aircosystemen van Clion-Marine. Tijden veranderen, dus ook de eisen aan scheepsairconditioning. Waar veel conventionele marine aircosystemen weinig aandacht besteden aan energie-efficiency, bewijst Clion-Marine dat het ook anders kan. Onze aircosystemen kenmerken zich door een extreem laag stroomverbruik, modulerende capaciteit, eenvoudige installatie en een maximaal comfort. Met Clion-Marine komt u gegarandeerd tegemoet aan de wensen van uw klant. Eigen productontwikkeling Clion-Marine scheepsairconditioning is exclusief ontwikkeld door Eberca, specialist in (mobiele) klimaatsystemen, en wordt geproduceerd binnen de EU. In de Clion-Marine aircosystemen komt het beste van twee werelden samen. We combineren de reeds bestaande inverter compressortechniek, met onze jarenlange kennis en ervaring op het gebied van (marine) klimaatsystemen. De inverter compressortechniek heeft als voordeel een volledig modulerende, stille en energiezuinige werking zonder hoge opstartstromen en vormt de basis van onze compacte, gebruiksvriendelijke marine aircosystemen. Onze systemen zijn bovendien de zuinigste en stilste in hun soort. 34 Maatwerk marine aircosystemen Binnen Clion-Marine onderscheiden we diverse klimaatoplossingen, geschikt voor uiteenlopende toepassingen. Naast levering van losse componenten en complete aircosystemen bieden wij ook ontwerp, engineering en begeleiding. Van capaciteitscalculaties en complete leidingplannen tot volledige inbedrijfstelling van het aircosysteem. Ongeacht de situatie, wij zorgen voor een optimaal klimaat aan boord. het assortiment van Clion-Marine airconditioning bestaat uit de volgende producten. • Clion-Marine Chillers • Clion-Marine Standaard Airhandlers • Clion-Marine Self Contained • Clion-Marine Slim line • Clion-Marine 12V/24V DC Self Contained units • Clion-Marine motor en hydraulische aangedreven kits voor werkschepen, tenders etc. Clion-Marine is continu bezig met nieuwe productontwikkelingen en verbeteringen, onlangs is de volgende nieuwe productlijn aan het pakket toegevoegd: • Clion-Marine Fresh Air unit(s) Meer informatie over onze unieke Clion-Marine scheepsairconditioning systemen? Neem contact met ons op. Clion Marine scheepsairconditioning is exclusief ontwikkeld door Eberca, specialist in (mobiele) klimaatsystemen, en wordt geproduceerd binnen de EU. Eberca B.V. Marconistraat 2 | 3281 NB Numansdorp BEL: 0186 - 62 19 55 | MAIL: info@clion-marine.com www.clion-marine.com

Door Pieter Timmers, Forward Management De Business Development Manager Vroeger was alles simpel; marketing was marketing en verkoop was verkoop. Vaak werden deze twee zaken door dezelfde mensen gedaan, maar naarmate de tijd vorderde kwamen er instrumenten bij, waarmee we nauwkeuriger konden inzoomen op deelgebieden waar specialisten voor nodig waren. Er is geen vakgebied te noemen dat zoveel deelfuncties heeft als marketing: productmanager, accountmanager, content manager, online marketeer, communicatiemanager, strategisch marketingmanager, business development manager, enz. Opvallend is dat het veelal ‘managers’ zijn en zodra ze drie of meer maanden in die functie gewerkt hebben, komt er ‘senior’ voor te staan. Dat zou betekenen dat ze allemaal deskundig zijn en wat te managen hebben. Of dat altijd zo is, laten we in het midden. Één ervan, de ‘Business Development Manager’, ja, die heeft wat te managen en zijn taak raakt alle afdelingen van het bedrijf. Deze functie is ook van een redelijk recente datum. Sparringpartner Een Business Development Manager weet technologische voorsprong te vertalen naar klantenvoordelen. De marktfocus wordt nauw in de gaten gehouden en de Business Development manager is in deze marktsegmenten een waardevolle sparringpartner en vormt daarnaast een succesvolle spil tussen Marketing, Sales en Research. Primaire focus van de Business Development Manager is de klant en de markt en hij of zij moet daarin intern aansluiting houden bij de organisatie. Concrete taken van de Business Development Manager zijn onder andere: • Visie uitwerken en een verkoopplan opstellen • Analyseren van markt- en businessproposities • Definiëren van prijsmodellen • Nieuwe markten selecteren • Opzetten van en leiding geven aan het Business Development Team • Inhoudelijke ondersteuning van de verkoopafdeling bij verkoop in nieuwe markten • Contact onderhouden met business partners om nieuwe opdrachten te generen • Opbouwen van eigen klantenportfolio door middel van acquisitie • Opzetten van partnerships om op een soepele, snelle en succesvolle manier een nieuwe markt te kunnen betreden • Coachen van verkoopmedewerkers Verkenner Een Business Development Manager is geen kostenpost maar een investering. In grotere corporate organisaties opereert deze manager op strategisch niveau en is vaker een staffunctionaris wiens opdracht het is aan de toekomst van het bedrijf te werken. Trends en ontwikkelingen hebben alle aandacht. Het is een verkenner van een nog onbekende toekomst en spreekt daarom ook een ander taal dan de verkoper. Business Development richt zich op een bepaalde PMC (product-markt-combinatie) en onderzoekt of de huidige PMC-strategie ook in de komende vijf jaar nog de juiste zal zijn. De business development manager is vaak de gesprekspartner voor strategische alliantiepartners, leveranciers, brancheorganisaties, overheden, (vak)pers, public relations, enz. Hij is in die hoedanigheid de spreekbuis van het bedrijf. De business development manager weet de gespecialiseerde functies binnen de organisatie te verbinden en de communicatie tussen die functies of afdelingen gaande te houden. Een goede business development manager werkt aan een reputatie van het bedrijf waar hij of zij voor werkt. Het netwerk wordt zorgvuldig gekozen, afgestemd op de PMC en is aanwezig, zichtbaar en bereikbaar. Een rol met nauwe betrokkenheid, zo niet de architect van het communicatiebeleid van het bedrijf. Generalist Omdat de business development manager werkt aan een product-markt strategie, is het de vaste gesprekspartner met de afdelingen verkoop en marketing, maar staat ook naast de bedrijfsleiding. In kleinere organisaties zeer waarschijnlijk deel uitmakend van de bedrijfsleiding en om die reden meer generalist dan specialist. Een business development manager kan niet zonder budget. Om aanwezig te zijn bij belangrijke netwerkevenementen en mensen een op een te kunnen spreken, worden de nodige kosten gemaakt. Reisen verblijfkosten zijn aanzienlijk, zeker wanneer er internationaal wordt geopereerd. Deelname aan beurzen en congressen is noodzakelijk om op de hoogte te blijven wat er in de bedrijfstak gebeurt. De business development manager moet een doelstelling hebben. Zonder doelstelling is het een ongeleid projectiel. Doelstellingen houden deze manager scherp en ook moet hij of zij de organisatie blijvend informeren over bevindingen. De informatie komt niet slechts uit de markt, maar ook uit eigen organisatie. Onze functionaris moet dus een goed communicator zijn, maar moet vooral grote oren hebben om elk relevant signaal uit de markt op te kunnen vangen. Ruimte creëren Het bovenstaande is zonder meer van toepassing in grotere corporate organisaties en lijkt overdreven en theoretisch voor de Nederlandse jachtbouwer, maar elk goed geleid bedrijf doet dit ook, maar het valt niet op omdat de bedrijfsleiding het er terloops bij doet. Het bovenstaande is niet bedoeld om de noodzaak van zo’n business development manager te bewijzen, maar wel om aan te tonen dat er in de markt van morgen ruimte gecreëerd moet worden in de organisatie om de taken en werkzaamheden op professionele wijze invulling te geven. 35 Ploegen, eggen, zaaien en oogsten Foto Rens Groenendijk

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2017. facebook.com/InternationalYachtPaint 8827/1117

Door Gerwin Klok, branchemanager NJI Boot Holland blijft voor WTC Expo in Leeuwarden een belangrijk evenement. Boot Holland krijgt nieuwe impuls Boot Holland 2018 wil na een aantal moeilijke jaren onder een nieuwe eigenaar haar vleugels weer uitslaan en de beursformule vernieuwen, aldus algemeen directeur Peter Ourensma van het WTC Expo in Leeuwarden. Op de beurs, die zijn 28ste editie beleeft, presenteert van oudsher een groot aantal NJI-leden met name hun stalen schepen. Beursorganisator WTC Expo wil Boot Holland een nieuwe impuls geven. “De verwarring en onzekerheid die er in de markt bij sommigen leeft, is misschien begrijpelijk, maar niet nodig”, aldus Ourensma. Hij legt uit dat WTC Expo met de voormalige financiers overeenstemming heeft bereikt over de afwikkeling van de schuldenlast. Daartoe is het congrescentrum verkocht en is de organisatie overgenomen door een private investeerder, die volgens Ourensma de intentie heeft de activiteiten te versterken en bereid is te investeren in mensen en middelen bij WTC Expo. Ourensma: “Dit stelt ons in staat om juist weer op volle kracht te opereren. Boot Holland is voor ons, en ook voor onze deelnemers, nog altijd een belangrijk evenement en dus blijft Boot Holland ook in de toekomst deel uitmaken van ons portfolio”. Nieuw voetbalstadion De bouw van een nieuw stadion voor Premier League voetbalclub Cambuur is volgens Ourensma zo goed als zeker. “Maar dat zal niet leiden tot het verdwijnen van de beurshallen. Er blijft in de toekomst beslist voldoende ruimte over voor een beurs als Boot Holland. Dit is bovendien een vereiste geweest bij de eerder genoemde overname. Het gerucht dat het volledige complex gaat verdwijnen en dat daarmee een einde komt aan de beurzen in Leeuwarden is derhalve een fabel”, stelt Ourensma. Hij heeft vertrouwen in de gebiedsontwikkeling: “Het zal de aantrekkelijkheid van het hele omgevingsgebied een enorme boost geven, zonder dat de activiteiten van WTC Expo daarmee in gevaar komen”. Naar verwachting zullen de eerste werkzaamheden medio 2019 van start gaan. Beursmanagement Het vertrek van beursmanager Pieter Fokkema betitelt Ourensma als ‘natuurlijk best wel even vervelend’. Het is zijns inziens tegelijk ook een moment om met een frisse blik naar Boot Holland te kijken. “Gelukkig kan worden teruggevallen op meerdere medewerkers die al lange tijd bij WTC Expo werkzaam zijn en de nodige ervaring hebben met het organiseren van beurzen.” Het dagelijkse management voor Boot Holland ligt nu bij Anouk Kuperus, die daarin wordt bijgestaan door Jacco van Emst en (acquisitie) Gerda Brouwer Boot Holland wil volgens Ourensma in de basis de gemoedelijke, sfeervolle en gerichte botenbeurs blijven die het altijd is geweest. Het accent ligt daarbij op de (stalen) motorjachten en waterrecreatie/ toervaart. De beleving op de beurs zal worden verbeterd en er komt in lijn met de ontwikkelingen in de markt meer aandacht voor botenverhuur. “Wij zijn nog in gesprek met partijen over leuke en waardevolle aanvullingen op onze beurs, zonder dat dit afbreuk doet aan datgene waar de bezoeker primair voor komt, namelijk boten”, benadrukt Ourensma. NJI-visie NJI-branchemanager Gerwin Klok: “Boot Holland is voor de staalbouw, waar onze roots liggen, een belangrijk evenement. Wij vinden dat er met name ook in Nederland evenementen moeten zijn waar aanbieders van watersporttechniek hun onderneming en hun waar moeten kunnen presenteren onder gelijke condities en tegen verantwoorde tarieven en bijkomende kosten. Boot Holland heeft hier naar onze mening altijd het beste invulling aan gegeven. Tegelijk vinden wij - en met ons velen - dat Boot Holland de afgelopen jaren wel iets meer aan vernieuwing had kunnen doen. Wij hopen dat het de niche beurs mag blijven voor het waterverplaatsende stalen schip.” Boot Holland vindt plaats van vrijdag 9 tot en met woensdag 14 februari 2018 in het WTC Expo te Leeuwarden. www.boot-holland.nl 37 verenigingsnieuws Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Met aanzienlijk meer standhouders dan vorig jaar en een contract voor drie jaar van hoofdsponsor EOC verzekeringen vond op de Willemswerf in Den Helder van 10-12 november de tweede editie plaats van de Traditionele Schepenbeurs. Diverse NJI- leden hadden op de beurs hun stand opgebouwd of een schip aangemeerd. De sfeer zat er meteen goed in. Traditionele Schepenbeurs 2.0 geslaagd Hoofdsponsor Ton van Dongen, directielid van EOC verzekeringen stelde dat de Helderse voortzetting van Klassieke Schepen steeds aantrekkelijker wordt: “Daarom hebben we ons voor de komende drie jaar als hoofdsponsor aan de beurs verbonden.” Niet alleen in het sfeervolle Gebouw 66 was het maritieme erfgoed sterk vertegenwoordigd. Ook de Museumhaven lag vol traditionele vaartuigen. Een deel daarvan was uiteraard bestemd voor de verkoop, maar veel eigenaren van varend erfgoed 38 beschouwen de beurs ook als een jaarlijkse ontmoeting met geestverwanten en een platform waar kan worden genetwerkt. Bij de stands kon scheepsmateriaal gekocht worden, maar ook boeken, kleding, toebehoren, lijnen, sieraden, scheepsaccu’s en houtsnijwerk. Op de beurs waren verder meerdere scheepsmakelaars van de partij. Demonstraties en lezingen onder andere over masteninspecties completeerden het programma. Slecht weer Uiteindelijk kwamen zo’n 2.800 bezoekers www.traditioneleschepenbeurs.nl Hanseboot wellicht voortgezet Eind september liet de organisatie van Hanseboot haar exposanten én publiek plotseling weten dat er na dit jaar géén in-house botenbeurs in Hamburg Messe und Congress meer zou plaatsvinden. De organisatie gaf aan zich voortaan te willen richten op de steeds verder opkomende Ancora Boatshow. En toch is er een kans de de ‘droge’ botenbeurs Hanseboot blijft bestaan. Een flink aantal trouwe exposanten op Hanseboot is ontstemd over het besluit. Tijdens de beurs staken deze onder leiding van Deutsche Boots- und Schiffbauer-Verband e.V (DBSV) de koppen bij elkaar, met als resultaat dat na dit jaar de in-house botenbeurs in Hamburg zeer waarschijnlijk gewoon blijft bestaan. Hanseboot trok in haar hoogtijdagen met gemak 100.000 bezoekers, maar had net als andere boatshows als gevolg van de economische crisis te kampen met een afnemend aantal exposanten en bezoekers. Rode cijfers Nu markten zich herstellen, bleef Hanseboot in de rode cijfers en werd de beurs voorbij gestreefd door Interboot Friedrichshafen met circa 90.000 bezoekers. Reden voor het drastische besluit om na bijna 60 jaar het gebaande pad te verlaten om een nieuwe lucratievere weg op te gaan. Daarmee wordt gedoeld op de verdere uitbreiding van de Ancora in-water boatshow, die sinds 2009 in de Lübecker Bucht wordt gehouden. Vanaf 2019 zou bovendien begin oktober in de Hamburgse HafenCity een jaarlijks Yachtfestival moeten plaatsvinden dat Messe Hamburg dan samen met de Stadt Hamburg wil organiseren. Komend jaar vindt van 25-27 mei in Neustadt de 9e editie plaats van de Hanseboot Ancora In-Water Boat Show, sinds vier jaar een coproductie van Ancora Marina en Hamburg Messe und Congress. Naast een verdere groei van het aantal tentoongestelde boten en het aanverwante kadeterrein wil de organisatie in de makelaarshal een vakevenement voor jachtcomponenten en accessoires inrichten, wat in feite de voorzetting vormt van de vakbeurs Boatfit die ooit in Bremen begon. Op deze manier hoopt de organisatie meer vakpubliek naar Neustadt te trekken. De 520 exposanten op Hanseboot zagen ruim 76.000 bezoekers aan zich voorbij zagen trekken, tegen 60.000 vorig jaar. Linssen, Elling en Saffier namen als enige Nederlandse jachtbouwers deel. De koopbereidheid lag op een beduidend beter niveau, blijkt uit een peiling onder exposanten, die negatief zijn over de lengte van de beurs (negen dagen) en de openstellingen ‘s avonds. Dit laatste nam niet weg dat zich tijdens de beurs onder de exposanten een steeds duidelijker stemming aftekende om de binnenbeurs desnoods in verkleinde en verkorte vorm toch voort te zetten. Het DBSV, een op de NJI lijkende brancheorganisatie, meldt volop steun en toezeggingen te krijgen vanuit de branche om de in-house show voort te zetten. DBSV denkt in 2018 zeker twee grote hallen te kunnen vullen van samen bijna 30.000 m2. De nieuwe beurs draagt (voorlopig) de naam ‘Hamburg Boat Show’ en is gepland van donderdag 18 tot en met zondag 21 oktober. Bij de voorbereiding van de nieuwe show vraagt de DBSV naar de wensen en ideeën van de potentiële exposanten en de botenindustrie. Komend voorjaar wordt op basis van de definitieve aanmeldingen beslist of de beurs daadwerkelijk wordt georganiseerd. www.dbsv.de naar de beurs, onder wie ook geïnteresseerden uit België, Frankrijk, Engeland en Duitsland. Beursmanager Jet Sluik had op iets meer bezoekers gehoopt, maar is gezien het gure natte weer toch blij met dit resultaat. Meer dan 100 mensen bleven een nachtje slapen op één van de schepen. Ook bezochten ruim 400 bezoekers met hun beurskaartje gratis op hetzelfde complex het Marinemuseum en het Nationaal Reddingsmuseum. Jachtbouw Nederland 6 december 2017 verenigingsnieuws

UW WERELDWIJDE PARTNER IN KLIMAATBEHEERSING Dometic is de ervaren leverancier die alles in huis heeft om complete oplossingen te bieden voor commerciële werkboten en jachten. dometic.com

Een VQ54 van Vanquish Yachts uit Steenwijk, 16,6 meter lang en 4,91 meter breed, haalt 45 knopen met twee 800 pk MAN diesels. Dit schip is door Niels Gadellaa van Ship Install voorzien van een digital switching systeem van Raymarine. Met een druk op het multifunctionele display kan bijvoorbeeld de tendergarage in het achterschip worden geopend, waar zich een Williams 285 Turbo Jet bevindt. Expert Niels Gadellaa van Ship Install geeft uitleg Door Rens Groenendijk Het comfort van digital switching 40 Domotica rukt op in huis en ook in de auto worden we omringd door technische snufjes die het rijden veraangenamen. Dus waarom zouden we die techniek niet aan boord toepassen? Digital switching is waar het dan om draait. We gingen op bezoek bij Niels Gadellaa van Ship Install in Heusden. Hij is dagelijks in de weer met het programmeren en installeren van apparatuur van Raymarine waarmee alle techniek aan boord aan elkaar wordt geknoopt en centraal kan worden bediend en beveiligd. Gadellaa gaat als eerste aan de slag met de indelingslayout van het ontwerpbureau, beneden- en bovendeks, en werkt dat in Excel sheets helemaal uit. Elk lampje, apparaat en schakelaartje aan boord wordt benoemd, een waar monnikenwerk. Door CCM control units te koppelen, kan het netwerk steeds verder uitgebreid worden. Voor de Vanquish 54 waaraan hij werkt, waren er bijvoorbeeld vier nodig. Gadellaa: “De CCM control unit, die via Empirbus NXT samenwerkt met de Raymarine hardware, wordt door mij geprogrammeerd. Bij sommige projecten gaan we een stapje verder, dan ontwerp ik de knopjes op het display en bepaal de kleuren voor de aan- en uit-stand. Ik heb zelfs een teller gemaakt om op het beeldscherm te kunnen zien hoeveel meter de ankerketting is neergelaten. Je kunt het zo gek maken als je zelf wilt. Per unit kan maximaal 100 Ampère worden geschakeld, 10 Ampère per uitgang.” Basiswensen Op de input /output list, ofwel I/O-list, geeft Gadellaa alles een benaming, zoals ‘bilge level engine room’, ‘hatch open signal’ of ‘switch underwater lights’. “De bediening van alle functies gebeurt via een touchscreen van een Raymarine multifunctioneel display, maar het kan ook via een tablet of smartphone. Alles, behalve de scheepshoorn. Daar maken we voor de zekerheid ook een fysieke knop voor, want in geval van nood heb je misschien niet de tegenwoordigheid van geest om de button voor de hoorn op het display op te zoeken. Een zoeklicht is ook zoiets, dat kan zowel manueel als via het display worden bediend.” Met een virtuele hoofdschakelaar kan alles aan boord in één keer worden aan en uit gezet. Maar ook kan met één vingertip de verlichting in een bepaalde sfeer worden ingeschakeld, in bepaalde ruimten gedimd. Overigens kan de verlichting ook in de ruimte zelf handmatig worden bediend. Kleinste details Gadellaa buigt zich over de kleinste details: “Moeten de bilgepompen automatisch aanslaan of op vraag draaien? Als Niels Gadellaa van Ship Install. Foto Rens Groenendijk de vuilwaterpomp aan blijft staan, en dat gebeurt nogal vaak, dan wordt dat met een kort biepje en een berichtje op het scherm aangegeven. Ik kan er ook voor zorgen dat de ruitenwissers synchroon lopen, zelfs op hoge snelheid. Als je ’s nachts voor een plasje naar het toilet gaat, is het vervelend dat de ventilator direct begint te draaien. Ik programmeer dat die pas na een minuut automatisch aanslaat, na het aanschakelen van het licht en na drie minuten weer uitschakelt. Maar al die parameters zijn dus te bepalen!” Jachtbouw Nederland 6 december 2017

NMEA-2000 Om het dashboard te digitaliseren wordt het Controller Area Network (Canbus) NMEA-2000 gebruikt. De afkorting staat voor National Marine Electronics Association, die een protocol heeft opgesteld voor de uitwisseling van gegevens aan boord van schepen via seriële verbindingen. Op NMEA.org is te zien welke apparatuur is toegelaten. “Het is een afgeleide van de auto-industrie, maar is specifiek voor de jachtbouw is ontwikkeld. Er komt best veel voor kijken. Ik ga jaarlijks op training naar Engeland om bij te blijven, en dat is nodig, want er zijn telkens veel veranderingen.” Door NMEA-2000 is het mogelijk om systemen voor het elektriciteitsmanagement van WhisperPower of Mastervolt te integreren en kan op het multifunctionele beeldscherm bijvoorbeeld de laadstand van de accu’s worden afgelezen en andere functionaliteiten die daarbij horen. Schakelaars Wie nog denkt in zekeringen die handmatig worden geschakeld, moet daar met digital switching afscheid van nemen. “Je merkt nog wel eens angst voor het onbekende omdat de vertrouwde schakelaars niet meer zichtbaar zijn, maar dit is betrouwbare techniek. Bovendien werkt het veel overzichtelijker. Wat wel helpt is dat door de techniek met smartphones en tablets veel mensen al vertrouwd zijn met het bedienen met de vingertoppen van virtuele schakelaars.” Voor velen zijn draadloze schakelaars echter nog een brug te ver. “Terwijl ook dat al beproefde techniek is, bovendien kunnen wanden daardoor dunner worden gemaakt, wat weer gewicht bespaart. Het is een kwestie van tijd voordat het ook gangbaar wordt.” Voor Raymarine programmeert Gadellaa bij alle werven in Nederland die een boordsysteem met digital switching installeren. Zo heeft hij bij Vanquish, waar in dit artikel de illustraties van de VQ54 bij horen, al vier schepen van deze techniek voorzien. Het meeste werk gebeurt achter de computer. Het in bedrijf stellen is doorgaans in een dag gedaan. De werf heeft immers de bekabeling al gelegd. Ook bij storingen komt Gadellaa in het geweer. “Het mooie bij Raymarine is dat de service wereldwijd is. Dus als hier een buitenlands schip met problemen komt, kan ik dat gemakkelijk verhelpen omdat de techniek gestandaardiseerd is. Het werkt ook andersom, wanneer een schip dat hier is gemaakt in het buitenland problemen krijgt, kunnen we via Raymarine Benelux snel de juiste persoon inschakelen. En een enkele keer reis ik ook wel eens af naar een zonnig oord om daar een probleempje op te lossen.” Behalve voor nieuwbouw is digital switching ook zeer geschikt voor refits. “Zo’n dashboard met allemaal schakelaars wordt dan vervangen door één beeldscherm. Prachtig werk!” www.shipinstall.nl 41 Een aantal schermbeelden die op een multifunctioneel display van Raymarine opgeroepen kunnen worden voor de bediening van specifieke functiegroepen aan boord van de Vanquish VQ54. Alles is vanuit één scherm te bedienen. Hier is de buitenverlichting van de Vanquish VQ54 onder handbereik. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

De jongste modellenlijn: de Majestic. Reeks nieuwe schepen op stapel bij Aquanaut Tekst Laurens van Zijp, foto’s Aquanaut 42 Nieuwbouw in staal blijft kernactiviteit Al bijna zestig jaar bestaat Aquanaut Dutch Craftsmanship, voorheen Bakker Jachtbouw, in Sneek. Uitgegroeid tot allround watersportbedrijf met verscheidende activiteiten. Naast jachtbouw, reparatie en onderhoud, vallen verhuur, jachtmakelaardij, import en verhuur van overdekte ligplaatsen onder de bezigheden. Nieuwbouw in staal blijft de kernactiviteit. Er staat momenteel een reeks motorjachten op stapel. In 1960 begonnen de broers Johan en Wim Bakker in Sneek een bedrijf dat zich toelegde op het intimmeren van boten. Naar verloop van tijd wilden ze een compleet product leveren en besloten een eigen model op de markt te brengen. De gebroeders kochten bij ontwerper Dick Boon een ontwerp van de Aquanaut 750, een stalen knikspant. “Best bijzonder”, zegt huidig directeur Mark Bakker (1964), zoon van Johan, “in die tijd werden jachten van die afmeting niet zo vaak door een jachtarchitect getekend. Doorgaans bouwde de smid in het dorp zo’n bootje. De keuze voor Dick Boon was een gelukkige, want het schip had goede vaareigenschappen en was een uitgebalanceerde verschijning. Een populair model, waarvan we er ruim driehonderd gebouwd. Het is nog steeds een leuke boot; je zou hem zo weer in productie kunnen nemen.” Het zette Bakker Jachtbouw, later Aquanaut Yachting Holland, stevig op de kaart, ook al omdat de modellenreeks werd uitgebreid met grotere exemplaren als de 830 en de 900 met achterkajuit. Modern interieur van de Majestic 1300 met keuken, zithoek en stuurstand op één niveau. Tweede generatie Ten tijde van de oliecrisis in 1973 bouwde de werf een zeiljacht, Argonaut 860, maar deze koers werd niet doorgezet toen bleek dat de vraag naar motorboten niet afnam. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Bedrijvigheid: drie Andantes in de afbouwloods. Foto Laurens van Zijp 43 Groeimogelijkheden waren er aan de IJlsterkade niet en daarom werd eind jaren zeventig terrein gekocht op de huidige locatie aan de Selfhelpweg in Sneek. Ondertussen evolueerden de modellen. De buitenstuurstand kwam in zwang, evenals de windschermen eromheen. De Aquanaut 1000 AK bleek een bestseller en met de Unico-lijn uit 1986 bewees Aquanaut dat het mogelijk was om een modern schip te bouwen in staal. Halverwege de jaren tachtig begonnen de eerste vertegenwoordigers van de tweede generatie van de familie Bakker in het bedrijf. In 1997 namen twee zonen van Johan en twee van Wim de aandelen over. De leiding kwam in handen van Mark Bakker en Geert Laanstra. Aquanaut Yachting Holland werd Aquanaut Dutch Craftsmanship. Keuze bieden In de jaren negentig en begin deze eeuw bleken de Drifter modellen succesvol: maar liefst 250 werden ervan gebouwd. Mark Bakker: “Het was opnieuw een samenwerking met Dick Boon/Vripack. Het was een ontwerp dat zijn tijd vooruit was. Aanvankelijk kwam de verkoop maar moeizaam op gang. Totdat we een complete modellenlijn opzetten en meerdere lengtes presenteerden. We boden daarmee de klanten keuze uit verschillende types: 10.50, 11.50, 12.50… Ineens sloeg het aan.” De werf breidde de terreinen en activiteiten uit. Verhuur was al begin jaren tachtig toegevoegd. Er was een jachtmakelaardij opgezet en in 2007 werden schiphuizen gerealiseerd, deels voor verhuur, deels voor verkoop. Op het toppunt van de markt bood de werf werkgelegenheid aan 80 man. En toen kwam dé crisis… Bakker moest snijden in zijn organisatie en bracht het personeelsbestand fors terug. Momenteel werken er 35 mensen. De Andante is een onderscheidend ontwerp. Huisontwerper Kernactiviteit is de nieuwbouw gebleven. Aquanaut bleef door de jaren heen nieuwe modellen ontwikkelen, met een opvallende verscheidenheid. Bakker: “Het hielp erg dat we met mijn broer Jan-Piet een eigen ontwerper in huis hadden. Zijn creativiteit en vakkennis, plus de kunde van de mensen eromheen maakte dat we makkelijker modellen konden ontwikkelen en ideeën van klanten konden uitwerken.” Ook bediende Aquanaut nieuwe markten met bijvoorbeeld de Voyager modellen, de European Voyager en de Global Voyager. Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Een folderomslag met het oermodel, de 750. De Drifter, hier de 1200 CS, was lang een succesnummer van Aquanaut. 44 Echte ‘reisschepen’ voor Europese en andere verre vaargebieden, afgeleid van een trawler. De Global werd op verzoek van een Duitse klant ontwikkeld, die er wereldreizen mee wilde maken. Bakker: “Het werd een 19 meter schip en die grootte trok wel een wissel op onze workflow. We gingen ineens van 20 ton naar 60 ton. Alles was anders, de apparatuur en de motoren die we inbouwden, MAN-diesels van 12 liter. Er was interesse voor de Voyagers en we hebben een vijftiental gebouwd. Momenteel is er weer een in aanbouw.” Met de Global Voyager 1700 werd een ander segment bereikt. Onderscheidend ontwerp Aquanaut baarde opzien toen in 2014 het ontwerp van Willem Nieland, de Andante, werd geïntroduceerd. De werf noemt het een ‘cross-over’ van een open kuip, trawler en topcockpit jacht. “Dit model is geen allemansvriend”, zegt Bakker, “mensen moeten eraan wennen. Maar het is wel een onderscheidend ontwerp en daar is ook een markt voor. Tijdens een brainstorm met Willem had ik wat wensen opgesomd: zo’n 13 meter lang, geschikt voor vaart door Europa, een open kuip én het mocht van mij best gedurfd zijn. Anders dan het gebruikelijke. Dat was op basis van mijn inschatting van de markt op dat moment.” Nieland ontwierp een slank onderwaterschip in multiknik, met een scherpe entree door het water. Daarboven verbreedt de romp zich en met een verticaal staande bovenste huidgang. Dat zorgt binnen voor veel ruimte, zeker ook voorin, met voldoende schouderbreedte bij het bed. De geprononceerde sprayrail houdt niet alleen het dek droog, maar maakt de romp ook stijver en zorgt voor een esthetische lijn. Een goed te bouwen ontwerp, al vergt het wel meer lasmeters. Bakker: “Gelukkig december 2017

De Andante 400 AC in aanbouw. Het schip is aangepast aan klantwensen. Foto Laurens van Zijp was ons bedrijf kapitaalkrachtig genoeg om het eerste exemplaar op eigen risico te bouwen. Daardoor kregen we duidelijker inzicht in de kosten en konden daarna exact calculeren.” Custom built Dit jaar zijn er weer twee Andantes opgeleverd, een 380 OC en een 500 OC. Drie zijn er momenteel in afbouw: een 400 AC, een 438 OC en een 500, allemaal voor buitenlandse klanten. De 400 wijkt af van het standaardontwerp omdat hij aan een boxmaat moet voldoen en is een knikspant met achterkajuit en campagnedek. De aanpassingen aan de 500 zijn vergaand: het schip is geschikt gemaakt voor rolstoelgebruik. Binnen zijn overal doorgaande rails aangebracht om de eigenaar uit zijn stoel te takelen, van badkamer tot flybridge. Het is een overtreffende trap van custom built die het vakwerk van de bouwers onderstreept. Los van dit speciale project, signaleert Mark Bakker de tendens dat kopers steeds vaker iets persoonlijks kiezen in plaats van een standaarduitvoering. Majestic genomineerd Jongste loot aan de modellenstam is de Majestic, die in 2016 werd gelanceerd, als ‘Mooie boten maken, dat houdt het leuk’ opvolger van de Drifter en Privilege serie. Het schip is in eigen huis ontworpen en meer ingetogen dan de uitgesproken Andante. Aan de 1300 OC met open kuip en de 1300 AC met achterkajuit worden later een 1150 en een 1500 toegevoegd. Net als de Andante in 2014 heeft de Majestic nominaties gekregen voor de Europese boot van het jaar verkiezingen. Twee boten zijn al verkocht en twee zijn in aanbouw. Specials Aquanaut houdt het bij de bouw van stalen waterverplaatsers. De eerdere bouw van de 11 meter aluminium Monte Cristo was een uitzondering en viel onder de categorie ‘specials’. Het was opnieuw een samenwerking met Vripack, die het hydrodynamische deel en de constructie verzorgde. Bakker: “Dergelijke variatie is prettig: mooie boten maken, dat houdt het leuk. Het laat ook zien wat we kunnen: kwalitatief hoogstaande schepen leveren. Maar het moet wel allemaal betaalbaar blijven, no-nonsense, geen opsmuk.” Overschakelen op aluminium is niet aan de orde. Dat vergt een langetermijnplan en financiering. Voorlopig ziet directeur Bakker consolidatie als belangrijkste streven, want de markt is nog altijd moeilijk. Mark Bakker: ‘Kwalitatief hoogstaande schepen leveren, maar wel no-nonsense.’ Foto Laurens van Zijp Afgaande op alle bedrijvigheid op de werf, slaagt hij daar goed in. Oproep Tot besluit heeft hij nog wel een oproep aan de branche: betrouwbare marktgegevens verzamelen. Dat kan volgens hem door verzekeraars te vragen gegevens uit te wisselen. Die zouden door een onafhankelijke partij verzameld moeten worden, waardoor een beter beeld ontstaat van in elk geval de Nederlandse markt. Waarvan akte. www.aquanaut.nl 45 Jachtbouw Nederland 6 december 2017

Door Wim Noordegraaf, voorzitter NJI Een jachtwerf is geen detective Onlangs verscheen in het Financieele Dagblad een artikel met de kop ‘Superjacht Heessen via snelle omweg naar Nigeriaanse topfraudeur’. Zoals te verwachten viel, rinkelde diezelfde middag op ons secretariaat de telefoon, met aan de lijn een journalist van een regionaal dagblad. Deze was benieuwd hoe onze sector invulling gaf aan haar wettelijke verplichtingen in relatie tot het voorkomen van ongewenste transacties, om het zo maar even te noemen. 46 Laat ik vooropstellen dat ik er een voorstander ben van wereldwijde bestrijding van het witwassen van uit criminele activiteiten of belastingontduiking verkregen (zwart)geld, en helemaal als dat geld wordt ingezet voor terroristische acties. Sterker: Ik kan mij niet voorstellen dat iemand daar op tegen is. Juist vanwege het wereldwijde karakter van de fenomenen witwassen en terrorisme heb ik echter wel wat moeite met de (voorgenomen herziening van de) WWFT, Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme. Immers, een nietsvermoedende hardwerkende MKB-ondernemer als een NJI-lid loopt dan het risico plotseling te worden geconfronteerd met een van hem verwachte onderzoeksplicht en daaraan verbonden acties, die zijn kennis en kunde ver te boven gaan. Stelt je eens voor: er komt een klant die een (aan)betaling in contanten wil doen boven het in de herziene WWFT genoemde bedrag van 10.000 euro, wat in onze sector echt geen buitensporig bedrag is. Ineens moet de werf dan een Ultimate Beneficial Owner (UBO)-onderzoek doen, desnoods in één of ander belastingparadijs aan het andere einde van de wereld. Hoe de ondernemer dat moet doen is niet duidelijk, maar deze kan daar door de Belastingdienst wel zwaar op worden afgerekend. Onevenwichtigheid Deze onevenwichtigheid klemt temeer, nu nationale staten er kennelijk niet in slagen om witwassen en belastingontduiking collectief te bestrijden, er soms zelfs van profiteren (belastingparadijzen met een vergaand en veelal gedoogd bankgeheim) en vervolgens de verantwoordelijkheid daarvoor verschuiven naar onderaannemers die in dit spel nauwelijks een rol spelen! Dat kan en mag niet zo zijn. Ligt daar niet eerder een taak voor ons netwerk buitenlandse posten? Of er komen concrete richtlijnen, waar iedereen in de wereld zich aan moet houden, of je ontheft het MKB van verplichtingen die zij niet kunnen nakomen en die zij ook niet kunnen voorkomen. Immers, wat nu als er een prachtig contract ligt, dat uitgaat van girale betaling, maar waarvan als het einde van de bouw in zicht is de opdrachtgever plotseling over gaat naar contante betaling? Of waar de eerste opdrachtgever een bonafide partij is, die als gevolg van doorverkoop van het schip tijdens de bouw vervangen wordt door een opdrachtgever waarvan minder makkelijk vast te stellen is dat het geen zuivere koffie is. Stap te ver De WWFT dient een nobel doel, wat zeker ook de steun van een MKBbelangenorganisatie als NJI moet krijgen, maar waarbij de consequenties van de aanscherping van de WWFT voor juist deze (MKB) bedrijven zeker in een tijdperk van volstrekt legale bitcoins en ander cryptocurrencies een stap te ver is. ‘Schoenmaker blijf bij je leest’ is een spreekwoord wat ook in deze opgaat. Laten we vooral blijven doen waar we goed in zijn en dat is het bouwen van toonaangevende hoogwaardige (super)jachten en niet in het spelen van detective of onbezoldigd FIOD-ambtenaar. Als we vervolgens met elkaar als wereldgemeenschap van mening zijn dat bepaalde individuen, bedrijven of regimes geen eigenaar zouden mogen worden van een dergelijk schip, dan is het naar mijn mening logisch dat de verantwoordelijkheid daarvoor natuurlijk ook gewoon bij diezelfde wereldgemeenschap ligt, en niet bij een te goeder trouw opererende jachtwerf. Met deze slotopmerking wil ik mijn laatste column in deze bijna voltooide 13e jaargang van Jachtbouw Nederland besluiten, maar niet na u allen eerst prettige feestdagen en een voorspoedig 2018 te hebben gewenst. Jachtbouw Nederland 6 december 2017 column

Sterk in elektrotechniek Faber Elektro Service is een jong en dynamisch bedrijf die sinds 2011 actief is, gespecialiseerd in de maritieme elektrotechniek. Wij ontwerpen, tekenen, programmeren en installeren complete elektrische systemen aan boord van de jachtbouw en de beroepsvaart. Als het gaat om elektrische oplossingen heeft Faber Elektro Service een scherpe visie, gedreven door grootse plannen en onze blik permanent op de toekomst gericht. Daarbij worden we gedreven door innovatieve ideeën of vooruitstrevende wensen van klanten, wij gaan geen enkele uitdaging uit de weg! Faber Elektro Service beschikt over het vermogen om innovatieve producten en systeem oplossingen te bieden. De passie en inzet van onze mensen, is wat Faber Elektro Service werkelijk onderscheid. Flexibele ondersteuning Komt u handen en of kennis tekort op het gebied van elektrotechniek? Faber Elektro Service biedt u graag op een flexibele en professionele manier de helpende hand door elektrotechnische ondersteuning bij u op locatie aan te bieden. U kunt rekenen op een betrouwbare professional welke u op een deskundige manier direct zal ontzorgen. Wij zien steeds meer de vraag voorbij komen van behoefte aan flexibele ondersteuning bij jachtwerven. Of het nu tijdelijk is, of voor een langere periode. Victron Energy Victron Energy is een toonaangevende leverancier van zelfvoorzienende ‘Off-Grid’-installaties voor Marine, Industrie, Voertuigen, Off-Grid en Revalidatie markten. De productlijn omvat sinus omvormers, sinus lader/omvormers, acculaders, DC/DC omvormers, omschakelkasten, de slimme Battery Monitor en meer... Victron Energy heeft een sterke, ongeëvenaarde reputatie in technische innovatie, betrouwbaarheid en duurzaamheid. De producten worden wereldwijd beschouwd als dé professionele keuze voor onafhankelijke elektrische energievoorziening. Faber Elektro Service is officiële dealer van Victron Energy producten. Faber Elektro Service Seestjer 6, 9051VD Stiens Telefoon: 058 737 01 13 Email: info@faberelektroservice.nl www.faberelektroservice.nl 47

Superieur in eenvoud! De vakbeurs METSTRADE, die al weer een maand achter ons ligt, is een belangrijke graadmeter voor onze activiteiten. Dit jaar was erg goed voor Raymarine. De sfeer op de beurs was enorm positief. Veel buitenlandse klanten gaan in Nederland een boot kopen, met name grote spelers op de verhuurmarkt. Naast positieve ontwikkelingen bij de nieuwbouw, is het ook zo dat schepen langer in de vaart blijven en volop gerefit worden om bij de tijd te blijven. Ook daarbij speelt Raymarine een belangrijke rol. Sportvissers Nederland telt ruim twee miljoen sportvissers. In een paar jaar tijd is dat een flinke afzetmarkt voor Raymarine geworden en dat komt door de succesvolle Raymarine Dragonfly fishfinder. De introductie begin dit jaar van het Axiom-platform voor jachten, met ingebouwde RealVision 3DTM sonar, die dus ook als fishfinder gebruikt kan worden, plus vernieuwde Lighthouse 3 software, sloeg in als een bom. We konden amper aan de vraag voldoen. Voor de sportvisserij heeft Raymarine het komende jaar nog meer verrassingen in petto. Groot breedbeeld 48 Belangrijk nieuws voor komend voorjaar is de lancering van navigatiesystemen voor jachten tot 35 meter met breedbeeldschermen van 16, 19 en 24 inch. Het is een voorbeeld van de doorlopende innovatie die Raymarine zich ten doel stelt. De kerngedachte is dat de apparatuur eenvoudig te bedienen moet zijn. De Engelse slogan van Raymarine, ‘Simply superior’, sluit daar mooi op aan. ‘Superieur in eenvoud’ in het Nederlands. Elke drie maanden krijgt de software een upgrade, waardoor functionaliteiten worden verbeterd of toegevoegd, vergelijk het maar met een smartphone. Ook de connectiviteit wordt steeds belangrijker, het inpassen van ‘vreemde’ apparatuur, zoals elektriciteitsmanagement, kachels, airco’s en motormanagement. Simpel en probleemloos Daarnaast is het van groot belang dat de botenbouwer onze apparatuur probleemloos kan installeren. Problemen worden snel wordt opgelost, 100% support in alles. Zo lopen we na aankoop de order nog een keer goed door om te voorkomen dat er iets over het hoofd is gezien. Niets is vervelender dan dat er bij de inbouw een onderdeeltje ontbreekt, waardoor de montage niet kan worden afgemaakt. Op METSTRADE werd de nieuwe warmtebeeldcamera M232 van ons moederbedrijf FLIR onderscheiden met een eervolle vermelding bij de DAME design awards. Daar zijn we trots op! Het is een camera met pan-tilt en een hoge beeldresolutie voor een prijs die voor iedereen bereikbaar is. Het is een doorbraak in de wereld van thermische camera’s. Order US Coast Guard In de Verenigde Staten heeft Raymarine samen met FLIR een enorme opdracht ter waarde van 50 miljoen dollar in de wacht gesleept van de US Coast Guard. Meer dan 2000 schepen, bestaande en nog nieuw te bouwen, worden de komende jaren voorzien van nieuwe apparatuur die voor een deel speciaal ontwikkeld is voor deze gebruiker. Voor ons is de order het bewijs dat we de beste radar kunnen leveren, want de US Coast Guard stelt onwaarschijnlijk hoge eisen. De schepen worden onder meer uitgerust met een Doppler open array radar met een bereik van 92 mijl en een dome radar met een bereik van 24 mijl. Verder multifunctionele displays, sonars, losse instrument displays en autopilots, die alle worden geïntegreerd in ons LightHouse systeem, met geavanceerde features die speciaal voor de US Coast Guard zijn ontwikkeld. De Amerikaanse kustwacht maakte al volop gebruik van de thermische camera’s van FLIR voor search & rescue. Het mooie is dat er ook een spin-off volgt naar de consumentenmarkt. Volgende maand al komt hiervan afgeleide apparatuur op de markt. Wordt vervolgd! Raymarine Nederland BV Florijnweg 21G, 6883 JN VELP Verkoop: T: 026 361 42 42 | E: verkoop.nl@raymarine.com Product Support: T: 026 361 49 05 | E: support.nl@raymarine.com www.raymarine.nl Namens het hele Raymarine-team wens ik u een succesvol en gezond 2018! Harrold van Asselt, Directeur Raymarine Benelux

Padmos Marine & Industrial Diesel STEYR motoren worden ingezet in zowel plezierals beroepsvaart; in de jachtbouw varieert dit van zeilschepen en motorboten tot kleine speedboten. Ideale motoreigenschappen zorgen ervoor dat de motoren zowel als voortstuwingsbron maar ook als aggregaat optimaal geschikt zijn. Bij hydropacks, bagger- en brandbluspompunits en in de generatorbouw wordt variabele toerentaltechniek toegepast. Proportionele krachtontwikkeling ‘on demand’ draagt bij aan een schonere verbranding en is daarbij uitermate geschikt voor hybride applicaties. Toekomstige milieu regels zullen steeds hogere emissie eisen stellen waaraan STEYR MOTORS zal voldoen. Hiervoor werden technieken verfijnd en zijn de huidige motoren nu al voorbereid voor uitlaatgas na-behandel systemen. In 2017 werd het eerste common-rail monoblock geïntroduceerd- door de nieuw ontwikkelde techniek is ook deze SEC serie evenals de voorgaande motorreeksen ongevoelig voor brandstofsoorten met afwijkende specificaties. ADMOS beschikt als hoofdvertegenwoordiging van de producten van STEYR MOTORS in de Benelux over een eigen service afdeling met monteurs die internationaal service kunnen verlenen, als ook over een netwerk van getrainde en gemotiveerde dealers. Padmos Marine & Industrial Diesel is te volgen via Facebook. Opties Fuel density Vliegwielgenerator 24 V uitvoering Digitaal instrumenten paneel Kiel koelsysteem (voorbereiding)Elektronische afstandsbediening (ERC) Activiteiten Import, verkoop en service van de producten van STEYR MOTORS in de maritieme sector Marktgroepen Lichte bedrijfsvaart, recreatievaart, reddingsboten (FRB), aggregaten en generatorbouw PADMOS MARINE& INDUSTRIAL DIESEL Haven Noordzijde 1 4318 AB Brouwershaven T: 0111 69 24 07 E: sales@padmos.com www.padmos.com Vermogen(s) 4 cilindermotoren: 75 tot 170 pk 6 cilindermotoren: 122 tot 295 pk Kenmerkend: Geschikt voor “Multi-Fuel” Elektronische toebehoren Diagnose systeem Zelfprotectiesysteem Transmissie vormen Keerkoppeling waterjet adapter Sterndrive Saildrive 49

Partner in sluitende oplossingen! DICTATOR fabrikant en leverancier van innovatieve oplossingen voor het geruisloos openen, opvangen en sluiten van deuren en poorten. In de markt staan wij bekend om de uitstekende kwaliteit van onze producten en als probleemoplossers. Wij denken graag mee, wanneer een standaard product geen oplossing biedt, dan maken we er een. Dat schept verplichtingen voor de toekomst, een uitdaging die we overigens graag aangaan, aldus commercieel directeur Harry Werkman’. Het bedrijf, opgericht in 1932, is gevestigd in Emmeloord en onderdeel van de internationale DICTATOR groep waar in totaal meer dan 200 werknemers werkzaam zijn. Het hoofdkantoor is gevestigd in Neusäß zuid duitsland (bij München). De groep beschikt over een aantal Europese productievestigingen. De vestiging in Emmeloord is vooral gespecialiseerd in de productie van deuropvangers, deursluiters, deurvastzetters en veerscharnieren. DICTATOR heeft een wereldwijd netwerk van vertegenwoordigingen en agenten. Afzet op de binnenlandse markt vindt vooral plaats via de IJzerwarenvakhandel. 50 Assortiment DICTATOR heeft een uitgebreid leveringsprogramma: deurtechniek, gasveren, dempers, aandrijvingen voor (brand) schuif- en draaideuren, toegangstechniek en brandveiligheid (elektromagneten, rookmelders etc.). Met deze productgroepen richt het bedrijf zich o.a. op de toepassing in projecten in de utiliteitsbouw, scholen, ziekenhuizen, kantoorpanden, verzorgingsinstellingen en de jachtbouw. Jachtbouw Ook in en op de (luxe-) jachten worden de producten van DICTATOR toegepast. We stellen er een aantal aan u voor: • Deurbegrenzer Een hydraulische demper die geschikt is voor het afremmen en begrenzen van openslaande deuren. Eén van de grote voordelen is de geïntegreerde vaststelling op de eindpositie (optioneel), hierdoor is een aparte deurstop op de vloer of wand niet langer nodig. • Deursluiters Leverbaar als inbouwdeursluiter (Adjunct) of opbouw (Piccolo). Weinig weerstand, waardoor de deur goed toegankelijk blijft. De Piccolo is ook leverbaar in RVS 316. Beide deursluiters zijn in combinatie met een DICTATOR deuropvanger een goed alternatief voor een deurdranger. • Kwalitatief hoogwaardige gasveren Met behulp van een speciaal computerprogramma wordt het juiste type gasveer, de optimale montagepunten en de juiste drukkracht bepaald. Zowel grote series, als klantspecifieke aanvragen afgestemd op de wensen en toepassing van de klant. Voor levering worden de gasveren gemeten en getest, dit waarborgt de hoge kwaliteitsstandaard van de gasveren. Het volledige programma kan ook geleverd worden in RVS 304 en 316. Informatie Op de uitgebreide website DICTATOR.NL, vindt u naast alle technische informatie ook toepassingsfoto’s en productvideo’s. Dictator Productie B.V. T: 0527 613456 F: 0527 698420 E: info@dictator.nl W: www.dictator.nl

Essentiële bescherming en inspiratie Bij AkzoNobel maken we onmisbare producten voor het dagelijks leven die beschermen en inspireren. Je vindt ze overal om je heen, maar dat weet niet iedereen. We brengen kleur op de muur. We beschermen de gebouwen waar je bent. We zitten in je mobieltje, in je auto, in het vliegtuig en in de weg waar je op rijdt. Ook op het water varen we met je mee. International® is sinds jaar en dag het vertrouwde merk voor essentiële bescherming en essentiële kleuren in de markt voor onderhoud en nieuwbouw van zeil- en motorboten. Het merk International® heeft een rijke geschiedenis en staat synoniem voor innovatieve producten en bewezen oplossingen, die boten beschermen, identiteit geven en het leven van de gebruiker makkelijker maken. AkzoNobel heeft het International topcoat assortiment verleden jaar uitgebreid met de introductie van Perfection Pro. Perfection Pro is specifiek ontwikkeld voor de professionele applicateur die uitzonderlijke prestaties, langere duurzaamheid en een prachtig, hoogglanzend eindresultaat verwacht. Perfection Pro is eenvoudig aan te brengen met de spuit, of door kwast- en rolapplicatie. Het biedt een uitstekende UV-bescherming en is bestand tegen brandstof, olie en huishoud chemicaliën. Perfection Pro wordt geleverd in een zeer uitgebreide kleurenrange en biedt de keuze uit twee verschillende bindmiddelen om het product optimaal af te stemmen op de applicatiebehoeften van de klant. Tijdens de laatste METS afgelopen november is de nieuwe Antifouling range voor Europa geintroduceerd. Onze experts kunnen u, in een persoonlijk gesprek, informeren over alle ins en outs van onze nieuwe producten en de ontwikkelingen. AkzoNobel’s vertrouwde International assortiment is wereldwijd verkrijgbaar en wordt ondersteund door toonaangevende groothandelaren, retailers, jachtwerven en schildersbedrijven. Raadpleeg voor productinformatie en de dichtstbijzijnde verkooppunten onze website www.international-yachtpaint.com.Voor specifieke vragen en assistentie kunt u contact opnemen met onze technische adviseur op het gratis adviesnummer 0800-022 6 555 (vanuit NL). International Paint (Nederland) bv Algemeen telefoonnummer jachtafdeling: 071-3085300 Gebouw 24 – Kamer 217 Rijksstraatweg 31 2171 AJ Sassenheim Op onze website, www.international-yachtpaint.com, vindt u alle informatie over onze producten, de verkooppunten, Gelshield Centers en Straal- en Coating Centers. Voor specifieke vragen en assistentie kunt u contact opnemen met onze technische adviseur op het gratis adviesnummer 0800-022 6 555 (vanuit NL) 51

Mastervolt, the Power to be Independent Mastervolt is wereldwijd leider in elektrische systemen en componenten. Met de wieg in de maritieme markt heeft Mastervolt ook een uitstekende reputatie opgebouwd in de mobiele en industriële markten. Mastervolt’s missie is het bieden van waardevolle energie-oplossingen onder het motto ‘the Power to be Independent’. Bekend voor innovatie, betrouwbaarheid en kwaliteit, zijn Mastervolt producten ontworpen om onafhankelijk of als uitgebreide, geïntegreerde systemen te gebruiken. Van energieomzetting tot energiemanagement, alle apparatuur van Mastervolt is gebouwd voor optimale prestaties en duurzaamheid in zelfs de meest extreme omstandigheden. 52 Als specialist in het managen, omvormen en opslaan van energie, biedt Mastervolt een uitgebreid product portfolio met een vermogensbereik van 300-40.000 watt. Daarnaast bied Mastervolt hoogwaardige systeem oplossingen met innovatieve technologie - elk onderdeel is perfect afgestemd om naadloos te koppelen in het netwerk, met geavanceerde software voor een nauwkeurig beheer en monitoring van het systeem. Deze aanpak vermindert de hoeveelheid bedrading en het stroomverbruik drastisch. Mastervolt zorgt voor een op maat gemaakt systeem met een ongekende flexibiliteit voor uw behoeften. Ook al zijn Mastervolt systemen zeer intuïtief, wij sturen u niet alleen een doos met componenten en verwachten dat u het allemaal zelf uitzoekt. In plaats daarvan bieden wij volledige ondersteuning gedurende het gehele traject. Met trots ondersteunen wij onze klanten met eersteklas service. Met kantoren en partners in meer dan 80 landen, is expertise en ondersteuning beschikbaar in drie geografische regio’s wereldwijd; Amerika, EMEA en APAC. De toegevoegde waarde van Mastervolt is om de hoogste kwaliteit in combinatie met een superieure wereldwijde service te bieden aan haar klanten ongeacht hun locatie. Het vermogen om innovatieve producten en systeem oplossingen te bieden, een superieur wereld wijd servicenetwerk en de passie en inzet van onze mensen, is wat Mastervolt werkelijk onderscheid. Mastervolt is onderdeel van Power Products, LLC, en maakt samen met andere vooraanstaande merken deel uit van de Marine, Mobile & Industrial divisie. Ancor, BEP, Blue Sea Systems, CZone, Lenco Marine, Marinco, Mastervolt en ProMariner leveren al tientallen jaren innovatieve elektrische oplossingen. Mastervolt BV Snijdersbergweg 93 1105 AN Amsterdam ZO Telefoon: 020 34 22 100 Fax: 020 69 71 006 E-mail: info@mastervolt.com Website: www.mastervolt.com

WIJK YACHT CREATION YACHT CREATION The art of translating your idea into reality that is our talent. Wijk Yacht Creation stands for premium yacht design, focusing on every detail. Our greatest strength is visual communication, which is one of the keys to success in the process of top quality yacht building. 53

Bedrijvenindex Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het blad en op website www.jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie & hun nieuwsbriefberichten. Ontwerp Trimm Design Van Oossanen Wijk Yacht Creation Jachtbouw Consultants, Financierders & Automatisering Kuiper Verzekeringen bv Emstede & Partners Advocaten Lakken, anti-fouling & boatcare Multi Painting Mast Jachtschilders BV International Paint De IJssel Coatings Awlgrip Europe 54 Jachtservice R.B. Schoens nC Marine Bouwmateriaal & Constructie CNC Werk Sika Nederland BV Rollon Dictator OnePush Manoeuvreren, besturen en stabilieit Dynamic Marine Systems Yacht Controller RotorSwing Marine Power Transmissions Dordrecht Jachtbetimmering & stoffering Vyva Fabrics Motoren, Aandrijving en toebehoren Padmos marine & industrial diesel Yanmar Benelux BV Cummins Holland BV Vetus NV Clouds International De Stille boot Dintra Transmissies Composiet Curve Works MC Technics Scabro Tooling & Composites Paul Dijkstra Composites Technische Installaties Asa Boot Electro DG Rubber Holland BV Mastervolt Northern Lights Faber Elektro Service Comfort aan boord Heinen en Hopman Dometic Webasto Clion Marine Amrit Watersport Keuring & Kwaliteitscontrole TQC IMCI Navigatie, Communicatie & Verlichting BM-Sat ShipModul Marine Electronics Exalto Raymarine BeNeLux Navico PCnautic Jachthaven- en werfinrichting Inno-gie Transport en Logistiek MOL Logistics Frisian Industries Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Brouwerstraat 2-4, 3364 BE Sliedrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 26,50 incl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners, de App en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com APP jachtbouwNL (iOS/Android) met gratis digitaal jaarboek Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. COLOFON Jachtbouw Nederland 5 oktober 2017

DURABLE. RELIABLE. SIMPLE. MARINE GENERATORS GRATIS VACATURES PLAATSEN OP NIEUW MEDIAPLATFORM SUPERIOR QUALITY BUILT TO LAST INNOVATIVE DESIGN ENGINEERED FOR EASY SERVICE WORLDWIDE SUPPORT 350+ DEALERS IN 40 COUNTRIES YACHT POWER BV + 31 514 533825 kmaronier@northern-lights.com www.northern-lights.com Voor de digitale mediapartners van vakblad Jachtbouw Nederland, creëert uitgeverij AcquiMedia een nieuw mediaplatform. Thila Mos, bladmanager bij AcquiMedia: “Het is tijd voor een nieuwe stap met onze digitale media. In het voetspoor van onze andere vakbladen, bieden we straks een 2-wekelijkse Nederlandse nieuwsbrief “JachtbouwActueel”. Ook de internationale Engels- en Duitstalige nieuwsbrief “DutchYachtBuilding”, die de Nederlandse jachtbouw in het buitenland promoot, vindt een thuis op dit platform.” In totaal 2 tot 4 nieuwsbrieven per maand leiden lezers, werkzaam in de volle breedte van de jachtbouwbranche, naar de website; interessant voor het plaatsen van banners en vacatures. Een unieke plek op het internet met journalistiek gebracht nieuws, geselecteerde persberichten, video, het bedrijvenregister, en leestips leidend naar de digitale uitgave van het vakblad Jachtbouw Nederland. Details zijn te vinden in de Mediagegevens 2018. Vanaf eind december t/m augustus 2018 worden jachtbouw-gerelateerde vacatures gratis geplaatst op de nieuwe website. www.jachtbouwactueel.nl

Green Marine failliet De Britse werf Green Marine in Hythe (Hampshire), sinds 2010 dochterbedrijf van de Nederlandse jachtwerf Vitters Shipyard, is twee maanden geleden failliet verklaard. De 46 personeelsleden zijn ontslagen. Green Marine was gespecialiseerd in het bouwen van jachten van koolstof composiet en bouwde onder andere de laatste Volvo Ocean Race zeilboten. De samenwerking tussen Vitters Shipyard en Green Marine leidde tot de bouw van onder andere de grote zeiljachten Missy, Ghost, Cinderella, Sarissa en Inouï, waarbij Green Marine de rompen bouwde. De oorzaak van het faillissement is een tekort aan orders voor het gespecialiseerde bedrijf, dat sinds de oprichting in 1982 180 boten van composiet bouwde. De werf hoopte nog op een omvangrijke order, de bouw van een romp en opbouw van een superjacht, maar toen die niet op tijd afkwam, heeft Green Marine zelf het faillissement aangevraagd. Amels bouwt 78 m motorjacht leverd. Het wordt met 2850 gross ton het grootste schip dat Amels, dochter van Damen Shipyards, ooit heeft gebouwd. De eigenaar laat Zuretti Interior Designers het interieur ontwerpen. Verdere details van het schip zijn nog niet bekendgemaakt. Espen Øino werkte voor het exterieur en het algemene plan samen met de eigenaar. Hij zei in een toelichting: “Voor ons team is het de eerste keer dat we met Amels samenwerken. We zijn erg onder de indruk van de knowhow en het professionalisme van Amels gedurende de ontwikkeling van het ontwerp en de onderhandelingen. We kijken uit naar verdere samenwerking om van het schip iets unieks te maken, waar we allen trots op kunnen zijn.” 56 Jachtwerf Amels in Vlissingen heeft een order in de wacht gesleept voor de bouw van een 78 meter lang Full Custom motorjacht, ontworpen door de Noor Espen Øino. Het schip wordt in 2021 opgeTwee nieuwe modellen Waterdream Waterdream, de werf van Bernhard van Oranje, heeft samen met Mulder Design twee nieuwe modellen van aluminium ontwikkeld: de 65’ California en de S-1100. De 65’ California is uitgerust met twee Volvo Penta’s IPS 1350’s waarmee de boot zo’n 38 knopen kan bereiken. Op de dagboot wordt de volledige breedte benut, waardoor er voldoende leef- en slaapruimte is voor zes personen én ruimte voor watergadgets, inclusief een dinghy. Na de reeks sloepen 550, 720 en 850 volgt nu de S-1100 shooting break. De sloep 11 m. lang, 3,60 m. breed, 2,00 m. hoog en kan met twee 350 pk buitenboordmotoren in een bun 80 km/u halen. De kuip is zelflozend. Gekozen kan worden voor opties als airconditioning of een tent waarmee de gehele kuip kan worden afgesloten. Met de boot kunnen tochten op zee worden gemaakt, er kan mee worden gewaterskied en heeft hij voldoende opbergruimte voor subboards. De vier slaap- en 27 zitplaatsen maken de boot tevens geschikt voor party’s op het water. www.waterdream.nl Roeland Berrevoets, bij Amels manager Projects Custom Building: “Dit nieuwe project van een groot volume jacht met uitdagende specificities geeft ons de kans om te laten zien waartoe we in staat zijn met de bouw van grote schepen met uitdagende specificities. Er is veel tijd gestoken in de ontwikkeling van ons team en de faciliteiten in Vlissingen.” www.amels-holland.com Jachtbouw Nederland 6 december 2017 nieuws van Nederlandse jachtwerven

Royal Huisman in Vollenhove levert binnenkort de klassiek gelijnde ketch Aquarius af. Eerst zullen nog uitgebreide proefvaarten met de imposante tweemaster plaatsvinden alvorens het overgedragen kan worden aan de eigenaar. De Aquarius op proefvaart. Foto Herman IJsseling/Flying Focus Royal Huisman levert ketch af Het schip is ontworpen door Dykstra Naval Architects, het interieur is van Mark Whiteley Design. De lengte over alles van de Aquarius is 56,18 m en op de waterlijn 41,17 m., een enorme overhang aan weerszijden van in totaal ruim 15 m. De maximale breedte bedraagt 9,51 m. Inclusief de kiel steekt het jacht 4,80 m. diep. De waterverplaatsing is 308 ton. De theoretische rompsnelheid is 16,3 knopen. Met de MTU 8V2000M72 hoofdmotor van 966 pk kan de Aquarius een maximum snelheid van 14,3 knopen halen. Carbon masten De twee carbon masten van 58,50 m. en 52,80 m. zijn gemaakt door Rondal, een dochterbedrijf van Royal Huisman. Met die hoogte kan het schip nog prima onder de Bridge of the Americas bij het Panamakanaal doorvaren. Dykstra Naval Architects heeft een prachtig zeilplan uitgedacht. Het grootzeil is 512 m2, de blade 447 m2 en het stagzeil 256 m2. En dan kan er nog een gennaker van 1440 m2 uitgezet worden. De accommodatie is geschikt voor acht gasten, met een suite voor de eigenaar en twee gastenhutten en een hut met stapelbedden voor vier personen. Dan is er ook nog een hut voor de kapitein en voor de 10-koppige bemanning zijn vier hutten beschikbaar. Restauratie Vagrant Bij Royal Huisman is nog volop werk aan de winkel. Bij Huisfit, de refitafdeling van de werf, wordt bijvoorbeeld gewerkt aan de complete restauratie van de schoener Vagrant, een ontwerp van de legendarische Amerikaanse jachtontwerper Herreshoff, dat in 1913 is gebouwd. Het 33 meter lange jacht wordt helemaal gestript en dan wordt de stalen romp gezandstraald en geconserveerd, waarna de wederopbouw kan beginnen. Een klus waar Royal Huisman tot in 2019 mee bezig zal zijn. Er komen aluminium masten van dochterbedrijf Rondal op. Dykstra Naval Architects zal ervoor zorgen dat het schip weer glorieus over de wereldzeeën kan zeilen. Driemaster van 81 m In juni is de bouw begonnen van een 81 meter lange driemaster voor een Aziatische opdrachtgever. Ook hier weer bekende namen: naval architecture door Dykstra Naval Architects en het interieur is van Mark Whiteley Design. Het wordt het grootste aluminium zeiljacht ter wereld. De oplevering is voorzien in 2020. www.royalhuisman.com Balk monteert stabilisatoren Balk Shipyard in Urk heeft MagnusMaster stabilisatoren geïnstalleerd op de tot motorjacht omgebouwde sleepboot Astra. Het schip werd in 1994 gebouwd onder ijsklasse met een gewicht van 170 ton. Het heeft een lengte van 24 meter. De MagnusMaster stabilisatoren werken elektrisch. In tegenstelling tot traditionele vinnen maakt het systeem gebruik van snel roterende cilinders die een op- of neerwaartse druk genereren. De stabilisatoren kunnen volledig tegen het schip worden gedraaid zodat beschadiging kan worden voorkomen. www.balkshipyard.com 57 nieuws van Nederlandse jachtwerven december 2017

Heesen haalt vijfde contract van 2017 binnen Heesen Yachts in Oss heeft het vijfde contract van dit jaar binnengehaald. Het Project Boreas, een 50 m Fast Displacement motorjacht is verkocht, wat de totaal orderlengte voor Heesen in 2017 op 257 meter brengt. 58 Het Project Boreas is een aluminium motorjacht dat is gebouwd op het designen engineering platform Nova Plus, een exterieur ontwerp van Omega Architects. De klant is een ervaren zeiljachteigenaar, die volgens Heesen werd aangetrokken door de efficiency, veelzijdigheid en het vaargedrag met een Fast Displacement Hull Form in combinatie met het interieurontwerp. Heesen kon snel schakelen met deze klant omdat het jacht al een jaar voor eigen risico van de werf in aanbouw was. Persoonlijk accent Door zijn uitgebreide zeilervaring kon de opdrachtgever op veel plaatsen een persoonlijke accent aanbrengen. Op de flybridge wordt bijvoorbeeld op zijn verzoek een stuurstand geplaatst waardoor hij zelf het roer in handen kan nemen. Op zijn verzoek werd ook de overhang van de opbouw boven het achterterras verkleind, waardoor er meer daglicht in het interieur kan komen en komt er een zitje voor de brug voor de bemanning om in de open lucht te kunnen ontspannen, de ramen in de sky lounge kunnen open voor het perfecte binnen-/ buitengevoel. Het door Mark Whiteley Design ontworpen interieur wordt geheel in eigen huis door Heesen vervaardigd. De indeling van het schip voorziet in een master stateroom voorop het hoofddek en de vijf gastenhutten een dek lager. In totaal is er plaats voor 12 passagiers en 9 bemanningsleden. Met twee MTU 12V 2000 M72 motoren (1470 pk elk) kan het schip een snelheid van bijna 20 knopen bereiken. De generatoren niet meegerekend is het brandstofverbruik 98 liter per uur, wat laag is voor een 50 meterjacht van 499 grosston en een waterverplaatsing van 320 ton, aldus de werf. Volgens Heesen is Project Boreas een treffend voorbeeld van hoe een klant toch een persoonlijke touch kan geven aan een schip dat reeds in aanbouw is. In de zomer van 2019 kan het schip al opgeleverd worden. Nummer 4 In oktober verkocht Heesen ook al een 50 meter jacht, Project Ayla. Dit is een schip uit de 5000 aluminium class van Heesen. Het is een semi-custom lijn waarin heel wat wensen van klanten op het gebied van smaak en lifestyle verwezenlijkt kunnen worden. Het interieur is ontworpen door de Italiaan Cristiano Gatto. Met twee MTU motoren van 3869 pk (2,880 kW) halt Ayla een topsnelheid van 23 knopen. Ook dit schip was reeds in aanbouw, wat de levertijd met circa zes maanden verkort. Een jacht uit dezelfde klasse is momenteel in aanbouw. Bestemd voor oplevering in het voorjaar van 2019. www.heesenyachts.com Speedboot/tender van Bon Boating Bon Boating uit Wateringen introduceert de aluminium CrossTender 700, een kruising tussen een speedboot en een tender met 90 pk buitenboordmotor in een bun. De layout voorziet in in een rondzit met twee geïntegreerde loungebedden. De CrossTender wordt deze winter gebouwd. De werf biedt tal van opties, zoals het wrappen van de boot, een koellade, design teak kuipvloer en een zwemplateau. Specificaties: lengte 6,86 m., breedte 2,50 m., diepgang 0,35 m (motor omhoog ), doorvaarhoogte 1,10 m. gewicht (excl. motor) circa 800 kg. www.bonboating.nl Jachtbouw Nederland 6 december 2017 nieuws van Nederlandse jachtwerven

Het zál maar gebeuren... Vaar op zeker Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 www.kuiperverzekeringen.nl

FROM YOUR IMAGINATION TO THE OCEAN Achievement deserves recognition, and sailing 45,000 nautical miles is no small feat. Awlgrip, a brand of AkzoNobel who are the official supplier of coatings to the Volvo Ocean Race 201718, helping give each trailblazing team its own unique identity. Fast-drying and easy to apply, making for quick repairs, Awlcraft® SE can withstand the elements and has a boundless palette of colours and effects, removing yet another barrier between the boat you imagine and the one that sets sail. awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishfirst twitter.com/awlgrip TEAM AKZONOBEL TECHNICAL CLOTHING PARTNER Awlgrip and Awlcraft are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2017 . Image © Amalia Infante/Volvo Ocean Race. 8419/0817

1 Online Touch

Index

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
  37. 37
  38. 38
  39. 39
  40. 40
  41. 41
  42. 42
  43. 43
  44. 44
  45. 45
  46. 46
  47. 47
  48. 48
  49. 49
  50. 50
  51. 51
  52. 52
  53. 53
  54. 54
  55. 55
  56. 56
  57. 57
  58. 58
  59. 59
  60. 60
Home


You need flash player to view this online publication